Πυρ.Διατ. 1/1978 (ΦΕΚ 1148/Β` 30.12.1978)

1. ∆ιά του όρου "Εξοδοι" εννοούνται όλοι οι ελεύθεροι δρόµοι διαφυγής οι οποίοι δύνανται να είναι διάδροµοι, περάσµατα, κλιµακοστάσια και προθάλαµοι. Αι έξοδοι πρέπει να ευρίσκονται εις τοιαύτας θέσεις ώστε η απόστασις εξ εκάστου σηµείου του κτιρίου προς την πλησιεστέραν έξοδον διαφυγής να µη υπερβαίνει τα τριάκοντα µέτρα οριζοντίως. Οι ανελκυστήρες δεν λογίζονται ως έξοδοι.
2. Εξ εκάστου σηµείου του κτιρίου πρέπει να υπάρχουν διά το κοινόν τουλάχιστον δύο διαφορετικοί δρόµοι διαφυγής. Εις ουδεµίαν περίπτωσιν επιτρέπεται δρόµος διαφυγής ο οποίος φθάνει εις την έξοδον κινδύνου να διέρχεται διά µέσου αποχωρητηρίου λουτρού ή ετέρου δωµατίου, διότι υπάρχει κίνδυνος ν΄ αποκλεισθεί εκ του εσωτερικού του.
3. ΄Ολοι οι δρόµοι διαφυγής πρέπει να καταλήγουν εις δηµόσιον ελεύθερον χώρον ή ανοίγµατα όπως αυλάς και γενικώς ανοικτά µέρη, των οποίων η επιφάνεια να προσφέρη ασφαλή παραµονή εις το κοινόν.
4. ΄Ολη η επιφάνεια που χρησιµοποιείται, ως δρόµος διαφυγής προς εξόδους κινδύνου πρέπει να προστατεύεται δι΄αυτοµάτου συστήµατος SPRINKLER και να είναι διαχωρισµένη εκ των άλλων χώρων διά χωρισµάτων αντοχής εις πυρκαϊάς τουλάχιστον δια µίαν ώραν συµφώνως προς τους κανονισµούς, οι οποίοι ισχύουν εις ξένας χώρας µέχρις εκδόσεως των αντιστοίχων ελληνικών προτύπων.
Κλιµακοστάσια τα οποία καταλήγουν εις χαµηλότερα επίπεδα από την έξοδον κινδύνου και χρησιµοποιούνται ως δρόµοι διαφυγής, πρέπει να διακόπτωνται διά θυρών ή άλλου ασφαλούς τρόπου εις το σηµείον της εξόδου κινδύνου και να έχουν σαφείς ενδείξεις της κατευθύνσεως εξόδου κινδύνου διά το κοινόν από την πλευράν διαφυγής.
5. Εκάστη θύρα και κυρία είσοδος, όταν χρησιµοποιήται και ως έξοδος κινδύνου πρέπει να ανοίγη προς τον ελεύθερον χώρον.
6. Επί της επιφανείας της θύρας ή πλησίον αυτής πρέπει να µην υπάρχουν καθρέπται ή άλλα αντικείµενα τα οποία δύνανται να παραπλανήσουν ως προς την σωστήν πορείαν της εξόδου κινδύνου. Παράθυρα, βιτρίναι ή καθρέπται, τα οποία εκ του µεγέθους των ή του τρόπου κατασκευής των, δύνανται να δώσουν εντύπωσιν θύρας, πρέπει να επισηµαίνωνται, κατά τοιούτον τρόπον ώστε να µην συγχέωνται µε εξόδους.
7. Εκάστη θύρα εις τους δρόµους διαφυγής πρέπει να είναι κατά τοιούτον τρόπον κατασκευασµένη και τοποθετηµένη ώστε να ανοίγη µε δύναµιν το πολύ είκοσι χιλιογράµµων κατά την φοράν εξόδου, το δε άνοιγµά της να µην παρεµποδίζει κλίµακας ή να ελαττώνει το πλάτος του δρόµου διαφυγής. 

∆ιά τον προσδιορισµόν των απαιτουµένων εξόδων εις κτίρια της κατηγορίας «Μεγάλα Καταστήµατα» το πλήθος των ατόµων θα υπολογίζεται ως εξής:
α) ∆ιά το ισόγειον πάτωµα υπολογίζεται εν άτοµον διά κάθε τρία τετραγωνικά µέτρα ολικής µικτής επιφάνειας δαπέδου. ∆ιά καταστήµατα άνευ ισογείου αλλά µε είσοδον από κλίµακας απλάς ή κυλιοµένας, κατ΄ευθείαν από δηµόσιον δρόµον, το πάτωµα εις την στάθµην της εισόδου θεωρείται ως ισόγειον.
β) ∆ιά τους ορόφους πωλήσεων κάτωθεν του ισογείου το πλήθος των ατόµων υπολογίζεται όπως και εις το ισόγειον.
γ) ∆ιά τους ορόφους πωλήσεων άνωθεν του ισογείου το πλήθος των ατόµων θα υπολογίζεται βάσει της αναλογίας του ενός ατόµου διά κάθε εξ τετραγωνικά µέτρα ολικής µικτής επιφάνειας δαπέδου.
δ) ∆ι΄ορόφους ή τµήµατα ορόφων, τα οποία χρησιµοποιούνται ως γραφεία, αποθήκαι και γενικώτερον ουχί διά την χρήσιν του κοινού υπολογίζεται εν άτοµον διά κάθε δέκα τετραγωνικά µέτρα ολικής µικτής επιφάνειας δαπέδου.
ε) ∆ι΄ορόφους ή τµήµατα ορόφων τα οποία χρησιµοποιούνται διά καλλιτεχνικάς εκθέσεις αναψυκτήρια, εστιατόρια κ.λ.π. υπολογίζεται εν άτοµον δι΄έκαστον εν και ήµισυ τετραγωνικόν µέτρον ολικής µικτής επιφανείας δαπέδου. 

1. Ο προσδιορισµός του πλάτους των εξόδων διαφυγής καθορίζεται µε βάσιν την µονάδα πλάτους εξόδου η οποία είναι 55 εκατοστά του µέτρου. Είναι δε µονάς πλάτους το απαιτούµενον πλάτος διά την διέλευσιν ενός ατόµου.
2. Τα ανοίγµατα των εξόδων διαφυγής εις µονάδας πλάτους θα πρέπει να είναι:
α) ∆ι΄όλας τας θύρας, συµπεριλαµβανοµένων και εκείνων, αι οποίαι οδηγούν εις το εξωτερικόν του κτιρίου εις το ισόγειον ή τρία πατώµατα επάνω ή κάτω από το ισόγειον:
Μίαν «µονάδα πλάτους εξόδου» διά κάθε εκατόν άτοµα.
β) ∆ι΄όλας τας εσωτερικάς, εξωτερικάς ή κυλιoµένας κλίµακας:
Μία «µονάδα πλάτους εξόδου» διά κάθε εξήκοντα άτοµα.
γ) ∆ι΄όλους τους άλλους τύπους εξόδων «Μία µονάδα πλάτους εξόδου» διά κάθε εβδοµήκοντα πέντε άτοµα.
δ) Ανεξαρτήτως των ανωτέρω υπολογισµών το ελάχιστο πλάτος µιας εξόδου διαφυγής πρέπει να είναι εν µέτρον και δέκα εκατοστά, ήτοι δύο µονάδες. 

∆ιά την αποφυγήν µεταφοράς καπνών, τοξικών ή ασφυκτικών αναθυµιάσεων και την αποφυγήν µεταδόσεως της πυρκαϊάς από ορόφου εις όροφον επιβάλλεται ο αποκλεισµός των κατακορύφων ανοιγµάτων, ήτοι κλιµακοστασίων κυλιοµένων κλιµάκων κ.λ.π., διά στεγανών διαφραγµάτων αντοχής εις πυρκαϊά τα οποία να διαθέτουν θύρας διαφυγής. 

1. Πινακίδες µε την λέξιν «ΕΞΟ∆ΟΣ» και βέλος, το οποίον να προσδιορίζη την κατεύθυνσιν προς την έξοδον, πρέπει να είναι τοποθετηµέναι εις εκάστην θέσιν, όπου υπάρχει αλλαγή
κατευθύνσεως.
2. Οι πινακίδες εξόδου πρέπει να έχουν έντονο χρώµα το οποίον να είναι εις αντίθεσιν µε την διακόσµησιν του περιβάλλοντος.
3. Εκάστη πινακίς πρέπει να είναι κανονικώς φωτισµένη διά λαµπτήρος ισχύος ουχί µικροτέρας των τεσσάρων WATTS και να τροφοδοτήται από το ηλεκτρικόν δίκτυον της πόλεως. Εις εκάστην περίπτωσιν διακοπής της παροχής του γενικού δικτύου πρέπει να συνεχίζηται η τροφοδότησίς της αυτοµάτως από ασφαλούς λειτουργίας εφεδρικής πηγής η οποία να καλύπτη την κανονικήν λειτουργίαν της, επί µίαν ώραν τουλάχιστον.
4. Η µεταγωγή της τροφοδοτήσεως του συστήµατος φωτισµού εξόδου από το δίκτυον της πόλεως προς την εφεδρικήν πηγήν και αντιστρόφως, πρέπει να γίνεται αυτοµάτως, χωρίς ανθρώπινον χειρισµόν εις χρονικόν διάστηµα ουχί µεγαλύτερον των δέκα δευτερολέπτων. 
 

1. Ο φωτισµός των δρόµων διαφυγής πρέπει να είναι συνεχής και να διαρκή όσον και η λειτουργία των καταστηµάτων. Ο φωτισµός να είναι τεχνητός και η απόδοσις της φωτεινότητος να είναι τουλάχιστον 0,5 LUX µετρουµένης εις το δάπεδον.
2. Τα φωτιστικά στοιχεία των δρόµων διαφυγής πρέπει να είναι διατεταγµένα κατά τοιούτον τρόπον, ώστε η βλάβη ενός στοιχείου να µην αφίνη σκοτεινήν περιοχήν.
3. Η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας διά τον φωτισµόν των δρόµων διαφυγής πρέπει να είναι από το δίκτυον της πόλεως και εις περίπτωσιν διακοπής τούτου πρέπει να συνεχίζεται η τροφοδότησίς του αυτοµάτως από εφεδρικήν πηγήν η οποία να καλύπτη την κανονικήν λειτουργίαν του επί µίαν ώραν τουλάχιστον ως εις τας παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 6 της παρούσης διατάξεως ορίζεται.
4. Κατά τας ώρας κατά τας οποίας δεν λειτουργεί το κατάστηµα πρέπει να λειτουργούν ειδικά φωτιστικά στοιχεία ασφαλείας, τα οποία θα τροφοδοτούνται από ανεξάρτητον κύκλωµα και θα διακόπτεται η παροχή ρεύµατος εις το κύριον δίκτυον του κτιρίου από πίνακα διανοµής. 

1. Όσον αφορά εις το σύστηµα ανιχνεύσεως πυρκαϊάς εφαρµόζονται τα καθοριζόµενα εις το Παράρτηµα Α΄της παρούσης. Εκτός από τα διαλαµβανόµενα εις το παράρτηµα Α΄ πρέπει να υπάρχη:
α). Ιδιαίτερον σήµα ειδοποιήσεως διά φωτεινών και ηχητικών µέσων δια των οποίων θα ειδοποιήται το προσωπικόν πυροπροστασίας και εκκενώσεως της επιχειρήσεως προς αντιµετώπισιν εµφανιζοµένης πυρκαϊάς ή άλλου σοβαρού συµβάντος και
β). Μεγαφωνικόν σύστηµα διά του οποίου θα καθοδηγήται, αφ΄ενός µεν το κοινόν προς τους δρόµους διαφυγής αφ΄ετέρου δε το προσωπικόν πυροπροστασίας προς το σηµείον ένθα εξεδηλώθη η πυρκαϊά ή έλαβεν χώραν ή άλλο σοβαρόν συµβάν.
2. Σύστηµα συναγερµού διά την εκκένωσιν, εις περίπτωσιν εκκρήξεως πυρκαϊάς ή ετέρου περιστατικού, πρέπει να υπάρχη και να δίδεται ο συναγερµός δι΄ενός ασφαλούς µέσου διά τρόπου ηπίου, ώστε να µην δηµιουργήται σύγχυσις και πανικός εις τους εργαζόµενους και το κοινόν.
3. Συστήµατα συναγερµού:
α) Ηχητικόν σήµα το οποίον δύναται να διαλαµβάνει :
1. ∆ιακοπτοµένην ήχησιν των κωδώνων (γκόγκ) η οποία σηµαίνη ειδοποίησιν του προσωπικού πυροπροστασίας δι΄εκδήλωσιν πυρκαϊάς και προετοιµασίαν εκκενώσεως του κτιρίου.
2. Συνεχιζοµένην ήχησην των κωδώνων, η οποία σηµαίνη έναρξιν εκκενώσεως του κτιρίου υπό του κοινού.
β) Φωτεινόν σήµα, το οποίον συµπληρώνεται µε αντίστοιχα φωτεινά σήµατα.
1. ∆ιά την περίπτωσιν της παραγράφου 3α (1) του παρόντος άρθρου µε αφεσβεννόµενο φως εις κύκλους µεγάλης περιόδου π.χ. 5΄ δευτερόλεπτα των φωτεινών στοιχείων και
2. ∆ιά την περίπτωσιν της παραγράφου 3α (2) µε σταθερόν φως των φωτεινών στοιχείων. 

1. Εις τα υπαγόµενα εις την παρούσαν διάταξιν εµπορικά καταστήµατα και αποθήκας αυτών απαγορεύεται:
α) Η τοποθέτησις εις διαδρόµους, εις κλίµακας εις δρόµους διαφυγής και εξόδους κινδύνου χωρισµάτων µονίµων ή πρoσκαίρων εξ οιωνδήποτε υλικών, προθηκών εκθέσεων, πάγκων πωλήσεως οιουδήποτε εµπορεύµατος και γενικώτερον κάθε αντικειµένου το οποίον δύναται να µειώση το πλάτος αυτών ή να εµποδίση οπωσδήποτε την ελευθέραν κυκλοφορίαν του κοινού εις περίπτωσιν κινδύνου.
β) Η κατασκευή κλιµακοστασίων εξόδων, διαφυγών κ.λ.π., εξ υλικών µη ανθεκτικών εις πυρκαϊάς δηλ. αναφλεξίµων.
γ) Η εγκατάστασις προβολέων µε µεγάλην θερµικήν ακτινοβολίαν εις προθήκας, οι οποίοι θα ηδύναντο να προκαλέσουν πυρκαϊάν εις εύφλεκτα υλικά άνευ λήψεως προστατευτικών µέτρων.
δ) Η διακόσµησις και επένδυσις των δαπέδων, των τοίχων και των οροφών, εις τους χώρους οι οποίοι χρησιµοποιούνται από το κοινόν, δι΄υλικών τα οποία ευκόλως αναφλέγονται.
ε) Η ανάρτησις ή τοποθέτησις µπαλονιών τα οποία περιέχουν εύφλεκτα αέρια, εις χώρους ανοικτούς διά το κοινόν. Ως τοιούτοι δε νοούνται χώροι εντός του καταστήµατος, όπου διακινείται ή συχνάζει το κοινόν.
στ) Η έκθεσις προς πώλησιν εις το κοινόν εµπορευµάτων τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερον κίνδυνον πυρός όπως ειδών εκ κυτταρίνης φιαλών βουτανίου προπανίου των ευφλέκτων διαλυτών, υγρών καυσίµων και δοχείων αεροζόλ των οποίων το περιεχόµενον είναι πολύ εύφλεκτον εις ποσότητα µεγαλυτέραν των είκοσι πέντε χιλιογράµµων δι΄έκαστον είδος.
ζ) Το κάπνισµα και η χρήσις οιασδήποτε γυµνής φλογός εις όλους τους χώρους εκτός των ειδικών τοιούτων (καπνιστήρια).
2. Εις µεγάλα καταστήµατα και αποθήκας αυτών τα οποία υπάγονται εις την παρούσαν διάταξιν επιβάλλεται:
α) Ο διαχωρισµός των χώρων µεγάλου κινδύνου από τους υπολοίπους τοιούτους διά χωρισµάτων τα οποία να αντέχουν εις πυρκαϊά διά δύο τουλάχιστον ώρας αι δε θύραι αυτών - οµοίας αντοχής εις πυρκαϊά- να κλείνουν αυτοµάτως.
Ως χώρος µεγάλου κινδύνου νοείται κάθε εστεγασµένος χώρος εις το οποίον να υπάρχει η πιθανότης εµφανίσεως και ταχείας εξαπλώσεως πυρκαϊάς µε κίνδυνον παγιδεύσεως ατόµων εξ αυτής λόγω της φύσεως υλικών ή εµπορευµάτων τα οποία υπάρχουν και καίγονται ζωηρώς µετά φλογών ή παράγουν τοξικά αέρια εις επικίνδυνον συγκέντρωσιν.
β) Ο διαχωρισµός ολοκλήρου της επιφανείας της επιχειρήσεως εις χώρους ανεξαρτήτους έναντι πυρκαϊάς (διαµερίσµατα πυρκαϊάς). Η µέγιστη επιφάνεια των διαµερισµάτων πυρκαϊάς ορίζεται εις εξακόσια τετραγωνικά µέτρα εκτός εάν υπάρχη εγκατάστασις αυτοµάτου κατασβέσεως Sprinkler, οπότε η επιτρεπόµενη επιφάνεια τριπλασιάζεται.
Τα διαµερίσµατα αυτά πρέπει να διαχωρίζονται διά τοιχωµάτων ελαχίστης αντοχής εις πυρκαϊάν µία και ηµίσεια ώρα εκτός εάν πρόκειται περί διαµερισµάτων µεγάλου κινδύνου - οπότε ισχύουν τα εν τη παραγράφω 2α αναφερόµενα- και να επικοινωνούν διά θυρών ή θυρίδων ή ειδικών παραπετασµάτων εις τας κυλιοµένας κλίµακας, τα οποία θα κλείνουν αυτοµάτως εις περίπτωσιν πυρκαϊάς και να είναι της αυτής ως άνω αντοχής.
γ) ΄Εκαστον διαµέρισµα πρέπει να έχη ει δυνατόν, ανεξάρτητον επικοινωνίαν προς τους δρόµους διαφυγής. Τα τοιχώµατα των διαµερισµάτων πρέπει να φθάνουν µέχρι της κάτω επιφανείας του υπερκειµένου πατώµατος. ∆ιαµερίσµατα υπερκείµενα, τα οποία επικεινωνούν διά ανοιγµάτων και στερούνται αυτοµάτων θυρών ή διαφραγµάτων κατά την παράγραφον 2β του παρόντος άρθρου θεωρούνται ως ενιαίον διαµέρισµα.
δ) ∆ιά την περίπτωσιν της παραγράφου 1β του άρθρου 1 της παρούσης διατάξεως έκαστος όροφος θεωρείται ως διαµέρισµα πυρκαίάς.
ε) Κλιµακοστάσιον, το οποίον εξυπηρετεί ορόφους καταστηµάτων ή αποθηκών, αποτελεί ιδιαίτερον διαµέρισµα πυρκαίάς.
στ) Πολυόροφα κτίρια πρέπει να φέρουν επί της προσόψεως αυτών ανοίγµατα δι΄ων θα δύνανται να εισέλθουν εντός των κτιρίων οι άνδρες και τα µη ογκώδη εφόδια της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Τα ανοίγµατα αυτά δεν πρέπει να αποκλείονται εσωτερικώς διά της τοποθετήσεως ερµαρίων, εµπορευµάτων ή διαφόρων άλλων αντικειµένων, ως και να καλύπτωνται εξωτερικώς διά διαφόρων διαφηµιστικών υλικών ή άλλων αντικειµένων. Ο αριθµός των ανοιγµάτων πρέπει να είναι τουλάχιστον ένα διά κάθε 600 µ2 εσωτερικής επιφανείας. 

Ως τοιαύτα θεωρούνται :
α) Το υδραυλικόν πυροσβεστικόν δίκτυον, όπως ορίζεται εις το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β΄ της 3/81 Πυρ/κής ∆/ξης.
β) Το αυτόµατον σύστηµα καταιονισµού ύδατος «Sprinkler» όπως τούτο περιγράφεται εις το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ΄ της 3/81 Πυρ/κής ∆/ξης.
γ) Τα φορητά µέσα (πυροσβεστήρες) αναλόγως των προς προστασία χώρων. Ταύτα δέον να είναι κατάλληλα διά εκάστην περίπτωσιν, καθαρού βάρους άνω των εξ (6) χιλιογράµµων εις αριθµόν εν (1) διά κάθε εκατόν δέκα πέντε (115) τετραγωνικά µέτρα µικτής επιφάνειας και ουχί ολιγότεροι των δύο και να καλύπτουν τας απαιτήσεις τας οποίας καθορίζουν τα ελληνικά πρότυπα NHS ή τα πρότυπα ΕΛΟΤ διά των οποίων θα ακτικατασταθούν ή θα συµπληρωθούν τα NHS.
δ) Τα βοηθητικά εργαλεία και µέσα διά των οποίων θα εφοδιάζωνται τα ανωτέρω καταστήµατα και αποθήκαι αυτών και τρόπος διαφυλάξεώς των όπως αναφέρονται εις το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ∆΄ της παρούσης. 

1. Η εγκατάστασις των υποδεικνυοµένων διά της παρούσης διατάξεως συστηµάτων πυροπροστασίας καθώς και άλλαι σχετικαί εγκαταστάσεις ασφαλείας θα πρέπει να εκτελώνται επί τη βάσει προηγουµένης µελέτης διπλωµατούχων ανώτατων Σχολών ηµεδαπής ή αλλοδαπής των ειδικοτήτων: Μηχανολόγου, Χηµικού Μηχανικού, Πολιτικού Μηχανικού, ή Πυροµηχανικού, ή ανωτέρου Αξιωµατικού του Πυροσβεστικού Σώµατος ε.α.Η µελέτη αυτή θα υποβάλλεται προς θεώρησιν εις την αρµόδιαν κατά τόπον Πυροσβεστικήν Αρχήν.
Μετά το πέρας των εργασιών εγκαταστάσεως, οι εγκαταστάται υποβάλλουν εις την Πυροσβεστικήν Αρχήν υπεύθυνον δήλωσιν καλής λειτουργίας των εγκαταστάσεων, τας οποίας επραγµατοποίησαν βάσει της εγκριθείσης µελέτης των.
2. Αι ανωτέρω αναφερόµενοι µελέται συντάσσονται βάσει των Ελληνικών προτύπων ή Εγκυκλίων του Πυροσβεστικού Σώµατος και ελλέιψει τοιούτων βάσει ξένων οµοίων.
3. Εις περιπτώσιν κτίρια τα οποία ήδη υπάρχουν και είναι αποδεδειγµένως αδύνατος η πλήρης συµµόρφωσις προς ωρισµένους όρους της παρούσης διατάξεως, η Πυροσβεστική Αρχή έχει το δικαίωµα εγκρίσεως αποκλίσεων κατά την εφαρµογήν τους, υπό την προϋπόθεσιν ότι δεν θα παραβλάπτεται ο βασικός σκοπός της Πυροπροστασίας του κοινού.
4. Προς τον σκοπόν διατηρήσεως του βαθµού πυροπροστασίας εις περιπτώσεις αποκλίσεων η Πυροσβεστική Αρχή έχει το δικαίωµα να επιβάλη κατά την κρίση της, αύξηση των προβλεποµένων διά της παρούσης µέτρων, δι΄αποφάσεως τριµελούς επιτροπής εξ υπαλλήλων του Πυροσβεστικού Σώµατος, εκ των οποίων ο εις θα είναι Αξιωµατικός. Την απόφαση της Πυρ/κης Αρχής έχει το δικαίωµα να προσβάλη ο ενδιαφερόµενος επιχειρηµατίας, εντός δεκαηµέρου, ενώπιον δευτεροβαθµίου επιτροπής αποτελούµενης εκ του ∆ιοικητού της αρµόδιας κατά τρόπον Πυροσβεστικής Αρχής, ως Προέδρου, ενός Μηχανικού του Υπουργείου ∆ηµοσίων Έργων και ενός Μηχανικού του Υπουργείου Βιοµηχανίας ως µελών.
Ο ενδιαφερόµενος υποβάλλει την ένστασιν του είς την αρµόδια κατά τόπον Πυροσβεστικήν Αρχήν είς την οποίαν έχει την έδρα της και η επιχείρησης του. Εν αδυναµία συγκρότησεως δευτεροβαθµίου Επιτροπής είς τινα πόλιν ο αρµόδιος ∆ιοικητής διαβιβάζει ταύτην είς την Υπηρεσίαν του Πυροσβεστικού Σώµατος. 
5. Η ανωτέρω Επιτροπή συγκροτείται δι’ αποφάσεως του ∆ιοικητού της αρµόδιας κατά τόπον Πυροσβεστικής Αρχής. 

Τα καταστήµατα και αποθήκαι τα οποία διαλαµβάνονται εις την παρούσαν διάταξιν, υποχρεούνται να οργανώνουν και εκπαιδεύουν συνεχώς το προσωπικόν των εις θέµατα πυροπροστασίας, κατασβέσεως πυρκαϊών, εκκενώσεως αυτών κ.λ.π. συµφώνως προς καθοριζόµενα εις το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε΄ της 3/81 Πυρ/κής ∆/ξης. 
 

1. Ο έλεγχος των εν γένει µέτρων πυροπροστασίας ανήκει εις τα πυροσβεστικά όργανα, τα οποία υποχρεούνται να διευκολύνουν οι διευθυνταί των επιχειρήσεων ανά πάσαν στιγµήν.
2. Την ευθύνην της συντηρήσεως και καλής λειτουργίας όλων των συστηµάτων και µέσων πυροπροστασίας έχει ο ιδιοκτήτης ή ενοικιαστής της επιχειρήσεως. 

1. Από της ενάρξεως της ισχύος, της παρούσης διατάξεως καθίσταται υποχρεωτική η εφαρµογή των αναφεροµένων εις αυτήν µέτρων πυροπροστασίας εις όλα τα µεγάλα εµπορικά
καταστήµατα και αποθήκας αυτών, τα οποία ανήκουν εις την κατηγορίαν η οποία περιγράφεται εις την παρούσαν διάταξιν.
2. Ο έλεγχος διαπιστώσεως της εφαρµογής της παρούσης διατάξεως εις τας ήδη λειτουγούσας επιχειρήσεις άρχεται διά µεν τας απαιτουµένας διευθετήσεις και εγκαταστάσεις µονίµων µέτρων εν (1) έτος, διά δε τα φορητά τοιαύτα τρεις (3) µήνας µετά την δηµοσίευσιν της παρούσης εις την Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως.
3. Τα αναφερόµενα παραρτήµατα εις την παρούσαν διάταξιν αποτελούν αναπόσπαστον µέρος αυτής. 

Οι παραβάται της παρούσης, της οποίας η ισχύς άρχεται από της εις την Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως δηµοσιεύσεώς της, η δε εκτέλεσις ταύτης ανατίθεται εις τους Πυροσβεστικούς υπαλλήλους, διώκονται και τιµωρούνται συµφώνως προς τας διατάξεις του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικος.

Η παρούσα δηµοσιευθήτω διά της Εφηµερίδος της Κυβερνήσεως

Ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώµατος
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ∆ΗΜΟΣΘ. ΠΟΤΟΥΡΙ∆ΗΣ

Α’ Γενικά:
1. Είς εκάστην περίπτωσιν εγκαταστάσεως συστήµατος ανιχνεύσεως πυρκαϊάς πρέπει να αποστέλλεται προς θεώρησιν είς την κατά τόπον αρµόδιαν Πυροσβεστικήν Αρχήν υπό της ενδιαφερόµενης επιχείρησης µελέτη συνοδευόµενη υπό Σχεδίου και επικυρωµένη υπό του συντάξαντος ταύτην βάσει του άρθρου 11 παραγρ. 1 της υπ’αρίθ 1/78 Πυροσβεστικής διατάξεως.
2. Οµοία µελέτη µετά σχεδίου πρέπει να υποβάλη είς την Πυροσβεστικήν Αρχήν και κάθε υπόχρεος επιχειρήσεως ή οποία έχει εγκαταστήσει σύστηµα ανιχνεύσεως πυρκαϊάς προ της ισχύος της υπ’αρίθ 1/78 Πυροσβεστικής ∆ιατάξεως.
3. Μετά την εκτέλεσιν της µελέτης ο εγκαταστάτης θα εκδίδη πιστοποιητικόν καλής εκτελέσεως ή υπεύθυνον δήλωσιν του Ν.∆. 105/1969, αντίγραφον του οποίου θα παραδίδη και είς την αρµόδιαν Πυροσβεστικήν Αρχήν δια τον έλεγχον.
Β’ Ειδικά:
Εν πλήρες σύστηµα ανιχνεύσεως πυρκαϊάς περιλαµβάνη:
α) Τον πίνακα
Ο πίναξ να έχη:
1. Ισάριθµους περιοχάς προς τον αριθµόν των προστατευόµενων τοµέων της επιχειρήσεως.
2. Κυρίαν και εφεδρικήν ηλεκτρικήν τροφοδοσίαν και να είναι ασθενούς ρεύµατος 26-30 V.
Η εφεδρική τροφοδοσία να επαρκή δια συναγερµόν τριάκοντα πρώτων λεπτών.
3. Σύστηµα αυτόµατου επανατάξεως.
4. Σύστηµα επιτηρήσεως γραµµών µε επιλογικόν διακόπτην εντοπισµού της βλάβης.
5. Σύστηµα αφεσβέσεως φωτεινών απαναληπτών και
6. Ηχητικά όργανα (σειρήνας-βοµβητάς).
β) Τα καλωδιώσεις διαστάσεων 2Χ1/2 ή όπου υπάρχουν και φωτεινοί επαναλήπται 3Χ1/2.
γ) Τας κεφαλάς ανιχνευτών µετά βάσεων των, είς τους οποίους θα υπάρχουν και λαµπτήρες αφεσβέσως.
δ) Τους φωτεινούς επαναλήπτας οι οποίοι θα τοποθετώνται είς σηµείον εµφανές.
ε) Την σειρήνα συναγερµού 24V ή και τοπικούς βοµβητάς και
στ) Τα κοµβία χειροκίνητου συναγερµού, τα οποία θέτουν είς λειτουργίαν την σειρήνα ή τον τοπικόν βοµβητήν. 

Α’. Γενικά:
1. Τα υδροδοτικά Πυροσβεστικά δίκτυα πρέπει να παρουσιάζουν οµοιοµορφίαν, κατασκευαζόµενα συµφώνως προς τας υποδείξεις της Πυρ/κης Αρχής.
2.Η ενδιαφερόµενη επιχείρησης ή διεύθυνσης του καταστήµατος πρέπει να αποστείλη προς θεώρησιν είς την αρµόδιαν Πυροσβεστικήν Αρχήν µελέτην συνοδευόµενην υπό σχεδίου η οποία να εκπονήται βάσει του άρθρου 11 της παραγρ.1 της υπ’αριθ. 1/1978 Πυροσβεστικής ∆ιατάξεως.
3. Όµοια µελέτη µετά σχεδίου πρέπει να συντάσσεται ως ανωτέρω και υποβάλλεται δι’εκάστην προγενεστέραν περίπτωσιν, δια την οποίαν έχει δοθή η έγκρισης από την Πυροσβεστικήν Αρχήν η οποία δύναται να την αναθεωρήση.
4.Μετά την εφαρµογήν της µελέτης ο εγκαταστάτης θα εκδίδη πιστοποιητικόν καλής εκτελέσεως ή υπεύθυνον δήλωσιν του Ν.∆. 105/1969, αντίγραφον του οποίου θα παραδίδη και είς την αρµόδιαν Πυροσβεστικήν Αρχήν δια τον έλεγχον.
Β’ Ειδικά:
Το υδροδοτικόν Πυροσβεστικόν ∆ίκτυον περιλαµβάνη:
α) ∆εξαµενήν ύδατος της οποίας η χωρητικότης θα υπολογίζηται δια είκοσι πρώτα λεπτά ολικής αποδόσεως της αντλίας εφ’όσον αυτή θα τροφοδοτήται συνεχώς µετά 2/3 της χωρητικότητας της από οιανδήποτε αστήρευτον πηγήν ύδατος (θάλασσαν, λίµνην, ποταµόν, δίκτυον υδρεύσεως), άλλως δι’εξήκοντα πρώτα λεπτά. Η ανωτέρω δεξαµενή να εξυπηρετή και τας απαιτήσεις του αυτόµατου συστήµατος καταιονισµού ύδατος (SPRINKLER).
β) Πιεστικόν δοχείον το οποίον να συνδέεται «εν σειρά» ή «παραλλήλω» µε αντλίας και το οποίον θα διατηρή είς πίεσιν το δίκτυον πυροσβέσεως.Η πίεσης να είναι ίση µε την πίεση της αντλίας και της αροχής.
γ) Μιαν ηλεκτρικήν αντλίαν και µιαν αυτόνοµον ντήζελ βενζίνης, εκάστη των οποίων δύναται να µας δώση µε την πράξιν δια την κατηγορίαν πυρκαίας. Αα µικρού κινδύνου χίλια (1.000) λίτρα ύδατος ανα εν πρώτον λεπτόν, για την κατηγορία Αβ µεσαίου κινδύνου χίλια πεντακόσια (1.500) λίτρα ύδατος ανα εν πρώτον λεπτόν και δια την κατηγορίαν Αγ µεγάλου κινδύνου δύο χιλιάδες (2.000) λίτρα ανα εν πρώτον λεπτόν, αφού αφαιρεθούν αι απώλειαι τριβής. ∆ια την διάκρισην των πυρκαϊών είς κατηγορίας Αα µικρού, Αβ µεσαίου και Αγ µεγάλου κινδύνου ισχύει η υπ’αριθ. 17483/281/20-3-1978 απόφασις του Υπουργείου Βιοµηχανίας, δηµοσιευθείσα είς το υπ’αριθ. 269 Φ.Ε.Κ. Β της 28-3-1978 και εκδοθείσα είς εκτέλεσιν του άρθρου 5 60/1976 Π.∆/τος «περί λήψεως µέτρων πυρασφάλειας από βιοµηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων και αποθηκών»
Σηµειώσις: (α) Όταν το δίκτυον υδρεύσεως της πόλεως κατά τας ώρας αιχµής δύναται να µας δώση είς την ακραίαν Πυροσβεστικήν φωλέαν, ενώ ταυτοχρόνως θα λειτουργή µε όλην την απόδοσιν η πλησιεστέρα προς αντλιοστάσιον Πυροσβεστική φωλέα, πίεσιν τεσσάρων (4)
ατµοσφαιρών τουλάχιστον, τότε αι αντλίαι παραλείπονται.(β)Για τα µεγάλα εµπορικά καταστήµατα εφαρµόζεται το υδροδοτικό Πυροσβεστικό δίκτυο της κατηγορίας Αβ µεσαίου κινδύνου.
δ) Πίνακα αυτοµατισµών ανάλογον της συνθέσεως και ισχύος µε τας αντλίας.
ε) Συλλέκτην διατοµής ο οποίος να εξυπηρετή ολόκληρον το δίκτυον.
στ) Σωληνώσεις αναλόγου διατοµής, αι οποίαι να εγασφαλίζουν ανέτως την παροχήν της παραγράφου 1γ των οδικών στοιχείων του υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου του παρόντος παραρτήµατος.
ζ) Τας Πυροσβεστικάς φωλέας (Π.Φ.) αι οποίαι να αποτελούνται:
1. Από την βάναν ορθογωνικής κατασκευής D1΄΄.
2. Από τον κορµόν µε τον ηµισύνδεσµον D2΄΄ και 1,3/4΄΄ αντιστοίχως.
3. Από τον διπλοτήρα ή τυλικτήρα δια να δέχεται διπλωµένον ή τυλιγµένον τον εύκαµπτον Πυροσβεστικόν σωλήνα.
4. Από τον εύκαµπτον σωλήνα µε εσωτερικήν επίστρωσιν ελαστικού D1,3/4΄΄ και µήκους είκοσι µέτρων κατ’ανώτατων όριον.
5.Από το ακροφύσιον (αυλό) του οποίου η διάµετρος του τροστοµίου θα αυξάνη ή θα µειούται και θα µας δίδει και τροπέτασµα ύδατος.
6. Από το ερµάριον (ντουλάπι) εντός του οποίου θα τοποθετηθούν όλα τα ανωτέρω.
7. Εκάστη τρίτη Πυροσβεστική φωλέα θα έχη και Πυροσβεστήρα καταλλήλου τύπου.
8. Η Πυροσβεστική Αρχή δύναται να εγκρίνη και πάν έτερον υδροδοτικόν δίκτυον το οποίον θα δύναται είς την πράξιν να έχη πλεονεκτήµατα έναντι του ανωτέρω προτεινόµενου. 

ΓΕΝΙΚΑ
Α’. Ειδικαί οδηγίαι ενεργειών:
1. ∆ι’εκάστην περίπτωσιν εγκαταστάσεως αυτοµάτου καταιονισµού ύδατος επιβάλλεται ν’αποστέλληται προς θεώρησιν είς την κατά τόπον Πυροσβεστικήν Αρχήν υπό της ενδιαφερόµενης επιχειρήσεως, τεχνική µελέτη µετά σχεδίου η οποία να εκπονήται βάση του άρθρου 11 της παραγρ.1 της υπ’αριθ. 1/1978 Πυροσβεστικής ∆ιατάξεως.
2.Οµοία µελέτη µετά σχεδίου δεόντως υπογεγραµµένη, δέον να υποβάλεται και δι’εκάστην προγενεστέραν περίπτωσιν, δια την οποίαν έχει δοθή η έγκρισης από την αρµόδιαν κατά τόπον Πυροσβεστικήν Αρχήν, η οποία δύναται να την αναθεωρήση.
3. Μετά την εκτέλεσιν της µελέτης, ο εγκαταστάτης θα εκδίδη πιστοποιητικόν καλής εκτελέσεως, ή υπεύθυνον δήλωσιν του Ν. 105/1969 αντίγραφον του οποίου θα παραδίδη και είς την κατά τόπον αρµόδιαν Πυροσβεστικήν Αρχήν, δια τον έλεγχον.
Β’. Τύποι εγκαταστάσεων καταιονισµού (SPRINKLERS):
1. Αι εγκαταστάσεις καταιονισµού (SPRINKLERS) διακρίνονται:
α) Είς το υγρόν σύστηµα του οποίου αι σωληνώσεις έχουν διαρκώς ύδωρ υπό πίεσιν.
β) Είς το ξηρόν σύστηµα του οποίου αι σωληνώσεις έχουν αέριον (CO2) ή (Ν) υπό πίεσιν.
Είς περιπτώσιν λειτουργίας αυτού εκκενούνται το αέριον και την θέσιν του παίρνει το ύδωρ υπό πίεσιν.
γ) Είς το διφορικόν σύστηµα, µέρος του οποίου έχει ύδωρ και έτερον µέρος αυτού αέριον.
2. Είς το υγρόν σύστηµα η θερµοκρασία του ύδατος πρέπει να είναι άνω των τεσσάρων βαθµών Κελσίου.
Σηµείωσις: Είς την χώρα µας (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων) όπου οι παγετώνες είναι σπάνιοι και τα αποθηκευµένα νερά ή αυτά της πηγής (ποταµού, θάλασσα, λίµνης, φρέατος, δικτύου υδρεύσεως) δεν παγώνουν πρέπει να εφαρµόζηται το υγρόν σύστηµα της παραγράφου 1α.
Γ’. Όργανα και µέσα συστήµατος SPRINKLERS:
Τα όργανα και µέσα του συστήµατος SPRINKLERS είναι τα κάτωθι:
α) Μια αποθήκη ύδατος χωρητικότητας 12 µ3 τουλάχιστον, εφ’όσον η αναπλήρωσις του ύδατος γίνεται από µιας πηγήν είς τον ίδιον βαθµόν αποδόσεως της αντλίας.
β) Σύνδεσις της αποθήκης ύδατος µε ανεξάντλητον πηγήν.
γ) ∆ύο (2) αντλίαι εκ των οποίων η µια θα είναι ηλεκτροκίνητος και η ετέρα αυτόνοµος εάν δεν υφίσταται ηλεκτροπαραγωγικόν ζεύγος της ισχύος κινήσεως της αντλίας ή δύο αυτόνοµες, εάν δεν υπάρχη ηλεκτρικόν ρεύµα. Η απόδοσις έκαστης αντλίας θα είναι η υπολογισµένη βάσει της µελέτης.
δ) Η κυρίως βαλβίς ενάρξεως ή βαλβίς ελέγχου των 100 ή 150 ή 200 ΜΜ.
ε) Η βαλβίς ενάρξεως και λήξεως του συστήµατος.
στ) Η βαλβίς αποστραγγίσεως.
ζ) Η βαλβίς ελέγχου πιέσεως (δοκιµής)
η) Η βαλβίς συναγερµού.
θ) Αι σωληνώσεις και
ι) Αι κεφαλαί SPRINKLER αι οποίαι θα καλύπτουν επιφάνειαν ανάλογον µε τον βαθµό κινδύνου από 9µ2 έως 12µ2.
Σηµείωσις: 1) Τα ανωτέρω στοιχεία είναι αναγκαία είς κάθε εγκατάστασιν. Αι διάφοροι εταιρείαι κατασκευής συστηµάτων SPRINKLERS είναι δυνατόν να έχουν προσθέσει και άλλα εξαρτήµατα τα οποία αποσκοπούν είς την πλέον αξιόπιστον λειτουργίαν του συστήµατος SPRINKLERS (αυτόνοµου καταιονισµού ύδατος).
2) Η πίεσης να µην είναι µικροτέρα της 1.1. ατµόσφαιρας είς την πλέον αποµεµακρυσµένην και υψηλότερον ευρισκόµενην κεφαλήν SPRINKLERS.
3) Οι κανονισµοί της Ν.Ε.Ρ.Α. τους οποίους αποδεχόµεθα καθορίζουν ελάχιστην διάρκειαν λειτουργίας του συστήµατος από 30΄ έως 120΄ λεπτά της ώρας. Είναι ευνόητον ότι η παροχή εν συνδυασµώ µε την διάρκειαν λειτουργίας, προσδιορίζουν και την απαιτούµενην χωρητικότητα της δεξαµενής, όταν δεν υπάρχη σύνδεσις µε ανεξάρτητον πηγήν ύδατος.
4) Η υπολογιζόµενη υπό της µελέτης παροχή θα είναι ανάλογος µε την κατηγορίαν του κτιρίου ή της βιοµηχανίας κλπ., η οποία πρόκειται να προστατευθή δι’αυτού του συστήµατος.
5) Η παροχή ύδατος κατά κεφαλήν SPRINKLERS κυµαίνεται αναλόγως της κατηγορίας, από 4 µέχρι 12 LT/M3 ανά 1΄ της ώρας.
6) Σωστόν είναι να υπάρχη εγκατάστασις αναγγελίας βλάβης του συστήµατος SPRINKLERS.
7) Απαραίτητον συµπληρωµατικόν στοιχείων εκάστης εγκαταστάσεως καταιονισµού ύδατος SPRINKLERS είναι εν υδροστόµιον (υδροδότης) τυποποιηµένον είς τας διαστάσεις τας οποίας χρησιµοποιεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία, εφωδιασµένον δια καταλλήλου βαλβίδος αντεπιστροφής, ώστε να είναι δυνατή η κατάθλιψις ύδατος είς το δίκτυον της εγκαταστάσεως SPRINKLERS από τα πυροσβεστικά οχήµατα, εφ’όσον παραστή τοιαύτη ανάγκη.

 

Α’. Γενικά
1. Είς τας µεγάλας εν γένει επιχειρήσεις, πολυώροφα καταστήµατα, αποθήκας, εργοστάσια, βιοτεχνίας κλπ., αι οποίαι παρουσιάζουν ιδιαίτερον ενδιαφέρον από απόψεως κινδύνων εκρήξεως πυρκαϊάς, συγκεντρώσεως εκρηκτικών, τοξικών ή ασφυκτικών αερίων και είς τας οποίας απασχολείται πολυάριθµον προσωπικόν ή παρατηρείται µεγάλη ενίσχυσις καταναλωτικού κοινού και εποµένως απειλέιται αµέως εκτός της καταστροφής υλικών αγαθών και η ζωή, σωµατική ακεραιότης ανθρώπων, επιβάλλεται ο εφοδιασµός των δι’ωρισµένων βοηθητικών εργαλείων και µέσων.
2. Τα εργαλεία αυτά θα χρησιµοποιηθούν από τας οµάδας πυροπροστασίας και εκκενώσεως του κτιρίου ή συγκρατήµατος εργοσταστίου, δια την αντιµετώπισην των αναγκών αι οποίαι θα παρουσιασθούν µέχρις αφίξεως των πυροσβεστών εγκλωβισµός, διάσωσις ατόµων, διάνοιξης κεκλεισµένης θύρας, σιδηρών ρολών, προσεγγίσεως και προβολής εστίας πυρκαϊάς κλπ).
3. Το µέτρον τούτο ιδιαιτέρως επιβάλλεται δι’εκείνας τις επιχειρήσεις αι οποίαι ευρίσκονται µακράν του πλησιέστερου Πυροσβεστικού Σταθµού ή παρουσιάζουν ιδιοµορφίαν εξ απόψεως κινδύνων.
4. Τα εργαλεία και ειδικά µέσα θα ευρίσκονται εντός ειδικού ερµαρίου, είς επίκαιρον και ασφαλή θέσιν πλησίον της Πυροσβεστικής φωλέας.
5. Το ερµάριον τούτο ονοµάζεται σταθµός και θα λαµβάνει αύξοντα αριθµόν, δι’ευµεγέθων ερυθρών γραµµάτων ως π.χ. «ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΙ∆ΙΚΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ» «∆ΕΥΤΕΡΟΣ… κλπ.
6. Ο αριθµός των «ΣΤΑΘΜΩΝ» οι οποίοι θα είναι εφωδιασµένοι δια των ειδικών αυτών εργαλείων και µέσων, θα εξαρτηθή και εκ του υπάρχοντος είς εκάστην επιχείρησιν αριθµού φωλέων του υδροδοτικού Πυροσβεστικού δικτύου ή ετέρου συστήµατος πυροσβέσεως είς περίπτωσιν κατά την οποίαν δεν επιτρέπεται η χρησιµοποίησης ύδατος.
Β’. Ειδικά:
1. Ανά τρείς (3) φωλέας θα υπάρχη και είς (1) «ΣΤΑΘΜΟΣ», δηλαδή εν ειδικόν ερµάριον εντός του οποίου θα ευρίσκονται:
α) Είς (1) λοστός διαρρήξεως.
β) Είς (1) πέλεκυς µεγάλος.
γ) Είς (1) πτύον.
δ) Μια (1) αξίνη.
ε)Εν (1) σκέρπανον.
στ) Μια (1) κουβέρτα διασώσεως (δύσφλεκτος) και
ζ) ∆υο (2) ηλεκτρικοί φανοί χειρός.
2. Ανά εννέα (9) πυροσβεστικάς φωλέας είς τον ανωτέρω «ΣΤΑΘΜΟΝ» θα προστίθενται:
α) Μια (1) αναπνευστική συσκευή οξυγόνου ή πεπιεσµένου ατµοσφαιρικού αέρος και β) ∆υο (2) ατοµικαί προσωπίδες µετά φίλτρου. 

Α. ΓΕΝΙΚΑ:
1. Όσον ταχύτερον επεµβαίνοµεν είς περίπτωσιν εκρήξεως πυρκαϊάς, τόσον περισσότερον µειούται ο κίνδυνος εξαπλώσεως της και καθίσταται ευκολώτερα η κατάσβεσης της. Το αυτό ισχύει και δια περιπτώσεις κινδυνευόντων ατόµων εκ σοβαρών συµβάντων. ∆ια τον λόγον αυτόν εκάστη Επιχείρησις, Οργανισµός, ∆ηµόσια Υπηρεσία κ.λπ. πρέπει να διαθέση ειδικόν πρόγραµµα καταπολεµήσεως πυρκαϊάς, το οποίον θα εφαρµόζηται ευθύς ως «σηµάνη συναγερµός» είτε υπό του αυτόµατου συστήµατος πυρανιχνεύσεως, είτε δι’οιουδήποτε ετέρου τρόπου και παραλλήλως µε την ειδοποίησιν της αρµόδιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
2. Αναλόγως της επιχειρήσεως, είναι πιθανώς αναγκαίον να διαχωρίζηται το πρόγραµµα καταπολεµήσεως πυρκαϊάς είς δυο φάσεις, δηλαδή να υπάρχη πρόγραµµα δια τας εργάσιµους ώρας και ετέρον τοιούτον δια τας µη εργάσιµους τοιαύτας. Το είς άνδρας δυναµικόν των οµάδων πυροπροστασίας ως και τα χρησιµοποιούµενα µέσα κατασβέσεως είς εκάστην επιχείρησιν και κατά περίπτωσιν πρέπει να προσδιορίζωνται είς σχέσιν πάντοτε των τοπικών κινδύνων, βάσει των οποίων θα αποφασίζεται εάν συντρέχη λόγος να χρησιµοποιούν περισσότερα ή ολιγώτερα αυτόµατα συστήµατα πυροπροστασίας ή φορητά ή µόνιµα µέσα πυροσβέσεως.
3.Είς περίπτωσιν κατά την οποίαν δηµιουργείται πρόβληµα αµέσου διασώσεως ανθρώπων, λόγου χάριν είς πολυώροφα καταστήµατα, κτίρια γραφείων, νοσοκοµεία, κλινικάς, ξενοδοχεία, κινηµατοθέατρα, οίκους ευγυρίας κ.λπ., πρέπει η οµάς πυροπροστασίας της επιχειρήσεως, αναλόγως των ενδεχόµενων κινδύνων, να συµπληρούται και από οµάδα εκκενώσεως, η οποία θα έχη ως αποστολήν της την εφασφάλησιν όλων των κινδυνεύοντων ανθρώπων. Εχει παρατηρηθή ότι είς πολλάς περιπτώσεις πυρκαϊών αρκετά άτοµα συµβαίνει να µη αντιλαµβάνωνται ή να µην ακούουν το σήµα κινδύνου και να εγκλωβίζονται µέσα είς καιόµενον κτίριον (υπερήλικες, νήπια, ασθενείς και άτοµα που πάσχουν εκ βαρυκοϊας).
Οι ανελκυστήρες γίνονται «παγίδες θανάτου» και δια τούτου πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία η χρήσις των. ∆ια τον λόγον αυτόν να συνταχθεί από εκάστην ειχείρησιν µια τυποποιηµένη σύστασις δια το κοινόν η οποία να ευρίσκεται πάνω είς κινητάς πινακίδας οπουδήποτε υπάρχουν ανελκυστήρες.
Β. ΕΙ∆ΙΚΑ:
1. Οµάς Πυροπροστασίας
α) Αναλόγως της εκτάσεως της επιχειρήσεως και των ειδικών συνθηκών αυτής καθορίζεται το προσωπικόν πυροπροστασίας.
β) Εις την οµάδα πυροπροστασίας καλείται να συµµετέχη οιοσδήποτε εργαζόµενος είς την επιχείρησιν.
γ) Η σύνθεσις της οµάδας πυροπροστασίας αποτελείται από υποοµάδας, εκάστη των οποίων περιλαµβάνει τρείς έως δέκα άνδρας και εξαρτάται κυρίως από σταθερούς συντελεστάς ήτοι:
1) Του µεγέθους της επιχείρησης
2) Των κινδύνων πυρκαϊάς, οι οποίοι οφείλονται είς την φύσιν των εργασιών, των υλικών και εµπορευµάτων της επιχειρήσεως.
3) Του κινδύνου πυρκαϊάς εκ των έξω.
4) Της αναµενόµενης έξωθεν βοήθειας π.χ. εξ άλλου συγκροτήµατος της επιχειρήσεως ή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
δ) Η οµάς πυροπροστασίας πρέπει να αποτελείται από άνδρες αρτιµελείς αρίστης σωµατικής και πνευµατικής καταστάσεως οι οποίοι θα πρέπει ακόµη να είναι:
1) ∆ιαθέσιµοι δια την πυροπροστασίαν συµφώνως προς το πρόγραµµα εργασίας και την κυρίως απασχόλησιν αυτών.
2) Πειθαρχικοί και δυνάµενοι να εστερνισθούν το απαραίτητον οµαδικόν πνεύµα.
ε) Είς τας επιχειρήσεις είς τας οποίας εργάζονται περισσότεραι της µίαι βάρδιαι, η οµάς πυροπροστασίας πρέπει να καλύπτη όλαις τας βάρδιας.
στ) Αρχηγός οµάδας πυροπροστασίας ορίζεται ο πλέον κατάλληλος εκ του προσωπικού (π.χ. προϋπηρετήσας αξιωµατικός είς το Πυροσβεστικό Σώµα, Μηχανικός ή Υποµηχανικός ή Χηµικός). Ολα τα µέλη πρέπει να έχουν πλήρη γνώσιν των εγκαταστάσεων και επι πλέον των είς αυτάς ενεργουµένων κατεργασιών και των υφιστάµενων κινδύνων.
ζ)Η επιλογή των µελών της οµάδος πυροπροστασίας ενεργείται υπό του Αρχηγού Πυροπροστασίας και απαιτείται η προς τούτου έγκρισης του ∆ιευθυντού της Επιχειρήσεως είς την οποίαν ανήκει η οµάς αυτή.
2. Εκπαίδευσης οµάδος Πυροπροστασίας.
α) Στελέχη και λοιπά µέλη της οµάδος Πυροπροστασίας εκπαιδεύονται εις την πρόληψιν, αντιµετώπισιν πυρκαϊών και συναφών καταστάσεων αρχικώς υπό της οικείας Πυροσβεστικής Αρχής.
β) Η εκπαίδευσις αφορά:
1) Είς την χρήσιν των διατιθεµένων πυροσβεστικών µέσων.
2) Είς την πρόληψιν πυρκαϊάς ή άλλων συναφών κινδύνων.
3) Την έγκαιρον σήµανσιν συναγερµού είς περίπτωσιν εκρήξεως πυρκαϊάς και είς την αντιµετώπισιν αυτής.
4) Την τεχνικήν αντιµετωπίσεως των πυρκαϊών και της προλήψεως αυτών.
γ) Πέραν της αρχικής εκπαιδεύσεως ενεργούνται συµπληρωµατικαί αυτοδύναµαι εκπαίδευσις και ασκήσεις ανά τρίµηνον τουλάχιστον, αι οποίαι έχουν ως σκοπόν την ορθολογικήν χρήσιν των διατιθεµένων πυροσβεστικών µέσων υπό της επιχειρήσεως. Είς αυτάς συνιστάται να µετέχουν εκ περιτροπής και εργαζόµενοι, οι οποίοι δεν είναι µέλη της οµάδος πυροπροστασίας.
δ) Όλοι οι εργαζόµενοι να εκπαιδεύωνται είς την χρήσιν των Πυροσβεστήρων, Πυροσβεστικού δικτύου ύδατος ή αφρού, συστηµάτων κατασβέσεως δια κόνεως ή διοξειδίου του άνθρακος και γενικώς των µέσων Πυροπροστασίας διδασκόµενοι περί το πώς πρέπει να ενεργούν είς περίπτωσιν πυρκαϊας ή άλλης συναφούς καταστάσεως ανάγκης. ∆ι’επιλογής κατάλληλων προσώπων µεταξύ των απασχολούµενων είς κάθε τµήµα, ανατίθεται είς τα πρόσωπα αυτά η πραγµατοποίησις εργασιών ή χειρισµών απαιτούµενων δια την µείωσιν των κινδύνων και των ζηµιών είς περίπτωσιν ανάγκης όπως π.χ., η αποµάκρυνσις πολύτιµων ή επικίνδυνων στοιχείων, η διακοπή κινήσεως µηχανηµάτων , τα οποία έχουν ως προορισµόν την κατεργασίαν υλικών, ρεύµατος πινάκων και άλλων.
ε) Τόσον η εκπαίδευσης όσον και αι ασκήσεις ενεργούνται επί τη βάσει προγράµµατος. Η πιστή τήρησις και εφαρµογή αυτού είναι στοιχείον βασικόν. Το πρόγραµµα να περιλαµβάνη θεωρητικήν και πρακτικήν εκπαίδευσιν προλήψεως και καταστολής πυρκαϊών, της εκπαιδεύσεως ταύτης αναγοµένης είς τα κάτωθι θέµατα:
1. Εκδηλώσεως και συντηρήσεως του πυρός.
2. Αιτιών πυρκαϊών.
3. Αυταναφλέξεως.
4. Μεταδόσεως του πυρός.
5. Κατηγοριών πυρκαϊών.
6. Τρόπου και µέσων κατασβέσεως πυρκαϊών.
7. Πυροσβεστήρων εν γένει, χρήσεως αυτών, ως αι εθνικαί προδιαγραφαί (NHS 10,18,19,20,21 κλπ).
8. Εγκαταστάσεων και προσβολής του πυρός δι’ύδατος ή αφρού, χρήσεως αυτών, καθορισµού κατάλληλων υδροστοµίων, κλπ.
9. Εκρήξεων.
10. Προληπτικών µέτρων πυροπροστασίας επιχειρήσεων.
11. Κατασταλτικών µέσων πυροπροστασίας επιχειρήσεως και χρήσεως αυτών.
12. Ασκήσεων κατασβέσεως εικονικής πυρκαϊάς και
13. Ασκήσεων κατασβέσεως πραγµατικής πυρκαϊάς.
στ) Πραγµατοποιούνται ασκήσεις εκτάκτων συναγερµών δια την δοκιµασίαν και διατήρησιν της ετοιµότητος των ασκήσεων αυτών επαναλαµβανόµενων τουλάχιστον ανά τρίµηνον. Ειδικώς είς επιχειρήσεις αι οποίαι λειτουργούν επί 24ώρου βάσεως και απασχολούν περισσοτέρας της µιας βάρδιας, αι ασκήσεις συναγερµών πρέπει να γίνωνται και κατά την διάρκειαν δυσµενών συνθηκών (νυκτεριναί, ενώ επικρατούν παγετώνες κλπ.).
ζ) Η οµάς πυροπροστασίας µιας επιχειρήσεως δια να αποδώση αποτελεσµατικώς πρέπει κατ’αρχήν να έχη την υποστήριξην της ∆ιευθύνσεως της επιχειρήσεως είς την οποίαν ανήκει αυτή. Αυτή πρέπει να αναγνωρίζη και εµπράκτως την ζωτικήν θέσιν της οµάδος πυροπροστασίας είς την καθηµερινήν λειτουργίαν της επιχειρήσεως. ∆ια την λειτουργίαν της οµάδος απαιτείται κατάλληλος εξοπλισµός ενώ δια την εκπαίδευσιν και την άσκησιν της χρειάζεται χρόνος, ο οποίος προφανώς θα πρέπει να αφαιρεθή από τον προγραµµατισµένον τοιούτον δια παραγωγήν, συντήρησιν του µηχανικού εξοπλισµού ή άλλην κυρίαν απασχόλησιν των µελών της.
Αµφότερα τα ανωτέρω υπόκεινται φυσικά είς έγκρισιν της επιχειρήσεως. Υπενθυµίζεται όµως ότι η διεύθυνσις είναι η πρώτη υπεύθυνος δια την πυροπροστασίαν της επιχειρήσεως.
3. Καθήκοντα και υποχρεωσεις Αρχηγού Πυροπροστασίας:
α) Καθίσταται συνυπεύθυνος µετά του ∆ιευθυντού της επιχείρησεως δια πάσαν παράλειψιν, αµέλειαν ή αδοαφορίαν περί την λήψιν και εφαρµογήν απάντων των προβλεπόµενων προληπτικών µέτρων και κατασταλτικών µέσων πυροπροστασίας ως και των λοιπών υποχρεώσεων των.
β) Τηρεί πλήρη φάκελλον πυροπροστασίας.
γ) Ορίζει τα όρια δράσεως εκάστης υποοµάδος πυροπροστασίας ως και τα τυχόν ειδικά καθήκοντα των µελών της οµάδος, ίνα είς περίπτωσιν πυρκαϊάς ή ετέρου συναφούς συµβάντος αποφευχθή η σύγχυσις και αταξία µεταξύ των µελών του.
δ) Καταρτίζει τα προγράµµατα εκπαιδεύσεως και ασκήσεων εκτάκτων συναγερµών κατόπιν προηγούµενης συνεργασίας µετά του ∆ιευθυντού της επιχειρήσεως.
ε) Μεριµνά δια την καλήν συντήρησιν των µέσων πυροπροστασίας επιθεωρών ταύτα, ώστε να είναι πάντοτε κατάλληλα δια την χρησιµοποιήσεων των.
στ) Ενεργεί τακτικώς επιθεώρησιν των χώρων της επιχειρήσεως δια την ευταξίαν και καθαριότηταν αυτών και δίδει τας απαραίτητους οδηγίας.
ζ) Όταν παρίσταται ανάγκη, συµβουλεύεται την οικείαν Πυροσβεστικήν Αρχήν είς θέµατα πυροπροστασίας εκπαιδεύσεως, κλπ.
η) Είς περίπτωσιν ασκήσεως προσκαλεί ίνα παρίσταται είς αυτήν και Αξιωµατικός της αρµόδιας κατά τόπον Πυροσβεστικής Αρχής.
θ) Προβαίνει είς θεωρητικήν και πρακτηκίν εκπαίδευσιν του προσωπικού Πυροπροστασίας και των λοιπών ατόµων οι οποίοι εργάζονται είς την επιχείρησιν.
ι)Εισηγείται εγκαίρως είς την διεύθυνσιν της επιχειρήσεως την αντικατάστασιν των καταστάντων ακαταλλήλων Πυροσβεστικών µέσων ή την συµπλήρωσιν των.
ια) Ορίζει κατάλληλον µέλος της οµάδος Πυροπροστασίας, ίνα τούτο υποστή υπό της Πυροσβεστικής Αρχής, την απαιτούµενην εκπαίδευσιν δια την εκάστοτε αναγόµωσιν των Πυροσβεστήρων και συντήρησιν των πυροσβεστικών µέσων γενικά.
ιβ) Λαµβάνει παν ετέρον προληπτικόν µέτρον κατά του πυρός, το οποίον ενδείκνυται εκ των δηµιουργούµενον εκάστοτε συνθηκών, προς τον σκοπόν εξαλείψεως ή µειώσεως των προϋποθέσεων δηµιουργίας πυρκαϊάς και λοιπών συναφών καταστάσεων.
ιγ) Αναρτά διάγραµµα συνθέσεως οµάδος Πυροπροστασίας, το οποίον πρέπει να είναι πλήρως ενηµερωµένον.
ιδ) Τηρεί υποχρεωτικώς βιβλίον επιθεωρήσεων, είς το οποίον καταχωρούνται αι διαπιστούµεναι υπ’αυτού ελλείψεις, παραλείψεις, συνθήκαι δυνάµεναι να προκαλέσουν πυρκαϊάς και έτεραι δυσµενείς καταστάσεις περί των οποίων δίδει αναφοράν είς τον ∆/ντην της επιχειρήσεως, ο οποίος λαµβάνει γνώσιν ενυπογράφως.
ιε) Εφοδιάχεται δια πυροσβεστικού δελτίου ταυτότητος υπό της αρµόδιας Πυροσβεστικής Αρχής, κατόπιν αιτήσεως του.
ιστ) Είς περίπτωσιν πυρκαϊάς, ανεξαρτήτως µεγέθους, υποχρεούται είς την άµεσον κλήσιν της οικείας Πυροσβεστικής Αρχής.
ιζ) Είς περίπτωσιν απουσίας ή κωλύµατος του αναπληρούται υπό του Υπαρχηγού Πυροπροστασίας.
4. Καθήκοντα και υποχρεώσεις υπαρχηγού Πυροπροστασίας.
α) Τυγχάνει άµεσος συνεργάτης του Αρχηγού Πυροπροστασίας και βοηθεί αυτόν, συµφώνως προς τας εντολάς του.
β) Αναπληροί τον Αρχηγόν Πυροπροστασίας είς περίπτωσιν απουσίας ή καλύµµατος του, περιβαλλόµενος µε τα αυτά καθήκοντα και υποχρεώσεις.
γ) Εφοδιάζεται δια Πυροσβεστικού δελτίου ταυτότητος υπό της Πυροσβεστικής Αρχής, κατόπιν αιτήσεως του.
5. Καθήκοντα οµάδος Πυροπροστασίας.
α) Τα Στελέχη και το προσωπικόν της οµάδος πυρασφάλειας εκάστης επιχειρήσεως, παραλλήλως προς τα λοιπά καθήκτα των, πρέπει να µεριµνούν και δια την αντιµετώπισιν των αναγκών πυροπροστασίας της επιχείρησεως, ανταποκρινόµενα είς τας συναφείς ανάγκας
συντηρήσεως των εγκαταστάσεων πυροπροστασίας και εξασφαλίζουν τας προϋποθέσεις καταπολεµήσεως των εκάστοτε εκρηγνυόµενων πυρκαϊών. Ειδικώτερον η οµάς Πυροπροστασίας επιβάλλεται να προέρχεται είς τας ακολούθους ενέργειας αι οποίαι αποσκοπούν είτε είς την πρόληψιν, είτε είς την αντιµετώπισιν των πυρκαϊών και λοιπών συναφών κινδύνων:
1. Την τακτικήν περιοδικήν συντήρησιν θερµικών ή ηλεκτρικών δικτύων, συσκευών και µηχανηµάτων.
2. Την κατασκευή πυροφραγµάτων κατά µήκος οδεύσεως καλωδίων ή σωληνώσεων φοράς ηλεκτρικού ή θερµικού φορτίου.
3.Την διατήρηιν ελευθέρων διαδρόµων διαφυγής προς εξόδους κινδύνου ως και προσπελάσεως δια την παραλαβήν προς χρήσιν των µέσων πυροσβέσεως.
4. Την κατάστασιν σχεδίου και άσκησιν δοκιµαστικής εσπευσµένης εκκενώσεως των χώρων της επιχειρήσεως.
5. Την εξασφάλισιν κυκλοφορίας τόσον εντός της επιχειρήσεως, όσον και γύρωθεν αυτής κατά την διάκρειαν καταστάσεως ανάγκης.
6. Την παροχήν πρώτων βοηθειών είς περιπτώσεις καταστάσεως ανάγκης.
7. Την εξάσκησιν είς τον σωστόν χειρισµόν των συσκευών και εγκαταστάσεων πυροπροστασίας (πυροσβεστήρων εν γένει συστηµάτων κατασβέσεως, συστήµατος πυρανιχνεύσεως κλπ.)
β) Η οµάς Πυροπροστασίας έχει ακόµη και τα κατωτέρω καθήκοντα:
1. Παρακολουθεί ανελλιπώς την υπό του προγράµµατος προβλεπόµενην εκπαίδευσιν και συµετέχει των ασκήσεων.
2.Είς περίπτωσιν πυρκαϊάς επεµβαίνει ταχέως δια την καταστολήν της, συµφώνως προς τα καθωρισθέντα ειδικά καθήκοντα εκάστου των µελών της.
3. Το προσωπικόν της οφείλει να γνωρίζει τας θέσεις των πυροσβεστικών µέσων τον τρόπον χρησιµοποιήσεως αυτών, των πινάκων παροχής ηλεκτρικού ρεύµατος είς την επιχείρησιν και των κοµβίων συναγερµού. Επίσης οφείλει να γνωρίζη τους αριθµούς τηλεφώνου κλήσεως της οικείας Πυροσβεστικής Αρχής.
4.Εκτελεί, αναντιρρήτως, τας εντολάς του Αρχηγού και Υπαρχηγού αυτής.
5. Υποχρεούται να γνωρίζη τους επικίνδυνους χώρους και τα πιθανά αίτια εκρήξεως πυρκαϊών ή δηµιουργίας συναφών καταστάσεων.
6.Είς περίπτωσιν πυρκαϊάς ή ετέρας συναφούς καταστάσεως υποχρεούται είς την άµεσον σήµανσιν συναγερµού και ειδοποίησιν της Πυρ/κης Αρχής.
7. Τα µέλη της αναφέρουν αµελλητί είς τον Αρχηγόν ή Υπαρχηγόν Πυροπροστασίας πάσαν παρατηρηθείσαν βλάβην ή ανωµαλίαν λειτουργίας των µέσων πυροσβέσεως ή δηµιουργίαν συνθηκών προκλήσεως πυρκαϊών και γενικώτερον επικίνδυου καταστάσεως.
8. Το προσωπικόν της οµάδος Πυροπροστασίας υποχρεούται να γνωρίζη καλώς άπαντας τους χώρους της επιχειρήσεως και τας εξόδους κινδύνου, προς τον σκοπόν της διασώσεως κινδυνευόντων ατόµων είς τας εγκαταστάσεις της επιχειρήσεως, περιπτώσεως συντρέχουσης.
γ)Την ατοµικήν προσπάθειαν πυροσβέσεως των επί τόπου εργαζοµένων είς κινδυνεύον τµήµα της επιχειρήσεως σπεύδει και ενισχύει υποοµάς Πυροπροστασίας του οικείου τµήµατος, ενισχυόµενη, εφ’όσον παρίσταται ανάγκη και από υποοµάδας ετέρου τµήµατος. Αι υποοµάδες Πυροπροστασίας κατά την αντιµετώπισιν των εκάστοτε εκρηγνυοµένων πυρκαϊών, υποχρεούται κατ’αρχήν είς την παράλληλον ενέργειαν της διασώσεως τυχόν κινδυνευόντων ατόµων και εν συνεχεία είς την πρόληψιν ή σηµαντικήν ελάττωσιν των εκ του πυρός ζηµιών.