1. Στην παρ. 4 του άρθρου 15 του ν. 1876/1990 (Α΄ 27) η φράση «εξετάζει την οικονομική κατάσταση και εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας της παραγωγικής δραστηριότητας στην οποία αναφέρεται η συλλογική διαφορά» αντικαθίσταται από τη φράση «εξετάζει την οικονομική κατάσταση και εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας της παραγωγικής δραστηριότητας στην οποία αναφέρεται η συλλογική διαφορά και την εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης του μισθού».
2. Στο τέλος της περίπτωσης α΄ της παρ. 6 του άρθρου 15 του ν. 1876/1990 προστίθενται εδάφια ως εξής:
«Ο μεσολαβητής έχει δικαίωμα, με αιτιολογημένη απόφασή του, να απόσχει από την υποβολή πρότασης τάσσοντας προθεσμία στα μέρη για συνέχιση των διαβουλεύσεων, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις (3) ούτε μεγαλύτερη από έξι (6) εργάσιμες ημέρες και η οποία δύναται να παραταθεί με συμφωνία των μερών. Το δικαίωμα του προηγούμενου εδαφίου παρέχεται άπαξ στον μεσολαβητή. Αν τα μέρη δεν καταλήξουν σε συμφωνία ή αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία που τέθηκε, ο μεσολαβητής κοινοποιεί στα μέρη αιτιολογημένη πρόταση μεσολάβησης με τα στοιχεία που αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.».
3. Η περίπτωση β΄ της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 1876/1990 αντικαθίσταται ως εξής:
«β) από οποιοδήποτε μέρος αποδέχτηκε την πρόταση του μεσολαβητή που απέρριψε το άλλο μέρος.».
4. Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 1876/1990 προστίθεται η φράση «, καθώς και την εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης του μισθού.».
5. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζονται σε εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, αιτήσεις μεσολάβησης και αιτήσεις προσφυγής στη διαιτησία.
 

1. Στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 215 του ν. 4512/2018 (Α΄5) προστίθεται δεύτερο και τρίτο εδάφιο ως εξής:
«Η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου παρατείνεται από τη λήξη της έως και τις 31.12.2018 με τους όρους και προϋποθέσεις που ορίσθηκαν με την υπ’ αριθμ. Δ12/Γ.Π. οικ.2738/36/2018 κοινή υπουργική απόφαση (Β΄ 57). Εντός του Ιουλίου 2018 τίθεται σε εφαρμογή η εν λόγω πιλοτική διαδικασία για τα άτομα με αναπηρία που υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση για ένταξή τους σε προνοιακές παροχές σε χρήμα από τον ΟΠΕΚΑ και διαμένουν μόνιμα στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης και εντός του Σεπτεμβρίου 2018 για τα άτομα με αναπηρία που υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση για ένταξή τους σε προνοιακές παροχές σε χρήμα από τον ΟΠΕΚΑ και διαμένουν μόνιμα στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας με τους όρους και προϋποθέσεις που ορίζονται στο παρόν άρθρο και στην υπ’ αριθμ. Δ12/Γ.Π. οικ.2738/36/2018 κοινή υπουργική απόφαση (Β΄ 57).».
2. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 215 του ν. 4512/2018 (Α΄5) αντικαθίσταται ως εξής:
«Οι αιτούντες των προηγούμενων εδαφίων απαλλάσσονται, κατά την εξέτασή τους από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ, από την υποχρέωση καταβολής παράβολου, όπως ορίζεται στην υπ’ αριθμ. Φ40021/26407/2051/2006 (Β΄ 1829) υπουργική απόφαση.».
3. Στην παρ. 4 του άρθρου 215 του ν. 4512/2018 προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής:
«Με όμοια κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εσωτερικών και Οικονομικών, ορίζεται κάθε συμπληρωματική τεχνική λεπτομέρεια ή τροποποίηση της ως άνω πιλοτικής διαδικασίας.».

Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 36 του ν. 4067/2012 (Α΄ 79), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 55 του ν. 4508/2017 (Α΄ 200) και το άρθρο 400 του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), προστίθενται εδάφια ως εξής: 
«Ειδικά για το έτος 2019 η πίστωση του προηγούμενου εδαφίου ανέρχεται μέχρι το ποσό των πενήντα εννέα εκατομμυρίων (59.000.000) ευρώ και για το έτος 2020 μέχρι το ποσό των εξήντα οχτώ εκατομμυρίων (68.000.000) ευρώ. Για το έτος 2018 δεν χορηγείται πίστωση.».
 

Η περίπτωση α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 393/1976 (Α΄ 199) αντικαθίσταται ως εξής:
«α. Την κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων εκδρομών και περιηγήσεων που διοργανώνονται αποκλειστικά από τουριστικά γραφεία εντός ή εκτός χώρας με ιδιόκτητα ή μισθωμένα θαλάσσια, χερσαία ή αεροπορικά μεταφορικά μέσα.».

1. Αντικαθίστανται οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 3325/2005 και προστίθεται παράγραφος 3 ως εξής:
«1. Οι δραστηριότητες που ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε θεσμοθετημένους υποδοχείς παραγωγικών δραστηριοτήτων δεν υποχρεούνται σε απομάκρυνση στην περίπτωση μεταβολής της χρήσης γης που καθιστά αυτές μη συμβατές με τη νέα χρήση γης. Η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών είναι δυνατή εντός του χώρου
ή του γηπέδου όπου λειτουργούσαν πριν τη μεταβολή της χρήσης γης και μέσα στα όρια του βαθμού όχλησης, όπως αυτά προσδιορίζονται βάσει της τελευταίας ισχύουσας έγκρισης ή γνωστοποίησης λειτουργίας. Στην περίπτωση κτηριακής επέκτασης δεν εφαρμόζονται οι παρεκκλίσεις για την εκτός σχεδίου πόλεως δόμηση.
2. Οι δραστηριότητες που ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις γης μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους για χρονικό διάστημα είκοσι (20) ετών από την ημερομηνία καθορισμού της χρήσης γης, με τον οποίο οι δραστηριότητες αυτές καθίστανται μη συμβατές. Η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών είναι δυνατή εντός του χώρου ή του γηπέδου όπου λειτουργούσαν πριν τον καθορισμό της χρήσης γης και μέσα στα όρια του βαθμού όχλησης, όπως αυτά προσδιορίζονται βάσει της τελευταίας ισχύουσας έγκρισης ή γνωστοποίησης λειτουργίας και με την προϋπόθεση ότι η επέκταση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τη συμπλήρωση του δωδέκατου έτους από τον καθορισμό της χρήσης γης. Σε περίπτωση κτηριακής επέκτασης δεν εφαρμόζονται οι παρεκκλίσεις για την εκτός σχεδίου πόλεως δόμηση.
3. Δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της κοινής υπουργικής απόφασης 172058/2016 (Β΄ 354) και οι οποίες ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε θεσμοθετημένους υποδοχείς παραγωγικών δραστηριοτήτων, μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους για χρονικό διάστημα είκοσι (20) ετών από την ημερομηνία μεταβολής της χρήσης γης, με την οποία οι δραστηριότητες αυτές καθίστανται μη συμβατές. Στην περίπτωση που οι δραστηριότητες αυτές ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις γης, μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους για χρονικό διάστημα δώδεκα (12) ετών από την ημερομηνία καθορισμού της χρήσης γης. Και στις δύο περιπτώσεις, η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών είναι δυνατή εντός του χώρου ή του γηπέδου όπου λειτουργούσαν πριν τον καθορισμό ή τη μεταβολή της χρήσης γης και μέσα στα όρια του βαθμού όχλησης, όπως αυτά προσδιορίζονται βάσει της τελευταίας ισχύουσας έγκρισης ή γνωστοποίησης λειτουργίας. Στην περίπτωση κτηριακής επέκτασης δεν εφαρμόζονται οι παρεκκλίσεις για την εκτός σχεδίου πόλεως δόμηση.».

1. Ο τίτλος του Κεφαλαίου ΣΤ΄ του ν. 4442/2016 (Α΄ 230) αντικαθίσταται ως εξής:
«Απλούστευση λειτουργίας Μεταποιητικών και Συναφών Δραστηριοτήτων».
2. Το άρθρο 17 του ν. 4442/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 17
Πεδίο εφαρμογής
Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κεφαλαίου εμπίπτουν: α) οι μεταποιητικές και συναφείς δραστηριότητες με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ) 10 έως και 33 της 3ης ομάδας, οι δραστηριότητες με ΚΑΔ 49.50 της 7ης ομάδας, οι «δραστηριότητες συσκευασίας» με ΚΑΔ 82.92 της 11ης ομάδας και οι δραστηριότητες με ΚΑΔ 95 και 96.01 της 15ης ομάδας του παραρτήματος του παρόντος και β) οι λοιπές δραστηριότητες που διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 17 έως 40 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143)».

Το άρθρο 18 του ν. 4442/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 18
Γνωστοποίηση λειτουργίας
1. Η ίδρυση, επέκταση ή εκσυγχρονισμός των δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κεφαλαίου, πλην των περιπτώσεων που αναφέρονται στο άρθρο 18Α, υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του άρθρου 5.
2. Η γνωστοποίηση υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ - ΑΔΕ) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ - ΑΔΕ, η γνωστοποίηση των δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου, πλην των περιπτώσεων του επόμενου άρθρου, υποβάλλεται από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας στην Αρχή της παρ. 14 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143), η οποία την κοινοποιεί αμελλητί στις αρμόδιες αρχές.
3. Για την υποβολή της γνωστοποίησης απαιτείται η κατάθεση του παραβόλου του άρθρου 11. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 3 του άρθρου 11, εφαρμόζονται αναλογικά η παράγραφος 1 και η υποπερίπτωση i της περίπτωσης Β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 της κοινής υπουργικής απόφασης 14684/914/Φ15/2012 (Β΄ 3533).
4. Κατά την υποβολή της γνωστοποίησης δεν υποβάλλονται δικαιολογητικά. Τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία για τη λειτουργία της δραστηριότητας τηρούνται στην εγκατάσταση.
5. Μετά την υποβολή της γνωστοποίησης ή από το χρόνο κατά τον οποίο υπήρχε υποχρέωση για την υποβολή της, η αρμόδια αρχή της παραγράφου 2 διενεργεί ελέγχους με βάση τον βαθμό επικινδυνότητας των δραστηριοτήτων που υπέβαλαν τη γνωστοποίηση. Η αρμόδια αρχή ελέγχει βάσει βαθμού επικινδυνότητας κατά πρώτον, εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου, και ακολούθως μεσαίου κινδύνου και χαμηλού κινδύνου. Μέχρι την
εξειδίκευση των κριτηρίων αξιολόγησης κινδύνου και την κατάταξη των επιχειρήσεων σε βαθμό επικινδυνότητας, σύμφωνα με το άρθρο 137 του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), η κατάταξη γίνεται ύστερα από εκτίμηση της αρμόδιας αρχής λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια του άρθρου 137.
6. Για τις δραστηριότητες του παρόντος Κεφαλαίου που υπόκεινται σε καθεστώς γνωστοποίησης, όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται «άδεια λειτουργίας», «υπεύθυνη δήλωση λειτουργίας» ή «ενημέρωση», ως τέτοια νοείται εφεξής η γνωστοποίηση.».

Μετά το άρθρο 18 του ν. 4442/2016 προστίθεται άρθρο 18Α ως εξής:
«Άρθρο 18Α
Έγκριση λειτουργίας
1. Η λειτουργία των δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) υπόκειται σε καθεστώς έγκρισης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 7 και 8 του παρόντος.
2. Η αίτηση για τη χορήγηση της έγκρισης υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ-ΑΔΕ, η αίτηση για τη χορήγηση έγκρισης λειτουργίας των δραστηριοτήτων του παρόντος άρθρου υποβάλλεται από το φορέα της οικονομικής δραστηριότητας στην Αρχή της παρ. 14 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) πριν την έναρξη της λειτουργίας. Η αδειοδοτούσα Αρχή εξετάζει το αίτημα για χορήγηση της έγκρισης εντός εξήντα (60) ημερών από την προσήκουσα υποβολή των δικαιολογητικών. Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου τεκμαίρεται χορήγηση της έγκρισης.
3. Για τις δραστηριότητες που υπόκεινται σε καθεστώς έγκρισης λειτουργίας, όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται «άδεια λειτουργίας», «υπεύθυνη δήλωση λειτουργίας», «ενημέρωση» ή «γνωστοποίηση», ως τέτοια νοείται εφεξής η έγκριση λειτουργίας.».

Το άρθρο 23 του ν. 4442/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 23
Κυρώσεις
1. Αν ο φορέας που υποχρεούται σε γνωστοποίηση παραλείψει την υποβολή γνωστοποίησης, όπου αυτή απαιτείται, ή γνωστοποιήσει αναληθή στοιχεία, επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 15.
2. Οι κυρώσεις της προηγούμενης παραγράφου επιβάλλονται και στον φορέα που υπόκειται σε καθεστώς έγκρισης, αν η δραστηριότητα λειτουργήσει χωρίς έγκριση.
3. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων λειτουργίας των δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου, εφαρμόζονται οι κυρώσεις της κείμενης νομοθεσίας από τα αρμόδια όργανα που ορίζονται σε αυτή.
4. Για τις δραστηριότητες που υπόκεινται σε καθεστώς γνωστοποίησης, όπου στην κείμενη νομοθεσία προβλέπεται η κύρωση της προσωρινής ή οριστικής αφαίρεσης άδειας λειτουργίας, ως τέτοια νοείται η προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας της δραστηριότητας με τη σφράγιση της εγκατάστασης και του παραγωγικού της εξοπλισμού από την αρμόδια Αρχή της παραγράφου 2 του άρθρου 18.».

1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 24 του ν. 4442/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης καθορίζονται τα δικαιολογητικά, η διαδικασία, οι όροι και το περιεχόμενο για τη γνωστοποίηση και την έγκριση. Με την ίδια απόφαση εξειδικεύονται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 15, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που είναι αναγκαίο για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου».
2. Η απόφαση της παραγράφου 1 εκδίδεται μέσα σ’ ένα (1) μήνα από τη δημοσίευση του παρόντος.

1. Μετά την παράγραφο 5 του άρθρου 25 του ν. 4442/2016 προστίθενται παράγραφοι 6, 7, 8, 9 και 10 ως εξής:
«6. Η παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση έγκρισης εγκατάστασης τα επαγγελματικά εργαστήρια, οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών χαμηλής όχλησης και οι αποθήκες χαμηλής όχλησης, εφόσον η κινητήρια ή η θερμική ισχύς του μηχανολογικού εξοπλισμού τους δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται στην περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 17.
Για την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων υποβάλλεται στην Αδειοδοτούσα Αρχή γνωστοποίηση εγκατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4442/2016 (Α΄ 230).
Η Αδειοδοτούσα Αρχή διενεργεί εκ των υστέρων κατά περίπτωση επιτόπιο έλεγχο, σχετικά με τη γνωστοποίηση εγκατάστασης.».
7. Η παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Με την επιφύλαξη των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 20 και των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 48Α του ν. 4442/2016 (Α΄ 230), για την εγκατάσταση, την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων ανεξαρτήτως βαθμού όχλησης, η Αδειοδοτούσα Αρχή χορηγεί έγκριση εγκατάστασης, σύμφωνα με τις προβλέψεις της παραγράφου 11Α του άρθρου 17, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγκρίσεων μετά από έλεγχο.».
8. Η παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«4.α) Έγκριση λειτουργίας μετά από έλεγχο, κατά την έννοια του άρθρου 7 του ν. 4442/2016 (Α΄ 230), απαιτείται στις περιπτώσεις ίδρυσης, επέκτασης ή εκσυγχρονισμού εγκαταστάσεων με ΚΑΔ 49.50, καθώς και των δραστηριοτήτων του άρθρου 17 του ν. 4442/2016 (Α΄ 123) που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της κοινής υπουργικής απόφασης 172058/11.2.2016 (Β΄ 354) και του ν. 4409/2016 (A΄ 36).
β) Έγκριση λειτουργίας μετά από έλεγχο, κατά την έννοια του άρθρου 7 του ν. 4442/2016 απαιτείται στις περιπτώσεις ίδρυσης των δραστηριοτήτων του άρθρου 17 του ν. 4442/2016 που κατατάσσονται στην κατηγορία Α1 σύμφωνα με την υπουργική απόφαση ΔΙΠΑ/οικ. 37674 (Β΄ 2471) ή που λόγω προσθήκης δραστηριότητας κατατάσσονται για πρώτη φορά στην κατηγορία Α1 ή λόγω μηχανολογικού εκσυγχρονισμού κατατάσσονται από κατηγορία Β΄ σε κατηγορία Α1, σύμφωνα με την ως άνω απόφαση.».
9. Η παρ. 5 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Μέχρι την 31η Μαρτίου 2020, η λειτουργία των εγκαταστάσεων των δραστηριοτήτων του άρθρου 17 του ν. 4442/2016 που κατατάσσονται στην κατηγορία Α2 σύμφωνα με την υπουργική απόφαση ΔΙΠΑ/οικ. 37674 (Β΄ 2471) ή των εγκαταστάσεων που μετά από εκσυγχρονισμό ή επέκταση κατατάσσονται για πρώτη φορά στην κατηγορία Α2, υπόκεινται σε έγκριση λειτουργίας μετά από έλεγχο κατά την έννοια του άρθρου 7 του ν. 4442/2016. Από την 1η Απριλίου 2021 οι εγκαταστάσεις του προηγούμενου εδαφίου λειτουργούν έπειτα από γνωστοποίηση κατά την έννοια του άρθρου 5 και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 του ν. 4442/2016.».
10. Μετά το άρθρο 3 του ν. 2244/1994 (Α΄ 168) προστίθεται άρθρο 3Α, ως εξής:
«Άρθρο 3Α
Εφεδρικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής
1. Επιτρέπεται η εγκατάσταση εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με σκοπό τη λειτουργία τους σε περίπτωση διακοπής της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας λόγω βλάβης ή αδυναμίας των εγκαταστάσεων του δικτύου διανομής ή του συστήματος μεταφοράς. Για τη λειτουργία των σταθμών αυτών απαιτείται η σύναψη Πρόσθετης Συμφωνίας Σύνδεσης με τον αρμόδιο διαχειριστή.
2. Για τους καταναλωτές που συνδέονται στο δίκτυο διανομής ή στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι οποίοι εγκαθιστούν εφεδρικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, φορέας ελέγχου της σύνδεσης του εφεδρικού σταθμού είναι ο διαχειριστής του δικτύου διανομής και ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς, αντίστοιχα. 
Μετά την κατάθεση της απαιτούμενης υπεύθυνης δήλωσης εγκαταστάτη, πραγματοποιείται έλεγχος των σχεδίων και της λειτουργίας των διατάξεων ασφαλείας, ώστε να εξασφαλίζεται η μη παράλληλη λειτουργία του εφεδρικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με το Δίκτυο Διανομής ή το Σύστημα Μεταφοράς και συντάσσεται η Πρόσθετη Συμφωνία σύνδεσης για εφεδρική ηλεκτροπαραγωγή.
3. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την έναρξη λειτουργίας των εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής ανεξαρτήτως ισχύος.
4. Οι αποφάσεις χορήγησης άδειας λειτουργίας και οι αποφάσεις απαλλαγής από τη λήψη άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που έχουν εκδοθεί δυνάμει του ν. 2244/1994 και της υπουργικής απόφασης Δ5/ΗΛ/Γ/Φ6/οικ.25131/07.12.2009 (Β΄ 2442) εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη λήξη τους.
5. Αποφάσεις απαλλαγής από τη λήψη άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής εξακολουθούν να εκδίδονται μέχρι την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 3.».
2. Η απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 3Α του ν. 2244/1994 (Α΄ 168) εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος. Από την έκδοση της απόφασης αυτής καταργείται η υπουργική απόφαση Δ5/ΗΛ/Γ/Φ6/οικ.25131/07.12.2009 (Β΄ 2442).».

«6. Η παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση έγκρισης εγκατάστασης τα επαγγελματικά εργαστήρια, οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών χαμηλής όχλησης και οι αποθήκες χαμηλής όχλησης, εφόσον η κινητήρια ή η θερμική ισχύς του μηχανολογικού εξοπλισμού τους δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται στην περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 17.
Για την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων υποβάλλεται στην Αδειοδοτούσα Αρχή γνωστοποίηση εγκατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4442/2016 (Α΄ 230).
Η Αδειοδοτούσα Αρχή διενεργεί εκ των υστέρων κατά περίπτωση επιτόπιο έλεγχο, σχετικά με τη γνωστοποίηση εγκατάστασης.».

Τροποποίηση άρθρων 48Α, 48Γ και 48Ε του ν. 4442/2016:
1. Στο άρθρο 48Α του ν. 4442/2016 προστίθενται παράγραφοι 3, 4 και 5 ως εξής:
«3. Δεν απαιτείται έγκριση εγκατάστασης για τις δραστηριότητες που εγκαθίστανται, εκσυγχρονίζονται ή επεκτείνονται σε περιοχές που καθορίζονται γενικές κατηγορίες χρήσεων γης βιομηχανίας – βιοτεχνίας από Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ), Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) και Τοπικά Χωρικά Σχέδια (ΤΧΣ), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο προεδρικό διάταγμα της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 1561/1985 (Α΄ 148).Οι δραστηριότητες αυτές υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του άρθρου 6.
4. Η γνωστοποίηση υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από το φορέα της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ - ΑΔΕ) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ-ΑΔΕ, η γνωστοποίηση των δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου υποβάλλεται από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας στην Αρχή της παρ. 14 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143), η οποία υποχρεούται να την κοινοποιεί στις αρμόδιες αρχές.
Για την υποβολή της γνωστοποίησης των δραστηριοτήτων της παραγράφου 3 απαιτείται η κατάθεση παραβόλου, για το οποίο εφαρμόζεται αναλογικά η περίπτωση Α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 της αριθ. κοινής υπουργικής απόφασης 14684/914/Φ15/2012 (Β΄ 3533). Για την υποβολή της γνωστοποίησης των δραστηριοτήτων της παραγράφου 2 δεν απαιτείται κατάθεση παραβόλου.
Κατά την υποβολή της γνωστοποίησης δεν υποβάλλονται δικαιολογητικά. Τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία για την εγκατάσταση της δραστηριότητας, τηρούνται από τον φορέα της δραστηριότητας. Από το χρόνο, κατά τον οποίο γεννάται η υποχρέωση υποβολής της γνωστοποίησης, η Αρχή της
παρ. 14 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) μπορεί να διενεργεί επιτόπιο έλεγχο σχετικά με τη γνωστοποίηση εγκατάστασης.
5. Από τις ρυθμίσεις των παραγράφων 2 και 3 εξαιρούνται οι δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής: α) της κοινής υπουργικής απόφασης 172058/2016 (Β΄ 354), β) του ν. 4409/2016 (Α΄ 136) και γ) της υπουργικής απόφασης Δ3/Α/οικ. 4303 ΠΕ 26510/2012 (Β΄ 603).».
2. Στο άρθρο 48Γ του ν. 4442/2016 προστίθεται παράγραφος 7 ως εξής:
«7. Η παρ. 9 του άρθρου 20 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, αναθεωρούνται οι κατηγορίες όχλησης στις οποίες κατατάσσονται οι μεταποιητικές και συναφείς δραστηριότητες. Η αναθεώρηση  των κατηγοριών όχλησης γίνεται στη βάση της κατάταξης της απόφασης της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), καθώς και της χωρικής διάστασης συμπεριλαμβανομένων κριτηρίων, όπως θόρυβος, οσμές, εκπομπές, δονήσεις, κυκλοφοριακοί φόρτοι, απόσταση από αστικό ιστό.».
3. Στο άρθρο 48Ε του ν. 4442/2016 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής:
«4. Αιτήσεις για χορήγηση έγκρισης εγκατάστασης που είχαν ήδη υποβληθεί κατά το χρόνο έναρξης ισχύος των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου και αφορούν στις περιπτώσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 48Α, δεν εξετάζονται και ο φάκελος επιστρέφεται στον αιτηθέντα την έγκριση, ο οποίος υποχρεούται στην υποβολή γνωστοποίησης εγκατάστασης. Ως παράβολο της γνωστοποίησης εγκατάστασης θεωρείται το παράβολο που είχε κατατεθεί για την έκδοση της έγκρισης εγκατάστασης.».

1. Μετά το άρθρο 76 του ν. 4442/2016 προστίθεται Κεφάλαιο ΙΔ΄ ως εξής:
«ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ΄
ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Άρθρο 77
Πεδίο εφαρμογής
1. Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κεφαλαίου εμπίπτουν τα έργα και οι δραστηριότητες της 4ης Ομάδας «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» της απόφασης ΔΙΠΑ/οικ. 37674/2016 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (B’ 2471), που περιλαμβάνονται στην 5η Ομάδα του Παραρτήματος με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ) 37 και 38, καθώς και στην 7η Ομάδα με ΚΑΔ 52.10.
2. Για τους σκοπούς του παρόντος Κεφαλαίου ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 11 του ν. 4042/2012 (Α΄ 24).
Άρθρο 78
Εγκατάσταση έργων και δραστηριοτήτων «Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών»
1. Τα έργα και οι δραστηριότητες του παρόντος Κεφαλαίου δεν κατατάσσονται στους βαθμούς όχλησης της απόφασης της παρ. 9 του άρθρου 20 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143).
2. Για την εγκατάσταση των έργων και δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου, που υπάγονται στις περιβαλλοντικές κατηγορίες Α και Β του ν. 4014/2011 (Α΄ 209) και είναι συμβατά με τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης της περιοχής όπου εγκαθίστανται, δεν απαιτείται έγκριση εγκατάστασης. Στην περίπτωση που δεν προκύπτει συμβατότητα με τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης απαιτείται έγκριση εγκατάστασης, η οποία κατά παρέκκλιση των διατάξεων των άρθρων 5, 7 και 48Β συνίστανται στην έκδοση βεβαίωσης χωροθέτησης. Η βεβαίωση αυτή χορηγείται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού (ΠΕΧΩΣ) της οικείας Περιφέρειας στη βάση εφαρμογής εξειδικευμένων χωροθετικών κριτηρίων που καθορίζονται με την απόφαση του άρθρου 81.
Άρθρο 79
Λειτουργία έργων και δραστηριοτήτων
«Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών»
1. Για τη λειτουργία των έργων και δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου, που υπάγονται στην περιβαλλοντική κατηγορία Α1 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), απαιτείται η έγκριση του άρθρου 7. Η έγκριση λειτουργίας χορηγείται από τη Διεύθυνση ΠΕΧΩΣ της οικείας Περιφέρειας. Η αίτηση για τη χορήγηση της έγκρισης υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ) του άρθρου 14.
Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ-ΑΔΕ, η αίτηση για τη χορήγηση έγκρισης λειτουργίας των δραστηριοτήτων του παρόντος άρθρου υποβάλλεται από το φορέα της οικονομικής δραστηριότητας στην Αρχή της παρ. 14 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) πριν την έναρξη της λειτουργίας.
2. Για τη λειτουργία των έργων και δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου, που δεν υπάγονται στην περιβαλλοντική κατηγορία Α1 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), απαιτείται η γνωστοποίηση του άρθρου 5 προς την Διεύθυνση ΠΕΧΩΣ της οικείας Περιφέρειας, πριν την έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας. Η γνωστοποίηση υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από το φορέα της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ - ΑΔΕ) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ-ΑΔΕ, η γνωστοποίηση των δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου υποβάλλεται από τον φορέα της οικονομικής δραστηριότητας στην Αρχή του πρώτου εδαφίου, η οποία υποχρεούται να την κοινοποιεί στις αρμόδιες Αρχές. Με την απόφαση του άρθρου 81 μπορεί να εξαιρούνται έργα και δραστηριότητες που υπάγονται στην περιβαλλοντική κατηγορία Α2 του ν. 4014/2011 και αφορούν σε χώρους υγειονομικής ταφής επικίνδυνων, μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων, επεξεργασίας επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων (πλην αποθήκευσης που συμπεριλαμβάνει τα Πράσινα Σημεία και τα Κέντρα Διαλογής και Ταξινόμησης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού, τη διαλογή χωριστά συλλεγέντων ανακυκλώσιμων υλικών και την παραγωγή εδαφοβελτιωτικών) για τα οποία απαιτείται έγκριση λειτουργίας. Η έγκριση λειτουργίας σε αυτή την περίπτωση χορηγείται από τη Διεύθυνση ΠΕΧΩΣ της οικείας Περιφέρειας.
3. Για τις περιπτώσεις του παρόντος άρθρου απαιτείται η καταβολή παραβόλου του άρθρου 11, το ύψος του οποίου καθορίζεται με την απόφαση του άρθρου 81.
Άρθρο 80
Κυρώσεις
1. Στα έργα και τις δραστηριότητες του παρόντος Κεφαλαίου που λειτουργούν χωρίς την απαιτούμενη έγκριση εγκατάστασης ή λειτουργίας, επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 15, όπως αυτές καθορίζονται στην απόφαση του άρθρου 81. Αρμόδιο όργανο για την επιβολή των κυρώσεων αυτών είναι ο οικείος Περιφερειάρχης.
2. Εάν ο υπόχρεος παραλείψει την υποβολή γνωστοποίησης ή γνωστοποιήσει αναληθή στοιχεία ή παραλείψει την υποβολή γνωστοποίησης των στοιχείων της οικονομικής δραστηριότητας σε περίπτωση επικείμενης μεταβολής, επιβάλλονται σε βάρος του φορέα της οικονομικής δραστηριότητας οι κυρώσεις του άρθρου 15, όπως αυτές εξειδικεύονται στην απόφαση του άρθρου 81. Αρμόδιο όργανο για την επιβολή των κυρώσεων αυτών ορίζεται ο οικείος Περιφερειάρχης.
3. Κατά των αποφάσεων επιβολής κυρώσεων χωρεί ειδική διοικητική προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 227 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87).
4. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων λειτουργίας των δραστηριοτήτων του παρόντος Κεφαλαίου εφαρμόζονται οι κυρώσεις της κείμενης νομοθεσίας από τα αρμόδια όργανα που ορίζονται σε αυτήν.
5. Για τις εγκαταστάσεις που υπόκεινται σε γνωστοποίηση, όπου στην κείμενη νομοθεσία προβλέπεται η κύρωση της προσωρινής ή οριστικής αφαίρεσης άδειας ή έγκρισης λειτουργίας, ως τέτοια νοείται η προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας της δραστηριότητας με τη σφράγιση αυτών από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας.
Άρθρο 81
Εξουσιοδοτήσεις
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών καθορίζονται: α) τα δικαιολογητικά, η διαδικασία και το περιεχόμενο της έγκρισης λειτουργίας, οι αναγκαίοι όροι για την έκδοσή τους, οι επιβαλλόμενες κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 15, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που είναι αναγκαίο για τη χορήγηση προηγούμενης έγκρισης λειτουργίας στον φορέα άσκησης οικονομικής δραστηριότητας, β) η διαδικασία έκδοσης της βεβαίωσης χωροθέτησης της παραγράφου 2 του άρθρου 78 και γ) τα δικαιολογητικά, το περιεχόμενο και η διαδικασία της γνωστοποίησης λειτουργίας, η σχετική διαδικασία σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων που έχουν γνωστοποιηθεί, οι Αρχές στις οποίες υποβάλλεται η γνωστοποίηση προκειμένου να ασκήσουν τις ελεγκτικές τους αρμοδιότητες, τα τυχόν έγγραφα που τηρούνται στην έδρα της δραστηριότητας, οι επιβαλλόμενες κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 15, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που είναι αναγκαίο για την εφαρμογή της υποχρέωσης γνωστοποίησης λειτουργίας από τον φορέα άσκησης
οικονομικής δραστηριότητας.
Άρθρο 82
Τροποποιούμενες διατάξεις
Στην παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 3982/2011 προστίθεται περίπτωση ως εξής:
«ιγ) Οι δραστηριότητες της 4ης Ομάδας «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» της υπουργικής απόφασης ΔΙΠΑ/οικ.37674/2016 (Β΄ 2471)».
Άρθρο 83
Μεταβατικές διατάξεις
1. Για τις δραστηριότητες που υπόκεινται εφεξής στο καθεστώς γνωστοποίησης και λειτουργούν με άδεια λειτουργίας ή υπεύθυνη δήλωση, η λειτουργία τους εξακολουθεί να διέπεται από τις διατάξεις βάσει των οποίων εκδόθηκε η άδεια λειτουργίας τους ή κατατέθηκε η σχετική υπεύθυνη δήλωση. Αν μεσολαβήσει μεταβολή στοιχείου, ο φορέας της οικονομικής δραστηριότητας υποχρεούται σε γνωστοποίηση κατά τις διατάξεις του άρθρου 79. Μετά την υποβολή της γνωστοποίησης η λειτουργία της δραστηριότητας διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου.
2. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις «Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών» που έχουν αδειοδοτηθεί σύμφωνα με τις προηγούμενες διατάξεις συμμορφώνονται με τις διατάξεις του παρόντος, μετά την λήξη της άδειας λειτουργίας ή μετά τη λήξη της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων τους ή μετά από αίτημα τροποποίησής τους.
3. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις «Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών» για τις οποίες απαιτείται εφεξής έγκριση λειτουργίας, και οι οποίες δεν είχαν αντίστοιχη υποχρέωση κατά την έναρξη λειτουργίας τους, λογίζονται ως νομίμως λειτουργούσες για τις συνέπειες του παρόντος νόμου. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει την υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου με αίτησή του κατά τη διαδικασία που ορίζεται στην απόφαση του άρθρου 81.
4. Αιτήσεις για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης ή λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3982/2011, οι οποίες είχαν ήδη υποβληθεί κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου, εξετάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3982/2011. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει την υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου με αίτησή του κατά τη διαδικασία που ορίζεται στην απόφαση του άρθρου 81.
5. Η απόφαση του εσωτερικού άρθρου 81 της παραγράφου 1 εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος.
6. Από την έναρξη ισχύος των διατάξεων της παραγράφου 2 καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του ή ρυθμίζει διαφορετικά τα θέματα που ρυθμίζονται από αυτό.
7. Η ισχύς των διατάξεων της παραγράφου 1 αρχίζει από την δημοσίευση της απόφασης του εσωτερικού άρθρου 81 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με την επιφύλαξη των διατάξεων του εσωτερικού άρθρου 83.
8. Το άρθρο 77 του ν. 4442/2016 αναριθμείται σε άρθρο 84.».
 

1. Αιτήσεις για χορήγηση άδειας λειτουργίας ή υποβολή υπεύθυνων δηλώσεων λειτουργίας για δραστηριότητες του άρθρου 17 του ν. 4442/2016, που κατά τη δημοσίευση του παρόντος είναι σε εκκρεμότητα, διεκπεραιώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΣΤ΄ του ν. 4442/2016.
2. Οι δραστηριότητες του άρθρου 17 του ν. 4442/2016, που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος λειτουργούν νομίμως με καθεστώς γνωστοποίησης ή ενημέρωσης, εξακολουθούν να λειτουργούν με το ίδιο καθεστώς.

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν άλλως ορίζεται στις επιμέρους διατάξεις του.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 14 Ιουνίου 2018
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 14 Ιουνίου 2018
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΝΤΟΝΗΣ