1. Οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 καθορίζουν τους κανόνες για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ιατρών και οδοντιάτρων που υπηρετούν, με σχέση εξαρτημένης εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, στους δημόσιους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας και εφαρμόζονται στους ειδικευμένους ιατρούς του Ε.Σ.Υ. όλων των βαθμών και βαθμίδων, στους ιατρούς - μέλη Δ.Ε.Π. των τμημάτων ιατρικής, στους ιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου (υπόχρεους και επί θητεία), στους ειδικευόμενους ιατρούς σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. και πανεπιστημιακά νοσοκομεία, στους ειδικευόμενους πολίτες ιατρούς σε στρατιωτικά νοσοκομεία, σε όλους τους ιατρούς που με οποιαδήποτε σχέση προσφέρουν υπηρεσία στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. και του ν.δ. 2592/1953 και σε μονάδες Π.Φ.Υ. του Ε.Σ.Υ., στους οδοντιάτρους των ως άνω υπηρεσιών, στους ιατρούς που εργάζονται στα νοσοκομεία «Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου» και στο «Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο», στις κλινικές, τμήματα, εργαστήρια και μονάδες αυτών και στο ιατρικό προσωπικό του Ε.Κ.Α.Β.. 
2. Οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 δεν εφαρμόζονται στους ιατρούς - μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας και τους ιατρούς εργαζόμενους σε πλοία (ναυτικούς). Επίσης, οι ανωτέρω διατάξεις δεν εφαρμόζονται σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών και μαζικών καταστροφών.

Στην έννοια του νόμου: 
α) Η «εβδομάδα» σημαίνει τη χρονική περίοδο επτά (7) ημερών με έναρξη την 00.01 ώρα της Δευτέρας και λήξη την 24:00 της επόμενης Κυριακής. 
β) «Εφημερία» είναι η πέραν του τακτικού ωραρίου χρονική περίοδος κατά την οποία ο ιατρός έχει την υποχρέωση να ανταποκριθεί στην ανάγκη παροχής υπηρεσιών υγείας. Ως ενεργή εφημερία λογίζεται η χρονική περίοδος κατά την οποία ο ιατρός βρίσκεται στο χώρο εργασίας και παρέχει ή είναι διαθέσιμος να παράσχει τις υπηρεσίες του, εφόσον παραστεί ανάγκη. Ως εφημερία ετοιμότητας λογίζεται η χρονική περίοδος κατά την οποία ο ιατρός βρίσκεται εκτός του χώρου εργασίας και είναι έτοιμος να παράσχει τις υπηρεσίες του εφόσον κληθεί. Μικτή εφημερία είναι η εφημερία που αποτελείται από ενεργή εφημερία και εφημερία ετοιμότητας. 
γ)«Περίοδος ανάπαυσης» είναι κάθε περίοδος που δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. 
δ)«Νυχτερινή περίοδος» είναι κάθε περίοδος οκτώ (8) ωρών, μεταξύ 22:00 και 6:00. 
ε) Ως «Χρόνος εργασίας», για την εφαρμογή των ρυθμίσεων του παρόντος νόμου, λογίζεται, εκτός του τακτικού ωραρίου, και ο χρόνος κατά τον οποίο ο εφημερεύων ιατρός βρίσκεται στο χώρο εργασίας του. 

1. Το τακτικό ωράριο των νοσοκομειακών ιατρών είναι επτάωρο, συνεχές, πρωινό και πενθήμερο από Δευτέρα έως Παρασκευή, από 8:00 έως 15:00. 
2. Το τακτικό ωράριο των ιατρών των υπηρετούντων στις μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας είναι επτάωρο και πενθήμερο από Δευτέρα έως Παρασκευή και καθορίζεται, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 4, τις παραγράφους 3 και 5 του άρθρου 5, την παρ. 3 του άρθρου 8 και την παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115). 
3. Η εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας των ιατρών της παρ. 1 του άρθρου 1 δεν μπορεί να υπερβαίνει τις σαράντα οκτώ (48) ώρες εργασίας με περίοδο αναφοράς (μέσο όρο) τους τέσσερις (4) μήνες, συμπεριλαμβανομένων των εφημεριών. Στον υπολογισμό του μέσου όρου δεν προσμετρώνται ή παραμένουν ουδέτερες η ετήσια άδεια και οι άδειες ασθενείας. 
4.α) Σε κάθε περίπτωση η διάρκεια εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει το απόλυτο όριο των εξήντα (60) ωρών εργασίας την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων των εφημεριών. Τηρουμένων των γενικών αρχών προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των ιατρών, η υπέρβαση του 48ωρου γίνεται για την κάλυψη των αναγκών σε εφημερίες των νοσοκομείων ή μονάδων Π.Φ.Υ., εφόσον: 
αα) ο ιατρός συναινεί για την παροχή της εργασίας αυτής και 
ββ) ο ιατρός δεν υφίσταται καμία επίπτωση, αν δεν δεχτεί να εκτελέσει την εργασία αυτή. Η συναίνεση του ιατρού είναι ειδική, δίδεται εγγράφως, φέρει ακριβή ημερομηνία και υπογραφή, φυλάσσεται στο φάκελό του και μπορεί να ανακαλείται ελεύθερα. 
β) Ο Διοικητής του νοσοκομείου, καθώς και ο Διοικητής της Υ.ΠΕ. για τις μονάδες Π.Φ.Υ. υποχρεούνται να τηρούν και ενημερώνουν αρχείο για όλους τους ειδικευμένους και ειδικευόμενους ιατρούς, που παρέχουν εργασία καθ’ υπέρβαση του 48ωρου. Το αρχείο είναι στη διάθεση του Υπουργού Υγείας, ο οποίος μπορεί να απαγορεύει ή περιορίζει τη δυνατότητα υπέρβασης της ανώτατης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας, για λόγους ασφάλειας και υγείας των ιατρών. Το νοσοκομείο και η Δ.Υ.ΠΕ. υποχρεούνται να παρέχουν σε τακτά χρονικά διαστήματα στατιστικές πληροφορίες σχετικά με τη συναίνεση ή την άρση της συναίνεσης των ιατρών. 
γ) Η υπέρβαση του 48ωρου τίθεται για μια τριετία από την έναρξη ισχύος του παρόντος και μέχρι την ολοκλήρωση των απαιτούμενων προσλήψεων ειδικευμένων ιατρών Ε.Σ.Υ. για την εύρυθμη λειτουργία των νοσοκομείων και μονάδων Π.Φ.Υ. του Ε.Σ.Υ.. 
5. Η ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών των προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 1 του παρόντος δεν μπορεί να είναι μικρότερη των τεσσάρων (4) εβδομάδων. 

Η ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών των προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 1 του παρόντος δεν μπορεί να είναι μικρότερη των τεσσάρων (4) εβδομάδων. 

1. Η συμμετοχή όλων των ιατρών και οδοντιάτρων στο πρόγραμμα εφημεριών είναι υποχρεωτική, ανεξάρτητα από βαθμό ή βαθμίδα, και μπορεί να λάβει τη μορφή της ενεργής εφημερίας, της εφημερίας ετοιμότητας και της μικτής εφημερίας, λογίζεται δε ως απασχόληση πέραν του υποχρεωτικού ωραρίου και αμείβεται. Ομοίως, επιτρέπεται η συμμετοχή στο πρόγραμμα εφημεριών των φαρμακοποιών, χημικών, βιοχημικών, κλινικών χημικών, βιολόγων, φυσικών νοσοκομείων - ακτινοφυσικών, ψυχολόγων που υπηρετούν στο Ε.Σ.Υ., σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και τις εκάστοτε υπηρεσιακές ανάγκες. 
2. Οι ειδικευόμενοι ιατροί διενεργούν μόνον ενεργές εφημερίες. 
3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζεται και εξειδικεύεται ο αριθμός των ιατρών και των λοιπών επαγγελματιών, που συμμετέχουν στις εφημερίες, καθώς και η κατανομή των εφημεριών, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε υγειονομικής περιφέρειας, νοσοκομείου ή μονάδας Π.Φ.Υ.. 
4. Όλα τα τμήματα ή κλινικές των νοσοκομείων εφημερεύουν καθημερινά και καταρτίζουν μηνιαία προγράμματα εφημερίας.
5. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από εισήγηση του ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ., ορίζονται τα Κέντρα Υγείας και οι Μονάδες Υγείας των Δ.Υ.ΠΕ. που λειτουργούν και εφημερεύουν σε 24ωρη βάση. Με την ίδια ή όμοια απόφαση καθορίζεται και εξειδικεύεται ο χρόνος και ο τρόπος οργάνωσης των εφημεριών μονάδων Π.Φ.Υ., πέραν του τακτικού ωραρίου. 6. Οι ώρες εφημερίας διακρίνονται σε ώρες καθημερινές, καθημερινές νυκτερινές, καθημερινές νυκτερινές προς αργία, Σαββάτου, Σαββάτου νυκτερινές, Κυριακής ή αργίας, Κυριακής ή αργίας νυκτερινές. 

1.α) Καθιερώνεται, κατά κανόνα ως βάση για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, η μέχρι δώδεκα (12) ώρες συνεχής εργασία με παρουσία στο χώρο εργασίας. Ως δώδεκα (12) ώρες συνεχούς εργασίας νοούνται: 
αα) οι επτά (7) ώρες του τακτικού πενθήμερου ωραρίου ακολουθούμενες από πέντε (5) ώρες ενεργής εφημερίας, 
αβ) οι δώδεκα (12) ώρες συνεχούς απασχόλησης τις καθημερινές κατά τις νυχτερινές ώρες με παρουσία στο χώρο εργασίας, 
αγ) οι δώδεκα (12) ώρες συνεχούς απασχόλησης κατά το Σάββατο, Κυριακή ή αργία με παρουσία στο χώρο εργασίας. Η συνεχής ή διακεκομμένη απασχόληση εντός του χώρου εργασίας και μετά από κλήση κατά τις εφημερίες ετοιμότητας δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά το μέγιστο όριο των δώδεκα (12) ωρών. 
β) Η ημερήσια ανάπαυση των ιατρών είναι υποχρεωτική και διάρκειας δώδεκα (12) συνεχόμενων ωρών ανά εικοσιτετράωρο. Η εβδομαδιαία ανάπαυση των ιατρών είναι σαράντα οκτώ (48) ώρες. Το διάλειμμα πέραν των έξι (6) ωρών εργασίας ορίζεται σε δεκαπέντε (15) λεπτά. 
2. Επιτρέπεται παρέκκλιση από τις διατάξεις της παραγράφου 1 για λόγους λειτουργίας της υπηρεσίας και συνέχειας της φροντίδας υγείας. Αν μειώνεται ή χάνεται ο χρόνος ημερήσιας ανάπαυσης, παρέχεται αμέσως μετά ισοδύναμη συνεχής περίοδος ημερήσιας αντισταθμιστικής ανάπαυσης έως δώδεκα (12) ώρες. Αν μειώνεται ή χάνεται ο χρόνος εβδομαδιαίας ανάπαυσης, χορηγείται αντισταθμιστική καθημερινή ημέρα ανάπαυσης μέσα στις δύο (2) επόμενες εβδομάδες για κάθε ενεργή εφημερία Σαββάτου ή Κυριακής ή αργίας. 3. Για τις ανάγκες εύρυθμης λειτουργίας των νοσοκομείων και των φορέων Π.Φ.Υ. των Δ.Υ.ΠΕ. όλης της χώρας σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ιατρών και κατάρτισης του προγράμματος εφημεριών, με αποφάσεις του Υπουργού Υγείας, συστηματοποιούνται και εξειδικεύονται οι εφημερίες κατά υγειονομικές περιφέρειες, τμήματα ή κλινικές, εργαστήρια, Τ.Ε.Π., μονάδες και κατά ειδικότητες και καθορίζεται ο αριθμός, ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των εφημεριών και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται: 
α) το πρώτο εδάφιο του άρθρου 1 του ν. 3754/2009 (Α΄ 43) και το άρθρο 2 του ν. 3754/2009 και 
β) κάθε διάταξη που ρυθμίζει με αντίθετο τρόπο τα θέματα του Κεφαλαίου Α΄.

Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 139 του ν. 4472/2017 (Α΄ 74), προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Στα ως άνω καταργούμενα επιδόματα, αμοιβές και αποζημιώσεις, δεν περιλαμβάνεται, από 1.1.2017, η ειδική αποζημίωση της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 2256/1994 (Α΄ 196) που καταβάλλεται στους ιατρούς που υπηρετούν στο Ε.Κ.Α.Β. ή σε υγειονομικούς σχηματισμούς, οι οποίοι εκτελούν διατεταγμένη υπηρεσία με ειδικά αεροπορικά μέσα για την παροχή Α΄ Βοηθειών σε ασθενούντα άτομα.».

1. Το άρθρο 31 του π.δ. 39/2009 (Α΄ 55) αντικαθίσταται ως εξής: 
«1. Ιδιωτικό οδοντιατρείο ή πολυοδοντιατρείο είναι η δηλούμενη επαγγελματική εγκατάσταση των οδοντιάτρων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Ο οδοντίατρος ασκεί τα καθήκοντά του σε ιδιωτικό οδοντιατρείο ή πολυοδοντιατρείο και στη διεύθυνση που έχει δηλώσει. 
2. Σε περίπτωση που ο οδοντίατρος ασκεί τη δραστηριότητά του σε περισσότερα από ένα ιδιωτικά οδοντιατρεία ή πολυοδοντιατρεία, που ανήκουν στην περιφέρεια περισσότερων συλλόγων, οφείλει να είναι εγγεγραμμένος στον οδοντιατρικό σύλλογο, στην περιφέρεια του οποίου άσκησε κατά χρονική σειρά πρώτα τα καθήκοντά του, και να δηλώνει στους λοιπούς οδοντιατρικούς συλλόγους τη διεύθυνση της εγκατάστασής του και κάθε αλλαγή αυτής.». 
2. Το άρθρο 39 του π.δ. 39/2009 αντικαθίσταται ως εξής: «Ο οδοντίατρος παρέχει τις υπηρεσίες του με αμοιβή, που καθορίζεται ελεύθερα κατόπιν συμφωνίας. Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας, οφείλεται η αμοιβή που καθορίζεται από τις κείμενες διατάξεις. Ο οδοντίατρος απαγορεύεται να διαφημίζεται για διευκολύνσεις αμοιβής.».

1. Το άρθρο 29 της υ.α. Υ7γ.Γ.Π./οικ.107359/2010 (Β΄ 1396) αντικαθίσταται ως εξής: 
«Ο φυσικοθεραπευτής παρέχει τις υπηρεσίες του, με αμοιβή που καθορίζεται ελεύθερα κατόπιν συμφωνίας. Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας, οφείλεται η αμοιβή που καθορίζεται από τις κείμενες διατάξεις. Ο φυσικοθεραπευτής απαγορεύεται να διαφημίζεται για διευκολύνσεις αμοιβής.». 
2. Το άρθρο 30 της υ.α. Υ7γ.Γ.Π./οικ.107359/2010 αντικαθίσταται ως εξής: «Κατ’ εξαίρεση και με τρόπο που αποκλείει τη διαφήμιση ή τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες του δωρεάν προς αποδεδειγμένα απόρους ή οικονομικά αδυνάτους ασθενείς.». 
3. Καταργούνται τα άρθρα 16 και 32 και το πρώτο εδάφιο του άρθρου 17 της υπουργικής απόφασης Υ7γ.Γ.Π./ οικ.107359/2010.

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του. 
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους. 

Αθήνα, 16 Νοεμβρίου 2017 
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας 
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ