Β.Δ. 14.8/1913 (ΦΕΚ 165/Α` 26.8.1913)

Άρθρον 2

Βιομηχανικά και βιοτεχνικά εργοστάσια καί εργαστήρια (νόμος ,ΔΚΘ' 1 παράγραφος 1, α), δι’ ά ίσχύουσιν αί διατάξεις τοϋ παρόντος Β. Διατάγματος, θεωρούνται όλοι οί κεκλεισμένοι χώροι, έν οϊς έκτελοΰνται έργασίαι διά μηχανών ή διά τής απλής δυνάμεως των χειρών, σκοποϋσαι την μετασκευήν είτε πρώτων υλών εις βιομηχανήματα τέλεια ή ατελή, είτε ημικατεργασμένων βιομηχανημάτων εις πλήρη τοιαΰτα ή την απλήν μεταβολήν τοϋ ποιου ή τής μορφής παντός αντικειμένου άδιαφόρως τοϋ αριθμού καί του φύλλου των άσχολουμένων εργατών.
Δέν υπάγονται εις τάς διατάξεις τοϋ παρόντος διατάγματος έργασίαι γεωργικής, κτηνοτροφικής ή δασικής φύσεως καί αί παρεπόμεναι αύταϊς έργασίαι, έφ’ όσον αύται φερουσι κυρίως τον χαρακτήρα έπεξεργασίας τών ιδίων τών παραγωγών προϊόντων.
Εις την έννοιαν τοϋ εδαφίου 1 τοϋ παρόντος άρθρου περιλαμβάνονται τά εργοστάσια καί εργαστήρια, άτινα εινε παρεπόμενα εις άλλας κυρίας έπιχειρήσεις τάς οποίας δέν αφορά το παρόν διάταγμα (οΐον πλυντήρια, μηχανουργεία μεταλλείων, σιδηροδρόμων καί τροχιοδρόμων), έφ’ όσον αί κύριαι αύται έπιχειρήσεις δέν εινε καθαρώς γεωργικής, κτηνοτροφικής ή δασικής φύσεως.
Όπου έν τώ παρόντι δίατάγματι γίνεται λόγος περί εμπορικών καταστημάτων καί πρατηρίων, θεωρούνται τοιουτοι οι κεκ/πισμενοι χώροι εν οις ενεργουνται είτε χονδρικόν ή λιανικόν έμπόριον παντός αντικειμένου είτε βοηθητικάι προς τό έμπόριον έργασίαι παντός είδους.

Άρθρον 3

Κατά τον νόμον καί τό παρόν διάταγμα νοούνται αδιακρίτως φύλλου «παιδία» μέν τά άγοντα ηλικίαν 12—14 έτών, νεαρά δέ πρόσωπα τά ηλικίας 14—18 έτών.
'Ο όρος «γυναίκες» περιλαμβάνει πάσαν γυναίκα αδιακρίτως ηλικίας.
Όλα τα όρια τής ηλικίας νοούνται εις αριθμόν πλήρων έτών.
 

Άρθρον 4

’Απαγορεύεται ή άπασχόλησις :
α') Παιδίων κάτω τών 12 έτών άδιαφόρως άν ή έργασία προσφέρεται αντί μισθού πάσης φύσεως ή προς τον σκοπόν έκμαθήσεως τέχνης ή άποκτήσεως δεξιότητος.
β') Γυναικών έπι οκτώ έν συνόλω εβδομάδας προ τοϋ τοκετού καί μετ’ αυτόν αί τέσσαρες τουλάχιστον εβδομάδες πρέπει νά συμπίπτουν κατά τό διάστημα τής λοχείας.
Αί διατάξεις τοϋ παρόντος άρθρου ίσχύουσι καί διά τά εμπορικά καταστήματα καί πρατήρια παντός είδους.

Άρθρον 5

’Επιτρέπεται νά χρησιμοποιούνται πρόσωπα ηλικίας 10—-12 έτών έπι τρεις το πολύ ώρας καθ’ έκάστην υπό τών ιδίων γονέων ή επιτρόπων έφ’ όσον συντρέχουσιν οί έξης όροι:
α') Χρησιμοποίησις δι’ εργασίας εις τάς οποίας ασχολούνται μόνον μέλη τής ιδίας οικογένειας, ώς τοιαΰτα δέ θεωρούνται ό σύζυγος, οι ανιόντες ή κατιόντες καί οί μέχρι καί τοϋ τρίτου βαθμού έξ αίματος συγγενείς του εργοδότου.
β') 'Υπό την διεύθυνσιν τοϋ πατρός, της μητρός ή του επιτρόπου.
γ') Εις εργασίαν μή έκτελουμένην διά μηχανικής κινητήριου δυνάμεως ή μή ύπαγομένης εις τάς τών άρθρων 37 καί 38 του παρόντος Β. Διατάγματος.
δ') Έφ’ όσον δέν παρεμποδίζει τήν κανονικήν φοίτησιν εις τό σχολείον τής στοιχειώδους εκπαιδεύσεως.
Αί διατάξεις τοϋ παρόντος άρθρου ίσχύουσι καί διά τά έμπορικά καταστήματα καί πρατήρια παντός είδους,
 

Ο χρόνος τής ημερησίας πραγματικής (άνευ διακοπών) εργασίας δέν επιτρέπεται να υπερβαίνη διά μέν τά παιδία 6 ώρας, διά δέ τά νεαρά πρόσωπα καί τάς γυναίκας 8 ώρας μέν κατά Σάββατόν καί τάς παραμονάς τών Χριστουγέννων καί του Ευαγγελισμού, 10 ώρας κατά τάς λοιπάς ήμέρας.

Ή υπό του νόμου (άρθρ. 3 παράγραφος 1) έπιβαλλομένη δίωρος διακοπή τής έργασίας τών νεαρών προσώπων και των γυναικών χορηγείται είτε έφ’ άπαξ ολόκληρος, είτε εις δύο ή τρία τμήματα, δέον όμως να συμπίπτη κατά τήν μεσημβρινήν ώραν τοϋ γεύματος διά μέν τά πρόσωπα ταϋτα διακοπή τούλάχιστον μιας ώρας, διά δέ τά παιδία ή έν τώ νόμω όριζομένη διακοπή ήμισείας ώρας.

Άρρενες κάτω τών 18 έτών καί γυναίκες δέν επιτρέπεται ν’ αρχίζουν εργασίαν οίασδήποτε φύσεως προ τής 5ης πρωινής ώρας, ουδέ νά σχολάζωσι μετά τήν 9ην νυκτερινήν.
Εις τήν άπαγόρευσιν ταύτην ύπάγεται πάσα άπασχόλησις οπωσδήποτε σχετιζομένη μέ τάς έργασίας τοϋ καταστήματος.
Εις τα πρόσωπα ταϋτα παρέχεται συνεχής νυκτερινή διακοπή τούλάχιστον 11 ωρών είς ήν πρέπει νά περιλαμβάνηται τό χρονικόν διάστημα από τής 9ης νυκτερινής έως τής 3ης πρωινής.
Αί διατάξεις τού παρόντος άρθρου ίσχύουσι και διά τα έμπορικά καταστήματα και πρατήρια παντός είδους.
 

Άρρενες κάτω τών 6 έτών καί γυναίκες δέν επιτρέπεται ν απασχολώνται κατά τάς Κυριακάς καί κατά τάί εορτας τής Γεννήσεως τοϋ Χριστού, τοϋ Ευαγγελισμού καί την Δευτέρας του Πάσχα, εξαιρέσει τον ύπό τού νόμου ΒΙΝΕ όριζομένων έν άρθροις 5 παραγ. 4, 15 καί 17 έξης περιπτώσεων:
1) Επί πάσης έξ άνωτέρας βίας επιβαλλόμενης εργασίας, ιδιοις όταν αΰτη έκτελήται κατά διαταγήν τής πολιτικής αρχής, ή εινε απαραίτητος διά τήν άσφάλ.ειαν τών προσώπων ή τήν κοινήν σωτηρίαν.
2) Κατά την τελευταίαν Κυριακήν του Δεκεμβρίου ha- τρέπεται έξαιρετικώς τό άνοιγμα πάντων των καταστημάτων;
3) Επίσης αν ή παραμονή των Χριστουγέννων, του Νέου έτους καί του Ευαγγελισμού συμπέση νά ή Κυριακή, δεν είναι ύποχρεωτική ή κατ’ αυτήν τήρησις της διά του παρόντος νομού οριζομένης αργίας.   
4) Αί διατάξεις περί Κυριακής αργίας δέν εφαρμόζονται κατά τήν διάρκειαν τοπικής εμπορικής πανηγύρεως.
'Ο κατά τον έκτελούμενον νόμον (άρθρ. 5 παράγραφος 2) έκ μέρους του δημοτικού Συμβουλίου προσδιορισμός άλλης ημέρας αντί τής Κυριακής δύναται νά γίνη είτε δι’ ολα συγχρόνως τά έν τω έδαφίω 1 πρόσωπα, είτε διά τμήματα αυτών διαδοχικώς.
Αί διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται καί είς τά εμπορικά καταστήματα καί πρατήρια πόντος είδους.
 

Προκειμένων περιπτώσεων καθ’άςό νόμος (άρθρα 7,8) επιτρέπει παρέκκλίσιν των περί ανώτατου ορίου έργασίας, διακοπών καί νυκτερινής έργασίας διατάξεων, δ εργοδότης υποβάλλει ήτιολογημένην αϊτησιν προς τήν οίκείαν Αστυνομικήν Διεύθυνσιν ή Υποδιεύθυνσιν.
Οσάκις ή άπόφασις ανήκει κατά τον νόμον εις τον Νομάρχην, αί ώς άνω Άστυνομ. Άρχαί διαβιβάζουσι τό ταχύτερον τήν αϊτησιν πρός αυτόν γνωμοδοτούσαι συγχρόνως έπ’ αυτής.
Αί τοιαΰται αποφάσεις έκδίδονται ήτιολογημέναι.
Αί διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται εϊς τε τά εργοστάσια-, εργαστήρια ώς καί τά εμπορικά καταστήματα άαί πρατήρια παντός είδους.
Αί Άστυνομικαί Διευθύνσεις ή ύποδιευθύνσεις καί οί Νομάρχαι υποβάλλουν είς το Υπουργεϊον τής Εθνικής Οικονομίας τόν Ιανουάριον έκαστου έτους πίνακα των κατά τό λήξαν έτος χορηγηθεισών επί τη βάσει τού αριθμού τούτου αδειών.
 

Άρθρον 11

Δέν επιτρέπεται εις εργοδότην ή χρησιμοποίησις προσούπον κάτω των 16 έτών άδιακρίτος φύλλου, έφ’ όσον τό πρόσωπον τούτο δέν είναι έφωδιασμένον μέ βιβλιάριον έργασίας.

Άρθρον 12

Τά βιβλιάρια έργασίας έκδίδονται δωρεάν ύπο του Δημάρχου ή τού δήμου, οπού εϊνε έγκατεστημένη ή έπιχείρησις ή του δήμου τής καταγωγής τού προσώπου.
Τα βιβλιάρια χορηγούνται είς τούς Δημάρχους υπό του Υπουργείου τής ’Εθνικής Οικονομίας.

Άρθρον 13

Οσάκις ή έκδοσις βιβλιαρίου ζητείται παρά Δημάρχου τοϋ τόπου τής έπιχειρήσεως εξακριβώνει οΰτος τό ταχύτερου τον χρόνον τής γεννήσεως τοΰ προσώπου, απευθυνόμενος εϊτε προς τόν Δήμαρχον τοΰ τόπου τής καταγωγής τοΰ προσώπου εϊτε πρός τό 'Υπουργεϊον των ’Εσωτερικών, εϊτε προκειμένου περί αλλοδαπών είς τό οΐκεϊον Προξενείου, ή άντλών σήν περί τούτου γνώσιν έξ οίασδήποτε άλλης προσφορου πηγης.

Άρθρον 14

Τήν έκδοσιν τοϋ βιβλιαρίου ζητεί προφορικώς ή αύτό τό πρόσωπον ή δ πατήρ ή ή μήτηρ ή ο έπίτροπος αύτου, ή πας αντιπρόσωπος αύτοϋ.
Ό Δήμαρχος ύποχρεούται νά έκδώση τό βιβλιάριον έντός τριών τό πολύ ημερών από τής αίτήσεως.    
'Ο Δήμαρχος σημειώνει είς τάς οικείας στήλας του βιβλιαρίου τό όνομα τού προσώπου καί τοΰ πατρός του, το επώνυμον, τόν τόπον καί τόν χρόνον τής γεννήσεως αυτού τον έν τώ Μητρωω βιβλιαρίων αυξοντα αριθμόν καί τήν χρονολογίαν της έκδόσεως. Κάτωθεν των συμπληρώσεων τούτων θέτει τήν σφραγίδα καί υπογράφει.

Άρθρον 15

Οι Δήμαρχοι υποχρεούνται να τηρώσι βιβλίον ύπό τόν τίτλον «Μητρώου Βιβλιαρίων Έργασίας» είς τό όποιον καταχωρίζονται τά ύπ’ αυτών έκδιδόμενα βιβλιάρια, σύμφωνα πρός το υπόδειγμα τό όποιον ορίζει ό 'Υπουργός της ’Εθνικής Οικονομίας, οφείλουν δέ έντός τοΰ ’Ιανουάριου έκαστου έτους νά άποστέλλώσι είς τό 'Υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας πίνακα τών κατά το παρελθόν έτος έκδοθέντων βιβλιαρίων.

Άρθρον 16

Έν περιπτώσει απώλειας τοΰ βιβλιαρίου ή. φθοράς αύτοϋ κατά τρόπον καθιστώντα αυτό άχρηστον ή έν περιπτώσει επανειλημμένων συμπληρώσεων αύτου κατά τρόπον μή έπιτρέποντα νέας έν αύτω έγγραφάς ή παρατηρήσεις έκδίδεται έτερον ύπό τής αυτής δημοτικής άρχής, κατόπιν αίτήσεως τοϋ έν άρθρω 12 του παρόντος Β. Δ. προσώπου, σημειουμένης τής έκδόσεως του δευτέρου τούτου βιβλιαρίου είς ιδιαιτέραν στήλην παρατηρήσεων του κατά τό άρθρου 14 του παρόντος Β. Δ. Μητρώου Βιβλιαρίων καί έν αύτώ τώ βιβλιαρίω.

Άρθρον 17

Είς τάς περί βιβλιαρίων διατυπώσεις ύπόκεινται καί τά είς ορφανοτροφεία καί φιλανθρωπικά ιδρύματα δι’έργασίας χρησιμοποιούμενα πρόσωπα κατά τάς διατάξεις τοϋ νόμου.
 

Άρθρον 18

Είς τήν πρός τούτο ειδικήν σελίδα τοϋ βιβλιαρίου καταχωρίζεται ύπό τοϋ ιατρού ή κατά τόν νόμον (άρθρον 14 παραγρ. 1) πιστοποίησις, ότι έξετάσας τό πρόσωπον εΰρεν αύτό υγιές, έμβολιασμένον καί ικανόν νά έξασκήση τήν σχετικήν έργασίαν άνευ κινδύνου βλάβης τής υγείας ή της σωματικής άναπτύξεώς του.
Τό είδος τής έργασίας περιγράφεται ύπο του ίατροϋ έπαρκώς συμφώνους πρός τήν δήλωσιν τοϋ προσώπου.
Είς πάσαν αλλαγήν έργασίας επαναλαμβάνεται ή ιατρική έξέτασις καί πιστοποίησις.

Άρθρον 19

Οί δημοτικοί ιατροί ένεργοΰσι τήν μέν πιστοποίησιν δωρεάν, τήν δέ έξέτασιν γυναικών παρουσία πρεσβυτέρου συγγενούς των.

Άρθρου 20

Η ιατρική πιστοποίησις δύναται νά γίνη ύφ’ οίουδήποτέ έχοντος τήν άδειαν του μετέρχεσθαι το επάγγελμα του ιατρού.
 

Άρθρον 21.

'Ο εργοδότης πριν ή έπιτρέψη έργασίαν είς πρόσωπο7 κάτω τών 16 έτών σημειώνει είς τήν πρός τούτο ειδικήν στήλην, τοΰ βιβλιαρίου τόν χρόνον τής προσλήψεως αυτού. ’Επίσης σημειώνει τόν χρόνον τής άπόχωρήσεως ή άπολύσεως τού έργατου.
Πάσα άλλη οίαδήποτε σημείωσις του έργοδότου έν τώ βιβλιαρίω, έστω καί συμβολική, απαγορεύεται απολύτως, επί τη ποινή τοΰ άρθρου 18 τού νόμου.

Άρθρον 22.

Ο εργοδότης φυλάττει το βιβλιάριου, επιδεικνύει αύτω πρός τούς εποπτεύοντας τήν εφαρμογήν του νόμου δημοσίους υπαλλήλους καί το έπιστρέφει κατά τήν λύσιν της έργατικής ουμβάσεως εις τον δικαιούχον, έστιο και άν ούτος συνεπλήρωσεν έν τω μεταξύ 16ετη ηλικίαν.

Άρθρον 23   

Έάν βιβλιάριον εργασίας μείνη εις χείρας εργοδότου χωρίς νά ζητηθή παρά τοϋ δικαιούχου επί τρεις μήνας επιστρέφεται είς την αστυνομικην, διεύθυνσιν ή ύποδιεύθυνσιν, διαβιβάζουσαν αυτό προς τον εκδώσαντα δήμον.

Άρθρον 24

’Εντός τριών μηνών άπο. της δημοσιεύσεως τοϋ παρόν¬τος διατάγματος ύποχρεοΰνται οί έργοδόται να συμμορφω- θώσι προς τάς διατάξεις τάς περί βιβλιαρίων εργασίας. ,

Άρθρον 25

Εργοδότης προσλαμβάνων ώς εργάτην αρρενα κάτω τών 18 ετών ή γυναίκα αναγγέλλει τοϋτο προς την οίκείαν ’Αστυνομικήν αρχήν δι’ εντύπου εις διπλοΰν, ούτινος το υπόδειγμα ορίζει ό 'Υπουργός ή έγγράφως καθ’ οίονδήποτε άλλον τύπον.
Εις το έντυπον τοϋτο σημειώνει τό ονοματεπώνυμον του εργάτου, τάς ημέρας, τον χρόνον της ενάρξεως και λήξεως καί τάς διακοπάς τής εργασίας, ώς και το είδος αυτής.
Πριν ή προβή εις οίανδήποτε μεταβολήν εις τούς ως άνω ορούς της εργασίας, αναγγέλλει τοϋτο επίσης εις την ’Αστυνομικήν αρχήν.

Άρθρον 26

'Η ’Αστυνομική αρχή θεωρεί τήν μίαν έκ τών αγγελιών και επιστρέφει πάραυτα εις τον εργοδότην, τήν δ’ έτέραν φυλάττει είς ιδιαίτερον φάκελλον αγγελιών.
Επίσης τηρεί κατάλογον τών έν τη περιφερεία αυτής εργοστασίων καί εργαστηρίων των κατά το άρθρον 1 του παρόντος Βασ. Διατάγματος υπαγόμενων είς τάς διατάξεις αύτοΰ.    

Άρθρον 27

’Εργοδότης άπασχολών πλείονας τών 15 τών ύπο του νόμου προστατευομένων εργατών (άρρενες κάτω τών 18 ετών ή γυναίκες) τηρεί κατάλογον εμφαίνοντα τό όνομα αυτών τον αριθμόν, την έκδοϋσαν αρχήν και τήν χρονολογίαν του βιβλιαρίου εργασίας των κάτα τών 16 έτών προσώπων και τοΰ χρόνου της προσλήψεως.

Άρθρον 28

Τον κατά το προηγούμενον άρθρον κατάλογον συμπληρώνει εκάστοτε ό εργοδότης αφού προηγουμένως έκπληρώση τάς περί αναγγελίας (άρθρ. 24, 25) υποχρεώσεις.

Άρθρον 29 

Ό έργοδότης τοιχοκολλεϊ είς τά διαμερίσματα καί εις θέσιν περίοπτον έντυπον πίνακα έν τω οποίω αναγράφονται ή ώρα τής ένάρξεως της έργασίας, ή ώρα τής λήξεως, αί ώραι τών προς άνάπαυσιν διακοπών και ήμέραι της έργασίας κεχωρισμέναι διά τά παιδία, νεαρά πρόσωπα καί γυναίκας.

 Άρθρον 30

Ο εργοδότης άναρτα καί είς τά διαμερίσματα τής έργασίας είς θέσιν περίοπτον, κατά τό ύπό τοΰ Υπουργείου έκδοθησόμενον πρόγραμμα, έντυπον πίνακα περιέχοντα περιληψιν τών τήν έργασίαν τών γυναικών καί ανηλίκων κανονιζουσών διατάξεων τοϋ νόμου καί τοΰ παρόντος διατάγματος.

Άρθρον 31

Μόνη ή δήλωσίς τίνος ότι έχει ήλικίαν άνω τών 16 ή 18 έτών δέν άπαλλάττει, ανακριβής ούσα, τον εργοδότην τών νομίμων συνεπειών. 

 Άρθρον 32

Εις εμπορικά καταστήματα ή πρατήρια προς πίστωσιν της ηλικίας δύνατάι νά ζητηθη ή έκδοσις βιβλιαρίου έργαισιας κατα τα άρθρα 18 έπι του παρόντος διατάγματος. Αρρενες ηλικίας 16—18 ετών έφοδιάζονται μέ πιστοποιητικού ηλικίας φυλαττόμενον παρά του έμπορου κατά τήν διάρκειαν τής εργατικής, συμβάσεως.
Είς τά εμπορικά καταστήματα και πρατήρια άναρταται είς περίοπτον θέσιν ευανάγνωστος πίνας, έν τω οποίω αναγράφεται ο χρόνος τής ένάρξεως, ληξεως καί τών διακοπών της έργασίας.
 

Άρθρον 33

Δέν επιτρέπεται ή χρησιμοποίησή γυναικών καί προσώπων κάτω του 18 έτους διά τόν καθαρισμόν καί λίπανσίν αξόνων τών κινητηρίων, τών μηχανισμών μεταδόσεως τής κινητήριου δυνάμεως καί μηχανημάτων, καθ’ ον χρόνον ταΰτα εύρίσκονται έν κινήσει, ώς έπίσης και εις τούς άτμοκρουνούς τών έργοστασίων.
Απαγορεύεται έπίσης ή χρησιμοποιησις παιδιών καί νεαρών προσώπων εις έργασίας έκτελουμενας δια κοπτερών εργαλείων κινούμενων διά μηχανικής δυνάμεως καί είς τήν κίνησιν οριζοντίων ή κάθετων ή καθέτων τροχών και φυσερών των σιδηρουργείων. Κοπτερά έργαλεϊα είνε οί πρίονες, τα ξυράφια υφαντουργείων, καί τα τούτοις όμοια.
Απαγορεύεται να φέρουν έπ’ ώμων βάρος μεγαλύτερου τά μέν παιδία τών 5 χιλιόγραμμων (4 όκαδ. περίπου), τά δέ νεαρά πρόσωπα τών 10 (7 και 8/4 δκάδ.), ώς έπίσης νά μετακινούν βάρη πλέον τών 300 χιλιογρ. (ήτοι 234 καί 3)8 όκαδ.) δι’ ώθήσεως ή έλξεως επι σιδηρών γραμμών, 50 δέ χιλιόγραμμων (ήτοι 38 καί 3) 4 όκ.) δι’ ώθήσεως έπι κοινών άμαξίων ή χειραμαξίων.
'Η διάταξις αυτή ’ισχύει καί διά τά εμπορικά καταστήματα και πρατήρια παντός είδους.

Άρθρον 34

Οί έπιτετραμμένοι τήν έποπτείαν τής έκτελέσεως τοΰ νόμου δύνανται ν’άπαγορεύωσι τήν διανομήν τών ύπό τοΰ νόμου προστατευομένων προσώπων είς τον τόπον καί τάς αίθούσας τής έργασίας κατά τάς διακοπάς προς άνάπαυσιν, έάν υγιεινοί λόγοι, λόγοι τής φύσεως της εργασίας, έπιβάλλουσι τήν άπαγόρευσιν ταύτην χάριν τοΰ συμφέροντος τής ύγείας τών προστατευομένων προσώπων. 

Άρθρον 35

Τα διαμερίσματα τής έργασίας και τά παραρτήματα των, όπου παραμένουσι παιδία ή γυναίκες έργάται, δέον νά πληρώσι τούς αναγκαίους όρους πρός τήρησιν υγιεινής καί ασφαλείας τών άνω προσώπων. Έπίσης δέον όπως τά διαμερίσματα έχουσιν έπαρκή αερισμόν, όπως ό αήρ, μή άποβαίνη έπιβλαβής είς τούς εργαζομένους συμφώνοις πρός τάς διατάξεις τοΰ άπό 25 ’Απριλίου 1913 Β. Διατάγματος περί υγιεινής καί ασφαλείας έν τοϊς έργοστασίοις, έργαστηρίοις, καταστήμασι τ.λ.π.
Είς όσα καταστήματα ή πρατήρια ένεργεΐται είτε λιανική πώλησις είτε κυρία ή βοηθητική λογιστική υπηρεσία, πρέπει νά είνε τοποθετημένα άνάλογα πρός τόν αριθμόν τών κατά τό άρθρον 2 προσώποον καθίσματα, είς τρόπον ώστε νά εινε δυνατόν είς τά πρόσιοπα ταΰτα νά κάθηνται άπο καιρόν είς καιρόν .
 

Τά διαμερίσματα τής έργασίας και τά παραρτήματα των, όπου παραμένουσι παιδία ή γυναίκες έργάται, δέον νά πληρώσι τούς αναγκαίους όρους πρός τήρησιν υγιεινής καί ασφαλείας τών άνω προσώπων., Έπίσης δέον όπως τά διαμερίσματα έχουσιν έπαρκή αερισμόν, όπως ό αήρ, μή άποβαίνη έπιβλαβής είς τούς εργαζομένους συμφώνοις πρός τάς διατάξεις τοΰ άπό 25 ’Απριλίου 1913 Β. Διατάγματος περί υγιεινής-καί ασφαλείας έν τοϊς έργοστασίοις, έργαστηρίοις, καταστήμασι τ.λ.π.
Είς όσα καταστήματα ή πρατήρια ένεργεΐται είτε λιανική πώλησις είτε κυρία ή βοηθητική λογιστική υπηρεσία, πρέπει νά είνε τοποθετημένα άνάλογα πρός τόν αριθμόν τών κατά τό άρθρον 2 προσώπον καθίσματα, είς τρόπον ώστε νά εινε δυνατόν είς τά πρόσοπα ταΰτα νά κάθηνται άπο καιρόν είς καιρόν .
 

Θεωρούνται κατά τό άρθρον 17 τοΰ νόμου ΔΚθ' Επικίνδυνοι διά τήν ύγείαν καί τήν σωματικήν ακεραιότητα άρρένων μέν κάτω τών 16, γυναικών δέ κάτω τών 18 έτών αί έργασίαι τών έξης βιομηχανικών κλάδων καί απαγορεύεται ή άπασχόλησις αυτών είς τοιαύτας επικινδύνους εργασίας ήτοι:
1)    Εργοστάσια παραγωγής φωτιστικών αερίων.
2)      » πυροτεχνημάτων.
3)   »  παρασκευής πεπιεσμένων αερίων (ανθρακικού οξέος, οξυγόνου καί άμμωνίας). 
4) Εργοστάσια παρασκευής θειϊκοΰ οξέος, θεϊώδους θειιοδών ενώσεων, νιτρικού οξέος καί ύδροχλωρικοΰ οξέος.
5)    Εργοστάσια θειούχου άνθρακας.
6)       »   παραγωγής χλωρίου, χλωριούχου ασβεστίου, υποχλωριωδών αλκαλίων καί χλωριούχου θείου.
7)    ’Εργοστάσια παρασκευής χλωρικών αλάτων.
8)    »    φωσφόρου
9)    »    επεξεργασίας μολύβδου, κραμάτων
και χρωμάτων έξ αύτοΰ.
10)  Εργοστάσια επεξεργασίας άντιμονίου, κραμάτων καί ενώσεων αύτοΰ.    
11) Εργοστάσια επεξεργασίας άρσενικου και παρασκευής άρσενικούχων ενώσεων.
12)    ’Εργοστάσια παρασκευής ανιλίνης καί χρωμάτων έξ αύτής.
13)    ’Εργοστάσια παρασκευής κυανιούχων ενώσεων.
14)    »    »    οξαλικού οξέος.
15)    »    »    αιθυλικού, όξεικοΰ καί προπυλικοΰ αίθέρος.
16)  Εργοστάσια παραγωγής κολλοδίου καί κυτταροειδούς (celluloid).
17)    ’Εργοστάσια έπιχρυσώσεως καί έπαργυρώσεως.
18)    » έν οϊς χρησιμοποιούνται ύδράργυρος ή ύδραργυρικά αμαλγάματα.
19)    ’Εργοστάσια χρησιμοποιοϋντα ύργανικάς ούσίας ύποκειμένας εις σήψιν καί εργοστάσια κατασκευής ζωϊκής κόλλας, δστεοκόλλας καί τά βυρσοδεψεία.
20) Γενικώς εις παν έργοστάσιον έν τώ οποίω εκλύονται δηλητηριώδεις άτμοί δυνάμενόΐ νά έπιφέρωσι δηλητηρίασιν ή βλάβην των αναπνευστικών οργάνων.
21)  Εργοστάσια άποστάξεως οίωνδήποτε άναφλεξίμων προϊόντων (οινοπνευματοποιία, εργοστάσια παρασκευής τερεβινθελείου (νεΰτι) κτλ.
22) Χώροι ένθα υπάρχουσιν ηλεκτρικοΐ συμπυκνωτήρες (accumulateurs).
 

Θεωρούνται κατά τό άρθρον 17 τοΰ νόμου ΔΚΘ' επικίνδυνοι διά την υγείαν καί την σωματικήν ακεραιότητα άρρένων μέν κάτω τών 16, γυναικών δέ κάτω των 18 ετών καί επομένως απαγορεύονται αί έξης εΐδικαί έργασίαι εις τάς εξής βιομηχανίας :
1)  Εις Αλευρομύλους, ύφαντουργεϊα, κλωστήρια, πριονιστήρια. Είς τά διαμερίσματα ένθα αναπτύσσονται κονεις παντός είδους επιβλαβείς, εις τά αναπνευστικά όργανα και έν γένει την ύγείαν, πλήν άν κατά την κρίσιν τοΰ Έπιθεωρητοΰ ’Εργασίας τά απορροφητικά μηχανήματα αίρουσι παντελώς τούς τοιούτους κινδύνους.
Ή άπαγόρευσις αΰτη ισχύει καί διά πάν διαμέρισμα εργασίας ένθα γίνεται οίαδήποτε κατεργασία, ώς κτύπημα, ξάνσις καί καθαρισμός τοΰ ερίου, βάμβακος, λίνου, κανάβεως, νημάτων ζωικών ή φυτικών, πτίλων καί τριχών.
2)  Είς εργοστάσια πυρείων. Νά εργάζονται ή παρευρίσκωνται εις διαμερίσματα ένθα παρασκευάζονται ή φωσφορική ούσία έν ή βυθίζονται τά πυρεία ή ξηραίνονται καί έν γένει μέρη ευρισκόμενα είς σχέσιν μετά τών άνου έγκαταστάσεων ή είς μέρη ένθα διαχέονται φωσφορικαί αναθυμιάσεις.
3)  Κατεργασία καπνών. Ή εργασία τοΰ ανοίγματος τών δεμάτων καί έκλογής τών φύλλων, τής ζυμώσεως καί καθαρίσεως των ζυμωθέντων σωρών, τής άποξηράνσεως είς κλειστά μέρη, της κοπής καί συσκευής καπνού καί κατασκευής σιγαρέττων.
4)  Εργοστάσια ύέλων κρυστάλλων κλπ. Ή εργασία, ή παραμονή είς μέρη ένθα κατεργάζονται τήν πρώτην ύλην, έμφυσώνται αΐ ΰελοι, καθαρίζονται οι κλίβανοι, κόπτονται λειαίνονται, τροχίζονται, καί ύφίστανται κατεργασίαν δι’ ύδροφθορικοΰ οξέως.
5) Εργοστάσια έκκρηκτικών υλών, πυριτιδοποιεία, δυναμιτιδοποιεΐα, καί είς συνεργεία παραγωγής βροντώδους υδραργύρου, είς διαμερίσματα κατασκευής πυροτεχνημάτων, είς διαμερίσματα όπου παρασκευάζονται αί έκκρηκτικαί όλαι, κατασκευάζονται καί πληροΰνται τά καψύλια.
6)   Εργοστάσια χημικών λιπασμάτων. Ή έργασία καί παραμονή είς μέρη ένθα αναπτύσσονται κάνεις κατά τήν άλεσιν, άτμοί ή άέρια επιβλαβή λόγω τής χημικής άλληλοεπιδράσεως, πλήν έφ’ όσον κατά τήν κρίσιν τοΰ Έπιθεωρητοΰ ’Εργασίας, τά ληφθέντα απορροφητικά μέτρα αϊρουσι παντελώς πάντα κίνδυνον.
7)  ’Εργοστάσια πίλων. ‘Η’ δι ύδραργυρικών παρασκευασμάτων διάβρεξις τών πιλήμάτων, καθώς καί ή έργασία ή παραμονή εις μέρη ένθα στιλπνούνται, ψηκτρίζονται καί ζέονται ταΰτα, πλήν έφ’ όσον κατά τήν κρίσιν τοΰ Έπιθεωρητοΰ τής Εργασίας τά ληφθέντα αποτρεπτικά μέτρα αίρουσι τον κίνδυνον.
8)    Είς Τυπογραφεία καί συγγενή καταστήματα :
'Η έν τοΐς στοιχειοθετηρίοις, στέρέοτυπίοις, λινοτυπικαϊς μηχαναϊς έργασία.
9)    Είς χαρτοποιεΐα. Αί έργίχσίαι λευκάνσεως χάρτου, άχύρου, ρακών καί διαλύσεως τούτων.
10)   ’Επί μεταλλουργείων. Ό καθαρισμός καπναγωγών μολύβδου.
11)  Είς έργαστήρια καθρεπτών. 'Η έπίστρωσις τών κρυστάλλων διά φυράματος ύδραργύρου.

Αί παραβάσεις τών διατάξεων τοΰ παρόντος Β. Διατάγματος τιμωρούνται κατά τάς διατάξεις τοΰ άρθρ. 18 καί 19 τοΰ νόμου ΔΚΘ περί εργασίας γυναικών καί ανηλίκων τής 24 Ίανουαρίου 1912.
Είς τόν Ήμέτερον επί τής Εθνικής Οικονομίας Υπουργόν άνατίθεμεν την δημοσίευσιν καί έκτέλεσιν τοΰ παρόντος Β. Διατάγματος.

Έν Άθήναις τη 14 Αύγουστου 1913
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Β.
O επί της Έθνίκης Οικονομίας Υπουργός
ΑΝΔΡ. ΜΙΧΑΛΑΚΟΠ0ΥΛΟΣ