Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΠΔΥΠ/107168/1444/2021 (ΦΕΚ 5384/Β` 19.11.2021)

Η Διεύθυνση Προστασίας και Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος της Γενικής Διεύθυνσης Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εφεξής «Αρμόδια Αρχή», στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με το άρθρο 54 του π.δ. 132/2017 (Α’ 160), έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό η Αρμόδια Αρχή:
1. Συντονίζει και εποπτεύει τους υπόχρεους Φορείς Λειτουργίας του άρθρου 3 για την ομαλή και αξιόπιστη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις των άρθρων 4 και 5 και λαμβάνει κάθε αναγκαίο πρόσθετο μέτρο για την εύρυθμη λειτουργία του, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που προβλέπονται στο άρθρο 6.
Ειδικότερα, η Αρμόδια Αρχή:
α) Ελέγχει τους Φορείς Λειτουργίας ως προς την ορθή εφαρμογή των πρωτοκόλλων δειγματοληψιών και αναλύσεων, καθώς και των πρωτοκόλλων συνεργασίας μεταξύ των Φορέων Λειτουργίας, υποδεικνύει τον τρόπο επεξεργασίας και υποβολής των αποτελεσμάτων και εν γένει προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για την απρόσκοπτη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης. Για τον σκοπό αυτό συνεργάζεται, κατά περίπτωση, με τις Διευθύνσεις Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τις Υπηρεσίες συναρμόδιων Υπουργείων και άλλους Φορείς που διαθέτουν κατάλληλη τεχνογνωσία και εμπειρία και οργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης.
β) Ελέγχει και αξιολογεί, ποιοτικά και ποσοτικά, τα αποτελέσματα της παρακολούθησης και τις εκθέσεις αξιολόγησης/ταξινόμησης που υποβάλλουν οι Φορείς Λειτουργίας, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 4. 
γ) Εισηγείται στο οικείο χρηματοδοτικό όργανο την εκταμίευση των εγκεκριμένων πόρων ή την αναβολή ή παύση της χρηματοδότησης των Φορέων Λειτουργίας, στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 5.
2. Δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα παρακολούθησης του Εθνικού Δικτύου, μέσω της ανάρτησής τους στον επίσημο ιστότοπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
3. Αξιοποιεί τα αποτελέσματα του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης και μπορεί να ζητάει από τους Φορείς Λειτουργίας, τα δεδομένα παρακολούθησης σε κατάλληλα επεξεργασμένη μορφή, όπως βάσεις δεδομένων, χάρτες σε Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών.
4. Εκτιμά το συνολικό κόστος λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, ανά διαχειριστικό κύκλο ή στο πλαίσιο εφαρμογής της παρ. 5, με βάση κυρίως τα σχετικά στοιχεία που λαμβάνει από τους Φορείς Λειτουργίας του Άρθρου 3 και εξασφαλίζει την απαιτούμενη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς πόρους.
5. Επιβλέπει και αξιολογεί το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης, σε τακτά χρονικά διαστήματα και εκτάκτως λόγω επειγουσών συνθηκών και εκτάκτων αναγκών και, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, εισηγείται την τροποποίηση στοιχείων από τους πίνακες του Παραρτήματος σύμφωνα με το άρθρο 6 ή την αναθεώρηση του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης.
6. Υποβάλλει τα στοιχεία και εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κάλυψη σχετικών υποχρεώσεων της χώρας.

1. Υπόχρεοι Φορείς για τη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης ορίζονται οι ακόλουθοι:
α) η Γενική Διεύθυνση του Γενικού Χημείου του Κράτους (Γ.Δ.Γ.Χ.Κ.) της Α.Α.Δ.Ε. για τις αναλύσεις χημικών παραμέτρων (ουσίες προτεραιότητας και ειδικούς ρύπους) σε όλα τα επιφανειακά ύδατα (ποταμοί, λίμνες, μεταβατικά και παράκτια),
β) το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) για την παρακολούθηση (δειγματοληψίες και αναλύσεις) των βιολογικών, των υδρομορφολογικών και των γενικών φυσικοχημικών παραμέτρων σε ποταμούς, μεταβατικά και παράκτια ύδατα, για τις αναλύσεις ορισμένων χημικών ουσιών σε μεταβατικά και παράκτια ύδατα, καθώς και για τις δειγματοληψίες που αφορούν στον προσδιορισμό χημικών παραμέτρων (ουσίες προτεραιότητας και ειδικούς ρύπους) στα μεταβατικά και παράκτια ύδατα,
γ) η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.) για την παρακολούθηση (δειγματοληψίες και αναλύσεις) όλων των παραμέτρων (φυσικοχημικών, χημικών, οργανικών, φυτοφαρμάκων, στάθμη υπόγειου νερού και παροχή πηγών) στα υπόγεια ύδατα,
δ) το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (Ε.Κ.Β.Υ.) για την παρακολούθηση (δειγματοληψίες και αναλύσεις) των βιολογικών, των υδρομορφολογικών και των γενικών φυσικοχημικών παραμέτρων στις λίμνες, καθώς και για τις δειγματοληψίες που αφορούν στον προσδιορισμό χημικών παραμέτρων στις λίμνες,
ε) το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων - Ερευνητική Μονάδα Σίνδου (Ι.ΕΥ.Π.) του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΑ» για τις δειγματοληψίες που αφορούν στον προσδιορισμό χημικών παραμέτρων στους ποταμούς, τη συστηματική παρακολούθηση της παροχής σε συγκεκριμένους σταθμούς σε ποταμούς και τις αναλύσεις λοιπών ουσιών στους ποταμούς και στις λίμνες,
στ) η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας (Δ.Ε.Υ.Α.Λ.) για τις δειγματοληψίες χημικών παραμέτρων σε ποταμούς και λίμνες στο Υδατικό Διαμέρισμα της Θεσσαλίας (ΕL08).
Στους πίνακες του Παραρτήματος του άρθρου 8 καταγράφονται οι σταθμοί και οι κατηγορίες των παραμέτρων που παρακολουθούν οι ανωτέρω υπόχρεοι Φορείς Λειτουργίας.
2. Οι Φορείς Λειτουργίας έχουν τη δυνατότητα: α) να συνεργάζονται μεταξύ τους και κατά περίπτωση, με άλλα κεντρικά ή περιφερειακά εργαστήρια του δημοσίου ή του ευρύτερου δημοσίου τομέα που διαθέτουν κατάλληλη τεχνογνωσία και εμπειρία και αντίστοιχη διαπίστευση (ΙSΟ), ή/και β) να επικουρούνται στο έργο τους, εφόσον το κρίνουν απαραίτητο, από άλλους Φορείς ή εξωτερικούς συνεργάτες οπότε στην περίπτωση αυτή οφείλουν να διασφαλίζουν πως οι εν λόγω εξωτερικοί συνεργάτες έχουν πολυετή εμπειρία ή/και είναι διαπιστευμένοι, αναλόγως των αναγκών εκτέλεσης των εργασιών που τους ανατίθενται, ώστε να είναι σε θέση να τηρούν τα υφιστάμενα πρωτόκολλα δειγματοληψιών και αναλύσεων.
3. Τα νομικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων των Δήμων, των ΔΕΥΑ και των Περιφερειών και οι ιδιώτες, οι οποίοι είναι χρήστες ή έχουν στην κατοχή τους έργα υδροληψίας ενταγμένα στο Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης, υποχρεούνται να διευκολύνουν και να συνεργάζονται με το προσωπικό των Φορέων Λειτουργίας που υλοποιεί τις δειγματοληψίες και μετρήσεις υπαίθρου, παρέχοντας και διασφαλίζοντας απρόσκοπτη πρόσβαση στην (ηλεκτρομηχανολογική) εγκατάσταση της υδροληψίας για την υλοποίηση των προβλεπόμενων εργασιών.

1. Οι Φορείς Λειτουργίας υποχρεούνται να αποστέλλουν στην Αρμόδια Αρχή, ανά τρίμηνο και τουλάχιστον ένα μήνα πριν την έναρξη των δειγματοληψιών και μετρήσεων, το αναλυτικό πρόγραμμα για την εκάστοτε επόμενη περίοδο δειγματοληψιών (συμπεριλαμβανομένων των δειγματοληψιών διερευνητικής παρακολούθησης).
Ειδικά για τους σταθμούς παρακολούθησης σε ποταμούς, στους οποίους πραγματοποιούνται δειγματοληψίες ή/και μετρήσεις από περισσότερους του ενός Φορείς, οι δειγματοληψίες/μετρήσεις αυτές θα πρέπει, με ευθύνη των Φορέων, να υλοποιούνται εντός του ίδιου δεκαημέρου. Για τον σκοπό αυτό, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) ενημερώνει και αποστέλλει το αναλυτικό πρόγραμμα δειγματοληψιών στους εν λόγω σταθμούς στο Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων - Ερευνητική Μονάδα Σίνδου (Ι.ΕΥ.Π.) του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΑ» και (για τους σταθμούς που βρίσκονται στο Υδατικό Διαμέρισμα της Θεσσαλίας - EL08) στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας (Δ.Ε.Υ.Α.Λ.).
Το πρόγραμμα δειγματοληψιών και μετρήσεων δύναται να τροποποιείται, λόγω επειγουσών συνθηκών και εκτάκτων αναγκών, με την υποχρέωση έγκαιρης ενημέρωσης της Αρμόδιας Αρχής.
2. Οι Φορείς Λειτουργίας που διενεργούν μετρήσεις και αναλύσεις οφείλουν να υποβάλλουν στην Αρμόδια Αρχή τα αποτελέσματα παρακολούθησης το αργότερο έξι (6) μήνες μετά την ολοκλήρωση κάθε περιόδου δειγματοληψίας, σε ειδικές φόρμες που ορίζει η Αρμόδια Αρχή.
Ταυτόχρονα, τα δεδομένα αυτά αναρτώνται στη βάση δεδομένων του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Αρμόδιας Αρχής.
Ως καταληκτικές ημερομηνίες για την υποβολή, στις ειδικές φόρμες, των δεδομένων αναλύσεων και μετρήσεων νοούνται:
· η 30η Σεπτεμβρίου κάθε έτους για τις δειγματοληψίες/μετρήσεις που υλοποιήθηκαν την χειμερινή δειγματοληπτική περίοδο του ίδιου έτους,
· η 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους για τις δειγματοληψίες/μετρήσεις που υλοποιήθηκαν την εαρινή δειγματοληπτική περίοδο του ίδιου έτους,
· η 31η Μαρτίου κάθε έτους για τις δειγματοληψίες/μετρήσεις που υλοποιήθηκαν την θερινή δειγματοληπτική περίοδο του προηγούμενου έτους,
· η 30η Ιουνίου κάθε έτους για τις δειγματοληψίες/μετρήσεις που υλοποιήθηκαν την φθινοπωρινή δειγματοληπτική περίοδο του προηγούμενου έτους.
Μαζί με τις ειδικές φόρμες, θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην Αρμόδια Αρχή και όλα τα πρωτογενή/αναλυτικά δεδομένα παρακολούθησης σε επεξεργάσιμη μορφή.
3. Οι Φορείς Λειτουργίας που διενεργούν αναλύσεις οφείλουν να υποβάλλουν στην Αρμόδια Αρχή, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, την απαιτούμενη έκθεση αξιολόγησης/ταξινόμησης της κατάστασης των συγκεκριμένων κατηγοριών υδάτων για το προηγούμενο έτος, με βάση το πρότυπο περιεχομένου και τις κατευθύνσεις που ορίζει η Αρμόδια Αρχή. Οι ανωτέρω εκθέσεις και τα επιμέρους αποτελέσματα της ταξινόμησης της κατάστασης των υδάτων, όπως και τα δεδομένα των αναλύσεων και μετρήσεων (πρωτογενή ή/και επεξεργασμένα), μπορούν να δημοσιοποιούνται από τους Φορείς Λειτουργίας μετά την υποβολή τους στην Αρμόδια Αρχή.
4. Οι Φορείς Λειτουργίας οφείλουν να πραγματοποιούν δειγματοληψίες, μετρήσεις και αναλύσεις σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα πρωτόκολλα δειγματοληψιών και αναλύσεων.

Εάν ο Φορέας Λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, χωρίς να έχει προηγηθεί συγκατάθεση της Αρμόδιας Αρχής, παραβαίνει μία ή περισσότερες από τις υποχρεώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 4, η Αρμόδια Αρχή τον καλεί σε συμμόρφωση μέσα σε εύλογο, κατά την κρίση της, χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης μέσα στο χρόνο αυτό, η Αρμόδια Αρχή ενημερώνει ή εισηγείται αναλόγως, το ταχύτερο δυνατόν, στα αρμόδια χρηματοδοτικά όργανα, προκειμένου να διακόψουν τη χρηματοδότηση των προβλεπόμενων δράσεων, ακόμη και εάν αυτές έχουν υλοποιηθεί ή, εάν η χρηματοδότηση έχει πραγματοποιηθεί, να αναζητήσουν τα ποσά που καταβλήθηκαν, εφόσον αυτό προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία.

Με αποφάσεις του Γενικού Διευθυντή Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι δυνατόν να επέρχονται τροποποιήσεις στοιχείων του Παραρτήματος του άρθρου 8. Οι τροποποιήσεις αυτές δεν πρέπει να προκαλούν οικονομική επιβάρυνση και αναφέρονται ειδικότερα στις ακριβείς θέσεις των σταθμών του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, στις παρακολουθούμενες παραμέτρους ή/και στη συχνότητα ή τους τύπους παρακολούθησης, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 2 ή/και με βάση τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα παρακολούθησης και τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, καθώς και τις τυχόν προτάσεις των Φορέων Λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης. Οι αποφάσεις αυτές που εκδίδονται μετά από διαβούλευση με τους Φορείς Λειτουργίας, αναφέρονται στις δειγματοληψίες, μετρήσεις και αναλύσεις του επόμενου έτους από την έκδοση των αποφάσεων, εκτός αν πρόκειται για την άμεση αντιμετώπιση επειγουσών συνθηκών και εκτάκτων αναγκών.
Σε περίπτωση που πρόκειται για την ποιότητα υδάτων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, οι ανωτέρω αποφάσεις εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Υπηρεσίας Υγειονομικής Μηχανικής και Υγιεινής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Υγείας.

Για την αξιολόγηση και ταξινόμηση της κατάστασης των επιφανειακών υδάτων, ορίζονται οι τιμές των ορίων μεταξύ κλάσεων οικολογικής ποιότητας, όπως αναφέρονται για τη χώρα μας στην απόφαση (ΕΕ) 2018/229 της Επιτροπής της 12ης Φεβρουαρίου 2018 «για τον καθορισμό, σύμφωνα με την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των τιμών των ταξινομήσεων στα συστήματα παρακολούθησης των κρατών μελών, βάσει των αποτελεσμάτων της διαβαθμονόμησης, και για την κατάργηση της απόφασης 2013/480/ΕΕ της Επιτροπής», όπως εκάστοτε ισχύει.

Προσαρτάται στην παρούσα απόφαση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της το Παράρτημα που ακολουθεί με τους πίνακες των σταθμών παρακολούθησης του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, τους υπόχρεους Φορείς Λειτουργίας του και τις παρακολουθούμενες παραμέτρους της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των υδάτων. Είναι δυνατόν να τροποποιούνται στοιχεία του Παραρτήματος αυτού, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις του άρθρου 6.

Από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, η υπ΄αρ. 140384/2011 (Β’ 2017) κοινή υπουργική απόφαση καταργείται.

Η ισχύς της απόφασης αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις της.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μαζί με το Παράρτημα.

Αθήνα, 11 Νοεμβρίου 2021