Ν. 4663/2020 (ΦΕΚ 30/Α` 12.2.2020)

1.α) Οι κτιριακές εγκαταστάσεις των υδατοδρομίων περιλαμβάνουν τους χώρους από τους οποίους ο επιβάτης διέρχεται υποχρεωτικά, όπως είναι οι χώροι αναμονής πριν από τον έλεγχο εισιτηρίων, παράδοσης και παραλαβής αποσκευών, οι χώροι ελέγχου διαβατηρίων ή εγγράφων ταυτοπροσωπίας, οι χώροι ελέγχου ασφαλείας επιβατών και αποσκευών, καθώς και οι χώροι αναμονής για επιβίβαση και οι χώροι υγιεινής. Για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις από και προς χώρες που δεν έχουν κυρώσει τη Συνθήκη Σένγκεν, προβλέπεται διαχωρισμός των επιβατών εντός και εκτός Σένγκεν, καθώς και ελάχιστος χώρος για το ένστολο προσωπικό και τον αξιωματικό υπηρεσίας.
Ως κτιριακές εγκαταστάσεις για τη λειτουργία υδατοδρομίων νοούνται και οι προκατασκευασμένοι σταθεροί, μετακινούμενοι ή φορητοί οικίσκοι.
β) Οι λοιπές εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου περιλαμβάνουν τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών, όπως είναι οι χώροι ελλιμενισμού αεροσκαφών, οι υπαίθριοι χώροι διακίνησης επιβατών, αποσκευών και φορτίου, καθώς και η σχετική περίφραξη των χώρων του υδατοδρομίου. Οι λοιπές εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου περιλαμβάνουν και την εγκατάσταση παροχής καυσίμων του άρθρου 21, εφόσον ο ενδιαφερόμενος επιθυμεί τη χρήση τέτοιας εγκατάστασης για τη λειτουργία του υδατοδρομίου και υπό την προϋπόθεση ότι αυτή χωροθετείται εντός του υδατοδρομίου.
Ως λοιπές εγκαταστάσεις για τη λειτουργία υδατοδρομίων νοούνται και οι λιμενικές εγκαταστάσεις, προκειμένου για υδατοδρόμια σε λιμένες και οι αντίστοιχες αυτών προκειμένου για υδατοδρόμια σε λίμνες, σε τουριστικούς λιμένες, σε Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.) και σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα (π.χ. προβλήτες), καθώς και ο εξοπλισμός της περίπτωσης ιδ) του άρθρου 13 και οι οποίες διασφαλίζουν προσβασιμότητα σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία.
Εφόσον δεν πληρούνται οι ανωτέρω απαιτήσεις, δύναται να χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενες κτιριακές εγκαταστάσεις του λιμένα για τη λειτουργία του υδατοδρομίου, υπό την προϋπόθεση ότι στην απόφαση της παραγράφου 1 (ζ) του άρθρου 7 υπάρχει ρητή αναφορά για την διάθεσή τους.
Η κατασκευή των απαιτούμενων νέων εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου πρέπει να είναι σύμφωνη με τις ισχύουσες προδιαγραφές, τους κανονισμούς και την κείμενη νομοθεσία.
2. α) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου, και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος, πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εσωτερικού σε θαλάσσια περιοχή.
β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου, και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος, πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εξωτερικού, σε θαλάσσια περιοχή.
γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος, πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εσωτερικού σε λίμνη.
δ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος, πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εξωτερικού σε λίμνη.
ε) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών και Τουρισμού δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος, πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εσωτερικού σε τουριστικούς λιμένες, σε Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.) και σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
στ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών και Τουρισμού δύναται να εξειδικεύονται οι απαιτήσεις των εγκαταστάσεων του υδατοδρομίου και να καθορίζονται θέματα υποδομών, κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις παροχής καυσίμου του άρθρου 21 του παρόντος πέραν των ανωτέρω προβλεπομένων, για τα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εξωτερικού σε τουριστικούς λιμένες, σε Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.) και σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

1. Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται σε όλα τα υδατοδρόμια, στα οποία εξυπηρετούνται πτήσεις δημόσιων αερομεταφορών, γενικής αεροπορίας και αεροπορικών εργασιών από δημόσιο φορέα, από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, από ενώσεις προσώπων, καθώς και από φυσικά πρόσωπα.
2. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος, καθώς και τυχόν περιορισμών και προϋποθέσεων που προκύπτουν από ειδικότερες διατάξεις, υδατοδρόμια δύναται να ιδρύονται και να λειτουργούν, πέραν των λιμένων και λιμνών της χώρας, σε Π.Ο.Τ.Α., σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα και σε τουριστικούς λιμένες (μαρίνες, καταφύγια και αγκυροβόλια).
3. Δεν επιτρέπεται η λειτουργία υδατοδρομίου ή η χρήση υδάτινου πεδίου σε περιοχή η οποία:
α) έχει καθοριστεί ως αγκυροβόλιο πλοίων ή σκαφών με Κανονισμό Λιμένα, πλην των περιπτώσεων τουριστικών λιμένων. Αγκυροβόλια πλοίων ή σκαφών μπορεί να χρησιμοποιούνται σε έκτακτες περιπτώσεις για την εξυπηρέτηση αεροσκαφών, εφόσον δεν υπάρχουν σε αυτά  αγκυροβολημένα πλοία ή σκάφη, ύστερα από σχετική έγκριση του αρμόδιου φορέα και σύμφωνη γνώμη της τοπικής λιμενικής ή άλλης αρχής,
β) αποτελεί πεδίο ασκήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων ή περιοχή ανάπτυξης στρατιωτικών επιχειρήσεων και ασκήσεων ή αγκυροβόλιο πλήρωσης αγωγού καυσίμων ή υδάτινο τμήμα της Ζώνης Ασφαλείας Φάρου, όπως αυτή καθορίζεται στην περίπτωση (η) του άρθρου 1 και στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 5 του ν. 4278/2014 (Α΄ 157), ή εγκατάσταση των Ενόπλων Δυνάμεων εν γένει ή εγκατάσταση που εξυπηρετεί σκοπούς εθνικής άμυνας και ασφάλειας κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 17 του ν. 2971/2001 (Α΄ 285) ή έχει καθοριστεί ως αμυντική περιοχή ή ναυτικό οχυρό κατά τον α.ν. 376/1936 (Α΄ 546), ή περιοχή στην οποία υπάρχουν ναύδετα του Πολεμικού Ναυτικού,
γ) βρίσκεται πλησίον λουτρικών εγκαταστάσεων, όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 του π.δ. 31/2018 (Α΄ 61), λαμβάνοντας υπόψη και τους περιορισμούς κίνησης μηχανοκίνητων σκαφών, λόγω αντικατάστασης του π.δ. 23/2000 (Α΄ 18), με το π.δ. 31/2018 (Α΄ 61),
δ) σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, αποτελεί περιοχή στην οποία οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν συνήθως είναι δυσμενείς και δημιουργούν σημαντικό ύψος κύματος ανώτερο των δύο (2) μέτρων στην περιοχή προσθαλάσσωσης,
ε) είναι κηρυγμένη ως ενάλιος αρχαιολογικός χώρος εκτός αν άλλως προβλέπει η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού μετά από γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3028/2002 (Α΄ 151).
4. Στα υδατοδρόμια επιτρέπεται η πραγματοποίηση πτήσεων εσωτερικού ή/και εξωτερικού. Στα υδατοδρόμια που πραγματοποιούν πτήσεις εξωτερικού, επιτρέπεται η πραγματοποίηση απευθείας πτήσεων προς και από χώρες που έχουν κυρώσει και εφαρμόζουν τη Συνθήκη Σένγκεν, εφόσον έχει διασφαλιστεί η τελωνειακή επιτήρηση και η δυνατότητα διενέργειας των κατά νόμο προβλεπόμενων ελέγχων. Πτήσεις από και προς χώρες που δεν έχουν κυρώσει τη Συνθήκη Σένγκεν ή χώρες που δεν είναι κράτη-μέλη της Ε.Ε., πραγματοποιούνται μέσω διεθνούς αερολιμένα ή αερολιμένα ή λιμένα ή υδατοδρομίου που έχει χαρακτηριστεί ως νομοθετημένο σημείο εισόδου-εξόδου της Χώρας, βάσει της κοινής υπουργικής απόφασης του επόμενου εδαφίου του παρόντος. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη, Εθνικής Άμυνας, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του ν. 4251/2014, όπως ισχύει, μπορεί ένα υδατοδρόμιο να χαρακτηριστεί ως σημείο εισόδου – εξόδου, ύστερα από αίτηση του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Αν ο φορέας λειτουργίας υδατοδρομίου δεν είναι και κάτοχος της άδειας ίδρυσης ή της άδειας ίδρυσης και λειτουργίας υδατοδρομίου, η αίτηση συνυποβάλλεται και από τους κατόχους των ως άνω αδειών.
5. α) Η λειτουργία των υδατοδρομίων και η χρήση των υδάτινων πεδίων επιτρέπεται μόνον κατά τη διάρκεια της αεροπορικής ημέρας.
β) Κατά τη χρήση του εναέριου χώρου δίνεται προτεραιότητα σε αεροσκάφη αμυντικής σκοπιμότητας, όπως για επιφυλακή, συμμετοχή σε εθνικές ασκήσεις, αεροδιακομιδή, πυρόσβεση, έρευνα και διάσωση.
6. Για τα υδατοδρόμια και τα υδάτινα πεδία εφαρμόζονται οι διατάξεις του Εθνικού Προγράμματος Ασφαλείας Πολιτικής Αεροπορίας στους τομείς που τα αφορούν.
Η εκτέλεση δημόσιων μεταφορών από αερομεταφορείς προϋποθέτει την έγκριση του προγράμματος ασφάλειας αερομεταφορέα που προβλέπεται από τον Εθνικό Κανονισμό Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας. Για υδατοδρόμια στα οποία η αστυνόμευση διενεργείται από το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, όπου στον Εθνικό Κανονισμό Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας αναφέρεται η Ελληνική Αστυνομία, νοείται το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή.
7. Για όσα θέματα δεν ρυθμίζονται ειδικά στο παρόν εφαρμόζονται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, όπως του Κώδικα Αεροπορικού Δικαίου (ν. 1815/1988, Α΄250), του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), του ν. 4074/2012 (Α΄ 88), των νόμων 4412/2016 (Α΄147) και 4413/2016 (Α΄148).
8. Αν σε περιοχή ελιγμών υδατοδρομίου περιλαμβάνεται περιοχή λιμένα, ή τουριστικού λιμένα, η χρήση της περιοχής ελιγμών επιτρέπεται ύστερα από έγκριση της οικείας Λιμενικής Αρχής και με ευθύνη του χειριστή του αεροσκάφους. Σε περίπτωση λειτουργίας υδατοδρομίου σε λίμνη, η χρήση της περιοχής ελιγμών επιτρέπεται μετά από έγκριση του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου, με ευθύνη του χειριστή του αεροσκάφους και παρουσία της οικείας Αστυνομικής Αρχής. Στις περιπτώσεις λειτουργίας υδατοδρομίου σε Π.Ο.Τ.Α. και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, η χρήση της περιοχής ελιγμών επιτρέπεται μετά από έγκριση των κατά περίπτωση αρμόδιων αρχών και με ευθύνη του χειριστή του αεροσκάφους. 
9. Η άδεια ίδρυσης υδατοδρομίου δεν καθιστά επιτρεπτή τη λειτουργία του υδατοδρομίου χωρίς την έκδοση άδειας λειτουργίας.

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής χορηγείται άδεια ίδρυσης ή άδεια λειτουργίας ή άδεια ίδρυσης και λειτουργίας υδατοδρομίου. Για υδατοδρόμιο σε λίμνη άδεια χορηγείται αποκλειστικά με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.
Για χορηγούμενη άδεια σε Π.Ο.Τ.Α., σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τουριστικούς λιμένες, την κοινή απόφαση του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου συνυπογράφει και ο Υπουργός Τουρισμού.
2. Αρμόδια υπηρεσία για την παραλαβή της αίτησης και του συνημμένου σε αυτή τεχνικού φακέλου, για την εξέταση της πληρότητας του τεχνικού φακέλου, για την παρακολούθηση της διαδικασίας εξέτασης του τεχνικού φακέλου, για τον προγραμματισμό και τον συντονισμό των επιθεωρήσεων που διενεργεί η Επιτροπή Υδατοδρομίων, καθώς και για την εισήγηση χορήγησης άδειας ίδρυσης ή άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ή άδειας λειτουργίας υδατοδρομίου ορίζεται το Τμήμα Εναερίων Μεταφορών (Τ.Ε.Μ.) της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Μεταφορών της Γενικής Γραμματείας Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

1. Ο τεχνικός φάκελος υδατοδρομίου συνοδεύει την αίτηση χορήγησης άδειας υδατοδρομίου (ίδρυσης ή λειτουργίας ή ίδρυσης και λειτουργίας) και περιέχει, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, τα ακόλουθα δικαιολογητικά, τηρουμένων και των ειδικότερων κανόνων του άρθρου 8 του παρόντος βάσει της αιτούμενης άδειας:
α) Πλήρη στοιχεία του ενδιαφερομένου σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στο άρθρο 5 του παρόντος. Αν ο αιτών είναι νομικό πρόσωπο, συνυποβάλλεται κατάλογος των εγγράφων νομιμοποίησής του, όπως το έγγραφο σύστασης, καθώς και το καταστατικό και οι τροποποιήσεις του, μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
β) Αντίγραφο της δήλωσης έναρξης εργασιών ή της δήλωσης μεταβολής εργασιών επιτηδεύματος, που έχουν υποβληθεί στην αρμόδια φορολογική αρχή με αντικείμενο την ίδρυση ή τη λειτουργία ή την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίου. Εναλλακτικά, μπορεί να υποβάλεται βεβαίωση του οικείου Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (Υπηρεσία μιας στάσης για τη σύσταση εταιρειών), στην οποία αναφέρονται τα στοιχεία, οι εκπρόσωποι και οι δραστηριότητες της εταιρείας αναφορικά με την ίδρυση ή τη λειτουργία ή την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίου.
γ) Αποδεικτικό παραβόλου. Για την εξέταση του τεχνικού φακέλου αδειοδότησης υδατοδρομίου καταβάλλεται παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, το ύψος του οποίου καθορίζεται με βάση την αιτούμενη άδεια υδατοδρομίου σύμφωνα με το άρθρο 8 του παρόντος.
Το εν λόγω παράβολο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού και εμφανίζεται στον Αναλυτικό Λογαριασμό Εσόδου (ΑΛΕ) 1450189001 «Λοιπά παράβολα». 
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών δύναται να τροποποιείται το ύψος του παραβόλου που καταβάλλεται για την εξέταση του τεχνικού φακέλου, κατά περίπτωση.
δ) Τα στοιχεία του νόμιμου εκπροσώπου και του αντικλήτου, εφόσον απαιτείται.
ε) Ναυτικό χάρτη της μεγαλύτερης δυνατής κλίμακας της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού (Υ.Υ.Π.Ν.), επί του οποίου πρέπει να αποτυπώνονται ευδιάκριτα η υδάτινη επιφάνεια την οποία επιθυμεί να χρησιμοποιήσει ως υδατοδρόμιο ο αιτών, η περιοχή ελιγμών του υδατοδρομίου, τα σημεία πρόσδεσης των αεροσκαφών, καθώς επίσης και εναλλακτικές γεωγραφικές θέσεις (γεωγραφικά στίγματα) και τα σχετικά αποσπάσματα από τον «Πλοηγό Ελληνικών Ακτών», έκδοσης της Υ.Υ.Π.Ν. για την αιτούμενη περιοχή.
στ) Χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) κλίμακας 1:5.000 και 1:50.000, επί των οποίων πρέπει να αποτυπώνεται η περιοχή ελιγμών και κίνησης του υδατοδρομίου και τα σημεία πρόσδεσης των αεροσκαφών, καθώς και η περιοχή γύρω από αυτήν σε ακτίνα 2.500 μέτρων με ισοϋψείς. Κάθε αναφορά στις γεωγραφικές συντεταγμένες της περιοχής ελιγμών πρέπει να γίνεται στο σύστημα W.G.S.- 84. Αντίστοιχος χάρτης υποβάλλεται για υδατοδρόμιο επί λίμνης.
ζ) Απόφαση του Φορέα Διοίκησης, Λειτουργίας και Εκμετάλλευσης του Λιμένα ή του κατά νόμου αρμόδιου οργάνου για παραχώρηση χρήσης χώρου ως υδατοδρομίου εντός της ζώνης λιμένα ή αντίστοιχη απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Οικονομικών για παραχώρηση χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας, παλαιού αιγιαλού ή και συνεχόμενου ή παρακείμενου του αιγιαλού θαλάσσιου χώρου εκτός ζώνης λιμένα ή όχθης ή και συνεχόμενης της όχθης παρόχθιας ζώνης λίμνης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2971/2001, όπως ισχύει.
Σε περίπτωση Π.Ο.Τ.Α., η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης χώρου για τη δημιουργία υδατοδρομίου γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του φορέα ίδρυσης και εκμετάλλευσης του άρθρου 29 του ν. 2545/1997 (Α΄ 254).
Στην περίπτωση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης χώρου για τη δημιουργία υδατοδρομίου γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του φορέα εκμετάλλευσης της παραγράφου 3.2 του άρθρου 3 της υπ’ αριθμ. 177/1.2.2012 απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού (Β΄ 319), όπως έχει τροποποιηθεί με την υπ’ αριθμ. 9347/15.4.2014 απόφαση της Υπουργού Τουρισμού (Β΄ 1013) και, στην περίπτωση τουριστικών λιμένων με τη σύμφωνη γνώμη του φορέα διαχείρισης του ν. 2160/1993 (Α΄ 118), όπως ισχύει.
Οι αποφάσεις των ιδιωτικών φορέων της παρούσας παραγράφου κοινοποιούνται στη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων (Ρ.Α.Λ.).
Η σχετική απόφαση παραχώρησης χρήσης χώρου ως υδατοδρόμιο ανακαλείται σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης για χορήγηση άδειας ίδρυσης ή ίδρυσης και λειτουργίας υδατοδρομίου.
η) Τοπογραφικό διάγραμμα, οι συντεταγμένες του οποίου είναι εξαρτημένες από το Κρατικό Δίκτυο (ΕΓΣΑ 87), θεωρημένο από τον αρμόδιο φορέα σε θέματα διοίκησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης, στο οποίο αποτυπώνονται:
αα) οι οριογραμμές αιγιαλού, παραλίας, παλαιού αιγιαλού και της καθορισμένης Ζώνης Λιμένα (Ζ.Λ.) όπου υπάρχει ή της Ζ.Λ. σε περιοχές που έχει συντελεστεί εξομοίωση του χώρου με Ζ.Λ., καθώς και τα αντίστοιχα Φύλλα της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως εφόσον έχουν δημοσιευτεί οι σχετικές αποφάσεις, τα όρια της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης του τουριστικού λιμένα, καθώς και οι οριογραμμές όχθης, παρόχθιας ζώνης και παλαιάς ζώνης σε περίπτωση λίμνης,
ββ) οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις και τα προτεινόμενα νέα έργα,
γγ) η επιφάνεια του προς παραχώρηση χώρου,
δδ) οι θέσεις αγκυροβολίας των πλοίων ή σκαφών,
εε) οι υφιστάμενες χρήσεις και δραστηριότητες του λιμένα.
θ) Αποδεικτικό κατάθεσης φακέλου της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (Η.Π.Μ.), στο οποίο φαίνεται η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή και ο αριθμός πρωτοκόλλου παραλαβής ή αντίγραφο ισχύουσας Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) του Η.Π.Μ. αν το υδατοδρόμιο έχει ήδη αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά συνοδευόμενο από υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με την παράγραφο Α.3 (α) του άρθρου 9 του παρόντος.
Εάν το υδατοδρόμιο εμπίπτει στα έργα κατηγορίας Β΄ υπόκειται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.), οπότε και υποβάλλεται δήλωση υπαγωγής του υδατοδρομίου σε Π.Π.Δ. Στους τουριστικούς λιμένες για τους οποίους υπάρχει ήδη κατά το στάδιο της χωροθέτησης έγκριση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) ή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μ.Π.Ε., δεν απαιτείται η υποβολή του σχετικού αποδεικτικού.
ι) Εγχειρίδιο Υδατοδρομίου (Water Aerodrome Manual), σύμφωνα με το Παράρτημα Ια ή Iβ, ια) Πρόγραμμα Ασφαλείας Υδατοδρομίου (Security Program), σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ,
ιβ) Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτων Καταστάσεων Ανάγκης (Emergency Plan), σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ,
ιγ) Σύμβαση υδατοδρομίου, στην οποία περιλαμβάνονται, κατ’ ελάχιστον, η συμβατική περίοδος, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πέντε (5) ετών, η δυνατότητα παράτασης και τροποποίησής της, οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας και συντήρησης υποδομών, το καταβλητέο τίμημα, οι όροι λύσης της σύμβασης και οι δεσμεύσεις σε περίπτωση μεταβίβασης της άδειας ίδρυσης ή λειτουργίας του υδατοδρομίου. Στους τουριστικούς λιμένες για τους οποίους υπάρχει ήδη εν ισχύ σύμβαση παραχώρησης, η σύμβαση υδατοδρομίου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.
ιδ) Σε περίπτωση εγκατάστασης που βρίσκεται σε περιοχή ή είναι όμορη με περιοχή στην οποία απαιτείται ειδική έγκριση της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας, υποβάλλεται, επιπλέον, και η σχετική έγκριση.
2. Τα ανωτέρω δικαιολογητικά συντάσσονται στην ελληνική γλώσσα. Πιστοποιητικά που έχουν εκδοθεί στην αλλοδαπή συνοδεύονται από επίσημη μετάφραση της Μεταφραστικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών ή από δικηγόρο στην ελληνική γλώσσα. Αν σε κάποια χώρα δεν εκδίδονται τα δικαιολογητικά που ορίζονται στο παρόν ή αυτά δεν καλύπτουν όλες τις περιπτώσεις, αντικαθίστανται από αντίστοιχα που εκδίδονται στην εν λόγω χώρα και σε περίπτωση μη ικανοποίησης αυτών με υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος, με θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής από δημόσια αρχή.

Ο φορέας λειτουργίας υδατοδρομίου υποχρεούται να:
α) Ενημερώσει εγγράφως το Τ.Ε.Μ. και τις υπηρεσίες της παραγράφου Α.1 του άρθρου 9 για την έναρξη πτήσεων του υδατοδρομίου είκοσι πέντε (25) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία έναρξης πτήσεων, προσκομίζοντας τις
βεβαιώσεις ασφαλιστικής κάλυψης της παραγράφου 1 του άρθρου 17.
β) Εφαρμόζει τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και να παρέχει τις υπηρεσίες του υδατοδρομίου με ίσους όρους σε οποιοδήποτε αεροσκάφος.
γ) Ακολουθεί τις υποδείξεις των αεροπορικών, λιμενικών και άλλων αρμόδιων αρχών, καθώς και να προβαίνει έγκαιρα στις απαραίτητες ενέργειες για την αποκατάσταση ευρημάτων κατά τις επιθεωρήσεις ασφαλείας, διασφαλίζει, όποτε αυτό απαιτείται, την άμεση και απρόσκοπτη διευκόλυνση - πρόσβαση στελεχών του ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ., της κατά τόπο αρμόδιας Λιμενικής Αρχής και της Διεύθυνσης Ασφάλειας και Προστασίας Θαλασσίων Συνόρων (ΔΑΠΘΑΣ) σε όλες ανεξαιρέτως τις περιοχές - εγκαταστάσεις του εκάστοτε υδατοδρομίου και του φορέα εκμετάλλευσής του και την άμεση χορήγηση τυχόν απαιτούμενων στοιχείων.
δ) Εφαρμόζει τα τεύχη οδηγιών υδατοδρομίου που έχουν εγκριθεί από την Υ.Π.Α., να τα ενημερώνει και να τα τροποποιεί σύμφωνα με τις υποδείξεις των αρμόδιων κατά περίπτωση υπηρεσιών.
ε) Διατηρεί στο υδατοδρόμιο αντίγραφα των εγκεκριμένων τευχών οδηγιών υδατοδρομίου, σφραγισμένα από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Υ.Π.Α.
στ) Εποπτεύει με κατάλληλα μέσα την υδάτινη περιοχή του υδατοδρομίου και να διατηρεί την περιοχή κίνησης των αεροσκαφών ύδατος ελεύθερη από κάθε εμπόδιο. 
Ειδικά, στο υδατοδρόμιο πρέπει να διασφαλίζεται, με μέριμνα του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου, η απομάκρυνση αντικειμένων, εμποδίων, θαλάσσιων μέσων αναψυχής, λεμβών, σκαφών, πλοίων και κολυμβητών που συνιστούν κίνδυνο για την κίνηση των αεροσκαφών, κάθε φορά τριάντα (30) τουλάχιστον λεπτά της ώρας πριν από κάθε προσθαλάσσωση ή αποθαλάσσωση του αεροσκάφους.
ζ) Τηρεί και παρέχει στην Υ.Π.Α., στην αρμόδια λιμενική αρχή και σε άλλες αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, ύστερα από έγγραφη πράξη των τελευταίων, λεπτομερή στοιχεία αεροπορικής κίνησης, καθώς και αναλυτικά στοιχεία αναφορικά με τα εξυπηρετούμενα αεροσκάφη, τα πληρώματα, τους επιβάτες, το φορτίο και το ταχυδρομείο. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ενημερώνουν τον φορέα λειτουργίας υδατοδρομίου για τα απαιτούμενα έντυπα, τα οποία υποβάλλονται πριν από την έναρξη της πτήσης, καθώς και για τη διαδικασία υποβολής τους.
η) Διακόπτει τη λειτουργία του υδατοδρομίου και να μην επιτρέπει τη χρησιμοποίησή του, αν διαπιστώσει την ύπαρξη κινδύνου για την ασφάλεια των πτήσεων ή αν δεν είναι δυνατή η παροχή όλων των απαραίτητων υπηρεσιών, μέσων, προσωπικού και εξοπλισμού για την ασφαλή λειτουργία του υδατοδρομίου, ενημερώνοντας αμέσως και με κάθε πρόσφορο μέσο την Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας των Πτήσεων (Ε.Δ.Α.Α.Π.), τις αρμόδιες υπηρεσίες της Υ.Π.Α., την Επιτροπή Αναφοράς Περιστατικών Ασφαλείας (Ε.Α.Π.Α.) και την αρμόδια λιμενική αρχή ή την αρμόδια αρχή σε λίμνες για το πρόβλημα ασφαλείας που εντοπίστηκε. Το υδατοδρόμιο μπορεί να επαναλειτουργήσει, αφού διαπιστωθεί η αποδεδειγμένη άρση των προβλημάτων που επέβαλαν τη διακοπή λειτουργίας του. Για την ανωτέρω διακοπή λειτουργίας και για την επαναλειτουργία ενημερώνονται η Υ.Π.Α., η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και η αρμόδια Λιμενική Αρχή ή η αρμόδια αρχή σε λίμνες για την έκδοση των σχετικών οδηγιών,
θ) Ενημερώνει αμέσως και με κάθε πρόσφορο μέσο την Ε.Δ.Α.Α.Π., τις αρμόδιες υπηρεσίες της Υ.Π.Α., την Ε.Α.Π.Α. και την αρμόδια Λιμενική Αρχή ή την αρμόδια αρχή σε λίμνες για κάθε αεροπορικό ατύχημα ή συμβάν.
ι) Αποστέλλει στην Υ.Π.Α. τις προβλεπόμενες αεροναυτικές πληροφορίες για τη δημοσίευσή τους στο Εγχειρίδιο Αεροναυτικών Πληροφοριών Ελλάδος (A.I.P.-GREECE) και στην Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού για την έκδοση σχετικής οδηγίας.
ια) Συμμορφώνεται με τους ισχύοντες περιβαλλοντικούς όρους ή τις Π.Π.Δ.
ιβ) Μεριμνά για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων, των υποδομών και του εξοπλισμού ασφαλείας του υδατοδρομίου και των λιμενικών εγκαταστάσεων που χρησιμοποιεί, φέροντας ευθύνη για την καλή κατάσταση και ασφαλή λειτουργία τους.
ιγ) Παρέχει τις υπηρεσίες του εφαρμόζοντας τις διατάξεις της κείμενης εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.
ιδ) Διατηρεί σε καλή κατάσταση και να χρησιμοποιεί τον απαιτούμενο εξοπλισμό ως εξής:
αα) σήμα οπτικής αναγνώρισης: το σήμα αυτό σε σχήμα άγκυρας, διαστάσεων από τέσσερα (4) μέτρα μήκος και δυόμισι (2,5) μέτρα πλάτος έως δέκα (10) μέτρα μήκος και έξι (6) μέτρα πλάτος, απαιτείται να είναι τοποθετημένο σε κατάλληλη περιοχή στο έδαφος ή άλλη επίπεδη επιφάνεια, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α., ώστε να είναι εύκολα ορατό από αέρος,
ββ) φανό ειδοποίησης αεροπορικής δραστηριότητας:
τήλε - ενεργοποιούμενος φανός, ο οποίος είναι διαθέσιμος προς χρήση πριν από κάθε προσθαλάσσωση ή αποθαλάσσωση αεροσκάφους, προς ειδοποίηση παρακείμενων πλωτών μέσων για έναρξη αεροπορικής δραστηριότητας (άφιξη ή αναχώρηση αεροσκάφους).
Ο φανός πρέπει να είναι τοποθετημένος σε τέτοια θέση στον χώρο του υδατοδρομίου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α. και της Λιμενικής Αρχής ή της αρμόδιας αρχής σε λίμνες, ώστε να είναι εύκολα ορατός,
γγ) ανεμούριο ή σημείο «Τ»: ανεμούριο κατάλληλων διαστάσεων, το οποίο πρέπει να είναι τοποθετημένο σε τέτοια θέση στον χώρο του υδατοδρομίου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α. και της Λιμενικής Αρχής ή της αρμόδιας αρχής σε λίμνες, ώστε να είναι εύκολα ορατό, ακόμα και σε περίπτωση μειωμένης ορατότητας. Αντί για ανεμούριο είναι δυνατόν να τοποθετηθεί ένας ανεμοδείκτης σε σχήμα «Τ»,
δδ) σημεία πρόσδεσης: αρμοδίως και προσηκόντως πιστοποιημένα σημεία για την πρόσδεση των αεροσκαφών ύδατος (δέστρες) επί της προβλήτας αποβίβασης - επιβίβασης επιβατών, ως προς τη σταθερότητά τους και την αντοχή τους σε σχέση με τη χρήση για την οποία προορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσμενέστερες των καιρικών συνθηκών που συνήθως επικρατούν στη συγκεκριμένη περιοχή,
εε) σωσίβια άμεσης χρήσης: παραπλεύρως του σημείου πρόσδεσης και παραμονής του αεροσκάφους απαιτείται η ύπαρξη σε κατάλληλη θέση τριών (3) κυκλικών σωσιβίων μη φουσκωτού τύπου, με σχοινί πρόσδεσης μήκους τριάντα (30) μέτρων, έτοιμων για χρήση οποιαδήποτε στιγμή,
στστ) σκάφος: η ύπαρξη και διαρκής διαθεσιμότητα ταχύπλοου σκάφους ολικού μήκους έξι (6) τουλάχιστον μέτρων με εξωλέμβια μηχανή, επαρκούς ιπποδύναμης, ώστε να διαθέτει ικανή ταχύτητα πλεύσης για τη διασφάλιση του αναφερόμενου μέγιστου χρόνου απόκρισης δεκαπέντε (15) λεπτών σε οποιοδήποτε σημείο της περιοχής κίνησης, εφοδιασμένου με τις προβλεπόμενες άδειες και εξοπλισμό, έτοιμο προς χρήση ανά πάσα στιγμή.
Επιπλέον των ανωτέρω, το σκάφος πρέπει να διαθέτει και επαρκή εξοπλισμό διάσωσης για το σύνολο των επιβαινόντων ατόμων του αεροσκάφους, ως εξής:
i) φορητή αυτόματα αναδιπλούμενη σχεδία δώδεκα (12) ατόμων,
ii) αναπνευστικές συσκευές [δέκα (10) τεμάχια κατ’ ελάχιστον],
iii) ισοθερμικές κουβέρτες για παροχή πρώτων βοηθειών [είκοσι τέσσερα (24) τεμάχια],
iv) φορητούς πυροσβεστήρες αφρού έξι (6) κιλών [δύο (2) τεμάχια],
v) κυκλικά σωσίβια [τέσσερα (4) τεμάχια],
ζζ) φορητά μέσα πυρόσβεσης: δίπλα ακριβώς από το σημείο στάθμευσης του αεροσκάφους πρέπει να υπάρχουν φορητοί πυροσβεστήρες που πληρούν τις απαιτήσεις της εθνικής νομοθεσίας, κατάλληλοι για χρήση σε πυρκαγιά υγρών καυσίμων και ηλεκτρολογικού υλικού, τουλάχιστον τρεις (3) ανά κατηγορία, κατασβεστικής ικανότητας 55Α – 233Β-C (σκόνης) για τα υγρά καύσιμα
και 113Β-C (διοξειδίου του άνθρακα (CO2 )) ή 21Α – 113 B-C (σκόνης) για το ηλεκτρολογικό υλικό. Επιπροσθέτως, επιβάλλεται η ύπαρξη ενός (1) τουλάχιστον τροχήλατου πυροσβεστήρα σκόνης γόμωσης είκοσι πέντε (25) Kg που πληροί τις απαιτήσεις της εθνικής νομοθεσίας,
ηη) μέσα περιορισμού θαλάσσιας ρύπανσης: πρόσβαση σε κατάλληλα πλωτά φράγματα, εγκεκριμένου τύπου σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 3221/2.1.1999 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (Β΄ 76), για τον περιορισμό διαρροής καυσίμου ή λαδιού στο
νερό και, σε κατάλληλα απορροφητικά υλικά αντιμετώπισης ρύπανσης, εγκεκριμένου τύπου, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 1218.91/1997 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας και Εμπορικής Ναυτιλίας (Β΄ 951). Τα σχετικά μέτρα εφαρμόζονται και σε περιπτώσεις λειτουργίας υδατοδρομίου σε λίμνη,
θθ) μαγνητική πύλη (WTMD) για τον έλεγχο ασφαλείας των επιβατών και ακτινοσκοπική συσκευή (X-Ray) για έλεγχο ασφάλειας αποσκευών και χειραποσκευών ή αντίστοιχο εξοπλισμό που καθορίζεται από την Υ.Π.Α. ύστερα από αξιολόγηση επικινδυνότητας σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Ε.Π.Α.Π.Α.
ιε) Ανεξάρτητα από τη διάρκεια ισχύος της άδειας, ο φορέας λειτουργίας δεν απαλλάσσεται από την υποχρέωση αμελλητί ανανέωσης επιμέρους πιστοποιητικών και βεβαιώσεων με μικρότερη χρονική διάρκεια ισχύος από αυτήν της άδειας υδατοδρομίου, τα οποία πρέπει πάντα να διατηρούνται σε ισχύ.
ιστ) Σε περίπτωση παύσης της λειτουργίας υδατοδρομίου, ο φορέας λειτουργίας υποχρεούται να ενημερώσει εγγράφως το Τ.Ε.Μ. είκοσι πέντε (25) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία παύσης της λειτουργίας του υδατοδρομίου. 
ιζ) Ο φορέας λειτουργίας του υδατοδρομίου υποχρεούται να παρέχει την ακώλυτη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου και κάθε πληροφορία για τη διενέργεια της επιθεώρησης. 

Στην περιοχή ελιγμών κάθε υδατοδρομίου απαγορεύεται, χωρίς την άδεια της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής σε θαλάσσια περιοχή ή της αρμόδιας αρχής σε λίμνη ή του φορέα διαχείρισης του τουριστικού λιμένα, όπως αυτός νοείται από τις διατάξεις του ν. 2160/1993 (Α΄ 118) ή του φορέα ίδρυσης και εκμετάλλευσης Π.Ο.Τ.Α. του άρθρου 29 του ν. 2545/1997 (Α΄ 254) ή του φορέα εκμετάλλευσης σύνθετου τουριστικού καταλύματος της παραγράφου 3.2 του άρθρου 3 της υπ΄ αριθμ. 177/1.2.2012 απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού (Β΄ 319), όπως έχει τροποποιηθεί με την υπ΄ αριθμ. 9347/15.4.2014 απόφαση της Υπουργού Τουρισμού (Β΄ 1013):
α) η ναυσιπλοΐα κατά τη διάρκεια της αεροπορικής δραστηριότητας,
β) η αγκυροβόληση πλοίων και κάθε είδους πλωτών μέσων κατά τη διάρκεια της αεροπορικής ημέρας,
γ) η αλιεία και η πόντιση αλιευτικών εργαλείων σε απόσταση μικρότερη των πεντακοσίων (500) μέτρων κατά τη διάρκεια της αεροπορικής ημέρας,
δ) η κολύμβηση και κάθε είδους υποβρύχια δραστηριότητα,
ε) οι ιχθυοκαλλιέργειες και η επεξεργασία ιχθύων σε ακτίνα οκτώ (8) χιλιομέτρων από το υδατοδρόμιο, χωρίς έγκριση της αρμόδιας Δ/νσης της Υ.Π.Α.,
στ) η προσθαλάσσωση και η αποθαλάσσωση χωρίς προηγούμενη έγκριση από την οικεία λιμενική ή άλλη αρμόδια αρχή,
ζ) η παρενόχληση με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο, όπως φωτιστικά ή οπτικά σήματα, παρεμβολές ή παρεμβάσεις στις ραδιοσυχνότητες και επικοινωνίες που χρησιμοποιούνται μεταξύ του αρμόδιου φορέα παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας και των αεροσκαφών, η τηλεκατεύθυνση μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή άλλων πτητικών μηχανών και αντικειμένων ή μη επανδρωμένων πλωτών σκαφών και αντικειμένων, της αποθαλάσσωσης, προσθαλάσσωσης και εν γένει της κίνησης και κυκλοφορίας των αεροσκαφών, καθώς και της ομαλής λειτουργίας του υδατοδρομίου.

1. Με την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 του παρόντος αναφορικά με την εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας από έκνομες ενέργειες, το προσωπικό του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου και το προσωπικό των φορέων που δραστηριοποιούνται στο υδατοδρόμιο υποχρεούται να έχει κατάλληλη εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης και σχετικής εκπαίδευσης για την εξυπηρέτηση επιβατών με αναπηρία, για να μπορεί να ασκεί με ασφάλεια τα καθήκοντά του, όπως αυτά περιγράφονται στην κείμενη νομοθεσία και στα τεύχη οδηγιών του υδατοδρομίου.
Η εκπαίδευση για το προσωπικό του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου και για το προσωπικό των φορέων που δραστηριοποιούνται στο υδατοδρόμιο παρέχεται είτε από διεθνείς οργανισμούς [όπως ICAO, International Air Transport Association (IATA)], είτε από φορείς που είναι αναγνωρισμένοι από διεθνείς οργανισμούς, είτε από την Υ.Π.Α., είτε από πιστοποιημένο από την Υ.Π.Α. προσωπικό του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου, είτε από αντίστοιχες Εθνικές Αρχές Πολιτικής Αεροπορίας Κρατών – Μελών της Ε.Ε. Η εκπαίδευση παρέχεται κυρίως στην Αθήνα, ωστόσο δύναται να παρέχεται και σε αεροδρόμια/υδατοδρόμια εκτός Αθήνας, με απόφαση του Διοικητή της Υ.Π.Α.
Με απόφαση του Διοικητή της Υ.Π.Α., που εκδίδεται κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας Διεύθυνσης της Υ.Π.Α., καθορίζονται θέματα σχετικά με το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού προγράμματος, τη διαδικασία, τον τύπο πιστοποίησης της υποχρεωτικής και επαναληπτικής εκπαίδευσης για το προσωπικό του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου και για το προσωπικό των φορέων που δραστηριοποιούνται στο υδατοδρόμιο, καθώς και κάθε αναγκαία με την παρεχόμενη εκπαίδευση λεπτομέρεια.
Η απόφαση του προηγούμενου εδαφίου εκδίδεται το αργότερο εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
2. Το προσωπικό του φορέα λειτουργίας του υδατοδρομίου και το προσωπικό των φορέων που δραστηριοποιούνται στο υδατοδρόμιο, προ της ανάληψης των καθηκόντων του, πρέπει να έχει παρακολουθήσει και τις προβλεπόμενες εκπαιδεύσεις στον Ε.Κ.Α.Π.Α. (1485/Β΄/17.06.2011), καθώς και στο Εθνικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αεροπορικής Ασφάλειας από έκνομες ενέργειες (απόφαση ΥΠΑ/Δ15/Α/39382/3235 3298/B΄/24.11.2013), όπως εκάστοτε τροποποιούνται. 

1. Ο εφοδιασμός αεροσκαφών με καύσιμα πραγματοποιείται από εγκατάσταση παροχής καυσίμων, η οποία δύναται να χωροθετηθεί εντός του χώρου του υδατοδρομίου ή εντός της χερσαίας ζώνης λιμένα ή εντός της χερσαίας ζώνης τουριστικού λιμένα.
2. Οι τεχνικές προδιαγραφές των επιμέρους εγκαταστάσεων παροχής καυσίμων της εγκατάστασης εξυπηρέτησης αεροσκαφών, οι διαδικασίες εφοδιασμού των δεξαμενών της με καύσιμα, και ανεφοδιασμού των αεροσκαφών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την άδεια λειτουργίας των εγκαταστάσεων παροχής καυσίμων, καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Προστασίας του Πολίτη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).
Στην περίπτωση που δεν έχουν εκδοθεί όροι δόμησης και χρήσεις γης στην αιτούμενη περιοχή χωροθέτησης της ανωτέρω εγκατάστασης εξυπηρέτησης αεροσκαφών και μέχρι τη θεσμοθέτηση αυτών, επιτρέπεται η λειτουργία της σε αυτή, υπό τον όρο της συμμόρφωσής της με τους όρους και τις προϋποθέσεις της παραπάνω υπουργικής απόφασης.
3. Ο εφοδιασμός των αεροσκαφών με καύσιμα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης και φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) διέπεται από τις διατάξεις της ενωσιακής και εθνικής τελωνειακής και περί Φ.Π.Α. νομοθεσίας. 

1. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων λειτουργίας υδατοδρομίου, των θεμάτων αερολιμενικού ελέγχου, ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, τελωνειακού και δασμολογικού ελέγχου, καθώς και των υποχρεώσεων του άρθρου 13 του παρόντος, μπορεί να επιβάλλεται η απαγόρευση λειτουργίας με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου λιμενάρχη ή της αρμόδιας αρχής ή του Διοικητή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ανάλογα με την αιτία επιβολής της απαγόρευσης, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας που διαπιστώνει την παράβαση ή σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής Υδατοδρομίων για τις περιπτώσεις που εμπίπτουν στο άρθρο 13 του παρόντος.
Αν, εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη απαγόρευσης λειτουργίας λόγω μη τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το άρθρο 13, δεν έχει εκλείψει ο λόγος που οδήγησε στην απαγόρευση αυτή, η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ή λειτουργίας υδατοδρομίου ανακαλείται με κοινή απόφαση των Υπουργών που έχουν χορηγήσει τη σχετική άδεια. Η ανάκληση της άδειας πραγματοποιείται ύστερα από εισήγηση του Τ.Ε.Μ. και αφού προηγηθεί ενημέρωση για μη συμμόρφωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες που διαπιστώνουν την παράβαση ή από την Επιτροπή Υδατοδρομίων ύστερα από επιθεώρηση.
2. Σε περίπτωση παραβίασης όρων που σχετίζονται με θέματα ασφάλειας πτήσεων και ασφάλειας πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες, δημόσιας ασφάλειας και εθνικής άμυνας, η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ή λειτουργίας ανακαλείται με κοινή απόφαση των Υπουργών που έχουν χορηγήσει τη σχετική άδεια, έπειτα από εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας ή του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ή οποιασδήποτε αρμόδιας αρχής, η οποία διαπιστώνει την παράβαση.
3. Σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των προϋποθέσεων του άρθρου 5 του παρόντος η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ή η άδεια λειτουργίας ανακαλείται με κοινή απόφαση των Υπουργών που την έχουν χορηγήσει.

1. Σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας για την αποφυγή συγκρούσεων στη θάλασσα επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 93/1974 (Α΄ 293), που έχει τεθεί σε ισχύ με το π.δ. 94/1977 (Α΄ 30).
2. Σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, κυρώσεις επιβάλλονται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 55/1998 (Α΄ 58).
3. Σε περίπτωση παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ή των όρων της περιβαλλοντικής άδειας του υδατοδρομίου (Α.Ε.Π.Ο. ή Π.Π.Δ.), κυρώσεις επιβάλλονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1650/1986 (Α΄ 160), όπως τροποποιήθηκε με τους νόμους 3010/2002 (Α΄ 91), 4014/2011 (Α΄ 209) και 4042/2012 (Α΄ 2012) και ισχύει.
4. Σε περίπτωση διαπίστωσης παραβίασης των διατάξεων του παρόντος νόμου, στις περιοχές αρμοδιότητας του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, όπως αυτές προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία και οι οποίες δεν αφορούν στα θέματα αποφυγής συγκρούσεων στη θάλασσα, προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος ή αυτών που τιμωρούνται με ειδικές διατάξεις, στους παραβάτες επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 157 του ν.δ. 187/81 (Α΄ 261), όπως ισχύει.

Ο κατά τόπο αρμόδιος Λιμενάρχης ή η κατά τόπο αρμόδια αρχή σε λίμνες μπορεί να απαγορεύσει χρήση του υδατοδρομίου λόγω ιδιαίτερων και απρόβλεπτων συνθηκών που έχουν προκύψει προσωρινώς, εφόσον διαπιστώνεται κίνδυνος για τη ναυσιπλοΐα και την αεροπλοΐα επί ύδατος, για όσο διάστημα διαρκούν οι συνθήκες αυτές.

1. α) «Άδεια λειτουργίας» υδατοδρομίου που χορηγήθηκε με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 επέχει θέση «άδεια ίδρυσης και λειτουργίας» σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Ο κάτοχος της «άδειας λειτουργίας» του ν. 4146/2013 οφείλει να μεριμνήσει για την πλήρωση των απαιτήσεων των άρθρων 2 και 13 του παρόντος και να προσκομίσει στο Τ.Ε.Μ. τα δικαιολογητικά που σχετίζονται με τις απαιτήσεις των ιδίων άρθρων. Τα δικαιολογητικά διαβιβάζονται στην Επιτροπή Υδατοδρομίων του άρθρου 11. Η Επιτροπή προβαίνει σε επιθεώρηση του υδατοδρομίου μέσα σε είκοσι (20) εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή των δικαιολογητικών και αποστέλλει το πόρισμά της στο Τ.Ε.Μ. Το Τ.Ε.Μ. εκδίδει σχετική πράξη συμμόρφωσης με τις διατάξεις των άρθρων 2 και 13 ή ενημερώνει εγγράφως τον κάτοχο, εάν από το πόρισμα της Επιτροπής συνάγεται ότι δεν πληρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις.
Στην περίπτωση αυτή, ο κάτοχος της άδειας λειτουργίας μπορεί να ζητήσει νέα επιθεώρηση μετά από την ολοκλήρωση διορθωτικών παρεμβάσεων επί των ευρημάτων του πορίσματος της Επιτροπής Υδατοδρομίων. Κατά την κατάθεση αίτησης διεξαγωγής νέας επιθεώρησης και για το παραδεκτό αυτής, καταβάλλεται ποσό παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου το ύψος του οποίου ανέρχεται σε πεντακόσια (500) ευρώ. Το εν λόγω παράβολο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού και εμφανίζεται στον Αναλυτικό Λογαριασμό Εσόδου (ΑΛΕ) 1450189001 «Λοιπά παράβολα». Με την υποβολή του αιτήματος, υποβάλλεται και το αποδεικτικό καταβολής του παραβόλου.
β) Ο κάτοχος «άδειας λειτουργίας» υδατοδρομίου που χορηγήθηκε με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 δύναται να αιτηθεί από κοινού με τον φορέα λειτουργίας υδατοδρομίου την τροποποίηση αυτής σε «άδεια ίδρυσης» στο όνομα του κατόχου και σε «άδεια λειτουργίας» στον φορέα, στον οποίο έχει παραχωρηθεί από τον κάτοχο η λειτουργία του υδατοδρομίου. Στην περίπτωση αυτή, η χορηγηθείσα «άδεια λειτουργίας» τροποποιείται με όμοιες αποφάσεις σε «άδεια ίδρυσης» και σε «άδεια λειτουργίας» με την προϋπόθεση ότι ο κάτοχος αυτής θα μεριμνήσει για την υποβολή στο Τ.Ε.Μ. των απαιτούμενων δικαιολογητικών και για την πλήρωση των απαιτήσεων των άρθρων 2 και 13 του παρόντος. Τα δικαιολογητικά διαβιβάζονται στην Επιτροπή Υδατοδρομίων του άρθρου 11. Η Επιτροπή προβαίνει σε επιθεώρηση του υδατοδρομίου μέσα σε είκοσι (20) εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή των δικαιολογητικών και αποστέλλει το πόρισμά της στο Τ.Ε.Μ. Το Τ.Ε.Μ. εισηγείται την έκδοση των αποφάσεων «άδειας ίδρυσης» και «άδειας λειτουργίας» ή ενημερώνει εγγράφως τον κάτοχο, εάν από το πόρισμα της Επιτροπής συνάγεται ότι δεν πληρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις. Στην τελευταία περίπτωση ακολουθείται η διαδικασία διενέργειας νέας επιθεώρησης ως ανωτέρω.
γ) Εάν ο κάτοχος «άδειας λειτουργίας» υδατοδρομίου, που χορηγήθηκε με τις διατάξεις του ν. 4146/2013, δεν συμμορφωθεί με τις παραγράφους 1 (α) ή 1 (β) του παρόντος, η άδεια ανακαλείται.
2.α) Για όσα υδατοδρόμια έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης άδειας λειτουργίας με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 και μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχει εκδοθεί η σχετική άδεια, υποβάλλεται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος, νέα αίτηση, για χορήγηση άδειας ίδρυσης ή άδεια ίδρυσης και λειτουργίας. Στην αίτηση επισυνάπτονται τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά του Τεχνικού Φακέλου, με εξαίρεση εκείνα τα οποία έχουν ήδη κατατεθεί στο Τ.Ε.Μ., καλύπτουν τις απαιτήσεις του παρόντος και δεν έχουν μεταβληθεί ή τροποποιηθεί έκτοτε. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος για την εξέταση του αιτήματος και τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας.
β) Για όσα υδατοδρόμια έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης άδειας ίδρυσης με τις διατάξεις του ν. 4568/2018, και μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχει εκδοθεί η σχετική άδεια, ο αιτών δύναται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος, να υποβάλει νέα αίτηση για χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, επισυνάπτοντας τα σχετικά συμπληρωματικά ή τροποποιημένα δικαιολογητικά του Τεχνικού Φακέλου. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος για την εξέταση του αιτήματος και τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας.
γ) Για όσα υδατοδρόμια έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης άδειας λειτουργίας από δημόσιο φορέα με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 και αίτηση για χορήγηση άδειας ίδρυσης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4568/2018, και μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχει εκδοθεί
η αιτούμενη άδεια, επιτρέπεται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η υποβολή νέας αίτησης για χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, επισυνάπτοντας τα σχετικά συμπληρωματικά ή τροποποιημένα δικαιολογητικά του Τεχνικού Φακέλου. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος για την εξέταση του αιτήματος και τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας.
δ) Για όσα υδατοδρόμια έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης άδειας λειτουργίας από ιδιωτικό φορέα με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 και αίτηση χορήγησης άδειας ίδρυσης με τις διατάξεις του ν. 4568/2018 από δημόσιο φορέα με συναίνεση του ιδιωτικού φορέα, επιτρέπεται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η υποβολή νέας αίτησης για χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας από τον ιδιωτικό φορέα. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος για την εξέταση του αιτήματος και τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας.
ε) Παράβολα που έχουν ήδη καταβληθεί για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4146/2013 θεωρούνται καταβληθέντα για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης ή άδειας ίδρυσης και λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
3. Εν εξελίξει διαγωνιστικές διαδικασίες που σχετίζονται με μελέτες, έργα ή υπηρεσίες που αφορούν στην κατασκευή εγκαταστάσεων υδατοδρομίων ή στην προμήθεια εξοπλισμού αυτών δεν θίγονται από την εφαρμογή του παρόντος νόμου.

Στο άρθρο 2 του ν.δ. 49 της 10/12 Δεκεμβρίου 1968 (Α΄ 294) «Περί χορηγήσεως αδειών κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων οχημάτων ιδιωτικής χρήσεως» όπως κωδικοποιήθηκε σε ενιαίο κείμενο με το β.δ. 281/1973 (Α΄ 84) «Περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον των διατάξεων του ν.δ. 49/1968 “περί χορηγήσεως αδειών κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων οχημάτων ιδιωτικής χρήσεως” και των τροποποιητικών και συμπληρωματικών αυτού ν.δ. 833/1971 και 1268/1972» τροποποιούνται η υποπαράγραφος α) της παραγράφου 4, η παράγραφος 7 και 12 και το άρθρο 2 διαμορφώνεται
ως εξής:
«Άρθρο 2
1. Άδειες κυκλοφορίας Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων χορηγούνται σε ημεδαπά ή αλλοδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κοινοπραξίες, που ασκούν κερδοσκοπικό ή βιοποριστικό επάγγελμα ή επιχείρηση στην Ελλάδα, καθώς και σε κοινωφελή ιδρύματα και οργανισμούς κοινής ωφελείας, γενικά υπό τους όρους και προϋποθέσεις των επομένων παραγράφων.
2. Επιτρέπεται η χορήγηση άδειας κυκλοφορίας ενός ή περισσοτέρων Φορτηγών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσεως μέχρι 4.000 χιλιόγραμμων μικτού βάρους, ως και τρίτροχων φορτηγών οχημάτων ιδιωτικής χρήσεως, με δικαίωμα κυκλοφορίας σε όλη την Επικράτεια στα παραπάνω πρόσωπα, αφού καταβληθεί από αυτά υπέρ του Δημοσίου, εφάπαξ εισφορά ως εξής: α) Για τα φορτηγά αυτοκίνητα με κλειστό αμάξωμα: αα) Μικτού βάρους μέχρι 1200 χιλιόγραμμα σε διακόσια τριάντα πέντε (235) ευρώ. αβ) Μικτού βάρους από 1201-2000 χιλιόγραμμα σε διακόσια ενενήντα πέντε (295) ευρώ. αγ) Μικτού βάρους από 2001-2400 χιλιόγραμμα σε τριακόσια πενήντα (350) ευρώ. αδ) Μικτού βάρους από 2401-4000 χιλιόγραμμα σε τετρακόσια δέκα (410) ευρώ. β) Για τα φορτηγά αυτοκίνητα με ανοικτό αμάξωμα: βα) Μικτού βάρους μέχρι 1.200 χιλιόγραμμα σε εκατόν πενήντα (150) ευρώ.
ββ) Μικτού βάρους από 1201-2000 χιλιόγραμμα σε εκατόν εβδομήντα πέντε (175) ευρώ. βγ) Μικτού βάρους από 2001-2400 χιλιόγραμμα σε διακόσια πέντε (205) και βδ) Μικτού βάρους από 2401-4000 χιλιόγραμμα σε ευρώ διακόσια τριάντα πέντε (235) ευρώ. γ) Για τα τρίτροχα φορτηγά με κλειστό ή ανοικτό αμάξωμα σε εξήντα (60) ευρώ.
3. Η παραπάνω εισφορά υπέρ του Δημοσίου περιορίζεται στο 1/3 για Φ.Ι.Χ. αυτοκίνητα που ανήκουν σε επαγγελματίες αγρότες, σε δασεργάτες, ρητινοσυλλέκτες μέλη ή μη αγροτικών - δασικών συνεταιρισμών ή δασικών επιχειρήσεων που ασκούν αγροτική δραστηριότητα σύμφωνα με το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ), καθώς και για αυτοκίνητα που εκποιούνται από τον Ο.Δ.Δ.Υ. Επιτρέπεται η χορήγηση άδειας κυκλοφορίας ενός φορτηγού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, μέγιστης αποδεκτής μάζας φορτωμένου οχήματος (ΜΑΜΦΟ) μέχρι 2.500 χιλιόγραμμα ή ωφέλιμου φορτίου μέχρι 1.300 χιλιόγραμμα σε φυσικά πρόσωπα που αποκτούν και δηλώνουν αρμοδίως γεωργικό εισόδημα από οποιαδήποτε γεωργική δραστηριότητα.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τους δικαιούχους αποτελεί η άσκηση άλλης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας. Στην περίπτωση αυτήν καταβάλλεται ολόκληρη η, υπέρ του Δημοσίου, εφάπαξ εισφορά, που προσδιορίζεται στην παρούσα παράγραφο. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται οι προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για τη χορήγηση των ανωτέρω αδειών, καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης.
4. α) Άδειες κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσεως, μικτού βάρους άνω των 4.000 χιλιόγραμμων, χορηγούνται αποκλειστικά για την άσκηση κερδοσκοπικού επαγγέλματος ή τη λειτουργία επιχείρησης συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών, κτηνοτροφικών, πτηνοτροφικών, σηροτροφικών, μελισσοκομικών, αλιευτικών, υδατοκαλλιεργητικών, δασικών, καθώς και σε δασεργάτες η ρητινοσυλλέκτες μέλη ή μη αγροτικών - δασικών συνεταιρισμών ή δασικών επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι το ασκούμενο επάγγελμα ή η επιχείρηση έχει μεταφορικό έργο τέτοιο, που για την εξυπηρέτησή του απαιτείται η χρήση του φορτηγού αυτοκινήτου.
β) Κατά τη χορήγηση καταβάλλεται εφάπαξ εισφορά υπέρ του Δημοσίου που καθορίζεται: βα) Για φορτηγά αυτοκίνητα με κλειστό αμάξωμα σε τετρακόσια δέκα (410) ευρώ προσαυξανόμενο κατά 0,05 ευρώ ανά χιλιόγραμμο για το πέραν των 4.000 χιλιόγραμμων μικτό βάρος. ββ) Για φορτηγά αυτοκίνητα με ανοικτό αμάξωμα σε διακόσια τριάντα πέντε (235) ευρώ προσαυξανόμενο κατά 0,05 ευρώ ανά χιλιόγραμμο για το πέραν των 4.000 χιλιόγραμμων μικτό βάρος. Τα παραπάνω ποσά αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών.
5. Για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας ενός ή περισσοτέρων Φορτηγών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης, υποβάλλεται αίτημα στην αρμόδια Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών με τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
α) Αίτηση του ενδιαφερόμενου φυσικού προσώπου ή του προσώπου που εκπροσωπεί το νομικό πρόσωπο ή νομίμως εξουσιοδοτημένου εκπρόσωπου αυτών.
β) Βεβαίωση της οικείας Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας, η οποία έχει εκδοθεί εντός των τελευταίων τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της αίτησης, με τη οποία βεβαιώνεται η έναρξη και λειτουργία της επιχείρησης και το αντικείμενο αυτής. γ) Βεβαίωση ορθής αναγγελίας ενάρξεως επαγγέλματος ή διοικητική άδεια ή εγγραφή σε μητρώο εφόσον απαιτείται για την άσκηση της συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας. 
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών επαγγελματικές δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται η υποβολή των δικαιολογητικών του εδαφίου γ΄ της παρούσας, μπορούν να εξαιρούνται από την υποβολή αυτών. Η κατηγορία της αιτούμενης άδειας του Φορτηγού Ιδιωτικής Χρήσης αυτοκινήτου προσδιορίζεται στην αίτηση που υποβάλλεται στην αρμόδια Διεύθυνση
Μεταφορών και Επικοινωνιών. Για τη διακοπή των εργασιών της επιχείρησης από την οικεία Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, απαιτείται η υποβολή βεβαίωσης της αρμόδιας υπηρεσίας μεταφορών περί κατάθεσης των στοιχείων κυκλοφορίας των κατεχόμενων Φορτηγών Ιδιωτικής Χρήσης ή βεβαίωσης περί μεταβίβασης αυτών.
6. Όπου στην ισχύουσα νομοθεσία προβλέπεται ο έλεγχος της απόδειξης της πραγματοποίησης ακαθάριστων εσόδων ως προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειων κυκλοφορίας Φορτηγών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης ή για τη μεταβολή των όρων κυκλοφορίας τους, αυτός παύει να ισχύει.
7. Επιτρέπεται η χορήγηση μιας μόνο άδειας κυκλοφορίας φορτηγού αυτοκινήτου οχήματος Ιδιωτικής Χρήσης μικτού βάρους μέχρι 4.000 χιλιογράμμων σε μεταφορικές επιχειρήσεις και σε γραφεία και πρακτορεία μεταφορών για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών τους αναγκών, όπως μεταφορά υλικών συσκευασίας, εξοπλισμού, που ανήκουν σε αυτές. Τα μεταφερόμενα αυτά είδη αναγράφονται στην άδεια κυκλοφορίας.
8. Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, δύναται να καθορίζονται οι όροι και προϋποθέσεις κυκλοφορίας Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων, τα οποία έχουν σταθερά συνδεδεμένα με το όχημα μηχανήματα, χρήσιμα για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά των επαγγελματικών αναγκών της επιχείρησης ή του επαγγελματία. Κατά την έκδοση της άδειας κυκλοφορίας των Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων της κατηγορίας αυτής καταβάλλεται εφάπαξ υπέρ του Δημοσίου εισφορά ανάλογη με τα αναφερόμενα στις παραγράφους 2 και 3 του παρόντος άρθρου.
9. Η εισφορά που ορίζεται από τις διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων βεβαιώνεται ως δημόσιο έσοδο
από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. βάσει των απογραφικών δελτίων των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και καταβάλλεται:
α) Εάν δεν υπερβαίνει τα τριακόσια πενήντα (350) ευρώ, εφάπαξ κατά τη χορήγηση της άδειας κυκλοφορίας.
β) Εάν υπερβαίνει τα τριακόσια πενήντα (350) ευρώ, καταβάλλεται σε έξι (6) μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη κατά τη χορήγηση της άδειας και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα των επόμενων μηνών, από τον μήνα που χορηγήθηκε η άδεια. Αν η βεβαίωση ενεργηθεί μετά την πάροδο προθεσμίας πληρωμής μερικών δόσεων, οι δόσεις αυτές καταβάλλονται μέχρι την τελευταία ημέρα πληρωμής της δόσης που λήγει μετά τη βεβαίωση. Το ποσό της κάθε δόσης, εκτός της τελευταίας, δεν μπορεί να είναι κατώτερο των διακοσίων τριάντα πέντε (235) ευρώ. Αν όμως για την τελευταία δόση προκύπτει ποσό μέχρι εκατόν είκοσι (120) ευρώ, αυτό προσαυξάνει το ποσό της προηγούμενης δόσης. Η μη εμπρόθεσμη καταβολή μιας των παραπάνω δόσεων συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος καταβολής της εισφοράς σε δόσεις, ολόκληρο δε το υπόλοιπο ποσό της εισφοράς καθίσταται ληξιπρόθεσμο και απαιτητό από την ημερομηνία απώλειας του δικαιώματος. Στην περίπτωση αυτήν αφαιρούνται από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας οι πινακίδες του αυτοκινήτου, μέχρι την ολοσχερή εξόφληση του οφειλομένου ποσού της εισφοράς.
10. Η κατά τα παραπάνω οριζόμενη εφάπαξ υπέρ του δημοσίου εισφορά καταβάλλεται όταν κυκλοφορεί για πρώτη φορά φορτηγό αυτοκίνητο ή τρίτροχο όχημα ως ιδιωτικής χρήσης.
11. Απαλλάσσονται της καταβολής της, δια του παρόντος άρθρου οριζόμενης υπέρ του Δημοσίου εισφοράς, τα βυτιοφόρα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, που προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για τη μεταφορά και διανομή πόσιμου νερού σε περιοχές που δεν υδρεύονται, καθώς και τα φορτηγά κλειστού αμαξώματος αποκομιδής απορριμμάτων. Τα ανωτέρω απαλλασσόμενα από την καταβολή εισφοράς, υπέρ του Δημοσίου, φορτηγά αυτοκίνητα έχουν δικαίωμα κυκλοφορίας μόνο στον νομό όπου βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης. Τα φορτηγά κλειστού αμαξώματος αποκομιδής απορριμμάτων δύνανται να κυκλοφορούν σε όλη τη Χώρα, μόνον εφόσον καταβάλλουν την προβλεπόμενη στο παρόν άρθρο εισφορά υπέρ του Δημοσίου. Οι όροι, οι προϋποθέσεις και περιορισμοί, με τους οποίους θα είναι δυνατή η κυκλοφορία των αυτοκινήτων αυτών, καθορίζονται με
απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.
12. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, καθορίζονται κατηγορίες φυσικών προσώπων ή νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στο όνομα των οποίων εκδίδεται άδεια κυκλοφορίας Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων εφόσον έχουν μεταφορικό έργο που είναι απαραίτητο για την επίτευξη των σκοπών τους. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, τα δικαιολογητικά, το ύψος του μικτού βάρους, το μεταφορικό έργο και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για τη χορήγηση των αδειών κυκλοφορίας των Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων αυτής της κατηγορίας.
13. Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης ανεξάρτητων αδειών κυκλοφορίας και πινακίδων ρυμουλκουμένων σε Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων του άρθρου 30 του ν. 3536/2007, αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των σκοπών τους.
Κατά την έκδοση της άδειας κυκλοφορίας των ανεξάρτητων αυτών μονάδων καταβάλλεται εφάπαξ υπέρ του Δημοσίου εισφορά ανάλογη με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, όπως αυτή ισχύει.
Στην ίδια απόφαση καθορίζεται ο αριθμός των ανεξάρτητων μονάδων για κάθε αυτοκίνητο, καθώς και ο τύπος των πινακίδων.
14. Με αποφάσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος ως προς τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησης αδειών κυκλοφορίας φορτηγών οχημάτων ιδιωτικής χρήσης γενικά και ανά κατηγορία. Με όμοιες αποφάσεις μπορούν να καθορίζονται δικαιολογητικά για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας, με τα οποία βεβαιώνεται μεταξύ άλλων ανά κατηγορία η καταλληλότητα του οχήματος για την τήρηση των όρων προστασίας της δημόσιας ασφάλειας, υγείας και του περιβάλλοντος».

1. Το άρθρο 1 του ν. 3446/2006 «Οργάνωση και λειτουργία αρχών ελέγχου κυκλοφορίας των οχημάτων - 
Ρυθμίσεις για τις επιβατικές μεταφορές και άλλες διατάξεις» (Α΄ 49) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1
Μικτά Κλιμάκια Ελέγχου Οχημάτων
1. Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα των Περιφερειών της Χώρας συνιστώνται ένα ή περισσότερα Μικτά Κλιμάκια Ελέγχου (ΜΚΕ). Τα ΜΚΕ είναι αρμόδια για τον έλεγχο της νομιμότητας και ασφάλειας της κυκλοφορίας και των εκπομπών καυσαερίων των οχημάτων, ελληνικών και αλλοδαπών, που κυκλοφορούν στη Χώρα, τον έλεγχο νομιμότητας της διενέργειας μεταφοράς με αυτά, καθώς και για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
2. Τα ΜΚΕ αποτελούνται από:
α) δύο (2) εκπροσώπους της Υπηρεσίας Μεταφορών και Επικοινωνιών ή του Κέντρου Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΚΤΕΟ) της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, ένας από τους οποίους είναι τεχνικός και
β) ένα (1) όργανο του Τμήματος Τροχαίας ή της υπηρεσίας που ασκεί καθήκοντα Τροχαίας ή ένα όργανο του Λιμενικού Σώματος, εφόσον ο έλεγχος διενεργείται σε περιοχή αρμοδιότητάς του.
Επικεφαλής του ΜΚΕ ορίζεται ένας από τους εκπροσώπους της περίπτωσης α΄.
Σε περίπτωση μεταφοράς ραδιενεργών υλικών είτε αυτή είναι δηλωμένη είτε όχι, στο ΜΚΕ δύναται να συμμετέχει, εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον επικεφαλής του ΜΚΕ, και ένα μέλος του προσωπικού της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται ο τρόπος και οι προϋποθέσεις συμμετοχής του μέλους του προσωπικού της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) που συμμετέχει στο ΜΚΕ, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
3. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη που εκδίδεται κάθε έτος μετά από πρόταση των αρμόδιων υπηρεσιών, καθορίζεται ο αριθμός των ΜΚΕ, καθώς και ονομαστικός πίνακας υπαλλήλων των αρμόδιων υπηρεσιών που μπορούν να συμμετέχουν στα ΜΚΕ.
4. Με απόφαση του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, συγκροτείται κάθε φορά το ΜΚΕ από υπαλλήλους που περιλαμβάνονται στον ανωτέρω ονομαστικό πίνακα.
5. Ο έλεγχος ασκείται σε κάθε σημείο της περιοχής αρμοδιότητας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, ακόμη και στους λιμένες και πλησίον των συνοριακών σταθμών.
Η διαπίστωση της παράβασης και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων γίνεται επιτόπου και μετά από ακρόαση του οδηγού του οχήματος συντάσσεται σχετική έκθεση.
6. Η ακινητοποίηση του οχήματος γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και των υπουργικών αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4Β.
7. Στις περιπτώσεις που η παράβαση επισύρει την ποινή του διοικητικού προστίμου, μέτρο για την εξασφάλιση της καταβολής του, αποτελεί η επί τόπου αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος. Η καταλογιστική πράξη επιβολής του προστίμου επέχει θέση στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα επτά (7) ημερών. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού μπορεί να μειώνεται το χρονικό διάστημα κυκλοφορίας του οχήματος με την καταλογιστική πράξη επιβολής προστίμου και να τίθενται περιορισμοί στον προορισμό και στη διαδρομή που ακολουθείται.
Απαγορεύεται η έξοδος από τη Χώρα των οχημάτων, των οποίων έχουν αφαιρεθεί τα στοιχεία κυκλοφορίας. Τα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήματος επιστρέφονται στον νόμιμο κάτοχό τους από τις αρμόδιες κατά περίπτωση αρχές, αφού εξοφληθεί το πρόστιμο. Εάν πρόκειται για αλλοδαπό όχημα και δεν καταβληθεί το πρόστιμο εντός της ίδιας ημέρας, αντίγραφο της καταλογιστικής πράξης αποστέλλεται από το ΜΚΕ σε όλα τα Τελωνεία, τις αστυνομικές και λιμενικές Αρχές εισόδου και εξόδου από τη Χώρα, ώστε να μην επιτραπεί η έξοδος του οχήματος έως ότου καταβληθεί το πρόστιμο. Η έξοδος του οχήματος επιτρέπεται αφού προσκομιστεί στις Τελωνειακές ή Λιμενικές Αρχές το αποδεικτικό καταβολής του προστίμου και παραληφθούν τα στοιχεία κυκλοφορίας που είχαν αφαιρεθεί. Η άσκηση προσφυγής κατά της πράξης επιβολής προστίμου, ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της. Η διάταξη αυτής της παραγράφου έχει εφαρμογή και για τους ελέγχους που πραγματοποιούνται από τα υπόλοιπα όργανα ελέγχου του άρθρου 2 του νόμου αυτού.
8. Τα έσοδα από την είσπραξη των προστίμων που επιβάλλονται από τα ΜΚΕ περιέρχονται στην οικεία Περιφέρεια κατά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και εξοπλισμού των ΜΚΕ ή των Διευθύνσεων Μεταφορών και Επικοινωνιών ή των ΚΤΕΟ.
Το υπόλοιπο ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) περιέρχεται ως δημόσιο έσοδο στον κρατικό προϋπολογισμό».
2. Στο άρθρο 4Α του ν. 3446/2006 (Α΄ 49) «Οργάνωση και λειτουργία αρχών ελέγχου κυκλοφορίας των οχημάτων - Ρυθμίσεις για τις επιβατικές μεταφορές και άλλες διατάξεις» (Α΄ 49) αντικαθίστανται οι παράγραφοι 1 και 1α, τροποποιείται η παράγραφος 2, καταργείται η παράγραφος 4 και το άρθρο 4Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 4Α
Διοικητικά πρόστιμα
1. Για τις παραβάσεις της νομοθεσίας οδικών μεταφορών που προβλέπονται σε αυτόν τον νόμο και στις υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται με εξουσιοδότησή του, οι αρχές ελέγχου του άρθρου 2 επιβάλλουν τις ακόλουθες διοικητικές κυρώσεις:
(α) Για ιδιαζόντως σοβαρή παράβαση:
Διοικητικό πρόστιμο
στον ιδιοκτήτη: από χίλια (1.000) έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ,
στον οδηγό: από πεντακόσια (500) έως χίλια (1000) ευρώ,
στον υπεύθυνο φόρτωσης: από χίλια (1.000) έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ,
στους λοιπούς συμμετέχοντες ανάλογα με τις υποχρεώσεις ασφαλείας εκάστου, σύμφωνα με το κεφάλαιο 1.4 του Παραρτήματος Ι.1 της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ, όπως κάθε φορά ισχύει: από πεντακόσια (500) έως χίλια (1000) ευρώ.
(β) Για πολύ σοβαρή παράβαση:
Διοικητικό πρόστιμο
στον ιδιοκτήτη: από πεντακόσια πενήντα (550) έως εννιακόσια πενήντα (950) ευρώ,
στον οδηγό: από διακόσια εξήντα (260) έως τετρακόσια πενήντα (450) ευρώ,
στον υπεύθυνο φόρτωσης: από πεντακόσια πενήντα (550) έως εννιακόσια πενήντα (950) ευρώ,
στους λοιπούς συμμετέχοντες, ανάλογα με τις υποχρεώσεις ασφαλείας εκάστου, σύμφωνα με το Κεφάλαιο 1.4 του Παραρτήματος Ι.1 της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ, όπως κάθε φορά ισχύει: από διακόσια εξήντα (260) έως τετρακόσια πενήντα (450) ευρώ.
(γ) Για σοβαρή παράβαση:
Διοικητικό πρόστιμο
στον ιδιοκτήτη: από τριακόσια (300) έως πεντακόσια (500) ευρώ,
στον οδηγό: από εκατό (100) έως διακόσια πενήντα (250) ευρώ,
στον υπεύθυνο φόρτωσης: από τριακόσια (300) έως πεντακόσια (500) ευρώ,
στους λοιπούς συμμετέχοντες ανάλογα με τις υποχρεώσεις ασφαλείας εκάστου, σύμφωνα με το Κεφάλαιο 1.4 του Παραρτήματος Ι.1 της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ, όπως κάθε φορά ισχύει: από εκατό (100) έως διακόσια πενήντα (250) ευρώ.
(δ) Για ελαφρά παράβαση:
Διοικητικό πρόστιμο
στον ιδιοκτήτη: από πενήντα (50) έως διακόσια πενήντα (250) ευρώ,
στον οδηγό: από είκοσι (20) έως ογδόντα (80) ευρώ.
2. Στους ιδιοκτήτες που είναι και οδηγοί των οχημάτων τους καταλογίζεται μόνο το διοικητικό πρόστιμο που αφορά τον ιδιοκτήτη. Σε περίπτωση μισθωμένου οχήματος, το διοικητικό πρόστιμο για τον ιδιοκτήτη καταλογίζεται στον μισθωτή.
3. Ο ιδιοκτήτης του οχήματος είναι υπεύθυνος για τις παραβάσεις που διαπράττονται από τον οδηγό που χρησιμοποιεί για την πραγματοποίηση της μεταφοράς. Σε περίπτωση μισθωμένου οχήματος χωρίς οδηγό, υπεύθυνος για τις παραβάσεις του οδηγού είναι ο μισθωτής».
3. Το άρθρο 4Β του ν. 3446/2006 «Οργάνωση και λειτουργία αρχών ελέγχου κυκλοφορίας των οχημάτων - Ρυθμίσεις για τις επιβατικές μεταφορές και άλλες διατάξεις» (Α΄ 49) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 4Β
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
1. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού εξειδικεύονται οι παραβάσεις της νομοθεσίας οδικών μεταφορών που αφορούν: 
α) την πρόσβαση στην αγορά των εθνικών και διεθνών οδικών εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών και τη διενέργεια μεταφορών με φορτηγά και λεωφορεία δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τους Κανονισμούς (ΕΚ) 1072/2009
και 1073/2009 και τις διμερείς και πολυμερείς διεθνείς συμφωνίες οδικών εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών, όπως κάθε φορά ισχύουν,
β) τις ώρες οδήγησης, τα διαλείμματα και τις περιόδους ανάπαυσης των οδηγών που απασχολούνται στην οδική μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών και τη συσκευή ελέγχου στον τομέα των οδικών μεταφορών, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 3821/85, τον Κανονισμό (ΕΚ) 561/2006 και την Ευρωπαϊκή Συμφωνία της Γενεύης του 1970 για την Εργασία των Πληρωμάτων των Οχημάτων που εκτελούν Διεθνείς Οδικές Μεταφορές («AETR»), όπως ισχύουν κάθε φορά,
γ) τις απαιτήσεις οι οποίες πρέπει να πληρούνται κατά τη μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων, σύμφωνα με το Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ, όπως ισχύει κάθε φορά και ενσωματώνεται στην εθνική-νομοθεσία,
δ) τις απαιτήσεις για τον ειδικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ευπαθών τροφίμων, σύμφωνα με τη Συμφωνία ΑΤΡ, όπως ισχύει κάθε φορά και ενσωματώνεται στην εθνική - νομοθεσία,
ε) τα μέγιστα βάρη και διαστάσεις, την ασφαλή φόρτωση και έλξη οχημάτων, τις επιτρεπόμενες αλλαγές ή τροποποιήσεις του οχήματος, τα τεχνικά χαρακτηριστικά συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων και γενικότερα την ασφαλή κυκλοφορία του οχήματος όπως ρυθμίζονται από τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και την υπόλοιπη εθνική και ενωσιακή νομοθεσία που ισχύει κάθε φορά,
στ) τις ελλείψεις που διαπιστώνονται κατά τη διενέργεια του οδικού τεχνικού ελέγχου των οχημάτων επαγγελματικής χρήσης που κυκλοφορούν στην Ελληνική Επικράτεια για τη διαπίστωση της τεχνικής τους καταλληλότητας.
1α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών εξειδικεύονται οι διοικητικές κυρώσεις για τις παραβάσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας που αφορούν στα στοιχεία αναγνώρισης πλαισίου και κινητήρα οχημάτων, στη γενική απογραφή, ταξινόμηση και κυκλοφορία οχημάτων, στις άδειες και πινακίδες αριθμού κυκλοφορίας και στις άδειες οδήγησης, όταν αυτές οι παραβάσεις διαπράττονται με φορτηγά, ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα οχήματα. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι διοικητικές κυρώσεις για τις παραβάσεις των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων στο οδικό δίκτυο της Χώρας.
2. Με τις ίδιες αποφάσεις κατατάσσονται οι παραβάσεις σε κατηγορίες ανάλογα με τη σοβαρότητά τους, εξειδικεύονται οι διοικητικές κυρώσεις εντός των ορίων του άρθρου 4Α ανάλογα με τη σοβαρότητα κάθε παράβασης, οι διοικητικές κυρώσεις που καταλογίζονται σε περίπτωση συρροής παραβάσεων και σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόσωπα που είναι υπόχρεα για την καταβολή των διοικητικών προστίμων, τα διοικητικά μέτρα που επιβάλλονται, οι ειδικές απαιτήσεις για τη σύνθεση των οργάνων ελέγχου και ο ελάχιστος εξοπλισμός που απαιτείται για τον έλεγχο.
3. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, ρυθμίζονται για καθεμία από τις αρχές ελέγχου του άρθρου 2 τα ειδικά θέματα σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου, τα σημεία ελέγχου, τους χώρους ελέγχου, τη διαπίστωση, καταλογισμό, επιβολή και είσπραξη των διοικητικών προστίμων και την απόδοσή τους στον Κρατικό Προϋπολογισμό και τη συγκέντρωση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων για τους οδικούς ελέγχους της νομοθεσίας μεταφορών.
4. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται ενιαίο έντυπο ελέγχου με παραρτήματα για κάθε κατηγορία ελέγχου που πραγματοποιείται.
5. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού καθορίζονται για κάθε αρχή ελέγχου οι απαιτήσεις εκπαίδευσης και η διαδικασία πιστοποίησης των ελεγκτών που συμμετέχουν στα όργανα ελέγχου».
4. Στον ν. 3446/2006 (Α΄ 49) μετά το άρθρο 4Β προστίθεται νέο άρθρο 4Γ, ως εξής:
«Άρθρο 4Γ
Έλεγχοι παραποίησης ταχογράφων
1. Αν, μετά τη διεξαγωγή ελέγχου καθ’ οδόν σε όχημα που φέρει ταχογράφο από τις αρχές ελέγχου του άρθρου 3 της κοινής υπουργικής απόφασης αριθμ. Γ438/οικ.28317/2481/2009 (Β΄989) προκύπτουν στοιχεία που δημιουργούν εύλογες υποψίες για την ύπαρξη συσκευής ή διάταξης ή λογισμικού παραποίησης των καταγραφών του ταχογράφου, οι αρχές ελέγχου μπορούν να κατευθύνουν το όχημα σε εγκεκριμένο συνεργείο ταχογράφων για τη διεξαγωγή ελέγχου, προκειμένου να διαπιστωθεί:
(α) αν ο ταχογράφος λειτουργεί κανονικά και
(β) αν τα δεδομένα καταγράφονται και αποθηκεύονται ορθά και οι παράμετροι βαθμονόμησης είναι ορθές.
2. Οι αρχές ελέγχου μπορούν να ζητούν από τα εγκεκριμένα συνεργεία ταχογράφων να διεξαγάγουν τους ελέγχους των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, καθώς και ελέγχους για ανίχνευση παρουσίας συσκευών ή διάταξης ή λογισμικού παραποίησης.
3. Αν εντοπιστούν συσκευές ή διάταξη ή λογισμικό παραποίησης, είτε έχουν χρησιμοποιηθεί από τον οδηγό είτε όχι, ο εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της συσκευής ή διάταξης, η μονάδα επί οχήματος ή τα δομικά της στοιχεία, το λογισμικό, καθώς και η κάρτα οδηγού, μπορούν να κατάσχονται από την αρχή ελέγχου. Η κίνηση του οχήματος επιτρέπεται μετά την αποκατάσταση της ορθής λειτουργίας του ταχογράφου. Το κόστος του ελέγχου της δεύτερης παραγράφου και της αποκατάστασης της ορθής λειτουργίας του ταχογράφου βαρύνει τον κάτοχο του οχήματος».

1. Το άρθρο 26 του ν. 4611/2019 «Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 73) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 26
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας
για μεταβίβαση αυτοκινήτου Δ.Χ.
1. Ειδικά για την αποξένωση Δ.Χ. αυτοκινήτου ισχύουν τα εξής: α) Αν ο αιτών έχει εξοφλήσει πλήρως τις υποχρεώσεις του από πάσης φύσεως οφειλές μέχρι και το τέλος του μήνα που προηγείται της αίτησης, χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. β) Αν ο αιτών έχει οφειλή από ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, χορηγείται βεβαίωση οφειλής. Αν το ποσό του τιμήματος όπως αναγράφεται στο τιμολόγιο πώλησης είναι μεγαλύτερο του ποσού των οφειλών του πωλητή στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, από το τίμημα παρακρατείται και αποδίδεται στους οικείους φορείς ποσό ίσο με το ύψος των οφειλών του πωλητή, όπως αυτό προκύπτει από τη βεβαίωση οφειλής που χορηγείται για τον σκοπό αυτόν. Αν το ποσό του τιμήματος είναι μικρότερο του ποσού των οφειλών του πωλητή στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, η μεταβίβαση δεν ολοκληρώνεται.
Αν τα προς μεταβίβαση αυτοκίνητα είναι περισσότερα του ενός, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό όπως αναγράφεται στα σχετικά τιμολόγια.
2. Οι βεβαιώσεις της παραγράφου1 δεν απαιτούνται στις περιπτώσεις των παραγράφων 5, 6 και 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59). Οι βεβαιώσεις της παραγράφου 1 δεν απαιτούνται για την επιστροφή φορτηγού ή λεωφορείου δημόσιας χρήσης στον πωλητή που παρακράτησε την κυριότητα του οχήματος και του δικαιώματος, λόγω μη εξόφλησης του τιμήματος από τον αγοραστή, και για τη μεταβίβαση φορτηγού ή λεωφορείου δημόσιας χρήσης σε σύζυγο ή τέκνα του πωλητή. Στην τελευταία περίπτωση, τυχόν ασφαλιστικές οφειλές του πωλητή αναλαμβάνονται από τον σύζυγο ή τα τέκνα από την ημέρα της μεταβίβασης και μέχρι της εξοφλήσεώς τους, με σχετική σημείωση στα σχετικά βιβλία και έγγραφα.
3. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζεται η διαδικασία παρακράτησης του τιμήματος στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 και απόδοσής του στους οικείους φορείς».
2. Στο άρθρο 30 του ν. 4611/2019 (Α΄ 73) «Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις», προστίθεται νέο εδάφιο στο τέλος του άρθρου και το άρθρο 30 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 30
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς των άρθρων 23 έως 28 αρχίζει από τη δημοσίευση της απόφασης του άρθρου 29. Μετά την έναρξη ισχύος των άρθρων 23 έως 28, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, καταργείται κάθε άλλη σχετική διάταξη.
Ειδικά η υποχρέωση προσκόμισης του αποδεικτικού του άρθρου 23 σε περίπτωση αποχαρακτηρισμού και αντικατάστασης φορτηγού και λεωφορείου δημοσίας χρήσης και σε περίπτωση παραίτησης ή ανάκλησης της άδειας φορτηγού και λεωφορείου δημόσιας χρήσης για οποιοδήποτε λόγο καταργείται από 1.3.2020».

1. Οχήματα κατηγορίας Μ1, Μ2, Μ3, Ν1, Ν2, Ν3, Ο2, Ο3 και Ο4 που έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα, τα οποία δεν διαθέτουν στοιχεία κυκλοφορίας (ανάριθμα), μπορούν να εκμισθώνονται από τον ιδιοκτήτη τους και να τίθενται σε κυκλοφορία ως δημόσιας χρήσης στο όνομα του μισθωτή, με τις προϋποθέσεις των επομένων παραγράφων.
2. Για τη μίσθωση καταρτίζεται συμφωνητικό που περιέχει τουλάχιστον: τα στοιχεία του εκμισθωτή και του μισθωτή, τη χρονική διάρκεια της μίσθωσης, τα στοιχεία του οχήματος (είδος και κατηγορία οχήματος, μάρκα, εμπορική ονομασία, αριθμό πλαισίου οχήματος). Η μίσθωση αφορά όχημα κατηγορίας EUROV, EURO 5 ή μεταγενέστερων οδηγιών. Η μίσθωση επιτρέπεται εφόσον:
(α) ο μισθωτής έχει δικαίωμα θέσης του οχήματος σε κυκλοφορία ως δημόσιας χρήσης,
(β) προκειμένου για όχημα κατηγορίας Ν1, Ν2, και Ν3, ο μισθωτής έχει ήδη θέσει σε κυκλοφορία στο όνομά του τουλάχιστον ένα φορτηγό δημόσιας χρήσης με άλλον τρόπο πλην της μίσθωσης,
(γ) προκειμένου για όχημα κατηγορίας Ο2, Ο3 και Ο4, ο μισθωτής έχει ήδη θέσει σε κυκλοφορία στο όνομά του τουλάχιστον ένα μηχανοκίνητο όχημα δημόσιας χρήσης.
3. Το μισθωμένο όχημα κατά τη διάρκεια της μίσθωσης βρίσκεται στην αποκλειστική διάθεση του μισθωτή.
Η χρονική διάρκεια της μίσθωσης δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δύο (2) ετών. Το συμφωνητικό γνωστοποιείται στις φορολογικές αρχές κατά την κείμενη νομοθεσία.
4. Τα μισθωμένα ανάριθμα οχήματα τίθενται σε κυκλοφορία ως εξής:
α. Η άδεια κυκλοφορίας εκδίδεται στο όνομα του μισθωτή με την υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών της Περιφέρειας του πιστοποιητικού ταξινόμησης και της σύμβασης μίσθωσης του οχήματος.
β. Η άδεια κυκλοφορίας συμπληρώνεται ως εξής:
αα) Στα πεδία C1.1 και C1.2 αναγράφονται τα στοιχεία του μισθωτή.
ββ) Στο πεδίο C4 συμπληρώνεται: «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΟΧΗΜΑΤΟΣ».
γγ) Στη θέση των παρατηρήσεων αναγράφεται «ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΝΑΡΙΘΜΟΥ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΕΩΣ ….ΕΚΜΙΣΘΩΤΗΣ...», όπου προσδιορίζονται η ακριβής ημερομηνία λήξης της μίσθωσης (ημέρα/μήνας/έτος) και η επωνυμία του εκμισθωτή.
δδ) Στα ρυμουλκούμενα οχήματα, στη θέση των παρατηρήσεων αναγράφεται επιπλέον η παρατήρηση «ΤΕΘΗΚΕ ΣΕ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΩΣ ΡΥΜΟΥΛΚΟΥΜΕΝΟ ΤΟΥ ….».
Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την έκδοση αδειών κυκλοφορίας οχημάτων δημόσιας χρήσης.
5. Το ενοχικό δικαίωμα από τη σύμβαση μίσθωσης ανάριθμου οχήματος καταχωρίζεται στο βιβλιάριο μεταβολών κυριότητας και κατοχής αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών, εφόσον για το μισθωμένο όχημα προβλέπεται η τήρηση αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 1146/1972 (Α΄ 64). Στο πεδίο «πωλητής» των φύλλων του βιβλιαρίου αναγράφονται τα στοιχεία του εκμισθωτή και στο πεδίο «αγοραστής» τα στοιχεία του μισθωτή.
Στο πεδίο των παρατηρήσεων αναγράφεται «Μίσθωση ανάριθμου οχήματος, σύμφωνα με το.. συμφωνητικό μίσθωσης, διάρκεια μίσθωσης έως.. (ημέρα/μήνας/έτος).».
Σε περίπτωση λύσης της σύμβασης μίσθωσης ή λήξης της και σύναψης νέας μεταξύ των ιδίων ή διαφορετικών συμβαλλομένων ή σε περίπτωση ανανέωσης της σύμβασης γίνεται σχετική καταχώριση από την Υπηρεσία Μεταφορών της Περιφέρειας σε άλλο φύλλο του βιβλιαρίου μεταβολών.
6. Όταν η σύμβαση η οποία αναφέρεται σε δημόσιας χρήσης όχημα λήξει ή αν λυθεί πριν από τη λήξη της για οποιονδήποτε λόγο, η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος δημόσιας χρήσης αφαιρείται και ο κάτοχος αυτής υποχρεούται να ζητήσει τον αποχαρακτηρισμό του οχήματος ως δημόσιας χρήσης, εφόσον απαιτείται από το είδος της άδειας κυκλοφορίας δημόσιας χρήσης, εντός χρονικού διαστήματος τριών (3) μηνών από την ημερομηνία λήξης ή λύσης της σύμβασης. Μετά από την πάροδο άπρακτης της ανωτέρω προθεσμίας, η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας αποχαρακτηρίζει αυτεπαγγέλτως το όχημα ως δημόσιας χρήσης. Για τον αποχαρακτηρισμό του οχήματος δεν απαιτείται ασφαλιστική ενημερότητα του κατόχου, ούτε επιθεώρηση του οχήματος από την αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας.
7. Κατά τη διάρκεια της μίσθωσης απαγορεύονται:
α. Η μεταβίβαση του οχήματος.
β. Η διασκευή του οχήματος χωρίς την έγγραφη συναίνεση της εκμισθώτριας εταιρείας.
γ. Η υπεκμίσθωση του οχήματος.
8. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού μπορούν να ρυθμίζονται λεπτομέρειες σχετικά με τη λειτουργία των επιχειρήσεων εκμίσθωσης ανάριθμων οχημάτων, τη μίσθωση και θέση σε κυκλοφορία ανάριθμων οχημάτων από τον μισθωτή».

1. Η παράγραφος 3 του άρθρου 10 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268), όπως ισχύει, αντικαθίσταται, οι παράγραφοι 1, 4, 5 και 7 τροποποιούνται και το άρθρο 10 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 10
Καθορισμός και είσπραξη κομίστρου
1. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται στο τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους, καθορίζονται ή αναπροσαρμόζονται, κάθε φορά, οι χιλιομετρικοί συντελεστές κομίστρου μεταφοράς επιβατών με λεωφορεία, τα όρια βάρους αποσκευών χωρίς καταβολή κομίστρου, οι συντελεστές κομίστρου για μεταφορά υπερβάλλοντος βάρους αποσκευών και ασυνόδευτων μικροδεμάτων, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για τον τρόπο είσπραξης, διάθεσης εισιτηρίων και επιβαλλόμενων επιβαρύνσεων επί της τιμής αυτών. Οι παραπάνω χιλιομετρικοί συντελεστές κομίστρου, στις αστικές και υπεραστικές γραμμές, δύνανται να είναι ενιαίοι για το σύνολο της χώρας ή διαφορετικοί κατά περιφερειακή ενότητα ή περιφερειακές ενότητες ή κατά κατηγορίες γραμμών που παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά στοιχεία εκμετάλλευσης. Με όμοια απόφαση καθορίζονται ενιαίος τρόπος υπολογισμού του κομίστρου αστικών συγκοινωνιών κατά ζώνες, το βασικό κόμιστρο ζώνης και ο χιλιομετρικός συντελεστής.
2. Για τον καθορισμό του κομίστρου, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο και τον τρόπο υπολογισμού αυτού, λαμβάνονται υπόψη ιδίως η συχνότητα των δρομολογίων, η προβλεπόμενη κίνηση επιβατών, οι τοπικές συνθήκες λειτουργίας των Κ.Τ.Ε.Λ., οι δαπάνες λειτουργίας, εκμετάλλευσης και απόσβεσης της αξίας των λεωφορείων, οι γενικές δαπάνες λειτουργίας των φορέων παροχής συγκοινωνιακού έργου, τα ελευθέρας ή μειωμένης τιμής εισιτήρια, σύμφωνα με την αριθμ. 99/1990 (Α΄ 109) Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου και το εύλογο ανά λεωφορείο κέρδος. Η προβλεπόμενη στο άρθρο 13 του παρόντος εισφορά 5% υπολογίζεται επί του ως άνω καθοριζόμενου κομίστρου και προστίθεται σε αυτό.
3. Τα κόμιστρα των υπεραστικών γραμμών κάθε φορέα παροχής συγκοινωνιακού έργου καθορίζονται με αποφάσεις των οικείων Περιφερειαρχών, με βάση τις ρυθμίσεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού. Τα κόμιστρα των αστικών γραμμών καθορίζονται ενιαία
για όλους τους φορείς στην Υπουργική Απόφαση της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού.
4. Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, λοιποί Οργανισμοί, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. ή επιχειρήσεις του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα ή ενώσεις προσώπων, που επιθυμούν την άσκηση πολιτικής μειωμένων κομίστρων ή ελεύθερης διακίνησης με τις εκτελούμενες τακτικές αστικές ή υπεραστικές γραμμές, μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις με τους φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου ή τις Ομοσπονδίες αυτών, με τις οποίες καθορίζονται η παρεχόμενη έκπτωση επί του καθορισμένου κομίστρου, ο αριθμός των μετακινούμενων επιβατών και η ανά μετακινούμενο επιβάτη δαπάνη που βαρύνει τον αντισυμβαλλόμενο του Κ.Τ.Ε.Λ., ο τρόπος και η διαδικασία καταβολής και κάθε άλλη λεπτομέρεια.
Οι συμβάσεις αυτές γνωστοποιούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες των περιφερειακών αυτοδιοικήσεων.
5. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη καθορίζεται και αναπροσαρμόζεται το κόμιστρο για την εξυπηρέτηση άγονων γραμμών νήσων οι οποίες δεν εξυπηρετούνται από Κ.Τ.Ε.Λ. Ο χιλιομετρικός συντελεστής κομίστρου των πιο πάνω γραμμών πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με αυτόν που καθορίζεται και ισχύει, κάθε φορά, στα αντίστοιχα Κ.Τ.Ε.Λ. νήσων.
6. Το σύστημα και ο εξοπλισμός είσπραξης κομίστρου και διασφάλισης των εσόδων εκάστου Κ.Τ.Ε.Λ. καθορίζονται με απόφαση του Δ.Σ. αυτού. Τα λεωφορεία που εξυπηρετούν αστικές γραμμές εξοπλίζονται με κατάλληλα μηχανήματα έκδοσης ή ακύρωσης εισιτηρίων.
Απαγορεύεται η τοποθέτηση οποιουδήποτε εξαρτήματος ρίψης νομισμάτων ή συλλογής αυτών, χωρίς την έκδοση του ανάλογου εισιτηρίου. Συσκευές έκδοσης ή ακύρωσης εισιτηρίων δύνανται να τοποθετούνται, με αποφάσεις των Δ.Σ. των Κ.Τ.Ε.Λ. και στα λεωφορεία υπεραστικών γραμμών.
7. Στον προϋπολογισμό κάθε αρμόδιου Υπουργείου εγγράφονται πιστώσεις για την καταβολή της δαπάνης που προκαλείται στις αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, από τη μεταφορά δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο, των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και των συνοδών τους, των αναπήρων πολέμου και των συνοδών τους, των πολυτέκνων, των μαθητών, των φοιτητών και σπουδαστών.
Το ύψος των παραπάνω πιστώσεων, η κατανομή αυτών σε κάθε συγκοινωνιακό φορέα, αστικό ή υπεραστικό, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και του καθ’ ύλην αρμόδιου κατά περίπτωση Υπουργού, που εκδίδεται εντός του α΄ τριμήνου εκάστου έτους, μετά από πρόταση της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Σ.) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Υ.Σ.), αντίστοιχα».
2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 12 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268), όπως ισχύει, αντικαθίσταται, οι παράγραφοι 1, 4, 6 και 8 τροποποιούνται, η παράγραφος 5 καταργείται, οι παράγραφοι 6 έως 10 αναριθμούνται σε 5 έως 9 και το άρθρο 12 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 12
Εκσυγχρονισμός υποδομών και λεωφορείων
1. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ορίζεται ενιαίο μηχανογραφημένο σύστημα παροχής στοιχείων και ενιαίο σύστημα κρατήσεων θέσεων και πληροφόρησης επιβατών για τα υπεραστικά δρομολόγια όλων των Κ.Τ.Ε.Λ., μετά από σχετικές τεχνικοοικονομικές μελέτες που εκπονούνται με μέριμνα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και χρηματοδοτούνται σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 13.
2. Στις ανώνυμες εταιρείες που ιδρύονται σύμφωνα με το άρθρο 3, καθώς και στα Κ.Τ.Ε.Λ. που δεν υποχρεούνται να μετατραπούν σε ανώνυμες εταιρείες, στη ΡΟΔΑ και στη Δ.E.A.Σ. ΚΩ παρέχονται ενισχύσεις για:
α. την κατασκευή, επέκταση και εκσυγχρονισμό κτιριακών, ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων σταθμών και πρακτορείων άφιξης και αναχώρησης λεωφορείων υπεραστικών συγκοινωνιών και σταθμών στέγασης, επισκευής και συντήρησης των αστικών και υπεραστικών λεωφορείων,
β. τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου των υπό (α) εγκαταστάσεων και την αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού διακίνησης υλικών,
γ. την αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων συστημάτων αυτοματοποίησης διαδικασιών και μηχανοργάνωσης, συμπεριλαμβανομένου του αναγκαίου λογισμικού,
δ. την αντικατάσταση αστικών και υπεραστικών λεωφορείων κυριότητας των Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή των μετόχων αυτών.
3. Το αδιάθετο υπόλοιπο πιστώσεων, έως το ύψος του ποσού των σαράντα πέντε εκατομμυρίων (45.000.000) ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, διατίθεται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, κατά προτεραιότητα, για την ικανοποίηση των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί από 1.1.2016 ή θα υποβληθούν μέχρι 31.12.2021, για την ενίσχυση επενδύσεων των εδαφίων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.
Επίσης, από το ίδιο ως άνω αδιάθετο υπόλοιπο πιστώσεων διατίθεται ποσό και για την ενίσχυση των επενδύσεων του εδαφίου δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού, για την ικανοποίηση αιτήσεων που έχουν υποβληθεί από 1.1.2011 ή θα υποβληθούν μέχρι 31.12.2021.
Όλες οι αιτήσεις υποβάλλονται στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που ορίζεται στην κείμενη εθνική και κοινοτική νομοθεσία. 
Για την εκταμίευση των ενισχύσεων, τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά και τα δικαιούμενα πρόσωπα εφαρμόζονται οι διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει, η οποία προβλέπεται από την παράγραφο 4 του άρθρου αυτού.
Η χρηματοδότηση των ανωτέρω επενδυτικών προγραμμάτων γίνεται ως εξής:
α. Για την ενίσχυση των επενδύσεων των εδαφίων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου διατίθεται ποσό τεσσάρων χιλιάδων τετρακοσίων (4.400) ευρώ ανά λεωφορείο του οικείου Κ.Τ.Ε.Λ. Η εν λόγω ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού κόστους του έργου.
β. Για την ενίσχυση των επενδύσεων του εδαφίου δ΄ της παραγράφου 2 διατίθενται:
(i) Τριάντα τοις εκατό (30%) της τιμής κτήσης αυτών, αν είναι καινούργια ή ηλικίας μέχρις ενός έτους από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου, χωρίς να έχουν κυκλοφορήσει.
(ii) Δέκα τοις εκατό (10%) της τιμής κτήσης αυτών, αν είναι μεταχειρισμένα και έχουν συμπληρώσει μέχρι πέντε (5) έτη από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου.
(iii) Σε περιπτώσεις συνένωσης δύο ή περισσότερων Κ.Τ.Ε.Λ., ενός ή περισσοτέρων νομών ή Κ.Τ.Ε.Λ. και δημοτικής επιχείρησης, εφόσον συμμετέχουν στη συνένωση αυτή όλα τα Κ.Τ.Ε.Λ. του νομού ή των νομών ή της μεμονωμένης νήσου ή τουλάχιστον όλα τα υπεραστικά Κ.Τ.Ε.Λ., το ποσοστό της ενίσχυσης για την περίπτωση του στοιχείου (i) για την αγορά καινούργιων λεωφορείων ανέρχεται σε τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) και για την περίπτωση του στοιχείου (ii) για την αγορά μεταχειρισμένων λεωφορείων σε δεκαπέντε τοις εκατό (15%).
Στις ενισχύσεις αυτές υπάγονται και τα λεωφορεία των άγονων γραμμών, όπως προβλέπονται στις διατάξεις του π.δ. 967/1979 (Α΄ 272).
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, τα δικαιολογητικά, η διαδικασία και κάθε άλλο θέμα, για την εφαρμογή των ρυθμίσεων της παραγράφου 3 του νόμου αυτού.
5. Για την αντικατάσταση και ανανέωση των λεωφορείων δίδονται τα ακόλουθα πρόσθετα κίνητρα:
α. Αν είναι καινούργια ή ηλικίας μέχρις ενός (1) έτους από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου, χωρίς να έχουν κυκλοφορήσει, καλύπτεται από τον ειδικό λογαριασμό του άρθρου 13 του παρόντος έως το δέκα τοις εκατό (10%) της τιμής κτήσης αυτών.
Αν η αντικατάσταση λεωφορείων υπάγεται στην περίπτωση (iii) του εδαφίου β΄ της παραγράφου 3, τότε από τον ειδικό λογαριασμό του άρθρου 13 καλύπτεται έως το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της τιμής κτήσης αυτών. Για τα Κ.Τ.Ε.Λ. μεμονωμένων νήσων, όταν δεν συντρέχει περίπτωση συνένωσης, το παραπάνω ποσοστό ανέρχεται σε δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της τιμής κτήσης αυτών.
β. Αν είναι μεταχειρισμένα και έχουν συμπληρώσει μέχρι πέντε (5) έτη από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου, καλύπτεται από τον ως άνω λογαριασμό έως το πέντε τοις εκατό (5%) της τιμής κτήσης αυτών.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, τα δικαιολογητικά, η διαδικασία και κάθε άλλο θέμα για την εφαρμογή των ρυθμίσεων της παρούσας παραγράφου.
6. Κάθε αστικό ή υπεραστικό λεωφορείο που τίθεται για πρώτη φορά σε κυκλοφορία σε αντικατάσταση κυκλοφορούντος λεωφορείου και είναι καινούργιο ή μεταχειρισμένο ηλικίας έως πέντε (5) ετών από του έτους κατασκευής του πλαισίου, απαλλάσσεται των τελών κυκλοφορίας επί μια τριετία από το έτος ταξινόμησής του, του έτους αυτού συμπεριλαμβανομένου.
7. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται η διαδικασία και τα πιστοποιητικά ή άλλα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την πιστοποίηση της ηλικίας των λεωφορείων και την υπαγωγή τους στις πιο πάνω διατάξεις.
8. Τα αστικά και υπεραστικά λεωφορεία που τίθενται σε κυκλοφορία, μετά την ισχύ του νόμου αυτού, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με σύστημα κλιματισμού. Τα αστικά λεωφορεία που τίθενται για πρώτη φορά σε κυκλοφορία στην Ελλάδα φέρουν υποχρεωτικά εξοπλισμό για την πρόσβαση και ασφαλή μεταφορά ατόμων με κινητικά προβλήματα. Τα υπεραστικά λεωφορεία που τίθενται για πρώτη φορά σε κυκλοφορία στην Ελλάδα δύνανται να φέρουν εξοπλισμό για την πρόσβαση και ασφαλή μεταφορά ατόμων με κινητικά προβλήματα. Τα λεωφορεία ιδιοκτησίας των φορέων συγκοινωνιακού έργου και μέχρι ποσοστού τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) επί του συνολικού στόλου αυτών φέρουν υποχρεωτικά εξοπλισμό για την πρόσβαση και ασφαλή μεταφορά ατόμων με κινητικά προβλήματα. Η υποχρέωση του δευτέρου εδαφίου της παρούσας παραγράφου ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2021.
9. Οι εταιρείες Κ.Τ.Ε.Λ. Αττικής Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ. Θεσσαλονίκης Α.Ε. υποχρεούνται να εγκαταστήσουν συστήματα τηλεματικής και συστήματα για τη λειτουργία ηλεκτρονικού εισιτηρίου, συμβατά με τα αντίστοιχα συστήματα του Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε. και του Ο.Σ.Ε.Θ. Α.Ε.».
3. Η παράγραφος 1 και η παράγραφος 3 του άρθρου 14 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268), όπως ισχύει, αντικαθίστανται και το άρθρο 14 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 14
Κανονισμός Κ.Τ.Ε.Λ. Οδηγοί
1. Με Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας που εκδίδεται από τους φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου, μετά από έγκριση της Γενικής Συνέλευσης εκάστου φορέα, καθορίζονται τα προσόντα πρόσληψης, οι λόγοι και η διαδικασία απόλυσης του προσωπικού, η υπηρεσιακή κατάσταση, η συμπεριφορά και οι υποχρεώσεις αυτού, ο χρόνος εργασίας και ανάπαυσης, οι πειθαρχικές ευθύνες, οι πειθαρχικές ποινές, τα όργανα και η διαδικασία επιβολής αυτών, καθώς και κάθε άλλη σχετική ρύθμιση, σύμφωνα με τις προβλέψεις της κείμενης εργατικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί ανωνύμων εταιρειών.
Ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας κατατίθεται στην υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας ή Περιφερειακής Ενότητας εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος. Σε περίπτωση μη τήρησης της ανωτέρω προθεσμίας, με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη, αναστέλλεται η λειτουργία του Διοικητικού Συμβουλίου της Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή του Κ.Τ.Ε.Λ., έως την κατάθεση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας.
2. Οι ιδιοκτήτες οδηγοί, καθώς και οι οδηγοί με σχέση εξαρτημένης εργασίας, αστικών και υπεραστικών λεωφορείων δημόσιας χρήσης, πρέπει να πληρούν τις εξής, κατ’ ελάχιστον, προϋποθέσεις:
α. να έχουν άδεια οδήγησης,
β. να πληρούν τις προϋποθέσεις υγείας, για την κατοχή της προβλεπόμενης άδειας οδήγησης και
γ. να μην έχουν συμπληρώσει το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.
3. Το π.δ. 246/2006 (Α΄ 261) «“Κανονισμός Προσωπικού των Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ. του ν. 2963/2001” καταργείται στο σύνολό του τρεις (3) μήνες μετά τη δημοσίευση του παρόντος».
4. Οι περιπτώσεις στ΄, ι΄, ια΄και ιδ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268), όπως ισχύει, αντικαθίστανται, σε αυτήν προστίθεται τελευταίο εδάφιο, η παράγραφος 2 διαγράφεται και το άρθρο 15 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 15
Υποχρεώσεις
1. Οι συγκοινωνιακοί φορείς και τα όργανα αυτών:
α. εξυπηρετούν τις τακτικές λεωφορειακές γραμμές, που υπάγονται σε καθένα από αυτά,
β. μεριμνούν για την καθαριότητα, την ευπρεπή εμφάνιση, την ασφαλή κυκλοφορία των λεωφορείων, καθώς και τη συντήρηση με σκοπό τη μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη χρήση τους,
γ. εισπράττουν τα καθορισμένα αντίτιμα εισιτηρίων και αναρτούν σε εμφανή θέση το ισχύον τιμολόγιο για τα κόμιστρα επιβατών και δεμάτων. Μπορούν επίσης να αναθέτουν την είσπραξη και σε εξουσιοδοτημένους πράκτορες,
δ. τηρούν με ακρίβεια τα καθορισμένα δρομολόγια και δρομολογούν έκτακτα, όποτε το επιβάλλουν οι ανάγκες εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού,
ε. διατηρούν σε καλή κατάσταση σταθμούς, πρακτορεία άφιξης και αναχώρησης λεωφορείων και στέγαστρα αναμονής επιβατών, τοποθετούν πινακίδες αφετηριών και στάσεων και λαμβάνουν γενικά κάθε μέτρο χρήσιμο για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού,
στ. πληροφορούν το επιβατικό κοινό για το δίκτυο και τα δρομολόγια των επιβατικών γραμμών, καθώς και για κάθε άλλο χρήσιμο στοιχείο, κατά τρόπο προσβάσιμο σε όλους, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία,
ζ. προβαίνουν σε κρατήσεις θέσεων μέσω πανελλαδικού συστήματος κρατήσεων θέσεων, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 12 του παρόντος νόμου. Η κράτηση θέσεων είναι υποχρεωτική για το Κ.Τ.Ε.Λ. έως και μία ώρα πριν την εκτέλεση του δρομολογίου,
η. μεριμνούν για την ασφαλή μεταφορά των επιβατών, των αποσκευών αυτών και των ασυνόδευτων μικροδεμάτων,
θ. μεριμνούν για την ακριβή εκτέλεση του προγραμματισμένου έργου, ιδίως όσον αφορά τη συχνότητα, την τήρηση των δρομολογίων, του χρόνου διαδρομής,
ι. μεριμνούν για την ικανοποιητική εξυπηρέτηση όλων των επιβατών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και κατά την παραμονή τους στους χώρους αναμονής και άφιξης ή αναχώρησης λεωφορείων,
ια. διαθέτουν οργανωμένες υπηρεσίες πληροφοριών στους σταθμούς αφιξοαναχώρησης, προσβάσιμες σε όλους,
ιβ. διαθέτουν οργανωμένη υπηρεσία παραλαβής δεμάτων και φύλαξης απολεσθέντων αντικειμένων,
ιγ. απαγορεύουν τη μεταφορά εύφλεκτων και εκρηκτικών υλών,
ιδ. απαγορεύουν τη μεταφορά ζώων, πλην των περιπτώσεων ζώων βοηθείας ατόμων με αναπηρία ή μικρών κατοικίδιων ζώων, που μεταφέρονται με κατάλληλα για τον σκοπό αυτόν μέσα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή του Κ.Τ.Ε.Λ. επιτρέπεται, με απόφασή του, εφόσον οι λειτουργικές ανάγκες το επιβάλλουν, να μεταβάλει θέσεις εργασίας του προσωπικού από αυτές των ειδικοτήτων τους, σε άλλες, με εξαίρεση αυτές του βοηθητικού προσωπικού, χωρίς να θίγεται μισθολογικά ο εργαζόμενος».
5. Η παράγραφος 5 του άρθρου 24 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268), όπως ισχύει, αντικαθίσταται, και το άρθρο 24 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 24
Γενική Συνέλευση Μετόχων Κ.Τ.Ε.Λ.
1. Ανώτατο όργανο του Κ.Τ.Ε.Λ. είναι η Γενική Συνέλευση των μετόχων.
2. Μέτοχοι των Κ.Τ.Ε.Λ. είναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία κατέχουν την, κατά τον νόμο, άδεια κυκλοφορίας των λεωφορείων που είναι ενταγμένα σε αυτά.
3. Η Γενική Συνέλευση συνέρχεται στην έδρα του Κ.Τ.Ε.Λ.:
α. Τακτικά:
αα. Μέσα στο μήνα Νοέμβριο για την έγκριση του ετήσιου προϋπολογισμού.
αβ. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο κάθε έτους για την έγκριση του ετήσιου απολογισμού και της έκθεσης του διαχειριστικού ελέγχου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27 του παρόντος. Σε περίπτωση που, από την έκθεση του ή των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών, διαπιστώνονται παραβάσεις που τιμωρούνται από τον Ποινικό Κώδικα, η Γενική Συνέλευση ενημερώνει τις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές.
αγ. Μία φορά, κάθε τρία χρόνια, για την εκλογή προέδρου και λοιπών μελών του Δ.Σ., καθώς και των αναπληρωματικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.
β. Έκτακτα:
βα. Ύστερα από αίτηση μετόχων που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 20% των ψήφων, για εξέταση σοβαρών και συγκεκριμένων θεμάτων.
ββ. Με πρόσκληση του Διοικητικού Συμβουλίου προκειμένου να ενημερωθεί αυτό για σοβαρά και συγκεκριμένα θέματα, καθώς και για την έκθεση του διενεργούμενου έκτακτου διαχειριστικού ελέγχου.
βγ. Με εντολή του Περιφερειάρχη, ο οποίος ενεργεί με δική του πρωτοβουλία ή μετά από αίτηση μετόχων που εκπροσωπούν το παραπάνω ποσοστό ψήφων σε περίπτωση άρνησης του Προέδρου του Δ.Σ. να συγκαλέσει τη Γ.Σ., για τη λήψη αποφάσεων στα αιτούμενα θέματα.
4. Η Γενική Συνέλευση συγκαλείται από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου. Η σχετική πρόσκληση περιλαμβάνει απαραιτήτως το οίκημα, τη χρονολογία και ώρα της συνεδρίασης, καθώς και τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, αναρτάται δε σε εμφανή θέση των γραφείων του Κ.Τ.Ε.Λ., επτά (7) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν από την οριζόμενη συνεδρίαση. Η πρόσκληση αυτή, μέσα στην ίδια προθεσμία, αποστέλλεται με συστημένη επιστολή σε όλους τους μετόχους του Κ.Τ.Ε.Λ., οι οποίοι υποχρεούνται να δηλώνουν κάθε φορά τη διεύθυνση της κατοικίας ή της διαμονής τους ή κοινοποιείται σε αυτούς, με απόδειξη παραλαβής, με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο. Οι Γενικές Συνελεύσεις για την εκλογή των μελών του Δ.Σ. συγκαλούνται υποχρεωτικά δύο (2) έως τέσσερις (4) μήνες (ελάχιστο ή ανώτερο αντίστοιχα) πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων αυτών.
5. Η ιδιοκτησία κάθε λεωφορείου παρέχει δικαίωμα εκπροσώπησης στη Γενική Συνέλευση με εκατό (100) ψήφους. Η ιδιοκτησία ακέραιων ποσοστών επί τοις εκατό (%) επί ενός λεωφορείου παρέχει δικαίωμα εκπροσώπησης στη Γενική Συνέλευση με τόσες ψήφους όσα και τα ποσοστά ιδιοκτησίας επί του λεωφορείου αυτού. Επί ιδιοκτητών ιδανικού μεριδίου, στο οποίο περιλαμβάνεται και δεκαδικό ποσοστό, το τελευταίο δεν λαμβάνεται υπόψη ως ακέραιο ποσοστό ανεξαρτήτως του ύψους αυτού.
Κάθε μέτοχος δύναται να εκπροσωπεί στη Γενική Συνέλευση άλλους μετόχους, που εκπροσωπούν έως και εκατό (100) ψήφους, μετά από εξουσιοδότηση, νομίμως θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από αρμόδια αρχή. Για τα λεωφορεία ιδιοκτησίας του Κ.Τ.Ε.Λ. δεν παρέχεται δικαίωμα ψήφου.
6. Η Γενική Συνέλευση έχει νόμιμη απαρτία εφόσον οι μέτοχοι που παρίστανται εκπροσωπούν τα δύο τρίτα (2/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των ψήφων. 
Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί απαρτία η συνέλευση συγκαλείται και πάλι με τα ίδια θέματα της ημερήσιας διάταξης, την ίδια ημέρα και ώρα της μεθεπόμενης εβδομάδας. Στην περίπτωση αυτή η σχετική πρόσκληση αναρτάται και κοινοποιείται όπως ορίζεται στην παράγραφο 4.
Η επαναληπτική Γενική Συνέλευση έχει νόμιμη απαρτία εφόσον οι μέτοχοι που παρίστανται εκπροσωπούν το 1/3 των προαναφερόμενων ψήφων. Αν και στην επαναληπτική Γενική Συνέλευση δεν επιτευχθεί απαρτία, η Γενική Συνέλευση συγκαλείται αυτοδίκαια την ίδια ώρα της επόμενης ημέρας, χωρίς καμία ειδοποίηση, οπότε έχει νόμιμη απαρτία ανεξάρτητα από το ποσοστό των εκπροσωπούμενων ψήφων.
7. Οι αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων λαμβάνονται με φανερή ψηφοφορία και με πλειοψηφία των ψήφων που εκπροσωπούν οι παρόντες, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στον νόμο αυτόν.
Η έγκριση του προϋπολογισμού, του απολογισμού, των εκθέσεων των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών, η εκλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και η λήψη αποφάσεων για θέματα της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 3 γίνονται με μυστική ψηφοφορία.
8. Σε περίπτωση μη έγκρισης του απολογισμού του Διοικητικού Συμβουλίου του Κ.Τ.Ε.Λ., από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, συγκαλείται έκτακτη Γενική Συνέλευση, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, από την ημερομηνία της ψηφοφορίας για την έγκριση του απολογισμού, με αποκλειστικό θέμα ημερήσιας διάταξης την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης προς το Διοικητικό Συμβούλιο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο εκπίπτει εφόσον, κατά τη Γενική Συνέλευση, ψηφίσουν υπέρ της έκπτωσης τουλάχιστον τα δύο τρίτα (2/3) των μετόχων (ψήφων του Κ.Τ.Ε.Λ.). Σε αυτήν την περίπτωση εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο, με αποκλειστικό σκοπό τη διενέργεια εκλογής νέου Διοικητικού Συμβουλίου και τη διαχείριση θεμάτων τρέχουσας φύσης. Στην ίδια Γενική Συνέλευση καθορίζεται η ημερομηνία διενέργειας των αρχαιρεσιών εκλογής νέου Δ.Σ. σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια».
6. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 13 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268) προστίθενται περιπτώσεις ε΄ και στ΄ και το άρθρο 13 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 13
Ειδικός λογαριασμός
1. Για την ανανέωση των λεωφορείων και την υλοποίηση έργων υποδομής αστικών και υπεραστικών Κ.Τ.Ε.Λ., καθώς και την ενίσχυση των ασθενέστερων Κ.Τ.Ε.Λ., επιβάλλεται εισφορά πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνόλου των ετήσιων ακαθάριστων εισπράξεων των αστικών και υπεραστικών Κ.Τ.Ε.Λ., της Δ.Ε.Α.Σ. ΚΩ και ΡΟΔΑ.
Με την επιφύλαξη της εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4172/2013, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, η εισφορά του προηγούμενου εδαφίου, ως εισφορά ειδικού σκοπού, δεν υπολογίζεται ως φορολογητέο εισόδημα. 
Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για τις εκκρεμείς υπό έλεγχο υποθέσεις έως και το οικονομικό έτος 2014.
Ειδικότερα:
α. Ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό, ο οποίος συνιστάται στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Η λειτουργία του ειδικού αυτού λογαριασμού και κάθε άλλη λεπτομέρεια θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών και Οικονομικών.
Από το ανωτέρω ποσό, το εβδομήντα τοις εκατό (70%) τουλάχιστον διατίθεται αποκλειστικά για την ενίσχυση των ασθενέστερων Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ. και το υπόλοιπο διατίθεται για μελέτες και έργα εκσυγχρονισμού των φορέων αυτών, καθώς και του Συνεταιρισμού «ΚΣΑΥΛΕ» για την εκπόνηση μελετών, έργων και πρόσληψης τεχνικών συμβούλων προς τον σκοπό της υλοποίησης του νέου Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων.
β. Ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό εκάστου Κ.Τ.Ε.Λ., και διατίθεται αποκλειστικά για την ανανέωση του στόλου, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της παραγράφου 6 του άρθρου 12 του παρόντος.
γ. Ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) τηρείται σε ειδικό λογαριασμό εκάστου Κ.Τ.Ε.Λ., με αποκλειστικό σκοπό τη χρηματοδότηση έργων υποδομής και εκσυγχρονισμού του Κ.Τ.Ε.Λ., ιδίως σταθμών ή πρακτορείων άφιξης και αναχώρησης λεωφορείων, σταθμών στέγασης και συντήρησης, μηχανοργάνωσης, κατασκευή εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης και πληροφόρησης κοινού.
δ. Τα ποσά των περιπτώσεων β΄ και γ΄ της παρούσας παραγράφου δύνανται να μεταφέρονται από τον ένα λογαριασμό στον άλλον, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Κ.Τ.Ε.Λ., ανάλογα με τις ανάγκες και τον προγραμματισμό κάθε Κ.Τ.Ε.Λ.
ε. Τα ποσά των περιπτώσεων β΄ και γ΄ της παραγράφου αυτής δύνανται να χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς, οι οποίοι ανάγονται στην εύρυθμη λειτουργία του Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ., λόγω αντιμετώπισης εκτάκτων συνθηκών και ταμειακών αναγκών. Η χρήση των ποσών αυτών είναι δυνατή εφόσον δεν έχει ληφθεί απόφαση που ορίζει η περίπτωση δ΄ του παρόντος άρθρου.
2. Η εισφορά της παραγράφου 1 καταβάλλεται ανά τρίμηνο και το αργότερο εντός των επόμενων τριών (3) μηνών από τη λήξη του, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2002. Για την είσπραξη των προβλεπόμενων στην παράγραφο 3 του άρθρου 12 του παρόντος ενισχύσεων, οι δικαιούχοι οφείλουν να αποδείξουν ότι κατέβαλαν εμπροθέσμως την ως άνω εισφορά. Αν η εισφορά της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 δεν έχει εμπρόθεσμα καταβληθεί, το ποσό αυτής καταλογίζεται σε βάρος του υπόχρεου Κ.Τ.Ε.Λ., βεβαιώνεται ως δημόσιο έσοδο και εισπράττεται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, τηρουμένης της κάτωθι διαδικασίας:
α) μετά τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας και ύστερα από εισήγηση της Διεύθυνσης Επιβατικών Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εκδίδεται απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καταλογισμού των οφειλομένων ποσών κάθε υπόχρεου Κ.Τ.Ε.Λ. Η απόφαση αυτή αποστέλλεται, με απόδειξη, στη Δ.Ο.Υ. στην οποία ανήκει το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ. και στον οφειλέτη συγκοινωνιακό φορέα,
β) τυχόν εκκρεμείς οφειλές παρελθόντων τριμήνων καταλογίζονται με την ίδια απόφαση. Σε περίπτωση μη υποβολής των προβλεπόμενων στοιχείων από τους υπόχρεους, ο υπολογισμός της οφειλής πραγματοποιείται με βάση τα υψηλότερα έσοδα ανά τρίμηνο από την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας απόφασης καθορισμού κομίστρου, εκ των τεσσάρων πιο πρόσφατων τριμήνων για τα οποία έχουν υποβληθεί στοιχεία.
Εφόσον σε μεταγενέστερο χρόνο και με βάση τα πραγματικά έσοδα προκύπτει εισφορά μεγαλύτερη από την υπολογιζόμενη σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. οφείλει να καταβάλει τη διαφορά,
γ) η αρμόδια Δ.Ο.Υ. βεβαιώνει ταμειακά και εισπράττει από το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. το καταλογισθέν ποσό, το οποίο υποχρεούται να αποδώσει στον ειδικό λογαριασμό εισφοράς ένα τοις εκατό (1%), που υφίσταται στο Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, με τίτλο «Ειδικός Λογαριασμός Εισφοράς ένα τοις εκατό (1%) του άρθρου 13 του ν. 2963/2001 για οικονομική ενίσχυση και εκσυγχρονισμό των Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ.»,
δ) σε Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ. που έχουν καταλογιστεί οφειλές παρελθόντων τριμήνων παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης αυτών σε δόσεις, ύστερα από αίτηση προς την οικεία Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, η οποία αποδίδει τα αναλογούντα ποσά στο λογαριασμό της περίπτωσης γ΄,
ε) για τα υπόχρεα Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ. που οφείλουν εισφορές της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 παρελθόντων τριμήνων, από 10 τρίμηνα και άνω, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος, είναι δυνατή η καταβολή των οφειλόμενων ποσών, σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ως εξής: (i) για οφειλές από 10 έως και 25 τρίμηνα σε 15 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, (ii) για οφειλές άνω των 25 τριμήνων σε 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
Η ρύθμιση των δόσεων για τα υπόχρεα Κ.Τ.Ε.Λ., σύμφωνα με τα ανωτέρω, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Επιβατικών Μεταφορών, η οποία έχει και την ευθύνη για την παρακολούθηση της εμπρόθεσμης καταβολής των δόσεων από τους αναφερόμενους συγκοινωνιακούς φορείς. Προς τον σκοπό αυτόν, υποβάλλεται αίτηση από το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ., με την παροχή όλων των απαιτούμενων στοιχείων για κάθε οφειλόμενο τρίμηνο.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση της απόφασης ρύθμισης των δόσεων, είναι το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. να έχει καταβάλει τις δύο (2) τελευταίες ληξιπρόθεσμες τριμηνιαίες εισφορές της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης
καταβολής μιας δόσης ή μη εμπρόθεσμης καταβολής της τελευταίας τριμηνιαίας κάθε φορά εισφοράς της παραγράφου 1α του παρόντος άρθρου, ακολουθείται η διαδικασία των περιπτώσεων α΄ έως δ΄ της παρούσας παραγράφου,
στ) για τα υπόχρεα Κ.Τ.Ε.Λ. που οφείλουν εισφορές της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1, παρελθόντων τριμήνων, από 10 τρίμηνα και άνω, η ένταξή τους σε ρύθμιση δόσεων, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ανωτέρω περίπτωση ε΄, τους παρέχει το δικαίωμα να συμμετέχουν κανονικά στη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης, κατ’ εφαρμογή των αποφάσεων που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις προβλέψεις της παραγράφου 4 του άρθρου 12 και της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
Αν η εισφορά των περιπτώσεων β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 δεν έχει εμπρόθεσμα καταβληθεί στους ειδικούς ατομικούς λογαριασμούς των Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. και Κ.Τ.Ε.Λ. αντίστοιχα:
αα) η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας που εποπτεύει τον φορέα (Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ.), αποστέλλει σε αυτόν ειδοποίηση, στην οποία τίθεται προθεσμία ενός (1) μηνός για την κατάθεση των οφειλόμενων ποσών και την προσκόμιση των αποδεικτικών στοιχείων που προβλέπονται στα άρθρα 2 και 4 της υπ’ αρ. Β-1188/36/2003 απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών (Β΄ 24),
ββ) αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αυτή, η αρμόδια Υπηρεσία επιβάλλει πρόστιμο στο υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ., το οποίο ισούται με το δέκα τοις εκατό (10%) του οφειλόμενου ποσού ή ποσών των ανωτέρω εισφορών και εισπράττεται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ,
γγ) το ποσό του προστίμου καταλογίζεται με απόφαση του Περιφερειάρχη της οικείας Περιφέρειας στην οποία ανήκει το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ., ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας Μεταφορών και Επικοινωνιών της ίδιας Περιφέρειας. Η απόφαση αυτή αποστέλλεται, με απόδειξη, στη Δ.Ο.Υ. όπου ανήκει το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε. ή Κ.Τ.Ε.Λ. και στον οφειλέτη συγκοινωνιακό φορέα,
δδ) πρόστιμα για εκκρεμείς οφειλές παρελθόντων τριμήνων καταλογίζονται με την ίδια απόφαση του Περιφερειάρχη,
εε) η αρμόδια Δ.Ο.Υ. βεβαιώνει ταμειακά και εισπράττει από το υπόχρεο Κ.Τ.Ε.Λ. το καταλογισθέν πρόστιμο, το οποίο αποδίδει στον ειδικό λογαριασμό του Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 2963/2001.
3. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, τίθενται τα κριτήρια καθορισμού των ασθενέστερων Κ.Τ.Ε.Λ., η διαδικασία επιβολής, είσπραξης και διάθεσης της εισφοράς, ο τρόπος κατάθεσης και αξιοποίησης αυτής, η διαδικασία ελέγχου κατάθεσης και αξιοποίησης αυτών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
4. Η εισφορά της παραγράφου 18 του άρθρου 8 του ν. 2366/1995 (Α΄ 256) καταργείται. Τυχόν εισφορές που κατεβλήθησαν ήδη κατ’ εφαρμογή της διάταξης αυτής συμψηφίζονται με την προβλεπόμενη στο παρόν άρθρο εισφορά, συνυπολογιζομένων και των νόμιμων προσαυξήσεων. Ομοίως ποσά που, από την εφαρμογή της καταργούμενης διάταξης, κατανεμήθηκαν σε ασθενέστερα Κ.Τ.Ε.Λ., συμψηφίζονται με ποσά που θα τους κατανεμηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου».
 

Η παράγραφος 1 του άρθρου 18 του ν. 1903/1990 (Α΄142), όπως ισχύει, αντικαθίσταται, η παράγραφος 2 τροποποιείται και το άρθρο 18 διαμορφώνεται ως εξής: 
«Άρθρο 18
1. Ο οδηγός οποιουδήποτε οχήματος (δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης), ο οποίος διενεργεί επιβατικές μεταφορές με κόμιστρο, οι οποίες έχουν ανατεθεί σε άλλο φορέα ή πρόσωπο, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, καθώς και ο ιδιοκτήτης αυτού, εφόσον είναι πρόσωπο διαφορετικό του οδηγού, τιμωρούνται με διοικητικό πρόστιμο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
2. Οδηγός επιβατηγού αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης, ο οποίος εισπράττει κόμιστρο μεγαλύτερο από το επιτρεπόμενο από τις κείμενες διατάξεις ή επεμβαίνει με οποιονδήποτε τρόπο στο μηχανισμό ενδείξεως της αξίας της διαδρομής (ταξίμετρο), με σκοπό την αλλοίωση των ενδείξεων αυτού, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών (3) μηνών και με χρηματική ποινή εκατόν πενήντα (150) ευρώ τουλάχιστον.
3. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η πολλαπλή μίσθωση με κόμιστρο, μόνο αν η ανάθεση μεταφοράς επιβατών γίνεται όταν το Ε.Δ.Χ. βρίσκεται εντός των ορίων της έδρας του και ο προορισμός των επιβατών βρίσκεται εκτός της Περιφερειακής Ενότητας της έδρας του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου. Η πολλαπλή μίσθωση επιτρέπεται μέχρι του αριθμού των επιβατών που προβλέπονται από την άδεια κυκλοφορίας του Ε.Δ.Χ. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης».
 

1. Το άρθρο 7 του ν. 711/1977 (Α΄284) όπως ισχύει αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 7
Χρόνος κυκλοφορίας ειδικών τουριστικών λεωφορείων δημόσιας χρήσεως
1.α. Σε κυκλοφορία τίθενται, κατά τις διατάξεις του άρθρου 4 του παρόντος νόμου, καινούργια και μεταχειρισμένα τουριστικά λεωφορεία. Τα μεταχειρισμένα τουριστικά λεωφορεία πρέπει να είναι προέλευσης εσωτερικού ή χώρας μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και η ηλικία τους να μην υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου.
β. Τα τουριστικά λεωφορεία δημόσιας χρήσης αποσύρονται της κυκλοφορίας μετά τη συμπλήρωση είκοσι επτά (27) ετών από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου.
γ. Τα αποσυρόμενα της κυκλοφορίας ειδικά τουριστικά λεωφορεία δημόσιας χρήσης διαγράφονται από το ειδικό μητρώο του Υπουργείου Τουρισμού, του άρθρου 13 του παρόντος, απαγορευομένης περαιτέρω της κυκλοφορίας τους ως τουριστικών λεωφορείων δημόσιας χρήσης.
2. Έκαστο ειδικό τουριστικό λεωφορείο δημόσιας χρήσης, μετά παρέλευση τριετίας από της κατασκευής του, υπόκειται σε ετήσια επιθεώρηση από την οικεία Π.Υ.Τ. ως προς την ευπρεπή εμφάνισή του.
Στα συντασσόμενα δελτία επιθεώρησης αναγράφονται οι τυχόν επιβαλλόμενες επισκευές και βελτιώσεις και η προθεσμία εκτέλεσής τους. Τα ως άνω δελτία κοινοποιούνται εντός δέκα (10) ημερών από τη σύνταξή τους στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Τουρισμού.
Αν ο στόλος των δηλωμένων ειδικών τουριστικών λεωφορείων της οικείας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού ξεπερνά τα διακόσια (200), η επιθεώρηση που πραγματοποιείται από την υπηρεσία μπορεί να είναι δειγματοληπτική σε ποσοστό όχι μικρότερο του τριάντα τοις εκατό (30 %).
3. Μετά το πέρας της ανωτέρω προθεσμίας το λεωφορείο επανελέγχεται προς βεβαίωση της εκτέλεσης των επιβληθεισών επισκευών ή βελτιώσεων. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 15 του παρόντος».
2. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 8 του ν. 711/1977 (Α΄ 284), όπως ισχύει, αντικαθίστανται και το άρθρο 8 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 8
Αντικατάσταση ειδικών τουριστικών λεωφορείων δημοσίας χρήσεως
1. Δικαίωμα αντικατάστασης του ειδικού τουριστικού λεωφορείου δημόσιας χρήσης έχουν οι ιδιοκτήτες των οχημάτων στο όνομα των οποίων έχει εκδοθεί η άδεια του λεωφορείου, στις περιπτώσεις:
α. Λήξης της ισχύος της άδειας κυκλοφορίας λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας του λεωφορείου. Στην περίπτωση αυτή ο ενδιαφερόμενος οφείλει να ολοκληρώσει τη διαδικασία εντός έτους από την ημερομηνία λήξης της ισχύος της έγκρισης κατά το άρθρο 5 του παρόντος νόμου.
β. Αντικατάστασης του υφιστάμενου οχήματος, εφόσον προηγηθεί ο αποχαρακτηρισμός του ως τουριστικού λεωφορείου και έχει παρέλθει πενταετία από την ημερομηνία χορήγησης της έγκρισης για τη θέση σε κυκλοφορία λεωφορείου του άρθρου 4 του παρόντος νόμου.
γ. Αντικατάστασης του υφιστάμενου οχήματος, εφόσον προηγηθεί ο αποχαρακτηρισμός του ως τουριστικού λεωφορείου χωρίς να έχει παρέλθει πενταετία από την ημερομηνία χορήγησης της έγκρισης για τη θέση σε κυκλοφορία λεωφορείου του άρθρου 4 του παρόντος νόμου.
2. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 1α και 1β του παρόντος άρθρου, το υφιστάμενο ειδικό τουριστικό λεωφορείο μπορεί να αντικατασταθεί από:
i. καινούργιο,
ii. μεταχειρισμένο προέλευσης εσωτερικού ή μεταχειρισμένο προέλευσης κράτους - μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό την προϋπόθεση ότι η ηλικία του δεν υπερβαίνει το οριζόμενο από την περίπτωση 1γ του άρθρου 7 του παρόντος, επιτρεπόμενο όριο, και εφόσον κριθεί κατάλληλο ως προς την ασφαλή κυκλοφορία του από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών ή Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας και κατάλληλο ως προς την εμφάνιση, τις προσφερόμενες υπηρεσίες και τις παρεχόμενες ανέσεις από την οικεία Π.Υ.Τ. Όταν το λεωφορείο τίθεται για πρώτη φορά σε κυκλοφορία ως τουριστικό λεωφορείο δημόσιας χρήσης, πρέπει να είναι ηλικίας μέχρι δεκαπέντε (15) ετών από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου, διασφαλιζόμενης της προσβασιμότητας επιβατών με αναπηρία.
3. Στην περίπτωση της παραγράφου 1γ του παρόντος άρθρου, το υφιστάμενο ειδικό τουριστικό λεωφορείο μπορεί να αντικατασταθεί από:
i. καινούργιο,
ii. μεταχειρισμένο προέλευσης εσωτερικού ή εξωτερικού χώρας μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και η ηλικία του να μην υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου. 
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών και Τουρισμού καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου».
3. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 9 τροποποιείται, η περίπτωση β΄ της παραγράφου 1 και οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 9 του ν. 711/1977 (Α΄284), όπως ισχύει, καταργoύνται, οι περιπτώσεις γ΄ και δ΄ της παραγράφου 1 αναριθμούνται σε β΄ και γ΄ και το άρθρο 9 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 9
Ανάκληση άδειας κυκλοφορίας ειδικού τουριστικού λεωφορείου δημόσιας χρήσης
1. Η άδεια κυκλοφορίας ειδικού τουριστικού λεωφορείου δημόσιας χρήσης ανακαλείται οριστικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών ή Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, μετά από απόφαση του Προϊσταμένου της Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού (Π.Υ.Τ.), στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. Σε περίπτωση ανάκλησης του ειδικού σήματος λειτουργίας τουριστικού γραφείου ή ΤΕΟΜ ανακαλείται και η άδεια κυκλοφορίας, η οποία δύναται να επαναχορηγηθεί, εφόσον ο ενδιαφερόμενος επανακτήσει το ειδικό σήμα λειτουργίας για την αρχική επιχείρηση ή για επιχείρηση της μορφής εκ των δύο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του παρόντος, νομιμοποιουμένων προς εκτέλεση του μεταφορικού έργου του παρόντος νόμου.
β. Μόλις συμπληρωθεί το κατά τις ισχύουσες διατάξεις όριο ηλικίας του λεωφορείου.
γ. Σε περίπτωση εκπλειστηριασμού. Σε κάθε περίπτωση αναγκαστικής αφαίρεσης του λεωφορείου ως εμπορεύματος, ο προηγούμενος κάτοχος, στο όνομα του οποίου είχε εγκριθεί η άδεια κυκλοφορίας του λεωφορείου, δύναται να ζητήσει την έγκριση αντικατάστασης αυτού εντός έτους από την ημέρα της αναγκαστικής αφαίρεσης. Μετά την παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας χάνεται το δικαίωμα αντικατάστασης του λεωφορείου».
4. Το άρθρο 36 του ν. 3710/2008 (Α΄ 216), όπως ισχύει, αντικαθίσταται και διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 36
1. Επιτρέπεται η θέση σε κυκλοφορία ειδικών τουριστικών λεωφορείων, δημόσιας χρήσης, ανοικτού τύπου, αστικής περιήγησης πόλεων.
2. Τα ειδικά τουριστικά λεωφορεία δημόσιας χρήσης ανοικτού τύπου αστικής περιήγησης πόλεων, όταν τίθενται σε κυκλοφορία στο πλαίσιο αρχικής έγκρισης θέσης σε κυκλοφορία από την οικεία Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού (Π.Υ.Τ.) του Υπουργείου Τουρισμού, σύμφωνα με τις προβλέψεις της κοινής υπουργικής απόφασης της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, πρέπει να είναι καινούργια ή μεταχειρισμένα προέλευσης χώρας μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και η ηλικία τους να μην υπερβαίνει τα οκτώ (8) έτη από το έτος κατασκευής του πλαισίου, του έτους αυτού μη συμπεριλαμβανομένου.
3. Η διάταξη της παραγράφου 2 δεν εφαρμόζεται για την έκδοση άδειας κυκλοφορίας λεωφορείων για τα οποία κατά τη δημοσίευση του παρόντος έχει ήδη εκδοθεί πιστοποιητικό ταξινόμησης.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, το μεταφορικό έργο, τα δικαιούμενα πρόσωπα, η ειδική διαδρομή και το συνολικό μήκος αυτής, οι διοικητικές κυρώσεις, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία της ειδικής αυτής κατηγορίας οχημάτων».
5. Η ισχύς της υποπαραγράφου α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν. 711/1977 (Α΄ 284), όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, αρχίζει τρεις (3) μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

1. Η παράγραφος 3 του άρθρου 83 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82), όπως ισχύει, τροποποιείται, προστίθεται νέα παράγραφος 4, και το άρθρο 83 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 83
Έννοια έδρας
1. Για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στα Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητα, η έδρα αποτελεί τη διοικητική μονάδα ή την ενιαία διοικητική μονάδα για την εξυπηρέτηση της οποίας δίνεται το δικαίωμα κυκλοφορίας του αυτοκινήτου.
2. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου:
α) Ως έδρες - διοικητικές μονάδες νοούνται τα τοπικά διαμερίσματα που καθορίστηκαν με τον ν. 2539/1997 (Α΄244) σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παράγραφος 4 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114).
β) Ως έδρες - ενιαίες διοικητικές μονάδες νοούνται:
αα) η Περιφέρεια Αττικής, πλην της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων, όπως συγκροτήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87),
ββ) η Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, πλην των Δήμων Βόλβης, Λαγκαδά και Χαλκηδόνος, όπως συγκροτήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87).
3. Με απόφαση του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου καθορίζονται οι έδρες οι οποίες μπορούν να προκύπτουν από συνένωση υφιστάμενων όμορων εδρών εντός της ίδιας Περιφερειακής Ενότητας ή η διατήρηση των εδρών ως αυτές ορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
4. Έδρες - διοικητικές μονάδες της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου και της παραγράφου 1 του άρθρου 84 οι οποίες, δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 83, συνενώνονται ή έχουν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος ήδη συνενωθεί, δεν επιτρέπεται να διασπασθούν και να επανέλθουν στην πρότερη της συνένωσης κατάσταση».
2. Τροποποιούνται οι περιπτώσεις β΄, ε΄ και στ΄ της παραγράφου 2, η περίπτωση α΄ της παραγράφου 3 ως προς τα δικαιολογητικά γ΄ και ε΄ και η παράγραφος 5 του άρθρου 95 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82), όπως ισχύει και το άρθρο 95 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 95
Ειδική άδεια οδήγησης Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου
1. Η ειδική άδεια οδήγησης Ε.Δ.Χ. χορηγείται από την Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας της οικείας Περιφέρειας. Η ειδική αυτή άδεια δίνει στον κάτοχό της το δικαίωμα να οδηγεί Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητο που στην άδεια κυκλοφορίας του αναγράφεται ως έδρα διοικητική μονάδα που βρίσκεται μέσα στα διοικητικά όρια της ίδιας αυτής Περιφερειακής Ενότητας.
2. Για να χορηγηθεί ή ανανεωθεί, η ειδική άδεια οδήγησης Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου, απαιτείται ο υποψήφιος:
α. να μην υπηρετεί με οποιαδήποτε σχέση εργασίας στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. του δημόσιου τομέα του ν. 1256/1982 (Α΄ 65), όπως ισχύει κάθε φορά,
β. να μην έχει συνταξιοδοτηθεί, με την επιφύλαξη της παραγράφου 8 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), όπως κάθε φορά ισχύει, για την περίπτωση της ανανέωσης, ως άμεσα ασφαλισμένος από οποιοδήποτε ασφαλιστικό ταμείο ή από το Δημόσιο,
γ. να μην έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για ένα από τα αδικήματα του άρθρου 100 της περίπτωσης α΄ του παρόντος,
δ. να έχει σε ισχύ άδεια οδήγησης αυτοκινήτου,
ε. εφόσον δεν είναι Έλληνας υπήκοος, να γνωρίζει επαρκώς την ελληνική γλώσσα,
στ. εφόσον είναι Έλληνας ή Κύπριος υπήκοος, να είναι απόφοιτος τουλάχιστον υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή αναγνωρισμένης ισότιμης σχολής του εξωτερικού,
ζ. να είναι υγιής με βάση τις ιατρικές εξετάσεις που καθορίζονται με την υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου,
η. να κατέχει ήδη άδεια οδήγησης αυτοκινήτου τουλάχιστον κατηγορίας Β΄,
θ. να καταβάλει παράβολο υπέρ του Δημοσίου ποσού πενήντα (50) ευρώ. Το ποσό αυτό μπορεί να αναπροσαρμόζεται κάθε δύο (2) χρόνια με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών.
3. α. Με την αίτηση για την χορήγηση ειδικής άδειας οδήγησης Ε.Δ.Χ., ο ενδιαφερόμενος, για την απόδειξη συνδρομής των προϋποθέσεων που ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο, υποβάλλει ως αναγκαία δικαιολογητικά τα εξής: για τις περιπτώσεις των εδαφίων α΄ και β΄ υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, για την περίπτωση του εδαφίου γ΄ πιστοποιητικό ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης, για την περίπτωση του εδαφίου δ΄ υπεύθυνη δήλωση, για την περίπτωση του εδαφίου ε΄ αποδεικτικό τίτλο επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού κατά τα οριζόμενα της παραγράφου 1 του άρθρου 107 του ν. 4251/2014 (Α΄ 80) και της εκάστοτε ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας, για την περίπτωση του εδαφίου στ΄ επικυρωμένο αντίγραφο τίτλου σπουδών ή αντίστοιχο πιστοποιητικό, για την περίπτωση του εδαφίου ζ΄ ιατρικό πιστοποιητικό, ο τύπος και το περιεχόμενο του οποίου καθορίζονται με την υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου και για την περίπτωση του εδαφίου η΄ επικυρωμένο αντίγραφο της άδειάς του οδηγήσεως. Επιπλέον αυτών υποβάλλει επικυρωμένο φωτοαντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας εφόσον είναι Έλληνας υπήκοος ή διαβατηρίου σε ισχύ εφόσον είναι αλλοδαπός και δύο (2) πρόσφατες έγχρωμες φωτογραφίες μεγέθους και τύπου ταυτότητας.
β. Με την αίτηση για την ανανέωση της ειδικής άδειας οδήγησης Ε.Δ.Χ., ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην προηγούμενη περίπτωση α΄ της παραγράφου αυτής, πλην των δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων των περιπτώσεων ε΄, στ΄ και η΄ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. 
4. Για τη χορήγηση της ειδικής άδειας οδήγησης της προηγούμενης παραγράφου οι υποψήφιοι εξετάζονται γραπτώς, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Η διαδικασία, καθώς και το περιεχόμενο των εξετάσεων και κάθε άλλο σχετικό θέμα σχετικό με τα ζητήματα που ρυθμίζονται με το παρόν άρθρο, όπως και το είδος των δικαιολογητικών και το είδος των ιατρικών εξετάσεων και αντιστοίχων πιστοποιητικών της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.
5. Αν διαπιστωθεί από τα αρμόδια όργανα ελέγχου ότι απασχολείται ως οδηγός Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου πρόσωπο, χωρίς να έχει εκδοθεί στο όνομά του ειδική άδεια οδήγησης Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου, επιβάλλεται χωριστά στον οδηγό και στον ιδιοκτήτη ή, σε περίπτωση παραχώρησης της εκμετάλλευσης του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου, στον εκμεταλλευτή του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου διοικητικό πρόστιμο δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ και αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας και των κρατικών πινακίδων του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών, ενώ σε περίπτωση υποτροπής και για κάθε επιπλέον
φορά για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών. Το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων και ο χρόνος αφαίρεσης της άδειας κυκλοφορίας και των κρατικών πινακίδων στις προηγούμενες περιπτώσεις μπορεί να αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών. Τα πρόστιμα αυτά εισπράττονται σύμφωνα με τον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων υπέρ του Δημοσίου».
3. Τροποποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 93 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59) και στο τέλος του άρθρου 93 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59) προστίθεται παράγραφος 5 και το άρθρο 93 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 93
Μεταβατικές διατάξεις
1. Για παραβάσεις που διαπράχθηκαν πριν από την ισχύ των διατάξεων του Κεφαλαίου 1 εφαρμόζονται τα οριζόμενα από το προηγούμενο νομικό καθεστώς, καθώς και η παράγραφος 2 του άρθρου 10.
Σε περίπτωση παραχώρησης της εκμετάλλευσης του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου από τον ιδιοκτήτη σε εκμεταλλευτή, που αποδεικνύεται από σχετική σύμβαση ή συμβολαιογραφική πράξη, οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις και διοικητικά πρόστιμα επιβάλλονται στον εκμεταλλευτή του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου και όχι στον ιδιοκτήτη αυτού.
2. Μέχρι την έκδοση της αποφάσεως του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 8 ισχύουν οι υφιστάμενες διατάξεις όλων των εκδοθεισών κανονιστικών διατάξεων που αναφέρονται σε διοικητικές κυρώσεις λόγω πειθαρχικών παραπτωμάτων.
3. Υποθέσεις που εκκρεμούν, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, στο πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, εξακολουθούν να εκδικάζονται από αυτό μέχρι τη συγκρότηση του Πειθαρχικού Συμβουλίου του άρθρου 5.
4. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται κάθε αντίθετη διάταξη προς αυτές.
5. Για παραβάσεις των Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτων του άρθρου 2, που διαπράχθηκαν από 30.3.2015 έως 30.3.2018, εφαρμόζονται οι διοικητικές κυρώσεις και τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται στην υπουργική απόφαση της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του παρόντος».

1. Τροποποιούνται το εδάφιο πρώτο και η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2, οι παράγραφοι 5, 9, 10 και το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 6, καταργούνται η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2, και η παράγραφος 4 του άρθρου 12 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), όπως ισχύει, αναριθμούνται οι παράγραφοι 6 έως 14, και το άρθρο 12 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 12
Ηλεκτρονική ή τηλεφωνική διαμεσολάβηση μεταφοράς επιβατών με οχήματα Ε.Δ.Χ.
1. Πέραν των δικαιούχων μεταφοράς επιβατών με οχήματα δημόσιας χρήσης (Ε.Δ.Χ.), σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 82 και επ. του ν. 4070/2012, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσία ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης για τη μεταφορά επιβατών με όχημα Ε.Δ.Χ., λογίζεται ότι ασκούν ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών εάν:
(α) επηρεάζουν την τιμή της υπηρεσίας μεταφοράς αμέσως ή εμμέσως διά της παροχής παράνομων εκπτώσεων ή επιδοτήσεων κομίστρου ή άλλων τρόπων διαμόρφωσης του τελικά καταβαλλόμενου ποσού από τον καταναλωτή ή (β) επηρεάζουν τις κρίσιμες πτυχές της υπηρεσίας μεταφοράς, θέτοντας προδιαγραφές, που πρέπει να πληρούν τα αυτοκίνητα, πέραν των νομίμων.
Στην περίπτωση αυτή, η παροχή υπηρεσίας διαμεσολάβησης, η οποία έχει ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, ασκείται κατόπιν άδειας, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις της παραγράφου 2.
Δεν απαιτείται η άδεια της παραγράφου 2 για την παροχή υπηρεσιών διαμεσολάβησης, οι οποίες δεν έχουν ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
2. Για τη χορήγηση άδειας ο φορέας ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης υποβάλλει ηλεκτρονικά μέσω του Ψηφιακού Μητρώου στην ελληνική γλώσσα ή σε επίσημη μετάφραση τα εξής:
α) Αίτηση του φυσικού ή νομικού προσώπου. Αν ο αιτών είναι νομικό πρόσωπο, την αίτηση μαζί με τα κατά περίπτωση νομιμοποιητικά έγγραφα υποβάλλει ο νόμιμος εκπρόσωπός του. Σε περίπτωση αίτησης νομικού προσώπου, που έχει την έδρα του σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ορίζεται με την αίτηση αντίκλητος και αναπληρωτής του, που κατοικεί ή εδρεύει στη χώρα και δηλώνονται τα εξής στοιχεία του: ονοματεπώνυμο/επωνυμία, Α.Δ.Τ., Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., διεύθυνση και τηλέφωνα επικοινωνίας. Αντίκλητος που θα απωλέσει, για οποιονδήποτε λόγο, την ιδιότητά του, αντικαθίσταται εντός δύο (2) μηνών με αίτηση του φορέα διαμεσολάβησης. Αν νομικό πρόσωπο, που έχει την έδρα του σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λάβει την άδεια, υποχρεούται να ενημερώνει το Μητρώο της παραγράφου 9 εντός πέντε (5) ημερών για την αλλαγή της εκπροσώπησής του.
Σε περίπτωση αίτησης φυσικού ή νομικού προσώπου από χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτά δύνανται είτε να ιδρύουν εταιρεία με έδρα την Ελλάδα δια της οποίας θα υποβάλλεται η αίτηση και θα ασκείται η δραστηριότητα είτε να ιδρύουν υποκατάστημα. Στην τελευταία περίπτωση, ορίζεται υπεύθυνος άσκησης της δραστηριότητας διαμεσολάβησης στην Ελλάδα, ο οποίος ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τον φορέα διαμεσολάβησης για κάθε ευθύνη του τελευταίου, που προκύπτει με βάση τις διατάξεις του παρόντος και της φορολογικής νομοθεσίας. Υπεύθυνος άσκησης δραστηριότητας που θα απωλέσει, για οποιονδήποτε λόγο, την ιδιότητά του, αντικαθίσταται εντός δεκαπέντε (15) ημερών με αίτηση του φορέα διαμεσολάβησης.
Αν νομικό πρόσωπο, που έχει την έδρα του σε χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λάβει την άδεια, υποχρεούται να ενημερώνει το Μητρώο της παραγράφου 10 εντός πέντε (5) ημερών για την αλλαγή της εκπροσώπησης και της έδρας της εταιρείας στην Ελλάδα δια της οποίας ασκείται η δραστηριότητα ή για την αλλαγή της εκπροσώπησης και της έδρας του υποκαταστήματος.
β) Παράβολο Δημοσίου χιλίων (1.000) ευρώ.
3. Η αρμόδια υπηρεσία της Διεύθυνσης Επιβατικών Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών οφείλει εντός τριάντα (30) ημερών να εκδώσει την άδεια. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της παραπάνω προθεσμίας τεκμαίρεται ως εκδοθείσα η άδεια. Η μη έγκαιρη διεκπεραίωση μέσα στην ανωτέρω προθεσμία συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα των υπαίτιων προϊσταμένων και υπαλλήλων, το οποίο επιφέρει πειθαρχική ποινή σε βάρος τους ίση με τις αποδοχές τριών (3) μηνών.
4. Οι φορείς διαμεσολάβησης, οι οποίοι έχουν λάβει την άδεια της παραγράφου 2 χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, υποχρεούνται να καταχωρούν στο Μητρώο της παραγράφου 9 τους όρους χρήσης της υπηρεσίας διαμεσολάβησης, όπως εκάστοτε ισχύουν, τα στοιχεία των ιδιοκτητών ή των οδηγών των Ε.Δ.Χ. οχημάτων, εφόσον είναι αυτοί οι χρήστες, που κάνουν αποδεκτούς τους ανωτέρω όρους, τις άδειες κυκλοφορίας των Ε.Δ.Χ. οχημάτων και τις ειδικές άδειες οδήγησης των οδηγών των Ε.Δ.Χ. οχημάτων. Εναλλακτικά, αντί των στοιχείων των ιδιοκτητών ή των οδηγών των Ε.Δ.Χ. οχημάτων, εφόσον
είναι αυτοί οι χρήστες, που κάνουν αποδεκτούς τους όρους χρήσης της υπηρεσίας διαμεσολάβησης και των παραπάνω όρων, όπως εκάστοτε ισχύουν, επιτρέπεται η καταχώριση οποιουδήποτε τύπου σύμβασης μεταξύ των παραπάνω προσώπων και του φορέα διαμεσολάβησης.
Αν η σύμβαση για τη χρήση της υπηρεσίας διαμεσολάβησης καταρτίζεται από τους οδηγούς, καταχωρούνται και τα στοιχεία των ιδιοκτητών των οχημάτων. Η καταχώριση των στοιχείων γίνεται ανά Ε.Δ.Χ. όχημα.
5. α) Αν δεν αντικατασταθεί εμπρόθεσμα ο αντίκλητος, σύμφωνα με την παράγραφο 2, επιβάλλεται στον φορέα ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης διοικητικό πρόστιμο ποσού χιλίων (1.000) ευρώ. Αν δεν αντικατασταθεί εμπρόθεσμα ο υπεύθυνος άσκησης δραστηριότητας, σύμφωνα με την παράγραφο 2,
αναστέλλεται η ισχύς της άδειας και εφαρμόζεται η παράγραφος 6 μέχρι τον ορισμό νέου υπεύθυνου άσκησης δραστηριότητας.
β) Σε περίπτωση παύσης της λειτουργίας της εταιρείας ή του υποκαταστήματος στη χώρα, φυσικού ή νομικού προσώπου από χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανακαλείται η άδεια της παραγράφου 2 και εφαρμόζεται η παράγραφος 6.
γ) Για τη μη καταχώριση της άδειας κυκλοφορίας Ε.Δ.Χ. οχήματος ή της ειδικής άδειας οδήγησης οδηγού, επιβάλλεται την πρώτη φορά διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, τη δεύτερη φορά διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, την τρίτη φορά ανάκληση της άδειας για δύο (2) μήνες και την τέταρτη φορά ανάκληση της άδειας για δύο (2) χρόνια. Για τις λοιπές παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος, καθώς και των διατάξεων που καθορίζουν το πλαίσιο διαμόρφωσης της τιμής της υπηρεσίας της μεταφοράς, διατυπώνεται την πρώτη φορά σύσταση στον φορέα διαμεσολάβησης, τη δεύτερη φορά επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, την τρίτη φορά διοικητικό πρόστιμο είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ, την τέταρτη φορά διοικητικό πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και την πέμπτη φορά ανάκληση της άδειας της παραγράφου 2 και εφαρμόζεται η παράγραφος 6, καθώς και απαγορεύεται για διάστημα δύο (2) ετών να ιδρύσει και να λειτουργήσει άλλον φορέα διαμεσολάβησης.
Σε περίπτωση νομικού προσώπου στην παραπάνω απαγόρευση υπόκειται και ο διαχειριστής του.
δ) Στον οδηγό του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου που συμβάλλεται με φορέα διαμεσολάβησης του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 και στερείται ειδικής άδειας οδήγησης, επιβάλλεται αφαίρεση της άδειας οδήγησης για δύο (2) χρόνια.
ε) Στον κύριο του Ε.Δ.Χ. οχήματος που εκτελεί παρανόμως έργο σε συνεργασία με φορέα διαμεσολάβησης, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ανερχόμενο σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής το ποσό διπλασιάζεται.
στ) Σε περίπτωση λειτουργίας φορέα διαμεσολάβησης χωρίς την άδεια της παραγράφου 2, παρότι όφειλε να αδειοδοτηθεί, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, εφαρμόζεται η παράγραφος 6 και απαγορεύεται για διάστημα δύο (2) ετών να ιδρύσει και να λειτουργήσει άλλον φορέα διαμεσολάβησης.
Σε περίπτωση νομικού προσώπου στην παραπάνω απαγόρευση υπόκειται και ο διαχειριστής του.
Τα άνω ποσά βεβαιώνονται, κατά την οικεία νομοθεσία, παραχρήμα στο δημόσιο ταμείο σε ειδικό κωδικό για τις δράσεις οδικής ασφάλειας και ηλεκτρονικών συστημάτων.
Τα παραπάνω διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών μετά από ακρόαση του εμπλεκόμενου προσώπου.
6. Ειδικά, σε περίπτωση λειτουργίας άνευ αδείας φορέα διαμεσολάβησης, ο οποίος όφειλε να λάβει τη άδεια της παραγράφου 2, η αρμόδια υπηρεσία κοινοποιεί τη σχετική απόφαση επιβολής προστίμου ή άλλης κύρωσης προς την υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, για τη διεκπεραίωση της διακοπής λειτουργίας τυχόν διαδικτυακού ιστότοπου του φορέα και κάθε είδους εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλα μέσα.
7. Τα Ε.Δ.Χ. οχήματα, με τα οποία παρέχονται οι υπηρεσίες μεταφοράς κατόπιν διαμεσολάβησης φορέα που έχει λάβει άδεια, σύμφωνα με την παράγραφο 2, φέρουν διακριτικό γνώρισμα σε εμφανές σημείο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του Ε.Δ.Χ. οχήματος. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με το διακριτικό γνώρισμα του προηγούμενου εδαφίου.
8. Εφόσον η μεταφορά διενεργείται εντός της Ελληνικής Επικράτειας, τα έσοδα από την άσκηση της δραστηριότητας διαμεσολάβησης φορολογούνται με βάση την κείμενη φορολογική νομοθεσία. Οι φορείς διαμεσολάβησης εκδίδουν φορολογικό στοιχείο προς τους εκμεταλλευτές των οχημάτων για το ποσό της συμφωνηθείσας αμοιβής. Ο εκμεταλλευτής του οχήματος εκδίδει το προβλεπόμενο φορολογικό στοιχείο της συνολικής αμοιβής
στον καταναλωτή, στην οποία συμπεριλαμβάνεται με διακριτή αναγραφή και η συμφωνηθείσα αμοιβή του φορέα διαμεσολάβησης. Εν συνεχεία, για κάθε ημέρα γίνεται εκκαθάριση και η προκύπτουσα αμοιβή του φορέα διαμεσολάβησης καταβάλλεται από τον εκμεταλλευτή του οχήματος σε αριθμό λογαριασμού πληρωμών του φορέα, φυσικού ή νομικού προσώπου ή οποιασδήποτε οντότητας, ο οποίος έχει την υποχρέωση ανά μήνα, να εκδίδει το προβλεπόμενο φορολογικό στοιχείο με τη συνολική μηνιαία αμοιβή, που προκύπτει από τις ημερήσιες εκκαθαρίσεις, οι οποίες του έχουν καταβληθεί.
9. Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τηρείται ηλεκτρονικό μητρώο, στο οποίο τηρούνται, επιπλέον των αναφερομένων στην παράγραφο 4, και τα παρακάτω στοιχεία:
α) Οι φορείς διαμεσολάβησης, οι οποίοι έχουν λάβει την άδεια της παραγράφου 2, και οι αντίκλητοί τους στις περιπτώσεις που απαιτείται.
β) Οι ανακλητικές πράξεις των αδειών διαμεσολάβησης και οι πράξεις διαπίστωσης των παραβάσεων και επιβολής του διοικητικού προστίμου και των λοιπών κυρώσεων.
10. Αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της ορθής ή μη εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος, ο οποίος διενεργείται σύμφωνα και με τις οικείες διατάξεις του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), είναι επιπλέον των οριζομένων με βάση την υφιστάμενη κατά την ψήφιση του παρόντος νομοθεσία και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, καθώς και κάθε άλλο όργανο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Τα αρμόδια όργανα ελέγχου επιτρέπεται να συνδέονται και να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων των φορέων διαμεσολάβησης, αναφορικά με τα εκτελούμενα δρομολόγια, με τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
11. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια σχετικά με την ηλεκτρονική διεξαγωγή της διοικητικής διαδικασίας αδειοδότησης του παρόντος, την ίδρυση και λειτουργία του Μητρώου της παραγράφου 9, καθώς και το ύψος των ποινών της παραγράφου 6 του παρόντος.
Με την παραπάνω απόφαση καθορίζεται ο χρόνος έναρξης λειτουργίας του Μητρώου της παραγράφου 10, από την οποία τίθεται σε ισχύ και η παράγραφος 4.
12. Φορέας διαμεσολάβησης που έχει ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος, καθώς και τις διατάξεις της παραγράφου 1 του επόμενου άρθρου πρέπει να αδειοδοτείται σύμφωνα με τις διατάξεις και των δύο άρθρων.
13. Οι άδειες του παρόντος είναι αμεταβίβαστες».
2. Τροποποιούνται το εδάφιο πρώτο και η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2, οι παράγραφοι 5, 9, 10, η περίπτωση α΄ και το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 6, καταργούνται η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 και η παράγραφος 4 του άρθρου 13 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), όπως ισχύει, αναριθμούνται οι παράγραφοι 6 έως 14, και το άρθρο 13 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 13
Ηλεκτρονική ή τηλεφωνική διαμεσολάβηση για την ενοικίαση Επιβατικών Ιδιωτικής Χρήσης (Ε.Ι.Χ.) οχημάτων με οδηγό
1. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που παρέχουν υπηρεσία ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης για την ενοικίαση, σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπαραγράφου Η.2 της παραγράφου Η του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 και των κατ’ εξουσιοδότησή της κανονιστικών πράξεων, Επιβατικών Ιδιωτικής Χρήσης (Ε.Ι.Χ.) οχημάτων με οδηγό, λογίζεται ότι ασκούν ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, εφόσον ασκούν αποφασιστική επιρροή επί των όρων παροχής της υπηρεσίας από τους οδηγούς. Ειδικότερα, ασκούν αποφασιστική επιρροή εάν: (α) καθορίζουν την τιμή της υπηρεσίας μεταφοράς αμέσως ή εμμέσως δια της παροχής εκπτώσεων ή άλλων τρόπων διαμόρφωσης του τελικά καταβαλλόμενου ποσού από τον καταναλωτή και (β) καθορίζουν τις κρίσιμες πτυχές της υπηρεσίας μεταφοράς, θέτοντας προδιαγραφές, που πρέπει να πληρούν τα αυτοκίνητα, πέραν των νομίμων. Στην περίπτωση αυτή, η παροχή υπηρεσίας διαμεσολάβησης, η οποία έχει ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, ασκείται κατόπιν άδειας, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις της παραγράφου 2.
Δεν απαιτείται η άδεια της παραγράφου 2 για την παροχή υπηρεσιών διαμεσολάβησης, οι οποίες δεν έχουν ως κύρια οικονομική δραστηριότητα αυτή της μεταφοράς επιβατών, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
2. Για τη χορήγηση άδειας ο φορέας υπηρεσίας ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης, ως ανωτέρω περιγράφεται, υποβάλλει ηλεκτρονικά μέσω του Ψηφιακού Μητρώου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στην ελληνική γλώσσα ή σε επίσημη μετάφραση τα εξής:
α) Αίτηση του φυσικού ή νομικού προσώπου. Αν ο αιτών είναι νομικό πρόσωπο, την αίτηση μαζί με τα κατά περίπτωση νομιμοποιητικά έγγραφα υποβάλλει ο νόμιμος εκπρόσωπός του. Αν ο αιτών είναι νομικό πρόσωπο που έχει την έδρα του σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ορίζεται με την αίτηση αντίκλητος και αναπληρωτής του, που κατοικεί ή εδρεύει στη χώρα και δηλώνονται τα εξής στοιχεία του: ονοματεπώνυμο/επωνυμία, Α.Δ.Τ., Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., διεύθυνση και τηλέφωνα επικοινωνίας. Αντίκλητος που θα απωλέσει, για οποιονδήποτε λόγο, την ιδιότητά του, αντικαθίσταται εντός δύο (2) μηνών με αίτηση του φορέα διαμεσολάβησης. Αν νομικό πρόσωπο που έχει την έδρα του σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λάβει την άδεια, υποχρεούται να ενημερώνει το Μητρώο της παραγράφου 9 εντός πέντε (5) ημερών για την αλλαγή της εκπροσώπησής του.
Σε περίπτωση αίτησης φυσικού ή νομικού προσώπου από χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτά δύνανται είτε να ιδρύουν εταιρεία με έδρα την Ελλάδα δια της οποίας θα υποβάλλεται η αίτηση και θα ασκείται η δραστηριότητα είτε να ιδρύουν υποκατάστημα. Στην τελευταία περίπτωση, ορίζεται υπεύθυνος άσκησης της δραστηριότητας διαμεσολάβησης στην Ελλάδα, ο οποίος ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τον φορέα διαμεσολάβησης για κάθε ευθύνη του τελευταίου, που προκύπτει με βάση τις διατάξεις του παρόντος και της φορολογικής νομοθεσίας. Υπεύθυνος άσκησης δραστηριότητας που θα απωλέσει, για οποιοδήποτε λόγο, την ιδιότητά του, αντικαθίσταται εντός δεκαπέντε (15) ημερών με αίτηση του φορέα διαμεσολάβησης. Αν νομικό πρόσωπο, που έχει την έδρα του σε χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λάβει την άδεια, υποχρεούται να ενημερώνει το Μητρώο της παραγράφου 10 εντός πέντε (5) ημερών για την αλλαγή της εκπροσώπησης και της έδρας της εταιρείας στην Ελλάδα δια της οποίας ασκείται η δραστηριότητα ή για την αλλαγή της εκπροσώπησης και της έδρας του υποκαταστήματος.
β) Παράβολο Δημοσίου χιλίων (1.000) ευρώ.
3. Η αρμόδια υπηρεσία οφείλει εντός τριάντα (30) ημερών να εκδώσει την άδεια. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της παραπάνω προθεσμίας τεκμαίρεται ως εκδοθείσα η άδεια. Η μη έγκαιρη διεκπεραίωση μέσα στην ανωτέρω προθεσμία συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα των υπαίτιων προϊσταμένων και υπαλλήλων, το οποίο επιφέρει πειθαρχική ποινή σε βάρος τους ίση με τις αποδοχές τριών (3) μηνών.
4. Οι φορείς διαμεσολάβησης, οι οποίοι έχουν λάβει την άδεια της παραγράφου 2, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση υποχρεούνται να καταχωρούν στο Μητρώο της παραγράφου 9 τους όρους χρήσης της υπηρεσίας διαμεσολάβησης, όπως εκάστοτε ισχύουν, τις άδειες κυκλοφορίας των Ε.Ι.Χ. οχημάτων, τα στοιχεία των εκμισθωτών των Ε.Ι.Χ. οχημάτων και των οδηγών τους, που τους κάνουν αποδεκτούς. Εναλλακτικά, αντί των στοιχείων των εκμισθωτών των Ε.Ι.Χ. οχημάτων, που κάνουν αποδεκτούς τους όρους χρήσης της υπηρεσίας διαμεσολάβησης και των παραπάνω όρων, επιτρέπεται η καταχώριση οποιουδήποτε τύπου σύμβασης μεταξύ των παραπάνω προσώπων και του φορέα διαμεσολάβησης. Η καταχώριση των στοιχείων γίνεται ανά Ε.Ι.Χ. όχημα.
5.α) Αν δεν αντικατασταθεί εμπρόθεσμα ο αντίκλητος, σύμφωνα με την παράγραφο 2, επιβάλλεται στον φορέα ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής διαμεσολάβησης διοικητικό πρόστιμο ποσού χιλίων (1.000) ευρώ.
Αν δεν αντικατασταθεί εμπρόθεσμα ο υπεύθυνος άσκησης δραστηριότητας, σύμφωνα με την παράγραφο 2, αναστέλλεται η ισχύς της άδειας και εφαρμόζεται η παράγραφος 6 μέχρι τον ορισμό νέου υπεύθυνου άσκησης δραστηριότητας.
β) Σε περίπτωση παύσης της λειτουργίας της εταιρείας ή του υποκαταστήματος στη χώρα, φυσικού ή νομικού προσώπου από χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανακαλείται η άδεια της παραγράφου 2 και εφαρμόζεται η παράγραφος 6.
γ) Για τη μη καταχώριση της άδειας κυκλοφορίας Ε.Ι.Χ. οχήματος ή της άδειας οδήγησης οδηγού, που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, επιβάλλεται την πρώτη φορά διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, τη δεύτερη φορά διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, την τρίτη φορά ανάκληση της άδειας για δύο (2) μήνες και την τέταρτη φορά ανάκληση της άδειας για δύο (2) χρόνια. Για τις λοιπές παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος, καθώς και των διατάξεων που καθορίζουν το πλαίσιο διαμόρφωσης της τιμής της υπηρεσίας της μεταφοράς, διατυπώνεται την πρώτη φορά σύσταση στον φορέα διαμεσολάβησης, τη δεύτερη φορά επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, την τρίτη φορά διοικητικό πρόστιμο είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ, την τέταρτη φορά διοικητικό πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και την πέμπτη φορά ανάκληση της άδειας της παραγράφου 2 και εφαρμόζεται η παράγραφος 6, καθώς και απαγορεύεται για διάστημα δύο (2) ετών να ιδρύσει και λειτουργήσει άλλον φορέα διαμεσολάβησης. Σε περίπτωση νομικού προσώπου στην παραπάνω απαγόρευση υπόκειται και ο διαχειριστής του.
δ) Στον οδηγό του Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου που συμβάλλεται με φορέα διαμεσολάβησης του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 και στερείται του Ιατρικού Πιστοποιητικού της παραγράφου 4 του άρθρου 95 του ν. 4070/2012, επιβάλλεται αφαίρεση της άδειας οδήγησης έως δύο (2) χρόνια.
ε) Στον εκμισθωτή του Ε.Ι.Χ. οχήματος, που εκτελεί παρανόμως έργο σε συνεργασία με φορέα διαμεσολάβησης επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ανερχόμενο σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ ανά όχημα. Σε περίπτωση υποτροπής το ποσό διπλασιάζεται.
στ) Σε περίπτωση λειτουργίας φορέα διαμεσολάβησης χωρίς την άδεια της παραγράφου 2, παρότι όφειλε να αδειοδοτηθεί, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, εφαρμόζεται η παράγραφος 6 και απαγορεύεται για διάστημα δύο (2) ετών να ιδρύσει και λειτουργήσει άλλον φορέα διαμεσολάβησης. Σε περίπτωση νομικού προσώπου στην παραπάνω απαγόρευση υπόκειται και ο διαχειριστής του.
Τα άνω ποσά βεβαιώνονται, κατά την οικεία νομοθεσία, παραχρήμα στο δημόσιο ταμείο σε ειδικό κωδικό για τις δράσεις οδικής ασφάλειας και ηλεκτρονικών συστημάτων.
Τα παραπάνω διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών μετά από ακρόαση του εμπλεκόμενου προσώπου.
6. Σε περίπτωση λειτουργίας του φορέα άνευ αδείας, η αρμόδια υπηρεσία κοινοποιεί τη σχετική απόφαση επιβολής προστίμου ή άλλης κύρωσης προς την υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, για τη διεκπεραίωση της διακοπής λειτουργίας τυχόν διαδικτυακού ιστότοπου του φορέα και κάθε είδους εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλα μέσα.
7. Τα οχήματα, με τα οποία παρέχονται οι παραπάνω υπηρεσίες κατόπιν διαμεσολάβησης φορέα, που έχει λάβει άδεια σύμφωνα με την παράγραφο 2, φέρουν διακριτικό γνώρισμα σε εμφανές σημείο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του Ε.Ι.Χ. οχήματος. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με το διακριτικό γνώρισμα του προηγούμενου εδαφίου.
8. Εφόσον η εκτέλεση του αντικειμένου της μίσθωσης διενεργείται εντός της Ελληνικής Επικράτειας, τα έσοδα από την άσκηση της δραστηριότητας διαμεσολάβησης φορολογούνται με βάση την κείμενη φορολογική νομοθεσία. Οι φορείς διαμεσολάβησης εκδίδουν διαφορετικά φορολογικά στοιχεία προς τον καταναλωτή και διαφορετικά προς τους εκμισθωτές Ε.Ι.Χ. οχημάτων με οδηγό ή/και τους οδηγούς ή/και τους ιδιοκτήτες των οχημάτων.
9. Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τηρείται ηλεκτρονικό μητρώο, στο οποίο τηρούνται, επιπλέον των αναφερόμενων στην παράγραφο 5, και τα παρακάτω στοιχεία:
α) Οι φορείς διαμεσολάβησης, οι οποίοι έχουν λάβει την άδεια της παραγράφου 2 και οι αντίκλητοί τους στις περιπτώσεις που απαιτείται.
β) Οι ανακλητικές πράξεις των αδειών διαμεσολάβησης και οι πράξεις διαπίστωσης των παραβάσεων και επιβολής του διοικητικού προστίμου και των λοιπών κυρώσεων.
10. Αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της ορθής ή μη εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων, ο οποίος διενεργείται σύμφωνα και με τις οικείες διατάξεις του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), είναι επιπλέον των οριζομένων με βάση την υφιστάμενη κατά την ψήφιση του παρόντος νομοθεσία και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, καθώς και κάθε άλλο όργανο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Τα αρμόδια όργανα ελέγχου επιτρέπεται να συνδέονται και να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων των φορέων διαμεσολάβησης αναφορικά με τα εκτελούμενα δρομολόγια με τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
11. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια σχετικά με την ηλεκτρονική διεξαγωγή της διοικητικής διαδικασίας αδειοδότησης του παρόντος, την ίδρυση και λειτουργία του Μητρώου της παραγράφου 9, καθώς και το ύψος των ποινών της παραγράφου 5 του παρόντος.
Με την παραπάνω απόφαση καθορίζεται ο χρόνος έναρξης λειτουργίας του Μητρώου της παραγράφου 9, από την οποία τίθεται σε ισχύ και η παράγραφος 4. 
12. Οι άδειες του παρόντος είναι αμεταβίβαστες».
 

1. Το άρθρο 34 του ν. 2696/1999 «Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας» (Α΄ 57) τροποποιείται ως εξής:
α) Στην περίπτωση ι΄ της παραγράφου 2 αντικαθίσταται η λέξη «οικοδομικών» με τη λέξη «ρυμοτομικών».
β) Στο πέμπτο εδάφιο της παραγράφου 5, στο τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 8 και στο τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 10 τροποποιούνται οι τίτλοι των αρμόδιων Υπουργών.
γ) Στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 12 αντικαθίσταται ο τίτλος του νομάρχη με εκείνον του Περιφερειάρχη.
δ) Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 10 αντικαθίσταται η φράση «πλην των περιπτώσεων ιστ΄ και ιη΄», με τη φράση «πλην των περιπτώσεων ιστ΄ έως και ιη΄».
ε) Στο τέλος του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 12 και στο τέλος της παραγράφου 12Α, μετά τη φράση «του Ποινικού Κώδικα», προστίθεται η φράση «όπως ισχύει».
στ) Αντικαθίσταται η παράγραφος 13.
Το άρθρο αυτό διαμορφώνεται ως ακολούθως:
«Άρθρο 34
Στάση και στάθμευση
1. Η στάση και η στάθμευση επιτρέπονται, αν δεν δημιουργείται εξ αυτών κίνδυνος ή παρακώλυση της κυκλοφορίας και αν δεν υπάρχουν σχετικές απαγορευτικές πινακίδες ή διαγραμμίσεις.
2. Η στάση ή στάθμευση οχήματος απαγορεύεται:
α) επάνω σε διαβάσεις πεζών ή ποδηλατιστών και σε απόσταση μικρότερη από πέντε (5) μέτρα από αυτές,
β) σε απόσταση μικρότερη από δώδεκα (12) μέτρα από στάσεις αστικών, υπεραστικών, ηλεκτροκίνητων λεωφορείων και τροχιοδρομικών οχημάτων,
γ) σε εισόδους και εξόδους κόμβων και σε απόσταση μικρότερη από δέκα (10) μέτρα από τη νοητή προέκταση της πλησιέστερης οριογραμμής του κάθετου οδοστρώματος,
δ) σε σιδηροδρομικές ή τροχιοδρομικές γραμμές ή πολύ πλησίον αυτών, ώστε να παρεμποδίζεται η κίνηση των σιδηροδρομικών ή τροχιοδρομικών οχημάτων,
ε) σε πεζοδρόμια πλατείες, ειδικά ερείσματα που προορίζονται, για πεζούς ως και ποδηλατοδρόμους, εκτός αν επιτρέπεται σε αυτούς η στάθμευση με ειδική σήμανση,
στ) πάνω και κάτω από τις γέφυρες, εκτός αν υπάρχουν χώροι για στάθμευση ειδικά προορισμένοι,
ζ) πλησίον και πάνω σε κυρτές καμπύλες αλλαγής των κατά μήκος κλίσεων των οδών (ράχεων) και σε στροφές ανεπαρκούς ορατότητας για προσπέρασμα,
η) σε οδοστρώματα που είναι χωρισμένα σε δύο λωρίδες κυκλοφορίας και αν το εναπομένον πλάτος της λωρίδας μεταξύ οχήματος και απαγορευτικής γραμμής υπέρβασης είναι μικρότερο από τρία (3) μέτρα,
θ) σε απόσταση μικρότερη από είκοσι (20) μέτρα από φωτεινούς σηματοδότες και δώδεκα (12) μέτρα από πινακίδες υποχρεωτικής διακοπής πορείας (STOP), ως και σε θέση, στην οποία το όχημα κρύβει από τους χρήστες της οδού τη θέα των πινακίδων σήμανσης και σηματοδοτών,
ι) σε απόσταση πέντε (5) μέτρων από την τομή ρυμοτομικών γραμμών ή των νοητών προεκτάσεων αυτών,
ια) πάνω στις νησίδες ασφαλείας ως και στις διαχωριστικές νησίδες,
ιβ) στους αυτοκινητοδρόμους και τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας, εκτός των χώρων στάθμευσης, που καθορίζονται με σήμανση,
ιγ) σε λωρίδες επιτάχυνσης και επιβράδυνσης,
ιδ) σε σήραγγες που υποδεικνύονται από ειδικές πινακίδες, εκτός από τους χώρους που υποδεικνύονται ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό,
ιε) επί σημασμένης βοηθητικής οδού, η οποία προορίζεται για οχήματα που μετακινούνται βραδέως,
ιστ) σε θέση όπου βρίσκεται κεκλιμένο επίπεδο (ράμπα) διάβασης Ατόμων με Αναπηρίες (ΑμεΑ),
ιζ) σε ειδικούς χώρους στάθμευσης οχημάτων Ατόμων με Αναπηρίες (ΑμεΑ),
ιη) σε χώρους στάθμευσης αποκλειστικά για συγκεκριμένο όχημα Ατόμων με Αναπηρίες (ΑμεΑ).
3. Η στάθμευση οχήματος στο οδόστρωμα απαγορεύεται και:
α) σε απόσταση μικρότερη από δεκαπέντε (15) μέτρα προ και μετά τις ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις,
β) μπροστά από την είσοδο και έξοδο οχημάτων παροδίου ιδιοκτησίας ως και απέναντι από αυτήν, όταν η οδός είναι στενή και παρεμποδίζεται η είσοδος - έξοδος οχημάτων εξ αυτής,
γ) σε θέση από την οποία παρεμποδίζεται όχημα που σταθμεύει κανονικά να εξέλθει από το χώρο που έχει σταθμεύσει,
δ) αν το ελεύθερο μέρος της οδού που απομένει είναι ανεπαρκές για την κυκλοφορία των οχημάτων,
ε) παράπλευρα άλλου οχήματος, σε στάση ή στάθμευση, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση. Κατ’ εξαίρεση, τα δίτροχα ποδήλατα, μοτοποδήλατα και μοτοσικλέτες χωρίς καλάθι, μπορούν να σταθμεύουν το ένα παράπλευρά με το άλλο σε διπλή σειρά,
ζ) σε απόσταση μικρότερη από πέντε (5) μέτρα προ και μετά από πυροσβεστικά σημεία,
η) προ της εισόδου και εξόδου της προοριζόμενης για τη διακίνηση ασθενών προς και από νοσοκομεία, κλινικές και σταθμούς πρώτων βοηθειών γενικά,
θ) αν εμποδίζει τη χρήση χώρων στάθμευσης που σημαίνεται κατάλληλα,
ι) σε ειδικούς χώρους στάθμευσης επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης (TAXI),
ια) στις εισόδους και εξόδους των πεζόδρομων ως και πάνω σε αυτούς,
ιβ) επί του κεντρικού οδοστρώματος οδών τριών οδοστρωμάτων, καθώς και εκτός κατοικημένων περιοχών, επί των οδοστρωμάτων οδών σημασμένων ως οδών προτεραιότητας με κατάλληλες πινακίδες.
4. Εκτός κατοικημένων περιοχών, επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση μόνο στους χώρους που έχουν διατεθεί για τον σκοπό αυτόν ή στα ερείσματα των οδών, αν δεν υπάρχουν τέτοια, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο δεξιό άκρο του οδοστρώματος και παράλληλα προς τον άξονά του, εκτός αν απαγορεύεται αυτό.
5. Μέσα στις κατοικημένες περιοχές, σε θέσεις όπου επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση, οι οδηγοί οχημάτων ή ζώων υποχρεούνται να θέτουν αυτά όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο δεξιό άκρο του οδοστρώματος.
Στους μονόδρομους επιτρέπεται η στάση ή η στάθμευση και στην αριστερή πλευρά. Αν δεν υπάρχει πεζοδρόμιο, οι οδηγοί υποχρεούνται να αφήνουν ελεύθερο χώρο πλάτους ενός (1) μέτρου, τουλάχιστον, για τη διέλευση των πεζών.
Στις κατοικημένες περιοχές απαγορεύεται η στάθμευση φορτηγών αυτοκινήτων μεγίστου επιτρεπόμενου βάρους πάνω από 3,5 τόνους, λεωφορείων, μηχανημάτων έργων, αγροτικών μηχανημάτων, ρυμουλκούμενων, τροχόσπιτων και σκαφών, πέρα από είκοσι τέσσερις (24) συνεχείς ώρες.
Η στάθμευση αυτών μπορεί να πραγματοποιείται σε κατάλληλους περιφραγμένους χώρους που ορίζονται από τους οικείους δήμους ή κοινότητες, οι οποίοι μεριμνούν και για τη φύλαξη τους, ενώ με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής, στην οποία προβλέπονται και οι δαπάνες φύλαξης, συντήρησης κ.λπ.
6. Τα οχήματα που βρίσκονται σε στάση ή στάθμευση, επιβάλλεται να τοποθετούνται παράλληλα με την οριογραμμή του οδοστρώματος και επί της αντιστοιχούσας γι’ αυτούς προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας πλευράς, εκτός αν ορίζεται με σήμανση διαφορετικά.
Εντούτοις, η επί της άλλης πλευράς στάση ή στάθμευση επιτρέπεται, όταν η στάση ή η στάθμευση επί της αντιστοιχούσας προς κατεύθυνση της κυκλοφορίας πλευράς εμποδίζεται λόγω παρουσίας σιδηροτροχιών. Δύναται να επιτρέπεται η στάση και η στάθμευση στο μέσον του οδοστρώματος, σε ειδικά σημειούμενες θέσεις.
7. Οι οδηγοί οχημάτων ή ζώων που σταθμεύουν δεν επιτρέπεται να απομακρύνονται από αυτά, εάν δεν λάβουν προηγουμένως τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή δυστυχήματος και, προκειμένου για μηχανοκίνητα οχήματα, για να εμποδιστεί η χρησιμοποίηση αυτών χωρίς την άδεια των οδηγών τους.
8. Τα αρμόδια αστυνομικά όργανα μπορούν να ακινητοποιούν τα οχήματα με ειδικούς μηχανισμούς (τροχοσφιγκτήρες κ.λπ.), να ενεργούν τη μεταφορά οχήματος το οποίο σταθμεύει σε απαγορευμένη θέση ή την απομάκρυνση τροχόσπιτων, σκαφών ή άλλων ογκωδών αντικειμένων, αν εξαιτίας της στάθμευσης των οχημάτων ή της εγκατάλειψης των τροχόσπιτων και σκαφών ως και των αντικειμένων αυτών παρεμποδίζεται η κυκλοφορία.
Η μεταφορά των οχημάτων γίνεται με κατάλληλα τεχνικά μέσα αποκλειομένης της παραβίασης των θυρών του οχήματος σε σταθμό αυτοκινήτων ή άλλο κατάλληλο χώρο, αφού ληφθούν μέτρα για την αποτροπή υλικών ζημιών.
Για τη μεταφορά ειδοποιείται ο ιδιοκτήτης ή κάτοχος του οχήματος μέσα σε εύλογη προθεσμία. Τα έξοδα μεταφοράς, τα οποία καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, ως και τα φύλακτρα του οχήματος, βαρύνουν τον ιδιοκτήτη ή κάτοχο αυτού ή του σκάφους ή των άλλων αντικειμένων, ο οποίος μπορεί να τα παραλάβει αμέσως μετά την καταβολή των εξόδων αυτών.
Μεταφορά οχήματος, έστω και αν τούτο σταθμεύει νόμιμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τα παραπάνω, χωρίς επιβολή διοικητικών ποινών ή άλλων επιβαρύνσεων, όταν υφίσταται κατάσταση ανάγκης ή για λόγους ασφαλείας, ειδοποιημένου όμως προς τούτο, με κάθε πρόσφορο μέσο, του ιδιοκτήτη ή κατόχου, μέσα σε εύλογη προθεσμία.
9. Ο οδηγός μηχανοκίνητου οχήματος, εκτός των δίτροχων μοτοποδηλάτων και δίτροχων μοτοσικλετών χωρίς καλάθι, αν υποχρεωθεί να σταθμεύσει σε οδόστρωμα σε θέση που απαγορεύεται η στάθμευση, είναι υποχρεωμένος να τοποθετήσει πινακίδα ή κατάλληλη συσκευή, σύμφωνα με το άρθρο 81 του παρόντος Κώδικα, με τρόπο ώστε να ειδοποιούνται από απόσταση οι οδηγοί που πλησιάζουν. Η πινακίδα τοποθετείται στο οδόστρωμα και σε απόσταση μεγαλύτερη από είκοσι (20) μέτρα στις κατοικημένες περιοχές, πενήντα (50) δε μέτρα εκτός κατοικημένων περιοχών, με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του άρθρου 29 του παρόντος. Η αυτή υποχρέωση υφίσταται και για τα ρυμουλκούμενα στην ως άνω περίπτωση.
10. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο ογδόντα (80) ευρώ, πλην των περιπτώσεων ιστ΄ έως και ιη΄ για την παράβαση των οποίων τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο εκατόν πενήντα (150) ευρώ και αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις των λοιπών παραγράφων του άρθρου αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο σαράντα (40) ευρώ. Τα παραπάνω διοικητικά πρόστιμα ορίζονται στο ήμισυ, όταν οι παραβάσεις αφορούν σε μοτοποδήλατα ή μοτοσικλέτες. Αν η παράνομη στάθμευση συνεχίζεται και πέραν των τριών (3) ωρών από τη βεβαίωση της παράβασης, βεβαιώνεται νέα παράβαση από το ίδιο ή άλλο όργανο και μετά την πάροδο του δεύτερου τρίωρου γίνεται μεταφορά του οχήματος, τροχόσπιτου, σκάφους ή των άλλων ογκωδών αντικειμένων, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 8 του άρθρου αυτού, εκτός αν παρεμποδίζεται η κυκλοφορία, οπότε η μεταφορά γίνεται αμέσως. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη ορίζονται τα ειδικότερα θέματα και οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής.
11. Ως παραβάτης των διατάξεων που ρυθμίζουν τη στάθμευση θεωρείται ο οδηγός του οχήματος που καταλαμβάνεται επ’ αυτοφώρω και, σε περίπτωση απουσίας του οδηγού, ο κάτοχος αυτού. Εάν το όχημα ανήκει σε επιχείρηση ενοικιάσεως και είναι μισθωμένο, ως παραβάτης λογίζεται ο μισθωτής που προκύπτει από το μισθωτήριο συμβόλαιο.
12. Απαγορεύεται η κατάληψη με οποιοδήποτε μέσο και για οποιονδήποτε λόγο μέρους ή ολοκλήρου του οδοστρώματος των εθνικών, επαρχιακών, και δημοτικών ή κοινοτικών οδών δια των οποίων διεξάγεται η κυκλοφορία μηχανοκίνητων και μη οχημάτων. Αυτοί που παραβαίνουν με πρόθεση τη διάταξη του προηγουμένου εδαφίου τιμωρούνται με τις ποινές της παραγράφου 1 του άρθρου 292 του Ποινικού Κώδικα όπως ισχύει. Παράλληλα, και ανεξάρτητα, της κατά το προηγούμενο εδάφιο ποινής, με πράξη του οικείου Περιφερειάρχη, μετά προηγούμενη ακρόαση αυτού σε βάρος του οποίου λαμβάνεται το μέτρο, ανακαλείται για ένα (1) έτος και σε περίπτωση υποτροπής, οριστικά, αν πρόκειται για όχημα δημόσιας χρήσης, το δικαίωμα κυκλοφορίας αυτού ως δημόσιας χρήσης, διατασσόμενης συγχρόνως της αφαίρεσης των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος.
12Α. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο κατάληψη μέρους ή ολόκληρου του οδοστρώματος και των εγκατεστημένων σε αυτό σταθμών διοδίων των αυτοκινητοδρόμων, καθώς και η παρεμπόδιση ή διακοπή (μερική ή ολική) της λειτουργίας των σταθμών διοδίων με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτοί που παραβαίνουν με πρόθεση τη διάταξη του προηγούμενου εδαφίου τιμωρούνται με τις ποινές της παραγράφου 1 του άρθρου 292 του Ποινικού Κώδικα, όπως ισχύει.
13. Επιτρέπεται παρέκκλιση από τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου αυτού:
α) Για τον καθορισμό στις κατοικημένες περιοχές των θέσεων στάσης, αφετηρίας ή στάθμευσης αστικών, υπεραστικών, ηλεκτροκίνητων λεωφορείων ως και τροχιοδρομικών οχημάτων.
Στις περιπτώσεις αυτές ο καθορισμός των θέσεων στάσης, αφετηρίας και στάθμευσης γίνεται, προκειμένου μεν για τις περιοχές αρμοδιότητας των Ο.Α.Σ.Α. και Ο.Σ.Ε.Θ. από αυτούς, ύστερα από ειδική μελέτη αυτών, προκειμένου δε για τις λοιπές περιοχές της χώρας με απόφαση του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου ή της αρμόδιας επιτροπής ποιότητας ζωής του Δήμου στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητάς τους με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί από ή για λογαριασμό των αρμοδίων Τεχνικών Υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. (α΄ και β΄ βαθμού) για τον καθορισμό τέτοιων θέσεων και με τις οποίες πρέπει να εξασφαλίζεται η ομαλή, ασφαλής και απρόσκοπτη διεξαγωγή της κυκλοφορίας στις θέσεις αυτές.
Στις στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς είναι δυνατή η τοποθέτηση επί του οδοστρώματος ειδικών προεξοχών για την επιβίβαση και την αποβίβαση επιβατών. Επίσης επιτρέπεται η τοποθέτηση κατακόρυφων ελαστικών εύκαμπτων επαναφερόμενων κυλίνδρων (οριοδεικτών) στις διασταυρώσεις. Οι προδιαγραφές των προεξοχών, καθώς και των οριοδεικτών και η διαδικασία της τοποθέτησης καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.
β) Για τον καθορισμό στις κατοικημένες περιοχές των θέσεων αφετηρίας, στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) των επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης (ΤΑΞΙ). Στις περιπτώσεις αυτές:
αα) για τις περιοχές αρμοδιότητας των Ο.Α.Σ.Α. και Ο.Σ.Ε.Θ., οι τελευταίοι εκπονούν ειδική μελέτη, βάσει της οποίας γίνεται από αυτούς τους φορείς ο καθορισμός των θέσεων αφετηρίας, στάσης/στάθμευσης (πιάτσες), έπειτα και από πρόταση του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου ή της αρμόδιας επιτροπής ποιότητας ζωής του Δήμου στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητάς τους, ββ) για τις λοιπές περιοχές της χώρας οι θέσεις στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) καθορίζονται με βάση μελέτες που έχουν εκπονηθεί από ή για λογαριασμό των αρμοδίων Τεχνικών Υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. (α΄ και β΄ βαθμού) με απόφαση του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου ή της αρμόδιας επιτροπής ποιότητας ζωής του Δήμου στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητάς τους.
Οι θέσεις στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) χωροθετούνται πλησίον κεντρικών σημείων σημαντικής προσέλκυσης μετακινήσεων, σε θέσεις όπου εξασφαλίζεται η ασφαλής κυκλοφοριακή ροή και τα επίπεδα κυκλοφοριακής εξυπηρέτησης για όλους τους χρήστες της οδού, σε σημεία του οδικού δικτύου, όπου επιτρέπεται η στάση και στάθμευση.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται τα κριτήρια χωροθέτησης των θέσεων στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) των επιβατικών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης (ΤΑΞΙ), καθώς και κάθε
άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης της περίπτωσης β΄.
14. Η στάθμευση οχημάτων σε χώρους ελεγχόμενης στάθμευσης επιτρέπεται για το χρονικό διάστημα για το οποίο έχει καταβληθεί αποδεδειγμένα το τέλος στάθμευσης που καθορίζεται κάθε φορά από την αρμόδια αρχή.
Αν η στάθμευση, χωρίς την καταβολή του καθορισμένου τέλους στάθμευσης, συνεχίζεται και πέραν των τριών (3) ωρών από τη βεβαίωση της παράβασης, βεβαιώνεται νέα παράβαση από το ίδιο ή άλλο όργανο.
15. Οι διατάξεις της παραγράφου 13 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και για τον καθορισμό των θέσεων στάσης, αφετηρίας των λεωφορείων που διενεργούν διεθνείς λεωφορειακές γραμμές, στις περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης».
2. Οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 28 και της παραγράφου 1 του άρθρου 29 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), εξακολουθούν να ισχύουν.
3. Το άρθρο 17 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 17
Χωροθέτηση θέσεων στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) Ε.Δ.Χ. ΤΑΞΙ οχημάτων
Στο οδικό δίκτυο των πρωτευουσών των περιφερειακών ενοτήτων, οι Ο.Τ.Α. (α΄ και β΄ βαθμού) υποχρεούνται να καθορίσουν θέσεις στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) για τα Ε.Δ.Χ. ΤΑΞΙ οχήματα εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από την έκδοση της υπουργικής απόφασης της παραγράφου 13 του άρθρου 34 του ν. 2696/99 (Α΄ 57) «Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας». Η προθεσμία αυτή για τους Ο.Α.Σ.Α. και Ο.Σ.Ε.Θ., οι οποίοι είναι αρμόδιοι φορείς για τον καθορισμό θέσεων στάσης/στάθμευσης (πιάτσες) για τα Ε.Δ.Χ. ΤΑΞΙ οχήματα στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης
αντίστοιχα, ορίζεται σε δύο (2) χρόνια από την έκδοση της ανωτέρω Απόφασης».

Στην παράγραφο 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), όπως ισχύει, η φράση «μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019», αντικαθίσταται από τη φράση «μέχρι την 30ή Ιουνίου 2021» και η φράση «των Υπουργών Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» από τη φράση «των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών» και η παράγραφος 3 διαμορφώνεται ως εξής: «3. Τα υφιστάμενα πρατήρια υγρών καυσίμων ή οι σταθμοί αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένοι με αντλίες υγρών καυσίμων που λειτουργούν στα ισόγεια κτιρίων με ορόφους, στους οποίους στεγάζονται όσες χρήσεις αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του ν. 2801/2000 (Α΄ 46), στα οποία συμπεριλαμβάνονται και αυτά που λειτουργούν σε ισόγεια κτιρίων όπου άνωθεν αυτών στεγάζονται χρήσεις γραφείων και ξενοδοχείων, δύνανται να συνεχίσουν τη λειτουργία τους επ’ αόριστον μετά την 30ή Οκτωβρίου 2018, εφόσον, μετά από σχετική αίτηση στην αρμόδια Περιφερειακή Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών, υλοποιήσουν μέχρι και τη 30ή Οκτωβρίου 2018, την εφαρμογή και εγκατάσταση ειδικών μέτρων και συσκευών, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις κατωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄: α) Εγκατάσταση και ορθή λειτουργία συστήματος ανάκτησης ατμών stage II, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. οικ. 21523/763/2012 κοινή υπουργική απόφαση (Β΄ 1439), όπως ισχύει. β) Εγκατάσταση μόνιμου συστήματος ανίχνευσης υδρογονανθράκων σε θέσεις που καθορίζονται σε σχετική, υποχρεωτικώς υποβαλλόμενη, μελέτη από τον κατά τον νόμο αρμόδιο μηχανικό ο οποίος φέρει και την ευθύνη της σύνταξης αυτής, το οποίο πρέπει να εγκατασταθεί τουλάχιστον στις εξής περιοχές του πρατηρίου ή του σταθμού με αντλίες υγρών καυσίμων: i) στον ισόγειο χώρο του, ii) εντός των φρεατίων των αντλιών – διανομέων υγρών καυσίμων, iii) στο χώρο των φρεατίων δεξαμενών καυσίμων, iv) στο χώρο στάθμευσης του βυτιοφόρου κατά τον ανεφοδιασμό του πρατηρίου ή του σταθμού και v) σε δύο τουλάχιστον σημεία των υπογείων χώρων του πρατηρίου ή του σταθμού, εφόσον το πρατήριο ή ο σταθμός διαθέτει υπόγειους χώρους. Σε περίπτωση ανίχνευσης υδρογονανθράκων στις παραπάνω περιπτώσεις, πραγματοποιούνται με αυτόματη διαδικασία τα εξής: i) Διακόπτεται η τροφοδοσία ηλεκτρικής ισχύος στον χώρο των αντλιών και των διανομέων υγρών καυσίμων (emergency shut down). ii) Ενεργοποιείται το σύστημα συναγερμού. iii) Ενεργοποιείται η σειρήνα και ο φάρος. Οι ανιχνευτές του ανωτέρω συστήματος είναι αντιεκρηκτικού τύπου σύμφωνα με τα πρότυπα EN60079-29-1 και 2, τοποθετούνται και ελέγχονται ως προς την ορθή λειτουργία τους με ευθύνη του εκμεταλλευτή και σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και του προτύπου, τηρώντας παράλληλα και αρχείο για την διαδικασία και για τα αποτελέσματα του εν λόγω ελέγχου, το οποίο πρέπει να βρίσκεται στο πρατήριο ή στον σταθμό, προκειμένου να είναι διαθέσιμο σε κάθε τυχόν έλεγχο. Επιπροσθέτως ανά τριετία, πρέπει να υποβάλλεται στην οικεία περιφερειακή Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών υπεύθυνη δήλωση του διενεργούντος τον έλεγχο, με την οποία βεβαιώνονται τα αποτελέσματα ελέγχου και η ορθή λειτουργία του συστήματος ανίχνευσης. γ) Σύνταξη Μελέτης και σχεδιαγράμματος ΑΤΕΧ από αρμόδιο μηχανικό για όλη την έκταση του πρατηρίου ή του σταθμού με αντλίες υγρών καυσίμων. Στη μελέτη ΑΤΕΧ αναφέρονται κατ’ ελάχιστον, τα Ευρωπαϊκά πρότυπα που λήφθηκαν υπόψη για την αντιεκρηκτική προστασία, οι προτεινόμενοι τρόποι ηλεκτρολογικών αντιεκρηκτικών συνδέσεων, οι οδεύσεις των καλωδίων και των σωληνώσεων. Οι αντιεκρηκτικές ζώνες για περιπτώσεις νέων πρατηρίων ή σταθμών αυτοκινήτων με αντλίες καυσίμων, καθώς και ολικών ανακατασκευών υφισταμένων πρατηρίων ή ολικών ανακατασκευών σταθμών αυτοκινήτων με αντλίες καυσίμων υποχρεωτικά περιορίζονται εντός του οικοπέδου ή του γηπέδου του πρατηρίου ή του σταθμού. Σε υφιστάμενα πρατήρια ή σταθμούς αυτοκινήτων με αντλίες καυσίμων είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της μελέτης ζωνών αντιεκρηκτικότητας μόνο για τις περιοχές που εκτείνονται εντός του οικοπέδου ή γηπέδου του πρατηρίου ή του σταθμού. Η μελέτη των ζωνών συντάσσεται από τον αρμόδιο μηχανικό και υποβάλλεται σε ένα (1) αντίγραφο στον φάκελο της Υπηρεσίας. Ειδικότερα, εντός των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως ζώνες αντιεκρηκτικότητας, δεν πρέπει να υφίσταται επιπλέον καύσιμη ύλη εκτός του καυσίμου το οποίο προορίζεται για τη λιανική διάθεση και διακίνησή του από το πρατήριο ή τον σταθμό αυτοκινήτων. Στο σχεδιάγραμμα ΑΤΕΧ πρέπει να αποτυπώνεται η προτεινόμενη θέση του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, ο αναλυτικός τύπος της αντιεκρηκτικής προστασίας

του, πλήρης λίστα του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού του πρατηρίου ή του σταθμού, καθώς και οι ζώνες αντιεκρηκτικής προστασίας. Πρέπει επίσης να τεκμηριώνεται η καταλληλότητα της προστασίας του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, ανάλογα με την θέση του στο ανωτέρω σχεδιάγραμμα των ζωνών αντιεκρηκτικής προστασίας. δ) Πιστοποιητικά: i) Για τις μεταλλικές δεξαμενές σύμφωνα με το πρότυπο EN 12285 ή άλλο αντίστοιχο. ii) Για τις πλαστικές δεξαμενές σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΝ BS 13121-3 ή BS 4994, ή άλλα αντίστοιχα. iii) Για τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις: α) Κανονισμός Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων ΕΛΟΤ ΗD 384, όπως ισχύει, και β) συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2014/34/ ΕΕ και 1999/92/ΕΚ, οι οποίες ενσωματώθηκαν στην ελληνική νομοθεσία με την υπ’ αριθ. Οικ. 52019/ΔΤΒΝ 1152/18.5.2016 απόφαση του Υπουργού και της Υφυπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού (Β΄1426) και το π.δ. 42/2003 (Α΄ 44) αντίστοιχα και την τελευταία έκδοση των ευρωπαϊκών πρότυπων που έχουν εναρμονιστεί από τον Εθνικό Οργανισμό Τυποποίησης ΕΛΟΤ ΕΝ 60079.01, ΕΛΟΤ ΕΝ 60079.10 και ΕΛΟΤ ΕΝ 60079.14, ή άλλα αντίστοιχα. iv) Για τις σωληνογραμμές υγρών καυσίμων απαιτείται έλεγχος υδραυλικής δοκιμής σύμφωνα με τα ισχύοντα Εθνικά ή Ευρωπαϊκά πρότυπα, κανονισμούς και πρακτικές και η έκδοση σχετικού πιστοποιητικού υδραυλικής δοκιμασίας. v) Σε περίπτωση που στο πρατήριο ή στον σταθμό αυτοκινήτων υφίσταται εξοπλισμός, επιπλέον του ελαχίστου απαραίτητου που αναφέρεται στην παρούσα (π.χ. αεροφυλάκια, ανυψωτικά κ.λπ.), υποβάλλονται και τα απαιτούμενα Πιστοποιητικά συμμόρφωσης για τον εν λόγω εξοπλισμό, σύμφωνα με τα Εθνικά ή Ευρωπαϊκά πρότυπα και Κανονισμούς. ε) Έκδοση νέου Πιστοποιητικού πυροπροστασίας, το οποίο ανανεώνεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. στ) Εγκατάσταση διάταξης αυτόματου ελέγχου ορθής λειτουργίας συστήματος ανάκτησης ατμών stage I. Η διάταξη αυτή αποτελεί ένα μόνιμα εγκατεστημένο σύστημα μανδάλωσης (interlock) και περιλαμβάνει τηλεχειριζόμενες βάνες αποκοπής καυσίμου, οι οποίες επιτρέπουν την τροφοδοσία υγρού καυσίμου στις δεξαμενές, μόνο εφόσον ελέγχονται με δύο ανεξάρτητους τρόπους για όλο το διάστημα της παραλαβής καυσίμου τα εξής: α) η ορθή σύνδεση του ελαστικού βραχίονα επιστροφής των ατμών βενζινών του βυτιοφόρου με τον σωλήνα συλλογής και επιστροφής των ατμών βενζίνης του πρατηρίου, καθώς και β) η ορθή σύνδεση της διάταξης γείωσης του βυτιοφόρου με το σύστημα γείωσης του πρατηρίου. Ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί στην ανωτέρω διάταξη μανδάλωσης, καθώς και η συνδεσμολογία του, είναι κατάλληλου αντιεκρηκτικού τύπου σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Τα απαιτούμενα πιστοποιητικά ATEX, καθώς και το σχεδιάγραμμα σωληνώσεων και οργάνων της εγκατεστημένης διάταξης, κατατίθενται μαζί με τα υπόλοιπα πιστοποιητικά επισυναπτόμενα στην αίτηση του ενδιαφερομένου.

Επιπροσθέτως, για τις υδραυλικές, μηχανολογικές και τις ηλεκτρολογικές εργασίες απαιτείται οι τεχνίτες που θα εκτελέσουν τις εργασίες να διαθέτουν τις απαιτούμενες άδειες άσκησης επαγγέλματος ή βεβαιώσεις έναρξης επαγγέλματος, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή όπου δεν υφίσταται Εθνική νομοθεσία για τα απαιτούμενα επαγγέλματα, σχετική πιστοποίηση σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα και κανονιστικές διατάξεις. Πριν την έναρξη των εργασιών ακολουθείται η διαδικασία της παραγράφου 4 του άρθρου 18 των υπ’ αριθ. π.δ. 1224/1981 (Α΄ 303) ή β.δ. 465/1970 (Α΄ 150) κατά περίπτωση, όπως ισχύει. Σε περίπτωση κατά την οποία ζητηθούν από την αρμόδια υπηρεσία συμπληρωματικά στοιχεία, αυτά θα πρέπει να προσκομιστούν εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης των ελλείψεων στον ενδιαφερόμενο, διαφορετικά η αίτηση απορρίπτεται. Κατά το ανωτέρω διάστημα θεωρείται ότι το πρατήριο συνεχίζει τη λειτουργία του με την υφιστάμενη άδεια λειτουργίας. Όταν ολοκληρωθούν οι ανωτέρω εργασίες και εκδοθούν τα ανωτέρω πιστοποιητικά, το ενδιαφερόμενο φυσικό ή νομικό πρόσωπο υποβάλλει μέχρι και τη 30ή Οκτωβρίου 2018 στην αρμόδια περιφερειακή Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών τα εξής: α) Αίτηση του φυσικού προσώπου, ή στην περίπτωση νομικού προσώπου του νόμιμου εκπρόσωπου αυτού, συνοδευόμενη από τα αντίστοιχα κατά περίπτωση νομιμοποιητικά έγγραφα. β) Υπεύθυνες Δηλώσεις του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, των αρμόδιων μηχανικών του πρατηρίου ή του σταθμού, στις οποίες δηλώνονται κατά περίπτωση τα εξής: i) Η μελέτη και το σχεδιάγραμμα ΑΤΕΧ εφαρμόστηκαν πλήρως. Επισυνάπτεται το «κατασκευαστικό» (as built) σχεδιάγραμμα αντιεκρηκτικής προστασίας. ii) Υφίσταται πρόγραμμα προληπτικής συντήρησης για το σύνολο του εξοπλισμού του πρατηρίου ή του σταθμού, το οποίο ελέγχθηκε ως προς την ορθή εφαρμογή του. iii) Υφίσταται εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου, που έχει συνταχθεί από τον Τεχνικό Ασφάλειας με στοιχεία «……………….» και ακολουθήθηκε κατά τη φάση εκτέλεσης των εργασιών προσαρμογής του πρατηρίου ή του σταθμού. iv) Το δίκτυο σωληνώσεων ανάκτησης των ατμών υδρογονανθράκων προς το βυτιοφόρο, καθώς και η διάταξη ορθής λειτουργίας συστήματος ανάκτησης ατμών stage I, ελέγχθηκαν ως προς την λειτουργικότητα - αποτελεσματικότητά τους, τυχόν διαρροές, καθώς και την ικανότητά του, να μεταφέρει τους ατμούς στο βυτιοφόρο. Η πίεση που μετρήθηκε στο σωλήνα των ατμών λίγο πριν το βυτιοφόρο είναι η εξής: v) Το ασφαλιστικό του δικτύου εξαερώσεως των δεξαμενών ελέγχθηκε ότι ανοίγει σε υποπίεση 2 έως 6 mbar και υπερπίεση 35mbar. vi) Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες και εγκαταστάθηκε και λειτουργεί ορθά όλος ο εξοπλισμός που προβλέπεται για την φάση ανάκτησης ατμών stage II.

vii) Έχουν συγκεντρωθεί τα Πιστοποιητικά, οι βεβαιώσεις και τα λοιπά έγγραφα που απαιτούνται από την ισχύουσα νομοθεσία, από τα οποία τεκμαίρεται η συμμόρφωση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων του πρατηρίου προς τις απαιτήσεις των σχετικών εθνικών και ευρωπαϊκών κανονισμών και προτύπων, αντίγραφα των οποίων περιλαμβάνονται και στον τεχνικό φάκελο ποιότητας που υφίσταται στο πρατήριο ή στο σταθμό και υποβάλλονται με την παρούσα υπεύθυνη δήλωση. Αν διαπιστωθεί ψευδής υπεύθυνη δήλωση μηχανικού από την αδειοδοτούσα αρχή, πέραν των άλλων ποινικών ευθυνών, ο μηχανικός υπέχει πειθαρχική ευθύνη και η αδειοδοτούσα αρχή οφείλει να παραπέμψει την υπόθεση παραχρήμα στο αρμόδιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, το οποίο διαπιστώνει τη διάπραξη ή μη της πράξης και επιβάλλει πειθαρχική ποινή αφαίρεσης άδειας ασκήσεως επαγγέλματος που κυμαίνεται, κατά την κρίση του Πειθαρχικού Συμβουλίου, ανάλογα με τη βαρύτητα του αδικήματος, από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, και σε περίπτωση υποτροπής από δύο (2) έτη έως τρία (3) έτη. γ) Το «κατασκευαστικό» (as built) σχεδιάγραμμα ΑΤΕΧ. δ) Πιστοποιητικό πυροπροστασίας σε ισχύ. ε) Πιστοποιητικά συμμόρφωσης σε ισχύ του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων του πρατηρίου ή του σταθμού, από διαπιστευμένο φορέα ελέγχου σύμφωνα με τις απαιτήσεις των εθνικών και ευρωπαϊκών προτύπων και κανονισμών. στ) Πιστοποιητικό υδραυλικής δοκιμασίας όλων των σωληνώσεων καυσίμων. ζ) Πιστοποιητικά ATEX όλου του εξοπλισμού (αντλία, διανομέας, στυπιοθλήπτης, φλογοπαγίδες κ.λπ.). Η αδειοδοτούσα Αρχή υποχρεούται στην εξέταση των δικαιολογητικών εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση πλήρωσης των νομίμων προϋποθέσεων, εκδίδει εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος νέα άδεια λειτουργίας, αορίστου χρονικής ισχύος για το πρατήριο και, στην περίπτωση σταθμού αυτοκινήτων με αντλίες υγρών καυσίμων, για τις εγκαταστάσεις λιανικής διάθεσης υγρών καυσίμων. Αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, η ανωτέρω Υπηρεσία αφαιρεί την υφιστάμενη άδεια λειτουργίας του πρατηρίου ή του σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης με αντλίες υγρών καυσίμων και χορηγεί άδεια λειτουργίας, δεκαετούς ισχύος, σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης άνευ αντλιών υγρών καυσίμων και ακολουθείται η διαδικασία της σφράγισης των εγκαταστάσεών του, ενημερώνοντας εγγράφως τον ενδιαφερόμενο, γνωστοποιώντας του και τους σχετικούς λόγους, αναλυτικά για κάθε έλλειψη ή απόρριψη του καθενός από τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά. Σε περίπτωση επανυποβολής, έπειτα από σχετική έγγραφη ειδοποίηση της Υπηρεσίας εντός του διαστήματος των τριάντα (30) ημερών, η άδεια λειτουργίας εκδίδεται εντός διαστήματος δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επανυποβολής. Σε περίπτωση κατά την οποία ζητηθούν από την αρμόδια υπηρεσία συμπληρωματικά στοιχεία, αυτά θα πρέπει να προσκομιστούν εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης των ελλείψεων στον ενδιαφερόμενο, διαφορετικά η αίτηση απορρίπτεται. Κατά το ανωτέρω διάστημα θεωρείται ότι το πρατήριο συνεχίζει τη λειτουργία του με την υφιστάμενη άδεια λειτουργίας. Η μη έγκαιρη διεκπεραίωση εντός των παραπάνω προθεσμιών συνιστά αυτοτελές πειθαρχικό παράπτωμα κατά των υπαιτίων προϊσταμένων και υπαλλήλων, το οποίο επιφέρει πειθαρχική ποινή προστίμου ποσού αντίστοιχου αποδοχών τριών (3) μηνών. Αν δεν υποβληθεί αίτηση του ενδιαφερομένου μέχρι και τη 30ή Οκτωβρίου 2018, το υφιστάμενο πρατήριο υγρών καυσίμων ή ο σταθμός με αντλίες υγρών καυσίμων, του άρθρου 4 του ν. 2801/2000, όπως ισχύει, παύει να λειτουργεί. Τα ως άνω πρατήρια ή οι σταθμοί αυτοκινήτων των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακαλείται προσωρινά, δύνανται μέχρι την 30ή Ιουνίου 2021 να αιτηθούν νέας άδειας λειτουργίας στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας, εφόσον, πριν από την αίτηση λειτουργίας, υλοποιήσουν και εγκαταστήσουν τα ειδικά μέτρα και συσκευές, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας για την αποσφράγιση των εγκαταστάσεων ακολουθεί τη διαδικασία της υπουργικής απόφασης 59555/2459/26.9.2000 (Β΄1261) όπως ισχύει, εφόσον εγκρίνει την αίτηση μεταβολών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 18 του π.δ. 1224/1981 (Α΄303) ή του β.δ. 465/1970 (Α΄150) κατά περίπτωση, όπως ισχύουν. Επιτρέπεται η αδειοδότηση νέων πρατηρίων υγρών καυσίμων ή νέων σταθμών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένων με αντλίες υγρών καυσίμων, σε ισόγεια κτιρίων με ορόφους, στους οποίους στεγάζονται όσες χρήσεις αναφέρονται στο άρθρο 4 του ν. 2801/ 2000 (Α΄ 46), στα οποία συμπεριλαμβάνονται και αυτά που λειτουργούν σε ισόγεια κτιρίων όπου άνωθεν αυτών στεγάζονται οι χρήσεις γραφείων και ξενοδοχείων, εφόσον για την αδειοδότηση των παραπάνω εγκαταστάσεων υποβληθούν στην αρμόδια Υπηρεσία, τα κατά περίπτωση δικαιολογητικά που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις, με τη προσθήκη των ανωτέρω ειδικών πρόσθετων μέτρων της παρούσας, καθώς και των μέτρων του άρθρου 4 του ν. 2801/2000, όπως ισχύει. Σε περίπτωση που με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο και μέσο, η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας ενημερωθεί ότι στεγάζονται νέες χρήσεις μετά την 30ή Οκτωβρίου 2018, τουλάχιστον μίας εξ αυτών που αναφέρεται στο εδάφιο στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 του ν. 2801/2000 (Α΄46), συμπεριλαμβάνοντας και τις χρήσεις γραφείων και ξενοδοχείων, άνωθεν του επιπέδου ή των επιπέδων που καταλαμβάνει το πρατήριο υγρών καυσίμων ή ο σταθμός αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένος με αντλίες υγρών καυσίμων, η ανωτέρω Υπηρεσία ενημερώνει άμεσα και εγγράφως τον εκμεταλλευτή του ως άνω πρατηρίου υγρών καυσίμων ή σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένου με αντλίες υγρών καυσίμων, για την υποχρέωση εφαρμογής και εγκατάστασης των ειδικών μέτρων και συσκευών για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η μη συμμόρφωση του εκμεταλλευτή στην παραπάνω υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου, τιμωρείται με αφαίρεση της άδειας λειτουργίας και με σφράγιση των εγκαταστάσεων, εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία της έγγραφης ενημέρωσής του. Υφιστάμενα πρατήρια υγρών καυσίμων ή σταθμοί αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένοι με αντλίες καυσίμων, που λειτουργούν σε θέσεις που απέχουν απόσταση μικρότερη από τριάντα (30) μέτρα από κτίρια και χώρους με χρήσεις αυτές που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, απομακρύνονται εντός επταετίας από της ισχύος του παρόντος. Εξαιρούνται μόνο οι σταθμοί αυτοκινήτων, οι οποίοι δύνανται να συνεχίσουν τη λειτουργία τους στις υφιστάμενες θέσεις τους εφόσον εφοδιαστούν με άδεια λειτουργίας μόνο στο μέρος που αφορά τη στάθμευση και τις τυχόν λοιπές εξυπηρετικές εγκαταστάσεις (πλυντήρια - λιπαντήρια), πλην των αντλιών καυσίμων. Επιπλέον, είναι δυνατή η μείωση της ελάχιστης απόστασης ασφαλείας των τριάντα (30) μέτρων, για τα υφιστάμενα πρατήρια υγρών καυσίμων και τους σταθμούς αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης που είναι εξοπλισμένοι με αντλίες καυσίμων, από το πλησιέστερο σημείο των κτιρίων ή χώρων, με χρήσεις μίας εξ αυτών που αναφέρονται στο εδάφιο α΄ της παρούσας παραγράφου, εφόσον τα υπόψη πρατήρια υγρών καυσίμων ή σταθμοί λάβουν συγκεκριμένα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα ασφαλείας, των οποίων οι προδιαγραφές θα οριστούν και θα εξειδικευθούν με τη σχετική απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών του εδαφίου α΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Τα λειτουργούντα πρατήρια και οι αντλίες καυσίμων των σταθμών που, παρά τη λήψη των ανωτέρω συγκεκριμένων κατάλληλων προστατευτικών μέτρων ασφάλειας, χωροθετούνται σε απόσταση μικρότερη της νέας ελάχιστης απόστασης ασφαλείας που θα προέλθει με τη λήψη των ανωτέρω συγκεκριμένων κατάλληλων προστατευτικών μέτρων ασφαλείας, απομακρύνονται εντός επταετίας από της ισχύος του υπόψη νόμου. Είναι δυνατή η κατάργηση της ελάχιστης απόστασης ασφαλείας των τριάντα (30) μέτρων από το πλησιέστερο σημείο των κτηρίων ή χώρων με χρήσεις μιας εξ αυτών που αναφέρονται στο εδάφιο α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 185 του ν. 4070/2012 (Α΄82) για τη διατήρηση λειτουργίας και την ίδρυση νέων πρατηρίων υγρών καυσίμων και σταθμών αυτοκινήτων εξοπλισμένων με αντλίες υγρών καυσίμων, εφόσον τα εν λόγω πρατήρια ή οι σταθμοί αυτοκινήτων με αντλίες υγρών καυσίμων εφαρμόσουν και εγκαταστήσουν τα ειδικά μέτρα και συσκευές, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις υποδείξεις α΄ έως και στ΄ του άρθρου 25 του ν. 4439/2016 (Α΄222).

Τα λειτουργούντα πρατήρια υγρών καυσίμων, καθώς και οι αντλίες υγρών καυσίμων των σταθμών αυτοκινήτων που χωροθετούνται σε απόσταση μικρότερη των τριάντα (30) μέτρων αλλά δεν λαμβάνουν τα ανωτέρω μέτρα, παύουν να λειτουργούν με προσωρινή ανάκληση της άδειας λειτουργίας τους. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος κάθε διάταξη που ρυθμίζει διαφορετικά τα ανωτέρω θέματα καταργείται. Τα ως άνω πρατήρια ή οι σταθμοί αυτοκινήτων των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακαλείται προσωρινά, δύνανται μέχρι την 30ή Ιουνίου 2021 να αιτηθούν νέας άδειας λειτουργίας στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας, εφόσον πριν από την αίτηση λειτουργίας, υλοποιήσουν και εγκαταστήσουν τα ειδικά μέτρα και συσκευές, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας για την αποσφράγιση των εγκαταστάσεων ακολουθεί τη διαδικασία της υπουργικής απόφασης 59555/2459/26.9.2000 (Β΄ 1261) όπως ισχύει, εφόσον εγκρίνει την αίτηση μεταβολών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 18 του π.δ. 1224/1981 (Α΄303) ή του β.δ. 465/1970 (Α΄150), κατά περίπτωση, όπως ισχύουν. Σε περίπτωση που με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο και μέσο, η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας ενημερωθεί ότι υφίσταται νέο κτίριο ή χώρος μετά τη 10η Δεκεμβρίου 2018 με χρήση μίας εξ αυτών που αναφέρονται στο εδάφιο α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 185 του ν. 4070/2012, με χωρητικότητα άνω των πενήντα (50) ατόμων, σε απόσταση μικρότερη των τριάντα (30) μέτρων από πρατήριο υγρών καυσίμων ή σταθμό αυτοκινήτων εξοπλισμένο με αντλίες υγρών καυσίμων, η ανωτέρω Υπηρεσία ενημερώνει άμεσα και εγγράφως τον εκμεταλλευτή του ως άνω πρατηρίου υγρών καυσίμων ή σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένου με αντλίες υγρών καυσίμων, για την υποχρέωση εφαρμογής και εγκατάστασης των ειδικών μέτρων και συσκευών, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η μη συμμόρφωση του εκμεταλλευτή στην παραπάνω υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου, τιμωρείται με αφαίρεση της άδειας λειτουργίας και με σφράγιση των εγκαταστάσεων, εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία της έγγραφης ενημέρωσής του».

Η παράγραφος 1 του άρθρου 82 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59) τροποποιείται και αντικαθίσταται ως εξής:
1. Πριν από το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του Παραρτήματος ΙΙI του π.δ. 51/2012 (Α΄ 101) προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής:
«δ) Η οριστική εκτίμηση της ικανότητας για ασφαλή οδήγηση των οδηγών των αστικών συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, που εμφανίζουν προβλήματα υγείας, τα οποία εμπίπτουν στο Παράρτημα III του ν. 4413/2016, διενεργείται από ειδική επιτροπή ιατρών, που συστήνεται δια του παρόντος.
Προς τον σκοπό στελέχωσης της ειδικής επιτροπής συνιστάται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών Μητρώο Ιατρών, με διετή διάρκεια ισχύος. Στο Μητρώο αυτό εντάσσονται ιατροί του Εθνικού Συστήματος Υγείας ή/και του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή/και ιδιώτες των ιατρικών ειδικοτήτων του παθολόγου, καρδιολόγου, νευρολόγου, οφθαλμιάτρου, ΩΡΛ, ψυχιάτρου και ορθοπεδικού, κατόπιν σχετικής ανοιχτής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Η σύνθεση της ειδικής επιτροπής και κάθε άλλο διαδικαστικό θέμα σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία της καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται η αποζημίωση των μελών της ανωτέρω ειδικής επιτροπής.
Η παραπομπή οδηγού των αστικών συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης στην εν λόγω ειδική επιτροπή πραγματοποιείται ύστερα από σχετική εισήγηση του αντίστοιχου ιατρού εργασίας της εταιρείας στην οποία εργάζεται ο οδηγός.
Στις συνεδριάσεις της ειδικής επιτροπής συμμετέχει ως εισηγητής, παρουσιάζοντας τον σχετικό ιατρικό φάκελο του παραπεμπόμενου οδηγού, ο αρμόδιος ιατρός εργασίας της αντίστοιχης εταιρείας, χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Η ιατρική αξιολόγηση και οριστική κρίση περί της σωματικής και διανοητικής ικανότητας του παραπεμπόμενου οδηγού διενεργείται από την ειδική επιτροπή, η οποία, αφού λάβει υπόψη τις διατάξεις του παρόντος Παραρτήματος διαπιστώνει, με αιτιολογημένη απόφασή της, την καταλληλότητα του παραπεμπόμενου οδηγού για ασφαλή οδήγηση, και εκδίδει σχετικό Πόρισμα Εξέτασης.
Η ειδική επιτροπή, πριν από την έκδοση του Πορίσματος Εξέτασης, δύναται να ζητήσει την εξέταση του υπό κρίση οδηγού από ιατρό κρατικού νοσηλευτικού ιδρύματος του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.), ειδικότητας αντίστοιχης με το πρόβλημα του εξεταζόμενου οδηγού. 
Στο Πόρισμα Εξέτασης της ειδικής επιτροπής περιλαμβάνεται υποχρεωτικά ο χαρακτηρισμός «ΙΚΑΝΟΣ/Η» ή «ΜΗ ΙΚΑΝΟΣ/Η» της ομάδας 2 ή και της ομάδας 1 του παρόντος Παραρτήματος, και εφόσον απαιτείται, ο χρόνος επαναξιολόγησής του κριθέντος οδηγού από επόμενη ειδική επιτροπή.
Το Πόρισμα Εξέτασης αποστέλλεται στην αντίστοιχη εταιρεία, στην οποία απασχολείται ο οδηγός.
Σε περίπτωση που ο οδηγός κριθεί «ΜΗ ΙΚΑΝΟΣ/Η», το Πόρισμα Εξέτασης αποστέλλεται και στην οικεία  Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών, προκειμένου η τελευταία να προβεί στην αφαίρεση της άδειας οδήγησης ή κατηγοριών αυτής, κατά περίπτωση, σύμφωνα με το Πόρισμα Εξέτασης.
Σε περίπτωση που το Πόρισμα Εξέτασης προβλέπει επαναξιολόγηση του οδηγού από επόμενη ειδική επιτροπή και εφόσον το Πόρισμα Εξέτασης της ειδικής επιτροπής επαναξιολόγησης κρίνει τον οδηγό ως «ΙΚΑΝΟ/Η», ενημερώνεται η οικεία Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών και η άδεια οδήγησης επαναχορηγείται είτε με τη διαδικασία της αντικατάστασης εντύπου, στην περίπτωση που δεν έχει λήξει η διοικητική ισχύς των κατηγοριών που αφαιρέθηκαν σε συμμόρφωση προς το πρώτο Πόρισμα Εξέτασης, είτε με τη διαδικασία της ανανέωσης.
Η ειδική επιτροπή ιατρών που συστήθηκε με την υπ’ αριθμ. Δ4δ/οικ.27509/04-04-2019 (ΑΔΑ: Ω57Ω465ΧΘΞΗ3Ν) απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καταργείται και οι εκκρεμείς υποθέσεις παραπομπής οδηγών μεταβιβάζονται αυτοδικαίως στην αρμοδιότητα της ειδικής επιτροπής ιατρών που συστήνεται δια του παρόντος». 

Η παράγραφος 1 του άρθρου 82 του Ν. 4530/2018 (Α΄ 59) τροποποιείται και αντικαθίσταται ως εξής:
1. Πριν από το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του Παραρτήματος ΙΙI του Π.Δ. 51/2012 (Α΄ 101) προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής:

«δ) Η οριστική εκτίμηση της ικανότητας για ασφαλή οδήγηση των οδηγών των αστικών συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, που εμφανίζουν προβλήματα υγείας, τα οποία εμπίπτουν στο Παράρτημα III του ν. 4413/2016, διενεργείται από ειδική επιτροπή ιατρών, που συστήνεται δια του παρόντος. ...................................

1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 του Ν. 2696/1999, Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57) προστίθενται ορισμοί περί οχήματος ειδικής χρήσης και οχήματος ειδικού σκοπού και τροποποιείται ο ορισμός περί μηχανήματος έργου ως εξής:
«Όχημα Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού: Το αυτοκίνητο ή ρυμουλκούμενο όχημα που διαθέτει ειδικά τεχνικά χαρακτηριστικά που του επιτρέπουν την εκτέλεση λειτουργίας που απαιτεί ειδικές διαρρυθμίσεις και /ή εξοπλισμό».
«Μηχάνημα έργου: Το μηχανοκίνητο όχημα που προορίζεται για την κατασκευή και συντήρηση οδικών ή άλλων τεχνικών έργων. Ο όρος αυτός περιλαμβάνει και τα οχήματα που προορίζονται για την αποκατάσταση της κυκλοφορίας, τον καθαρισμό και τη σήμανση των οδών. Δεν υπάγονται στην κατηγορία των μηχανημάτων έργων, θεωρούμενα ως αυτοκίνητα, τα μηχανοκίνητα οχήματα που εκτελούν και μεταφορά επιβατών ή εμπορευμάτων επί των οδών της χώρας, καθώς και τα οχήματα Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού».

2. Στο άρθρο 86 του Ν. 2696/1999, Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57) προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:
«6. α. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, όλα τα Μηχανήματα Έργου υπόκεινται υποχρεωτικά σε περιοδικό έλεγχο τεχνικής επάρκειας κάθε πέντε (5) έτη, μετά την έκδοση αρχικής άδειας Μ.Ε.
β. Για τα μηχανήματα έργου, τα οποία κατά τον χρόνο ισχύος του παρόντος νόμου είναι ήδη ταξινομημένα, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται το πρόγραμμα διενέργειας περιοδικού ελέγχου τεχνικής επάρκειας με βάση το είδος του μηχανήματος, τον αριθμό κυκλοφορίας, την παλαιότητα ή γεωγραφικά κριτήρια.
γ. Το αντικείμενο του περιοδικού ελέγχου τεχνικής επάρκειας μηχανημάτων έργου αφορά σε θέματα ασφάλειας λειτουργίας και κυκλοφορίας του μηχανήματος έργου.
δ. Ο περιοδικός έλεγχος τεχνικής επάρκειας των Μ.Ε. διενεργείται από Φορείς Ελέγχου (Φ.Ε.) οι οποίοι έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με τη διαδικασία της Υ.Α. οικ. 3354/91/2001  (149 Β΄) και είναι διαπιστευμένοι για τον σκοπό αυτό σύμφωνα με το Πρότυπο ISO ΕΝ 17020 όπως κάθε φορά ισχύει. Τα πρόσωπα του Φορέα που διενεργούν περιοδικούς ελέγχους τεχνικής επάρκειας Μ.Ε. είναι μηχανικοί τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
ε. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για το αντικείμενο και τη διενέργεια του περιοδικού ελέγχου τεχνικής επάρκειας, τα προσόντα των προσώπων που διενεργούν τους ελέγχους και τις προϋποθέσεις έκδοσης της σχετικής τεκμηρίωσης.
στ. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις των παραγράφων 4 και 5 του παρόντος εφαρμόζονται αναλογικά και για τα μηχανήματα έργου.
ζ. Για την «Οριστική Διαγραφή» και «Προσωρινή Διαγραφή» Μηχανήματος Έργων (Μ.Ε.) και οχήματος ειδικής κατηγορίας από το μητρώο Μηχανημάτων Έργων (Μ.Ε.) και οχημάτων ειδικής κατηγορίας, όπως καθορίζεται από την Υ.Α. οικ. 21867/2016 (Β΄3276), που δεν εξαιρούνται από την καταβολή τελών χρήσης, αρκεί η προσκόμιση βεβαίωσης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ότι τα υπόψη τέλη είναι βεβαιωμένα και εξοφλημένα για τα προηγούμενα έτη και κατ’ ανώτατο για τα τελευταία δέκα (10) έτη από την ημερομηνία διαγραφής, ως ορίζεται στην ανωτέρω κοινή υπουργική απόφαση. Η τέτοια ενέργεια δεν επηρεάζει τις εκ τελών οφειλές πέραν του άνω χρονικού διαστήματος».

3. Προστίθεται άρθρο 86Α στον Ν. 2696/1999, Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57), το οποίο έχει ως εξής:
«Άρθρο 86Α Έλεγχος Τεχνικής Επάρκειας Μηχανήματος Έργου (Μ.Ε.)
1. Πεδίο εφαρμογής Στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου εμπίπτουν όλα τα Μηχανήματα Έργου (Μ.Ε.) όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
2. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, όλα τα Μηχανήματα Έργου, εξαιρουμένων των καινουργών, υπόκεινται υποχρεωτικά σε έλεγχο τεχνικής επάρκειας πριν την έκδοση έγκρισης τύπου.
3. Ως καινουργές Μηχάνημα Έργου θεωρείται αυτό το οποίο δεν έχει τεθεί σε χρήση στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του κανονισμού 2016/1628/ΕΕ ή του εκάστοτε ισχύοντος.

4. Για την έκδοση απόφασης έγκρισης τύπου καινουργούς Μ.Ε. απαιτείται η υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Τεχνικής Έκθεσης και Υπεύθυνης Δήλωσης Μηχανικού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος βεβαιώνει ότι το μηχάνημα δεν έχει τεθεί σε χρήση και αναλαμβάνει πλήρως την τεχνική ευθύνη, για τα τεχνικά χαρακτηριστικά, την ασφάλεια λειτουργίας και την καταλληλότητα του Μ.Ε. σχετικά με τις απαιτήσεις του Κ.Ο.Κ. (ασφάλεια, αναγκαίος εξοπλισμός κ.λπ.).

5. Για τα καινουργή Μηχανήματα Έργου για τα οποία δεν εκδίδεται έγκριση τύπου, αλλά ταξινομούνται βάσει ήδη εκδοθείσας ισχύουσας έγκρισης τύπου, απαιτείται η υποβολή στην Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας, Τεχνικής Έκθεσης και Υπεύθυνης Δήλωσης Μηχανικού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος βεβαιώνει ότι το μηχάνημα δεν έχει τεθεί σε χρήση και αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη για τα τεχνικά χαρακτηριστικά, την ασφάλεια λειτουργίας και την καταλληλότητα του Μ.Ε., σχετικά με τις απαιτήσεις του Κ.Ο.Κ., όπως αναφορικά με την ασφάλεια και τον αναγκαίο εξοπλισμό.

6. α. Για την έκδοση απόφασης έγκρισης τύπου των υπολοίπων Μ.Ε. (μη καινουργών) απαιτείται η διενέργεια ελέγχου τεχνικής επάρκειας και η υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών της σχετικής τεκμηρίωσης, η οποία καθορίζεται με την απόφαση Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών της παραγράφου 10 του παρόντος.
β. Για τα υπόλοιπα Μ.Ε. μη καινουργή, για τα οποία δεν εκδίδεται έγκριση τύπου, αλλά ταξινομούνται βάσει ήδη εκδοθείσας ισχύουσας έγκρισης τύπου, απαιτείται η διενέργεια ελέγχου τεχνικής επάρκειας και η υποβολή στην Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας, της σχετικής τεκμηρίωσης, η οποία καθορίζεται με την απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών της παραγράφου 10 του παρόντος.

7. Το αντικείμενο του ελέγχου τεχνικής επάρκειας Μηχανημάτων Έργου αφορά σε θέματα ασφάλειας λειτουργίας και κυκλοφορίας του Μηχανήματος Έργου.

8. Ο έλεγχος τεχνικής επάρκειας των Μ.Ε. διενεργείται από Φορείς Ελέγχου (Φ.Ε.) οι οποίοι έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης, σύμφωνα με την διαδικασία της υπ’ αρ. Υ.Α. οικ. 3354/91/2001 (Β΄ 149) και είναι διαπιστευμένοι για τον σκοπό αυτό σύμφωνα με το Πρότυπο ISO ΕΝ 17020 όπως κάθε φορά ισχύει.

9. Οι υπάλληλοι ή συνεργάτες, του πιστοποιουμένου κατά τις ανωτέρω προβλέψεις Φορέα διενέργειας τεχνικών ελέγχων επάρκειας Μηχανημάτων Έργου, οι οποίοι θα προβαίνουν στον σχετικό τεχνικό έλεγχο, απαιτείται να είναι μηχανολόγοι μηχανικοί, απόφοιτοι Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

10. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για το αντικείμενο και τη διενέργεια του ελέγχου τεχνικής επάρκειας, τα προσόντα των προσώπων που διενεργούν τους ελέγχους και τις προϋποθέσεις έκδοσης της σχετικής τεκμηρίωσης.

11. Αναπτύσσεται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών Διαδικτυακή Εφαρμογή Ηλεκτρονικού Μητρώου όλων των Μηχανημάτων Έργων της Επικράτειας. Στην Εφαρμογή καταχωρούνται και τηρούνται στοιχεία που αφορούν στα μηχανήματα έργου και μεταπίπτουν εγγραφές που ήδη τηρούνται στο υφιστάμενο Μητρώο Μηχανημάτων Έργων.

12. Στην Εφαρμογή καταχωρούνται και τηρούνται οι Εγκρίσεις Τύπου των Μηχανημάτων Έργου, τα στοιχεία ταξινόμησης των Μηχανημάτων Έργου, καθώς και οποιαδήποτε μεταβολή αυτών. Επιπλέον, καταχωρούνται και τηρούνται τα οικονομικά στοιχεία των μηχανημάτων έργου.

13. Στην Εφαρμογή θα έχουν πρόσβαση εξουσιοδοτημένοι χρήστες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, καθώς και εξουσιοδοτημένοι χρήστες των Διευθύνσεων Τεχνικών Έργων των κατά τόπους Περιφερειακών Ενοτήτων για απευθείας καταχώρηση στοιχείων αρμοδιότητάς τους, καθώς και για εκτύπωση διοικητικών εγγράφων μέσω της Εφαρμογής.

14. Η Εφαρμογή μπορεί να διασυνδέεται με Μητρώα ή Συστήματα που τηρούνται από άλλες Υπηρεσίες του Δημοσίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 47 του Ν. 4623/2019 (Α΄ 134). Με απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για την ανάπτυξη και λειτουργία της ανωτέρω Εφαρμογής.

15. Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος άρθρου αρχίζει την 1.1.2021. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών που εκδίδεται μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη διενέργεια του ελέγχου τεχνικής επάρκειας Μ.Ε. και τροποποιείται αναλογικά η  Υ.Α. οικ. 21867/2016 (3276 Β΄) κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών».

4. Προστίθεται άρθρο 87Α στον Ν. 2696/1999, Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57), το οποίο έχει ως εξής:

«Άρθρο 87Α
Ταξινόμηση και έκδοση πρώτης άδειας κυκλοφορίας στη χώρα Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η ταξινόμηση και η έκδοση πρώτης άδειας κυκλοφορίας στη χώρα των καινούργιων Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού, όπως αυτά ορίζονται στην με Υ.Α. 29949/1841/2009 (Β΄ 2112) κοινής υπουργικής απόφασης και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/858 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018, καθώς και αυτών που έχουν ταξινομηθεί πρώτη φορά σε χώρα του εξωτερικού και εισάγονται στη χώρα μας ως μεταχειρισμένα, διενεργείται από τις Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας».

5. Προστίθεται άρθρο 90Α στον Ν. 2696/1999 , Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57), το οποίο έχει ως εξής:

«Άρθρο 90Α

1. Επαναταξινόμηση και χορήγηση νέας άδειας και πινακίδων κυκλοφορίας των ήδη κυκλοφορούντων στη Χώρα Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού Οχήματα Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού, τα οποία μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχουν ήδη ταξινομηθεί στις Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας και τους έχουν χορηγηθεί άδεια και πινακίδες κυκλοφορίας Μηχανημάτων Έργων, επαναταξινομούνται στις αρμόδιες Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας. Για τη χορήγηση νέας άδειας και πινακίδων κυκλοφορίας, πρόσθετα των προβλεπόμενων από άλλες διατάξεις δικαιολογητικών, απαιτείται και η υποβολή δικαιολογητικών που καθορίζει με απόφασή του ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών.

2. Η επαναταξινόμηση των Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού γίνεται μετά από την οριστική διαγραφή τους από το Μητρώο Μηχανημάτων Έργου που τηρείται στην αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Η οριστική διαγραφή των ήδη κυκλοφορούντων Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού ολοκληρώνεται με την έκδοση βεβαίωσης ενημέρωσης του Μητρώου Μηχανημάτων Έργου από την αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, η οποία προϋποθέτει την εξόφληση όλων των οφειλόμενων τελών χρήσης.

3. Ακολούθως τα οχήματα επαναταξινομούνται στις αρμόδιες Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο προηγούμενο άρθρο.

4. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος».

6. Προστίθεται άρθρο 90Β στον Ν. 2696/1999, Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄ 57), το οποίο έχει ως εξής:

«Άρθρο 90Β
Πρόσκληση για επαναταξινόμηση των Οχημάτων Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού

1. Όλα τα Οχήματα Ειδικής Χρήσης – Ειδικού Σκοπού, τα οποία έχουν ήδη ταξινομηθεί στις Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας και τους έχουν χορηγηθεί άδεια και πινακίδες κυκλοφορίας Μηχανημάτων Έργων, επαναταξινομούνται σε χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος ως εξής:
α. Τα οχήματα για τα οποία έχει εκδοθεί έγκριση τύπου ή έγκριση ταξινόμησης επαναταξινομούνται εντός ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
β. Τα υπόλοιπα οχήματα, για τα οποία έχει εκδοθεί έγκριση τύπου Μηχανήματος Έργων, επαναταξινομούνται βάσει προγράμματος επαναταξινόμησης που καθορίζεται με απόφασή του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.

2. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος επαναταξινόμησης των Οχημάτων Ειδικής Χρήσης - Ειδικού Σκοπού απαγορεύεται η κυκλοφορία με πινακίδες Μηχανημάτων Έργων των Οχημάτων Ειδικής Χρήσης - Ειδικού σκοπού για τα οποία για οποιοδήποτε λόγο δεν πραγματοποιήθηκε η επαναταξινόμησή τους».

7. Η ισχύς των διατάξεων των άρθρων 87Α, 90Α και 90Β, αρχίζει από:
α. την έκδοση απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, ως προς τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων για την πρώτη ταξινόμηση, επαναταξινόμηση και μεταβίβαση οχημάτων Ειδικής Χρήσης-Ειδικού Σκοπού που εκδίδεται με εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 2, 20, 53, 84, 87, 88 του Ν. 2696/1999 με τον οποίο κυρώθηκε ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Α΄57) και
β. την τροποποίηση σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 86Α, 87Α, 90Α και 90Β της υπ’ αριθμ. Υ.Α. Οικ 3763/111/2015 (Β΄ 1163) απόφασης Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.

1. Η διάταξη της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 12 του άρθρου 6 του ν. 3891/2010 όπως προστέθηκε με την υποπαράγραφο ΙΒ.2 περίπτωσης 5 του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014, αντικαθίσταται ως εξής:
«ζ) Για τη λειτουργική αδειοδότηση υφισταμένων μηχανολογικών εγκαταστάσεων που εξυπηρετούν τη σιδηροδρομική υποδομή και λειτουργία, καθώς και μηχανοστασίων και αμαξοστασίων, που δεν διαθέτουν άδεια λειτουργίας ή άδεια λειτουργίας σε ισχύ, εκδίδεται προσωρινή άδεια λειτουργίας διάρκειας μέχρι 31.12.2025.
Για την έκδοση της άδειας αυτής, ο λειτουργός των εγκαταστάσεων υποβάλλει στην κατά νόμο αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή αίτηση, συνοδευόμενη από τα πιο κάτω δικαιολογητικά:
(i) άδεια εγκατάστασης ή άλλη πράξη επέχουσα θέση αδείας εγκατάστασης κατά τις κείμενες διατάξεις,
(ii) υπεύθυνη δήλωση στην οποία αναφέρονται λεπτομερώς πόσοι και ποιας ειδικότητας τεχνικοί θα χρησιμοποιηθούν κατά νόμο για τη λειτουργία της εγκατάστασης,
(iii) υπεύθυνη δήλωση του ή των αρμοδίων, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τεχνικών που έχουν αναλάβει την κατά νόμο επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης του μηχανολογικού εξοπλισμού της εγκατάστασης,
(iv) υπεύθυνη δήλωση αρμόδιου κατά νόμο μηχανικού σχετικά με τη βιομηχανική ή βιοτεχνική χρήση του κτιρίου, την εγκατάσταση του μηχανολογικού εξοπλισμού σε χώρο κύριας χρήσης, τον αριθμό της υφιστάμενης οικοδομικής αδείας ή, ελλείψει αυτής, τις βεβαιώσεις ή αποφάσεις της περιπτώσεως δ` της παρούσας παραγράφου, καθώς και τη μη απαίτηση έκδοσης νέας αδείας,
(v) απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή αριθμό κατάθεσης της μελέτης για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, εφόσον απαιτείται και
(vi) πιστοποιητικό ελέγχου σε ισχύ δεξαμενών υγραερίου, κατά τις κείμενες διατάξεις, εφόσον η μονάδα έχει εγκατάσταση υγραερίου.
Η προσωρινή άδεια λειτουργίας χορηγείται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης πρόβλεψης, εντός τριάντα (30) ημερών από τον έλεγχο τυπικής πληρότητας των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών. Τρεις (3) μήνες πριν από τη λήξη της προσωρινής αδείας λειτουργίας, υποβάλλεται από τον λειτουργό των εγκαταστάσεων στην κατά νόμο αδειοδοτούσα αρχή φάκελος με πλήρη δικαιολογητικά για την έκδοση οριστικής αδείας λειτουργίας.
Η παρούσα διάταξη δεν επηρεάζει τη νομιμότητα των προσωρινών αδειών, οι οποίες έχουν εκδοθεί ως την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος.
Άδειες λειτουργίας που εκδόθηκαν μέχρι σήμερα σύμφωνα με τις ανωτέρω προβλέψεις εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι 31.12.2025».
2. Στην υποπαράγραφο β΄ της παραγράφου 11 του άρθρου 6 του ν. 3891/2010 ως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 99 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59) προστίθεται εδάφιο iii) ως εξής:
«iii) Η έκδοση αδειών οικοδομής για οικοδομικές εργασίες, ενδεικτικά προσθήκες, επεκτάσεις, συντήρηση, βελτίωση, επισκευή, μετασκευή και εκσυγχρονισμό των πάσης φύσεως κτιρίων και εγκαταστάσεων, αλλαγή χρήσης, καθώς και ανέγερση νέων κτιρίων και εγκαταστάσεων, επί των ακινήτων που περιγράφονται στην κοινή υπουργική απόφαση 1661/2013 των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Β΄ 1993), καθώς και επί κάθε ακινήτου που ανήκει ή διαχειρίζεται η «ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.» γίνεται από τις κατά τόπους Υπηρεσίες
Δόμησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4495/2017 και χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση.».

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται:
α. Τα άρθρα 1 έως και 32 (Μέρος Α΄) του ν. 4568/2018 (Α΄ 178).
β. Η παράγραφος 9 του άρθρου 18 του ν. 4233/2014 (Α΄ 22).
γ. Η υπουργική απόφαση Α14/οικ.2315/121/2007 (Β΄ 88), όπως ισχύει.
δ. Τα άρθρα 39 και 46 του ν. 4530/2018 (Α΄59), καθώς και κάθε άλλη διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του παρόντος ή κατά το μέρος που ρυθμίζει κατά διάφορο τρόπο θέματα που διέπονται από το παρόν.

1. Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 70 του Ν. 4530/2018 (Α΄ 59) αντικαθίσταται ως εξής: «Η ισχύς των διατάξεων της παραπάνω περίπτωσης παρατείνεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022».

2. Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 70 του Ν. 4530/2018 (Α΄ 59) καταργείται.

3. Στο τέλος του άρθρου 6 του Π.Δ. 79/2004 με τίτλο «Καθορισμός των όρων και προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας Σταθμών Υπεραστικών Λεωφορείων και Σταθμών Φορτηγών Αυτοκινήτων για φορτοεκφόρτωση εμπορευμάτων (εμπορευματικών σταθμών αυτοκινήτων)» (Α΄ 62), προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:

«6. Επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία πρατηρίου παροχής υγρών και αερίων καυσίμων δημόσιας χρήσης από νόμιμους υφιστάμενους σταθμούς υπεραστικών λεωφορείων, εφόσον:
α) το πρατήριο χωροθετείται σε ανεξάρτητο γήπεδο ή σε ανεξάρτητο τμήμα οικοπέδου του σταθμού υπεραστικών λεωφορείων, σε ανεξάρτητο τμήμα αυτού,
β) το πρατήριο διαθέτει περίφραξη στο κοινό όριο με τον σταθμό, ώστε να μην υφίσταται εσωτερική δίοδος επικοινωνίας των χώρων του πρατηρίου και του σταθμού,
γ) το πρατήριο διαθέτει διαφορετική κυκλοφοριακή σύνδεση από τον σταθμό,
δ) το πρατήριο διαθέτει ανεξάρτητες κτιριακές εγκαταστάσεις από τον λοιπό σταθμό και (ε) τηρούνται οι σχετικές διατάξεις που καθορίζουν την αδειοδότηση των πρατηρίων δημόσιας χρήσης, κατ’ εφαρμογή των ισχυόντων όρων δόμησης και με την προϋπόθεση ότι δεν αντίκεινται προς τις ισχύουσες χρήσεις γης».

Στο τέλος της παραγράφου 7 του άρθρου 15 του ν. 4067/2012 (Α΄ 79) προστίθενται εδάφια ως εξής:

«Στις περιπτώσεις ακινήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3986/2011 (Α΄ 152), οι αρμοδιότητες της έγκρισης υψομετρικής μελέτης οδών και της έκδοσης σχετικών βεβαιώσεων που απαιτούνται για την έκδοση οικοδομικών αδειών ασκούνται από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και επί εκκρεμών, κατά την έναρξη ισχύος της, αιτήσεων έγκρισης της υψομετρικής μελέτης οδών».

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 12 Φεβρουαρίου 2020
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ