Συνημμένο | Μέγεθος |
---|---|
ΦΕΚ 1991Β_2017 | 337.06 KB |
1. Τις διατάξεις:
Α. των παρ. 1 έως 4 του άρθρου 1 του ν. 1338/1983 «Εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου» (Α΄ 34), όπως έχουν τροποποιηθεί με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 6 του ν. 1440/1984 (Α΄ 70) και του άρθρου 4 του ίδιου νόμου, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 1440/1984 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 48 του ν. 3427/2005 (Α΄ 312) και τη διάταξη του άρθρου 50 του ν. 4342/2015 (Α΄ 143), με την οποία ως χρονικό όριο χρήσεως της εξουσιοδότησης- πλαισίου του άρθρου 4 του ν. 1338/1983, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2020,
Β. των άρθρων 39 έως 46 του ν. 4310/2014 (Α΄ 258) «Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» και ιδίως των περιπτώσεων β και η της παρ. 1 του άρθρου 42,
Γ. του άρθρου 90 «Έλεγχος των δαπανών που προκαλούν οι κανονιστικές διοικητικές πράξεις» του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα», όπως αυτός κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα» (Α΄ 98),
Δ. του π.δ. 60/2012 (Α΄ 111) «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2009 περί θεσπίσεως εθνικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων, ιδίως την περίπτωση α της παρ. 1 του άρθρου 4 αυτού,
Ε. των άρθρων 44-49 του π.δ. 114/2014 (Α΄181) «Οργανισμός Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων», όπως ισχύει,
ΣΤ. της υπ' αριθμ Υ136/20.03.2015 (Β΄ 389) απόφασης του Πρωθυπουργού « Σύσταση θέσεων Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών», Ζ. του π.δ. 73/2015 (Α΄116) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
2. Τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. Υ8 απόφασης (Β΄ 2109/ 29.09.2015) «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κωνσταντίνο Φωτάκη».
3. Τα πρότυπα ασφάλειας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και ειδικότερα το πρότυπο ασφάλειας «Safety of Research Reactors: Specific safety requirements, SSR-3, Vienna, IAEA, 2016» για τις απαιτήσεις ασφάλειας ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων.
4. Την εισήγηση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), σύμφωνα με την απόφαση της 24.03.2017 (συν. 245η) του Διοικητικού της Συμβουλίου.
5. Το γεγονός ότι από την εφαρμογή της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
1. Το άρθρο 2 αντικαθίσταται ως εξής:
«Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης οι ακόλουθοι όροι νοούνται ως εξής:
1. «Ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας»: Πυρηνικός αντιδραστήρας, περιλαμβανομένων και των πειραματικών διατάξεων, που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή και αξιοποίηση νετρονικής ροής και ιοντίζουσας ακτινοβολίας για ερευνητικούς ή άλλους σκοπούς. Στον αντιδραστήρα περιλαμβάνονται και όλα τα άλλα κτίρια ή συστήματα που εμπλέκονται με τη λειτουργία του, όπως αποθηκευτικοί χώροι, χώροι διαχείρισης πυρηνικών ή ραδιενεργών υλικών και άλλοι, που βρίσκονται στην ίδια τοποθεσία. Οι υποκρίσιμες διατάξεις δεν περιλαμβάνονται. Στην παρούσα, οι όροι ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας και εγκατάσταση χρησιμοεθνικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνιποιούνται ισοδύναμα.
2. «Στάδια ζωής της εγκατάστασης»: Η επιλογή τοποθεσίας, ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η θέση σε λειτουργία, η λειτουργία, η χρήση, η τροποποίηση και η τελική αποξήλωση.
3. «Θέση σε λειτουργία»: Οι διαδικασίες εκείνες, με τις οποίες, τα διάφορα συστήματα και οι διάφορες συνιστώσες του αντιδραστήρα που κατασκευάστηκαν, τίθενται σε λειτουργία και ελέγχονται να είναι σε συμφωνία με τον σχεδιασμό καινά ικανοποιούν τα λειτουργικά κριτήρια.
4. «Παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας»: Η κατάσταση, κατά την οποία ο ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας βρίσκεται εκτός λειτουργίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, εν αναμονή αποφάσεων για το μέλλον του και χωρίς να μπορεί να προβλεφθεί η επαναλειτουργία του, λόγω οικονομικών παραγόντων ή αχρηστίας ή βλάβης ή άλλων λόγων.
5. «Αποξήλωση»: Η διαδικασία, με την οποία η εγκατάσταση τίθεται μονίμως εκτός λειτουργίας. Περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες, όπως η αποσυναρμολόγηση και η απορρύπανση, με στόχο την απελευθέρωση της εγκατάστασης και της τοποθεσίας από τον ρυθμιστικό έλεγχο, όπως αυτός καθορίζεται στην παρούσα.
6. «Όρια και συνθήκες λειτουργίας»: Το σύνολο των κανόνων που θέτουν τα κατάλληλα όρια και τις συνθήκες, αναφορικά με τις διάφορες παραμέτρους, τη λειτουργική ικανότητα και τα επίπεδα απόδοσης του εξοπλισμού και των διάφορων συστημάτων και του προσωπικού, με σκοπό την ασφαλή λειτουργία της εγκατάστασης.
7. «Εφαρμοστέα Πρότυπα Ασφάλειας ΔΟΑΕ»: Τα πρότυπα ασφάλειας (Safety Standards) του ΔΟΑΕ, που υιοθετούνται με απόφαση της ΕΕΑΕ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, προκειμένου να αξιολογηθεί το επίπεδο ασφάλειας της εγκατάστασης, αναφορικά με θέματα της ασφάλειας, τα οποία δεν ρυθμίζονται ούτε προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία.
8. «Πυρηνική προστασία»: η πρόληψη, η ανίχνευση και η απόκριση σε κλοπή, μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, δολιοφθορά, παράνομη μεταφορά, ή άλλη κακόβουλη πράξη με εμπλοκή πυρηνικού υλικού ή άλλων ραδιενεργών υλικών ή των σχετιζόμενων με αυτά εγκαταστάσεων.
9. «Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας»: τα εθνικά πρότυπα ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες όπως ισχύουν σήμερα, με βάση τις Οδηγίες 96/29 Ευρατόμ και 97/43 Ευρατόμ [κοινή υπουργική απόφαση 1014 ΦΟΡ 94/06.03.2001 (Β΄ 216)] και όπως αυτά θα αναθεωρηθούν, σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 2 και 3 του ν. 4310/2014, με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/59/ Ευρατόμτου Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες και όπως αυτά εκάστοτε ισχύουν.
10. «Ατύχημα»: κάθε ακούσιο γεγονός του οποίου οι συνέπειες ή οι πιθανές συνέπειες είναι σημαντικές από την άποψη της ακτινοπροστασίας ή της πυρηνικής ασφάλειας.
11. «Συμβάν»: κάθε ακούσιο γεγονός του οποίου οι συνέπειες ή οι πιθανές συνέπειες δεν είναι αμελητέες από την άποψη της ακτινοπροστασίας ή της πυρηνικής ασφάλειας.
12. «Μη κανονική λειτουργία»: μια διαδικασία λειτουργίας που αποκλίνει από την κανονική λειτουργία η οποία αναμένεται να συμβεί τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εγκατάστασης, αλλά η οποία, ενόψει των κατάλληλων προβλέψεων στον σχεδιασμό, δεν προκαλεί σημαντική ζημία σε στοιχεία σημαντικά για την ασφάλεια ούτε οδηγεί σε συνθήκες ατυχήματος
13. «Σχεδιαστική βάση» νοείται το εύρος των συνθηκών και των γεγονότων που λαμβάνονται ρητά υπόψη στον σχεδιασμό της εγκατάστασης, περιλαμβανομένων αναβαθμίσεων, σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια, έτσι ώστε η εγκατάσταση να μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτά χωρίς να υπερβεί τα εγκεκριμένα όρια μέσω της σχεδιασμένης λειτουργίας των συστημάτων ασφάλειας.
14. «Ατύχημα σχεδιαστικής βάσης»: συνθήκες ατυχήματος για τις οποίες μια πυρηνική εγκατάσταση έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια σχεδιασμού και για τις οποίες η βλάβη στο καύσιμο, όπου συντρέχει περίπτωση και η έκλυση ραδιενεργού υλικού διατηρούνται εντός των εγκεκριμένων.
15. «Σοβαρές συνθήκες»: συνθήκες που είναι δυσμενέστερες από εκείνες που συνδέονται με τα ατυχήματα σχεδιαστικής βάσης τέτοιες συνθήκες μπορεί να προκληθούν από πολλαπλές αστοχίες, όπως η πλήρης απώλεια όλων των συνιστωσών ενός συστήματος ασφαλείας, ή από ένα εξαιρετικά απίθανο γεγονός.
16. «Μέγιστο ενδεχόμενο ατύχημα»: Ατύχημα, το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι μπορεί να συμβεί και του οποίου οι ενδεχόμενες ραδιολογικές συνέπειες στο κοινό και τους εργαζόμενους περικλείουν τις συνέπειες όλων των άλλων ενδεχόμενων ατυχημάτων.».
2. Το άρθρο 3 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 3 Στόχος πυρηνικής ασφάλειας και ευθύνη κατόχου άδειας
1. Ο κάτοχος άδειας έχει την κύρια ευθύνη για την πυρηνική ασφάλεια ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων και ειδικότερα για τη διασφάλιση, τήρηση και εφαρμογή του στόχου της πυρηνικής ασφάλειας της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, καθώς και των βασικών αρχών πυρηνικής ασφάλειας σε όλη τη διάρκεια ζωής της εγκατάστασης, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα εφαρμοστέα πρότυπα ασφάλειας του ΔΟΑΕ και κατ’ ελάχιστο των απαιτήσεων ασφαλείας των άρθρων 3 έως 13 της παρούσας απόφασης. Η ευθύνη αυτή συμπεριλαμβάνει την ευθύνη για τις δραστηριότητες των εργολάβων και υπεργολάβων, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάζουν την πυρηνική ασφάλεια μιας πυρηνικής εγκατάστασης.
2. α) Οι ερευνητικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες σχεδιάζονται, χωροθετούνται, κατασκευάζονται, τίθενται σε λειτουργία, λειτουργούν και αποξηλώνονται με στόχο την πρόληψη ατυχημάτων και, σε περίπτωση ατυχήματος, τον μετριασμό των επιπτώσεων του και την αποφυγή:
αα) άμεσων ραδιενεργών εκλύσεων που θα απαιτούσαν έκτακτα μέτρα εκτός των εγκαταστάσεων, αλλά με ανεπαρκή χρόνο για την υλοποίησή τους
ββ) μεγάλων ραδιενεργών εκλύσεων που θα απαιτούσαν προστατευτικά μέτρα τα οποία δεν θα μπορούσαν να είναι γεωγραφικά ή χρονικά περιορισμένα.
β) Ο στόχος πυρηνικής ασφάλειας της ως άνω περίπτωσης α επιτυγχάνεται εφόσον, κατά την αποτίμηση ασφάλειας του άρθρου 5 της παρούσης, τεκμηριώνεται ότι η ενεργός δόση σε οποιοδήποτε μέλος του πληθυσμού λόγω του μέγιστου ενδεχόμενου ατυχήματος, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις οδούς έκθεσης, δεν υπερβαίνει το όριο του 1 mSv το πρώτο έτος μετά το ατύχημα χωρίς τη λήψη μέτρων προστασίας.».
3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Προάγεται και ενισχύεται η νοοτροπία ασφάλειας (safety culture) μέσω, μεταξύ άλλων, συστήματος διαχείρισης που θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την πυρηνική ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα του προσωπικού και της διοίκησης και προάγει τη δυνατότητα να εξετάζεται η αποτελεσματική υλοποίηση των σχετικών αρχών και πρακτικών ασφάλειας και να υποβάλλονται εγκαίρως εκθέσεις σχετικά με τα ζητήματα ασφάλειας.».
4. Στο τέλος της παραγράφου 3 του άρθρου 4 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Επίσης, απαιτείται οι εργολάβοι και υπεργολάβοι, των οποίων οι δραστηριότητες ενδέχεται να επηρεάζουν την πυρηνική ασφάλεια μιας πυρηνικής εγκατάστασης να διαθέτουν τους αναγκαίους ανθρώπινους πόρους, με τα κατάλληλα προσόντα και ικανότητες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.».
5. Η παράγραφος 6 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Θεσπίζεται σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης εντός της εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη και την αρχή της άμυνας σε βάθος, με οργανωτική υποδομή για την εντός των εγκαταστάσεων ετοιμότητα και αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης, με σαφή κατανομή των αρμοδιοτήτων και συντονισμό μεταξύ του κατόχου άδειας και των αρμόδιων αρχών και οργανισμών έκτακτης ανάγκης, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις φάσεις μιας έκτακτης ανάγκη, σύμφωνα με τους Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης πρέπει να επικαιροποιείται, σύμφωνα με το στάδιο της ζωής της εγκατάστασης, καθώς και με άλλους παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη μεταβολές ή νέα γνώση. Η ετοιμότητα εφαρμογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης διατηρείται σε υψηλό επίπεδο, μέσω, μεταξύ άλλων και της διεξαγωγής κατάλληλων ασκήσεων.».
6. Η παράγραφος 2 του άρθρου 5 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Η αξιολόγηση της ασφάλειας και τα έγγραφα ανάλυσης ασφάλειας πρέπει να επικαιροποιούνται περιοδικά και όποτε αυτό απαιτείται, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από τη λειτουργία, τις μεταβολές ή τη νέα γνώση αναφορικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας και της εγκατάστασης, τη διεθνή εμπειρία και τις εξελίξεις στην έρευνα και την τεχνολογία. Η εν λόγω επαναξιολόγηση της ασφάλειας αποσκοπεί στη διασφάλιση της συμμόρφωσης προς την υπάρχουσα σχεδιαστική βάση και εντοπίζει περαιτέρω βελτιώσεις σχετικές με την ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα γήρανσης της εγκατάστασης, την πείρα που αποκτάται κατά τη λειτουργία, καθώς και τα πλέον πρόσφατα ερευνητικά αποτελέσματα και εξελίξεις στα διεθνή πρότυπα, έχοντας ως σημείο αναφοράς τον στόχο της παρ. 2 του άρθρου 3. Ειδικά, για την περίπτωση ερευνητικού πυρηνικού αντιδραστήρα σε λειτουργία η επαναξιολόγηση πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά ανά δέκα (10) έτη.».
7. Η παράγραφος 2 του άρθρου 7 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Κατά την αξιολόγηση της τοποθεσίας εγκατάστασης αξιολογούνται οι πιθανές επιπτώσεις της εγκατάστασης στον πληθυσμό και στο περιβάλλον, σύμφωνα με τον στόχο πυρηνικής ασφάλειας της παρ. 2 του άρθρου 3 της παρούσας, συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας εφαρμογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης.».
8. Η παράγραφος 1 του άρθρου 8 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης περιλαμβάνει διαφορετικά, αξιόπιστα και ανεξάρτητα μεταξύ τους επίπεδα προστασίας και πολλαπλά φράγματα (αρχή της άμυνας σε βάθος-defense in depth), για την αποφυγή διαφυγής ραδιενεργών υλικών στο περιβάλλον. Πρωταρχικός στόχος του σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη και τα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας, είναι η πρόληψη ατυχήματος και σε περίπτωση που αυτό συμβεί, ο περιορισμός των επιπτώσεων του και η αποφυγή εκλύσεων, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2. Η εφαρμογή της αρχής της άμυνας σε βάθος διασφαλίζει ότι:
α) ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις των ακραίων φυσικών και των μη σκοπούμενων ανθρωπογενών κινδύνων .
β) αποτρέπεται η μη κανονική λειτουργία και οι αστοχίες .
γ) ελέγχεται η μη κανονική λειτουργία και εντοπίζονται οι αστοχίες .
δ) είναι υπό έλεγχο τα ατυχήματα που προκύπτουν εντός της σχεδιαστικής βάσης .
ε) είναι υπό έλεγχο οι σοβαρές συνθήκες, περιλαμβανομένης της πρόληψης, της εξέλιξης των ατυχημάτων και του μετριασμού των επιπτώσεων των σοβαρών ατυχημάτων.».
9. Η παράγραφος 3 του άρθρου 10 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Ο κάτοχος άδειας γνωστοποιεί στην ΕΕΑΕ και στους εργαζόμενους της εγκατάστασης όλα τα συμβάντα ή ατυχήματα, την ανάλυση τους, καθώς και όλες τις κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες, στις οποίες προέβη για τη βελτίωση της ασφάλειας και προστασίας. Πληροφορίες για την κανονική λειτουργία της εγκατάστασης, καθώς και συνοπτική περιγραφή των συμβάντων ή ατυχημάτων και των διορθωτικών ενεργειών δημοσιοποιούνται και ηλεκτρονικά μέσω διαδικτυακού ιστοτόπου.».
10. Η παράγραφος 2 του άρθρου 17 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Για την αδειοδότηση της επαναλειτουργίας της εγκατάστασης μετά από την παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας, ακολουθείται διαδικασία αδειοδότησης που πραγματοποιείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 14, όπου το «αντίγραφο της άδειας ίδρυσης» αντικαθίσταται από το σημείο δ της παραγράφου 1 του άρθρου 14, καθώς και τις απαιτήσεις των άρθρων 15 και 16. Ως «κατασκευή» νοούνται όλες οι εργασίες προετοιμασίας, επισκευής, συντήρησης, τροποποίησης, ανακατασκευής ή οι εργασίες πριν τη θέση σε λειτουργία, ως δε «άδεια κατασκευής» νοείται η έγκριση των εργασιών αυτών από την ΕΕΑΕ.».
11. Η παράγραφος 3 του άρθρου 23 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η ΕΕΑΕ αξιολογεί την πυρηνική ασφάλεια των ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων με βάση τις απαιτήσεις του παρόντος και τις εφαρμοστέες απαιτήσεις ασφάλειας του ΔΟΑΕ και με ύψιστη προτεραιότητα την πυρηνική ασφάλεια. Τα πορίσματα της ΕΕΑΕ, από την αξιολόγηση της πυρηνικής ασφάλειας των ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης, καταγράφονται και τεκμηριώνονται, με σαφείς και συγκεκριμένες παραπομπές στις επιμέρους εφαρμοστέες απαιτήσεις ασφάλειας, σε εκθέσεις αξιολόγησης ασφάλειας, οι οποίες δημοσιοποιούνται στο διαδικτυακό ιστότοπο της ΕΕΑΕ. Σε περίπτωση άδειας ίδρυσης, κατασκευής, θέσης σε λειτουργία, λειτουργίας και αποξήλωσης οι εκθέσεις αξιολόγησης τίθενται σε διαβούλευση μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΕΕΑΕ, καθώς και αποστέλλονται από την ΕΕΑΕ στην οικεία Περιφέρεια. Οι παρατηρήσεις της Περιφέρειας, των φορέων και του κοινού αποστέλλονται εγγράφως ή ηλεκτρονικά στην ΕΕΑΕ εντός 30 ημερών προς αξιολόγηση.».
Το άρθρο 2 αντικαθίσταται ως εξής:
«Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης οι ακόλουθοι όροι νοούνται ως εξής:
1. «Ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας»: Πυρηνικός αντιδραστήρας, περιλαμβανομένων και των πειραματικών διατάξεων, που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή και αξιοποίηση νετρονικής ροής και ιοντίζουσας ακτινοβολίας για ερευνητικούς ή άλλους σκοπούς. Στον αντιδραστήρα περιλαμβάνονται και όλα τα άλλα κτίρια ή συστήματα που εμπλέκονται με τη λειτουργία του, όπως αποθηκευτικοί χώροι, χώροι διαχείρισης πυρηνικών ή ραδιενεργών υλικών και άλλοι, που βρίσκονται στην ίδια τοποθεσία. Οι υποκρίσιμες διατάξεις δεν περιλαμβάνονται. Στην παρούσα, οι όροι ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας και εγκατάσταση χρησιμοεθνικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνιποιούνται ισοδύναμα.
2. «Στάδια ζωής της εγκατάστασης»: Η επιλογή τοποθεσίας, ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η θέση σε λειτουργία, η λειτουργία, η χρήση, η τροποποίηση και η τελική αποξήλωση.
3. «Θέση σε λειτουργία»: Οι διαδικασίες εκείνες, με τις οποίες, τα διάφορα συστήματα και οι διάφορες συνιστώσες του αντιδραστήρα που κατασκευάστηκαν, τίθενται σε λειτουργία και ελέγχονται να είναι σε συμφωνία με τον σχεδιασμό καινά ικανοποιούν τα λειτουργικά κριτήρια.
4. «Παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας»: Η κατάσταση, κατά την οποία ο ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας βρίσκεται εκτός λειτουργίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, εν αναμονή αποφάσεων για το μέλλον του και χωρίς να μπορεί να προβλεφθεί η επαναλειτουργία του, λόγω οικονομικών παραγόντων ή αχρηστίας ή βλάβης ή άλλων λόγων.
5. «Αποξήλωση»: Η διαδικασία, με την οποία η εγκατάσταση τίθεται μονίμως εκτός λειτουργίας. Περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες, όπως η αποσυναρμολόγηση και η απορρύπανση, με στόχο την απελευθέρωση της εγκατάστασης και της τοποθεσίας από τον ρυθμιστικό έλεγχο, όπως αυτός καθορίζεται στην παρούσα.
6. «Όρια και συνθήκες λειτουργίας»: Το σύνολο των κανόνων που θέτουν τα κατάλληλα όρια και τις συνθήκες, αναφορικά με τις διάφορες παραμέτρους, τη λειτουργική ικανότητα και τα επίπεδα απόδοσης του εξοπλισμού και των διάφορων συστημάτων και του προσωπικού, με σκοπό την ασφαλή λειτουργία της εγκατάστασης.
7. «Εφαρμοστέα Πρότυπα Ασφάλειας ΔΟΑΕ»: Τα πρότυπα ασφάλειας (Safety Standards) του ΔΟΑΕ, που υιοθετούνται με απόφαση της ΕΕΑΕ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, προκειμένου να αξιολογηθεί το επίπεδο ασφάλειας της εγκατάστασης, αναφορικά με θέματα της ασφάλειας, τα οποία δεν ρυθμίζονται ούτε προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία.
8. «Πυρηνική προστασία»: η πρόληψη, η ανίχνευση και η απόκριση σε κλοπή, μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, δολιοφθορά, παράνομη μεταφορά, ή άλλη κακόβουλη πράξη με εμπλοκή πυρηνικού υλικού ή άλλων ραδιενεργών υλικών ή των σχετιζόμενων με αυτά εγκαταστάσεων.
9. «Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας»: τα εθνικά πρότυπα ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες όπως ισχύουν σήμερα, με βάση τις Οδηγίες 96/29 Ευρατόμ και 97/43 Ευρατόμ [κοινή υπουργική απόφαση 1014 ΦΟΡ 94/06.03.2001 (Β΄ 216)] και όπως αυτά θα αναθεωρηθούν, σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 2 και 3 του ν. 4310/2014, με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/59/ Ευρατόμτου Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες και όπως αυτά εκάστοτε ισχύουν.
10. «Ατύχημα»: κάθε ακούσιο γεγονός του οποίου οι συνέπειες ή οι πιθανές συνέπειες είναι σημαντικές από την άποψη της ακτινοπροστασίας ή της πυρηνικής ασφάλειας.
11. «Συμβάν»: κάθε ακούσιο γεγονός του οποίου οι συνέπειες ή οι πιθανές συνέπειες δεν είναι αμελητέες από την άποψη της ακτινοπροστασίας ή της πυρηνικής ασφάλειας.
12. «Μη κανονική λειτουργία»: μια διαδικασία λειτουργίας που αποκλίνει από την κανονική λειτουργία η οποία αναμένεται να συμβεί τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εγκατάστασης, αλλά η οποία, ενόψει των κατάλληλων προβλέψεων στον σχεδιασμό, δεν προκαλεί σημαντική ζημία σε στοιχεία σημαντικά για την ασφάλεια ούτε οδηγεί σε συνθήκες ατυχήματος
13. «Σχεδιαστική βάση» νοείται το εύρος των συνθηκών και των γεγονότων που λαμβάνονται ρητά υπόψη στον σχεδιασμό της εγκατάστασης, περιλαμβανομένων αναβαθμίσεων, σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια, έτσι ώστε η εγκατάσταση να μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτά χωρίς να υπερβεί τα εγκεκριμένα όρια μέσω της σχεδιασμένης λειτουργίας των συστημάτων ασφάλειας.
14. «Ατύχημα σχεδιαστικής βάσης»: συνθήκες ατυχήματος για τις οποίες μια πυρηνική εγκατάσταση έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια σχεδιασμού και για τις οποίες η βλάβη στο καύσιμο, όπου συντρέχει περίπτωση και η έκλυση ραδιενεργού υλικού διατηρούνται εντός των εγκεκριμένων.
15. «Σοβαρές συνθήκες»: συνθήκες που είναι δυσμενέστερες από εκείνες που συνδέονται με τα ατυχήματα σχεδιαστικής βάσης τέτοιες συνθήκες μπορεί να προκληθούν από πολλαπλές αστοχίες, όπως η πλήρης απώλεια όλων των συνιστωσών ενός συστήματος ασφαλείας, ή από ένα εξαιρετικά απίθανο γεγονός.
16. «Μέγιστο ενδεχόμενο ατύχημα»: Ατύχημα, το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι μπορεί να συμβεί και του οποίου οι ενδεχόμενες ραδιολογικές συνέπειες στο κοινό και τους εργαζόμενους περικλείουν τις συνέπειες όλων των άλλων ενδεχόμενων ατυχημάτων.».
Το άρθρο 3 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 3 Στόχος πυρηνικής ασφάλειας και ευθύνη κατόχου άδειας
1. Ο κάτοχος άδειας έχει την κύρια ευθύνη για την πυρηνική ασφάλεια ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων και ειδικότερα για τη διασφάλιση, τήρηση και εφαρμογή του στόχου της πυρηνικής ασφάλειας της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, καθώς και των βασικών αρχών πυρηνικής ασφάλειας σε όλη τη διάρκεια ζωής της εγκατάστασης, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα εφαρμοστέα πρότυπα ασφάλειας του ΔΟΑΕ και κατ’ ελάχιστο των απαιτήσεων ασφαλείας των άρθρων 3 έως 13 της παρούσας απόφασης. Η ευθύνη αυτή συμπεριλαμβάνει την ευθύνη για τις δραστηριότητες των εργολάβων και υπεργολάβων, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάζουν την πυρηνική ασφάλεια μιας πυρηνικής εγκατάστασης.
2. α) Οι ερευνητικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες σχεδιάζονται, χωροθετούνται, κατασκευάζονται, τίθενται σε λειτουργία, λειτουργούν και αποξηλώνονται με στόχο την πρόληψη ατυχημάτων και, σε περίπτωση ατυχήματος, τον μετριασμό των επιπτώσεων του και την αποφυγή:
αα) άμεσων ραδιενεργών εκλύσεων που θα απαιτούσαν έκτακτα μέτρα εκτός των εγκαταστάσεων, αλλά με ανεπαρκή χρόνο για την υλοποίησή τους
ββ) μεγάλων ραδιενεργών εκλύσεων που θα απαιτούσαν προστατευτικά μέτρα τα οποία δεν θα μπορούσαν να είναι γεωγραφικά ή χρονικά περιορισμένα.
β) Ο στόχος πυρηνικής ασφάλειας της ως άνω περίπτωσης α επιτυγχάνεται εφόσον, κατά την αποτίμηση ασφάλειας του άρθρου 5 της παρούσης, τεκμηριώνεται ότι η ενεργός δόση σε οποιοδήποτε μέλος του πληθυσμού λόγω του μέγιστου ενδεχόμενου ατυχήματος, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις οδούς έκθεσης, δεν υπερβαίνει το όριο του 1 mSv το πρώτο έτος μετά το ατύχημα χωρίς τη λήψη μέτρων προστασίας.».
3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Προάγεται και ενισχύεται η νοοτροπία ασφάλειας (safety culture) μέσω, μεταξύ άλλων, συστήματος διαχείρισης που θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την πυρηνική ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα του προσωπικού και της διοίκησης και προάγει τη δυνατότητα να εξετάζεται η αποτελεσματική υλοποίηση των σχετικών αρχών και πρακτικών ασφάλειας και να υποβάλλονται εγκαίρως εκθέσεις σχετικά με τα ζητήματα ασφάλειας.».
4. Στο τέλος της παραγράφου 3 του άρθρου 4 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Επίσης, απαιτείται οι εργολάβοι και υπεργολάβοι, των οποίων οι δραστηριότητες ενδέχεται να επηρεάζουν την πυρηνική ασφάλεια μιας πυρηνικής εγκατάστασης να διαθέτουν τους αναγκαίους ανθρώπινους πόρους, με τα κατάλληλα προσόντα και ικανότητες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.».
5. Η παράγραφος 6 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Θεσπίζεται σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης εντός της εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη και την αρχή της άμυνας σε βάθος, με οργανωτική υποδομή για την εντός των εγκαταστάσεων ετοιμότητα και αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης, με σαφή κατανομή των αρμοδιοτήτων και συντονισμό μεταξύ του κατόχου άδειας και των αρμόδιων αρχών και οργανισμών έκτακτης ανάγκης, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις φάσεις μιας έκτακτης ανάγκη, σύμφωνα με τους Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης πρέπει να επικαιροποιείται, σύμφωνα με το στάδιο της ζωής της εγκατάστασης, καθώς και με άλλους παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη μεταβολές ή νέα γνώση. Η ετοιμότητα εφαρμογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης διατηρείται σε υψηλό επίπεδο, μέσω, μεταξύ άλλων και της διεξαγωγής κατάλληλων ασκήσεων.».
6. Η παράγραφος 2 του άρθρου 5 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Η αξιολόγηση της ασφάλειας και τα έγγραφα ανάλυσης ασφάλειας πρέπει να επικαιροποιούνται περιοδικά και όποτε αυτό απαιτείται, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από τη λειτουργία, τις μεταβολές ή τη νέα γνώση αναφορικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας και της εγκατάστασης, τη διεθνή εμπειρία και τις εξελίξεις στην έρευνα και την τεχνολογία. Η εν λόγω επαναξιολόγηση της ασφάλειας αποσκοπεί στη διασφάλιση της συμμόρφωσης προς την υπάρχουσα σχεδιαστική βάση και εντοπίζει περαιτέρω βελτιώσεις σχετικές με την ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα γήρανσης της εγκατάστασης, την πείρα που αποκτάται κατά τη λειτουργία, καθώς και τα πλέον πρόσφατα ερευνητικά αποτελέσματα και εξελίξεις στα διεθνή πρότυπα, έχοντας ως σημείο αναφοράς τον στόχο της παρ. 2 του άρθρου 3. Ειδικά, για την περίπτωση ερευνητικού πυρηνικού αντιδραστήρα σε λειτουργία η επαναξιολόγηση πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά ανά δέκα (10) έτη.».
7. Η παράγραφος 2 του άρθρου 7 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Κατά την αξιολόγηση της τοποθεσίας εγκατάστασης αξιολογούνται οι πιθανές επιπτώσεις της εγκατάστασης στον πληθυσμό και στο περιβάλλον, σύμφωνα με τον στόχο πυρηνικής ασφάλειας της παρ. 2 του άρθρου 3 της παρούσας, συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας εφαρμογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης.».
8. Η παράγραφος 1 του άρθρου 8 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης περιλαμβάνει διαφορετικά, αξιόπιστα και ανεξάρτητα μεταξύ τους επίπεδα προστασίας και πολλαπλά φράγματα (αρχή της άμυνας σε βάθος-defense in depth), για την αποφυγή διαφυγής ραδιενεργών υλικών στο περιβάλλον. Πρωταρχικός στόχος του σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη και τα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας, είναι η πρόληψη ατυχήματος και σε περίπτωση που αυτό συμβεί, ο περιορισμός των επιπτώσεων του και η αποφυγή εκλύσεων, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2. Η εφαρμογή της αρχής της άμυνας σε βάθος διασφαλίζει ότι:
α) ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις των ακραίων φυσικών και των μη σκοπούμενων ανθρωπογενών κινδύνων .
β) αποτρέπεται η μη κανονική λειτουργία και οι αστοχίες .
γ) ελέγχεται η μη κανονική λειτουργία και εντοπίζονται οι αστοχίες .
δ) είναι υπό έλεγχο τα ατυχήματα που προκύπτουν εντός της σχεδιαστικής βάσης .
ε) είναι υπό έλεγχο οι σοβαρές συνθήκες, περιλαμβανομένης της πρόληψης, της εξέλιξης των ατυχημάτων και του μετριασμού των επιπτώσεων των σοβαρών ατυχημάτων.».
9. Η παράγραφος 3 του άρθρου 10 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Ο κάτοχος άδειας γνωστοποιεί στην ΕΕΑΕ και στους εργαζόμενους της εγκατάστασης όλα τα συμβάντα ή ατυχήματα, την ανάλυση τους, καθώς και όλες τις κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες, στις οποίες προέβη για τη βελτίωση της ασφάλειας και προστασίας. Πληροφορίες για την κανονική λειτουργία της εγκατάστασης, καθώς και συνοπτική περιγραφή των συμβάντων ή ατυχημάτων και των διορθωτικών ενεργειών δημοσιοποιούνται και ηλεκτρονικά μέσω διαδικτυακού ιστοτόπου.».
10. Η παράγραφος 2 του άρθρου 17 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Για την αδειοδότηση της επαναλειτουργίας της εγκατάστασης μετά από την παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας, ακολουθείται διαδικασία αδειοδότησης που πραγματοποιείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 14, όπου το «αντίγραφο της άδειας ίδρυσης» αντικαθίσταται από το σημείο δ της παραγράφου 1 του άρθρου 14, καθώς και τις απαιτήσεις των άρθρων 15 και 16. Ως «κατασκευή» νοούνται όλες οι εργασίες προετοιμασίας, επισκευής, συντήρησης, τροποποίησης, ανακατασκευής ή οι εργασίες πριν τη θέση σε λειτουργία, ως δε «άδεια κατασκευής» νοείται η έγκριση των εργασιών αυτών από την ΕΕΑΕ.».
11. Η παράγραφος 3 του άρθρου 23 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η ΕΕΑΕ αξιολογεί την πυρηνική ασφάλεια των ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων με βάση τις απαιτήσεις του παρόντος και τις εφαρμοστέες απαιτήσεις ασφάλειας του ΔΟΑΕ και με ύψιστη προτεραιότητα την πυρηνική ασφάλεια. Τα πορίσματα της ΕΕΑΕ, από την αξιολόγηση της πυρηνικής ασφάλειας των ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης, καταγράφονται και τεκμηριώνονται, με σαφείς και συγκεκριμένες παραπομπές στις επιμέρους εφαρμοστέες απαιτήσεις ασφάλειας, σε εκθέσεις αξιολόγησης ασφάλειας, οι οποίες δημοσιοποιούνται στο διαδικτυακό ιστότοπο της ΕΕΑΕ. Σε περίπτωση άδειας ίδρυσης, κατασκευής, θέσης σε λειτουργία, λειτουργίας και αποξήλωσης οι εκθέσεις αξιολόγησης τίθενται σε διαβούλευση μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΕΕΑΕ, καθώς και αποστέλλονται από την ΕΕΑΕ στην οικεία Περιφέρεια. Οι παρατηρήσεις της Περιφέρειας, των φορέων και του κοινού αποστέλλονται εγγράφως ή ηλεκτρονικά στην ΕΕΑΕ εντός 30 ημερών προς αξιολόγηση.».
Η παράγραφος 2 του άρθρου 17 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Για την αδειοδότηση της επαναλειτουργίας της εγκατάστασης μετά από την παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας, ακολουθείται διαδικασία αδειοδότησης που πραγματοποιείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 14, όπου το «αντίγραφο της άδειας ίδρυσης» αντικαθίσταται από το σημείο δ της παραγράφου 1 του άρθρου 14, καθώς και τις απαιτήσεις των άρθρων 15 και 16. Ως «κατασκευή» νοούνται όλες οι εργασίες προετοιμασίας, επισκευής, συντήρησης, τροποποίησης, ανακατασκευής ή οι εργασίες πριν τη θέση σε λειτουργία, ως δε «άδεια κατασκευής» νοείται η έγκριση των εργασιών αυτών από την ΕΕΑΕ.».
Οι διατάξεις της παρούσας απόφασης ισχύουν από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 31 Μαΐου 2017
Ο Αναπληρωτής Υπουργός
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΩΤΑΚΗΣ