Αριθμ. Γνωμοδότησης 30/VΙI/2013/2014 (ΦΕΚ 294/Β` 10.2.2014)

Όπως τονίστηκε ανωτέρω, η παρούσα γνωμοδότηση περιορίζεται στην εξέταση του εν λόγω αιτήματος με κατευθυντήριες γραμμές τις αρχές και τους κανόνες που διέπουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό, όπως εξάλλου προβλέπεται και στην παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3919/2011, καθώς και στην εξέταση του δικαιολογημένου, εύλογου και αναλογικού χαρακτήρα των προς διατήρηση απαιτήσεων προηγούμενης διοικητικής άδειας. Οι κατωτέρω θέσεις είναι αυστηρά γενικές και δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, οι οποίες κρίνονται με βάση τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 3959/2011 και 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής και ΣΛΕΕ). Αναφέρονται σε ζητήματα ουσίας του δικαίου του ανταγωνισμού, ενώ δεν άπτονται ζητημάτων διαδικασίας και τύπου θέσπισης των εξαιρέσεων. Δεν δεσμεύουν, επίσης, την Επιτροπή Ανταγωνισμού σε υπάρχουσες ή μελλοντικές υποθέσεις γνωμοδοτήσεις και διαδικασίες, και, ενδεικτικά, σε σχέση με τυχόν ρυθμιστικά εμπόδια που δεν περιλαμβάνονται στο ως άνω αίτημα, η δε Επιτροπή Ανταγωνισμού επιφυλάσσεται να επανέλθει στο μέλλον αναφορικά με συγκεκριμένα ρυθμιστικά εμπόδια, καθώς και με κινδύνους εμφάνισης τυχόν αντιανταγωνιστικών συνεπειών, κατά την εξειδίκευσή τους από το νομοθέτη ή την εκτελεστική εξουσία. 
Πιο συγκεκριμένα, με τη δημοσίευση του ν. 3919/2011 στις 2 Μαρτίου του 2011 προωθείται η Αρχή της Επαγγελματικής Ελευθερίας και η κατάργηση των αδικαιολόγητων περιορισμών στην άσκηση των επαγγελμάτων. Το άρθρο 3 παρ. 1 του ν. 3919/2011 καταργεί την απαίτηση προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγέλματος μετά την πάροδο τεσσάρων (4) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου ήτοι στις 2 Ιουλίου 2011. Συγκεκριμένα, ο νόμος προβλέπει ότι το επάγγελμα ασκείται ελεύθερα μετά την πάροδο τριμήνου από την αναγγελία ενάρξεως ασκήσεώς του, συνοδευόμενη από τα νόμιμα δικαιολογητικά για την πιστοποίηση της συνδρομής των νόμιμων προϋποθέσεων, στην κατά τις ισχύουσες στο χρονικό εκείνο σημείο διατάξεις αρμόδια προς αδειοδότηση διοικητική αρχή. Παράλληλα, δίνεται στην αρμόδια αρχή το δικαίωμα να λειτουργήσει κατασταλτικά και εντός τριών (3) μηνών από τη λήψη της αναγγελίας, να απαγορεύσει την άσκηση του επαγγέλματος στην περίπτωση που δεν συγκεντρώνονται οι νόμιμες προϋποθέσεις. Στην παρ. 2 του άρθρου 3 προβλέπεται η θέσπιση εξαιρέσεως με Προεδρικό διάταγμα εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έναρξη ισχύος του ν. 3919/2011, για τη διατήρηση του νομικού καθεστώτος της προηγούμενης διοικητικής άδειας αν αυτό επιβάλλεται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος και με την επιφύλαξη της αρχής της αναλογικότητας. 

5.1 Σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 3054/2002, όπως ισχύει, άδεια λιανικής εμπορίας χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα ή εταιρίες με οποιαδήποτε εταιρική μoρφή. Ειδικά για τα πρατήρια υγρών καυσίμων και υγραερίων ως άδεια λιανικής εμπορίας νοείται η άδεια λειτουργίας που εκδίδεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες μεταφορών και επικοινωνιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (νυν περιφερειακές διευθύνσεις), σύμφωνα με τις κείμενες περί αυτών διατάξεις. 
5.2 Οι κάτοχοι άδειας Λιανικής Εμπορίας προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα από κατόχους άδειας Εμπορίας. Οι κάτοχοι άδειας Λιανικής Εμπορίας των κατηγοριών με τα στοιχεία α΄ και β΄ της παραγράφου 3 που δεν προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα από κάτοχο άδειας Εμπορίας με βάση αποκλειστική σύμβαση και δεν φέρουν στο πρατήριό τους το εμπορικό σήμα αυτού («Ανεξάρτητα Πρατήρια») μπορούν να προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα και από κατόχους άδειας Διύλισης, αποκλειστικά για τα πρατήριά τους, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 5. Οι κάτοχοι άδειας Λιανικής Εμπορίας του προηγούμενου εδαφίου υποχρεούνται να προβαίνουν στον εκτελωνισμό των ανωτέρω πετρελαιοειδών προϊόντων. Η μεταφορά των πετρελαιοειδών προϊόντων που διακινούν οι κάτοχοι άδειας Λιανικής Εμπορίας, κατά τα ανωτέρω, πραγματοποιείται με βυτιοφόρα (Φ.Ι.Χ. και Φ.Δ.Χ.), ιδιόκτητα ή μισθωμένα. Με την επιφύλαξη των σχετικών αγορανομικών διατάξεων, o εκάστοτε κύριος του προϊόντος φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την ποιότητα και την ποσότητα των προϊόντων που διακινεί και διαθέτει στους τελικούς καταναλωτές, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17. Οι κάτοχοι άδειας Λιανικής Εμπορίας των κατηγοριών με τα στοιχεία α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 3, συμπεριλαμβανομένων των «Ανεξάρτητων Πρατηρίων», μπορούν να χρησιμοποιούν για τη μεταφορά των πετρελαιοειδών προϊόντων τις υπηρεσίες τρίτων (μεταφορέων), μη κατόχων άδειας κατά το νόμο αυτό, και στους οποίους δεν πραγματοποιείται μεταβίβαση της κυριότητας των μεταφερόμενων προϊόντων. Η μεταφορά και η πώληση των πετρελαιοειδών προϊόντων γίνεται με παραστατικά των κατόχων άδειας Λιανικής Εμπορίας, οι οποίοι φέρουν την αποκλειστική ευθύνη, κατά τις διατάξεις του άρθρου 17, για την ποιότητα και ποσότητα των προϊόντων που διακινούν και διαθέτουν στους τελικούς καταναλωτές, με την επιφύλαξη των σχετικών αγορανομικών διατάξεων. 
5.3 Η Λιανική Εμπορία πετρελαιοειδών, περιλαμβάνει τις κατωτέρω κατηγορίες για τις οποίες χορηγείται χωριστή άδεια: 
α. Άδεια Λειτουργίας πρατηρίου υγρών καυσίμων. 
β. Άδεια Λειτουργίας πρατηρίου πώλησης υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών. 
γ. Άδεια Πωλητή πετρελαίου θέρμανσης2, που προορίζεται για καταναλωτές οι οποίοι διαθέτουν ίδιους αποθηκευτικούς χώρους. Οι κάτοχοι άδειας πωλητή πετρελαίου θέρμανσης επιτρέπεται να διαθέτουν και φωτιστικό πετρέλαιο. Το φωτιστικό πετρέλαιο μπορεί να διατίθεται και συσκευασμένο σε δοχεία στους τελικούς καταναλωτές μέσω και άλλων καταστημάτων λιανικής πώλησης. 
δ. Άδεια Διανομής εμφιαλωμένoυ υγραερίου3, το οποίο μπορεί να διατίθεται και μέσω άλλων καταστημάτων λιανικής πώλησης. 
5.4 Σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 7 του ν. 3054/2002, όπως ισχύει, οι κάτοχοι Άδειας πρατηρίων υγρών καυσίμων επιτρέπεται να πωλούν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, εκτελωνισμένα, τα ακόλουθα πετρελαιοειδή προϊόντα: 
α) βενζίνες και πετρέλαιο κίνησης μέσω αντλιών πώλησης σε οχήματα, στο χώρο του πρατηρίου, 
β) βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης, πετρέλαιο θέρμανσης και φωτιστικό πετρέλαιο, που προέρχονται από τον αποθηκευτικό χώρο του πρατηρίου και παραδίδονται σε δοχεία ή στους αποθηκευτικούς χώρους των Τελικών Καταναλωτών με βυτιοφόρα οχήματα και 
γ) εμφιαλωμένο υγραέριο για οικιακή χρήση, 
δ) άλλα προϊόντα, εφόσον κατέχουν σχετική άδεια, και τέλος 
ε) τα προϊόντα που αναφέρονται στις περιπτώσεις α και β σε μίγμα με το αντίστοιχο συμβατό Βιοκαύσιμο ή Άλλο Ανανεώσιμο Καύσιμο, καθώς και τα αυτούσια Βιοκαύσιμα ή Άλλα Ανανεώσιμα Καύσιμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρατήρια που είναι εγκατεστημένα κατά μήκος των εθνικών αυτοκινητοδρόμων δεν επιτρέπεται να διαθέτουν πετρέλαιο θέρμανσης4. 
5.5 Σύμφωνα με την παρ. 10 του ανωτέρω άρθρου, οι κάτοχοι Άδειας Λιανικής Εμπορίας μπορούν να ιδρύουν, κατά τις κείμενες διατάξεις, Προμηθευτικούς Συνεταιρισμούς ή Κοινοπραξίες, οι οποίοι θα έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τα οποία παρέχει ο παρών νόμος στους κατόχους Άδειας Λιανικής Εμπορίας. Στους Προμηθευτικούς Συνεταιρισμούς ή στις Κοινοπραξίες χορηγείται άδεια από τον Υπουργό Ανάπτυξης για την προμήθεια πετρελαιοειδών προϊόντων απευθείας από τα Διυλιστήρια της χώρας ή από Εισαγωγή, εφόσον τα Προϊόντα αυτά προορίζονται αποκλειστικά για την τροφοδοσία των μελών τους και εφόσον κανένα από τα μέλη τους δεν προμηθεύεται, με βάση αποκλειστική σύμβαση, πετρελαιοειδή προϊόντα από κάτοχο Άδειας Εμπορίας ή δεν φέρει το Σήμα του κατόχου αυτού. Οι Προμηθευτικοί αυτοί Συνεταιρισμοί ή οι Κοινοπραξίες δεν επιτρέπεται να διαθέτουν ή να χρησιμοποιούν ίδιους αποθηκευτικούς χώρους πέραν αυτών που προβλέπονται από τις Άδειες Λειτουργίας των πρατηρίων που είναι μέλη του Συνεταιρισμού ή της Κοινοπραξίας. Οι Συνεταιρισμοί αυτοί ή οι Κοινοπραξίες δεν μπορούν να διαθέτουν βυτιοφόρα οχήματα πέραν αυτών που διαθέτουν τα πρατήρια που είναι μέλη του Συνεταιρισμού ή της Κοινοπραξίας5. 
5.6 Στο Παράρτημα Ι δίνεται μία συνοπτική περιγραφή της αγοράς λιανικής πώλησης υγρών καυσίμων και παρουσιάζονται και τα στατιστικά στοιχεία του αριθμού των αδειοδοτημένων πρατηρίων σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ.

2 Για την εν λόγω άδεια, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εξέδωσε την υπ’ αριθμ 26/VI/2012 Γνωμοδότηση. 
3 Για την εν λόγω άδεια, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εξέδωσε την υπ’ αριθμ 26/VI/2012 Γνωμοδότηση. 
4 Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 29/VI/2012 Γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η εν λόγω διάταξη κρίθηκε ότι συνιστά (γεωγραφικό) περιορισμό του ν. 3919/2011 και προτάθηκε η κατάργησή της. 
5 Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 29/VI/2012 Γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, οι εν λόγω διατάξεις κρίθηκε ότι συνιστούν ρυθμιστικά εμπόδια και προτάθηκε η κατάργησή τους. Συγκεκριμένα, στο από 25 Οκτωβρίου 2012 διατακτικό η Επιτροπή Ανταγωνισμού προτείνει για το στάδιο λιανικής εμπορίας: α) Να καταργηθεί ο περιορισμός ότι οι Προμηθευτικοί Συνεταιρισμοί και οι Κοινοπραξίες δεν επιτρέπεται να διαθέτουν ή να χρησιμοποιούν ίδιους αποθηκευτικούς χώρους πέραν αυτών που προβλέπονται από τις άδειες λειτουργίας των πρατηρίων που είναι μέλη του Συνεταιρισμού ή της Κοινοπραξίας (άρθρο 7 παρ. 10 ν. 3054/2002), β) Να καταργηθεί ο περιορισμός ότι οι Προμηθευτικοί Συνεταιρισμοί και οι Κοινοπραξίες δεν επιτρέπεται να διαθέτουν ή να χρησιμοποιούν βυτιοφόρα οχήματα πέραν αυτών που προβλέπονται από τις άδειες λειτουργίας των πρατηρίων που είναι μέλη του Συνεταιρισμού ή της Κοινοπραξίας (άρθρο 7 παρ. 10 ν. 3054/2002).

6.1 Η ίδρυση και λειτουργία πρατηρίου καυσίμων αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική διαδικασία, η οποία σχετίζεται άμεσα με θέματα δημόσιας υγείας, προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αλλά και με την αισθητική φυσιογνωμία στην ύπαιθρο και τις γενικότερες λειτουργίες των αστικών κέντρων. «Για το λόγο αυτό η ίδρυση και η λειτουργία των εν λόγω επιχειρήσεων αυτών δεν είναι ελεύθερη, αλλά υπόκειται σε περιορισμούς, όπως η υπαγωγή της άσκησης της συγκεκριμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε καθεστώς προηγούμενης διοικητικής άδειας Πρόκειται πάντως για συνταγματικό περιορισμό, ο οποίος επιβάλλεται για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και συνεπώς δεν προσκρούει στην ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία βρίσκει έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντάγματος»6. «Χαρακτηριστική είναι η απόφαση ΣτΕ 2194/2006 όπου το Δικαστήριο, δίνοντας προτεραιότητα στην οικονομική ελευθερία, αποφάνθηκε ότι αντίκειται στην διάταξη 5 παρ. 1 του Συντάγματος διάταξη νόμου, παρέχουσα σε διοικητικό όργανο διακριτική ευχέρεια για τη χορήγηση ή μη άδειας ιδρύσεως καταστήματος, η οποία δεν ασκείται βάσει αντικειμενικών (και ως εκ τούτου σταθερών κατά την εφαρμογή) κριτηρίων, αλλά βάσει εκτιμήσεων σκοπιμότητας, συνδεομένων με την άσκηση ορισμένης οικονομικής ή κοινωνικής πολιτικής. Άλλωστε, διατάξεις που επέτρεπαν κατά το παρελθόν τις «άδειες σκοπιμότητας» έχουν καταργηθεί λόγω των νεότερων δεδομένων που προέκυψαν από την ένταξη της χώρας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (σχετικές και οι ΣτΕ Ολ. 3665/2005 και 252/2008)»7. 
6.2 Σε αντίθεση με τις λοιπές άδειες πετρελαιοειδών (άδεια διύλισης, άδεια εμπορίας, άδεια πωλητή πετρελαίου θέρμανσης, κ.ο.κ), οι οποίες ρυθμίζονται από τον Κανονισμό Αδειών Πετρελαιοειδών (ΦΕΚ Β΄ 1306/16.9.2005), τόσο η άδεια λειτουργίας πρατηρίου υγρών καυσίμων όσο και η άδεια λειτουργίας πρατηρίου πώλησης υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του8. 

6 Βλ. Τζουβάρα Βασιλική, Το νέο καθεστώς έκδοσης των αδειών ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, Αριστοτέλειο 2008, Μεταπτυχιακή εργασία, σελ. 3. 
7 Βλ. Καββάδα/Οικονόμου. Οικονομική κρίση και Οικονομικό Σύνταγμα, ΘΠΔΔ, 2011, υποσημ. xvi. 
8 Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 52424/8501 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 2663/9.11.2011), οι διαδικασίες για τη χορήγηση των υπό εξέταση αδειών αρμοδιότητας των τομέων μεταφορών και επικοινωνιών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (νυν Υπουργείου Ανάπτυξης) απλουστεύονται και μπορούν να διεκπεραιώνονται και μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών που λειτουργούν ως Ενιαία Κέντρα Εξυπηρέτησης. 

7.1 Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων πώλησης υγρών καυσίμων περιγράφονται αναλυτικά στο Προεδρικό διάταγμα (Π.Δ.) 118/2006 (ΦΕΚ Β΄ 119/16.6.2006), το οποίο τροποποίησε το Βασιλικό διάταγμα (Β.Δ.) 465/1970 και το Π.Δ. 1224/1981 «Περί όρων και προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων κειμένων εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή κωμών ή εγκεκριμένων οικισμών ή εν γένει κατοικημένων περιοχών». Το εν λόγω Π.Δ., περιλαμβάνει τους όρους και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την ίδρυση πρατηρίων υγρών καυσίμων και πρατηρίων υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων, ενώ περιγράφει αναλυτικά τις τεχνικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση των συγκεκριμένων αδειών. 
7.2 Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το άρθρο 15 των Β.Δ. 465/1970 και Π.Δ. 1224/1981 (ως αντικ. από το άρθρο 13 του Π.Δ. 118/2006), «οι άδειες ίδρυσης πρατηρίων υγρών καυσίμων χορηγούνται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα ή μέλη προσωπικών εταιριών προκειμένου να τύχουν άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων δημόσιας χρήσης απαιτείται να είναι Έλληνες υπήκοοι ή πολίτες χωρών − μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για ανώνυμες εταιρείες που έχουν έδρα στην Ελλάδα, δεν εξετάζεται η υπηκοότητα των μετόχων ή των μελών του Δ.Σ. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η με βάση τις διατάξεις αυτού του άρθρου χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίου υγρών καυσίμων, σε επισήμως αναγνωρισμένους ομογενείς από χώρες πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Αλβανία, Κύπρο, Ρουμανία, Τουρκία, Αίγυπτο, καθώς και τα τέκνα που έχουν γεννηθεί από αυτά τα πρόσωπα. Αρμόδιες υπηρεσίες για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων είναι οι κατά τόπους υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των αρμοδίων Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (νυν περιφερειακές διευθύνσεις). Οι ίδιες υπηρεσίες είναι σύμφωνα με το άρθρο υπεύθυνες για την εποπτεία της ασφαλούς και σύμφωνα με τις διατάξεις του λειτουργία της εγκατάστασης, καθώς επίσης και για την προσωρινή ή οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας. Ειδικά για τις εγκαταστάσεις δεξαμενών καυσίμων εντός των Κρατικών Αερολιμένων, προς ανεφοδιασμό των υπηρεσιακών οχημάτων αυτών, οι άδειες ίδρυσης και λειτουργίας χορηγούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας». 
7.3 Εξ άλλου σύμφωνα με το άρθρο 18 των Β.Δ. 465/1970 και Π.Δ. 1224/1981 (όπως αντικ. από το άρθρο 16 του Π.Δ. 118/2006), «για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας πρατηρίου υγρών καυσίμων, υποβάλλονται στην αρμόδια υπηρεσία, πριν την λήξη της άδειας ίδρυσης ή της παράτασης αυτής, τα εξής δικαιολογητικά9: 
α) Αίτηση του προσώπου, στο οποίο έχει χορηγηθεί η άδεια ίδρυσης. 
β) Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, του υπεύθυνου κατά το νόμο μηχανικού ή τεχνολόγου μηχανικού που επέβλεψε την εκτέλεση των μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, στην οποία θα δηλώνεται ότι όλα τα έργα του πρατηρίου εκτελέσθηκαν σύμφωνα με τα εγκριθέντα σχεδιαγράμματα και ότι τηρήθηκαν οι όροι της άδειας ίδρυσης και του παρόντος διατάγματος. 
γ) Βεβαίωση της αρμόδιας (κατά περίπτωση) για την συντήρηση της οδού υπηρεσίας, ότι η κυκλοφοριακή σύνδεση του πρατηρίου με την οδό εκτελέσθηκε καλώς. 
δ) Πιστοποιητικό πυρασφαλείας, σε ισχύ, στο οποίο αναγράφεται η χρονική διάρκεια ισχύος του. Το πιστοποιητικό αυτό πρέπει να ανανεώνεται πριν από την ημερομηνία λήξεως του από την πυροσβεστική υπηρεσία που το χορήγησε, με φροντίδα του εκμεταλλευτή του πρατηρίου. 
ε) Άδεια οικοδομής (ανέγερση ή αλλαγή χρήσης). 
στ) Αποδεικτικό καταθέσεως στο ΤΕΕ ή στα παραρτήματα αυτού ή στην εξουσιοδοτημένη προς τούτο Τράπεζα της αμοιβής επίβλεψης του Διπλωματούχου Μηχανικού ή της Τεχνικής Εταιρείας ή του Τεχνολόγου Μηχανολόγου. 
ζ) Αποδεικτικό καταθέσεως των υπό των εκάστοτε ισχυουσών διατάξεων οριζομένων υπέρ του ΤΣΜΕΔΕ και ΕΜΠ κρατήσεων επί της ως άνω αμοιβής επίβλεψης. 
η) Αποδεικτικό προκαταβληθέντος στην αρμόδια ΔΟΥ φόρου επί της αμοιβής του κατά τα ανωτέρω διπλωματούχου μηχανικού ή της Τεχνικής Εταιρείας ή του Τεχνολόγου Μηχανολόγου για την επίβλεψη των εγκαταστάσεων του πρατηρίου. Σε περίπτωση που ένα πρατήριο εμπορίας υγρών καυσίμων, το οποίο έχει τύχει αδείας ιδρύσεως χωρίς να έχει εφοδιαστεί με άδεια λειτουργίας μεταβιβάζεται ή εκμισθώνεται ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο παραχωρείται η εκμετάλλευση του σε άλλο πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) τότε η άδεια λειτουργίας χορηγείται στο νέο πρόσωπο αφού υποβληθεί αίτησή του, με την οποία συνυποβάλλονται εκτός από τα δικαιολογητικά της προηγουμένης παραγράφου και τα εξής συμπληρωματικά: 
α) Γραμμάτιο κατάθεσης στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία του ποσού που προβλέπεται για κάθε αντλία − διανομέα. 
β) Υπεύθυνη δήλωση του αιτούντα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, ότι: 
i. δεν καταδικάστηκε κατά την τελευταία οκταετία για νοθεία καυσίμων και 
ii. δεν καταδικάστηκε αμετάκλητα για ανυποταξία ή λιποταξία, Μετά την υποβολή των ανωτέρω δικαιολογητικών, χορηγείται χωρίς άλλη διαδικασία η άδεια λειτουργίας του πρατηρίου, η οποία είναι αόριστης χρονικής ισχύος». 
7.4 Η αδειοδότηση πρατηρίου υγρών καυσίμων είναι μια διαδικασία αδειοδότησης σε δύο στάδια, όπως συχνά συμβαίνει στο διοικητικό δίκαιο των αδειών. Το πρώτο στάδιο αφορά την άδεια ίδρυσης και το δεύτερο την άδεια λειτουργίας. Πρόκειται για δύο αυτοτελείς διοικητικές διαδικασίες που καταλήγουν σε δύο διοικητικές πράξεις, εκ των οποίων η πρώτη (άδεια ιδρύσεως) είναι προϋπόθεση της δεύτερης (άδειας λειτουργίας). Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την άδεια ιδρύσεως είναι (όπως σε όλο το δίκαιο των αδειών) γενικότερα, πιο αφηρημένα και λιγότερα εξειδικευμένα από τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την άδεια λειτουργίας. Συχνά τα ίδια περίπου δικαιολογητικά απαιτούνται και για τις δύο άδειες, στην πρώτη περίπτωση της άδειας ιδρύσεως γενικότερα, ενώ στην δεύτερη περίπτωση της άδειας λειτουργίας, πιο εξειδικευμένα. Έτσι, για την άδεια ιδρύσεως πρατηρίου υγρών καυσίμων απαιτείται η γενικότερη έγκριση κυκλοφοριακής συνδέσεως του πρατηρίου με την οδό10, ενώ για την άδεια λειτουργίας η ειδικότερη συναίνεση της αυτής υπηρεσίας, για το ίδιο εκ πρώτης όψεως θέμα: την κυκλοφοριακή σύνδεση11.

9 Για τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την ίδρυση πρατηρίων υγρών καυσίμων βλ. Παράρτημα ΙΙ και Παράρτημα IV.
10 Πρβλ. και την ρύθμιση της περ. (η) του άρθρου 17§1 Β.Δ. 465/1970. 
11 Βλ. σχετικά, Π. Λαζαράτο, Ανάκληση απόφασης συναίνεσης προσωρινής κυκλοφοριακής σύνδεσης πρατηρίου υγρών καυσίμων (γνωμ.), ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, 3/2011, σ. 241.
 

8.1 Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας των πρατηρίων της εν λόγω κατηγορίας περιγράφονται αναλυτικά στο Π.Δ. 595/1984 «Εγκατάσταση−λειτουργία πρατηρίων διανομής υγραερίου» όπως αυτό τροποποιήθηκε από το Π.Δ. 269/1998 και τους νόμους 3897/2010 και 4070/2012. Το εν λόγω Π.Δ. περιλαμβάνει τους όρους και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την ίδρυση μικτών πρατηρίων πώλησης υγρών καυσίμων (υγραέριο κίνησης, βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης) και αποκλειστικά πρατηρίων υγραερίων για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών, ενώ περιγράφει αναλυτικά τις τεχνικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση των συγκεκριμένων αδειών. 
8.2 Σύμφωνα με το άρθρο 23 του Π.Δ. 595/1984, όπως ισχύει: «άδειες ίδρυσης πρατηρίων ή μικτών πρατηρίων χορηγούνται ελεύθερα και απεριόριστα σε κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Τα φυσικά πρόσωπα ή μέλη εταιρειών προκειμένου να τύχουν άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων ή μικτών πρατηρίων δημόσιας χρήσης απαιτείται να είναι Έλληνες υπήκοοι ή πολίτες κρατών − μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η με βάση τις διατάξεις αυτού του άρθρου χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίου ή μικτού πρατηρίου σε ομογενείς από τη Ρωσία, Βόρεια Ήπειρο, Τουρκία και Αίγυπτο, καθώς και τα τέκνα που έχουν γεννηθεί από αυτά τα πρόσωπα. Οι ομογενείς της Τουρκίας κατά την υποβολή των δικαιολογητικών επιδεικνύουν ακόμα και το σε ισχύ δελτίο παραμονής του Κέντρου Αλλοδαπών, αφού αναγραφεί στην αίτηση ο αριθμός μητρώου του δελτίου αυτού. Για ανώνυμες εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα, δεν εξετάζεται η υπηκοότητα των μετόχων. Οι εν λόγω άδειες ίδρυσης και λειτουργίας των πρατηρίων του παρόντος διατάγματος, χορηγούνται από τις κατά τόπους νομαρχιακές υπηρεσίες συγκοινωνιών (νυν περιφερειακές διευθύνσεις)12. 
8.3 Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 6 του εν λόγω Π.Δ., «η άδεια ίδρυσης μικτού ή αμιγώς υγραερίου πρατηρίου, είναι διάρκειας δύο (2) ετών, δυνάμενη να παραταθεί για δύο (2) ακόμη έτη, εφόσον υποβληθεί πριν τη λήξη της προθεσμίας σχετική αίτηση συνοδευόμενη από υπεύθυνη δήλωση του επιβλέποντος μηχανικού, ότι δεν έχουν περατωθεί οι οικοδομικές εργασίες των κτισμάτων του πρατηρίου ή οι εργασίες διαμόρφωσης του προ του πρατηρίου χώρου. Αίτηση παράτασης της άδειας ίδρυσης που υποβάλλεται εκπρόθεσμα θεωρείται ως νέα αίτηση για την εξ αρχής χορήγηση άδειας ίδρυσης. Σε αυτή τη περίπτωση διενεργείται εκ νέου αυτοψία για την καταλληλότητα της θέσης και υποβάλλονται εκ νέου τα δικαιολογητικά των εδαφίων α`, γ`, ε`, στ` και ζ της παρ. 1 του άρθρου 25 του π.δ. 595/1984 (ΦΕΚ 218 Α`), όπως εκάστοτε ισχύουν. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι για αποδεδειγμένους λόγους ανωτέρας βίας δεν κατέστη δυνατή η έναρξη εργασιών ή η ολοκλήρωση της κατασκευής του πρατηρίου, η άδεια ίδρυσης παρατείνεται για διάστημα, ίσο προς εκείνο που διήρκεσαν οι λόγοι ανωτέρας βίας». 
8.4 Σύμφωνα με το άρθρο 26, «για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας πρατηρίου ή και μικτού πρατηρίου, πριν από τη λήξη της ισχύος της άδειας εγκατάστασής τους, υποβάλλονται στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας νομαρχίας τα παρακάτω δικαιολογητικά: 
α) Αίτηση του ενδιαφερόμενου για τον οποίο εκδόθηκε η άδεια εγκατάστασης του πρατηρίου. 
β) Υπεύθυνη δήλωση του διπλωματούχου μηχανικού ή πτυχιούχου υπομηχανικού, που επέβλεψε την εκτέλεση των μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων του πρατηρίου, που συντάσσεται σύμφωνα με τις διαστάσεις του Ν.Δ. 105/1969 (ΦΕΚ 28/Α/1969) στην οποία δηλώνεται, ότι όλες οι εγκαταστάσεις εκτελέσθηκαν σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχεδιαγράμματα και τις τεχνικές προδιαγραφές και ότι κατά την εκτέλεση τηρήθηκαν οι όροι που περιέχονται στην άδεια εγκατάστασης και στο παρόν και ότι η όλη ηλεκτρική εγκατάσταση του πρατηρίου και του περιβάλλοντος το πρατήριο χώρου είναι στεγανή. 
γ) Έγγραφη συναίνεση της αρμόδιας για την οδό υπηρεσίας για τη χορήγηση της ζητούμενης άδειας λειτουργίας, που δίνεται μετά από εξακρίβωση, ότι η κυκλοφοριακή σύνδεση με τις οδούς εκτελέστηκε καλά και σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια. 
δ) Πιστοποιητικό υδραυλικής δοκιμασίας 
ε) Βεβαίωση της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ότι τα μέτρα πυρασφαλείας της εγκατάστασης του πρατηρίου υγραερίου είναι σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. 
στ) Οικοδομική άδεια 
ζ) Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων 
8.5 Μετά την υποβολή των πιο πάνω δικαιολογητικών, χορηγείται η άδεια λειτουργίας η οποία ισχύει για δέκα (10) έτη. Μετά την υποβολή και τον έλεγχο των πιο πάνω δικαιολογητικών σε κάθε περίπτωση, διενεργείται αυτοψία από επιτροπή η σύνθεση της οποίας είναι ίδια με την αναφερόμενη στο άρθρο 25 παρ. 2 που ορίζεται από τον οικείο νομάρχη, που θα εισηγηθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος τη δυνατότητα ή μη της παραπέρα λειτουργίας του πρατηρίου υγραερίου. Η υπηρεσία εφόσον η πρόταση της επιτροπής είναι θετική, ενεργεί για την ανανέωση της άδειας λειτουργίας του πρατηρίου, διαφορετικά για την ανάκλησή της προσωρινά ή οριστικά, ανάλογα με την περίπτωση, με την επιφύλαξη πάντοτε των όσων ορίζονται στο άρθρο 6 του παρόντος». 

12. Για τα δικαιολογητικά για την ίδρυση και λειτουργία μικτού και αμιγώς πρατηρίου υγραερίου κίνησης, βλ. Παράρτημα ΙΙI και Παράρτημα V. 

Η παρούσα γνωμοδότηση περιορίζεται στην αξιολόγηση του αιτήματος διατήρησης της προηγούμενης διοικητικής άδειας στα υπό εξέταση επαγγέλματα/ επαγγελματικής δραστηριότητες και άρα εξαίρεσης από το άρθρο 3 του ν. 3919/2011 (βάσει της παρ. 2. του αρ. 3 του ιδίου νόμου). 

10.1 Η διοικητική άδεια αποτελεί ουσιώδες στοιχείο που διασφαλίζει την πορεία μιας οικονομικής δραστηριότητας13. Χωρίς την έκδοση αυτής, οποιαδήποτε εμπορική ή οικονομική δραστηριότητα ή εκμετάλλευση είναι απαγορευτική. Απώτερος στόχος της διοικητικής άδειας είναι η διασφάλιση του δικαιώματος άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι παρεμβάσεις που μπορεί να ασκηθούν στην οικονομική ελευθερία κλιμακώνονται σε ένα ευρύ φάσμα14, το οποίο αρχίζει από την χορήγηση προηγούμενης άδειας για την άσκηση ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων και καταλήγει σε βαθιές μορφές παρεμβατισμού, όπως το κρατικό μονοπώλιο15, ανάλογα με τους σκοπούς του νομοθέτη και την οικονομική πολιτική που επιλέγει να ακολουθήσει. 
10.2 Ήδη από τους τίτλους των άρθρων 2 και 3, αλλά και του ίδιου του ν. 3919/2011 συνάγεται ότι σκοπός τους δεν είναι να καταργηθεί κάθε περιορισμός και κάθε καθεστώς άδειας, παρά μόνον οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί και απαιτήσεις προηγούμενης διοικητικής άδειας. Το ποιοι περιορισμοί ή καθεστώτα αδειών πρέπει να θεωρηθούν δικαιολογημένοι και, ως τέτοιοι, να διατηρηθούν προκύπτει από την παρ. 4 του άρθρου 2 και την παρ. 2 του άρθρου 3, όπου τίθενται δύο κριτήρια, ένα θετικό και ένα αρνητικό, και συγκεκριμένα: (α) οι περιορισμοί να επιβάλλονται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος16 και (β) να μην αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας. Η παρ. 4 του άρθρου 2 επιτάσσει, επίσης, την απαγόρευση διακρίσεων λόγω ιθαγένειας του επαγγελματία ή έδρας της επιχείρησης, η οποία, ωστόσο, ήδη ισχύει κατά την κείμενη νομοθεσία, τουλάχιστον όσον αφορά στους πολίτες και στις επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
10.3 Περαιτέρω, η αρχή της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών κατοχυρώνεται στο άρθρο 56 ΣΛEE (πρώην άρθρο 49 ΣΕΚ) και αποτελεί ειδικότερη έκφραση της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής του πολίτη στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 57 της ΣΛΕΕ (πρώην άρθρο 50 ΣΕΚ), θεωρούνται σαν παροχή υπηρεσιών εκείνες, οι οποίες παρέχονται κανονικά έναντι αμοιβής, εφόσον δεν ρυθμίζονται από τις διατάξεις τις σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των προσώπων της Συνθήκης. Το ίδιο άρθρο διευκρινίζει, ότι οι διατάξεις για την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών καλύπτουν όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, ιδίως τις βιομηχανικές, τις εμπορικές, τις βιοτεχνικές και τις δραστηριότητες των ελευθέρων επαγγελμάτων. Τέλος, λαμβάνεται υπόψη ότι οι εθνικές ρυθμίσεις που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εν ευρεία εννοία ελέγχονται βάσει του συνόλου των διατάξεων της ΣΛΕΕ, που αφορούν στο δικαίωμα στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών (άρθρο 56 ΣΛΛΕ – πρώην 49 ΣΕΚ), στο δικαίωμα ελεύθερης εγκατάστασης (άρθρο 49 ΣΛΕΕ – πρώην 43 ΣΕΚ) και στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων (άρθρο 45 ΣΛΕΕ – πρώην 39 ΣΕΚ), δηλαδή στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, υπηρεσιών και των κεφαλαίων. 

13 Βλ. Θ. Παπαθεοδώρου, Η έννοια της διοικητικής άδειας άσκησης οικονομικής δραστηριότητας στο γαλλικό δημόσιο δίκαιο, 2011, σελ. 692επ., Θεωρία και Πράξη Διοικητικού Δικαίου, με περαιτέρω παραπομπές κυρίως από την γαλλική θεωρία και νομολογία. 
14 Ο Ι. Αναστόπουλος, «Αρχή της ισότητας και οικονομικός παρεμβατισμός», σε Σύμμεικτα Φώτη Βεγλερή ΙΙ, 1998, σελ. 322, διακρίνει τέσσερις μορφές που μπορεί να λάβει η κρατική παρέμβαση. Μπορεί να συνίσταται στην θέση περιορισμών στην άσκηση των οικονομικών ελευθεριών (περιοριστική), να αποβλέπει στην διαρρύθμιση και τον προσδιορισμό του συγκεκριμένου περιεχομένου των ατομικών δικαιωμάτων οικονομικού περιεχομένου (ρυθμιστική), να είναι κατευθυντήρια, είτε τέλος να αφορά την ανάπτυξη της δραστηριότητας δημοσίων παρεμβατικών και επιχειρηματικών φορέων (παροχική). 
15 Βλ. Γ. Δεληγιάννη, Οικονομική ελευθερία και κρατική παρέμβαση, ΝοΒ 1992, σελ. 1187. 
16 Βλ. πρόσφατη απόφαση ΣτΕ 2766/2011. 

11.1 Στην κοινοτική οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου του 2006 σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά στην έννοια των «επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος» αναφέρεται ότι αναγνωρίζονται μεταξύ πολλών άλλων ως τέτοιοι λόγοι, η δημόσια υγεία, η προστασία των αποδεκτών των υπηρεσιών, των καταναλωτών και των εργαζομένων, η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και η δημόσια ασφάλεια, στόχοι τους οποίους υπηρετεί ο έλεγχος αδειοδότησης των επαγγελμάτων στον κλάδο των πετρελαιοειδών προϊόντων. Ως λόγοι υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι εξυπηρετούνται με τη διατήρηση της προηγούμενης διοικητικής άδειας στα ανωτέρω επαγγέλματα νοούνται και η προστασία της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, της εθνικής άμυνας, κυριαρχίας και ασφάλειας. 
11.2 Όσον αφορά συγκεκριμένα στις άδειες πετρελαιοειδών, και όπως έχει αποφανθεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού17, οι άδειες αυτές εκδίδονται με συνεκτίμηση κριτηρίων που ανάγονται στην προστασία του γενικού συμφέροντος, όπως είναι ιδίως η προστασία της εθνικής ασφάλειας, η διασφάλιση της τροφοδοσίας, η ασφαλής λειτουργία της δραστηριότητας που αδειοδοτείται, η προστασία του περιβάλλοντος, η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, η υλοποίηση του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, η διασφάλιση της αποδοτικής λειτουργίας της αγοράς χάριν της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών. Επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη η ανάγκη καταπολέμησης των αυξημένων προβλημάτων λαθρεμπορίας, νοθείας και φοροδιαφυγής, για αυτό και ο νόμος προβλέπει ότι κατά τη χορήγηση των αδειών συνεκτιμώνται και κριτήρια που αφορούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιτούντος, όπως είναι η μη καταδίκη του για νοθεία καυσίμων. Ιδιαίτερα για τα πρατήρια υγρών καυσίμων και υγραερίου τα οποία αποτελούν το τελευταίο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, πριν το προϊόν καταλήξει στον καταναλωτή, είναι απαραίτητη η εξασφάλιση, πέραν των τυπικών και των ουσιαστικών προϋποθέσεων λειτουργίας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, ότι τα πρατήρια λειτουργούν με απόλυτη ασφάλεια. Συνεπώς, ευλόγως ο κοινός νομοθέτης εντάσσει τις εν λόγω άδειες στο ευρύτερο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τις εν γένει άδειες πετρελαιοειδών.

17 Βλ. και Επιτροπή Ανταγωνισμού, γνωμοδότηση 26/2012, σκέψη 57.

12.1 Η αρχή της αναλογικότητας είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη (βλ. άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος) και αποτελεί ταυτόχρονα και πρωτογενή κανόνα του κοινοτικού δικαίου (άρθρο 5 ΣΛΕΕ)18. Σύμφωνα με την ανωτέρω αρχή ο επιβληθείς περιορισμός θα πρέπει να μην επιφέρει μεγαλύτερη δέσμευση του δικαιώματος, από όση επιβάλλεται για την ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα περιγραφής της εν λόγω αρχής, συνιστά η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (εφεξής και ΣτΕ) υπ’ αριθμ. 1249/2010, η οποία παραπέμποντας σε προγενέστερη νομολογία19 διαλαμβάνει, ότι «οι νομίμως επιβαλλόμενοι περιορισμοί των ατομικών δικαιωμάτων πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα τρία κριτήρια, να είναι: 
α) κατάλληλοι, ήτοι πρόσφοροι για την πραγμάτωση του επιδιωκόμενου σκοπού, 
β) αναγκαίοι, ήτοι να συνιστούν μέτρο το οποίο, σε σχέση με άλλα μέτρα που μπορεί να ληφθούν, επάγεται τον ελάχιστο δυνατό περιορισμό για τον ιδιώτη ή το κοινό, και 
γ) εν στενή έννοια αναλογικοί, να τελούν δηλαδή σε εύλογη σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, ώστε η αναμενόμενη ωφέλεια να μην υπολείπεται της βλάβης που προκαλούν». 
12.2 Ενόψει της σπουδαιότητας των διακυβευομένων αγαθών, αλλά και εκτιμώντας την ένταση της κρατικής παρέμβασης, συνάγεται ότι η διατήρηση έκδοσης διοικητικής άδειας για την άσκηση των ως άνω επαγγελμάτων/δραστηριοτήτων συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας, καθώς αποτελεί αναγκαίο και πρόσφορο μέσο για τη διασφάλιση της δημόσιας και κρατικής ασφάλειας και τάξης (επιτακτικός λόγος δημόσιου συμφέροντος), ενώ επίσης δεν υφίσταται άλλος τρόπος λιγότερο παρεμβατικός και εξίσου αποτελεσματικός για τον προληπτικό έλεγχο των προσώπων που ενδιαφέρονται να ασκήσουν τις ως άνω επαγγελματικές δραστηριότητες. Οι υπό εξέταση απαιτήσεις τελούν σε εύλογη αναλογία προς τη σπουδαιότητα αυτών εξ επόψεως εντάσεως επέμβασης στη σφαίρα της οικονομικής ελευθερίας. 
12.3 «Υπό τη δημιουργική της λειτουργία η αρχή της αναλογικότητας υπαγορεύει στον ερμηνευτή των δικαιωμάτων, τα στάδια και τα βήματα ενός δομημένου τεστ στάθμισης20, προκειμένου να ενσωματώσει στο ρευστό, ελαστικό περιεχόμενο των δικαιωμάτων τις αναγκαίες σταθμίσεις που άπτονται της κοινωνικής, οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής»21. 
12.4 Το ανωτέρω συμπέρασμα προκύπτει, τόσο από τη στάθμιση μεταξύ του δημόσιου συμφέροντος από την πλήρη απελευθέρωση των επαγγελμάτων και τη συνεπαγόμενη προώθηση του ανταγωνισμού όσο και από την επιτακτική ανάγκη πλαισίωσης της εν λόγω ελευθερίας από ορισμένες εγγυήσεις ασφαλείας, προσαρμοσμένες στη συγκεκριμένη ευαίσθητη κατηγορία λόγω της επικινδυνότητας των προϊόντων/υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, ο επιδιωκόμενος σκοπός της δημοσίας υγείας και ασφάλειας καθώς και της προστασίας του περιβάλλοντος, δεν μπορεί να επιτευχθεί με ηπιότερα μέτρα, όπως με κατασταλτικό έλεγχο. Η στάθμιση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εν προκειμένω υπερτερούν οι προαναφερθέντες λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας και δικαιολογούν τις ως άνω απαραίτητες προϋποθέσεις προηγούμενης διοικητικής άδειας και του συνεπαγόμενου ελέγχου που αυτές καθιστούν εφικτό. Λόγω του ειδικού χαρακτήρα των ως άνω δραστηριοτήτων, είναι αναγκαίο το κράτος να τις ελέγχει αυστηρά, ιδίως προκειμένου να επαληθεύονται η επαγγελματική ακεραιότητα και ικανότητα των επαγγελματιών που τις ασκούν. Αναλυτικότερα σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού,22 «Συγκεκριμένα, ο επιδιωκόμενος σκοπός της δημοσίας υγείας και ασφάλειας, καθώς και της προστασίας του περιβάλλοντος, δεν μπορεί να επιτευχθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό με ηπιότερα μέτρα, όπως π.χ. με κατασταλτικό έλεγχο. Σε περίπτωση αντικατάστασης της προηγούμενης διοικητικής άδειας με την αναγγελία του άρθρου 3 παρ. 1 του ν. 3919/2011, θα παρουσιάζονταν ενδεχομένως ο κίνδυνος, με την παρέλευση του τριμήνου από την αναγγελία της έναρξης στην αρμόδια προς αδειοδότηση αρχή, να ξεκινούσε η άσκηση των εν λόγω επαγγελματικών δραστηριοτήτων, ακόμη και χωρίς την προηγούμενη απαραίτητη αυτοψία των χώρων από τις αρμόδιες αρχές. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη των προαναφερόμενων επιτακτικών λόγω δημοσίου συμφέροντος (δημόσια υγεία, ασφάλεια, προστασία περιβάλλοντος), της εκ φύσεως επικινδυνότητας των υπό εξέταση επαγγελματικών δραστηριοτήτων, αλλά και του ισχύοντος αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου σύμφωνα με την κείμενη εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, το καθεστώς προηγούμενης αδειοδότησης δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί με σύστημα εκ των υστέρων (κατασταλτικού) ελέγχου, διότι οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας αυτών είναι απαραίτητο να διασφαλίζονται, κατά τρόπο αποτελεσματικό, από την πρώτη κιόλας στιγμή έναρξής τους. Οι εκ των υστέρων έλεγχοι, οι οποίοι ενδεχομένως θα γίνονταν από τη διοίκηση με καθυστέρηση, δεν θα ήταν εξίσου αποτελεσματικοί, καθώς η διαπίστωση τυχόν ελλείψεων μετά την παρέλευση του διαστήματος της αναγγελίας, θα είχε ούτως ή άλλως ως επακόλουθο τη διακινδύνευση της δημόσιας υγείας, ασφάλειας και του περιβάλλοντος. Συναφώς, ειδικά για τον κλάδο των πετρελαιοειδών, η αποτελεσματική καταπολέμηση της λαθρεμπορίας, νοθείας και φοροδιαφυγής προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, την εντατική παρακολούθηση των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον εν λόγω κλάδο (σε κάθε στάδιο της αλυσίδας, ακόμη και πριν από το χρόνο έναρξη των σχετικών δραστηριοτήτων), καθώς και τη διασφάλιση των συνθηκών για την διενέργεια αυτοψιών και επιτόπιων ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές, τόσο κατά την έναρξη, όσο και κατά τη διάρκεια άσκησης των δραστηριοτήτων αυτών (όποτε χρειαστεί, κατά περίπτωση). Εξάλλου, το συνακόλουθο διαχειριστικό και λειτουργικό κόστος από τη διατήρηση του συστήματος προηγούμενης διοικητικής άδειας αντισταθμίζεται, εν προκειμένω, από τα ως άνω προσδοκώμενα οφέλη.» 
12.5 Είναι προφανές, από την ανωτέρω ανάλυση, ότι οι περιορισμοί που τίθενται από τον κοινό νομοθέτη, τόσο για την χορήγηση άδειας πρατηρίου υγρών καυσίμων όσο και για την άδεια πρατηρίων πώλησης υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών, τελούν σε πλήρη αρμονία με την αρχή της αναλογικότητας και δεν την παραβιάζουν. Τούτο προκύπτει με σαφήνεια από την φύση και την ουσία των περιορισμών, οι οποίοι δεν υπερβαίνουν τα όρια του επιδιωκόμενου σκοπού δημοσίου συμφέροντος, και είναι σε συμφωνία με την κρίση της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην πράσφατη γνωμοδότηση που εξέδωσε και που αφορούσε σε λοιπές άδειες στον κλάδο των πετρελαιοειδών23. 
12.6 Εντούτοις πρέπει να σημειωθεί, ότι η υποχρέωση προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης του αιτούντος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 1599/198624, ότι δεν καταδικάστηκε αμετάκλητα για ανυποταξία ή λιποταξία, παραβιάζει προφανώς την αρχή της αναλογικότητας όπως αναλύθηκε ανωτέρω και ως εκ τούτου προτείνεται η κατάργησή της. Η απαίτηση προσκόμισης του εν λόγω πιστοποιητικού συνιστά μια συνήθη πρακτική της δημόσιας διοίκησης, η οποία ως στόχο έχει την διασφάλιση τήρησης της υποχρέωσης υπηρέτησης της θητείας, πλην όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση,25 συνιστά ανεπίτρεπτο φραγμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ο οποίος δεν δικαιολογείται από τις περιστάσεις ή από σκοπούς δημοσίου συμφέροντος. Είναι προφανές, αναγιγνώσκοντας το νομοθετικό κείμενο, ότι δεν υφίσταται κάποιος αιτιώδης σύνδεσμος που να αιτιολογεί την ύπαρξη πιστοποιητικού ανυποταξίας με την άσκηση δραστηριότητας του επαγγελματία πρατηριούχου υγρών καυσίμων. Συναφώς, δεν υφίσταται προφανής λόγος που θα δικαιολογούσε την ύπαρξη ενός τέτοιου περιορισμού όπως λ.χ θα ήταν ή άσκηση δημόσιας εξουσίας. 
13. Ενόψει των ανωτέρω, η διατήρηση της προηγούμενης διοικητικής άδειας στις ειδικές περιστάσεις των εξεταζόμενων περιπτώσεων (παρ. 7 και 8), τόσο για την χορήγηση άδειας πρατηρίου υγρών καυσίμων όσο και για την άδεια πρατηρίων πώλησης υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών, τελεί, κατά την ομόφωνη απόφαση των μελών της Επιτροπής, σε εύλογη αναλογία προς τη σπουδαιότητα των επιδιωκόμενων επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, λαμβανομένου ιδίως υπόψη ότι το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα εξασφαλίζεται μόνο από την άσκηση της μέγιστης δυνατής και αποτελεσματικής κρατικής εποπτείας για τη χορήγηση της εν λόγω άδειας, με μόνη τη σημείωση της παραγράφου 12. 6 της παρούσας.

18 Για την ’ανατομία’ της αρχής της αναλογικότητας, βλ. Δ. ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΑ −ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ, Η αρχή της αναλογικότητας στο εσωτερικό δημόσιο δίκαιο, Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη 1989, Σ. ΟΡΦΑΝΟΥΔΑΚΗΣ, Η αρχή της αναλογικότητας στην ελληνική έννομη τάξη. Από τη νομολογιακή εφαρμογή της στην συνταγματική της καθιέρωση, Σάκκουλας, Αθήνα−Θεσσαλονίκη 2003, G. GERAPETRITIS, Proportionality in administrative law. Judicial review in France, Greece, England and in the European Community, Ant. N. Sakkoulas, Athens − Komotini 1997, καθώς και Β. ΒΟΥΤΣΑΚΗΣ, «Η αρχή της αναλογικότητας: από την ερμηνεία στη διάπλαση δικαίου», σε Όψεις του Κράτους Δικαίου, (επιμ. Κ. Σταμάτη, προλ. Α. Μανιτάκη), Σάκκουλας, χ.τ., 1990, σελ. 207−256. 
19 Βλ. ΣτΕ 202/1974, 1700/1995, 1129/2003. 
20 Ο όρος «balancing test» είναι δυσμετάφραστος στα ελληνικά. Ήδη η ελληνική θεωρία χρησιμοποιεί τον όρο τεστ στάθμισης ή συμβατότητας των επιλεγμένων μέτρων ως τον προσφορότερο για να αποδώσει το τυποποιημένο μοντέλο που ακολουθείται για τη στάθμιση συγκρουόμενων συμφερόντων, βλ. ενδεικτικά Ι. ΣΑΡΜΑ, Η δίκαιη ισορροπία κατά τη νομολογία του ΕΔΔΑ, www.constitutionalism.gr. 
21 Βλ. Ξενοφώντα Κοντιάδη και Αλκμήνη Φωτιάδου, Κοινωνικά δικαιώματα, αναλογικότητα και δημοσιονομική κρίση, ΔτΑ τευχ. 53, σελ, 36. 
22 Βλ. Επιτροπή Ανταγωνισμού, γνωμοδότηση 26/2012, σκέψη 64.
23 Επιτροπή Ανταγωνισμού, γνωμοδότηση 26/2012. 
24 Για την χορήγηση της σχετικής αδείας. 
25 Καθεστώς αδειοδότησης πρατήριων υγρών καύσιμων και πρατηρίων πώλησης υγραερίων αποκλειστικά για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών.

Tα πρατήρια υγρών καυσίμων διαχωρίζονται σε αυτά που φέρουν το σήμα μιας εκ των εταιρειών εμπορίας και προμηθεύονται αποκλειστικά από αυτή (δηλαδή καμία άλλη εταιρεία εμπορίας, άλλος χονδρέμπορος ή διυλιστήριο δεν δύναται να τα προμηθεύσει) και στα καλούμενα ανεξάρτητα πρατήρια (Α.Π.), τα οποία σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ είναι περίπου […] πανελλαδικά και τα οποία δεν φέρουν σήμα συγκεκριμένης εταιρείας και μπορούν να προμηθεύονται προϊόν είτε απευθείας από τα διυλιστήρια είτε από εταιρείες εμπορίας. Σύμφωνα με το μητρώο αδειών πετρελαιοειδών που τηρεί το ΥΠΕΚΑ, το οποίο όμως κατά δήλωση του δεν είναι αναθεωρημένο σε όλη του την έκταση, έως σήμερα έχουν αδειοδοτηθεί […] πρατήρια πώλησης υγρών καυσίμων, ενώ […] πρατήρια διαθέτουν και άδεια πώλησης υγραερίου για κίνηση οχημάτων μέσω αντλιών. 
Οι εμπορικές σχέσεις των πρατηρίων με τις εταιρείες εμπορίας διαμορφώνονται με βάση σχέσεις αποκλειστικής εμπορικής συνεργασίας. Από την εξέταση των σχετικών συμβάσεων των εταιρειών εμπορίας με τους πρατηριούχους, προκύπτει ότι ο πρατηριούχους διαθέτει ή μισθώνει το ακίνητο και η εταιρεία εγκαθιστά όλο τον απαραίτητο υλικοτεχνικό−χρησιδανειζόμενο εξοπλισμό (αντλίες, στέγαστρα, δεξαμενές κ.λ.π). Σε άλλες περιπτώσεις οι συμβάσεις αποκλειστικής συνεργασίας αφορούν πρατήρια τα οποία ανήκουν ή είναι μισθωμένα από την εταιρεία εμπορίας. Ειδικότερα, τα πρατήρια του δικτύου των εταιρειών εμπορίας διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το καθεστώς λειτουργίας τους. Έτσι διακρίνονται οι ακόλουθοι τύποι: 
1) Πρατήρια με σχέση COCOs ή COMOs (company owned company operated/ managed), τα οποία είναι ιδιολειτουργούμενα πρατήρια, δηλαδή πρατήρια που ανήκουν στην εταιρεία εμπορίας26 και τα διαχειρίζεται η ίδια. Στην Ελλάδα, το σύστημα αυτό εφαρμόζεται κυρίως από τις μεγάλες εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών (Coral και EKO). Στα πρατήρια αυτά, τα οποία σύμφωνα με στοιχεία του Σ.Ε.Ε.Π.Ε αντιπροσωπεύουν το […]% − […]% του συνόλου των πρατηρίων, η τιμή αντλίας (pump price) καθορίζεται αποκλειστικά από την εταιρεία εμπορίας. 
2) Πρατήρια με σχέση CODOs, (company owned dealer operated/ managed), τα οποία είναι πρατήρια που ανήκουν στην εταιρεία εμπορίας και τα διαχειρίζεται όμως, πρατηριούχος ως ανεξάρτητος επιχειρηματίας, ο οποίος και καθορίζει την τιμή αντλίας και 
3) Πρατήρια με σχέση DODOs (dealer owned dealer operated/ managed), τα οποία ανήκουν στον πρατηριούχο27 και τα διαχειρίζεται ο ίδιος ως ανεξάρτητος επιχειρηματίας, καθορίζοντας ελεύθερα την τιμή αντλίας. 
Η συντριπτική πλειοψηφία πρατηρίων υγρών καυσίμων της χώρας είναι DODOs, για το σύνολο των εταιρειών εμπορίας του κλάδου. Βάσει στοιχείων που τηρεί το ΥΠΕΚΑ, ο αριθμός των πρατηρίων λιανικής πώλησης υγρών καυσίμων στην ελληνική επικράτεια κατά την τριετία 2009−2011 κατέγραψε σταθερά πτωτική πορεία (ποσοστό μείωσης […]% περίπου κάθε έτος), φθάνοντας στα […] το 2011, έναντι […] το 2009. Από την αναλυτική παρουσίαση του αριθμού πρατηρίων λιανικής πώλησης υγρών καυσίμων ανά εταιρεία για το 2011, όπως παρουσιάζονται στο Διάγραμμα 1, προκύπτει ότι το υψηλότερο μερίδιο αγοράς κατέχει ο όμιλος ΕΛΠΕ ([…]%) και ακολουθεί ο όμιλος Motor Oil με μερίδιο της τάξεως του […]%. Οι λοιπές εταιρείες του κλάδου κατέχουν μερίδια κάτω του […]%. 
Διάγραμμα 1: Μερίδια αγοράς πρατηρίων υγρών καυσίμων ως προς τον αριθμό τους ανά εταιρεία (2011) 

[…] 

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΥΠΕΚΑ 
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (Σεπτέμβριος 2012), από το σύνολο των πρατηρίων το […]% ανήκει στην κατηγορία DODOs (Διάγραμμα 2), το […]% ανήκει στην κατηγορία CODOs, ενώ μόνο το […]% των πρατηρίων ανήκει στην κατηγορία COCOs και το υπόλοιπο […]% είναι οι συνεργασίες με τα ανεξάρτητα πρατήρια (Α.Π.). Επομένως, μόνο στο […]% των πρατηρίων πώλησης καυσίμων οι τιμές ελέγχονται από το προηγούμενο στάδιο εμπορίας, ενώ στο υπόλοιπο […]% των πρατηρίων οι ίδιοι οι πρατηριούχοι καθορίζουν τις τιμές αντλίας. 
Διάγραμμα 2: Ποσοστιαία κατανομή πρατηρίων ανά κατηγορία (Σεπτέμβριος 2012) 

[…] 

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΓΔΑ. 
Ειδικότερα ανά εταιρεία, τα υψηλότερα ποσοστά πρατηρίων που ανήκουν στην κατηγορία DODOs καταγράφουν οι εταιρείες ΕΚΟ28, AEGEAN και ΕΛΙΝΟΙΛ ([…]%,[…]% και […]%, αντίστοιχα), ενώ τα χαμηλότερα καταγράφουν οι ΕΤΕΚΑ και CORAL ([…]% η κάθε μία). Αντίστοιχα, το υψηλότερο ποσοστό πρατηρίων που ανήκει στην κατηγορία COCOs κατέχει μόνο η CORAL ([…]%), ενώ στην κατηγορία CODOs κατέχουν οι ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ (πρώην BP) και η ΕΚΟ ([…]% και […]%, ξεχωριστά η καθεμία και […]% ως όμιλος). 

26 Υπό την έννοια ότι είτε το οικόπεδο ανήκει κατά κυριότητα στην εταιρεία εμπορίας είτε αυτή έχει συνάψει μακροχρόνια σύμβαση μίσθωσης. 
27 Υπό την έννοια ότι είτε το οικόπεδο ανήκει κατά κυριότητα στον πρατηριούχο είτε αυτός έχει συνάψει μακροχρόνια σύμβαση μίσθωσης με τον ιδιοκτήτη. 
28 Ως όμιλος αντιστοιχεί στο […]%.

1. Άδεια οικοδομής Σε περίπτωση υφιστάμενου κτιρίου απαιτείται η υποβολή αναθεωρημένης άδειας οικοδομής για την εγκατάσταση του πρατηρίου. 
2. ΑΙΤΗΣΗ−ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ για την χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων 
3. Αποδεικτικά έγγραφα δικαιώματος χρήσης 
4. Αποδεικτικά έγγραφα δικαιώματος χρήσης του γηπέδου, του πρός ίδρυση πρατηρίου,ήτοι: Απλό αντίγραφο Συμβολαίου ιδιοκτησίας και Υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερομένου 
5. Απόφαση έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων 
6. Βεβαίωση εταιρίας Ύδρευσης 
7. Στην περίπτωση που στο πρατήριο υπάρχει πλυντήριο, θα πρέπει να εκδίδεται βεβαίωση της εταιρίας Ύδρευσης. 
8. (Για την άδεια λειτουργίας) Βεβαίωση της αρμόδιας για τη συντήρηση της οδού Υπηρεσίας 
9. Βεβαίωση (συναίνεση) της αρμόδιας για τη συντήρηση της οδού Υπηρεσίας ότι οι εργασίες Απότμησης ή Υποβιβασμού Πεζοδρομίου έχουν κατασκευαστεί καλώς. 
10. (Για την άδεια λειτουργίας) Υπεύθυνη δήλωση του Μηχανικού 
11. Υπεύθυνη δήλωση του Μηχανικού, όπου να αναγράφεται ότι ή εγκατάσταση κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχεδιαγράμματα και ότι πληρούνται όλοι οι όροι των Π.Δ. 118 (Φ.Ε.Κ. Α119/16−6−06), Π.Δ. 1224/1981, του Π.Δ. 143/1989 και της άδειας ίδρυσης του πρατηρίου. 
12. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. 
13. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. 30 € 
14. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. για εγκατάσταση πλυντηρίου 
15. Γραμμάτιο κατάθεσης 30 € για κάθε εγκατάσταση πλυντηρίου ή και Λιπαντηρίου (εφόσον υπάρχει) 
16. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. για κάθε αντλία ή διανομέα 
17. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. 30,00 € για κάθε αντλία ή διανομέα 
18. Έγκριση κυκλοφοριακής σύνδεσης 
19. Εκδίδεται από την αρμόδια για την συντήρηση της οδού Υπηρεσία 
20. Πιστοποιητικό ελέγχου μεταλλικών δεξαμενών 
21. Βεβαίωση Ειδικευμένου Μηχανικού που διαθέτει Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Κατάρτισης σε θέματα ADR (και επικυρωμένο αντίγραφο του παραπάνω Πιστοποιητικού) ή Τεχνικής Εταιρείας που απασχολεί μηχανικούς με αυτά τα προσόντα (επιπλέον θα προσκομίζεται και αποδεικτικό της εξαρτημένης ή μη σχέσης εργασίας της εταιρείας με τον Μηχανικό),ή Ειδικού Πραγματογνώμονα ADR. 
22. Πιστοποιητικό προμηθευτή για την/τις πλαστική/ ές δεξαμενή/ές. Στην περίπτωση των πλαστικών δεξαμενών, Πιστοποιητικό προμηθευτή για την/τις πλαστική/ ές δεξαμενή/ές Το κείμενο δίδεται από την Υπηρεσία. 
23. Πιστοποιητικό Πυρασφαλείας 
24. Σχέδιο Γενικής Διάταξης 
25. Σχέδιο γενικής διάταξης και κυκλοφοριακής σύνδεσης σε κλίμακα 1:200 1:500 σε 4 αντίτυπα. 
26. Σχέδιο Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων 
27. Σχέδιο Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σε κατάλληλη κλίμακα (σε 4 αντίτυπα) 
28. Σχέδιο λεπτομερειών (κατόψεις−τομές) 
29. Σχέδιο λεπτομερειών (κατόψεις−τομές) σε κλίμακα 1:50 ή 1:20 ή άλλη κλίμακα, εφόσον απαιτείται, σε 4 αντίτυπα. 
30. Τεχνική Έκθεση (σε 3 αντίτυπα) 
31. Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα 
32. Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα σε κλίμακα 1:200 (ή 1:500 για μεγάλα οικόπεδα) με αποτύπωση της ζώνης των 200 μέτρων πέριξ της κυρίας εκτάσεως του υπό ίδρυση πρατηρίου σε 5 αντίτυπα. 
33. Υπεύθυνη Δήλωση του Μελετητή Μηχανικού 
34. Υπεύθυνη Δήλωση του Μελετητή Μηχανικού στην οποία αναφέρεται ότι δεν απαγορεύεται η ίδρυση πρατηρίου υγρών καυσίμων στην περιοχή και ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις των π.δ. 118/2006 (119’ Α). 
35. Υπεύθυνη Δήλωση του προμηθευτή της συνθετικής μεμβράνης 
36. Στην περίπτωση που υπάρχει συνθετική μεμβράνη Υπεύθυνη Δήλωση του Προμηθευτή των Αντλιών Παραπομπή, http://www.ermis.gov.gr/portal/page/portal/ ermis/FullStory?sid=11121938 

1. Άδεια οικοδομής. Σε περίπτωση υφιστάμενου κτιρίου απαιτείται η υποβολή αναθεωρημένης άδειας οικοδομής για την εγκατάσταση του πρατηρίου. 
2. ΑΙΤΗΣΗ−ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ για Χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας μικτών πρατηρίων υγρών καυσίμων και αμιγώς υγραερίου Για άδεια ίδρυσης και λειτουργίας μικτών πρατηρίων υγρών καυσίμων και αμιγώς υγραερίου (Απαραίτητο έγγραφο) 
3. Αντίγραφο του συμφωνητικού ή συμβολαίου μεταβίβασης Σε περίπτωση μεταβίβασης ή μίσθωσης η άδεια λειτουργίας εκδίδεται στο όνομα εκείνου, στον οποίο παραχωρείται η εκμετάλλευση 
4. Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων Χορηγείται από την αρμόδια Υπηρεσία Περιβάλλοντος 
5. Βεβαίωση της κατά τόπους αρμόδια Υπηρεσία ότι το οικόπεδο για την εγκατάσταση πρατηρίου υγραερίου είναι εντός των θέσεων που καθορίζονται από το άρθρο 2 του π.δ. 595/1984 όπως ισχύει. 
6. Βεβαίωση της κατά τόπους αρμόδιας για την οδό Υπηρεσίας ότι οι εργασίες κατασκευής της κυκλοφοριακής σύνδεσης εκτελέστηκαν καλώς σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια 
7. Βεβαίωση της κατά τόπους αρμόδιας για την οδό υπηρεσίας που θα αφορά τον χαρακτηρισμό του δρόμου στον οποίο θα ιδρυθεί το πρατήριο 
8. ΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ Η ΜΙΣΘΩΣΗ. Γραμμάτιο κατάθεσης σε δημόσιο ταμείο 30€ Σε περίπτωση μεταβίβασης ή μίσθωσης η άδεια λειτουργίας εκδίδεται στο όνομα εκείνου, στον οποίο παραχωρείται η εκμετάλλευση 
9. ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Υπεύθυνη δήλωση του Μηχανικού, όπου να αναγράφεται ότι ή εγκατάσταση κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχεδιαγράμματα και ότι πληρούνται όλοι οι όροι του π.δ. 595/1984 όπως ισχύει Να αναγράφεται στην Δήλωση ότι ή εγκατάσταση κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχεδιαγράμματα και ότι πληρούνται όλοι οι όροι του π.δ. 595/1984 όπως ισχύει 
10. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. κατάθεσης 30,00€ για κάθε αντλία παροχής βενζίνης και πετρελαίου ή συσκευή διανομής υγραερίου Συνυπολογίζεται και το παράβολο του άρθρου 4 
11. Γραμμάτιο Δ.Ο.Υ. κατάθεσης 30,00€ για κάθε εγκατάσταση Πλυντηρίου ή και Λιπαντηρίου, (εφ’ όσον υπάρχει) 
12. Πιστοποιητικό Πυρασφαλείας 
13. Πιστοποιητικό Υδραυλικής Δοκιμασίας 
14. Σχεδιάγραμμα κάτοψης και τεχνική περιγραφή του συστήματος πυρόσβεσης εγκεκριμένα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία 
15. Σχεδιάγραμμα σε κλίμακα 1:200, που δείχνει τη θέση του κτιρίου και των άλλων βοηθητικών κτισμάτων καθώς και την θέση των προς εγκατάσταση συσκευών διανομής υγραερίου, των αντλιών υγραερίου, της δεξαμενής υγραερίου, του στομίου πλήρωσης της ή και των αντλιών και δεξαμενών καυσίμων βενζίνης ή και πετρελαίου, το πλάτος του ελεύθερου χώρου πρίν το διαμέρισμα του πρατηρίου, τη διαμόρφωση του καθώς και τις λεπτομέρειες της κυκλοφοριακής σύνδεσης του με την ή τις οδούς καθώς και τη σήμανση του κόμβου. 
16. Τεχνική Έκθεση για όλες τις μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. 
17. Τεχνική Περιγραφή και ηλεκτρολογικό σχεδιάγραμμα όλων των ηλεκτρικών κυκλωμάτων κίνησης, φωτισμού και γείωσης όλης γενικά της εγκατάστασης. Τεχνική Περιγραφή και ηλεκτρολογικό σχεδιάγραμμα 
18. Τεχνική Περιγραφή και σχεδιάγραμμα σε κλίμακα 1:20 ή 1:50 που δείχνουν τις διαστάσεις των αντλιών υγραερίου, των δεξαμενών βενζίνης και των εγκαταστάσεων τους 
19. Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα σε κλίμακα 1:200 (ή 1:500 για μεγάλα οικόπεδα) με αποτύπωση της ζώνης των 200 μέτρων πέριξ της κυρίας εκτάσεως του υπό ίδρυση πρατηρίου, σε 6 αντίτυπα. 
20. Υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος για την άδεια λειτουργίας ότι έχει το νόμιμο δικαίωμα εκμετάλλευσης του ακινήτου. Σε περίπτωση μεταβίβασης ή μίσθωσης η άδεια λειτουργίας εκδίδεται στο όνομα εκείνου, στον οποίο παραχωρείται η εκμετάλλευση (Απαραίτητο έγγραφο) 
21. Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986 (για την άδεια ίδρυσης)