Κατηγοριοποιούνται οι παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας και καθορίζονται μέθοδοι υπολογισμού των επιβαλλόμενων προστίμων με τη συνεκτίμηση των προβλεπόμενων κριτηρίων, όπως αυτές περιγράφονται κατωτέρω στα κεφάλαια Α΄ και Β΄ για τους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων και τους Επιθεωρητές Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία, αντιστοίχως.

(Παύση ισχύος κεφαλαίου Α: άρθρο 4, Υ.Α. 60201/Δ7.1422/2019. Για το αρχικό κείμενο του άρθρου βλ. ΦΕΚ)

1. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟ-ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Τα πρόστιμα επιβάλλονται με τη συνεκτίμηση τεσσάρων (4) βασικών μεταβλητών - κριτηρίων και ενός (1) υποκριτηρίου. Τα βασικά κριτήρια είναι τα εξής:
i) Αριθμός εργαζομένων (ΑΕ).
ii) Σοβαρότητα των συνεπειών της παράβασης και έκτασης του κινδύνου (Σ).
iii) Κατηγορία επιχείρησης (Κ), με βάση το άρθρο 10 του ν. 3850/2010 (ΦΕΚ 84/τ.Α΄/2-6-2010) «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» και
iv) Υποτροπή της επιχείρησης (Υ). Ως υποτροπή νοείται:
α) η επιβολή στην ίδια επιχείρηση δύο (2) τουλάχιστον διοικητικών κυρώσεων για παρόμοιες παραβάσεις μέσα σε μία τετραετία, η οποία ξεκινά να υπολογίζεται προς τα πίσω από την ημερομηνία διενέργειας του ελέγχου, ή
β) η έκδοση μίας (1) τουλάχιστον αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης που αφορά την τέλεση αξιόποινης πράξης για παρόμοια παράβαση κατά την προηγούμενη τετραετία. Τυχόν αλλαγή του νομίμου εκπροσώπου της επιχείρησης δεν επηρεάζει την υποτροπή. Η υποτροπή προκύπτει και από το συνδυασμό των δύο παραπάνω περιπτώσεων, δηλαδή επιβολή μίας διοικητικής κύρωσης και έκδοση αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης. Η έλλειψη συνδρομής της υπό στοιχείο iv μεταβλητής - κριτηρίου δεν επηρεάζει την επιβολή του προστίμου όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των λοιπών μεταβλητών - κριτηρίων.
Το υποκριτήριο είναι ο Βαθμός Συνεργασίας (ΒΣ): Για το χαρακτηρισμό του βαθμού συνεργασίας συνεκτιμώνται ιδίως: α) η τυχόν επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση σε υποδείξεις - συστάσεις, β) ο βαθμός υπαιτιότητας (βαθμός ευθύνης) του εργοδότη και γ) η παρεμπόδιση του έργου του επιθεωρητή κατά την διενέργεια του ελέγχου, η μη χορήγηση στοιχείων κατά τη διάρκεια της έρευνας, κ.τ.λ.
Αρχικώς καθορίζεται ένα βασικό ποσό προστίμου (ΒΠ) το οποίο μπορεί να αναπροσαρμόζεται προς τα πάνω όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι.
Κάθε μια από τις τρεις (3) μεταβλητές - κριτήρια (ΑΕ, Σ και Κ) λαμβάνει πέντε (5) διακριτές τιμές σύμφωνα με τους ακόλουθους πίνακες:

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ (ΑΕ)

ΑΕ = Δείκτης μεταβολής αριθμού εργαζομένων
ΔΕΙΚΤΕΣ    ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
1    1    έως    5
3    6    έως    20
5    21    έως    50
7    51    έως    100
9    101 και πάνω

ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (Σ)

Σ = Δείκτης σοβαρότητας των συνεπειών της παράβασης και έκτασης κινδύνου
ΔΕΙΚΤΕΣ    Σοβαρότητα των συνεπειών της παράβασης και της έκτασης κινδύνου
1    ΧΑΜΗΛΗ
    {ενδεικτικά αναφέρονται διατάξεις σχετικές με θέματα διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας (ΥΑΕ), όπως ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας, βιβλίο υποδείξεων Τεχνικού Ασφάλειας και Γιατρού Εργασίας, γραπτή εκτίμηση των υφιστάμενων κατά την εργασία κινδύνων, η εκ των προτέρων γνωστοποίηση οικοδομικού έργου, σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας και φάκελος Ασφάλειας και Υγείας, ειδικό βιβλίο ατυχημάτων, τέλη κυκλοφορίας σε μηχάνημα έργου (ΜΕ), πινακίδες ΜΕ, στοιχεία ασφάλισης ΜΕ}
2    ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ
3    ΥΨΗΛΗ
4    ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΗ
9    ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΗ

Όταν η παράβαση δεν αφορά θέματα διαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΥΑΕ), το Σ λαμβάνει πάντα τιμές μεγαλύτερες της μονάδας (Σ>1):
Ενδεικτικός κατάλογος παραβάσεων που δεν αφορούν θέματα διαχείρισης ΥΑΕ (Σ>1)

α    Κίνδυνος πτώσης από ύψος από τη μη λήψη προληπτικών μέτρων ασφαλείας στις κατασκευές (ακατάλληλες σκαλωσιές, ανοίγματα δαπέδων, φρεάτια ανελκυστήρων χωρίς εξασφάλιση έναντι πτώσης, πέρατα πλακών χωρίς προστασία έναντι πτώσης)
β    Έλλειψη ή μη λειτουργία διατάξεων ασφαλείας εξοπλισμού εργασίας

γ    Ασφάλεια ηλεκτρικών εγκαταστάσεων (μη ύπαρξη αντιηλεκτροπληξιακού διακόπτη σε πίνακες, μη τήρηση των κανόνων ασφάλειας και προσέγγιση ιστού ανυψωτικών μηχανημάτων σε εναέρια ηλεκτροφόρα καλώδια Υψηλής, Μέσης και Χαμηλής Τάσης της ΔΕΗ ή προσέγγιση μεταλλικών αντικειμένων σε δίκτυα της ΔΕΗ)

δ    Μη έκδοση πιστοποιητικού απαλλαγής από επικίνδυνα αέρια (GAS FREE) σε ναυπηγικές εργασίες
ε    Μη ύπαρξη πιστοποιητικού επανελέγχου και ειδικού βιβλίου συντήρησης και έλεγχων ανυψωτικών μηχανημάτων
στ    Μη τήρηση μέτρων ασφαλείας κατά την εκσκαφή θεμελίων και τάφρων

ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 10 ΤΟΥ ν. 3850/2010 (Κ)

Κ = Δείκτης Κατηγορίας επιχείρησης Α, Β ή Γ με βάση το άρθρο 10 του ν. 3850/2010
ΔΕΙΚΤΕΣ    ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
1    Κατηγορία Γ
2    Κατηγορία Γ
3    Κατηγορία Β
4    Κατηγορία Β
5    Κατηγορία Α

Για τις επιχειρήσεις που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία, ο αριθμοδείκτης θα παίρνει πάντα τη μέγιστη τιμή 5.
Η επιλογή των αριθμοδεικτών 1, 2 (κατηγορία Γ) και 3, 4 (κατηγορία Β) επαφίεται στην κρίση των αρμοδίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οργάνων λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική εικόνα της επιχείρησης σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία.

2. ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ
Η εκτίμηση προστίμου είναι το γινόμενο των ακόλουθων τριών (3) μεταβλητών - κριτηρίων: ΕΠ=ΑΕ*Σ*Κ (μαθηματικός τύπος)
Γινόμενο ΕΠ: ανάλογα με την υποτροπή της επιχείρησης (Υ) το ποσό του προστίμου καθορίζεται, κατά την κρίση των αρμοδίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οργάνων, στις αμέσως επόμενες κλίμακες (Χi+1) ή (Χi+2) του τελευταίου πίνακα υπολογισμού, λαμβάνοντας υπόψη το Βαθμό Συνεργασίας (ΒΣ).
Βήμα 1: Μαθηματικός τύπος υπολογισμού εύρους εκτιμώμενου προστίμου (πέντε βαθμίδες)

ΕΠ=    ΑΕ*    Σ*    Κ
    1    1    1
    3    2    2
    5    3    3
    7    4    4
    9    9    5

Η μέγιστη τιμή του γινομένου ΑΕ*Σ*Κ πάνω από το οποίο το πρόστιμο θα κυμαίνεται στο μέγιστο εύρος (30.200 έως 50.000 €) θα είναι το 136.

Βήμα 2: Κλίμακες προσδιορισμού του ύψους των προστίμων (έξι κλίμακες)
Κλίμακες Xi    ΟΡΙΑ ΓΙΝΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ (ΕΠ)    ΕΥΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ    ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ
        ΕΛΑΧΙΣΤΟ    ΜΕΓΙΣΤΟ    
1η κλίμακα    Έως και 11    300,00 €    2.500,00 €    Πολύ μικρό
2η κλίμακα    Από 12 έως και 22    2.501,00 €    5.000,00 €    Μικρό
3η κλίμακα    Από 23 έως και 45    5.001,00 €    10.400,00 €    Μεσαίο
4η κλίμακα    Από 46 έως και 90    10.401,00 €    20.300,00 €    Σημαντικό
5η κλίμακα    Από 91 έως και 135    20.301,00 €    30.200,00 €    Υψηλό
6η κλίμακα    Από 136 και άνω    30.201,00 €    50.000,00 €    Πολύ υψηλό
Βήμα 3
Εάν το αρχικό εύρος του προστίμου υπολογίζεται στην κλίμακα Xi, το τελικό εύρος, λόγω της υποτροπής, υπολογίζεται στην αμέσως επόμενη κλίμακα (Xi+1) ή ακόμα και στη (Xi+2) κατά την κρίση των αρμόδιων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οργάνων.
Βήμα 4
Μετά τον υπολογισμό του αρχικού εύρους αναφοράς και για τον ακριβή προσδιορισμό του βασικού ποσού του προστίμου (ΒΠ), λαμβάνεται υπ΄ όψιν ο Βαθμός Συνεργασίας (ΒΣ), χωρίς γραμμική παρεμβολή ανάμεσα στην αρχική και τελική τιμή της εκάστοτε κλίμακας (Xi).

3. ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΠΟΣΟΥ
Όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, μπορεί να αναπροσαρμοσθεί το βασικό ποσό προστίμου προς τα πάνω:
α. Οι ειδικοί λόγοι ενδεικτικά περιλαμβάνουν το μέγεθος της επιχείρησης προσδιοριζόμενο από συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία (π.χ. δημοσιευμένος ισολογισμός, κύκλος εργασιών, φορολογικά έντυπα, κ.τ.λ.).
β. Στην περίπτωση των τεχνικών έργων, το εισηγούμενο πρόστιμο μπορεί να αναπροσαρμόζεται προς τα πάνω για τους εργοδότες που βρίσκονται στην αρχή της κατασκευαστικής αλυσίδας εάν κριθεί ότι υπάρχει συνυπαιτιότητα όλων των εμπλεκόμενων μερών για την ίδια παράβαση και ότι ο κύριος ή ο ανάδοχος του έργου φέρουν μεγαλύτερη ευθύνη από τον τελικό εργολάβο.
Τα στοιχεία αναφορικά με την ανωτέρω περ. α΄ υποβάλλονται κατόπιν σχετικού αιτήματος των Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία.

Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας τα παραρτήματα Ι και II που αφορούν το Κεφάλαιο Α΄ του άρθρου 1 και το παράρτημα III που αφορά το Κεφάλαιο Β΄ του άρθρου 1.

(Παύση ισχύος παραρτήματος: άρθρο 4, Υ.Α. 60201/Δ7.1422/2019. Για το αρχικό κείμενο του άρθρου βλ. ΦΕΚ)

(Παύση ισχύος παραρτήματος: άρθρο 4, Υ.Α. 60201/Δ7.1422/2019. Για το αρχικό κείμενο του άρθρου βλ. ΦΕΚ)

Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από τη δημοσίευσή της.
Από την δημοσίευση της απόφασης αυτής παύει να ισχύει η 2063/Δ1632/3-2-2011 (ΦΕΚ 266 Β΄) απόφαση της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.