Με τις διατάξεις του παρόντος μέρους, ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2015/1794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2015 (ΕΕ L 263/1, 8.10.2015), που τροποποιεί τις Οδηγίες 2008/94/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2008 περί προστασίας των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη (ΕΕ L 283/36, 28.10.2008), 2009/38/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2009 για τη θέσπιση ευρωπαϊκού συμβουλίου εργαζομένων ή διαδικασίας σε επιχειρήσεις και ομίλους
επιχειρήσεων κοινοτικής κλίμακας με σκοπό να ενημερώνονται οι εργαζόμενοι και να ζητείται η γνώμη τους (EE L 122/28, 16.5.2009) και 2002/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2002 περί θεσπίσεως γενικού πλαισίου ενημερώσεως και διαβουλεύσεως των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΕ L 80/29, 23.3.2002) και τις Οδηγίες 98/59/ΕΚ του Συμβουλίου της 20ής Ιουλίου 1998 για προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών - μελών που αφορούν τις ομαδικές απολύσεις (ΕΕ L 225/16, 12.8.1998) και 2001/23/ΕΚ του Συμβουλίου της 12ης Μαρτίου 2001 περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών - μελών, σχετικά με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων (EE L 82/16, 22.3.2001), όσον αφορά τους ναυτικούς και άλλες διατάξεις.

Η υποπερίπτωση β΄ της περίπτωσης ΙΙ της παρ. 3 του άρθρου 1 του π.δ. 1/1990 (Α΄ 1), που προστέθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 1 του π.δ. 40/2017 (Α΄ 34), καταργείται και η υποπερίπτωση γ΄ αναριθμείται σε υποπερίπτωση β΄.

1. Η παρ. 2 του άρθρου 50 του ν. 4052/2012 (Α΄ 41) καταργείται.

2. Στο τέλος της περίπτωσης δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 51 του ν. 4052/2012 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Αν στους εργαζόμενους περιλαμβάνονται και ναυτικοί μέλη πληρώματος θαλασσοπλοούντων υπό ελληνική σημαία πλοίων, εκπρόσωποι των εργαζόμενων μπορεί να είναι και οι οριζόμενοι από την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία, η οποία λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των πρωτοβάθμιων οργανώσεών της.».

3. Στο τέλος του πρώτου εδαφίου του άρθρου 62 του ν. 4052/2012 προστίθεται η ακόλουθη φράση:
«και, εάν στους εργαζόμενους περιλαμβάνονται και ναυτικοί μέλη πληρώματος υπό ελληνική σημαία θαλασσοπλοούντων πλοίων, σύμφωνα και με το άρθρο 5 του π.δ. 190/2008 (Α΄ 248).».

4. Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 64 του ν. 4052/2012 προστίθενται τα εξής εδάφια: «Μέλος της Ειδικής Διαπραγματευτικής Ομάδας (Ε.Δ.Ο.) ή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εργαζομένων (Ε.Σ.Ε.), ή ο αναπληρωτής τους, που είναι μέλη πληρώματος θαλασσοπλοούντος υπό ελληνική σημαία πλοίου, δικαιούται να μετέχει σε συνεδρίαση της Ε.Δ.Ο. ή του Ε.Σ.Ε. ή σε οποιαδήποτε άλλη συνάντηση, κατά τις διαδικασίες που έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 56, αν, κατά την πραγματοποίηση της συνεδρίασης, το μέλος αυτό ή ο αναπληρωτής του δεν βρίσκεται εν πλω ή σε λιμένα κράτους διαφορετικού από εκείνο στο οποίο η ναυτιλιακή επιχείρηση έχει την έδρα της. Οι συνεδριάσεις, όπου είναι εφικτό, προγραμματίζονται, ώστε να διευκολύνουν τη συμμετοχή των μελών ή των αναπληρωτών τους, που είναι μέλη των πληρωμάτων θαλασσοπλοούντων πλοίων. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, σύμφωνα με τα παραπάνω, ένα μέλος της Ε.Δ.Ο. ή του Ε.Σ.Ε. ή ο αναπληρωτής του, δεν μπορεί να παραστεί στη συνεδρίαση, εξετάζεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης, εφόσον είναι εφικτό, νέων τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας.». 

5. Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 66 του ν. 4052/2012 προστίθεται εδάφιο ως εξής: 
«Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν θίγουν τις διαδικασίες ενημέρωσης, σύμφωνα με τα άρθρα 4 έως 6 του π.δ. 190/2008 (Α΄ 248).».

6. Στο τέλος του άρθρου 70 του ν. 4052/2012 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Αν στους εργαζόμενους περιλαμβάνονται και ναυτικοί μέλη πληρώματος υπό ελληνική σημαία θαλασσοπλοούντων πλοίων, στους εκπροσώπους των εργαζόμενων μπορεί να μετέχουν και οι οριζόμενοι από την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία, η οποία λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των πρωτοβάθμιων οργανώσεών της.».

7. Στο τέλος του άρθρου 75 του ν. 4052/2012 προστίθεται εδάφιο ως εξής: 
«Αν στους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους περιλαμβάνονται και ναυτικοί μέλη πληρώματος υπό ελληνική σημαία θαλασσοπλοούντων πλοίων, τα ανωτέρω στοιχεία γνωστοποιούνται εγγράφως εντός τριμήνου από την έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εργαζομένων και στη Διεύθυνση Ναυτικής Εργασίας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.».

1. Για την εφαρμογή των άρθρων 4 έως 8, ως «ομαδικές απολύσεις» νοούνται οι απολύσεις ναυτικών θαλασσοπλοούντος πλοίου εγγεγραμμένου στο ελληνικό νηολόγιο, οι οποίες πραγματοποιούνται από τον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή για έναν ή περισσότερους λόγους που δεν αφορούν στο πρόσωπο των απολυομένων και υπερβαίνουν, για περίοδο τριάντα (30) ημερών, τα όρια της επόμενης παραγράφου.

2. Τα όρια πέρα από τα οποία οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές καθορίζονται από τον αριθμό των ναυτικών που απασχολούνται στην αρχή του μήνα και είναι τα εξής:

α) Μέχρι έξι (6) ναυτικούς για πλοία, στα οποία απασχολούνται συνήθως είκοσι (20) έως εκατόν πενήντα (150) ναυτικοί.

β) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) των ναυτικών και μέχρι τριάντα (30) ναυτικούς για πλοία, στα οποία απασχολούνται συνήθως πάνω από εκατόν πενήντα (150) ναυτικοί.

3. Για τον υπολογισμό του αριθμού των απολύσεων που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, όλοι οι τρόποι λήξης της σύμβασης ναυτικής εργασίας που γίνονται με πρωτοβουλία του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή για έναν ή περισσότερους λόγους, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το πρόσωπο των ναυτικών, εξομοιώνονται με τις ανωτέρω απολύσεις, υπό τον όρο ότι οι απολύσεις είναι τουλάχιστον πέντε (5).

4. Για την εφαρμογή των άρθρων 4 έως 8, ως «εκπρόσωποι των ναυτικών» νοούνται οι οριζόμενοι από την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία, η οποία λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των οργανώσεών της, αναλόγως της ειδικότητας ναυτολόγησης των προς απόλυση ναυτικών. Ο αριθμός των οριζομένων δεν μπορεί να είναι μικρότερος των τριών (3) και μεγαλύτερος του αριθμού των ειδικοτήτων των προς απόλυση ναυτικών. 

5. Τα άρθρα 4 έως 8 δεν εφαρμόζονται:

α) επί ομαδικών απολύσεων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συμβάσεων εργασίας ναυτικών που έχουν συναφθεί για ορισμένο χρόνο ή κατά πλουν, εκτός εάν οι απολύσεις αυτές γίνουν πριν από τη λήξη των συμβάσεων αυτών ή την εκτέλεση του πλου, 

β) επί των ναυτικών θαλασσοπλοούντων πλοίων που ανήκουν στο δημόσιο ή σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου.

1. Όταν ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής προτίθεται να προβεί σε ομαδικές απολύσεις, υποχρεούται να πραγματοποιεί, εγκαίρως, διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των ναυτικών, με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας.

2. Οι διαβουλεύσεις αφορούν τουλάχιστον τις δυνατότητες αποφυγής ή μείωσης των ομαδικών απολύσεων, καθώς και τις δυνατότητες άμβλυνσης των συνεπειών, με προσφυγή σε συνοδευτικά κοινωνικά μέτρα που έχουν σκοπό τη βοήθεια για την επαναπασχόληση ή τον αναπροσανατολισμό των απολυόμενων ναυτικών. 
Οι εκπρόσωποι των ναυτικών μπορούν να προσφεύγουν σε εμπειρογνώμονες.

3. Για να μπορέσουν οι εκπρόσωποι των ναυτικών να διατυπώσουν εποικοδομητικές προτάσεις, ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής οφείλει, εγκαίρως, κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων:

α) να τους παρέχει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες και

β) να τους ανακοινώνει εγγράφως:

αα) τους λόγους του σχεδίου απολύσεων,

ββ) τον αριθμό και τις ειδικότητες των υπό απόλυση ναυτικών,

γγ) τον αριθμό και τις κατηγορίες των συνήθως απασχολούμενων ναυτικών,

δδ) την περίοδο κατά την οποία πρόκειται να γίνουν οι απολύσεις,

εε) τα προβλεπόμενα κριτήρια για την επιλογή των ναυτικών που θα απολυθούν, τηρουμένων των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας για τη σύνθεση του πληρώματος θαλασσοπλοούντων πλοίων,

στστ) την προβλεπόμενη μέθοδο υπολογισμού οποιασδήποτε ενδεχόμενης αποζημίωσης απόλυσης, εκτός εκείνης που απορρέει από την εθνική νομοθεσία ή και την πρακτική. Ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής οφείλει να διαβιβάζει στο Συμβούλιο Εμπορικού Ναυτικού (Σ.Ε.Ν.), που συστάθηκε στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με το άρθρο 118 του ν. 4504/2017 (Α΄ 184) αντίγραφο της γραπτής ανακοίνωσης της περίπτωσης β΄.

4. Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων, ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής μπορεί να θέσει υπόψη των ναυτικών κοινωνικό πλάνο για τους υπό απόλυση ναυτικούς, δηλαδή μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων της απόλυσης, όπως ποσά για κάλυψη αυτασφάλισης, διαθέσιμα ποσά μέσω εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για κατάρτιση και συμβουλευτική για επανένταξη στην αγορά εργασίας, ενέργειες για την αξιοποίηση ειδικών προγραμμάτων αντιμετώπισης της επαπειλούμενης ανεργίας των υπό απόλυση ναυτικών, καθώς και δυνατότητες, μεθόδους και κριτήρια για την κατά προτεραιότητα επαναπρόσληψή τους.

5. Οι υποχρεώσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2 και 3 εφαρμόζονται ανεξάρτητα από το εάν η απόφαση για τις ομαδικές απολύσεις λαμβάνεται από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή ή από επιχείρηση που ελέγχει τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή.

6. Σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεων ενημέρωσης, διαβούλευσης και κοινοποίησης που ορίζονται στο παρόν άρθρο και στο άρθρο 6, δεν λαμβάνεται υπόψη, ως δικαιολογία, το επιχείρημα του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή ότι η επιχείρηση που έλαβε την απόφαση για τις ομαδικές απολύσεις δεν του παρείχε τις αναγκαίες πληροφορίες.

1. Ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής κοινοποιεί εγγράφως στο Σ.Ε.Ν. κάθε σχεδιαζόμενη ομαδική απόλυση. 
Ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής υποχρεούται να κοινοποιήσει εγγράφως στο Σ.Ε.Ν., σχέδιο ομαδικών απολύσεων που προκαλούνται από τη διακοπή της δραστηριότητας του πλοίου, η οποία επέρχεται ύστερα από δικαστική απόφαση. 
Η κοινοποίηση περιέχει κάθε χρήσιμη πληροφορία, σχετικά με τη σχεδιαζόμενη ομαδική απόλυση και τις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των ναυτικών που προβλέπονται στο άρθρο 5, και ιδίως τους λόγους της απόλυσης, τον αριθμό των υπό απόλυση ναυτικών, τον
αριθμό των συνήθως απασχολουμένων και την περίοδο μέσα στην οποία πρόκειται να πραγματοποιηθούν οι απολύσεις.

2. Ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής διαβιβάζει στους εκπροσώπους των ναυτικών και στους ναυτικούς αντίγραφο του κοινοποιούμενου, σύμφωνα με την παράγραφο 1, σχεδίου απολύσεων. Οι εκπρόσωποι των ναυτικών μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους στο Σ.Ε.Ν..

1. Η προθεσμία των διαβουλεύσεων μεταξύ των ναυτικών και του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή είναι τριάντα (30) ημέρες και αρχίζει από την πρόσκληση του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή για διαβουλεύσεις στους εκπροσώπους των ναυτικών. Το αποτέλεσμα της διαβούλευσης διατυπώνεται σε πρακτικό που υποβάλλεται από τον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή στο Σ.Ε.Ν.. Οι εκπρόσωποι των ναυτικών μπορούν να καταθέσουν στο Σ.Ε.Ν. υπόμνημα επί των διαβουλεύσεων.

2. Αν υπάρξει συμφωνία των Μερών ακόμη και σε χρόνο προγενέστερο της προθεσμίας της παραγράφου 1, οι ομαδικές απολύσεις πραγματοποιούνται, σύμφωνα με το περιεχόμενο της συμφωνίας που διατυπώνεται στο πρακτικό διαβουλεύσεων και ισχύουν δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του πρακτικού διαβούλευσης στο Σ.Ε.Ν., υπό την επιφύλαξη έγγραφης δήλωσης των ναυτικών κατ’ επιλογήν τους που καταχωρείται σε παραπάνω πρακτικό για προ του ανωτέρω χρονικού διαστήματος έναρξης ισχύος των απολύσεων. 

3. Αν δεν υπάρξει συμφωνία των Μερών, το Σ.Ε.Ν., εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία υποβολής του πρακτικού διαβούλευσης, με αιτιολογημένη απόφασή του διαπιστώνει αν τηρήθηκαν οι υποχρεώσεις του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή προς ενημέρωση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των ναυτικών, καθώς και η υποχρέωση κοινοποίησης των σχετικών εγγράφων, σύμφωνα με το άρθρο 5. Για το σκοπό αυτόν, το Σ.Ε.Ν. μπορεί να καλεί και να ακούει τόσο τους εκπροσώπους των ναυτικών και τον ενδιαφερόμενο πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή όσο και πρόσωπα που διαθέτουν ειδικές γνώσεις πάνω σε επιμέρους τεχνικά θέματα. 
Αν το Σ.Ε.Ν. αποφασίσει ότι οι ανωτέρω υποχρεώσεις του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή τηρήθηκαν, οι απολύσεις ισχύουν είκοσι (20) ημέρες από την ανωτέρω αιτιολογημένη απόφαση, που κοινοποιείται και στον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή. Σε αντίθετη περίπτωση, το Σ.Ε.Ν. παρατείνει τις διαβουλεύσεις των Μερών ή τάσσει προθεσμία στον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή, ώστε εκείνος να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προς εκπλήρωση των ανωτέρω υποχρεώσεων. Αν το Σ.Ε.Ν., με νέα απόφαση, που κοινοποιείται και στον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή διαπιστώσει ότι τηρήθηκαν οι υποχρεώσεις του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή, οι απολύσεις ισχύουν είκοσι (20) ημέρες από την έκδοση της απόφασης.
Σε κάθε περίπτωση, οι απολύσεις ισχύουν εξήντα (60) ημέρες από την κοινοποίηση του πρακτικού διαβούλευσης της παραγράφου 1, με την επιφύλαξη των διατάξεων που διέπουν τα κατά περίπτωση δικαιώματα ως προς την προθεσμία προειδοποίησης, σύμφωνα με τις παραγράφους 7, 8 και 9 του άρθρου 6 του Κανονισμού για την εφαρμογή απαιτήσεων της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας 2006 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που εγκρίθηκε με την 3522.2.8.2013 κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας, Ναυτιλίας και Αιγαίου (Β΄ 1671). 

4. Το Σ.Ε.Ν. μεριμνά, κατά το χρονικό διάστημα των προθεσμιών του παρόντος άρθρου, για την εύρεση λύσεων στα προβλήματα που δημιουργούνται από τις σχεδιαζόμενες ομαδικές απολύσεις.

5. Σε ομαδικές απολύσεις που προκαλούνται από τη διακοπή της δραστηριότητας του πλοίου, κατόπιν δικαστικής απόφασης, δεν εφαρμόζονται οι παράγραφοι 2 έως 4.

1. Ομαδικές απολύσεις που γίνονται κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 4 έως 7 του παρόντος νόμου είναι άκυρες. 

2. Στις ομαδικές απολύσεις εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις, οι σχετικές με την έγκυρη λύση της εργασιακής σχέσης και την καταβλητέα αποζημίωση. 

3. Η ισχύς των διατάξεων της παρ. 1 αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

1. Η παρ. 3 του άρθρου 2 του π.δ. 178/2002 αντικαθίσταται ως εξής: 
«3. Το παρόν προεδρικό διάταγμα εφαρμόζεται σε μεταβίβαση θαλασσοπλοούντος πλοίου εγγεγραμμένου στο ελληνικό νηολόγιο, όταν αποτελεί μέρος μεταβίβασης επιχείρησης, εγκατάστασης ή τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης κατά την έννοια των παραγράφων 1 και 2, με τον όρο ότι ο εκδοχέας έχει την έδρα του ή η μεταβιβασθείσα επιχείρηση ή η εγκατάσταση ή το τμήμα επιχείρησης ή εγκατάστασης παραμένει εντός του πεδίου εδαφικής εφαρμογής της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικότερα, εφόσον το πλοίο παραμένει εγγεγραμμένο σε νηολόγιο κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το παρόν προεδρικό διάταγμα δεν εφαρμόζεται, όταν το αντικείμενο της μεταβίβασης αποτελείται αποκλειστικά από ένα ή περισσότερα θαλασσοπλοούντα πλοία.». 

2. Στο τέλος της περίπτωσης γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 3 του π.δ. 178/2002 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Σε περίπτωση μεταβίβασης θαλασσοπλοούντος πλοίου, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 2, εκπρόσωποι των εργαζομένων νοούνται αυτοί που ορίζονται στην περίπτωση δ΄ του άρθρου 2 του π.δ. 190/2008 (Α΄ 248).». 

3. Στο άρθρο 9 του π.δ. 178/2002 προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:
«6. Για κάθε παράβαση των διατάξεων του άρθρου 8 όσον αφορά μεταβίβαση θαλασσοπλοούντος πλοίου, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 2, επιβάλλονται από τη λιμενική αρχή του λιμένα νηολόγησης του πλοίου οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 45 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, που κυρώθηκε με το ν.δ. 187/1973 (Α΄ 261), άρθρο που έχει εφαρμογή και για την άσκηση προσφυγής.».

Τα μέλη της Ε.Δ.Ο., του Ε.Σ.Ε. που είναι μέλη πληρώματος και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων εμπορικών πλοίων που ασκούν τα καθήκοντά τους, στο πλαίσιο της διαδικασίας για την ενημέρωση και τη διαβούλευση της παρ. 3 του άρθρου 56 του ν. 4052/2012 απολαύουν, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, της ίδιας προστασίας που προβλέπεται στα άρθρα 26 έως 28 του ν. 330/1976 (Α΄ 129).

1. Τα άρθρα 4 έως 8 του παρόντος δεν εφαρμόζονται επί ομαδικών απολύσεων ναυτικών που πραγματοποιούνται, λόγω μη εκτέλεσης ή διακοπής πλόων πλοίων που εμπίπτουν στις διατάξεις των άρθρων τρίτου έως και όγδοου του ν. 2932/2001 (Α΄ 145), και 168Α του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, που κυρώθηκε με το ν.δ. 187/1973 (Α΄ 261) ή λόγω μη εκτέλεσης ή διακοπής πλόων τουριστικών πλοίων που δραστηριοποιούνται εποχιακά, καθώς και για τους λόγους που καθορίζονται στο άρθρο 29 του ν. 4150/2013 (Α΄ 102) και στο άρθρο 68 του Κώδικα Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου.

2. Οι διατάξεις των άρθρων 4 έως 8 που αφορούν στις ομαδικές απολύσεις ναυτικών δεν θίγουν τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας περί καθορισμού οργανικής σύνθεσης - στελέχωσης των πλοίων. 

Στην παρ. 2 του άρθρου 118 του ν. 4504/2017 (Α΄ 184) προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής: «δ) την έκδοση αποφάσεων, τη μέριμνα για την εξεύρεση λύσεων και τον έλεγχο σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας που αφορούν στις ομαδικές απολύσεις ναυτικών.».

1. Η περίπτωση γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 3213/2003 (Α΄ 309), αντικαθίσταται ως εξής:
«γ) των προσώπων που αναφέρονται στις περιπτώσεις κε΄, κη΄ και κθ΄ στον εποπτεύοντα την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας εισαγγελικό λειτουργό της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, ο οποίος επικουρείται προς τούτο από την οικεία υπηρεσία, καθώς και την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, για τις δηλώσεις που αφορούν στο προσωπικό του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής,».
2. Στο άρθρο 83 του ν. 4504/2017 (Α΄ 184) προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης που έχουν υποβληθεί μέχρι και την έναρξη ισχύος των διατάξεων του παρόντος, στην Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, από υπόχρεους, οι οποίοι σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος υποχρεούνται να τις υποβάλουν στη Γ΄ Μονάδα Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης, διαβιβάζονται αρμοδίως.».

1. Η παρ. 1 του άρθρου 145 του ν. 4504/2017 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Στους σπουδαστές των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) μεικτής φοίτησης χορηγείται ετήσιο επίδομα σίτισης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες διαβίωσης που συνεπάγεται η φοίτηση στις εν λόγω Ακαδημίες.».

2. Η παρ. 7 του άρθρου 145 του ν. 4504/2017 αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, καθορίζεται το ποσό, η διαδικασία, ο τρόπος πληρωμής του ανωτέρω επιδόματος, ο χρόνος πληρωμής του, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η αρχή ή οι φορείς ελέγχου και εκκαθάρισης της δαπάνης, η αρχή ή οι φορείς πληρωμής αυτού, ο τρόπος λογιστικής τακτοποίησης, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.».

3. Η παρ. 8 του άρθρου 145 του ν. 4504/2017 αντικαθίσταται ως εξής:
«8. Οι προκαλούμενες δαπάνες βαρύνουν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), εθνικό ή συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και δύναται να προπληρωθούν από το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης (Κ.Ν.Ε.), μέσω των παγίων προκαταβολών Κ.Ν.Ε. των οικείων Α.Ε.Ν., κατά τα οριζόμενα στην κοινή απόφαση της παραγράφου 7 του παρόντος.».

4. Προστίθεται παράγραφος 9 στο άρθρο 145 του ν. 4504/2017 ως εξής:
«9. Το παρόν τίθεται σε ισχύ από το εκπαιδευτικό έτος 2017-2018.».

1. Η περίπτωση δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 113 του ν. 4389/2016 (Α΄ 94) αντικαθίσταται ως εξής: 
«δ) τη διαμεσολάβηση και επίλυση διαφορών μεταξύ χρηστών και φορέων διαχείρισης, τη διαιτησία, σύμφωνα με Κανονισμό που εκδίδει η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων, τη διαχείριση παραπόνων, και τη λήψη δεσμευτικών αποφάσεων επί αυτών σε εύλογο χρονικό διάστημα, σε κάθε θέμα αρμοδιότητάς της,».

2. Το τέταρτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 114 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Δεν υπέχουν υποχρέωση παροχής πληροφοριών τα πρόσωπα που εξετάζονται σε ποινικές δίκες.»

3. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 114 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής: «5. Σε περίπτωση άρνησης, δυστροπίας ή καθυστέρησης παροχής των αιτούμενων κατά περίπτωση πληροφοριών ή σε περίπτωση παροχής πληροφοριών ανακριβών ή ελλιπών από επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων, διευθυντές και υπαλλήλους τους, όπως και ιδιώτες ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, η Ρ.Α.Λ. επιβάλλει πρόστιμο δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ με ανώτατο όριο το 1% του κύκλου εργασιών, και για κάθε παράβαση.».

4. Το ένατο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 123 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μετά από εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, είναι δυνατόν να διατίθεται ή να αποσπάται εκτός οργανικών θέσεων στη Ρ.Α.Λ. προσωπικό που υπηρετεί στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στο Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή και σε νομικά πρόσωπα εποπτείας του, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Λιμένος Α.Ε., σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3528/2007 (Α΄ 26) και του π.δ. 33/2009 (Α΄ 50) αντίστοιχα.
Η διάθεση ή απόσπαση δημοσίων πολιτικών υπαλλήλων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ή υπαλλήλων νομικών προσώπων εποπτευομένων από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Λιμένος Α.Ε., καθώς και η απόσπαση έως κατ’ ανώτατο όριο τριών (3) στελεχών του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, γίνεται για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών, με δυνατότητα ανανέωσης, με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, χωρίς τη γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου ή άλλου οργάνου, είναι δε υποχρεωτική για την υπηρεσία τους. Για τη διακοπή απόσπασης απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Ρ.Α.Λ., σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 4.».

1. Οι εξουσιοδοτημένοι από την Αρχή οργανισμοί (νηογνώμονες) δύνανται να προβαίνουν στην έκδοση κυβερνητικών πιστοποιητικών, υπογεγραμμένων ηλεκτρονικά, για τα πλοία υπό ελληνική σημαία που πιστοποιούνται από αυτούς για λογαριασμό της Αρχής.
2. Εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε άλλο σχετικό θέμα για τη χρήση και αποδοχή των ηλεκτρονικών πιστοποιητικών από τους εξουσιοδοτημένους οργανισμούς, καθώς και τα σχετικά με τη διασφάλιση της αυθεντικότητας αυτών πρότυπα. 

Στην παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 3409/2005 (Α΄ 273) προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως ακολούθως:
«Τα Πιστοποιητικά αυτοδυτών του Παραρτήματος της Σχολής Υποβρυχίων Καταστροφών (Σ.Υ.Κ.) του Κέντρου Δια Βίου Μάθησης Επιπέδου 2 (Κ.Δ.Β.Μ.-2) του Κέντρου Εκπαίδευσης (Κ.Ε.) ΠΑΛΑΣΚΑΣ αναγνωρίζονται ως ισότιμα των πιστοποιητικών εκπαίδευσης για ερασιτέχνες αυτοδύτες επιπέδου 2, σύμφωνα με τα ισχύοντα εθνικά πρότυπα καταδύσεων αναψυχής.».

Το άρθρο 157 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο μόνον του ν.δ. 187/1973 (Α΄ 261), αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 157
Κυρώσεις κατά των παραβατών
1. Στους παραβάτες των διατάξεων των Γενικών και Ειδικών Κανονισμών Λιμένων που εκδίδονται κατά το προηγούμενο άρθρο επιβάλλεται, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής, πρόστιμο ύψους πενήντα (50) έως και εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ. Οι Κανονισμοί Λιμένων δύνανται να προβλέπουν συγκεκριμένα όρια έως του ανώτατου ορίου που καθορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο για κάθε διάταξή τους.
Το ύψος των προβλεπόμενων στα προηγούμενα εδάφια προστίμων είναι ανάλογο με τη βαρύτητα της παράβασης, τις συνθήκες τέλεσής της, το βαθμό επανάληψής της και τη βλάβη που προκλήθηκε στο Δημόσιο.
2. Το προσωπικό Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. συντάσσει σχετική έκθεση βεβαίωσης που κοινοποιείται στον παραβάτη και ο ενδιαφερόμενος καλείται να εκθέσει τις απόψεις του εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίησή της.
3. Σε περίπτωση έκδοσης απόφασης επιβολής προστίμου σε βάρος πλοιοκτήτη, εφοπλιστή, πλοιάρχου ή κυβερνήτη, μπορεί να απαγορευτεί ο απόπλους του πλοίου, εκτός εάν κατατεθεί ισόποση με το πρόστιμο εγγυητική επιστολή τράπεζας ή εάν συγκοινωνιακοί ή άλλοι λόγοι επιβάλλουν τον απόπλου κατά την κρίση του προϊσταμένου της Λιμενικής Αρχής.
4. Εκτός από το πρόστιμο της παραγράφου 1, στους παραβάτες μπορεί να επιβάλλεται και το διοικητικό μέτρο της αναστολής άσκησης της δραστηριότητάς τους για χρονικό διάστημα έως και εξήντα (60) ημέρες. Όσοι δεν τηρούν το μέτρο του προηγούμενου εδαφίου τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης μέχρι ενός (1) έτους.
5. Στις περιπτώσεις που ο παραβάτης δεν διαθέτει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), συντάσσεται βεβαίωση παράβασης από το αρμόδιο στέλεχος Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. και αφαιρείται από τον παραβάτη το έγγραφο εθνικότητας ή το πιστοποιητικό κυριότητας και το πιστοποιητικό αξιοπλοΐας του υπό την κυριότητα ή κατοχή του παραβάτη πλοίου. Εάν η παράβαση αφορά σε όχημα και ο παραβάτης δεν διαθέτει Α.Φ.Μ., αφαιρείται η άδεια κυκλοφορίας και οι πινακίδες αυτού. Τα αφαιρούμενα έγγραφα των προηγούμενων εδαφίων αποδίδονται στον νόμιμο κάτοχό τους μετά την πληρωμή του προστίμου ή την έκδοση απαλλακτικής απόφασης ή την κατάθεση ισόποσης εγγυητικής επιστολής τράπεζας, εφόσον είναι ανέφικτη η καταβολή του προστίμου ή η κατάθεση εγγυητικής επιστολής τράπεζας.
6. Εάν από την παράβαση των διατάξεων των Κανονισμών Λιμένων, οι οποίοι εκδίδονται κατά το προηγούμενο άρθρο, δημιουργείται κίνδυνος για τη δημόσια τάξη ή την ασφάλεια ελλιμενιζόμενων πλοίων, εγκαταστάσεων, κτιρίων ή τη θαλάσσια συγκοινωνία και ο υπαίτιος δεν μεριμνά εγκαίρως και σε εξαιρετικώς κατεπείγουσες περιπτώσεις αμέσως για την εξάλειψη του σχετικού κινδύνου, ο προϊστάμενος της Λιμενικής Αρχής μπορεί να προβεί στις απαιτούμενες, προς το σκοπό αυτό, ενέργειες και να καταλογίσει τις καταβληθείσες δαπάνες σε βάρος του παραβάτη, οι οποίες εισπράττονται, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
7. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μπορεί να τροποποιείται το ανώτατο όριο ύψους προστίμου της παραγράφου 1 του παρόντος.
8. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μπορεί να καθορίζεται η διαδικασία διενέργειας των αστυνομικών ελέγχων από τα στελέχη του Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ., ο τρόπος διαπίστωσης των διοικητικών παραβάσεων και επιβολής των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων, ο τύπος και το περιεχόμενο των απαιτούμενων πράξεων βεβαίωσης, κλήσης του παραβάτη και απόφασης επιβολής προστίμου καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.».

1) Στο τέλος της παρ. 6 του άρθρου 84 του ν. 4316/2014 (Α΄ 270) «Ίδρυση παρατηρητηρίου άνοιας, βελτίωση περιγεννητικής φροντίδας, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις» προστίθεται νέα περίπτωση ζ΄ και συμπληρώνεται η περίπτωση γ΄ ως εξής:
«ζ) Με την επιφύλαξη της ως άνω περίπτωσης α΄, σε εφαρμογή των παραγράφων 1, 2, 3 και 4 του παρόντος ή μέχρι την υλοποίηση των υποδομών του οικείου ΤΟΣΔΑ και ΠΕΣΔΑ, επιτρέπεται, εφόσον προβλέπεται από το οικείο Σχέδιο Δράσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η θαλάσσια μεταφορά σύμμεικτων ΑΣΑ (κωδικών ΕΚΑ 20 01), τα οποία δεν είναι επικίνδυνα απόβλητα, με Ε/Γ-Ο/Γ πλοία, μόνον όταν αυτά εκτελούν πλόες εσωτερικού μεταξύ των εξυπηρετούμενων περιοχών αποστολής και παραλαβής των αποβλήτων εντός ορίων Περιφέρειας και υπό την προϋπόθεση ότι τα απόβλητα αυτά μεταφέρονται σε ανοικτό ή κλειστό χώρο οχημάτων εντός μονάδων κλειστού τύπου, όπως ορίζονται στην παρ. 13 του άρθρου 1 του π.δ. 405/1996 (Α΄ 272), οι οποίες δεν ξεπερνούν σε αριθμό τις δυο (2) ανά διαδρομή πλου. Για τις προαναφερόμενες μονάδες, στις οποίες μπορούν να συμπεριλαμβάνονται και απορριμματοφόρα οχήματα κλειστού τύπου, πρέπει να πληρούνται αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
i. το σύνολο της μεταφορικής τους ικανότητας να μην ξεπερνά τα πενήντα (50) κυβικά μέτρα,
ii. να είναι στεγανές και το υλικό κατασκευής τους να είναι κατάλληλο για μεταφορά αποβλήτων,
iii. εφόσον φέρουν εξαεριστικά, στα άκρα των σωληνώσεων αυτών να διατίθενται φλογοπαγίδες και φίλτρα οσμών του εκλυόμενου βιοαερίου,
iν. εφόσον φέρουν ανοίγματα για επιθεώρηση και δειγματοληψία, αυτά να στεγανοποιούνται πλήρως για την αποφυγή έκλυσης αερίων ή έκχυσης στραγγισμάτων,
v. να αναγράφεται επί αυτών σε εύκολα ορατό σημείο καθαρά η λέξη «ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» στις κάθετες και οριζόντιες επιφάνειές τους,
vi. η φόρτωσή τους να γίνεται μετά την επιβίβαση των επιβατών και η εκφόρτωσή τους να προηγείται της αποβίβασης των επιβατών και
vii. να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή στοιβασία τους σε θέσεις όπου, αφενός ελαχιστοποιείται η όχληση των επιβατών και αφετέρου διατίθενται άμεσα επαρκή και κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης.»

Η ισχύς: α) των άρθρων 1 έως 9 αρχίζει από τη 10η Οκτωβρίου 2017, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις των άρθρων αυτών και β) των λοιπών άρθρων του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 4 Aπριλίου 2018
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 5 Aπριλίου 2018
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΝΤΟΝΗΣ