Β.Δ. της 10.9/1937 (ΦΕΚ 405/Α` 14.10.1937)

Οι εργοστασιάρχαι και εν γένει οι εργολήπται των πάσης φύσεως ξυλουργικών εργασιών, δι' ων χρησιμοποιούνται μηχανήματα ή μηχανικά εργαλεία εις την επεξεργασίαν των διαφόρων τεμαχίων ξύλου, υποχρεούνται εις την ακριβή τήρησιν των διατάξεων του παρόντος, αποσκοπούντος εις την πρόληψιν ατυχημάτων των παρ' αυτοίς εργαζομένων εργατών και τεχνιτών.

Μεταξύ των μηχανών δέον να υπάρχη επαρκής χώρος επιτρέπων την ελευθέραν κυκλοφορίαν των μεταφερόντων υλικά ή απασχολουμένων διά την επισκευήν και καθαρισμόν των μηχανών εργατών.
Οι μεταξύ των μηχανών διάδρομοι δέον να έχωσι πλάτος τουλάχιστον ενός μέτρου.
Εις εξαιρετικάς περιπτώσεις δύνανται οι Επιθεωρηταί Εργασίας, να επιτρέψωσι διάφορον τοποθέτησιν των μηχανών αναλόγως των τεχνικών συνθηκών.

Άπασαι αι μηχαναί κατεργασίας ξύλου δέον κατά την εγκατάστασιν αυτών να καταταχθώσι καθ' ομάδας συμφώνως προς την διαδοχήν του επεξεργαζομένου υλικού.
Ο προσανατολισμός των μηχανών κατά την έδρασιν αυτών δέον να είναι τοιούτος ώστε τα τεμάχια ξύλου να μη μετατίθενται κατ' αντιθέτους ή σταυροειδείς διευθύνσεις.

«Απαγορεύεται η απασχόληση προσώπων ηλικίας κάτω των 18 ετών σε μηχανήμτα κατεργασίας ξύλου».

(Αντικατάσταση άρθρου: Άρθρο 11§7, Ν. 1414/1984. Για το αρχικό κείμενο του άρθρου βλ. ΦΕΚ)

Πάντα τα επί των μηχανημάτων τούτων υπάρχοντα εργαλεία δέον να φέρωσι προστατευτικάς διατάξεις, ιδίως δε προς το μέρος της προσαγωγής επί των κυλινδριστικών μηχανών να υπάρχωσι προφυλακτήρες όπως αποφεύγηται η σύλληψις των δακτύλων του εργάτου.

Πάντα τα εξέχοντα και κινούμενα τμήματα των μηχανών επεξεργασίας ξύλου ως και τα περικόχλια συσφίξεως των κυλίνδρων κλπ., δέον να είναι κεκαλυμμένα δι' επικαλυμμάτων λείων.

Οι οδοντωτοί τροχοί δέον να είναι προφυλαγμένοι διά καλύμματος εκ σιδηρού ελάσματος. Τα καλύμματα ταύτα δέον να μη απομακρύνωνται ει μη μόνον εφ' όσον πρόκειται περί επισκευής της μηχανής, απαγορεύεται δε να χρησιμοποιώνται προς άλλον τινά σκοπόν.

Οι προφυλακτήρες των μηχανών εκείνων, εφ' ων η προσαγωγή του προς κατεργασίαν υλικού γίνεται απ' ευθείας διά της χειρός, δέον να μη αφαιρώνται.
Κατά την προσαγωγήν ξύλων μεγάλου μήκους δέον να χρησιμοποιώνται καβαλέττα, διά δε τα μικρού μήκους διάφορα μέσα ή συσκευαί προσαγωγής καθώς και συστήματα προλαμβάνοντα την εκτόξευσιν του επεξεργαζομένου υλικού.

Εις μηχανάς αποτελουμένας εκ πλειόνων του ενός εργαλείου, διά την εκτέλεσιν διαφόρων ειδών εργασιών δέον να αφαιρώνται ή να καλύπτωνται και να ευρίσκωνται εν στάσει πάντα τα τμήματα άτινα δεν χρησιμοποιώνται.

Εκάστη μηχανή κατεργασίας ξύλου δέον να φέρη εύχρηστον διάταξιν αμέσου κρατήσεως.
Εις πάσαν μηχανήν κατεργασίας ξύλου δέον ο εργάτης προ της απομακρύνσεώς του να σταματά ταύτην, οιονδήποτε και αν είναι το σύστημα μεταδόσεως της κινήσεως αυτής.

Ο ανώτατος αριθμός στροφών ως και το σήμα του εργοστασίου δέον να αναγράφωνται επί του βάθρου της μηχανής.
Απαγορεύεται η υπέρβασις του ανωτάτου ορίου στροφών.
Εφ' όσον εις τας μηχανάς ταύτας γίνεται αλλαγή μηχανημάτων διαφόρου διαμέτρου δέον να υπάρχη διάταξις μεταβολής των στροφών.

Η αφαίρεσις των πριονιδίων, ροκανιδίων και λοιπών υπολειμμάτων της κατεργασίας του ξύλου εκ των μηχανημάτων ως και πας καθαρισμός δέον να εκτελήται μόνον όταν αύται ευρίσκωνται εν στάσει.

Απαγορεύεται η συσσώρευσις τεμαχίων και αποκομμάτων ξύλου πλησίων των μηχανών. Εάν το είδος της κατασκευής απαιτεί την εντός του εργοστασίου συσσώρευσιν των τεμαχίων ξύλου δέον προς τον σκοπόν τούτον να διατεθή χώρος, εις τρόπον ώστε τα συσσωρευμένα ξύλα να μη εμποδίζουν τον χειρισμόν των μηχανών.

Η σύσφιξις των κοχλιών επί των μηχανών δέον να εκτελήται μόνον διά των αντιστοίχων κλειδίων. Απαγορεύεται η επιμήκυνσις και εν γένει πας μετασχηματισμός των εν λόγω κλειδίων.

Ο βρασμός της κόλλας δέον να λαμβάνη χώραν εις ειδικόν και απομεμονωμένον εκ των λοιπών εργαστηρίων διαμέρισμα.
Ο βρασμός ούτος δέον να γίνεται κατά το δυνατόν δι' ατμού.
Εφ' όσον ο βρασμός της κόλας γίνεται διά φλογός, ο επιβλέπων τούτον εργάτης δεν πρέπει να απομακρύνηται καθ' όλην την διάρκειαν του βρασμού.

Απαγορεύεται γενικώς το καπνίζειν εντός των εργαστηρίων και αποθηκών, εξαιρουμένων των διαμερισμάτων όπου δεν υπάρχει κίνδυνος πυρκαϊάς και τα οποία υποδεικνύονται υπό της Διευθύνσεως του εργοστασίου.

Ο φωτισμός δέον να γίνεται δι' ηλεκτρικών λαμπτήρων, η δε εγκατάστασις ν' ανταποκρίνεται εις τας διατάξεις των περί ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κανονισμών.
Εις περίπτωσιν καθ' ην γίνεται χρήσις υγρών φωτιστικών υλών η πλήρωσις των λυχνιών δέον να γίνεται εκτός των εργαστηρίων και εντός ειδικών διαμερισμάτων.

Ο εις την τρόχισην των διαφόρων εργαλείων των ξυλουργικών μηχανημάτων ασχολούμενος τεχνίτης δέον να φέρη προφυλακτικάς διόπτρας παραχωρουμένας υπό του εργοδότου.

Οι απλοί δίσκοι τροχισμού ή σμυριδοτροχοί, των οποίων η περιφερειακή ταχύτης υπερβαίνει τα 4 μέτρα ανά δευτερόλεπτον, δεν επιτρέπεται να προσαρμόζωνται επί των αξόνων διά σφηνών. Προς στερέωσιν του τροχού θα χρησιμοποιώνται δίσκοι εξ αμφοτέρων των πλευρών εφ' ών προσηλούται ο τροχός διά κοχλιών.
Μεταξύ των δίσκων προσηλώσεως και του λίθου δέον να παρεμβάλωνται ελαστικοί δίσκοι (ελαστικόν κόμμι κλπ.,).
Το προ των δίσκων κράσπεδον εφ' ου στηρίζεται το προς κατεργασίαν τεμάχιον, δέον να τοποθετήται πλησιέστερα προς την περιφέρειαν του δίσκου.
Η προστριβομένη επιφάνεια του δίσκου δέον να είναι κανονική και η κυκλική κίνησις αυτού να είναι τελεία.
Δίσκοι τροχισμού και σμυριδοτροχοί δέον να είναι κεκαλυμμένοι δι' ανθεκτικής σταθεράς ή ρυθμιζομένης καλύπτρας (ουχί εκ χυροσιδήρου) προς προστασίαν του εργάτου από εκτοξεύσεως θραυομένων μικρών τεμαχίων του σμυριδοτροχού.
Διά τους δίσκους τροχισμού επιτρέπεται ως περιφερειακή ταχύτης 12,0 εκ. μ. κατά δευτερόλεπτον, διά δε τους σμυριδοτροχούς 25 μ.
Εάν δι' ειδικάς εργασίας απαιτείται μεγαλυτέρα ταχύτης τότε οι λίθοι και οι σμυριδοτροχοί προ της χρησιμοποιήσεως των δέον να τεθούν εις δοκιμαστικήν ταχύτητα 20% ανωτέραν της χρησιμοποιηθησομένης (άρθρον 91 του Δ/τος 14-3-1934).

1. Οι πριονόδισκοι των οποίων το έλασμα έχει στρεβλωθή ή παρουσιάζει ρωγμάς δέον να μη χρησιμοποιώνται και να απομακρύνωνται εκ του τόπου εργασίας.
2. Το μη χρησιμοποιούμενον, ως και το υπό την τράπεζαν τμήμα των πριονοδίσκων δέον να ώσιν κεκαλυμμένα.
3. Η κράτησις των πριονοδίσκων δεν επιτρέπεται να γίνηται διά πιέσεως επί της πλευρικής επιφανείας αυτών.

1. Οι δρομείς είτε αι ολισθαίνουσαι τράπεζαι δέον να εξασφαλίζωνται κατά της διαφυγής αυτών εκ των ολισθητήρων.
2. Κατά τον διαχωρισμόν των κυλινδρικών ξύλων δέον αι μηχαναί των εργασιών τούτων να έχωσι διάταξιν προσαγωγής, ήτοι δρομέα ή τράπεζαν ολισθαίνουσαν μετά διατάξεως πεδήσεως.
3. Κατά τον διαχωρισμόν των τεμνομένων κυλινδρικών τεμαχίων, ράβδων και των παρομοίων δέον να αποφεύγηται δι' ειδικής διατάξεως ή μετακίνησις ή περιστροφή του κατεργαζομένου υλικού.
4. Το σύστημα τούτο της προσαγωγής δέον πάντοτε να χρησιμοποιήται.
5. Εις τους πριονοδίσκους όπου η προσαγωγή του υλικού γίνεται αυτομάτως δέον δι' ειδικής διατάξεως, να προλαμβάνηται η εκτόξευσις του υλικού.

1. Οι πριονόδισκοι δι' ων επιτυγχάνεται τομή ξύλων μεγάλου μήκους δέον εκτός του προφυλακτικού καλύμματος (κάλυψις του ανωτέρω μέρους του πριονοδίσκου), να φέρη διαχωριστικήν σφήνα όπισθεν του δίσκου.
2. Το προφυλακτικόν κάλυμμα και η διαχωριστική σφην δέον να πληροί τους επομένους όρους:
α') Το προφυλακτικόν κάλυμμα του δίσκου οφείλει να καλύπτη τους άνω οδόντας του δίσκου, τόσον, όσον επιτρέπει το πάχος του επεξεργαζομένου ξύλου, να είναι δε αρκετά ανθεκτικόν και στερεώς προσηρμοσμένον και να επιτρέπη την ορατότητα των σημείων τομής.
β) Η διαχωριστική σφην δέον να τοποθετήται επί του επιπέδου της Τραπέζης καθέτως προς τον δίσκον και παραλλήλως προς την τράπεζαν να προσηλούται δε εντελώς ανεξαρτήτως της προφυλακτικής καλύπτρας του δίσκου.

Οι αιωρούμενοι πρίονες δέον να είναι εφωδιασμένοι δια των επομένων προφυλακτικών διατάξεων.
α) ολόκληρον το άνω μέρος του δίσκου μέχρι του ύψους της τομής δέον να είναι κεκαλυμμένον.
β) Η διαδρομή του πρίονος δέον να τερματίζεται προς τα εμπρός δι' ειδικής διατάξεως, ήτις μετά την τομήν δέον να επαναφέρη αυτομάτως τούτον εις την θέσιν εκκινήσεως και εκεί να κρατήται σταθερώς.
γ) Τα αντίβαρα δέον να ασφαλίζωνται από την πτώσιν εξασφαλιζομένης και πάσης τυχόν διαφυγής.
δ) Ο ιμάς μεταδόσεως κινήσεως όπισθεν της χειροβαρίδος δέον να καλύπτηται εις ύψος τουλάχιστον ενός μέτρου.

Οι αιωρούμενοι πρίονες, οι οποίοι δεν έχουσι καθηλωθή επί του τοίχου, δέον να σταθεροποιώνται προς το όπισθεν μέρος αυτών διά προφυλακτικού και ανθεκτικού εις τας δονήσεις μεσοτοίχου, να αποκλείεται δε τοιουτοτρόπως και η κυκλοφορία όπισθεν αυτών.

Εις τους απλούς αιωρουμένους πρίονας δέον εφ' όσον ο δίσκος ευρίσκεται εις θέσιν στάσεως να είναι εξ ολοκλήρου κεκαλυμμένος.
Το τέρμα της διαδρομής του πρίονος δέον να περιορίζεται εις τρόπον ώστε το έλασμα να μη εξέρχεται πέραν του πλαισίου της τραπέζης.
Η επάνοδος του πρίονος εις την θέσιν στάσεως δέον να γίνεται αυτομάτως μετά το πέρας της τομής.

1. Αι πριονοκορδέλλαι δέον να εφάπτωνται του ξύλου εκ των άνω προς τα κάτω, να υπάρχη δε διάταξις αμέσου πεδήσεως.
2. Το κατερχόμενον τμήμα της ταινίας δέον να περιβάλλεται εις το σημείον επαφής διά κινητού περιβλήματος το οποίον να δύναται να στερεωθή εις ύψος επιτρεπόμενον εκ του πάχους του επεξεργαζομένου ξύλου.
3. Το ανερχόμενον τμήμα της ταινίας δέον να είναι προφυλαγμένον διά περιβλήματος σταθερού.

1. Η άνω τροχαλία της πριονοκορδέλλας δέον να είναι προς το άνω μέρος κεκαλυμμένη διά σταθερού σιδήρου τοξοειδούς ελάσματος ή διά παντός άλλου ενδεδειγμένου προστατευτικού μέσου διά την περίπτωσιν θραύσεως της ταινίας.
Εκ των πλευρών δέον να περιβάληται διά προστατευτικών δικτύων συνεχών ή προσαρμοστών.
2. Η κάτω τροχαλία δέον να είναι κεκαλυμμένη εκ του εξωτερικού μέρους διά προστατευτικού επικαλύμματος συνεχούς ή προσαρμοστού.
3. Το παράλληλον των αξόνων των δύο τροχαλιών δέον να εξετάζηται περιοδικώς.

Πάσαι αι πριονοκορδέλλαι δέον να είναι εφωδιασμέναι άνωθεν και κάτωθεν του σημείου επαφής της πριονοκορδέλλας μετά του τεμνομένου τεμαχίου δι' αμφιπλεύρων οδηγών του ελάσματος προς αποφυγήν παλμικών κινήσεων.

1. Πάντα τα ελάσματα κατακορύφου εναλλασσομένου πρίονος μετά πλαισίου (καταρράκτου) δέον να είναι επιμελώς εφηρμοσμένα, επαρκώς συνεσφιγμένα και ομοιομόρφως τεταγμένα.
2. Καθ' εκάστην αλλαγήν ελάσματος δέον να γίνηται επαλήθευσις των ανωτέρω.

Όταν το πλαίσιον ευρίσκεται υψηλά και κάτωθεν αυτού εκτελούνται εργασίαι προπαρασκευής, τοποθετήσεως κλπ. δέον δι' ειδικής διατάξεως να προλαμβάνηται η πτώσις του πλαισίου.

Το σύστημα μεταδόσεως κινήσεως, εφ' όσον ευρίσκεται κάτωθεν του καταρράκτου δέον να προφυλάσσεται κατά τρόπον αποκλείοντα τον τραυματισμόν του λιπαντού υπό των πριόνων.

1 Ο διοστήρ εναλλασσομένου πρίονος μετά πλαισίου (καταρράκτης) δέον να προφυλάσσεται διά σταθερού δικτυωτού πλέγματος προς πρόληψιν εκτινάξεως εν περιπτώσει θραύσεως ή διαφυγής του στροφάλου ακόμη δε και εν περιπτώσει θραύσεως του εντός του τριβέος στρεφομένου τμήματος του τελευταίου τούτου.
2. Το άνοιγμα του σανιδώματος διά του οποίου διέρχεται ο διοστήρ πρίονος του είδους τούτου εφ' όσον ρυθμίζεται εκ των κάτω δέον να φέρη κιγκλίδωμα.
3. Ο σφόνδυλος και οι στρόφυλοι εις τα προσιτά αυτών σημεία δέον να καλύπτωνται δι' ενδεδειγμένου προφυλακτήρος.
4. Προ της τύσεως της πέδης και προ της εκκινήσεως του καταρράκτου ο επί του ανωτέρω μεσοδόματος εργαζόμενος δέον να εξακριβώση εάν εις το κατώτερον διαμέρισμα δεν υπάρχη έτερος εργάτης όστις να διατρέχη κίνδυνον.
Απαγορεύεται εις τους εργάτας να κάθηνται επί των κοπτομένων κορμών.

Εις περίπτωσιν καθ' ήν οι ολισθήρες ενός εναλλασσομένου πρίονος κείνται εις υψηλήν θέσιν η κίνησις προς τα κάτω του μοχλού αντιβάρου διά την καταβίβασιν των ολισθητήρων δέον να έχη περιωρισμένην διαδρομήν.

Εις τας ρυκάνας (ξεχονδριστήρας) επιτρέπονται μόνον κυλινδρικοί άξονες φέροντες τας μαχαίρας.
Απαγορεύεται η χρήσις προσθέτων ημικυκλικών ελασμάτων διά την διαμόρφωσιν των αξόνων εις κυλινδρικούς.
Τα επί του άξονος κοπτικά ελάσματα δέον να είναι σταθερώς εγκοχκλιωμένα επί του εργαλειοφόρου άξονος.

Αι ρυκανιστικαί μηχαναί δέον να φέρωσιν υπεράνω του μη χρησιμοποιουμένου μέρους της σχισμής αρθρωτούς προφυλακτήρας. Οι προφυλακτήρες ούτοι δέον να μετατίθενται εφ' ενός οριζοντίου επιπέδου και να εφάπτωνται διά κυλινδρίσκων επιτρεπόντων την μετακίνησιν του επ' αυτών και πλευρικώς εφαπτομένου ξύλου.
Όταν τα επεξεργαζόμενα ξύλα έχουν μήκος μικρότερον των 40 εκ. και πάχος μικρότερον των 7 εκ. δέον να χρησιμοποιώνται ειδικά όργανα προσαγωγής.
Οι κύλινδροι και τα ελάσματα των μηχανών κατασκευής ραβδώσεων, αυλακώσεων και άλλων ειδικών εργασιών δέον να είναι εγκεκλεισμένοι εντός προφυλακτικών προβλημάτων.

Το μη χρησιμοποιούμενον τμήμα της σχισμής δέον να καλύπτεται διά σιδηρών ελασμάτων κοχλιουμένων καταλλήλως.
Απαγορεύεται η υπό πλειόνων προσώπων σύγχρονος χρησιμοποίησις της αυτής ρυκανιστικής μηχανής.

Οι εργαλειοφόροι άξονες των μηχανών φρεζαρίσματος δέον να είναι κυλινδρικοί. Απαγορεύεται η προσθήκη ημικυλινδρικών ελασμάτων προς επίτευξιν του ως άνω κυλινδρικού σχήματος εις άξονας οίτινες εκ κατασκευής δεν είναι κυλινδρικοί.

Κατά την ενσφήνωσιν των εργαλείων επί των αξόνων των μηχανών φρεζαρίσματος δέον να χρησιμοποιώνται ειδικαί διατάξεις αίτινες θα εμποδίζουν την διαφυγήν του εργαλείου εκ του άξονος.

Κατά την επεξεργασίαν ευθέων μακρών ξύλων (ξυλουργικά οικοδομών) αι μηχαναί δέον να είναι εφωδιασμέναι διά ράβδων, οδηγών.
Η επεξεργασία ξύλων διά συνθέτων εντομών δέον να εκτελήται κατά τρόπον ώστε το επεξεργαζόμενον ξύλον να πιέζηται επί της τραπέζης της μηχανής δι' ειδικής συσκευής ή οργάνου. Εις περίπτωσιν καθ’ είναι αδύνατος η χρησιμοποίησις των ανωτέρω πιέστρων δέον η προσαγωγή του ξύλου να γίνεται μετά μεγάλης προσοχής και υπό εργάτου απολύτως πεπειραμένου.

Τα οπωσδήποτε κινούμενα εργαλεία των μηχανών φρεζαρίσματος επί του επιπέδου της τραπέζης δέον να είναι προφυλαγμένα διά προστατευτικών περιβλημάτων μετατιθεμένων κατά μήκος της Τραπέζης.

Αι επί των μηχανών φρεζαρίσματος ειδικής εντομής εργασίαι δέον να εκτελώνται διά χρησιμοποιήσεως προστατευτικών δακτυλίων, ων η διάμετρος να είναι ολίγον μεγαλυτέρα της διαμέτρου της φρέζας.

Κατά την μηχανικήν κατεργασίαν ξύλου διά σμυριδοχάρτου και παρομοίων μέσων, ως εν γένει εις παν μηχάνημα όπερ παράγει κόνεις δέον δι' απορροφητικών συσκευών τοποθετουμένων όσον το δυνατόν πλησιέστερον προς την εστίαν παραγωγής των κόνεων, να απορροφώνται αύται εν τη γενέσει των.

Τα ήδη λειτουργούντα ξυλουργικά εργοστάσια προσαρμόζονται κατά το δυνατόν εις τας διατάξεις του παρόντος εάν και εφ' όσον τεχνικοί και οικονομικοί ιδία λόγοι επιτρέπουν τούτο.
Εις τον Ημέτερον επί της Εργασίας Υφυπουργόν ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος.