Όταν ο παθών από εργατικό ατύχημα υπάγεται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, τότε ο εργοδότης απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση προς αποζημίωση του παθόντος, ή της οικογενείας του σε περίπτωση θανάτου του και ειδικότερα, τόσο εκείνης που απορρέει από τις διατάξεις του κοινού δικαίου, όσο και της υπό του ν. 551/1915 προβλεπομένης ειδικής αποζημιώσεως και μόνο εάν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο του εργοδότη ή του υπ' αυτού προστηθέντος, υποχρεούται ο πρώτος να καταβάλει στον παθόντα ή στην οικογένειά του τη διαφορά μεταξύ της κατά το κοινό δίκαιο αποζημίωσεως και του συνολικού ποσού των χορηγουμένων στα ανωτέρω πρόσωπα παροχών από το ΙΚΑ. Η εν λογω απαλλαγή καλύπτει και την περίπτωση του ατυχήματος που προκλήθηκε από ειδική αμέλεια, δηλ. λόγω μη τηρήσεως των διατάξεων ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών αναφορικά με τους όρους ασφαλείας. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις ο παθών ή η οικογένειά του δικαιούνται μόνο τις χορηγούμενες από το ΙΚΑ παροχές. Διατηρούν όμως τα ανωτέρω πρόσωπα της αξίωσής τους για χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης ή της ψυχικής οδύνης, κατά περίπτωση, κατά του εργοδότη και του υπ' αυτού, τυχόν προστηθέντος. Αντιθέτως, έναντι του παθόντος ή της οικογενείας του ευθύνονται πλήρως οι τυχόν τρίτοι υπαίτιοι του ατυχήματος δηλ. πρόσωπα άσχετα προς τον εργοδότη και τους υπ' αυτού προστηθέντες. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις ως εργοδότης για την εφαρμογή του νόμου περί κοινωνικών ασφαλίσεων, νοείται όχι μόνο ο κατά το εργατικό δίκαιο θεωρούμενος ως εργοδότης, δηλ. επί επισκευαστικού έργου ο εργολάβος ή ο υπεργολάβος αλλά και ο πλασματικός εργοδότης, δηλ. στην αμέσως ανωτέρω περίπτωση, ο κύριος του έργου.
Κυριότερες διατάξεις: Ν. 551/1914 άρθρο 16 παρ. 1 και 3. Α.ν. 1846/1551 άρθρα 8 παρ. 5, 34 παρ. 2 και 60 παρ. 3. Ν. 825/1978 άρθρο 1 παρ. 8.