Υ.Α. οίκ. 60814/1583/2017 (ΦΕΚ 4561/Β` 22.12.2017)

1. Αρμόδιοι για την ανάθεση του έργου φορτοεκφόρτωσης και την επιλογή- ορισμό του υπεύθυνου ομαδάρχη -αρχιεργάτη, είναι οι κάθε φορά φορτοπαραλήπτες, οι κύριοι των προς διακίνηση εμπορευμάτων και ειδών και κάθε εξουσιοδοτημένος για την ανάθεση του έργου της φορτοεκφόρτωσης (εργοδότες).
2. Η από κοινού πραγματοποίηση φορτοεκφορτωτικών εργασιών από ασκούντες ατομικά το επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή, με ομάδες ή ενώσεις φορτοεκφορτωτών ή επιχειρήσεις φορτοεκφορτώσεων ή με απασχολούμενους με σχέση εξηρτημένης εργασίας δεν απαγορεύεται.
3. Αρμόδιοι και υπεύθυνοι για τον καθορισμό του αριθμού και των συνθέσεων εργασίας για την φορτοεκφόρτωση κάθε είδους, είναι ο εκάστοτε φορτοπαραλήπτης, οι κύριοι των προς διακίνηση εμπορευμάτων και ειδών και κάθε εξουσιοδοτημένος για την ανάθεση του έργου της φορτοεκφόρτωσης (εργοδότες), οι εργοδότες στην περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, ή ο οριζόμενος ως υπεύθυνος ομαδάρχης - αρχιεργάτης, εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί για τον καθορισμό των συνθέσεων εργασίας.
4. Η επιλογή, εκ μέρους των αρμοδίων για την ανάθεση του έργου των παρ. 1. και 3, φορτοεκφορτωτή ή των φορτοεκφορτωτών και του υπεύθυνου ομαδάρχη- αρχιεργάτη, είναι ελεύθερη.

1. Οι φορτοεκφορτωτές, αναλόγως του είδους και των αναγκών της φορτοεκφόρτωσης παρέχουν τις υπηρεσίες τους είτε ατομικά, είτε σε ομάδες, καταρτιζόμενες από τα πρόσωπα των παρ. 1 και 3, του άρθρου 2.
2. Ο απαιτούμενος ελάχιστος αριθμός των φορτοεκφορτωτών για την εκτέλεση των «εξειδικευμένων φορτοεκφορτωτικών εργασιών» και την διακίνηση των «ειδικών ή επικίνδυνων φορτίων» τις οποίες εκτελούν οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Β΄ φορτοεκφορτωτές Λιμένα, καθορίζεται στα τρία (3) άτομα. Για την συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού, εφόσον απαιτείται, δύναται να συμμετέχει και εγγεγραμμένος στο Μητρώο Α΄, υπό τις ρητές επιφυλάξεις των παρ. 3 και 4. Ο κατά τα ανωτέρω ελάχιστος αριθμός, προσαυξάνεται ανάλογα του μεγέθους ή του όγκου του προς διακίνηση φορτίου, είτε με τη συμμετοχή φορτοεκφορτωτών του Μητρώου Α΄, είτε με τη συμμετοχή φορτοεκφορτωτών του Μητρώου Β΄ - φορτοεκφορτωτών Λιμένα είτε με τη συμμετοχή φορτοεκφορτωτών του Μητρώου Β΄ -Κατόχων Άδειας Χειριστή Μηχανημάτων Έργου, κατ’ ελεύθερη επιλογή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εκάστοτε ισχύον πιστοποιημένο Επαγγελματικό Περίγραμμα του Φορτοεκφορτωτή, όπως έχει εγκριθεί από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. Σε κάθε άλλη περίπτωση εκτέλεσης φορτοεκφορτωτικών εργασιών και διακίνησης φορτίων και εν προκειμένω, στη περίπτωση εκτέλεσης μη εξειδικευμένων φορτοεκφορτωτικών εργασιών και διακίνησης μη ειδικών ή επικίνδυνων φορτίων, η σύνθεση και ο αριθμός των φορτοεκφορτωτών, καθορίζεται ελεύθερα, ανάλογα με το είδος και τις ανάγκες της φορτοεκφόρτωσης.
3. Οι εγγεγραμμένοι Φορτοεκφορτωτές του Μητρώου Α΄ μπορούν να μετέχουν σε μεικτές ομάδες, για την εκτέλεση των «εξειδικευμένων φορτοεκφορτωτικών εργασιών» και την διακίνηση των «ειδικών ή επικίνδυνων φορτίων», οι οποίες αποτελούνται στην πλειοψηφία τους από εγγεγραμμένους φορτοεκφορτωτές του Μητρώου Β΄ φορτοεκφορτωτών Λιμένα και τελούν υπό την επίβλεψη των εγγεγραμμένων φορτοεκφορτωτών στο Μητρώο Β΄ φορτοεκφορτωτών Λιμένα.
4. Οι εγγεγραμμένοι φορτοεκφορτωτές στο Μητρώο Α΄, δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούν εργασίες οι οποίες εκτελούνται από εγγεγραμμένους φορτοεκφορτωτές στο Μητρώο Β΄ φορτοεκφορτωτών Λιμένα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εκάστοτε ισχύον πιστοποιημένο Επαγγελματικό Περίγραμμα των Φορτοεκφορτωτών Λιμένα, όπως έχει εγκριθεί από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. Οι εγγεγραμμένοι φορτοεκφορτωτές του Μητρώου Β΄ -Φορτοεκφορτωτών Λιμένα, επιτρέπεται να εκτελούν και τις εργασίες των εγγεγραμμένων φορτοεκφορτωτών στο Μητρώο Α΄. Οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Β΄ - Κάτοχοι Άδειας Μηχανημάτων Έργου, εκτελούν αποκλειστικά τις εργασίες εκείνες, που αφορούν το χειρισμό των μηχανημάτων.
5α. Για την εκτέλεση των «εξειδικευμένων φορτοεκφορτωτικών εργασιών» και την διακίνηση των «ειδικών ή επικίνδυνων φορτίων», ορίζεται υποχρεωτικά ομαδάρχης - αρχιεργάτης. Σε κάθε άλλη περίπτωση εκτέλεσης φορτοεκφορτωτικών εργασιών και διακίνησης φορτίων, η ανάγκη ορισμού ομαδάρχη - αρχιεργάτη, κρίνεται κατ’ ελεύθερη εκτίμηση των προσώπων των παρ. 1 και 3 του άρθρου 2, αναλόγως του είδους και των αναγκών της φορτοεκφόρτωσης.
β. Ως υπεύθυνος ομαδάρχης-αρχιεργάτης μπορεί να ορίζεται μόνον όποιος ανήκει στο Μητρώο Β΄ φορτοεκφορτωτών Λιμένα, σύμφωνα με την παρ. 5α του άρθρου 2 του ν. 4455/2017, όπως ισχύει. Ως υπεύθυνος ομαδάρχης - αρχιεργάτης δεν επιτρέπεται να οριστεί εγγεγραμμένος στο Μητρώο Β΄ - Κάτοχος Άδειας Χειριστή Μηχανημάτων Έργου.

1. Ο οριζόμενος ως υπεύθυνος ομαδάρχης - αρχιεργάτης κάθε ομάδας:
α. Καταρτίζει τις απαιτούμενες ομάδες εργασίας, εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί για τον καθορισμό του αριθμού και των συνθέσεων εργασίας, σύμφωνα με τις παρ. 1 και 3, του άρθρου 2 της παρούσας.
β. Εποπτεύει για την ομαλή και εύρυθμη διεξαγωγή των φορτοεκφορτώσεων και την κανονική εκτέλεσή τους.
γ. Επιλαμβάνεται για την επίλυση κάθε αναφυόμενης διαφοράς, μεταξύ των φορτοεκφορτωτών και των προσώπων του άρθρου 2 παρ.1. και 3.
δ. Επιλαμβάνεται για την τήρηση των όρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία και λαμβάνει τα προσήκοντα μέτρα για την αποφυγή ατυχημάτων και ζημιών στα φορτοεκφορτώμενα φορτία, εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί σχετικά.
ε. Παρίσταται σ’ όλη τη διάρκεια της φορτοεκφόρτωσης, μεριμνώντας και επιβλέποντας για την κανονική και απρόσκοπτη διεξαγωγή της εργασίας.
στ. Μεριμνά ώστε να βρίσκονται στον χώρο εργασίας πριν από την έναρξή της ο κατάλληλος εξοπλισμός εργασίας και τα μηχανικά μέσα, για την εκτέλεση του έργου της φορτοεκφόρτωσης, (σαμπάνια, ιμάντες, χειροκίνητα παλετοφόρα, κ.λπ.).
ζ. Εξετάζει την καταλληλότητα των εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση της φορτοεκφόρτωσης και βεβαιώνει την ασφαλή χρήση τους.
η. Επιβλέπει τη χρήση των μέσων ατομικής προστασίας από τους φορτοεκφορτωτές που απαρτίζουν την ομάδα εργασίας.
θ. Ελέγχει, μεταξύ άλλων τα χρησιμοποιούμενα υλικά και εργαλεία φορτοεκφόρτωσης εάν βρίσκονται σε καλή κατάσταση (μηχανικά μέσα φορτοεκφόρτωσης, κλάρκ, γερανοί, σχοινιά, σύρματα, δίχτυα κ.λπ.), ερευνά την εν γένει συμμόρφωση με τις ειδικότερες προβλέψεις που αφορούν τα ανυψωτικά μηχανήματα (υπουργική απόφαση 15085/593/2003, ΦΕΚ Β΄ 1186) και τους εξοπλισμούς εργασίας (π.δ. 395/1994 ΦΕΚ Α΄ 220, όπως έχει συμπληρωθεί και ισχύει).
ι. Καθοδηγεί τους χειριστές βαρούλκων κ.λπ. μετά προσοχής και με κατάλληλα σήματα για την φορτοεκφόρτωση, όπως ορίζεται στο π.δ. 105/1995 (ΦΕΚ Α΄ 67).

1. Για τον χειρισμό των βαρούλκων του πλοίου, επιλέγονται άτομα που διαθέτουν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα προσόντα, προς αποφυγή ατυχημάτων και ζημιών.
2. Τα μέσα φορτοεκφόρτωσης απαγορεύεται, να χρησιμοποιούνται από άτομα που δεν έχουν κατάλληλα εκπαιδευτεί για τον χειρισμό τους.
3. Για τον χειρισμό των μηχανικών μέσων ή μηχανημάτων (κλαρκ, γερανοί, μπελότι, κ.λπ.), απαιτείται υποχρεωτικά ο χειριστής να είναι εφοδιασμένος με την απαιτούμενη άδεια χειριστού που προβλέπεται στην ισχύουσα νομοθεσία.
4. Πριν από την χρήση των ανυψωτικών μηχανημάτων και των μηχανημάτων του πλοίου (κρένια, μπίγες, βαρούλκα), οι φορτοκφορτωτές ή ο ομαδάρχης -αρχιεργάτης, εφόσον οι υπηρεσίες παρέχονται από ομάδα, από κοινού με τον υπεύθυνο του πλοίου, διαπιστώνουν την καταλληλότητά τους και υποδεικνύουν τις τυχόν απαιτούμενες διορθώσεις.

1. Η εργασία σε κάθε χώρο φορτοεκφόρτωσης μπορεί να διαρκεί ολόκληρο το 24ωρο και καθορίζεται σε βάρδιες τηρουμένων των διατάξεων της κείμενης εργατικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί όρων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.
2. Οι φορτοεκφορτωτές, με ευθύνη των προσώπων του άρθρου 2 παρ. 1 και 3, υποχρεούνται να παραβρίσκονται στο χώρο εργασίας, δέκα πέντε (15) τουλάχιστον λεπτά πριν από την έναρξη της εργασίας, με την υποχρέωση τα ανωτέρω πρόσωπα να γνωστοποιούν τα ονόματα και τους αριθμούς Μητρώου του κάθε φορτοεκφορτωτή που θα απασχοληθεί στην αρμόδια Λιμενική Αρχή.
3. Στην περίπτωση της παύσης ισχύος της χορηγηθείσας Βεβαίωσης λόγω παρέλευσης της πενταετούς διάρκειας ισχύος της, της διαγραφής του κατά το άρθρο 5 του ν. 4455/2017 καθώς και σε κάθε περίπτωση που υπάρχει λόγος διαγραφής του ή διαγράφηκε από το Εθνικό Μητρώο Φορτοεκφορτωτών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 7 της με αριθμ. 20303/383/2017 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ Β΄ 1623), ο απασχολούμενος σε φορτοεκφορτωτικές εργασίες υποχρεούται να γνωστοποιεί, με ευθύνη του, το γεγονός αυτό στην οικεία λιμενική αρχή στο χώρο αρμοδιότητας της οποίας παρέχει τις υπηρεσίες του κάθε φορά, λόγω μη ύπαρξης σχετικού γεωγραφικού περιορισμού.

1. Η αμοιβή των φορτοεκφορτωτών, οι οποίοι δεν απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας, καθορίζεται σε μισθό, ή ημερομίσθιο, ή κατά τόνο, ή κατά τεμάχιο, ή κατά μονάδα εργασίας, ανάλογα με το είδος του προς φορτοεκφόρτωση αγαθού και του χρόνου εκτέλεσης του έργου και είναι αποτέλεσμα ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ εκείνων που ανέλαβαν την εκτέλεση του έργου και εκείνων που το ανέθεσαν. Σε κάθε άλλη περίπτωση εφαρμόζονται οι διατάξεις της κείμενης εργατικής νομοθεσίας.
2. Τα μέχρι πριν από την έκδοση του ν. 4093/2012 ισχύοντα τιμολόγια αμοιβής και οι επ’ αυτών προστιθέμενες προσαυξήσεις, δεν ισχύουν.
3. Οι φορτοεκφορτωτές, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 1 του ν. 4455/2017, ασφαλίζονται 
στον Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με την ακολουθούμενη οικεία νομοθεσία που διέπει τον Ε.Φ.Κ.Α., και τους Κανονισμούς αυτού. Οι φορτοεκφορτωτές που ενεργούν κατά πλάσμα δικαίου ως εργοδότες, έχουν την ευθύνη της είσπραξης και απόδοσης των υπέρ Ε.Φ.Κ.Α., εργοδοτικών και εργατικών εισφορών. Σε περίπτωση εξηρτημένης εργασίας την παραπάνω ευθύνη έχουν οι εργοδότες αυτών.
4. Η αμοιβή των φορτοεκφορτωτών, ανεξαρτήτως της μορφής απασχόλησης, επιβαρύνεται με τις ανάλογες εισφορές και την διαδικασία απόδοσής τους, σύμφωνα με την νομοθεσία που διέπει τον Ε.Φ.Κ.Α. και τους κανονισμούς αυτού.

1. Η τήρηση των όρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία κατά την εκτέλεση του έργου της φορτοεκφόρτωσης, για τους ασκούντες ατομικά το επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή, τις ομάδες ή ενώσεις φορτοεκφορτωτών, ανήκει σε εκείνον που αναθέτει το έργο της φορτοεκφόρτωσης, ή στον οριζόμενο ως υπεύθυνο ομαδάρχη- αρχιεργάτη με σχετική εξουσιοδότηση, για δε τις επιχειρήσεις φορτοεκφορτώσεων και τους απασχολούμενους με σύμβαση εξηρτημένης εργασίας ανήκει στις επιχειρήσεις των οποίων είναι μισθωτοί.
2. Ο συντονισμός της τήρησης των όρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία κατά την εκτέλεση του έργου της φορτοεκφόρτωσης ανήκει σε εκείνον που αναθέτει το έργο της φορτοεκφόρτωσης, ή στον οριζόμενο ως υπεύθυνο ομαδάρχη - αρχιεργάτη με σχετική εξουσιοδότηση, εκτός κι αν ορίζεται διαφορετικά κατόπιν συμφωνίας.
3. Τα μέσα ατομικής προστασίας, όπως οι στολές εργασίας, τα κράνη, τα γάντια, τα υποδήματα ασφάλειας, κλπ είναι υποχρεωτικά για κάθε φορτοεκφορτωτή σε όλα τα είδη φορτοεκφόρτωσης και ιδιαίτερα στην φορτοεκφόρτωση επικίνδυνων φορτίων και εργασιών σε ψυκτικούς θαλάμους, λαμβάνοντας υπόψη και τις διατάξεις του π.δ. 396/1994 (ΦΕΚ 220 Α΄) όπως ισχύει.

1. Οι ήδη λειτουργούσες στέγες του Λιμενεργάτη και οι παραχωρημένοι χώροι από τους Οργανισμούς Λιμένων και τα Λιμενικά Ταμεία στα Σωματεία εργαζομένων, συνεχίζουν να αποτελούν τους χώρους συγκέντρωσης και παραμονής των φορτοεκφορτωτών σε κάθε λιμάνι, καθώς και τους χώρους εναπόθεσης και φύλαξης του αναγκαίου εξοπλισμού για την εκτέλεση των φορτοεκφορτώσεων. Οι παραπάνω χώροι, χρησιμοποιούνται και ως χώροι συγκέντρωσης για την πραγματοποίηση της σύνθεσης των ομάδων και της αποστολής τους στους χώρους εργασίας.
2. Ίδιο δικαίωμα χρήσης των παραπάνω χώρων, έχουν και οι φορτοεκφορτωτές, που παρέχουν τις υπηρεσίες τους μέσω ατομικής άσκησης επαγγέλματος, ανήκουν σε ομάδες ή σε ενώσεις, ή απασχολούνται με σχέση εξηρτημένης εργασίας.

1. Στους παραβάτες των διατάξεων του άρθρου 3 που προβλέπουν: α) τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό ατόμων και τη σύνθεση των ομάδων για την εκτέλεση των εξειδικευμένων φορτοεκφορτωτικών εργασιών και τη διακίνηση των ειδικών ή επικίνδυνων φορτίων και β) την απαίτηση υποχρεωτικού ορισμού ομαδάρχη - αρχιεργάτη, εγγεγραμμένου στο Μητρώο Β - Λιμένος του Εθνικού Μητρώου Φορτοεκφορτωτών, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 157 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, που κυρώθηκε με το άρθρο μόνον του ν.δ. 187/1973 (Α΄ 261), όπως ισχύει, ανεξαρτήτως των ποινικών και αστικών ευθυνών που συντρέχουν κατά την ισχύουσα νομοθεσία.
2. Η παράβαση των ρυθμίσεων της κείμενης εργατικής νομοθεσίας, των όρων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων καθώς και η παράβαση της ισχύουσας ασφαλιστικής νομοθεσίας, επιφέρει κυρώσεις σύμφωνα με την οικεία νομοθεσία, που διέπει τις ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2017

Οι Υπουργοί