Τροποποιήθηκε από :
Συνημμένο | Μέγεθος |
---|---|
ΦΕΚ 132Β_1989 | 3.3 MB |
1. Τις διατάξεις του Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα».
2. Το Π.∆. 437/85 «Καθορισµός και ανακατανοµή των αρµοδιοτήτων των Υπουργείων» ΦΕΚ 157/Α19.9.1985).
3. Το Π.∆ 456/1985 «Μεταφορά αρµοδιοτήτων Υπηρεσιών και προσωπικού στα Υπουργεία Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ∆ηµοσίων Έργων, Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας κλπ.» (ΦΕΚ 163/Α/26.9.1985).
4. Το Π.∆. 229/86 «Σύσταση, Οργάνωση και αρµοδιότητες της Γενικής Γραµµατείας Βιοµηχανίας» (ΦΕΚ 96/Α/1986).
5. Την Υ 122/3.11.1989 απόφαση του Πρωθυπουργού «Καθορισµός αρµοδιοτήτων του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ∆ηµοσίων Έργων Μανώλη Παπαστεφανάκη» (ΦΕΚ Β86).
6. Την Υ 1321/25.9.1987 απόφαση του Πρωθυπουργού «Καθορισµός αρµοδιοτήτων του Αναπληρωτή Υπουργού Βιοµηχανίας Κ. Παπαναγιώτου» (ΦΕΚ 531/30.9.1987 τ.Β).
7. Τις διατάξεις των παρ. 1,2 και 3 του άρθρου 22 του Ν. 1682/1987 (ΦΕΚ 14Α).
8. Την ανάγκη για την ασφαλή παραγωγή, αποθήκευση και διάθεση σε κατανάλωση των κάθε είδους εκρηκτικών υλών, αποφασίζουµε;
Για την παραγωγή, αποθήκευση και τη διάθεση σε κατανάλωση των κάθε είδους εκρηκτικών υλών εφαρµόζονται οι διατάξεις των παρακάτω ΓΕΝΙΚΟΥ και ΕΙ∆ΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ που έχουν ως εξής:
1. Στις διατάξεις του κανονισµού αυτού υπάγονται η παραγωγή, αποθήκευση και διάθεση σε κατανάλωση των πάσης φύσεως εκρηκτικών, όπως αυτά ορίζονται στα επόµενα άρθρα.
2. Εξαιρούνται από τις διατάξεις του Κανονισµού αυτού:
α) Οι παραπάνω δραστηριότητες εφόσον ασκούνται άµεσα από τις Ένοπλες ∆υνάµεις, την ΕΛΑΣ και τα άλλα Σώµατα Ασφαλείας.
β) Τα Α.Ε.Ι. και τα άλλα ερευνητικά ιδρύµατα εφόσον παρασκευάζουν ή αποθηκεύουν εκρηκτικές ύλες στο εργαστήριό τους για ερευνητικούς ή διδακτικούς σκοπούς και εφόσον η συνολική ποσότητα της εκρηκτικής ύλης δεν ξεπερνά τα 3 KG ή για ισχυρότερες από τον PΕΤΝ (Πεντρίτη) εκρηκτικές ύλες τα 200 GR.
γ) Μόνο η αποθήκευση (όχι η παραγωγή) εκρηκτικών εντός των εγκεκριµένων µεταλλευτικών ή λατοµικών χώρων που διέπεται από τις διατάξεις του Μεταλλευτικού Κανονισµού.
δ) Η αποθήκευση εκρηκτικών στις παραπάνω ποσότητες:
(1) Για εκρηκτικά των οµάδων επικινδυνότητας 1.1. (πλην 1.1Α) και 1.2 µέχρι 3 KG εκρηκτικής ύλης.
(2) Για εκρηκτικά των οµάδων επικινδυνότητας 1.3 και 1.4 µέχρι 20 KG.
(3) Για άκαπνη πυρίτιδα κυνηγίου µέχρι 100 KG.
(4) Για φυσίγγια κυνηγίου µέχρι 30.000 τεµάχια.
(5) Για καψύλια φυσιγγίων κυνηγίου µέχρι 100.000 τεµ.
ε) Ακόµη διατάξεις του Κανονισµού αυτού δεν εφαρµόζονται όπου µε τον Κανονισµό αυτό (Γενικό Κανονισµό ή Ειδικούς Κανονισµούς) ορίζονται εξαιρέσεις ή παρεκλίσεις. Οι εξαιρούµενοι από τις διατάξεις του παρόντος θα πρέπει να διαθέτουν.
3. Στις περιπτώσεις που για κάποιο εκρηκτικό δεν υπάρχει Ειδικός Κανονισµός καθώς επίσης και για οποιοδήποτε θέµα που ανήκει στις δραστηριότητες της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και δεν καλύπτεται από τις διατάξεις αυτού του κανονισµού, επιλαµβάνεται η Συµβουλευτική Επιτροπή του άρθρου 3.
1. Για την εγκατάσταση και λειτουργία εργοστασίων και αποθηκών εκρηκτικών απαιτείται άδεια εγκαταστάσεως και λειτουργίας και γενικά ισχύουν εκτός από τις ∆ιατάξεις του Κανονισµού αυτού και οι λοιπές ∆ιατάξεις της βιοµηχανικής νοµοθεσίας.
2. Τα εργοστάσια και οι αποθήκες εκρηκτικών πρέπει να εγκαθίστανται µακριά από κατοικηµένες περιοχές, δρόµους, σιδηροδροµικές γραµµές, εργοστάσια και άλλες εγκαταστάσεις και θέσεις στις οποίες αναµένεται να υπάρχουν άνθρωποι και σε αποστάσεις ίσες ή µεγαλύτερες µε τις παρακάτω.
Απόσταση εργοστασίου εκρηκτικών από:
α) Εθνικούς Οδούς 10α
β) Επαρχιακές-Κοινοτικές οδούς 6α
γ) Σιδηροδροµικές γραµµές 5α
δ) Όρια εγκεκριµένων σχεδίων πόλεων ή χωρίων 15α
ε) Αγροικίες, εργαστήρια ή άλλες θέσεις που αναµένεται να υπάρχουν άνθρωποι 3α
στ) Όρια απαλλοτριώσεων µε εκµετάλλευση ορυχείων 5α
Όπου α η µέγιστη υπολογιζόµενη σύµφωνα µε τον κανονισµό αυτό απόσταση ασφαλείας µεταξύ δύο οποιωνδήποτε κτιρίων ή µεταξύ επικινδύνου κτιρίου και περίφραξης. Η απόσταση µετράται από την περίφραξη µέχρι τον πιθανό δέκτη (εθνική οδό, αγροικία, κλπ.) και είναι µικρότερη δυνατή απ' ευθείας µετρούµενη απόσταση,µέχρι τα εξωτερικά όρια του δέκτη.
ζ) Εναέριες ή υπόγειες γραµµές και εγκαταστάσεις µεταφοράς ή διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας ως εξής;
Εναέριες ονοµαστικής τάσης άνω των 25.000 VOLT
3α και ελάχιστον 150 µ.
Εναέριες ονοµαστικής τάσης άνω 0-25.000 VOLT 20 µ.
Υπόγειες ονοµαστικής τάσης άνω των 25.000 VOLT 10 µ.
Υπόγειες ονοµαστικής τάσης 0-25.000 VOLT 1 µ.
3. Αν ανάµεσα στο εργοστάσιο ή στην αποθήκη και στους πιθανούς δέκτες της παρ.2 παρεµβάλλονται κατάλληλα φυσικά προστατευτικά µέσα (όπως λόφοι, βουνά κλπ.) µε απόφαση του ΥΒΕΤ, οι αποστάσεις µπορεί να µειωθούν µέχρι το ήµισυ.
4. Για τη χορήγηση αδειών εγκ/σεως, λειτουργίας κλπ. ακολουθούνται οι προβλεπόµενες από τους Νόµους διαδικασίες. Χορηγούµενες παρεκκλίσεις, σύµφωνα µε τον Κανονισµό αυτό, πρέπει να αναφέρονται και να αιτιολογούνται πλήρως στις αντίστοιχες άδειες (εγκ/σεως λειτουργίας κλπ.).
Τα εργοστάσια και οι αποθήκες εκρηκτικών πρέπει να εγκαθίστανται µακριά από κατοικηµένες περιοχές, δρόµους, σιδηροδροµικές γραµµές, εργοστάσια και άλλες εγκαταστάσεις και θέσεις στις οποίες αναµένεται να υπάρχουν άνθρωποι και σε αποστάσεις ίσες ή µεγαλύτερες µε τις παρακάτω.
Απόσταση εργοστασίου εκρηκτικών από:
α) Εθνικούς Οδούς 10α
β) Επαρχιακές-Κοινοτικές οδούς 6α
γ) Σιδηροδροµικές γραµµές 5α
δ) Όρια εγκεκριµένων σχεδίων πόλεων ή χωρίων 15α
ε) Αγροικίες, εργαστήρια ή άλλες θέσεις που αναµένεται να υπάρχουν άνθρωποι 3α
στ) Όρια απαλλοτριώσεων µε εκµετάλλευση ορυχείων 5α
Όπου α η µέγιστη υπολογιζόµενη σύµφωνα µε τον κανονισµό αυτό απόσταση ασφαλείας µεταξύ δύο οποιωνδήποτε κτιρίων ή µεταξύ επικινδύνου κτιρίου και περίφραξης. Η απόσταση µετράται από την περίφραξη µέχρι τον πιθανό δέκτη (εθνική οδό, αγροικία, κλπ.) και είναι µικρότερη δυνατή απ' ευθείας µετρούµενη απόσταση,µέχρι τα εξωτερικά όρια του δέκτη.
ζ) Εναέριες ή υπόγειες γραµµές και εγκαταστάσεις µεταφοράς ή διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας ως εξής;
Εναέριες ονοµαστικής τάσης άνω των 25.000 VOLT
3α και ελάχιστον 150 µ.
Εναέριες ονοµαστικής τάσης άνω 0-25.000 VOLT 20 µ.
Υπόγειες ονοµαστικής τάσης άνω των 25.000 VOLT 10 µ.
Υπόγειες ονοµαστικής τάσης 0-25.000 VOLT 1 µ.
1. Στη Γενική Γραµµατεία Βιοµηχανίας του ΥΒΕΤ συνιστάται Συµβουλευτική Επιτροπή
Εµπειρογνωµόνων Εκρηκτικών, η οποία αποτελείται:
α) από τον ∆ιευθυντή της αρµόδιας για θέµατα εκρηκτικών ∆/σης του ΥΒΕΤ, ως Πρόεδρο, µε τον αναπληρωτή του.
β) ένα εκπρόσωπο του Υπουργείου Εθνικής 'µυνας, χηµικό ή χηµικό µηχανικό, στρατιωτικό ή πολιτικό υπάλληλο, έµπειρο σε θέµατα εκρηκτικών, που προτείνεται µε τον αναπληρωτή του από το ΥΠΕΘΑ.
γ) ένα εκπρόσωπο του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης, έµπειρο σε θέµατα εκρηκτικών, που προτείνεται µε τον αναπληρωτή του από το Υ∆Τ.
δ) ένα εκπρόσωπο της Ένωσης Ελλήνων Χηµικών και δύο (2) του ΤΕΕ (ένα χηµικό µηχανικό και ένα ηλεκτρολόγο µηχανικό), µε επαρκή εµπειρία σε θέµατα εκρηκτικών που προτείνονται µε τους αναπληρωτές τους από τους παραπάνω φορείς.
ε) ένα εκπρόσωπο των αρµόδιων φορέων κατασκευής εκρηκτικών που προτείνεται µε τον αναπληρωτή του από τις αρµόδιες δευτεροβάθµιες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Εφόσον δεν υπάρξει πρόταση, ο εκπρόσωπος ορίζεται από τον Υπουργό σύµφωνα µε την παρ. 2. Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, µπορεί να µετέχουν, χωρίς δικαίωµα ψήφου, µέχρι δύο (2) πρόσωπα έµπειρα σε θέµατα εκρηκτικών, τα οποία καλούνται κατά περίπτωση για παροχή γνώµης σε ειδικά θέµατα.
2. Η συγκρότηση της Επιτροπής γίνεται µε απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ΒΕΤ. Η θητεία της είναι διετής και παρατείνεται αυτοδικαίως µέχρι τη συγκρότηση νέας Συµβουλευτικής Επιτροπής.
Με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ΒΕΤ, καθορίζονται τα θέµατα σύγκλησης, απαρτίας και λειτουργίας της Επιτροπής.
Η Επιτροπή γνωµοδοτεί:
α) για θέµατα τρόπου ελέγχου της εφαρµογής των διατάξεων του παρόντος Κανονισµού, ύστερα από παραποµπή των σχετικών θεµάτων από τον Υπουργό ΒΕΤ ή τον Αναπληρωτή Υπουργό ΒΕΤ.
β) Στις περιπτώσεις που προβλέπεαι από τις διατάξεις του παρόντος Κανονισµού.
γ) Για θέµατα που αφορούν τον παρόντα Γενικό και τους Ειδικούς Κανονισµούς και παραπέµπονται για παροχή γνώµης σ' αυτήν από τις αρµόδιες υπηρεσίες του ∆ηµοσίου, ΝΠ∆∆ ή ΟΤΑ.
δ) Για γενικότερα θέµατα εκρηκτικών ύστερα από αίτηση των αρµοδίων φορέων.
Για την εφαρµογή των διατάξεων του παρόντος Κανονισµού οι ακόλουθοι όροι έχουν την εξής έννοια:
1. Ακίνδυνο Τµήµα του εργοστασίου είναι το τµήµα στο οποίο δεν υπάρχουν εκρηκτικά.
Στο τµήµα αυτό ανήκουν τα κτίρια διοικήσεως και κοινωνικών αναγκών, τα εργαστήρια, διάφορα συνεργεία και εγκαταστάσεις όπως λεβητοστάσιο, συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, αποθήκες, διαφόρων υλικών που δεν είναι εκρηκτικές ύλες, ακόµη εγκ/σεις παραγωγής και επεξεργασίας προϊόντων και υλικών που δεν είναι εκρηκτικά όπως παραγωγή οξέων, διάφορες εγκ/σεις επεξεργασίας αποβλήτων κλπ.
2. Ακίνδυνα κτίρια είναι κτίρια του επικίνδυνου τµήµατος του εργοστασίου στα οποία σύµφωνα µε τον κανονισµό δεν υπάρχουν εκρηκτικά π.χ. τουαλέτες, αποδυτήρια, γραφεία προϊσταµένων, κτίρια αποθήκευσης υλικών που δεν είναι εκρηκτικά κλπ.
3. Αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη είναι οτιδήποτε αντικείµενα περιέχουν εκρηκτική ύλη.
Τέτοια αντικείµενα είναι:
α) Τα πάσης φύσεως πυροµαχικά, κυνηγίου, σκοποβολής κλπ.
β) Τα πάσης φύσεως εναυσµατικά και διεγερτικά µέσα που περιέχουν εκρηκτική ύλη και ανάλογα µε το είδος τους µπορούν να προκαλέσουν κατάκαυση ή πυροδότηση εκρηκτικών π.χ. θρυαλίδες, καψύλια, πυροκροτητές κλπ.
γ) Τα πυροτεχνήµατα και τα άλλα πυροτεχνικά αντικείµενα ήτοι αντικείµενα που περιέχουν εκρηκτικές ύλες που µπορούν να παράγουν καπνό, οµίχλη, κρότο, φωτισµό κλπ. για διασκέδαση ή για τεχνικούς σκοπούς, π.χ. ακουστικά και οπτικά σήµατα, φελλοί εκπυρσοκρότησης, βεγγαλικά, καπνίζοντα σώµατα, φωτιστικές σκόνες, εναυσµατικές ταινίες, εναυσµατικά φύλλα και άλλα πυροτεχνήµατα που φέρονται στο εµπόριο µε διάφορες ονοµασίες όπως µαγικά κεριά κ.λπ.
Οι περιγραφόµενες στις παραγράφους 3 και 6 του άρθρου αυτού ύλες και σώµατα ονοµάζονται για τους σκοπούς αυτού ενιαία εκρηκτικά. Λεπτοµερής κατάλογος εκρηκτικών υπάρχει στο παράρτηµα 2 του Κανονισµού αυτού (συνηµµένο 1).
4.α) Απόσταση ασφαλείας κτιρίων είναι η µικρότερη δυνατή απόσταση των εξωτερικών τους τοίχων στην αυτή κατεύθυνση. Μικρά κτίρια τα οποία δεν χρησιµοποιούνται για την συνεχή παραµονή ανθρώπων και δεν περιέχουν εκρηκτικά δεν λαµβάνονται υπόψη.
β) Απόσταση ασφαλείας επικινδύνων θέσεων είναι η µικρότερη δυνατή απόσταση στην αυτή κατεύθυνση των εκρηκτικών που υπάρχουν στις θέσεις αυτές.
5. ∆οκιµαστικές στοές είναι εγκ/σεις στις οποίες δοκιµάζονται κυρίως εκρηκτικές ύλες για χρήση σε ανθρακωρυχεία και ελέγχεται η συµπεριφορά τους σε µίγµατα µεθανίου-αέρα και σκόνης άνθρακα-αέρα.
6. Εκρηκτική ύλη είναι κάθε σώµα υγρό ή στερεό που µε κατάλληλη µηχανική ή θερµική διέγερση µπορεί να υποστεί τέτοια χηµική µεταβολή ώστε σε ελάχιστο χρόνο να παραχθεί µεγάλη ποσότητα αερίων που µπορεί να εξασκήσει µία ισχυρή δυναµική καταπόνηση στο περιβάλλον.
Οι εκρηκτικές ύλες χωρίζονται σε:
α) Πρωτογενείς εκρηκτικές ύλες που είναι αυτές που µπορούν να εκραγούν µε απλή διέγερση όπως κρούση, τριβή, κλπ. Τέτοιες ύλες είναι ο στυφνικός µόλυβδος, ο βροντώδης υδράργυρος κλπ.
β) ∆ευτερογενείς εκρηκτικές ύλες που είναι αυτές που για να εκραγούν χρειάζονται ισχυρότερη διέγερση προερχόµενη συνήθως από την έκρηξη πρωτογενούς εκρηκτικής ύλης. Τέτοιες ύλες είναι οι πυρίτιδες, τα διάφορα προωθητικά ρουκετών κλπ.
Ακόµη ανάλογα µε τους ρυθµούς αντίδρασης και την πίεση των αερίων της έκρηξης διακρίνουµε τις ρηκτικές ή ισχυρές και τις ωστικές εκρηκτικές ύλες.
7. Έκρηξη (EXPLOSION) είναι η µηχανική ενέργεια µιας απότοµης και µεγάλης αύξησης της πίεσης που είναι επακόλουθο µιας κατάκαυσης ή µιας πυροκρότησης.
8. Εξεταστικές βάσεις είναι εγκαταστάσεις στο ύπαιθρο σε κτίρια ή σε χώρους κτιρίων στα οποία δοκιµάζονται τα εκρηκτιά στον τεχνικό ή καταστροφικό τοµέα.
9 Επικινδυνο λειτουργικό τµήµα εργοστασίου είναι το µέρος στο οποίο υπάρχουν εκρηκτικά για οποιοδήποτε λόγο π.χ. παράγονται, κατεργάζονται, ελέγχονται, δοκιµάζονται, αποθηκεύονται, καταστρέφονται, γοµώνονται ή απογοµώνονται ή αποσυναρµολογούνται αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη κλπ. Οµοίως, επικίνδυνα κτίρια, επικίνδυνες θέσεις και επικίνδυνοι χώροι είναι κτίρια, θέσεις εργασίας ή αποθήκευσις και χώροι στους οποίους σύµφωνα µε τον κανονισµό υπάρχουν για οποιονδήποτε λόγο
εκρηκτικά.
Εξαιρούνται από τους παραπάνω ορισµούς εργαστήρια ερεύνης και ελέγχου εφόσον η υπάρχουσα σ' αυτά εκρηκτι κή ύλη δεν ξεπερνά συνολικά τα 3 KG.Για ισχυρότερες από τον ΡΕΝΤ εκρηκτικές ύλες η ποσότητα αυτή δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200 GR.
10. Επικίνδυνη περιοχή µπροστά από ένα τοίχο εκτόνωσης είναι η περιοχή στην οποία µπορούν να βρεθούν σε κίνδυνο πρόσωπα, µετά από µία ανάφλεξη ή έκρηξη.
11. Επιφάνεια εκτόνωσης είναι ένα τµήµα του κτιρίου, τοίχος ή οροφή, το οποίο σε µία έκρηξη καθιστά δυνατή µία γρήγορη εκτόνωση.
12. Εργασία υπό ασφάλεια είναι η εργασία µε χρήση ειδικών προστατευτικών µέσων που προστατεύουν τους εργαζόµενους σε επικίνδυνες εργασίες από πυρκαγιές και εκρήξεις.
13. Θραύσµατα είναι µικρά κοµµάτια που δηµιουργούνται σε µία έκρηξη και εκτινάσσονται µε µεγάλη ταχύτητα και υπό µικρή γωνία (π.χ. θραύσµατα από γυαλί, από µηχανήµατα, από αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη κλπ.).
14. Ιπτάµενα τεµάχια είναι µεγαλύτερα κοµµάτια ή αντικείµενα που σχηµατίζονται και εκτοξεύονται σε µία έκρηξη υπό µεγάλη γωνία (π.χ. τεµάχια από το κτίριο, είδη συσκευασίας κλπ.).
15. Ιπτάµενες φωτιές είναι καιόµενα ιπτάµενα αντικείµενα που προέρχονται από µία φωτιά ή µία έκρηξη.
16. Κατάκαυση (DAFLAGRATION) µιας εκρηκτικής ύλης είναι η χηµική µεταβολή της προς αέρια προϊόντα η οποία λαµβάνει χώρα µε εµφάνιση φλόγας και µε ταχύτητες υποήχων χωρίς την εµφάνιση κρουστικού κύµατος.
17. Κτίρια και θέσεις µε κίνδυνο πυρκαγιάς είναι επικίνδυνα κτίρια και θέσεις στα οποία εκρηκτικές ύλες µπορούν να αναφλεγούν και να κατακαούν χωρίς να δηµιουργηθεί έκρηξη.
18. Κτίρια και θέσεις µε κίνδυνο έκρηξης είναι επικίνδυνα κτίρια και θέσεις στα οποία µπορούν να εκραγούν εκρηκτικές ύλες αν διεγερθούν από κάποια αιτία.
19. Κτίρια προστασίας είναι ακίνδυνα κτίρια στο επικίνδυνο τµήµα του εργοστασίου τα οποία χρησιµεύουν για την παραµονή και προστασία των εργαζοµένων κατά τη διάρκεια επικινδύνων εργασιών.
20. Μαζική έκρηξη είναι η ταυτόχρονη έκρηξη όλης της ποσότητας της εκρηκτικής ύλης σε ένα χώρο.
21. Μέσα συσκευασίας είναι υλικά τα οποία χρησιµεύουν στο να περιβάλλουν ή να συγκρατούν εκρηκτικά ώστε να είναι δυνατή η µεταφορά τους και η αποθήκευσή τους, π.χ. κιβώτια ξύλινα, χαρτοκιβώτια, πλαστικοί σάκκοι, κάσσες φυσιγγίων κλπ.
Βοηθητικά µέσα συσκευασίας είναι βοηθητικά για την ασφαλέστερη και καλύτερη συσκευασία µέσα όπως π.χ. ταινίες, σύρµατα κλπ.
22. Οµάδες επικινδυνότητας και οµάδες συµβιβαστότητας; Τα εκρηκτικά µε βάση τις ιδιότητές τους, τη συµπεριφορά τους σε περιπτώσεις πυρκαγιάς, κατάκαυσης, πυροκρότησης ή άλλης διέγερσης καθώς και των δυνατοτήτων αλληλεπίδρασης µεταξύ τους κατατάσσονται σε οµάδες επικινδυνότητας και σε οµάδες συµβιβατότητας (βλ. παράρτηµα 2).
23. Προσωρινή διαφύλαξη ή αποθήκευση εκρηκτικών είναι η για µικρό χρονικό διάστηµα παραµονή προϊόντων που βρίσκονται στο τελικό ή σε κάποιο ενδιάµεσο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας σε προσωρινή ή τελική συσκευασία, κοντά ή µέσα στους χώρους εργασίας για την κάλυψη του χρονου µέχρι την επόµενη κατεργασία ή τη µεταφορά τους στις αποθήκες.
24. Εκπυρσοκρότηση (DETONATION) είναι η χηµική µεταβολή εκρηκτικής ύλης προς αέρια προϊόντα που γίνεται µε ταχύτητα υπερήχων και συνοδεύεται µε την εµφάνιση κρουστικού κύµατος.
25. Συσκευασία µεταφοράς εκτός εργοστασίου είναι η συσκευασία που σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις πρέπει να έχουν τα εκρηκτικά για να µεταφερθούν µε το αντίστοιχο µεταφορικό µέσο. Σε περίπτωση µεταφοράς εκρηκτικών στο εξωτερικό η συσκευασία µεταφοράς είναι αυτή που ορίζεται από τους αντίστοιχους διεθνείς κανονισµούς. Έτσι για τις θαλάσσιες µεταφορές ισχύει ο IMO-CODE για τις αεροπορικές µεταφορές οι κανονισµοί ΙΑΤΑ κλπ.
26. Τηλεχειριστήρια είναι ακίνδυνα κτίρια του επικινδύνου τµήµατος του εργοστασίου στα οποία παραµένουν οι εργαζόµενοι κατά την εκτέλεση επικινδύνων εργασιών για τον χειρισµό από εκεί των µηχ/των.
27. Τοίχος αντίστασης είναι τοίχος (ή και οροφή) ο οποίος δεν καταστρέφεται σε µία έκρηξη που θα γίνει στο εσωτερικό του χώρου.
28. Χειριστήρια είναι χώροι σε επικίνδυνα κτίρια οι οποίοι δεν περιέχουν εκρηκτικές ύλες και σε αυτούς παραµένουν οι εργαζόµενοι κατά την εκτέλεση επικινδύνων εργασιών.
29. Χώροι προστασίας είναι χώροι σε επικίνδυνα κτίρια που δεν περιέχουν εκρηκτικές ύλες και χρησιµεύουν για την παραµονή των εργαζοµένων κατά τη διάρκεια επικινδύνων εργασιών
1. Για να αποφεύγεται η µετάδοση πυρκαγιών και εκρήξεων µεταξύ επικίνδυνων κτιρίων και θέσεων, καθώς και προς το περιβάλλον, πρέπει να χρησιµοποιούνται οι φυσικές ανωµαλίες του εδάφους και τα υδρόφιλα δένδρα που υπάρχουν. Η φύτευση υδροφίλων δένδρων µεταξυ επικινδύνων κτιρίων και θέσεων παρέχει πρόσθετη προστασία έναντι των εκρήξεων και πυρκαγιών.
2. Γύρω από τα επικίνδυνα κτίρια και θέσεις πρέπει να υπάρχει ζώνη πυροπροστασίας πλάτους τουλάχιστο 15 µ. Στην περίπτωση που υπάρχει ανάχωµα ή ζώνη πυροπροστασίας θα περιλαµβάνει οπωσδήποτε την εξωτερική του περίµετρο.
Η ζώνη πυροπροστασίας πρέπει να καθαρίζεται επιµελώς από τα ξερά χόρτα, θάµνους, κλαδιά και ξερά δένδρα. Σε υπάρχοντα υδρόφιλα δένδρα πρέπει να κόβονται τα κλαδιά µέχρι ύψους 2 µέτρων από το έδαφος. Γύρω από τα ανοίγµατα εξαερισµού επιχωµατωµένων κτιρίων και σε ακτίνα τουλάχιστον 4 µέτρων πρέπει να αποµακρύνονται τα ξερά χόρτα, θάµνοι, φύλλα, κλπ.
Επικίνδυνα κτίρια θέσεις και χώροι πρέπει να διατάσσονται εντός του ευρύτερου χώρου του εργοστασίου έτσι ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο λειτουργικό επικίνδυνο τµήµα ή µερικά µικρότερα επικίνδυνα τµήµατα εξαρτώµενα λειτουργικά µεταξύ τους.
1. Το οδικό δίκτυο για τη µεταφορά των εκρηκτικών πρέπει να επιτρέπει την άνετη αµφίδροµη κίνηση των οχηµάτων. Αν αυτό δεν είναι εφικτό πρέπει να υπάρχουν παρακαµπτήριοι δρόµοι ή να µονοδροµηθούν οι στενοί δρόµοι.
2. Το οδικό δίκτυο πρέπει να είναι ασφαλτοστρωµένο ή επιστρωµένο µε σκυρόδεµα και να συνδέει όλα τα σηµεία του εργοστασίου στα οποία υπάρχουν εγκ/σεις ή κτίρια.
3. Στις διασταυρώσεις και διακλαδώσεις του οδικού δικτύου πρέπει να υπάρχει πλήρης ορατότης, ειδάλλως να προβλεφθεί η τοποθέτηση κατάλληλων καθρεπτών. Απαγορεύονται κλίσεις οδοστρώµατος µεγαλύτερες από 10%.
4. Μπροστά από πλευρές εκτόνωσης δεν επιτρέπεται να υπάρχουν δρόµοι κυκλοφορίας. Επιτρέπεται η ύπαρξη δρόµου µόνο για εξυπηρέτηση του κτιρίου αυτού. Η υπόλοιπη κυκλοφορία πρέπει να απαγορεύεται µε κατάλληλη σήµανση.
Σε δρόµους που δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία οχηµάτων χωρίς αντιεκρηκτική προστασία πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη σήµανση.
5. Το οδικό δίκτυο πρέπει να διατηρείται σε καλή κατάσταση. Ρωγµές, οπές ή άλλες ανωµαλίες που δηµιουργούνται από τις καιρικές συνθήκες θα πρέπει να επισκευάζονται αµέσως. Επίσης πρέπει να αποµακρύνονται αµέσως υλικά που δυσχεραίνουν την κυκλοφορία, όπως χιόνι, πάγος, χώµατα κλπ.
6. Σιδηροτροχιές σε χώρους φορτοεκφορτώσεων δεν επιτρέπεται να έχουν κλίση µεγαλύτερη από 1:400.
Τα επικίνδυνα τµήµατα του εργοστασίου πρέπει να είναι περιφραγµένα µε µόνιµο δικτυωτό πλέγµα ή µε τοιχοποιία σε ύψος τουλάχιστον 2,80 µ.Εσωτερικά της περίφραξης θα πρέπει να υπάρχει µία ελεύθερη ζώνη πλάτους τουλάχιστον 25 µ. Στη ζώνη αυτή δεν επιτρέπεται να υπάρχουν επικίνδυνα κτίρια, ξερά χόρτα, θάµνοι ή δένδρα ή οτιδήποτε υλικά που καίγονται. Επιτρέπεται η ύπαρξη υδρόφιλων δένδρων (π.χ. λεύκες) που εµποδίζουν τη διάδοση εκρήξεων και πυρκαγιών.
Στην περίφραξη πρέπει να υπάρχει ικανοποιητικός αριθµός εξόδων και οπωσδήποτε τουλάχιστον δύο και πλάτους ικανού να επιτρέπει την άνετη είσοδο και έξοδο πυροσβεστικών οχηµάτων.
1. Τα επικίνδυνα κτίρια και τα δοµικά τους στοιχεία πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του παραρτήµατος 1. Οι εσωτερικοί χώροι των επικινδύνων κτιρίων πρέπει να διαρρυθµίζονται κατάλληλα για να µειώνονται οι επιδράσεις από έκρηξη ή πυρκαγιά στους εργαζόµενους. Οι χώροι χειρισµών και οι χώροι προστασίας πρέπει να διαχωρίζονται από τους επικίνδυνους χώρους κατά τρόπο ώστε να προστατεύονται οι εργαζόµενοι από επιδράσεις εκρήξεων ή πυρκαγιών.
2. Κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς πρέπει να κατασκευάζονται σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του παραρτήµατος 1 παρ. 1.6. Κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης πρέπει να κατασκευάζονται µε ένα από τους τρόπους που αναφέρονται στο παράρτηµα 1 παρ. 1.1. έως 1.5. Ελαφρά κατασκευή επιτρέπεται να χρησιµοποιηθει µόνο όταν δεν αναµένεται επικίνδυνη επίδραση επί των εκρηκτικών και του προσωπικού που βρίσκεται µέσα στα κτίρια από πυρκαγιά ή έκρηξη που θα συµβεί στα γύρω κτίρια.
3. Τα επικίνδυνα κτίρια πρέπει κατ' αρχήν να είναι µονόροφα. Πολυόροφα κτίρια επιτρέπονται κατά παρέκληση εφ' όσον αυτό επιβάλλεται για λειτουργικούς λόγους και ύστερα από έγκριση του ΥΒΕΤ ή αν στους Ειδικούς Κανονισµούς αναφέρεται ότι επιτρέπονται τέτοια κτίρια. Εξέδρες εργασίας που επιβάλλονται για λειτουργικούς λόγους εντός ή εκτός των κτιρίων δεν θεωρούνται όροφοι. Στα πολυόροφα κτίρια οι ενδιάµεσες οροφές πρέπει να είναι τοίχοι αντίστασης. Η έξοδος από τα επικίνδυνα κτίρια (πλην των πολυορόφων) πρέπει να γίνεται χωρίς χρήση σκαλών και σκαλοπατιών.
4. Σε κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης και από τους κανονισµούς επιβάλεται η ποσότητα της εκρηκτικής ύλης να είναι µικρή σε σχέση µε το µέγεθος του κτιρίου, ώστε σε περίπτωση έκρηξης να µην αναµένεται καταστροφή του κτιρίου, δεν ισχύουν τα αναφερόµενα στην παρ. 2. Κτίρια µε σύνηθη κατασκευή (οπτοπλινθοδοµή, πλινθοδοµή) θεωρείται ότι δεν είναι ανθεκτικά σε περίπτωση έκρηξης στο εσωτερικό τους εφ' όσον η εκρηκτική ύλη µέσα σ' αυτά είναι περισσότερη από 0,01 KG/M3 περιτοιχισµένου χώρου.
1. Τα επικίνδυνα κτίρια και οι επικίνδυνες θέσεις πρέπει να απέχουν µεταξύ τους, από τα ακίνδυνα κτίρια και από τα κτίρια του ακινδύνου τµήµατος του εργοστασίου αποστάσεις ασφαλείας, που εξαρτώνται από την οµάδα επικινδυνότητας, την ποσότητα των εκρηκτικών, το είδος κατασκευής, την θέση και διάταξη των κτιρίων και από τα υπάρχοντα αναχώµατα.
Ο τρόπος υπολογισµού των αποστάσεων περιλαµβάνεται στο παράρτηµα 3.
2. Παρέκκλιση από τα οριζόµενα στο παράρτηµα 3 µπορεί να γίνει ύστερα από έγκριση του ΥΒΕΤ στις πιο κάτω περιπτώσεις:
α) Αν αποδειχθεί ότι τα τηλεχειριστήρια και τα κτίρια προστασίας από το είδος της κατασκευής τους είναι ανθεκτικά στις επιπτώσεις µιας έκρηξης (κύρια άµα είναι επιχωµατωµένα) µπορούν οι αντίστοιχες αποστάσεις ασφαλείας να µειωθούν ή και να µηδενισθούν.
β) Μπορεί να επιτραπεί σύµπτηξη καθ' οµάδες πολλών οµοειδών κτιρίων όταν η εργασία στο σύνολο των κτιρίων γίνεται υπό ασφάλεια ή επιτηρείται από κάποια ασφαλή θέση και οι εργαζόµενοι εκεί δεν διατρέχουν κινδύνους. Σ’ αυτήν την περίπτωση για την µέτρηση της απόστασης από άλλα κτίρια η οµάδα των κτιρίων λογίζεται σαν ένα κτίριο.
γ) Αν αποδειχθή ότι σε ορισµένες κατευθύνσεις επικινδύνων κτιρίων δεν µπορεί να εµφανισθεί καµµία επικίνδυνη ενέργεια προς τα έξω τότε σ' αυτές τις περιπτώσεις οι αποστάσεις ασφαλείας σ' αυτές τις κατευθύνσεις µπορεί να µειωθούν ή και να µηδενισθούν (αυτό µπορεί να γίνει σε σχέση µε την ποσότητα εκρηκτικών και το είδος τους ή από την οικοδοµική κατασκευή του κτιρίου).
3. Τα αναχώµατα και τα άλλα προστατευτικά µέσα πρέπει να κατασκευάζονται σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο παράρτηµα 1. Αντί αναχωµάτων µπορούν να χρησιµοποιηθούν υπάρχουσες φυσικές ανωµαλίες του εδάφους (λοφίσκοι κλπ.).
4. Μη προστατευόµενοι είσοδοι, µη προστατευόµενες πλευρές εκτόνωσης, πόρτες, παράθυρα και διάδροµοι διαφυγής δύο επικινδύνων κτιρίων δεν επιτρέπεται να βρίσκονται στην ίδια ευθεία.
5. Για ακίνδυνα κτίρια στα οποία δεν υπάρχουν εργαζόµενοι δεν υπάρχουν κανονισµοί αποστάσεων.
6. Το παράρτηµα 3 δεν ισχύει για τις περιπτώσεις που στους Ειδικούς Κανονισµούς ορίζεται κάτι διαφορετικά.
1. Για τη µείωση των κινδύνων από πυρκαγιές ή εκρήξεις πρέπει να υπάρχουν ειδικά κτίρια, χώροι και θέσεις για την προσωρινή αποθήκευση και διαφύλαξη εκρηκτικών.
2. Χώροι διαφύλαξης επιτρέπεται να βρίσκονται µέσα σε κτίρια εργασίας µόνο όταν αυτό το απαιτεί η παραγωγική διαδικασία και µέχρι πάντοτε ενός αυστηρά καθορισµένου ποσού.
3. Οι εγκαταστάσεις αερισµού χώρων διαφύλαξης και αποθήκευσης πρέπει να είναι έτσι κατασκευασµένες ώστε να εµποδίζουν την είσοδο ξένων σωµάτων στο εσωτερικό των κτιρίων.
1. Στο επικίνδυνο τµήµα ο αριθµός των ακινδύνων κτιρίων στα οποία µπορούν να παραµένουν άνθρωποι πρέπει να µειώνεται στον ελάχιστα δυνατό.
2. Τα ακίνδυνα κτίρια πρέπει να είναι κατασκευασµένα µε τέτοιο τρόπο και µε τέτοια υλικά (δυσκόλως αναφλέξιµα) ώστε να µην υπάρχει κίνδυνος να αποτελέσουν µέσο µετάδοσης πυρκαγιάς προς τα επικίνδυνα κτίρια.
3. Τα παραπάνω ακίνδυνα κτίρια δεν πρέπει να έχουν παράθυρα σε πλευρές που µπορούν να δεχθούν επικίνδυνη ενέργεια. Υπάρχοντα παράθυρα πρέπει να έχουν τζάµια που να µη δηµιουργηθούν θραύσµατα (π.χ. από κατάλληλο διαφανές πλαστικό ή να φέρουν προστατευτικό δίχτυ.
1. Οι διάδροµοι διαφυγής και οι έξοδοι πρέπει να διατηρούνται πάντα ελεύθεροι και να οδηγούν αµέσως στο ύπαιθρο ή σε διαδρόµους και καλύµατα ασφαλείας.
2. Ο αριθµός, η διάταξη και η κατασκευή των διαδρόµων διαφυγής εξαρτάται από τον αριθµό των ατόµων που σύµφωνα µε τον κανονισµό επιτρέπεται να βρίσκονται στο κτίριο. Οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον (2) διάδροµοι διαφυγής.
1. Σε επικίνδυνους χώρους που αποτίθενται ή κατακάθονται εκρηκτικές ύλες σε υγρή µορφή σκόνης θα πρέπει οι τοίχοι και οι οροφές να είναι κατασκευασµένες έτσι, ώστε να αποφεύγεται η δηµιουργία επικαθήσεων. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι λείες ή να καθίστανται λείες µα κατάλληλο επίχρισµα.
Ακόµη να µην υπάρχουν οπές, ρωγµές ή οτιδήποτε άλλο που λόγω αδυναµίας καλού καθαρισµού µπορεί να προκαλέσει συσσώρευση εκρηκτικής ύλης.
2. Επιχρίσµατα, επικαλύψεις κλπ. πρέπει να είναι κατάλληλης αντοχής και να µην αντιδρούν επικίνδυνα µε τις εκρηκτικές ύλες, ώστε να σχηµατίζουν µ' αυτές επικίνδυνα µίγµατα.
3. Οι οικοδοµικές κατασκευές πρέπει να είναι κατασκευασµένες σύµφωνα µε τα αναφερόµενα στο παράρτηµα 1.
1. Για την κλίση της πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της οµάδας πυρόσβεσης πρέπει να υπάρχουν συσκευές ειδοποίησης ή τηλέφωνα. Αυτά πρέπει να βρίσκονται έξω από τα κτίρια και το δίκτυο να είναι υπόγειο ώστε να λειτουργεί και σε περίπτωση πυρκαγιάς και έκρηξης.
Για την περίπτωση καταστροφής λόγω έκρηξης των τηλεφωνικών εγκαταστάσεων πρέπει να υπάρχη ασύρµατο τηλέφωνο για επικοινωνία µε το πλησιέστερο αστυνοµικό τµήµα.
2. Για τις περιπτώσεις κινδύνου πρέπει να υπάρχουν κατάλληλες συσκευές που να ειδοποιούν τους εργαζόµενους να µεταβούν εκεί που προβλέπει ο κανονισµός.
Κατάλληλες συσκευές είναι σειρήνες, συσκευές µε οπτικό σήµα και καµπανάκια που µπορούν να λειτουργούν και σε περίπτωση διακοπής ρεύµατος.
3. Εγκαταστάσεις για την πυρόσβεση πρέπει να βρίσκονται σε κατάλληλη θέση στα κτίρια και στο ύπαιθρο ώστε να διακρίνονται και να αναγνωρίζονται εύκολα. Παράλληλα πρέπει να προφυλάσσονται από φθορές λόγω καιρικών συνθηκών και από τις επιπτώσεις τυχόν έκρηξης ή πυρκαγιάς.
4. Κοντά σε χωρους εργασίας που υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς ρούχων πρέπει να υπάρχουν κατάλληλες συσκευές για την κατάσβεση καιοµένων, όπως κατάλληλοι πυροσβεστήρες, µάλλινες κουβέρτες κλπ.
5. Στα σχετιζόµενα µε πυρασφάλειας θέµατα εφαρµόζονται οι διατάξεις που ισχύουν σχετικά.
1. Σε επικίνδυνα κτίρια δεν επιτρέπεται η ύπαρξη εργαστηρίων. ∆εν θεωρούνται εργαστήρια και δεν ισχύουν αυτό χώροι στους οποίους γίνεται συνεχώς κάποια απλή εργασία ελέγχου χωρίς έτσι να δηµιουργείται επιπλέον κίνδυνος στους εργαζόµενους.
2. Σε περιπτώσεις που στο εργαστήριο υπάρχει ποσότητα εκρηκτικών υλών µεγαλύτερη από 3 KG και για εκρηκτικές ύλες ισχυρότερες του ΡΕΝΤ (πεντρίτη) 200 GR το κτίριο θεωρείται επικίνδυνο και ισχύουν οι σχετικές διατάξεις του παρόντος κανονισµού.
3. Σε συνάρτηση µε τις ποσότητες και τις ιδιότητες των χρησιµοποιουµένων υλών και τις µεθόδους εργασίας θα πρέπει να λαµβάνονται τα κατάλληλα µέτρα προστασίας των εργαζοµένων στα εργαστήρια από εκρήξεις-πυρκαγιές και λοιπούς κινδύνους.
Σχετικές οδηγίες πρέπει να υπάρχουν σε ευδιάκριτο σηµείο.
1. Για την εξουδετέρωση εκρηκτικών και απορριµµάτων µε εκρηκτική ύλη θα πρέπει να υπάρχει ειδικός προς τούτο χώρος (για καύση ή ανατίναξη) και κατάλληλες εγκαταστάσεις για φυσική ή χηµική εξουδετέρωση. Στο χώρο καταστροφής (µε έκρηξη ή φωτιά) πρέπει να υπάρχει κτίριο προστασίας, ειδικός υπόγειος χώρος ή ανάχωµα για την προστασία των εργαζοµένων. Ακόµη η πυροδότησή των προς καταστροφή υλών πρέπει να γίνεται µε τρόπο ασφαλή για τους εργαζόµενους και παρουσία υπευθύνου ατόµου οριζοµένου µε µέριµνα του ∆/ντού Παραγωγής.
2. Ο χώρος καταστροφής πρέπει να απέχει από κτίρια, θέσεις εργασίας στο ύπαιθρο και δρόµους κυκλοφορίας αρκετή απόσταση ώστε να µη δηµιουργείται κίνδυνος για τους εργαζόµενους κατά τη διάρκεια της καταστροφής. Η απόσταση του χώρου αυτού από επικίνδυνα κτίρια χώρους και θέσεις πρέπει νάναι τουλάχιστον 300 µέτρα, αν η εξουδετέρωση γίνεται µε έκρηξη και 100 µ. αν η εξουδετέρωση γίνεται µε φυσικοχηµικά µέσα.
1. Σ' αυτές πρέπει να υπάρχουν προστατευτικοί χώροι για τους εργαζόµενους ή να είναι έτσι κατασκευασµένες ώστε να µη δηµιουργείται κίνδυνος στους εργαζόµενους από φλόγες, ωστικά κύµατα ή θραύσµατα.
2. ∆εν πρέπει να προσεγγίζουν ξένα άτοµα στους χώρους αυτούς. Κατάλληλες προειδοποιητικές επιγραφές και εµπόδια πρέπει να εξασφαλίζουν αυτό.
3. Πρέπει να λαµβάνονται τα κατάλληλα µέτρα προστασίας των εργαζοµένων από τον κρότο, ανάλογα και µε το µέγιστο ύψος του.
4. Επίσης πρέπει να υπάρχει κατάλληλο σύστηµα αερισµού για την ανανέωση του αέρα.
5. Σε ευδιάκριτα σηµεία πρέπει να υπάρχει ο κανονισµός για την ασφαλή εργασία.
1. Πεδία δοκιµών πρέπει να είναι σε τέτοια θέση και µε τέτοια κατασκευή ώστε να µη δηµιουργούνται κίνδυνοι στους εργαζόµενους ή άλλα άτοµα. Ειδική φροντίδα πρέπει να λαµβάνεται για την περισυλλογή βολών. Αυτό µπορεί να γίνεται σε κλειστά πεδία βολής αν υπάρχει ένα προστατευτικό δίχτυ. Σε ανοικτά πεδία βολής θα πρέπει να υπάρχουν πλευρικά τοιχώµατα ή αναχώµατα µε προστατευτικό δίχτυ. Αντί για αναχώµατα µπορεί να υπάρχουν φυσικές ανωµαλίες του εδάφους (λόφοι κλπ.).
2. Τα πεδία δοκιµών πρέπει να προφυλάσσονται κατάλληλα έναντι ανεπιθυµήτων επισκέψεων. Η είσοδος πρέπει να παραµένει κλειδωµένη και σε περίπτωση παραβίασης πρέπει να προκαλείται κατάλληλο ηχητικό και οπτικό σήµα.
3. Κατάλληλα µέτρα πρέπει να λαµβάνονται για την προστασία των εργαζοµένων από τον κρότο. Αυτά ανάλογα µε την ένταση του κρότου πρέπει να περιλαµβάνουν κατάλληλη κατασκευή της θέσης βολής, ατοµικά προστατευτικά µέσα (π.χ. ωτασπίδες για βολές µε φορητό οπλισµό, προστατευτικές καµπίνες και κράνη για βολές µεγάλου διαµετρήµατος κλπ.).
4. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει επαρκής φυσικός αερισµός πρέπει να υπάρχει εγκατάσταση για τον τεχνικό αερισµό και την αποµάκρυνση των εκπεµποµένων αερίων.
5. Σε ευδιάκριτο σηµείο πρέπει να υπάρχει ο κανονισµός για την ασφαλή εργασία.
1. Εγκαταστάσεις επικινδύνων κτιρίων πρέπει να είναι έτσι κατασκευασµένες ώστε να µη δηµιουργούνται ηλεκτροστατικά φορτία ή τυχόν δηµιουργούµενα να διαφεύγουν ευχερώς. Σχετικά µε το πάτωµα βλέπε παράρτηµα 1.
2. Σε επικίνδυνα κτίρια που υπάρχει κίνδυνος από στατικό ηλεκτρισµό (πχ. σε κτίρια επεξεργασίας κονιωδών εκρηκτικών υλών) πρέπει στην είσοδο να υπάρχει σύστηµα εκφορτίσεως των εισερχοµένων από στατικό ηλεκτρισµό (π.χ. µεταλλικά κρόσια από χαλκό που κρέµονται στην είσοδο, πλάκα από χαλκό που πατιέται κατά την είσοδο υποχρεωτικά κλπ.).
3. Επικίνδυνα κτίρια πρέπει να διαθέτουν κατάλληλο σύστηµα προστασίας από τους κεραυνούς, προτιµωµένου συστήµατος αποµακρύνσεως των κεραυνών.
1. Μηχανές, συσκευές και λοιπές εγκαταστάσεις σε επικίνδυνα κτίρια πρέπει να είναι έτσι τοποθετηµένες ώστε οι εργαζόµενοι να µπορούν ευχερώς και χωρίς εµπόδια να εγκαταλείπουν τη θέση εργασίας τους σε περίπτωση κινδύνου.
2. Θέσεις εργασίας στις οποίες είναι δυνατόν να υπάρξει έκρηξη ή πυρκαγιά πρέπει ή να περιβάλλονται από εξοπλισµό ασφαλείας ή πρέπει να υπάρχει τηλεχειρισµός (εργασία υπό ασφάλεια). Οι θέσεις εργασίας θεωρείται ότι περιβάλλονται από εξοπλισµό ασφαλείας όταν:
α) Οι εργαζόµενοι προφυλάσσονται από επικίνδυνα περιστατικά από τοίχους ή άλλα παρόµοια προστατευτικά µέσα.
β) Υπάρχει δυνατότητα προφύλαξης σε παραπλεύρως χώρο και υπάρχει κλείστρο ασφαλείας. Το κλείστρο αυτό πρέπει να είναι έτσι συνδεδεµένο µε τη ροή εργασίας ώστε η λειτουργία των µηχανηµάτων να µπορεί να αρχίσει µόνο όταν το κλείστρο κλείσει την οπή.
Σαν τηλεχειρισµός νοείται ο χειρισµός των µηχανηµάτων και συσκευών που γίνεται από ασφαλές κτίριο ή χώρο.
3. Στους ειδικούς κανονισµούς καθορίζεται εργασία υπό ασφάλεια για κάθε αντίστοιχη περίπτωση.
1. Μηχανές εργασίας σε επικίνδυνα κτίρια πρέπει να είναι έτσι κατασκευασµένες και τοποθετηµένες ώστε κατά τη λειτουργία να µη αναφλέγονται ή εκρήγνυται οι εκρηκτικές ύλες από θερµότητα, τριβή, κρούση ή αύξηση της πίεσης. Ειδικώτερα θα πρέπει:
α) Τα χρησιµοποιούµενα υλικά για την κατασκευή των µηχανηµάτων να µην έχουν τη δυνατότητα δηµιουργίας σπινθήρα.
β) Τα διάφορα κινούµενα µέρη των µηχανών να είναι ασφαλώς συνδεδεµένα µε κατάλληλα µέσα στερεώσεως (βίδες, σφήνες κλπ.).
γ) Να υπάρχει µηχανισµός που να ενεργεί αυτόµατα και να σταµατάει τη µηχανή σε περίπτωση δηµιουργίας µεγάλης αντίστασης ή ύπαρξης κάποιου εµποδίου.
δ) Η βάση, τα διάφορα τριβόµενα µέρη των µηχανών καθώς και οι διάφορες κοίλες επιφάνειες να µπορούν να καθαρίζονται εύκολα.
ε) Να αποφεύγεται η ύπαρξη στις µηχανές κενών απρόσιτων χώρων ή να λαµβάνεται πρόνοια για την αποτροπή εισχώρησης εκρηκτικών υλών σ’ αυτούς.
στ) Τα υλικά στεγανοποίησης (τσιµούχες κλπ.) και λίπανσης να είναι τέτοια που να µην επηρεάζουν µε επικίνδυνο τρόπο την εκρηκτική ύλη και να µην αντιδρούν µ’ αυτή. Κάθε µηχάνηµα πρέπει να είναι εφοδιασµένο µε πιστοποιητικό από τον κατασκευαστή που να βεβαιώνει ότι πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις που θέτει σχετικά ο κανονισµός. Αντίγραφα των πιστοποιητικών αυτών υποβάλλονται στο ΥΒΕΤ µαζί µε την αίτηση για χορήγηση αδείας µηχ. επεκτάσεως-εγκαταστάσεως κλπ.
2. Στις µηχανές ζύµωσης, ανάµειξης και στις φυγοκεντρικές µηχανές θα πρέπει να λαµβάνεται πρόνοια ώστε σε περίπτωση ανάφλεξης να υπάρχει η δυνατότητα εκτόνωσης ακόµα και για µικρές πιέσεις.
3. Μηχανές µε ιµάντα σε επικίνδυνους χώρους πρέπει να είναι έτσι τοποθετηµένες και κατασκευασµένες ώστε να αποφεύγεται η τριβή του ιµάντα σε ατράκτους ή άλλες επιφάνειες. Σε επικίνδυνους χώρους που υπάρχουν σκόνες εκρηκτικών οι ιµάντες δεν πρέπει να είναι από µέταλλο.
4. Ηλεκτροκινητήρες και λοιπό ηλεκτρολογικό υλικό που χρησιµοποιείται σε µηχανές εργασίας πρέπει να ειναι σύµφωνα µε το άρθρο 26 παρακάτω.
5. Σε κάθε επικίνδυνο κτίριο πρέπει κατ' αρχή να υπάρχει ένα µόνο µηχάνηµα εκτός αν αναφέρεται κάτι άλλο στους ειδικούς κανονισµούς. Παρέκκλιση µπορεί να υπάρξει ύστερα από έγκριση του ΥΒΕΤ εφ' όσον επιβάλλεται από λειτουργικούς λόγους (διευκόλυνση παραγωγικής διαδικασίας, αύξηση παραγωγικότητας, περιορισµός των µεταφορών κλπ.) και εφόσον αυτό δεν δηµιουργεί πρόσθετους
κινδύνους σύµφωνα µε την ελληνική και διεθνή εµπειρία.
6. Σε περίπτωση ύπαρξης ατµολέβητα θα πρέπει η σχετική εγκατάσταση να είναι έξω από το επικίνδυνο τµήµα του εργοστασίου. Το καύσιµο θα πρέπει να είναι πετρέλαιο και η εγκατάσταση να συντηρείται τακτικά ώστε να επιτυγχάνεται τέλεια καύση. Η καπνοδόχος θα πρέπει να έχει ύψος τουλάχιστο 20 µ. Τα παραπάνω ισχύουν και για λέβητες που χρησιµοποιούνται για θέρµανση (βλέπε και άρθρο 25). Κατά τα λοιπά για την εγκατάσταση και λειτουργία ατµολεβήτων και δεξαµενών καυσίµων εφαρµόζονται οι
ισχύουσεως σχετικά διατάξεις.
1. Τεχνικές εγκαταστάσεις αερισµού και απορρόφησης πρέπει νάναι έτσι κατασκευασµένες ώστε σκόνη ή ατµοί εκρηκτικών υλών να µη φθάνουν στους κινητήρες. Ο εξοπλισµός αερισµού πρέπει να λειτουργεί έτσι ώστε η θερµοκρασία λειτουργίας του να είναι χαµηλότερη από τη θερµοκρασία ανάφλεξης ή διάσπασης της εκρηκτικής ύλης και επίσης να µη δηµιουργούνται σπινθήρες.
2. Εξαεριστήρες-διάφραγµα-φίλτρα πρέπει κατά το δυνατόν να εγκαθίστανται εκτός των επικινδύνων κτιρίων και χώρων.
Πρέπει επίσης να υπάρχει τέτοια διαµόρφωση που ο καθαρισµός να είναι ευχερής.
3. Το δίκτυο αγωγών πρέπει να είναι έτσι κατασκευασµένο ώστε να µη δηµιουργούνται επικαθήσεις εκρηκτικών υλών σε επικίνδυνες ποσότητες. Εάν είναι απαραίτητο πρέπει να υπάρχουν ανοίγµατα καθαρισµού. Το δίκτυο των αγωγών πρέπει να εγκαταλείπει το χώρο µε το ελάχιστο δυνατό µήκος και κατά το δυνατό χωρίς γωνίες.
1. Συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι από τέτοιο υλικό ώστε κατά την χρήση τους να µη µπορεί να αναφλεγεί η εκρηκτική ύλη.
2. Συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι από τέτοιο υλικό ή να έχουν τέτοια επιφανειακή επικάλυψη ώστε να µην προκαλείται κίνδυνος από την επαφή µε εκρηκτικές ύλες (π.χ. συσκευές που έρχονται σε επαφή µε χλωρικά ή υπερχλωρικά άλατα δεν πρέπει να αποτελούνται από ξύλο που να έχει µεγάλη απορροφητικότητα γι' αυτές τις ουσίες).
1. Οι εγκαταστάσεις κεντρικής θέρµανσης δεν πρέπει να βρίσκονται στο επικίνδυνο τµήµα του εργοστασίου. Αν αυτό δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί επειδή απαιτούνται µεγάλου µήκους αγωγοί και προκαλώνται έτσι µεγάλες απώλειες θερµότητας, τότε η εγκατάσταση θέρµανσης µπορεί να τοποθετηθεί στο επικίνδυνο τµήµα αλλά σε απόσταση τουλάχιστον 25 µέτρα από επικίνδυνα κτίρια και δρόµους ή διαδρόµους µεταφοράς εκρηκτικών.
2. Η θέρµανση των χώρων στο επικίνδυνο τµήµα επιτρέπεται να γίνεται µόνο µε ζεστό νερό, ατµό ή ζεστό αέρα. Η θερµοκρασία στην επιφάνεια των θερµαντικών σωµάτων δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 120ο C. Η µη υπέρβαση του ορίου αυτού πρέπει να εξασφαλίζεται µε αυτόµατους µηχανισµούς. Πρόνοια πρέπει να λαµβάνεται για την αποφυγή συµπύκνωσης ατµών εκρηκτικών υλών σε ψυχρές επιφάνειες (τέτοιο πρόβληµα µπορεί να υπάρξει σε χώρους ξήρανσης πολυβασικών προωθητικών πυρίτιδων). Τα σώµατα θέρµανσης (πλάκες ή ακτινοειδή σώµατα) πρέπει να έχουν λεία επιφάνεια και να µπορούν να καθαρίζονται από παντού. Ραβδωτοί αγωγοί δεν επιτρέπονται. Επίσης τα σώµατα θέρµανσης πρέπει να έχουν τέτοιο επίχρισµα ώστε να διακρίνεται εύκολα τυχόν σκόνη εκρ. υλών που επικάθεται σ' αυτά. Θερµαντικά σώµατα δεν επιτρέπονται να τοποθετούνται στις επιφάνειες εκτόνωσης.
1. Σε επικίνδυνα κτίρια που υπάρχουν ατµοί και σκόνες εκρηκτικών υλών οι εντός των κτιρίων ηλεκτρικές εγκαταστάσεις δέον να αποφεύγονται. Οµοίως οι ηλεκτροκινητήρες δέον να µην είναι τοποθετηµένοι επί των µηχανών αλλά σε ιδιαίτερο χώρο και να µεταδίδεται κατάλληλα η κίνηση στις µηχανές.
Παρέκκλιση από τα παραπάνω µπορεί να υπάρξει µε έγκριση του ΥΒΕΤ εφόσον αυτό επιβάλλεται για λειτουργικούς λόγους.
2. Το ηλεκτρικό υλικό που χρησιµοποιείται εντός επικινδύνων κτιρίων πρέπει να πληροί τους όρους των διατάξεων που ισχύουν για «Ηλεκτρολογικό υλικό σε εκρήξιµη ατµόσφαιρα».
3. Πέραν των ανωτέρω για τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις σε επικίνδυνα κτίρια ισχύουν τα άρθρα 243, 244, 245 και 246 του Κανονισµού Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων.
1. Για τις εσωτερικές µεταφορές και διακινήσεις εκρηκτικών πρέπει να διατίθενται στεγανά και ανθεκτικά στις επιδράσεις του περιβάλλοντος (κρούση, τριβή, δηµιουργία ηλεκτροστατικών φορτίων κλπ.) δοχεία.
2. Τα παραπάνω δοχεία πρέπει να είναι χηµικώς αδρανή έναντι της εκρηκτικής ύλης που µεταφέρουν.
Έτσι δεν πρέπει να είναι µεταλλικά στις περιπτώσεις που η µεταφερόµενη εκρηκτική ύλη µπορεί να αντιδράσει µε το µέταλλο. Ακόµη πρέπει τα δοχεία να είναι εσωτερικώς λεία για να καθαρίζονται εύκολα.
3. Τα δοχεία µεταφοράς εκρηκτικών εκτός κτιρίων πρέπει να είναι καλυµένα.
4. Σακκούλες και σάκκοι µεταφοράς εκρηκτικών υλών που δεν είναι αρκετά ανθεκτικοί πρέπει να µεταφέρονται τοποθετηµένοι µέσα σε δοχεία σύµφωνα µε τα παραπάνω.
1. Οχήµατα µε αντιεκρηκτική προστασία πρέπει να είναι ειδικώς κατασκευασµένα ώστε κατά την κανονική χρήση τους να µην µπορούν να προκαλέσουν ανάφλεξη εκρηκτικών υλών. Στην περίπτωση οχηµάτων µε µηχανές εσωτερικής καύσεως αυτά πρέπει να φέρουν σπινθηροπαγίδες και στην περίπτωση ηλεκτροκινήτων οχηµάτων ο κινητήρας τους πρέπει να είναι αντιεκρηκτικού τύπου. Ανάλογα µε την µεταφερόµενη εκρηκτική ύλη πρέπει να είναι και τα υπόλοιπα προστατευτικά µέτρα.
2. Τα οχήµατα µε αντιεκρηκτική προστασία πρέπει να έχουν ανά τύπο σχήµατος ή ανά όχηµα πιστοποιητικό καταλληλότητας από κατάλληλο φορέα και να είναι εφοδιασµένα µε λεπτοµερείς οδηγίες συντήρησης από τον κατασκευαστή τους.
1. Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις σε επικίνδυνα κτίρια και θέσεις, οι εγκαταστάσεις κατά των κινδύνων ανάφλεξης από ηλεκτροστατικά φορτία, οι εγκαταστάσεις προφύλαξης από κευρανούς (αλεξικέραυνα) καθώς και τα οχήµατα µε αντιεκρηκτική προστασία πρέπει να ελέγχονται από ειδικούς κατά περίπτωση τεχνικούς και να διαπιστώνεται η καλή κατάσταση και καλή λειτουργία τους.
2. Οι παραπάνω έλεγχοι θα πραγµατοποιούνται:
α) πριν από την έναρξη λειτουργίας των αντίστοιχων εγκαταστάσεων.
β) Απαραιτήτως µία φορά κάθε χρόνου.
γ) Ύστερα από κάθε σηµαντική µετατροπή ή συντήρηση και πριν από την επαναλειτουργία των εγκαταστάσεων.
δ) προκειµένου για εγκαταστάσεις προφύλαξης από κεραυνούς µετά από κάθε πτώση κεραυνού.
3. Σε κάθε µία από τις παραπάνω περιπτώσεις ο ελέγχων ενηµερώνει το βιβλίο συντηρήσεως του εργοστασίου.
1. Στα εργοστάσια και στις αποθήκες εκρηκτικών απαγορεύεται η απασχόληση ατόµων ηλικίας κάτω των 18 ετών.
2. Τα άτοµα που απασχολούνται σε εργοστάσια εκρηκτικών πρέπει να είναι σωµατικώς και πνευµατικώς υγιή, αρτιµελή και γενικά ικανά να φέρουν σε πέρας την εργασία που τους ανατίθεται.
3. Οι αρχιτεχνίτες, εργοδηγοί, επικεφαλής συνεργείων, οι χειριστές µηχανών επεξεργασίας εκρηκτικών και γενικά οι απασχολούµενοι σε επικίνδυνες και υπεύθυνες εργασίες πριν από την ανάληψη της εργασίας τους πρέπει να εκπαιδευθούν επαρκώς επί δύο τουλάχιστο µήνες στο αντικείµενό τους µε µέριµνα του ∆/ντού παραγωγής.
4. Όλοι οι εργαζόµενοι κατά την πρόσληψή τους λαµβάνουν γνώση ενυπογράφως της Γενικής ∆ιαταγής και των Ειδικών ∆ιαταγών που σχετίζονται µε την εργασία που θα εκτελέσουν (άρθρο 45 κατωτέρω).
5. Υπεύθυνοι απέναντι στο Νόµο είναι:
α) Ο κάτοχος του εργοστασίου ή νόµιµος εκπρόσωπος αυτού (σύµφωνα µε τις διατάξεις του ποινικού κώδικα).
β) Ο υπεύθυνος συντηρήσεως (σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 6422/35 και του Β.∆. 16-17 Μαρτ. 1950).
γ) Ο ∆/ντής παραγωγής Χηµικός ή Χηµικός Μηχανικός (σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 3518/28).
δ) Ο υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου Χηµικός ή Χηµικός Μηχανικός εφόσον δε διατίθεται υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου, η υπευθυνότητα µεταφέρεται στον ∆/ντή Παραγωγής.
6. Ο διορισµός και η απόλυση ή παραίτηση των υπευθύνων συντηρήσεως και ∆/ντού παραγωγής κοινοποιείται στο ΥΒΕΤ. Στην περίπτωση πρόσληψης υποβάλλονται στο ΥΒΕΤ δηλώσεις ανάθεσηςανάληψης της εργασίας. Ο ∆/ντής παραγωγής πρέπει για να αναλάβει την εργασία να έχει αποδεδειγµένα 2ετή τουλάχιστο προϋπηρεσία σε εργοστάσιο εκρηκτικών.
Στα εργοστάσια και στις αποθήκες εκρηκτικών απαγορεύεται η απασχόληση ατόµων ηλικίας κάτω των 18 ετών.
1. Σε επικίνδυνα κτίρια, χώρους και θέσεις επιτρέπεται να υπάρχουν µόνον οι απαραίτητες για τη συνέχιση της εργασίας ποσότητες εκρηκτικών και οι οποίες δεν θα υπερβαίνουν τη µέγιστη επιτρεπόµενη από τους Ειδικούς Κανονισµούς ποσότητα.
Η επιτρεπόµενη ποσότητα εκρηκτικών θα πρέπει να αναφέρεται στις ειδικές διαταγές ασφαλείας που εγκρίνονται από το ΥΒΕΤ και να αναγράφεται ευκρινώς σε πινακίδα που θα αναρτάται έξω από κάθε επικίνδυνο κτίριο.
Τελικά η ενδιάµεσα προϊόντα στα οποία έχει ολοκληρωθεί κάποια συγκεκριµένη κατεργασία πρέπει να µεταφέρονται αµέσως στους χώρους διαφύλαξης µέχρι να προωθηθούν στο επόµενο στάδιο επεξεργασίας. Συσκευασµένα προς µεταφορά εκτός εργοστασίου τελικά προϊόντα πρέπει να µεταφέρονται αµέσως στους χώρους αποθήκευσης.
3. Οι υπάρχουσες σε εργαστήρια προς υποβολή σε δοκιµές εκρηκτικές ύλες πρέπει να είναι στην απαιτούµενη για τις δοκιµές ποσότητα, που οπωσδήποτε δεν πρέπει να ξεπερνά τα 3 KG.
Για ισχυρότερες από τον ΡΕΝΤ εκρηκτικές ύλες η ποσότητα αυτή δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200 GR. Η αποθήκευση εκρ. υλών σε εργαστήρια πρέπει να γίνεται µακριά από φλόγες, πηγές θερµότητας ή χώρους που µπορούν να δηµιουργηθούν µικροεκρήξεις και µέσα σε κατάλληλα δοχεία. Ακόµη πρέπει να αποφεύγεται συναποθήκευση υλών που µπορούν δι’ αλληλεπιδράσεως µεταξύ τους να προκαλέσουν κινδύνους.
Σε επικίνδυνα κτίρια, χώρους ή θέσεις επιτρέπεται να απασχολείταµόνο ο απαιτούµενος για την εργασία αριθµός ατόµων που δεν πρέπει να ξεπερνά τον µέγιστο αριθµό που ορίζεται στους Ειδικούς Κανονισµούς. Ο επιτρεπόµενος αριθµός προσώπων αναφέρεται στην Εθνική ∆ιαταγή που εγκρίνεται από το ΥΒΕΤ και αναφέρεται σε πινακίδα έξω από κάθε επικίνδυνο κτίριο.
Στον επιτρεπόµενο αριθµό ατόµων δεν συµπεριλαµβάνονται οι επιβλέποντες και οι εργαζόµενοι στις επισκευές και µεταφορές οι οποίοι όµως πρέπει να αποχωρούν αµέσως άµα τελειώνει κάποια εργασία τους σε επικίνδυνα κτίρια,, χώρους και θέσεις.
1. Πρόσωπα και οχήµατα δεν επιτρέπεται να κινούνται έξω από τους αντίστοιχους διαδρόµους κυκλοφορίας.
2. Οχήµατα που δεν έχουν αντιεκρηκτική προστασία δεν επιτρέπεται να πλησιάσουν τα επικίνδυνα κτίρια σε απόσταση µικρότερη από 20 µ. Επιτρέπεται η προσέγγιση στα επικίνδυνα κτίρια κατ' εξαίρεση µόνο στις περιπτώσεις που τα εκρηκτικά είναι έτσι κατασκευασµένα ή συσκευασµένα ώστε να µην υπάρχει κίνδυνος επηρεασµού τους από σπινθήρες. Με µέριµνα του ∆/ντή Παραγωγής δίδονται οι σχετικές οδηγίες στους οδηγούς και τοποθετούνται τα σχετικά σήµατα.
3. Οχήµατα µε αντιεκρηκτική προστασία µπορούν να προσεγγίσουν τα επικίνδυνα κτίρια. Επιτρέπεται ακόµη να εισέλθουν σε επικινδύνους χώρους όταν στην περιοχή κυκλοφορίας τους τα εκρηκτικά είναι έτσι συσκευασµένα ή κατασκευασµένα ώστε να µην υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
1. Η µεταφορά εκρηκτικών πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τις οδηγίες που περιέχονται στην εγκεκριµένη από το ΥΒΕΤ Ειδική ∆ιαταγή. Γενικά η µεταφορά πρέπει να γίνεται προσεκτικά χωρίς απότοµες κινήσεις και να αποφεύγονται οι ενέργειες που µπορούν να προκαλέσουν την δηµιουργία πίεσης,κρούσης και τριβής πάνω στα εκρηκτικά.
2. Φορτωµένα µε εκρηκτικά οχήµατα που δεν µπορούν για λειτουργικούς λόγους να ξεφορτωθούν αµέσως πρέπει να παραµένουν σε ακίνδυνες περιοχές. Ο χρόνος παραµονής συµπεριλαµβανοµένου και του χρόνου εκφορτώσεως δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 72 ώρες. ∆ιαφορετικά πρέπει να τηρηθούν οι αποστάσεις που προβλέπονται στον κανονισµό αυτό για αποθηκευτικούς χώρους.
3. Βαγόνια που µεταφέρουν εκρηκτικά πρέπει να προφυλάσσονται από συγκρούσεις µε άλλα βαγόνια.
Έτσι πρέπει να κλείνονται οι διακλαδώσεις των σιδηροτροχιών και να διασφαλίζεται η αποφυγή άκαιρης εκκίνησης µε την τοποθέτηση εµποδίων στους τροχούς και προς τις δύο κατευθύνσεις.
4. Μη συσκευασµένες εκ. ύλες πρέπει να µεταφέρονται εκτός των κτιρίων µέσα σε ειδικά κλειστά δοχεία.
Αν κατά την µεταφορά χυθεί εκρ. ύλη θα πρέπει µε µέριµνα του ∆/ντού Παραγωγής να αποµακρυνθεί άµεσα και µε ασφαλή τρόπο.
1. Στους χώρους αποθήκευσης επιτρέπεται να γίνονται µόνο οι εντελώς απαραίτητες εργασίες. Έτσι δεν επιτρέπεται το κάρφωµα και βίδωµα κιβωτίων, η βαφή µε εκτοξευτήρα και η συσκευασία εκρηκτικών.
Επιτρέπεται η τοποθέτηση των κιβωτίων επί παλέτων, η δειγµατοληψία εκρ. υλών και η τοποθέτηση επιγραφών επί των κιβωτίων αν αυτό πρέπει να γίνει σ' αυτό το στάδιο.
2. Η µαζική διαφύλαξη και αποθήκευση εκρηκτικών επιτρέπεται µόνο όταν έτσι δεν αυξάνει ουσιωδώς η πιθανότητα πυρκαγιάς ή έκρηξης και οι αντίστοιχοι κίνδυνοι.
3. Εκρηκτικά επιτρέπεται γενικά να αποθηκεύονται µαζί αν ανήκουν στην ίδια οµάδα συµβιβαστότητας (βλέπε παράρτηµα 2).
4. Εκρηκτικά των οµάδων C, D και Ε και εναυσµατικά µέσα της Οµάδας G επιτρέπεται να αποθηκεύονται µαζί.
Σε περίπτωση συναποθήκευσης η συνολική ποσότητα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 450 κιλά.
5. Εκρηκτικά της οµάδας S επιτρέπεται να αποθηκεύονται µαζί µε εκρηκτικά άλλων οµάδων.
6. Εκρηκτικά δεν επιτρέπεται να αποθηκεύονται µαζί µε άλλα υλικά.
7. Εκρηκτικές ύλες της οµάδας D που περιέχουν χλωρικά άλατα επιτρέπεται να αποθηκευτούν µαζί µε άλλες εκρ. ύλες της οµάδας D που περιέχουν χλωρικά άλατα επιτρέπεται να αποθηκευτούν µαζί µε άλλες εκρ. ύλες της οµάδας D που περιέχουν νιτρικό αµµώνιο µόνο όταν διασφαλίζεται ότι δεν θα έλθουν σε επαφή µεταξύ τους.
8. ∆ιαφορετικές εκρ. ύλες της ίδιας οµάδας συµβιβαστικότητας που αποθηκεύονται µαζί χωρίς να είναι συσκευασµένες για µεταφορά, πρέπει νάναι συσκευασµένες έτσι ώστε να µην αυξάνει ο κίνδυνος από την κοινή αποθήκευση.
1. Οι εργαζόµενοι επιτρέπεται να βρίσκονται µόνο σε χώρους και θέσεις που τους ορίζει η ∆/νση του εργοστασίου.
2. Τους διαδρόµους κυκλοφορίας µπροστά από τις πλευρές εκτόνωσης επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του εργοστασίου να χρησιµοποιούν µόνο οι εργαζόµενοι σ’ αυτό το κτίριο ή αυτοί που µεταφέρουν κάτι σ’ αυτό. Σε εργασίες υπό ασφάλεια δεν επιτρέπεται η παραµονή σε επικίνδυνες θέσεις.
3. Οι εργασιακοί χώροι πρέπει να έχουν ύψος τουλάχιστον 3 µέτρα και σε κάθε εργαζόµενο να αντιστοιχούν τουλάχιστον 4µ2 επιφανείας.
1. Οι εργαζόµενοι σε επικίνδυνους χώρους πρέπει να φορούν ειδικά ενδύµατα εργασίας απαγορευοµένης της µετάβασης στους χώρους αυτούς µε τα ενδύµατα εξόδου.
Η αλλαγή των ενδυµάτων πρέπει να γίνεται σε ειδικώς διατιθέµενα για το σκοπό αυτό αποδυτήρια. Σ' αυτά πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για τα ενδύµατα εξόδου και τα ενδύµατα εργασίας. Η µεταφορά των ενδυµάτων εργασίας έξω από το εργοστάσιο απαγορεύεται. Ο καθαρισµός των ενδυµάτων εργασίας θα γίνεται µε µέριµνα του εργοστασίου σε τακτά χρονικά διαστήµατα και τουλάχιστον µία φορά την εβδοµάδα. Τα αποδυτήρια δεν πρέπει να βρίσκονται σε επικίνδυνα κτίρια εκτός αν εξασφαλίζεται κατάλληλα η προστασία των εργαζοµένων.
2. Για τα ενδύµατα εργασίας ισχύουν γενικά τα παρακάτω:
α) Αν η εργασία γίνεται σε επικίνδυνη θέση δεν πρέπει να φέρουν τσέπες στο πάνω µέρος.
β) Αν η εργασία γίνεται σε χώρους εκτεθειµένους σε υψηλές θρµοκρασίες ή όπου υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς θα πρέπει να αποτελούνται από βραδύκαυστο ύφασµα.
γ) Αν τα ενδύµατα εργασίας έρχονται σε επαφή µε ύλες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάφλεξής τους πρέπει να είναι εµποτισµένα µε υλικό που καίγεται δύσκολα και δεν τήκεται µε την επίδραση υψηλών θερµοκρασιών.
3. Τα υποδήµατα εργασίας πρέπει να είναι από αγώγιµο υλικό µε ειδική αντίσταση µικρότερη από 108 Ω.CM2 και να µη φέρουν µεταλλικά µέρη. Τα υποδήµατα εργασίας πρέπει να καθαρίζονται σε εγκατάσταση που να βρίσκεται µπροστά από την είσοδο των επικινδύνων κτιρίων, ιδιαίτερα για κτίρια που υπάρχουν πυρίτιδες, µίγµατα καψυλίων και πυροτεχνουργικά µίγµατα.
4. Οι εργαζόµενοι σε χώρους που υπάρχουν σκόνες πρέπει να φέρουν κατάλληλες καλύπτρες του κεφαλιού τους.
5. Σε χώρους που γίνονται εργασίες µε πυκνά οξέα πρέπει οι εργαζόµενοι να φορούν ρούχα από οξύµαχο ύφασµα και επίσης να φέρουν οξύµαχα γάντια και προστατευτικά γυαλιά. Ακόµη πρέπει να υπάρχουν κοντά οφθαλµολυντρίδες.
6. Οι κινούµενοι εκτός των κτιρίων πρέπει υποχρωτικά να φορούν κατάλληλα προστατευτικά κράνη.
1. Στα επικίνδυνα τµήµατα του εργοστασίου δεν επιτρέπεται το κάπνισµα. Στις εισόδους επικινδύνων τµηµάτων πρέπει να υπάρχουν σχετικές απαγορευτικές πινακίδες.
2. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται σε ακίνδυνα κτίρια να δηµιουργηθούν χώροι καπνιστών εάν αυτό δεν δηµιουργεί πρόσθετους κινδύνους. Στους χώρους αυτούς πρέπει να υπάρχουν µόνιµοι σταθεροί αναπτήρες και στακτοθήκες και µε ειδικές πινακίδες να υπενθυµίζεται η απαγόρευση εξόδου από το κτίριο αυτό µε αναµµένα τσιγάρα.
3. Οι εργαζόµενοι δεν πρέπει να φέρουν µαζί τους πυροδοτικούς µηχανισµούς, µη στεγανούς φανούς, πυρακτωµένα αντικείµενα, ύλες υποκείµενες σε αυτανάφλεξη και µεταλλικά ή άλλα αντικείµενα πέρα αυτών που τους έχουν δοθεί για να φέρουν σε πέρας την εργασία τους.
4. Καιόµενα ή ευνοούντα την πυρκαγιά υλικά και αντικείµενα δεν επιτρέπεται να αποθηκεύονται κοντά σε επικίνδυνα κτίρια ή κοντά σ’ αυτά εκτός των περιπτώσεων και ποσοτήτων που είναι απαραίτητες για την συνέχιση των εργασιών. Τέτοια υλικά είναι και τα υλικά συσκευασίας.
1. Οι θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα αυτές που βρίσκονται σε επικίνδυνα κτίρια, πρέπει να διατηρούνται καθαρές. Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις, οι εγκαταστάσεις θέρµανσης και αερισµού, οι εγκ/σεις καθαρισµού υποδηµάτων, οι τοίχοι και τα πατώµατα πρέπει να καθαρίζονται καθηµερινά και η παραγωγική διαδικασία πρέπει να σταµατάει έγκαιρα ώστε να υπάρχει ο απαιτούµενος χρόνος για καθαριότητα.
2. Μέσα συσκευασίας και στοιβασίας που χρησιµοποιούνται σε επικίνδυνα κτίρια πρέπει να µην έχουν οτιδήποτε ακαθαρσίες.
3. Απορρίµµατα εκρηκτικών υλών και σκουπίδια που περιέχουν εκρ. ύλες πρέπει να µαζεύονται σε ειδικά για το σκοπό αυτό δοχεία τα οποία πρέπει να καλύπτονται. Μέσα στα δοχεία αυτά δεν επιτρέπεται να υπάρχουν άλλα απορρίµµατα, που µπορούν να διεγείρουν εκρ. ύλες.
4. Απορρίµµατα από εναυσµατικές ύλες πρέπει να τοποθετούνται ξεχωριστά σε ειδικά δοχεία.
Απορρίµµατα διαφόρων εκρ. υλών πρέπει να συγκεντρώνονται ξεχωριστά αν υπάρχη το ενδεχόµενο ή αλληλεπίδρασή τους να δηµιουργήσει κινδύνους ανάφλεξης. Σχετικές οδηγίες θα δίδονται στους εργαζοµένους µε µέριµνα των υπευθύνων του εργοστασίου.
5. Τα απορρίµµατα εκρ. υλών σε χώρους εργασίας πρέπει να αδιάζονται τουλάχιστον µία φορά την ηµέρα.
Αν πριν από την καταστροφή τους τα απορρίµµατα συγκεντρώνονται θα πρέπει να τοποθετούνται µέσα σε ειδικά δοχεία στο ύπαιθρο και σε απόσταση 15µ. τουλάχιστον από το πλησιέστερο κτίριο. Παράλληλα θα ισχύουν και οι άλλοι κανόνες ασφαλείας, που αναφέρονται στο άρθρο αυτό.
6. Το θάψιµο, το πέταγµα σε ποτάµια ή στη θάλασσα εκρηκτικών υλών και σκουπιδιών απαγορεύεται.
Αυτά θα πρέπει να γίνονται ακίνδυνα ή να καταστρέφονται στους ειδικούς γι’ αυτό το σκοπό χώρους.
7. Προϊόντα σε κάποιο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να συνεχισθεί η επεξεργασία τους χωρίς να δηµιουργηθούν κίνδυνοι θεωρούνται σαν απορρίµµατα.
8. Η φύλαξη απορριµµάτων µέσα σε νερό είναι επιβεβληµένη αν αυτό τα καθιστά ακίνδυνα. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται όµως σε ορισµένες περιπτώσεις π.χ. στην περίπτωση, που η εκρηκτική ύλη περιέχει σκόνη µετάλλων.
9. Τα προερχόµενα από ένα εργοστάσιο εκρηκτικών απόβλητα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
α) Τα επικίνδυνα απόβλητα που είναι τα απόβλητα (υγρά ή αέρια), που προέρχονται από κάποια στάδια
της παραγωγικής διαδικασίας και που περιέχουν εκρηκτικές ύλες.
β) Τα µη επικίνδυνα απόβλητα δηλαδή εκείναι που ενώ δεν περιέχουν εκρηκτικές ύλες µπορεί να περιέχουν άλλες ουσίες επιβλαβείς για το περιβάλλον.
Τα επικίνδυνα απόβλητα θα πρέπει µε κατάλληλες µηχανικές ή χηµικές διεργασίες να απαλάσσονται από τις εκρηκτικές ύλες και να µεταπίπτουν στην κατηγορία των µη επικινδύνων αποβλήτων. Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται το συντοµώτερο δυνατόν.
Η εν συνεχεία διάθεση των µη επικινδύνων αποβλήτων καθώς και των λυµάτων του εργοστασίου θα πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τις ισχύουσες Υγειονοµικές ∆ιατάξεις.
1. Εργασίες συντήρησης και επισκευής µηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων σε επικίνδυνα κτίρια γίνονται µόνο ύστερα από άδεια του ∆/ντου Παραγωγής του εργοστασίου. Η άδεια αυτή απαιτείται αν είναι γραπτή στην περίπτωση που απαιτούνται ιδιαίτερα µέτρα ασφαλείας για την αποφυγή κινδύνων ανάφλεξης και έκρηξης.
2. Στην περίπτωση που απαιτείται γραπτή άδεια αυτή πρέπει να περιέχει :
α) Το είδος και τον χρόνο της εργασίας.
β) Το όνοµα του υπευθύνου.
γ) Τον τρόπο εκτέλεσης των εργασιών.
δ) Τα µέτρα ασφαλείας κατά την εργασία.
ε) Τους ελέγχους ασφαλείας πριν από την επαναλειτουργία της εγκατάστασης.
3. Τα µέτρα ασφαλείας πρέπει να είναι πλήρη και να περιλαµβάνουν οπωσδήποτε τα παρακάτω γενικά µέτρα:
α) Κατά τη διάρκεια της συντήρησης και επισκευής να αποµακρύνεται από το χώρο το εργαζόµενο προσωπικό.
β) Στην περιοχή που θα γίνει η συντήρηση ή επισκευή να καθαρίζοναι επιµελέστατα οι τοίχοι τα πατώµατα και οι µηχανολογικές και λοιπές εγκαταστάσεις που υπάρχουν εκεί.
γ) Να αποµακρύνωνται από το χώρο όλες οι εκρηκτικές και εύφλεκτες ύλες.
δ) Σε περίπτωση που στη συντήρηση και επισκευή γίνεται χρήση φλόγας να υπάρχουν διαθέσιµα πυροσβεστικά µέσα.
ε) Να αποσυνδέονται από το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύµατος οι διάφορες συσκευές και µηχανήµατα µε τρόπο, που να παρέχει ασφάλεια έναντι απρόβλεπτης απόπειρας θέσεώς τους σε λειτουργία.
στ) Ο χώρος να διατηρείται υγρός κατά τη διάρκεια της συντήρησης και επισκευής.
1. Σε περίπτωση που στο εργοστάσιο προσεγγίζει καταιγίδα η εργασία σε επικίνδυνες θέσεις ή κτίρια πρέπει να διακόπτεται και οι εργαζόµενοι πρέπει να µεταβαίνουν στους ειδικούς χώρους, που έχουν ορισθεί για το σκοπό αυτό.
2. Η εργασία µπορεί να µη διακόπτεται αν
α) Γίνεται η εργασία υπό ασφάλεια
β) ∆εν αναµένεται λόγω των ιδιοτήτων του εκρηκτικού αύξηση των κινδύνων από τη συνέχιση της εργασίας.
γ) Προκαλείται επί πλέον κίνδυνος από την διακοπή της εργασίας.
3) Η εργασία µηχανών επιτρέπεται να συνεχίζεται κατά τη διάρκεια καταιγίδας µόνο όταν δεν δηµιουργείται επιπλέον κίνδυνος από την µη ύπαρξη επίβλεψης.
1. Οι εργαζόµενοι πρέπει να σβήνουν τις πυρκαγιές στην πηγή τους χωρίς καµµία χρονοτριβή. Εν τούτοις αν υπάρχει άµεσος κίνδυνος έκρηξης ή η αντιµετώπιση της πυρκαγιάς δεν αναµένεται να είναι επιτυχής, θα πρέπει οι εργαζόµενοι σύµφωνα µε τις σχετικές ∆ιαταγές να αποµακρύνονται αµέσως και να ειδοποιούν τα υπεύθυνα σύµφωνα µε τη µελέτη πυροπροστασίας (πρώην ΕΚΠΥ) άτοµα ενώ οι υπόλοιποι εργαζόµενοι να ειδοποιούνται να µη πλησιάζουν.
2. Σε περιπτώσεις έκρηξης ή πυρκαγιάς οι εργαζόµενοι που δεν έχουν ορισθεί να λάβουν µέρος σε ενέργειες για την αντιµετώπιση των κινδύνων θα πρέπει να µεταβούν αµέσως στους ειδικούς για το σκοπό αυτό χώρους και να παραµείνουν εκεί µέχρι νεωτέρας εντολής.
3. Σε τακτά χρονικά διαστήµατα οι εργαζόµενοι, σύµφωνα και µε τα οριζόµενα στη Μελέτη Πυροπροστασίας θα πρέπει µε µέριµνα του ∆ιευθυντή Παραγωγής να εκπαιδεύονται στην εκµάθηση της χρήσης των διάφορων πυροσβεστικών µέσων και να λαµβάνουν µέρος σε ασκήσεις κατάσβεσης πυρκαγιάς.
4. Κάθε πυρκαγιά, απροσδόκητη έκρηξη (που δεν γίνεται δηλαδή στο ειδικό για καταστροφές ή δοκιµές χώρο του εργοστασίου, καθώς και κάθε άλλο συµβάν, που µπορεί να προξενήσει ατύχηµα πρέπει να αναφέρεται αµέσως στην τοπική Αστυνοµική Αρχή και στο ΥΒΕΤ. Το εργοστάσιο πρέπει να παρέχει στις Αρχές (ΥΒΕΤ, Αστ. Αρχές κλπ.) κάθε στοιχείο και κάθε διευκόλυνση για την διεύρυνση των αιτίων των παραπάνω συµβάντων. Σχετική έκθεση συντάσσεται από την αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ και τηρείται στο φάκελλο του εργοστασίου.
1. Οι είσοδοι στο επικίνδυνο τµήµα του εργοστασίου (ή στο εργοστάσιο αν η περίφραξη περιλαµβάνει όλο το εργοστάσιο) και οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις του τµήµατος πρέπει να φυλάσσονται από κατάλληλο αριθµό φυλάκων σε όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Η είσοδος σε άτοµα που δεν προβλέπεται πρέπει να απαγορεύεται και η απαγόρευση να γίνεται γνωστή µε ευδιάκριτη πινακίδα.
2. Η ασφάλεια του εργοστασίου πρέπει να ενισχύεται µε άπλετο φωτισµό, ώστε να είναι εύκολη η επιτήρησή του από τους φύλακες κατά τις νυχτερινές ώρες.
3. Οι φύλακες πρέπει να κυκλοφορούν συνεχώς κατά τις ώρες µη λειτουργίας του εργοστασίου και να περνούν από τα κατάλληλα σηµεία µε βάση καθορισµένο πρόγραµµα επιθεώρησης και µε υποχρεωτική σηµανση ειδικών ωρολογίων, ώστε να ελέγχεται ο τακτικός έλεγχος απ’ αυτούς όλης της εγκατάστασης.
4. Αρµόδια για σχετικούς ελέγχους κρατικά όργανα και άτοµα εξουσιοδοτηµένα από τον ∆/ντή Παραγωγής να εκτελέσουν κάποια εργασία στο επικίνδυνο τµήµα του εργοστασίου θα πρέπει µε µέριµνα του ∆/ντού Παραγωγής να συνοδεύονται από αρµόδιο του εργοστασίου.
5. Τα παραπάνω άτοµα πριν από την είσοδό τους στο επικίνδυνο τµήµα πρέπει να παραδίδουν στους φύλακες σπίρτα, αναπτήρες κλπ. και γενικά πρέπει να συµµορφώνονται προς τις εγκεκριµένες από το ΥΒΕΤ διαταγές.
1. Κατά την παύση της εργασίας και τα διαλείµµατα πρέπει να κλείνουν και να ασφαλίζονται πόρτες και παράθυρα των επικινδύνων κτιρίων. Οι ηλεκτρολογικές και µηχανολογικές εγκαταστάσεις να σταµατούν τη λειτουργία τους.
Εξαίρεση από τα παραπάνω µπορεί να γίνει εφόσον απαιτείται, µόνο αν υπάρχει κατάλληλη επίβλεψη.
2. Συσκευές και εργαλεία που χρησιµοποιούνται από τους εργαζόµενους πρέπει µετά την παύση της εργασίας να φυλάσσονται έξω από επικίνδυνους χώρους σε ειδικές θήκες σε τρόπο ώστε να καθίστανται αµέσως αντιληπτή η απουσία οποιουδήποτε από αυτά.
3. Τα εκρηκτικά πριν από την παύση της εργασίας πρέπει να µεταφέρονται στους αντίστοιχους χώρους, τα µηχανήµατα οι συσκευές τα πατώµατα κλπ., να καθαρίζονται όπως περιγράφεται στα αντίστοιχα άρθρα του κανονισµού αυτού.
1. Γενικές ∆ιαταγές.
Κάθε εργοστάσιο πρέπει να συντάξει µία Γενική ∆ιαταγή η οποία υποβάλλεται προς έγκριση του ΥΒΕΤ µαζί µε την αίτηση για χορήγηση αδείας λειτουργίας. Μετά την έγκριση η ∆ιαταγή αυτή γραµµένη µε ανεξίτηλη και ευανάγνωστη γραφή αναρτάται σε εµφανή σηµεία στο εργοστάσιο.
Η Γενική ∆ιαταγή αφορά θέµατα ασφαλείας και θα περιλαµβάνει οπωσδήποτε τα παρακάτω:
α) Την απαγόρευση για το προσωπικό να καπνίζει εκτός των χώρων, που προορίζονται για το σκοπό αυτό, να φέρει µαζί τους πυροδοτικούς µηχανισµούς, µη στεγανούς φανούς πυρακτούµενα αντικείµενα, υλικά υποκείµενα σε αυτανάφλεξη, µεταλλικά αντικείµενα και εργαλεία (όπως ρολόγια, κοσµήµατα κλπ.) και γενικά οτιδήποτε µη προβλεπόµενα υλικά και αντικείµενα.
β) Την απαγόρευση µετάβασης του προσωπικού σε µέρη διαφορετικά από εκείνα που προβλέπεται και που απαιτεί το αντικείµενο της εργασίας τους.
γ) Την υποχρέωση για το προσωπικό να φέρει κατά την εργασία τα ειδικά Ενδύµατα και υποδήµατα εργασίας, καλύπτρες και τα άλλα εξαρτήµατα ασφαλείας που παρέχονται από το εργοστάσιο.
δ) Την απαγόρευση για το προσωπικό να παίρνει µαζί του κατά την αποχώρηση εκρηκτικές ύλες ή πρώτες ύλες για την παρασκευή εκρηκτικών υλών.
ε) Την τήρηση των µέτρων κυκλοφορίας και του καθορισµένου χώρου στάθµευσης αυτοκινήτων στο εσωτερικό του εργοστασίου.
στ) Τις γενικές οδηγίες σε περίπτωση πυρκαγιάς.
2. Ειδικές ∆ιαταγές.
Όµοια µε τις Γενικές ∆ιαταγές συντάσσονται και εγκρίνονται οι Ειδικές ∆ιαταγές για κάθε επικίνδυνο χώρο του εργοστασίου. Οι Ειδικές ∆ιαταγές γραµµένες µε ανεξίτηλη γραφή αναρτώνται σε εµφανή θέση στο εσωτερικό κάθε επικινδύνου κτιρίου.
Στις Ειδικές ∆ιαταγές καθορίζονται οι κανόνες ασφαλείας κατά περίπτωση.
Οπωσδήποτε πρέπει να καθορίζεται:
α) Η µέγιστη ποσότητα σε κιλά εκρηκτικής ύλης που επιτρέπεται να βρίσκεται µέσα στον επικίνδυνο χώρο και σε κάθε επικίνδυνη θέση.
β) Ο ανώτατος αριθµός ατόµων τα οποία µπορούν να εργάζονται στο χώρο αυτό.
γ) Ο τρόπος εργασίας, οι χειρισµοί των µηχανηµάτων, εργαλείων και συσκευών που υπάρχουν εκεί και οι απαγορευόµενοι χειρισµοί.
δ) Τα σχετικά µε τη µεταφορά εκρηκτικών υλών.
ε) Η στάση και οι ενέργειες των εργαζοµένων σε περίπτωση πυρκαγιάς, έκρηξης, καταιγίδας, απρόοπτης διακοπής ρεύµατος ή άλλου εκτάκτου περιστατικού.
στ) Οι ειδικές οδηγίες για το χώρο εργασίας και ειδικά τα µέτρα για την επιτόπια εξουδετέρωση την περισυλλογή, την διατήρηση σε αναµονή προς εξουδετέρωση υπολλειµµάτων παραγωγής. Ακόµη τα σχετικά µε την τήρηση καθαρών των χώρων και των µηχ/των κατά την διάρκεια της εργασίας και τον επιµελή καθαρισµό τους καθηµερινά µετά το πέρας της εργασίας.
3. Έξω από κάθε επικίνδυνο κτίριο θα υπάρχει πινακίδα που θα αναγράφεται ο αύξων αριθµός του κτιρίου, ο επιτρεπόµενος αριθµός εργαζοµένων και η µέγιστη επιτρεπόµενη ποσότητα εκρηκτικής ύλης.
4. Μία φορά το εξάµηνο αρµόδιος τεχνικός θα συγκεντρώνει το προσωπικό και θα υπενθυµίζει και αναλύει την Γενική ∆ιαταγή και τις Ειδικές ∆ιαταγές. Η παρουσία όλων των εργαζοµένων θα είναι υποχρεωτικά σ’ αυτές τις συγκεντρώσεις.
1. Οι πρώτες ύλες που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή εκρηκτικών καθώς και τα έτοιµα τελικά προϊόντα πρέπει να πληρούν τις ∆ιατάξεις που ισχύουν για την ποιότητα τη συσκευασία και τη σήµανσή τους.
2. Γενικά οι ύλες αυτές θα πρέπει να είναι απηλλαγµένες από µη απαραίτητες στην σύνθεσή τους προσµίξεις ή άλλες ουσίες που µπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα ή να αυξήσουν την αστάθεια και επικινδυνότητά τους, ή να δηµιουργήσουν µε οποιονδήποτε τρόπο προβλήµατα στην υγεία αυτών που χρησιµοποιούν ή που έρχονται σε επαφή µε αυτές.
1. Πριν από τη διάθεση σε κατανάλωση οποιουδήποτε εκρηκτικού πρέπει αυτό να εφοδιασθεί µε έγκριση κυκλοφορίας από την αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ. Έγκριση απαιτείται για εγχωρίως παραγόµενα εκρηκτικά εξαιρουµένων των προερχοµένων από τις χώρες της ΕΟΚ εφόσον έχουν έγκριση κυκλοφορίας απο τη χώρα προέλευσής τους, που ικανοποιεί τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισµού. Σ’ αυτή την περίπτωση γνωστοποιούνται στο ΥΒΕΤ τα στοιχεία της έγκρισης και θεωρείται ότι οι ύλες αυτές έχουν εφοδιασθεί µε έγκριση κυκλοφορίας ενώ έχουν εφαρµογή οι υπόλοιπες διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου.
Τα ήδη κυκλοφορούντα εκρηκτικά πρέπει να εφοδιασθούν µε έγκριση κυκλοφορίας εντός 6µήνου από της ισχύος του παρόντος κανονισµού. ∆εν υπάγονται στις ρυθµίσεις του άρθρου 47-50, τα φυσίγγια κυνηγίου και τα καψύλια των φυσιγγίων κυνηγίου.
2. α) Η έγκριση κυκλοφορίας χορηγείται ύστερα από αίτηση του ενδιαφεροµένου και εφόσον πληρούνται οι ∆ιατάξεις σχετικά µε την ποιότητα, τη συσκευασία και τη σήµανση εκρηκτικών.
β) Έγκριση µπορεί να µη χορηγηθεί αν ο αιτών δεν έχει τον κατάλληλο εξοπλισµό και πείρα που να εξασφαλίζει ότι τα προϊόντα που θα παραχθούν θα ανταποκρίνονται ως προς την σύνθεση και λοιπά χαρακτηριστικά σ’ αυτό που αναφέρονται στην αίτηση για την έγκριση κυκλοφορίας.
γ) Χορηγηθείσα έγκριση µπορεί να ανακληθεί, να τεθεί υπο περιορισµούς ή όρους αν αυτό επιβάλλεται ζωής και της υγείας των εργαζοµένων ή τρίτων προσώπων ή υλικών.
3. Η αίτηση για χορήγηση έγκρισης κυκλοφορίας πρέπει να συνοδεύεται από τεχνική ανάλυση- µελέτη η οποία θα περιέχει όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εκρηκτικής ύλης σύµφωνα µε τις απαιτήσεις σχετικών µε την εκρηκτική ύλη Ειδικών Κανονισµών και αποφάσεων του ΥΒΕΤ.
Γενικά θα περιέχονται:
α) Το είδος της συσκευασίας (ή συσκευασιών) και η σήµανση (ήτοι βάρος µονάδας, είδος υλικού συσκευασίας ενδείξεις από τις συσκευασίας λοιπές αναγραφές κλπ.).
β) Το είδος της συσκευασίας (ή συσκευασιών) και η σήµανση (ήτοι βάρος µονάδας, είδος υλικού συσκευασίας ενδείξεις επί της συσκευασίας λοιπές αναγραφές κλπ.)
γ) Η εκατοστιαία σύσταση και ο χηµικός τύπος των συστατικών της εκρηκτικής ύλης και αναλυτική µέθοδος ελέγχου αυτής.
δ) Οι κατεργασίες και επεξεργασίες που εφαρµόζονται στα διάφορα συστατικά της εκρηκτικής ύλης περιληπτικά.
ε) Ανοχές της εκρηκτικής ύλης σε κρούση-τριβή και θερµοκρασία.
στ) Οι φυσικές ιδιότητες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της εκρηκτικής ύλης, ήτοι πυκνότης, ογκοµετρικό βάρος, όγκος εκλυοµένων αερίων, δοκιµή HESS ταχύτης εκρήξεως, εκλυοµένη ενέργεια και ευαισθησία.
ζ) Η οµάδα επικινδυνότητας και συµβιβαστότητας που πρέπει να καταταγεί η εκρηκτική ύλη σύµφωνα µε τις ιδιότητές της και τα κριτήρια κατατάξεως, όπως αυτά αναφέρονται στα οικεία κεφάλαια του κανονισµού αυτού.
η) Η θεωρητική εξίσωση αποσύνθεσης της εκρηκτικής ύλης.
θ) Τέλος οτιδήποτε άλλα στοιχεία καθορίζουν άλλες σχετικές ∆ιατάξεις ή κριθούν απαραίτητα από την αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ.
Σε περίπτωση που η σύνθεση µιας εκρηκτικής ύλης αποτελεί ευρεσιτεχνία του αιτούντος καταχωρηµένη σύµφωνα µε το Νόµο, τα στοιχεία γ,δ ανωτέρω µπορούν να παραληφθούν αν από το ΥΒΕΤ δεν θεωρηθούν απαραίτητα για τη χορήγηση της έγκρισης.
Στα παραπάνω οι τιµές των διαφόρων παραµέτρων θα δίνονται σε διεθνώς παραδεκτές µονάδες και παράλληλα θα δίδονται τα ανώτερα και κατώτερα όρια παραδοχής (ήτοι τα όρια πέρα από τα οποία η εκρηκτική ύλη θα θεωρείται µη κανονική). Προκειµένου περί αντικειµένων µε εκρηκτική ύλη και στην περίπτωση που η περιεχόµενη εκρηκτική ύλη έχει ήδη λάβει έγκριση κυκλοφορίας στην αίτηση θα αναφέρονται µόνο τα στοιχεία α,β και ζ.
4. Η αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ µετά την παραλαβή της παραπάνω αίτησης.
α) Ελέγχει τα υποβαλλόµενα στοιχεία ως προς την ακριβή επιστηµονική τους αναγραφή.
β) Εκτελεί κατά την κρίση της µέρος ή το σύνολο των δοκιµών που απαιτούνται προς έλεγχο της ορθότητας των υποβαλλοµένων στοιχείων. Οι δοκιµές πραγµατοποιούνται σε προσκοµιζόµενο δείγµα και σε κατάλληλο εργαστηριο ή στο εργαστήριο του αιτούντος.
γ) Εξετάζει την συµφωνία των διαφόρων παραµέτρων και χαρακτηριστικών της εκρηκτικής ύλης µε ισχύουσες ∆ιατάξεις. Στην περίπτωση µη ύπαρξης ∆ιατάξεων της Ελληνικής Νοµοθεσίας, που θα καλύπτουν πλήρως το θέµα η αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ για να µορφώσει γνώµη µπορεί να χρησιµοποιήσει ∆ιατάξεις που ισχύουν σε άλλα Κράτη της ΕΟΚ ή ακόµη επιστηµονική ελληνική και ξένη σχετική βιβλιογραφία.
δ) Πραγµατοποιεί κατά την κρίση της έλεγχο στις µηχανολογικές και λοιπές εγκαταστάσεις του αιτούντος προς διαπίστωση της ικανοποιήσεως των απαιτήσεων της παραγράφου 2β ανωτέρω.
5. Εντός µηνός το αργότερο από της υποβολής της αίτησης µε όλα τα απαιτούµενα στοιχεία η αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ µε απόφασή της:
α) Χορηγεί έγκριση κυκλοφορίας που είναι αόριστης χρονικής ισχύος εφόσον δεν αλλάξει κάποιο από τα χαρακτηριστικά της εκρηκτικής ύλης πέρα από τα όρια παραδοχής ή δεν προκύψουν νεώτερα σχετικά επιστηµονικά δεδοµένα.
β) Αρνείται αιτιολογηµένα τη χορήγηση έγκρισης σε περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι σχετικές απαιτήσεις.
γ) Χορηγεί έγκριση µε περιορισµούς, όρους ή προϋποθέσεις.
6. Οι αρµόδιες υπηρεσίες του ΥΒΕΤ και του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης πραγµατοποιούν από κοινού ή µεµονωµένα κατά την κρίση τους δειγµατοληπτικούς ελέγχους, προς εξακρίβωση τήρησης των στοιχείων της έγκρισης κυκλοφορίας.
1. Προς παρακολούθηση της ποιότητας των πρώτων υλών, των ενδιαµέσων και των τελικών προϊόντων εκρηκτικών υλών κάθε εργοστάσιο πρέπει να έχει στη διάθεσή του κατάλληλο εξοπλισµένο χηµείο και πεδίο δοκιµών.
Μέρος ή και το σύνολο των σχετικών ελέγχων µπορεί να γίνονται σε εγκαταστάσεις που δεν είναι µέσα στον εργοστασιακό χώρο, (π.χ. σε κλαδικό εργαστήριο εκρηκτικών) εφόσον αυτό είναι εφικτό από τις αποστάσεις και τις απαιτήσεις της παραγωγικής διαδικασίας.
2. Το χηµείο και το πεδίο δοκιµών πρέπει να είναι εξοπλισµένα µε τον κατάλληλο εργαστηριακό και λοιπό εξοπλισµό και εφοδιασµένα µε την απαραίτητη ελληνική και διεθνή επιστηµονική βιβλιογραφία σχετικά µε τα εκρηκτικά.
3. Στο χηµείο θα προίσταται πτυχιούχος ανωτάτης σχολής Χηµικός ή Χηµικός Μηχανικός.
4. Σε κάθε εργοστάσιο θα τηρείται ηµερολόγιο βιβλίο, θεωρηµένο από το ΥΒΕΤ, στο οποίο θα αναγράφονται τα αποτελέσµατα όλων των πραγµατοποιουµένων δοκιµών και ελέγχων.
5. Ο αγοραστής ή καταναλωτής εκρηκτικών έχει το δικαίωµα να παρίσταται ή εκπροσωπείται κατά την διάρκεια των διαφόρων ελέγχων των προϊόντων που θα προµηθευθεί.
6. Ο ποιοτικός έλεγχος των εκρηκτικών µπορεί να γίνεται και σε κλαδικό εργαστήριο εκρηκτικών στο οποίο µπορούν να συµµετέχουν τα εργοστάσια παραγωγής εκρηκτικών, οι καταναλωτές των εκρηκτικών και κάθε άλλος φορέας που έχει νόµιµο ενδιαφέρον από τη λειτουργία τέτοιου εργαστηρίου.
Το κλαδικό εργαστήριο εκρηκτικών θα µπορεί ακόµη να παρέχει τεχνική υποστήριξη σε θέµατα που σχετίζονται µε τον κανονισµό αλλά και γενικώτερα σε θέµατα εκρηκτικών σε κάθε δηµόσιο ή ιδιωτικό φορέα που θα ενδιαφερθεί σχετικά. Οι όροι παροχής Υπηρεσιών καθώς και όλες οι σχετικές µε την ίδρυση και λειτουργία του λεπτοµέρειες θα καθορίζονται στις αντίστοιχες νοµικές πράξεις.
1. Η συσκευασία των εκρηκτικών πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εξασφαλίζεται:
α) Η µη παραµόρφωση των περιεχοµένων προϊόντων.
β) Η µη επίδραση υγρασίας ή άλλων εξωτερικών παραγόντων που θα µπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα, την ασφάλεια και σταθερότητα των εκρηκτικών υλών. Η χρήση κατάλληλων πλαστικών µέσων συσκευασίας, κηροµένου χάρτη κλπ. µπορεί κατά περίπτωση να ικανοποιήσει τις πιο πάνω απαιτήσεις.
2. Η µέγιστη ποσότητα εκρηκτικής ύλης σε µια συσκευασία δεν πρέπει να ξεπερνά τα 50KG.
3. Εκρηκτικά που προορίζονται για µεταφορά διά θαλάσσης, σιδηροδροµικώς, οδικώς κλπ. πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές συσκευασίας και σήµανσης που ισχύουν για το αντίστοιχο µεταφορικό µέσο.
Εκρηκτικές ύλες προοριζόµενες για εξαγωγή πρέπει να πληρούν τους αντίστοιχους διεθνείς κανονισµούς (IMO CODE για µεταφορά διά θαλάσσης ΑDD για οδική µεταφορά κλπ.).
4. Ενδείξεις σχετικά µε τη στοιβασία και την αποθήκευση πρέπει να αναγράφονται επί της συσκευασίας των εκρηκτικών.
5. Οι εντός κιβωτίων περιεχόµενες σε υποσυσκευασία εκρηκτικές ύλες (π.χ. υπό µορφή φυσιγγίων) θα πρέπει µε τρόπο σαφή και απλό να υποδηλώνουν το είδος της εκρηκτικής ύλης (π.χ. µε κατάλληλες χρωµατικές ενδείξεις).
1. Στην εξωτερική συσκευασία εκρηκτικών πρέπει υποχρεωτικώς να αναγράφονται οι πιο κάτω ενδείξεις:
α) Εταιρεία παραγωγής.
β) Είδος εκρηκτικού-αριθµός έγκρισης κυκλοφορίας ΥΒΕΤ-Οµάδα επικινδυνότητας και συµβιβαστότητας.
γ) Ηµεροµηνία παραγωγής και µερίδα παραγωγής.
δ) Καθαρό βάρος περιεχόµενης εκρηκτικής ύλης.
ε) ∆ιαστάσεις και βάρος φυσιγγίων αν η εκρηκτική ύλη είναι σε µορφή φυσιγγίων.
2. Προκειµένου για εκρηκτικές ύλες στο εσωτερικό της συσκευασίας θα πρέπει να υπάρχει κάρτα χαρακτηριστικών. Σ’ αυτή θα αναγράφονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά της εκρηκτικής ύλης συµπεριλαµβανοµένων οπωσδήποτε των παρακάτω;
α) Αντοχή σε κρούση-τριβή-θερµοκρασία,.
β) Ταχύτητα εκρήξεως σε µέτρα/SEC.
γ) ∆οκιµή HESS σε ΜΜ.
δ) Πυκνότητα εκρηκτικής υλης σε GR/LT.
ε) Όγκος εκλοµένων αερίων (Υπό Κ.Σ.) σε LT/KG εκρηκτικής ύλης.
στ) Ευαισθησία σε ΜΜ.
ζ) Ισχύς της εκρ. ύλης επί τοις εκατό. Σαν εκατό λαµβάνεται η γόµµα (92% τρινιτρογλυκερίνη+8% νιτροβάµβακας).
Οι ανωτέρω αναγραφόµενες ενδείξεις πρέπει να συµφωνούν µε τα στοιχεία της έγκρισης του ΥΒΕΤ και µε τα πραγµατικά χαρακτηριστά της εκρ. υλης.
3. Για τα πλήρη πυροµαχικά στην κάρτα χαρακτηριστικών θα αναγράφονται τα στοιχεία που οι αντίστοιχες προδιαγραφές απαιτούν εφόσον υφίστανται τέτοιες. Ανάλογα ισχύουν και για τα υπόλοιπα αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη.
1. Αρµόδια όργανα για τον έλεγχο εφαρµογής του Κανονισµού αυτού είναι οι οικείες, σύµφωνα µε τον Οργανισµό του ΥΒΕΤ Υπηρεσίες του. Ο αναπληρωτής Υπουργός ΒΕΤ µπορεί µε απόφασή του, να εκδίδεται µε γνώµη της επιτροπής του άρθρου 3 να αναθέσει τον έλεγχο εφαρµογής του Κανονισµού αυτού και σε άλλα όργανα.
Αρµοδιες για τον έλεγχο εφαρµογής του Κανονισµού αυτού είναι και οι οικείες Υπηρεσίες του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης, για θέµατα αρµοδιότητάς τους.
2. Τα αρµόδια όργανα ελέγχου έχουν δικαίωµα ελεύθερης εισόδου σε εργοστάσια και αποθήκες εκρηκτικών για τον έλεγχο τήρησης των διατάξεων του παρόντος. Μπορεί ακόµα να λαµβάνουν δείγµατα για έλεγχο και να χρησιµοποιούν τον εργαστηριακό εξοπλισµό των εργοστασίων. Τα εργοστάσια εκρηκτικών µε µέριµνα του ∆ιευθυντή παραγωγής και τα αρµόδια όργανα των αποθηκών εκρηκτικών υποχρούνται να παρέχουν κατάλληλη συνοδεία στα παραπάνω όργανα κατά τη διάρκεια των ελέγχων καθώς και κάθε άλλη διευκόλυνση στο έργο τους.
3. Για κάθε παράβαση που βεβαιώνεται από τα αρµόδια όργανα συντάσσεται από αυτά σχετική έκθεση, η οποία υποβάλλεται µέσα σε πέντε (5) το αργότερο ηµέρες, στην αρµόδια υπηρεσία του ΥΒΕΤ, ενώ αντίγραφό της κοινοποιείται στον παραβάτη και στην κατά τόπο αρµόδια Αστυνοµική Αρχή.
1. Στους παραβάτες των διατάξεων του Γενικού ή των Ειδικών Κανονισµών εκρηκτικών, πέρα από τις κυρώσεις που προβλέπονται από τον ΑΝ 207/1967 (ΦΕΚ 216/Α) επιβάλλεται πρόστιµο, µέχρι ένα εκατοµµύριο (1.000.000) δραχµές.
2. Για τη διάθεση στην κατανάλωση εκρηκτικών χωρίς έγκριση κυκλοφορίας ή για την κυκλοφορία εκρηκτικών, τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις και όρους των διατάξεων του παρόντος που αφορούν την ποιότητα, τη συσκευασία και τη σήµανση, επιβάλλεται, πέρα από την κατάσχεσή τους και πρόστιµο από 500.000 έως 1.000.000 δραχµές.
3. Στους παραβάτες των διατάξεων του Γενικού ή των Ειδικών Κανονισµών εκρηκτικών, δύναται να επιβάλλεται και προσωρινή, µέχρι τριών (3) µηνών ή και οριστική αφαίρεση των σχετικών αδειών εισαγωγής, παρασκευής, εµπορίας, αγοράς, µεταφοράς, κατανάλωσης εκρηκτικών υλών, ανάλογα µε την σοβαρότητα της παράβασης, µε απόφαση των αρµοδίων Υπηρεσιών του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης που χορήγησαν τις πιο πάνω άδειες και κατά την κρίση των Υπηρεσιών αυτών, ανεξάρτητα από την αφαίρεση ή µη των σχετικών αδειών λειτουργίας εργοστασίου παραγωγής ή αποθηκών των παραπάνω υλών.
Κατά της σχετικής απόφασης, επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του Υπουργού ∆ηµόσιας Τάξης, εντός προθεσµίας ενός (1) µηνός, από της κοινοποίησής της στον ενδιαφερόµενο.
4. Οι επιβαλλόµενες διοικητικές ποινές και την κατά τόπο αρµόδια Αστυνοµική Αρχή, ενώ οι αρµόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης κοινοποιούν στο ΥΒΕΤ τις κυρώσεις που επιβάλλουν σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην παράγραφο 3.
1. Ο παρών Κανονισµός εφαρµόζεται για µεν τα νέα εργοστάσια και αποθήκες από τη δηµοσίευσή του στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως για δε τα ήδη λειτουργούντα 6 µήνες µετά τη δηµοσίευσή τους στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως µε τις παρακάτω εξαιρέσεις;
α) Κτίρια και εγκαταστάσεις που κατά τη δηµοσίευση στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως του Κανονισµού αυτού έχουν καλυφθεί µε άδεια εγκαταστάσεως, µηχανολογικής ή κτιριακής επεκτάσεως ή εκσυγχρονισµού η άδεια λειτουργίας εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις που ίσχυαν κατά τη λήψη της σχετικής αδείας.
β) Μηχανολογική και κτιριακή επέκταση και εκσυγχρονισµός νόµιµα υφισταµένων και λειτουργούντων εργοστασίων και αποθηκών εκρηκτικών διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος Κανονισµού.
Παρέκλιση από τις αποστάσεις που ορίζονται στο άρθρο 2 παρ. 2 µπορεί να υπάρξει µε απόφαση του ΥΒΕΤ ύστερα από γνώµη της Επιτροπής του άρθρου 3 και εφόσον µε την επέκταση ή τον εκσυγχρονισµό δεν επέρχεται επιδείνωση από άποψη ασφαλείας της ύδη υφισταµένης κατάστασης.
γ) από την έναρξη ισχύος του κανονισµού αυτού παύει να ισχύει κάθε άλλη διάταξη που αντίκειται στα ρυθµιζόµενα µε τον Κανονισµό αυτό θέµατα.
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Ι. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ |
∆ΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ Γ. ΠΕΤΣΟΣ |
ΑΝΑΠΛ. ΠΕΡΙΒ. ΧΩΡ/ΞΙΑΣ ΚΑΙ ∆ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Μ. ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ |
AΝΑΠΛ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΤΕΧΝ/ΓΙΑΣ Κ. ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ |
ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Ι. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
2.1. Η ταξινόµηση των εκρηκτικών σε οµάδες συµβιβαστότητας και επικινδυνότητας είναι χρήσιµη στη θέσπιση κανόνων ασφαλείας και γίνεται µε βάση τις ιδιότητες των εκρηκτικών και τη συµπεριφορά τους σε πυρκαγιές και εκρήξεις. Ειδικότερα η οµάδα κινδύνου χρησιµεύει στον προσδιορισµό των αποστάσεων ασφαλείας και η οµάδα συµβιβαστότητας στη θέσπιση κανόνων για την αποθήκευση και την µεταφορά εκρηκτικών.
2.2.1. Ένα εκρηκτικό µπορεί να καταταγεί σε περισσότερες από µια οµάδες γιατί παρά το ίδιο όνοµα µπορεί να έχει διαφορετικές ιδιότητες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη και για τις εκρηκτικές ύλες που κυκλοφορούν µε εµπορικές ονοµασίες (π.χ. πυρίτιδες).
2.2.2. Στο συνηµµένο 1 περιλαµβάνονται εκρηκτικές ύλες (και µίγµατα εκρηκτικών υλών µε την εµπορική τους ονοµασία) µε την οµάδα επικινδυνότητας και συµβιβαστότητας καθώς και κατηγορίες αντικειµένων µε εκρηκτική ύλη.
2.2.3. Η κατάταξη των εκρηκτικών υλών που δεν περιέχονται στον κατάλογο (συν. 1) καθώς και των αντικειµένων µε εκρηκτική ύλη γίνεται από το ΥΒΕΤ κατά τη χορήγηση της έγκρισης κυκλοφορίας.
2.2.4. Για την κατάταξη των αντικειµένων µε εκρηκτική ύλη λαµβάνονται υπόψη οι οµάδες επικινδυνότητας-συµβιβαστότητας που ανήκουν οι περιεχόµενες εκρηκτικές ύλες (ή µίγµατα) τα τυχόν ενυπάρχοντα εναυσµατικά µέσα (καψύλια, πυροσωλήνες κλπ.), η κατασκευή των αντικειµένων µε εκρηκτική ύλη κλπ.
2.2.5. Ακόµη στην κατάταξη εκρηκτικών σε οµάδες κινδύνου και συµβιβαστότητας λαµβάνονται υπόψη οι σχετικοί κατάλογοι διεθνών κανονισµών (όπως π.χ. η κατάταξη των εκρηκτικών στον IMO CODE).
2.2.6. Σε περιπτώσεις που δεν είναι σαφής η οµάδα στην οποία πρέπει να καταταγεί ένα εκρηκτικό ζητείται η γνωµοδότηση της Συµβουλευτικής Επιτροπής του άρθρου 3.
2.3. Οι οµάδες συµβιβαστότητας και οι οµάδες επικινδυνότητας που αντιστοιχούν περιλαµβάνονται στον πιο κάτω πίνακα:
ΟΜΑ∆ΕΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΤΗΤΑΣ
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΟΜΑ∆ΕΣ ΕΠΙΚΙΝ∆ΥΝΟΤΗΤΑΣ
2.4. Οµάδες Επικινδυνότητας
Οι οµάδες επικινδυνότητας είναι οι πιο κάτω:
2.4.1. Οµάδα επικινδυνότητας 1.1. Τα εκρηκτικά της οµάδας αυτής µπορούν να κραγούν µαζικά. Το περιβάλλον κινδυνεύει από τις επιπτώσεις της πίεσης (ωστικά κύµατα), τις φλόγες και από ιπτάµενα τεµάχια και θραύσµατα. Σε αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη µε ισχυρό περίβληµα ή µε διάµετρο µεγαλύτερη από 60 ΜΜ εµφανίζεται ο κίνδυνος από βαρύτερα θραύσµατα.
2.4.2. Οµάδα επικινδυνότητας 1.2. Τα εκρηκτικά της οµάδας αυτής δεν εκρήγνυνται µαζικά. Αρχικά έχουµε µεµονωµένες εκρήξεις και µε την εξέλιξη του φαινοµένου έχουµε αύξηση των µαζικών εκρήξεων.
Οι επιπτώσεις από την πίεση (ωστικά κύµατα της έκρηξης) είναι µεγάλες στο περιβάλλον. Οι καταστροφές σε γύρω κτίρια είναι ασήµαντες και δεν υπάρχει κίνδυνος από ιπτάµενα αντικείµενα και ιπτάµενες φωτιές. Αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη που εκσφενδονίζονται µπορεί να εκραγούν κατά την πτώση τους και να µεταφέρουν φλόγες εκρήξεις. Για µεγάλου διαµετρήµατος (µεγαλύτερου από 60 ΜΜ) αντικείµενα υπάρχει κίνδυνος από δηµιουργία βαριών θραυσµάτων.
2.4.3. Οµάδα επικινδυνότητας 1.3. Τα εκρηκτικά της οµάδας αυτής δεν εκρήγνυνται µαζικά.
Κατακαίονται µε µεγάλη ταχύτητα. Κίνδυνος δηµιουργείται από φλόγες και εκποµπή θερµότητας.
Αντικείµενα µπορεί να εκραγούν µεµονωµένα, καιόµενες συσκευασίες και αντικείµενα µπορεί να κινηθούν βίαια. Ο κίνδυνος του περιβάλλοντος από θραύσµατα είναι µικρός. Οι οικοδοµές στο περιβάλλον δεν κινδυνεύουν από τις επιπτώσεις της πίεσης.
2.4.4. Οµάδα επικινδυνότητας 1.4. Εκρηκτικά της οµάδας αυτής δεν αποτελούν κανένα σοβαρό κίνδυνο.
Μεµονωµένα αντικείµενα µπορεί να εκραγούν. Τυχόν επιπτώσεις περιορίζονται κατά το πλείστον εντός της συσκευασίας. Ούτε φόβος µαζικής έκρηξης υπάρχει ούτε επικίνδυνα θραύσµατα ή ιπτάµενα τεµάχια δηµιουργούνται.
ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 1 στο παράρτηµα 2
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ
ΙΙ. Αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη: Πάσης φύσης αντικείµενα που περιέχουν εκρηκτικές ύλες.
Στα αντικείµενα µε εκρηκτική ύλη περιλαµβάνονται:
1) Πυροµαχικά: Βλήµατα διάφορα, ρουκέτες, νάρκες, χειροβοµβίδες και οπλοβοµβίδες, φυσίγγια διάφορα, προωθητικές γοµώσεις, βόµβες διαφόρων τύπων, πυροµαχικά εµπρηστικά, καπνογόνα, φωτιστιικά δακρυγόνα, τορπίλες κλπ.
2) Εναυσµατικά µέσα:Θρυαλίδες (βραδύκαυστος-ακαριαία), πυροσωλήνες διάφοροι, καψύλια διαφόρων τύπων, πυροκροτητές (ηλεκτρικοί - µη ηλεκτρικοί), ενισχυτές κλπ.
3) Πυροτεχνήµατα και πυροτεχνικά µέσα: ∆ιάφορων ειδών πυροτεχνήµατα, φυσίγγια σηµάτων κινδύνου για πλοία-σιδηροδρόµους κλπ.σήµατα καπνού, φωτοβολίδες διαφόρων τύπων, κροτίδες κλπ. που παρασκευάζονται µε βάση διάφορα µίγµατα (βλέπε παράρτηµα 4.13).
Στον προσδιορισµό των αποστάσεων ασφαλείας λαµβάνονται υπ' όψη:
1. Οι οµάδες επικινδυνότητας (βλέπε παράρτηµα 2).
2. Η ποσότητα της εκρηκτικής ύλης.
3. Το είδος της κατασκευής του κτιρίου.
4. Οι προστατευτικές εγκ/σεις.
3.1. Πριν από τον υπολογισµό των αποστάσεων πρέπει µε βάση τον αντίστοιχο Ειδικό Κανονισµό να εξετασθεί αν:
3.1.1. Έχουν καθορισθεί µέγιστες τιµές ποσοτήτων εκρ. υλών για ορισµένα επικίνδυνα κτίρια ή χώρους.
3.1.2. Απαιτούνται µεµονωµένα κτίρια.
3.1.3. Καθορίζονται εκεί ελάχιστες αποστάσεις.
3.2. Για τον υπολογισµό των αποστάσεων από ένα σηµείο (κτίριο, χώρο ή θέση) στο οποίο υπάρχουν εκρηκτικά πρέπει να υπολογισθεί όλη η ποσότητα της εκρηκτικής ύλης που υπάρχει, ήτοι πρέπει να συνυπολογισθούν.
3.2.1. Οι εκρηκτικές ύλες που βρίσκονται υπό επεξεργασία στις διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας.
3.2.2. Οι εκρηκτικές ύλες στο τελικό στάδιο ή που είναι ήδη συσκευασµένες (καθαρό είδος).
3.2.3. Οι εκρηκτικές ύλες που βρίσκονται σε αντικείµενα που περιέχουν εκρηκτική ύλη.
∆εν συνυπολογίζονται εκρηκτικές ύλες που βρίσκονται σε κατάσταση που δεν µπορούν να εκραγούν (π.χ. ένυδρος νιτροκυτταρίνη).
3.3. Η αρχιτεκτονική µορφή των κτιρίων και οι διάφορες προστατευτικές εγκ/σεις (προστατευτικά αναχώµατα, προστατευτικοί τοίχοι από χώµα κλπ.) λαµβάνονται υπόψη στους πίνακες 1,2,3,4 και 5 παρακάτω µε βάση τους οποίους υπολογίζονται οι αποστάσεις.
3.4. Υπολογισµός απόστασης
Για τον υπολογισµό των αποστάσεων κάθε επικίνδυνο κτίριο υπολογίζεται σαν πιθανός δότης (D) που µπορεί να θέσει σε κίνδυνο σε όλες τις κατευθύνσεις άλλα κτίρια (δέκτες Α). Έτσι πρέπει όλες οι κατευθύνσεις από το δότη (και όχι µόνο η κατεύθυνσης εκτόνωσης) να εξετάζονται σαν κατεύθυνση ενέργειας.
3.5. Οι αποστάσεις για τις οµάδες 1.1 και 1.3 υπολογίζονται µε βάση τον τύπο Ε=ΚΜ 1/3 όπου:
Ε = απόσταση σε µέτρα
Κ = συντελεστής που εξαρτάται από την οµάδα επικινδυνότητας το είδος της κατασκευής του κτιρίου τις προστατευτικές εγκ/σεις του δότη και δέκτη.
Μ = Ποσότητα της εκρηκτικής ύλης.
Στους πίνακες 1,2 (για την οµάδα 1.1.) και 5 (για την οµάδα 1.3.) δίδονται οι τιµές του Κ που θα χρησιµοποιηθούν στον τύπο (όταν έχουν καθορισθεί ελάχιστες αποστάσεις στους πίνακες ή στους Ειδικούς Κανονισµούς αυτές υπερισχύουν αν από τον τύπο υπολογίζεται µικρότερη απόσταση).
Όταν µπορούν να δηµιουργηθούν βαριά θραύσµατα πρέπει για την οµάδα 1.1. να χρησιµοποιηθεί ο πίνακας 2.
3.6. Για την οµάδα 1.2. έχουν ορισθεί ελάχιστες αποστάσεις (πίνακας 3 ή πίνακας 4 αν κατά την έκρηξη σχηµατίζονται βαριά αντικείµενα).
3.7. Για την οµάδα 1.4. ισχύει η ελάχιστη απόσταση των 10µ. µεταξύ των κτιρίων.
3.8. Σε οποιαδήποτε περίπτωση αν δεν ορίζεται κάτι διαφορετικό στο Γενικό ή στους Ειδικούς Κανονισµούς η ελάχιστη απόσταση είναι τα 10µ.
3.9. Σε κάθε περίπτωση η απόσταση υπολογίζεται και από το δότη και από τον δέκτη (αν φυσικά µπορεί ο δέκτης να γίνει δότης) χρησιµοποιουµένου του αντίστοιχου πίνακα.
Σαν απόσταση λαµβάνεται η µέγιστη τιµή που υπολογίζεται.
3.10. Υπαίθριοι χώροι στους οποίους υπάρχουν εκρηκτικά υπολογίζονται σαν κτίρια µε ελαφρά κατασκευή. Τα κτίρια του ακινδύνου µέρους του εργοστασίου υπολογίζονται και αυτά σαν δέκτες.
3.11. Αν σε ένα σηµείο υπάρχουν εκρ. ύλες διαφόρων οµάδων επικινδυνότητας υπολογίζεται η απόσταση ασφαλείας ξεχωριστά για κάθε οµάδα επικινδυνότητας και λαµβάνεται η µέγιστη τιµή που προκύπτει µε τις εξής εξαιρέσεις:
3.11.1. Για την οµάδα 1.4. χρησιµοποιείται σ' αυτήν την περίπτωση ο πίνακας 4.
3.11.2. Στην περίπτωση που έχουµε εκρ. ύλες των οµάδων 1.1 και 1.3. µαζί υπολογίζεται η απόσταση για την εκρ. ύλη της οµάδας 1.3 µε βάση τον πίνακα 5 και από την ολική ποσότητα (εκρηκτική ύλη οµάδας 1+1 εκρ. ύλη οµάδας 1.3) υπολογίζεται ξανά η απόσταση µε βάση τον πίνακα 1 (ή 2 αν αναµένεται η δηµιουργία βαριών θραυσµάτων). Λαµβάνεται η µέγιστη υπολογιζόµενη τιµή.
3.12 Στην περίπτωση που συνυπάρχουν τα εκρηκτικά των οµάδων 1.2 και 1.3 αναµένεται να µην εκραγούν µαζί ο υπολογισµός των αποστάσεων πρέπει να γίνεται όπως στις άλλες περιπτώσεις και όχι όπως αναφέρεται στην 3.11.2., παραπάνω (ήτοι να υπολογίζεται χωριστά για κάθε ποσότητα ή απόσταση και να λαµβάνεται η µέγιστη τιµή, όπως στην παρ. 1.11.1. ανωτέρω).
Επεξηγηµατικές παρατηρήσεις στους πίνακες
1. Στους πίνακες 1,2,3 και 4.
∆ότης D1: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας κτίριο καλυπτόµενο από χώµα
D2: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας µε ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση και στερεά κατασκευής στέγης.
D3: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας µε ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση και στερεά κατασκευής στέγης.
D4: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας χωρίς ανάχωµα η άλλες προστατευτικές εγκαταστάσεις.
∆έκτης Α1, Α5: καλυπτόµενο από χώµα
Α2, Α6: Με ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση η τοίχωµα αντίστασης και βαριά κατασκευή στέγης
Α3, Α7: Με ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση η τοίχωµα αντίστασης και ελαφρά κατασκευή στέγης
Α4, : Χωρίς ανάχωµα ή άλλες προστατευτικές εγκ/σεις.
Α9, : Κτίριο µε κίνδυνο πυρκαγιάς µε εκρηκτικές ύλες της οµάδας 1.3
Α10, : Ακίνδυνο κτίριο
Α11, : Κτίρια για παραγωγή. Κτίρια ακίνδυνου λειτουργικού µέρους
Α12, : Αλλα κτίρια. Κτίρια ακίνδυνου λειτουργικού µέρους
2. Στον πίνακα 5
∆ότης D1: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας κτίριο καλυπτόµενο από χώµα.
D2: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας τοίχος πυρασφαλής χωρίς ανοίγµατα.
D3: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας µε ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση. Εµποδίζονται τουλάχιστο οι φλόγες.
D4: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας χωρίς ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκατάσταση (ο τοίχος εµποδίζει τουλάχιστο τις φλόγες)
D5: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας πλευρά εκτόνωσης µε ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση.
D6: Στην κατεύθυνση της Ενέργειας πλευρά εκτόνωσης η παρόµοιο άνοιγµα στον τοίχο χωρίς ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση.
∆έκτης Α1, Α7: Κτίριο καλυπτόµενο από χώµα
Α2, Α8: Τοίχωµα χωρίς ανοίγµατα
Α3, Α9: Τοίχωµα. Εµποδίζει τουλάχιστον τις φλόγες µε πρόχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση.
Α4, Α10: Χωρίς ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση. Τοίχος εµποδίζει τουλάχιστο τις φλόγες
Α5, Α11: Πλευρά εκτόνωσης µε ανάχωµα η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση
Α6, Α12: Πλευρά εκτόνωσης η άλλα ανοίγµατα για το σκοπό αυτό χωρίς ανάχωµα, η παρόµοια προστατευτική εγκ/ση.
ΠΙΝΑΚΑΣ
Επιτρεπόµενος αριθµός ατόµων και ποσότητες υλικών για χώρους εργασίας και κτίρια. Εάν κάτι διαφορετικό δεν σηµειούται, ισχύουν οι αναφέροµενες στον Πίνακα ποσότητες υλών (ελεύθερος γοµώσεις) και ατόµων. Για συµπιεσµένα τεµάχια (πλακούντες) µπορούν να διπλασιασθούν οι αναφερόµενες ποσότητες.
4.4.1. Θέση και κατασκευαστικά στοιχεία των κτιρίων
4.4.1.1 .Η τρινιτροτολουόλη επιτρέπεται να παράγεται σε ιδιαίτερες µεµονωµένες εγκαταστάσεις οι οποίες πρέπει να απέχουν από άλλες εγκαταστάσεις τουλάχιστον 100 µέτρα. Η απόσταση αυτή µπορεί να µειωθεί µε απόφαση του ΥΒΕΤ µέχρι και κατά 50% αν παρεµβάλλονται κατάλληλα φυσικά ή τεχνητά εµπόδια (λοφίσκοι κλπ.).
4.4.1.2 .Τα διάφορα επικίνδυνα κτίρια καθώς και τα υπόστεγα και οι εξέδρες κατασκευάζονται από µη αναφλέξιµα υλικά. Στο κτίριο πλύσεως επιτρέπεται η χρήση ξύλου. Αίθουσες όπου εκλύονται ανθυγιεινοί ή εύφλεκτοι ατµοί πρέπει να είναι ψηλές και να αερίζονται καλά.
4.4.1.3 .Η νίτρωση και ο διαχωρισµός των προϊόντων της γίνεται σε ξεχωριστά πυρασφαλή κτίρια.
Οµοίως η τρινίτρωση πρέπει να γίνεται σε ξεχωριστή αίθουσα. Τα χρησιµοποιηθέντα για τη νίτρωση οξέα µετά το διαχωρισµό πρέπει να αποθηκεύονται µέχρι της περαιτέρω επεξεργασίας ή διάθεσής τους σε ιδιαίτερα προς τούτο δοχεία τα οποία ενδείκνυται να βρίσκονται εκτός του χώρου εγκατάστασης.
Ιδιαίτερη µέριµνα πρέπει να λαµβάνεται για την απορρόφηση και αδρανοποίηση των ατµών των οξέων και από την έξοδό τους στο περιβάλλον.
4.4.1.4 .το πλύσιµο, το στέγνωµα, η κοκκοποίηση και η ξήρανση πρέπει να γίνονται σε ξεχωριστά πυροσφαλή κτίρια. Το κτίριο ξηράνσεως πρέπει να έχει ξεχωριστά πυρασφαλή αναχώµατα. Αυτό δεν ισχύει αν για την ξήρανση χρησιµοποιούνται συσκευές συνεχούς λειτουργίας που δεν προκαλούν συσσώρευση τρινοτροτολουόλης.
4.4.1.5 Η ανακρυστάλωση του ακατέργαστου προϊόντος από εύφλεκτους διαλύτες (βενζόλιο, τολουόλη, αλκοόλη κλπ.) γίνεται σε ιδιαίτερο πυρασφαλές κτίριο που επιτρέπεται να είναι πολυόροφο. Οι συσκευές τοποθετούνται µε τέτοιο τρόπο ώστε να µην µεταδίδεται εύκολα η πυρκαγιά. Επίσης πρέπει να είναι στεγανές ώστε να µην µπορούν να διαφύγουν ατµοί µέσα στις αίθουσες. Οι άνω όροφοι και τα υπόστεγα έχουν έξοδο που οδηγεί αµέσως στο ύπαιθρο.
4.4.2. Αποθήκευση
4.4.2.1 .Συσκευασµένη τρινιτροτολούλη µπορεί να αποθηκεύεται και σε αποθήκες χωρίς αναχώµατα.
4.4.2.2 .Οι ελάχιστες αποστάσεις των αποθηκών από τα κτίρια του εργοστασίου όταν δεν υπάρχουν αναχώµατα ή κατάλληλα φυσικά εµπόδια είναι:
για ποσότητα µέχρι 5.000 κιλά 35 µέτρα
για ποσότητα 5.000 µέχρι 15.000 κιλά 60 µέτρα
για ποσότητα 15.000 µέχρι 30.000 κιλά 90 µέτρα
Οι πιο πάνω αποστάσεις µπορούν, κατόπιν γνωµοδότησηςτης Επιτροπής του άρθρου 3, µε απόφαση του Υπουργού να µειωθούν µέχρι και 50% αν παρεµβάλλονται κατάλληλα ανα χώµατα ή φυσικά εµπόδια.
4.4.2.3 Οι ελάχιστες αποστάσεις των αποθηκών µεταξύ τους για τις ποσότητες της προηγούµενης παραγράφου είναι αντίστοιχα 10,15 και 20 µέτρα (για τον υπολογισµό της απόστασης λαµβάνεται η αποθήκη µε τη µεγαλύτερη αποθηκευµένη ποσότητα).
4.4.3 Μέγιστος αριθµός ατόµων και µέγιστες ποσότητες
4.4.3.1 Η µέγιστη ποσότητα τρινιτροτολουόλης που επιτρέπεται να αποθηκεύεται σε µία αποθήκη είναι 30.000 κιλά. Για τα υπόλοιπα επικίνδυνα κτίρια δεν υπάρχει περιορισµός ποσοτήτων.
4.4.3.2 Ο αριθµός των ατόµων που επιτρέπεται να βρίσκονται σε κάθε επικίνδυνο κτίριο είναι ο απαιτούµενος για να εκτελέσει τις εργασίες που διεξάγονται εκεί.
4.4.3.3 Είναι υποχρεωτική η αποκλειστική απασχόληση Χηµικού ή Χηµικού Μηχανικού στις εγκαταστάσεις παραγωγής Τ.Ν.Τ.
4.4.4. Μηχανολογικές εγκαταστάσεις
4.4.4.1 Εγκαταστάσεις νίτρωσης. Τα δοχεία νίτρωσης πρέπει να φέρουν µηχανισµούς ανάδευσης, ελέγχου της θερµοκρασίας και αγωγούς για την αποµάκρυνση των παραγοµένων ατµών.
Οι ατµοί πρέπει να αναρροφούνται και εν συνεχεία µε κατάλληλες συσκευές να αδρανοποιούνται πριν από την έξοδο στο περιβάλλον.
Οι ψύκτες που είναι προσαρµοσµένοι µέσα στους αγωγούς εξαερισµού δεν πρέπει να συνδέονται µε άλλους ψύκτες, µε συσκευές νίτρωσης και σωλήνες διαφυγής.
Το σκέπασµα κάθε συσκευής νίτρωσης έχει ένα ή περισσότερα στηρίγµατα των οποίων η διατοµή πρέπει να είναι τουλάχιστον 1/10 της διατοµής της συσκευής νίτρωσης.
Η τροφοδότηση της συσκευής νίτρωσης µε οξέα και µε τις προς νίτρωση ουσίες πρέπει µε κατάλληλο µηχανισµό να συνδέεται µε τον αναδευτήρα και να σταµατάει στην περίπτωση που αυτός δεν λειτουργεί.
Κάθε συσκευή νίτρωσης πρέπει να έχει µηχανισµό ψύξης και δύο θερµόµετρα για τη µέτρηση της θερµοκρασίας. Για τη θέρµανση του µίγµατος νίτρωσης χρησιµοποιούνται θερµαντικά µέσα των οποίων η θερµοκρασία να µην ξεπερνά τους 1200C.Η µη υπέρβαση του ορίου αυτού εξασφαλίζεται µε αυτόµατο µηχανισµό.
Οι προς νίτρωση πρώτες ύλες πρέπει προηγουµένως να ελέγχονται αν µπορούν να επεξεργασθούν χωρίς ιδιαίτερο κίνδυνο.
Για τη λίπανση των διαφόρων στοιχείων των συσκευών νιτρώσεως χρησιµοποιούνται λιπαντικά που δεν αποσυντίθενται όταν έλθουν σε µίγµα µε το µίγµα νίτρωσης.
Η κανονική τροφοδοσία της συσκευής νίτρωσης µε τις διάφορες πρώτες ύλες καθώς και η τήρηση των προβλεποµένων θερµοκρασιών και χρόνων νίτρωσης πρέπει να επιβλέπεται από υπεύθυνο άτοµο µέσω τηλεοπτικής εγκ/σης από ασφαλή χώρο ευρισκόµενον εκτός των αναχωµάτων που περιβάλλουν το κτίριο της νίτρωσης. Οι συσκευές νίτρωσης δεν πρέπει να είναι από χυτοσίδηρο.
4.4.4.2 Εγκαταστάσεις ξήρανσης
Η θερµοκρασία στους χώρους ξήρανσης δεν πρέπει να ξεπερνά τους 600C. Σε περίπτωση ανάφλεξης τα αναπτυσσόµενα αέρια πρέπει να µπορούν να διαφεύγουν εύκολα.
4.4.5. ∆ιάφορα προφυλακτικά µέτρα
4.4.5.1 Οι χρησιµοποιούµενες για την παραγωγή τρινιτροτολουόλης φυγοκεντρικές µηχανές δεν επιτρέπεται να φρενάρουν διά τριβής. Κατά την ξήρανση, το άλεσµα και το κοσκίνισµα πρέπει να αποφεύγεται η τριβή µετάλλων επί µετάλλων.
4.4.5.2 Για τη στεγανοποίηση των καλυµµάτων και των αγωγών από τους οποίους ρέει τετηγµένη τρινιτροτολουόλη πρέπει να χρησιµοποιούνται ανοξείδωτα και άφλεκτα υλικά. Επίσης η µεταφορά της τετηγµένης τρινιτροτολουόλης πρέπει να γίνεται διά αναρροφήσεως και όχι διά ωθήσεως. Το κτύπηµα µε µεταλλικά αντικείµενα επί πηγµένης τρινιτροτολουόλης απαγορεύεται. Η κρούστα, οι ακαθαρσίες κλπ. καθαρίζονται προσεκτικά µε ζεστό νερό. Στις µεταφορές επιτρέπεται η χρήση ξύλινων δοχείων.
4.4.6. Γεύµατα-Καθαριότης
Απαγορεύεται η λήψη τροφής στους χώρους παραγωγής και επεξεργασίας τρινιτροτολουόλης Οι εργαζόµενοι στους χώρους αυτούς πρέπει να ενηµερώνονται για την επικινδυνότητα των υλών µε τις οποίες έρχονται σε επαφή και για τους κανόνες καθαριότητας και πρέπει να τηρούν (σχολαστική καθαριότητα των χεριών πριν από τη λήψη γεύµατος, λουτρό σε συχνά χρονικά διαστήµατα κλπ.).
4.4.7. Παραγωγή γοµώσεων από τρινιτροτολουόλη
4.4.7.1 Για την παραγωγή γοµώσεων από τρινιτροτολουόλη πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη εγκατάσταση.
Για τις αποστάσεις ισχύει η παρ. 4.4.1.1.4.4.7.2.Η τήξη και η χύτευση γίνονται σε ιδιαίτερα κτίρια πυρασφαλούς κατασκευής.
4.4.7.3 Η συµπίεση πρέπει να γίνεται σε ιδιαίτερα κτίρια. Κάθε συµπιεστής (πρέσσα) είναι έτσι τοποθετηµένος ώστε οι εργαζόµενοι εκεί να είναι κατά το δυνατόν ασφαλείς.
Για τις αποθήκες ισχύει η παράγραφος 4.4.2
4.5.1. Πεδίον εφαρµογής
Για τη γόµωση φυσιγγίων κυνηγίου και σκοποβολής ισχύουν:
4.5.1.1 Για ποσότητες µέχρι 100 KG άκαπνης πυρίτιδας 30.000 τεµάχια φυσιγγίων και 100.000 καψύλια εφαρµόζονται οι διατάξεις του παρόντος ειδικού κανονισµού.
4.5.1.2.Για ποσότητες που ξεπερνούν τα πιο πάνω όρια ισχύουν τα άρθρα 1 έως 53 και τα παραρτήµατα 1,2,3 του κανονισµού και οι παράγραφοι 4.5.3., 4.5.4 και 4.5.5. του Ειδικού Κανονισµού.
Στο παραπάνω σαν ποσότητες φυσιγγίων ή πυρίτιδος νοούνται τα υλικά αυτά εφόσον για οποιοδήποτε λόγο υπάρχουν στο οίκηµα που έχει εγκατασταθεί το εργαστήριο γοµώσεως.
4.5.2. Θέση και κτίριο εργαστηρίου γοµώσεως
4.5.2.1 Τα εργαστήρια γοµώσεως φυσιγγίων πρέπει να εγκαθίστανται σε κτίρια που δεν βρίσκονται οριζοντίως ή καθέτως σε επαφή µε κατοικίες και απέχουν τουλάχιστον 10 µέτρα από κτίρια ή θέσεις όπου γίνεται χρήση γυµνής φλόγας (οξυγονοκολλήσεις, καµίνια κλπ.) ή αποθηκεύονται ή κατεργάζονται εύφλεκτα ή εκρηκτικά υλικά.
Το κτίριο του γοµµωτηρίου πρέπει να έχει εµβαδόν τουλάχιστον 100 τ.µ. και το δάπεδό του να µη βρίσκεται περισσότερο από 1µ. κάτω από τη στάθµη του προ αυτού πεζοδροµίου.
4.5.3. Στοιχεία του κτιρίου του γοµωτηρίου.
4.5.3.1 Τα διάφορα οικοδοµικά υλικά του κτιρίου καθώς και τα διάφορα χωρίσµατα, ράφια κλπ. πρέπει να κατασκευάζονται από άκαυστο υλικό.
4.5.3.2 Το εργαστήριο γοµώσεως περιλαµβάνει εντός ενιαίου οικοδοµικού χώρου τα εξής διαµερίσµατα:
α) Αποθήκη πρώτων υλών (πυρίτιδας, καλύκων, λοιπών υλικών).
β) ∆ιαµέρισµα γοµµωτηρίου όπου θα υπάρχουν τα µηχανήµατα γοµώσεως των φυσιγγίων. Στον ίδιο χώρο µπορεί να γίνεται και η συσκευασία των φυσιγγίων.
γ) Αποθήκη ετοίµων προϊόντων. Ο χώρος αυτός µπορεί να χρησιµεύει και για πρατήριο πωλήσεως.
Ο διαχωρισµός των παραπάνω διαµερισµάτων να γίνεται µε σταθερά χωρίσµατα ύψους 1,80µ. τουλάχιστον.
4.5.3.3 Η ύπαρξη ευφλέκτων υλών στους χώρους του εργαστηρίου απαγορεύεται.
Επίσης στους χώρους αυτούς απαγορεύεται το κάπνισµα και κάθε χρήση φλόγας. Η απαγόρευση αυτή γίνεται γνωστή µε ευδιάκριτη πινακίδα. Για τα υπόλοιπα µέτρα πυρασφαλείας ισχύουν τα οριζόµενα στην εγκεκριµένη µελέτη πυροπροστασίας.
4.5.3.4 Στα ανοίγµατα του κτιρίου που έχουν τοποθετηθεί υαλοπίνα κες πρέπει να τοποθετείται εξωτερικά προστατευτικό µεταλ λικό πλέγµα.
4.5.4. Εγκαταστάσεις
4.5.4.1.Τα µηχανήµατα γοµώσεως φυσσιγγίων πρέπει να είναι κατάλληλα κατασκευασµένα ώστε κατά τη λειτουργία τους να µη δηµιουργούνται κίνδυνοι ανάφλεξης λόγω τριβής, κρούσης ή οποιασδήποτε άλλης αιτίας λ.χ. στατικού ηλεκτρισµού.
4.5.4.2 .Η συνολική ποσότητα πυρίτιδας στο µηχάνηµα γοµώσεως φυσσιγγίων δεν πρέπει σε καµιά χρονική στιγµή να ξεπερνά το 1 KG.
Πιστοποιητικό καταλληλότητας του µηχανήµατος γοµώσεως πρέπει να υποβάλλεται στο ΥΒΕΤ µαζί µε την αίτηση για άδεια λειτουργίας.
4.5.4.3 Στην ηλεκτρική εγκατάσταση στο εργαστήριο γοµώσεως χρησιµοποιείται ηλεκτρολογικό υλικό αντιεκρηκτικού τύπου. Το µηχάνηµα γοµώσεως πρέπει να είναι κατάλληλα γειωµένο ώστε να διαφεύγουν ευχερώς τυχόν δηµιουργούµενα ηλεκτροστατικά φορτία.
4.5.5. Άλλα προφυλακτικά µέσα
4.5.5.1 .Στον χώρο του γοµωτηρίου οι τοίχοι και τα πατώµατα πρέπει να είναι λεία και να µη φέρουν οπές ή ρωγµές όπου µπορεί να δηµιουργηθεί συσσώρευση πυρίτιδας.
4.5.5.2 Το µηχάνηµα γοµώσεως ως επίσης και ο χώρος του γοµωτηρίου µετά το πέρας της καθηµερινής εργασίας καθορίζεται επιµελώς.
4.5.5.3Επισκευές σε κτίρια ή εγκαταστάσεις γίνονται αφού πρώτα αποµακρυνθούν όλες οι ποσότητες εκρηκτικών (πυρίτιδας καψυλίων κλπ.) που υπάρχουν εκεί.
4.5.5.4 Σκουπίδια και απορρίµµατα που περιέχουν πυρίτιδα αποµακρύνονται καθηµερινώς µε µέριµνα και ευθύνη του ιδιοκτήτη του εργαστηρίου γοµώσεως για να µη δηµιουργηθούν κίνδυνοι από αυτά.
4.5.5.5.Η αποθήκευση καψυλίων, φυσσιγγίων και άκαπνης πυρίτιδας γίνεται σε ξεχωριστές θέσεις στους διάφορους χώρους του εργαστηρίου γοµώσεως.
4.5.5.6 Η δοκιµή των φυσσιγγίων γίνεται σε ειδικές προς τούτο κλειστές στοές ή µακριά από κατοικηµένες περιοχές.
4.5.6. Για εγκαταστάσεις που περιλαµβάνουν µόνο τοποθέτηση καψυλίων επί φυσσιγγίων έχουν εφαρµογή οι παράγραφοι 4.5.1., 4.5.2., 4.5.3., 4.5.4. (πλην 4.5.4.2., 4.5.4.3.).
Ο αριθµός καψυλίων της παρ. 4.5.1.1. γίνεται για την περίπτωση αυτή 300.000 συνολικά (είτε τοποθετηµένα είτε όχι επί φυσσιγγίων).
4.6.1. Θέση εγκαταστάσεων
4.6.1.1 Η εγκατάσταση οποιουδήποτε συνεργείου απογόµωσης, πρέπει να απέχει τουλάχιστον 50µ. από την περίφραξη.
4.6.1.2. Κατ' εξαίρεση και µε άδεια του Υπουργείου Βιοµηχανίας επιτρέπεται η προσωρινή για µέχρι 3 µήνες το πολύ αποθήκευση των προς αδρανοποίηση πυροµαχικών στο ύπαιθρο µε την προϋπόθεση ότι θα απέχουν από τις άλλες εγκαταστάσεις 100µ. και από την περίµετρο τουλάχιστον 50µ.
4.6.2. Άλλα προφυλακτικά µέσα
4.6.2.1. Η αδρανοποίηση των πυροµαχικών εκτελείται από πυροτεχνουργό. Αν τα πυροµαχικά προέρχονται από εκποίηση αποθεµάτων των Εν. ∆υνάµεων ακολουθούνται πιστά οι σχετικές οδηγίες του.
4.6.2.2 .Η αποκοχλίωση των πυροσωλήνων γίνεται σε θέση εµβαδού τουλάχιστον 4Χ4 περιβαλλοµένη από αναχώµατα ύψους τουλάχιστον 3µ. Σε κάθε θέση πρέπει να υπάρχει ένας µόνο σφικτήρας (µέγγενη) και τα βλήµατα προσαρµόζονται ανά ένα. Ο χειριστής της αποκοχλιωτικής µηχανής πρέπει να βρίσκεται πίσω από το ανάχωµα.
4.6.2.3 Οι πυροσωλήνες µέχρι του ποντισµού των φυλλάσσονται σε θέση περιβαλλόµενη µε ανάχωµα και για χρονικό διάστηµα µέχρι 3 µήνες το πολύ.
4.6.2.4 Επίσης πυροµαχικά που έχουν υποστεί αλλοιώσεις τέτοιες που να µην ενδείκνυται η αδρανοποίησή τους πρέπει να µεταφέρονται σε θέση περιβαλλόµενη µε ανάχωµα και να παραµένουν εκεί µέχρι του ποντισµού τους.
4.6.2.5 Η παραλαβή της εκρηκτικής ύλης από τα βλήµατα γίνεται µε τη βοήθεια ατµού σε υδρόλουτρο και η θερµοκρασία του να µην ξεπερνά τους 100 0C.
4.7.1. Εγκαταστάσεις
4.7.1.1 Γενικά
Όλα τα κτίρια επεξεργασίας της άκαπνης πυρίτιδαε είναι κατασκευασµένα από πυρασφαλή υλικά.
Τα κτίρια ανάµειξης, συµπίεσης και υδάτωσης διάτρητης πυρίτιδας επιτρέπεται να έχουν περισσότερους από ένα όροφο.
Στο εσωτερικό των κτιρίων λαµβάνεται µέριµνα ώστε να εµποδίζεται η µετάδοση της φωτιάς από τη µία θέση εργασίας στην άλλη.
Οι χώροι εργασίας και ιδιαίτερα οι χώροι κοπής, ανάµειξης και συσκευασίας πρέπει να διαθέτουν ικανοποιητικό αριθµό από πόρτες ώστε να είναι εύκολη η έξοδος. Για κτίρια χωρίς εκτονούµενες πλευρές πρέπει να είναι εύκολη η έξοδος. Για κτίρια χωρίς εκτονούµενες πλευρές πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 2 πόρτες που να οδηγούν κατ' ευθείαν στο ύπαιθρο.
Επικίνδυνα κτίρια επιτρέπεται να έχουν ένα µόνο χώρο εργασίας. Στην περίπτωση που τα κτίρια είναι κατασκευασµένα µε εκτονούµενες πλευρές επιτρέπεται να υπάρχουν περισσότεροι χώροι εργασίας διαχωρισµένοι µε τοίχους αντίστασης και να προεξέχουν τουλάχιστον κατά 1µ. στο µέρος της πλευράς εκτόνωσης. Σε κάθε χώρο εργασίας επιτρέπεται να υπάρχουν το πολύ 750 KG πυρίτιδας.
Κτίρια στα οποία είναι τοποθετηµένα ξηραντήρια κενού, πρέπει να είναι κατασκευασµένα µε ελαφρά κατασκευή ή εκτονούµενες πλευρές. Σε κάθε χώρο επιτρέπεται να υπάρχει µόνο ένα ξηραντήριο. Οι διάφοροι χώροι διαχωρίζονται µεταξύ τους µε τοίχους αντίστασης.
Σε περίπτωση που η ροή της εργασίας το απαιτεί επιτρέπεται να υπάρχουν κοντά στα κτίρια επεξεργασίας της πυρίτιδας χώροι προσωρινής διαφύλαξης των ενδιαµέσων προϊόντων που διατηρούνται σε αναµονή µέχρι να προωθηθούν στο επόµενο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας.
Για κτίρια αποθήκευσης η µέγιστη επιτρεπτή ποσότητα είναι 30.000 κιλά.
Σε χώρους επεξεργασίας πυρίτιδας πρέπει να αποφεύγεται κατά το δυνατό η χρήση ιµάντων για κίνηση.
4.7.1.2 Ειδικά µέτρα για πολυδιάτρητη πυρίτιδα µε κατΆ όγκο βάρος κάτω των 400 GR/LT.
Κτίρια ξήρανσης ή ανάµειξης τέτοιας πυρίτιδας πρέπει να περιβάλλονται από προστατευτικά αναχώµατα, να είναι επι χωµατωµένα ή να έχουν εκτονούµενες πλευρές µε αντίστοι χα αναχώµατα. Η µεγαλύτερη επιτρεπόµενη ποσότητα απο θήκευσης τέτοιας πυρίτιδας είναι 10.000 κιλά.
4.7.1.3 Ειδικά µέτρα για νιτρο-γλυκερινούχο πυρίτιδα
Μέσα στο µανδύα του αναµεικτήρα η θερµοκρασία δεν πρέπει να ξεπερνά το ανώτατο επιτρεπόµενο όριο. Αυτό πρέπει να είναι σηµειωµένο εµφανώς πάνω στο θερµόµετρο.
Στα κτίρια που είναι τοποθετηµένα έλαστρα οι χώροι πρέπει να διαχωρίζονται µε τοίχους αντίστασης και στους δύο εξωτερικούς τοίχους να υπάρχει τουλάχιστο ανά µία πόρτα για τη γρήγορη έξοδο σε περίπτωση κινδύνου. Άνω των ελάστρων πρέπει να βρίσκονται δοχεία µε νερό τα οποία σε περίπτωση ανάφλεξης της πυρίτιδας ανατρέπονται µε τη βοήθεια ενεργοποιούµενου φωτοκυττάρου ή και µε µηχανικά µέσα.
Πρέπει να λαµβάνεται µέριµνα για τη γρήγορη απορρόφηση των ατµών που διαφεύγουν από τη µάζα της πυρίτιδας κατά την εξέλαση.
Τα έλαστρα πρέπει να λειτουργήσουν έτσι ώστε οι άξονες των κυλίνδρων να είναι παράλληλοι µε τους δύο εξωτερκούς τοίχους που έχουν πόρτες. Σε κάθε χώρο επιτρέπεται να υπάρχει ένα µόνο έλαστρο.
4.7.1.4 Ειδικά µέτρα για πιεστήρια πυρίτιδας χωρίς διαλυτικό χώρος του πιεστηρίου πρέπει να είναι εκτονούµενες πλευρές και να είναι χωρισµένος από το χώρο περισυλλογής των χορδών (ή ταινιών) µε διαχωριστικό τοίχο αντίστασης.
4.7.1.5 Η µάζα της πυρίτιδας επιτρέπεται να επεξεργάζεται στα έλα στρα και να συµπιέζεται στο ίδιο κτίριο µόνον όταν ο χώρος πιεστηρίου βρίσκεται στη µέση µεταξύ των δύο χώρων των ελάστρων. Τότε για τους χώρους αυτούς ισχύουν τα αναφερθέντα σχετικώς ανωτέρω.
4.7.2 Προφυλακτικά µέτρα κατά την παραγωγή
4.7.2.1 Νιτροκυταρινούχος πυρίτιδα (µονοβασική πυρίτιδα)
4.7.2.1.1Παρασκευή της µάζας ζυµώσεως.
Το µεταλλικό πλαίσιο του αναµεικτήρα πρέπει να είναι καλυµµένο µε µία επίστρωση η οποία να εµποδίζει τα απότοµα κτυπήµατα του δοχείου της Νιτροκυταρίνης κατά το άδειασµα. Η τροφοδοσία του αναµεικτήρα µε αιθέρα πρέπει να πραγµατοποιείται από ένα ογκοµετρικό µεταλλικό δοχείο σταθερά τοποθετηµένο στον τοίχο, µέσω ενός δικτύου ανθεκτικού στην πίεση. Σαν αέριο πιέσεως πρέπει να χρησιµοποιείται µόνο αδρανές έναντι του αιθέρα αέριο.
∆οχεία και δίκτυα σωληνώσεων για αιθέρα και αλκοόλη καθώς επίσης και οι αναµεικτήρες πρέπει να είναι απαραιτήτως γειωµένα. Πρόνοια ακόµη να λαµβάνεται για την αποφυγή δηµιουργίας σπινθήρων λόγω κτυπηµάτων.
4.7.2.1.2 Κοπή
Στις χειροκίνητες µηχανές η σιαγώνα για τη µοχλολεπίδα πρέπει να είναι καλυµµένη µε ξυλο ή παρόµοιο υλικό.
∆εν επιτρέπεται να συγκεντρώνονται υπολείµµατα πυρίτιδας πάνω στις σιαγώνες ή κάτω από τις λεπίδες.
4.7.2.1.3 Ξήρανση σε κενό
Η θερµοκρασία των αγωγών για τη θέρµανση των ξηραντηρίων κενού δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 850C.
Χορδές ή ταινίες πυρίτιδας τοποθετούνται σε δεµάτια ώστε να µη προεξέχουν οι άκρες τους. ∆εν επιτρέπεται να χρησιµοποιούνται σιδερένια ελατήρια σύνδεσης.
Κατά το άδειασµα από το ξηραντήριο πρέπει να προστατεύεται η πυρίτιδα από κτυπήµατα και τριβές.
Μετά το άδειασµα τα ξηραντήρια να καθαρίζονται καλά από υπολείµµατα πυρίτιδας.
4.7.2.1.4Ξήρανση µε θερµό αέρα
Η πυρίτιδα σε φύλλα να ξηραίνεται κατά το δυνατόν µέσα σε σάκκους. Πρόνοια να λαµβάνεται ώστε να µην επικολλώνται κοµµάτια πυρίτιδας σε γωνίες, σχισµές κλπ.
Μετά την ξήρανση κατά την περαιτέρω επεξεργασία λαµβάνεται υπόψη η ευαισθησία της πυρίτιδας έναντι του στατικού ηλεκτρισµού και γειώνονται τα µεταλλικά µέρη των µηχανών και συσκευών που χρησιµοποιούνται. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται τριβές και κτυπήµατα.
4.7.2.1.5.Κοσκίνισµα-γραφίτωση-αποµάκρυνση σκόνης
Από τα κόσκινα, τα τύµπανα και τους λοιπούς µηχανισµούς πρέπει να µπορεί να αποµακρύνεται εύκολα η σκόνη.
Τύµπανα στίλβωσης να είναι ελαφρά µόνο κλεισµένα.
Μέρη µηχανών που κυλίονται ή ολισθαίνουν το ένα πάνω στο άλλο πρέπει να είναι τοποθετηµένα ώστε να µην επι κάθεται µεταξύ τους πυρίτιδα.
4.7.2.1.6 Ανάµειξη και συσκευασία
Οι χώροι εργασίας δεν πρέπει να έχουν καµιά άµεση σύνδεση µεταξύ τους. Οι έξοδοι πρέπει να είναι εύκολα προσιτές και ελεύθερες από εµπόδια.
Οι συσκευές ανάµειξης πρέπει να είναι τοποθετηµένες σε µεµονωµένους ειδικούς χώρους, χωρισµένους µεταξύ τους µε τοίχους ανίστασης.
Να λαµβάνεται πρόνοια αποφυγής επικαθήσεων πάνω στους τοίχους.
Ο αριθµός των εργατών πρέπει να περιορίζεται στον απολύτως απαραίτητο και για τη χειρονακτική ανάµειξη πολυδιάτρητης πυρίτιδας που δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 άτοµα, για άλλα είδη πυρίτιδας τα 8 άτοµα και για µηχανική ανάµειξη τα 4 άτοµα.
Μετά τη συσκευασία τα δοχεία κλείνουν αµέσως και µεταφέρονται στις αποθήκες. Επιτρέπεται η χρήση επικασιτερωµένων και επιψευδαργυρωµένων καρφιών και βιδών.
4.7.2.1.7Αναρρόφηση και επανάκτηση αιθέρος και αλκοόλης.
Η αναρρόφηση των ατµών του αιθέρα και της αλκοόλης πρέπει να ρυθµίζεται έτσι ώστε να µη δηµιουργούνται µίγµατα αέρα και ατµού που µπορούν να εκραγούν στο δίκτυο των σωληνώσεων.
4.7.2.1.8 Aλλα προφυλακτικά µέτρα
Το καπάκι των αναµεικτήρων πρέπει να είναι ικανοποιητικά στεγανό. Κατά το άδειασµα οι ατµοί του αιθέρα απορροφώνται.
Υπολείµµατα από την παρασκευή της πυρίτιδας πρέπει να αποµακρύνονται προσεκτικά µε το χέρι και µε διαλύτη. Κατά την εξέλαση η υγρή ακατέργαστη µάζα πρέπει να µετατοπίζεται µε ξύλινες κουτάλες και πρέπει να αποφεύγεται η χρήση των χεριών. Τα ξύλινα εργαλεία να είναι λεία να µην έχουν σχισµές και να διατηρούνται καθαρά.
Οι ασχολούµενοι στην εξέλαση να φέρουν προστατευτικά δερµάτινα γάντια, και κουκούλες µε προστατευτικό για τον αυχένα.
Στα πιεστήρια να δίδεται προσοχή να µη γίνει υπέρβαση του ανώτατου επιτρεπτού ορίου θερµοκρασίας και πίεσης.
4.7.7.2 Ειδικά µέτρα κατά την παραγωγή Νιτρογλυκερινούχου πυρίτιδας
Οι παραπάνω παράγραφοι 4.7.2.1.2., 4.7.2.1.4., 4.7.2.1.5., 4.7.2.1.6., ανωτέρω έχουν εφαρµογή και εδώ.
Στους χώρους φύλαξης ακατέργαστου υλικού, στις αποθήκες και τα παραγωγικά τµήµατα του εργοστασίου η θερµοκρασία δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 100 C.
Αν απαιτείται ξήρανση του ακατέργαστου υλικού πρέπει να γίνεται σε θερµοκρασία όχι ανώτερη των 450 C.
Κατά την εκκίνηση των ελάστρων πρέπει να υπάρχει µηχανισµός που να εξασφαλίζει τη σταδιακή παράλληλη µετατόπισή τους.Πριν από την τροφοδοσία των ελάστρων το υλικό πρέπει να κατανέµεται οµοιόµορφα. ∆εν πρέπει να γίνεται υπέρβαση ανώτερης επιτρεπτής θερµοκρασίας. Πάνω από τα έλαστρα να υπάρχουν µηχανισµοί διαφυγής-εκτόνωσης φλόγας. Με το σταµάτηµα του κινητήρα πρέπει αµέσως να σταµατάνε και τα έλαστρα.
Οι κύλινδροι πρέπει να µπορούν να αποµακρυνθούν τόσο ώστε το µεταξύ τους υλικό να µπορεί να συλλέγεται εύκολα.
Κρύα κοµµάτια υλικού και υπολείµµατα δεν επιτρέπεται να τοποθετηθούν µαζί µε ζεστό υλικό στα έλαστρα.
Απορρίµµατα από την επεξεργασία της πυρίτιδας πρέπει να συγκεντρώνονται προσεκτικά µε το χέρι και να επεξεργάζονται στη συνέχεια µε διαλυτικό µέσο ή µε ζεστό νερό.
Η τοποθέτηση της υγρής µάζας στα έλαστρα γίνεται µε ξύλινα εργαλεία και όχι µε τα χέρια. Τα εργαλεία αυτά πρέπει να µην έχουν ρόζους και να διατηρούνται καθαρά.
Στους απασχολούµενους στα έλαστρα διατίθενται κουκούλες µε προστατευτικό της κεφαλής και του αυχένα και δερµάτινα γάντια.
Στα πιεστήρια δεν πρέπει να γίνεται υπέρβαση της µέγιστης επιτρεπτής πίεσης και θερµοκρασίας.
4.8.1. Κτιριακές εγκαταστάσεις
Κτίρια για άλεσµα, συµπίεση, κοκκοποίηση, λείανση, στίλβωση και κοσκίνισµα κατασκευάζονται µε εκτονούµενες πλευρές.
Όλα τα υπόλοιπα επικίνδυνα κτίρια, όπως κτίρια αποθηκών, ξήρανσης, ανάµειξης και συσκευασίας πρέπει να έχουν γύρω τους προστατευτικά αναχώµατα ή να είναι επιχωµατωµένα όταν περιέχουν περισσότερα από 500 κιλά µαύρης πυρίτιδας.
Όταν τα κτίρια µε εκτονούµενες πλευρές έχουν περισσότερους χώρους οι διαχωριστικοί τοίχοι είναι τοίχοι αντίστασης και να προεξέχουν τουλάχιστον 1µ. από την εκτονούµενη πλευρά και 1µ. τουλάχιστον από την ελαφρά στέγη.
Προσωρινές αποθήκες ενδιαµέσων προϊόντων για λόγους λειτουργικούς µπορεί να είναι κτισµένες κοντά σε χώρους εργασίας. Για χώρους εργασίας που περιέχουν λιγότερα από 150 KG πυρίτιδας η µέγιστη ποσότητα στην αποθήκη µπορεί να είναι 500 κιλά.
Οι αποθήκες αυτές πρέπει να έχουν στέρεη σκεπή µε χώµα πάχους 0,5µ. τουλάχιστον.
Για χώρους εργασίας µε περισσότερα από 150 κιλά πυρίτιδα οι προσωρινές αποθήκες απέχουν τουλάχιστον 6 µ. από το χώρο εργασίας και µπορούν να περιέχουν το πολύ µέχρι 1.000 KG πυρίτιδα ή ενδιάµεσα προϊόντα.
4.8.2. Μέγιστες ποσότητες
Κτίρια εργασίας µε εκτονούµενες πλευρές και µε ένα µόνο χώρο εργασίας επιτρέπεται να περιέχουν µέχρι 500 κιλά πυρίτιδα.
Κτίρια µε πολλούς χώρους εργασίας και δύσκολα εκτονούµενες πλευρές επιτρέπεται να έχουν µέχρι 150 κιλά πυρίτιδας σε κάθε χώρο.
Κτίρια µε εκτονούµενες επιφάνειες επιτρέπεται στους χώρους εργασίας να περιέχουν:
α) Μέχρι 350 κιλά πυρίτιδα αν η απόσταση των χώρων εργασίας είναι τουλάχιστον 6 µέτρα.
β) Μέχρι 100 κιλά αν η απόσταση των χώρων εργασίας είναι µικρότερη από 6 µέτρα.
Τα κτίρια ξήρανσης επιτρέπεται να περιέχουν µέχρι 10.000 κιλά.
Τα κτίρια ανάµειξης µέχρι 10.000 κιλά.
Τα κτίρια συσκευασίας µέχρι 1.500 κιλά.
Αποθήκες πυρίτιδας επιτρέπεται να περιέχουν το πολύ µέχρι 15.000 κιλά.
4.8.3. Μέγιστος αριθµός ατόµων
Σε κάθε χώρο εργασίας επιτρέπεται να ασχολούνται το πολύ µέχρι (2) άτοµα µε τις παρακάτω εξαιρέσεις:
α) Σε χώρους που σύµφωνα µε τα παρακάτω υπάρχουν περισσότερα από (1) µηχανήµατα µπορούν να εργαστούν µέχρι 4 άτοµα. Οµοίως σε χώρους που υπάρχουν υδραυλικές πρέσσες επιτρέπεται να εργαστούν µέχρι 4 άτοµα.
β) Στο κτίριο ανάµειξης και συσκευασίας µπορεί να ασχολούνται µέχρι 8 άτοµα.
γ) Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των τυµπάνων ανάµειξης, κοκκοποίησης, λείανσης και στίλβωσης καθώς και κατά τη διάρκεια λειτουργίας των υδραυλικών πρεσσών απαγορεύεται η είσοδος και η παραµονή ατόµων στους χώρους αυτούς αν δεν απαιτείται η παρουσία ανθρώπων εκεί.
Τα µηχανήµατα αυτά πρέπει να µπορούν να λειτουργήσουν µόνο όταν οι πόρτες είναι κλειστές και να τίθενται σε λειτουργία µε χειριστήριο ευρισκόµενο εκτός του κτιρίου.
4.8.4. Πρώτες ύλες: Προϋποθέσεις-προετοιµασία
4.8.4.1 Οι πρώτες ύλες πρέπει να έχουν ικανοποιητική καθαρότητα. Το θειάφι πρέπει να είναι ελεύθερο από άµµο, αρσενικό και θειώδη και πρέπει να έχει υπόλοιπο πυρώσεως το πολύ µέχρι 0,7%.
4.8.4.2 .Η καρβουνόσκονη για να λειοτριβιθεί πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 8 µέρες από την καύση των ξύλων.
Μίγµατα από θειάφι και νιτρικό άλας ή από θειάφι και κάρβουνο επιτρέπεται να θραύονται σε σιδερένια τύµπανα όταν χρησιµοποιούνται µπάλες από στεατίνη ή κατάλληλο πλαστικό.
Θειάφι µόνο του επιτρέπεται να θραύεται µόνο κάτω από ατµόσφαιρα αδρανούς αερίου.
4.8.4.3 Το παρασκευασµένο στο τύµπανο µίγµα πριν την περαιτέρω επεξεργασία πρέπει να περάσει από ψιλό κίσκινο το οποίο δεν πρέπει να είναι σιδερένιο.
4.8.5 Μηχανήµατα
4.8.5.1 ΓΕΝΙΚΑ
Σε κάθε χώρο εργασίας πρέπει να υπάρχει ένα µηχάνηµα εφόσον όµως λειτουργικοί λόγοι το επιβάλλουν και για αύξηση της παραγωγικότητας µπορεί το Υπουργείο Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας να εγκρίνει κατά παρέκκλιση τη συνύπαρξη περισσοτέρων µηχανηµάτων αν αυτό δεν δηµιουργεί πρόσθετους κινδύνους.
Μηχανήµατα επεξεργασίας πυρίτιδας που απαιτούν συνεχή χειρισµό όπως µηχ/τα κοκκοποίησης, πρέσσες φυσιγγίων, µηχανήµατα συσκευασίας πρέπει να µπορούν να σταµατάνε και από παρακείµενο χώρο ή το χώρο που βρίσκονται οι κινητήρες.
Τα µηχανήµατα που δεν απαιτούν συνεχή χειρισµό όπως οι µύλοι, τα λειαντήρια και τα µηχανήµατα στίλβωσης πρέπει να έχουν χειριστήριο έξω από το χώρο που βρίσκονται.
Στα µηχανήµατα επεξεργασίας πυρίτιδας πρέπει να αποφεύγεται κάθε επικίνδυνη τριβή και να λαµβάνεται φροντίδα για την επιµελή λίπανση των τριβωµένων µερών και την αποµάκρυνση της σκόνης από το χώρο.
∆εν επιτρέπεται η ύπαρξη κινητήρων επί των µηχ/των.
4.8.5.2 .Μύλοι
Οι τριβείς πρέπει να είναι κρεµασµένοι πάνω από τις λεκάνες µε τρόπο που να αποκλείει επικίνδυνη επαφή µεταξύ του τριβέα του σταθερού αποξέστη και της λεκάνης. Οι κινητοί αποξέστες να είναι φτιαγµένοι από µέταλλα που δεν προκαλούν σπινθήρες (χαλκός, ελαφρά µέταλλα κλπ.).
Οι σφήνες και τα παξιµάδια στα κινητά τµήµατα του µύλου να σταθεροποιούνται µε δερµάτινους ιµάντες ενωµένους µε συνδετήρες.
Κατά την τροφοδοσία του µύλου πρέπει η µάζα της πυρίτιδας να απλώνεται οµοιόµορφα στη λεκάνη.
Το στρώµα του υλικού πάνω στο οποίο κινούνται οι τριβείς δεν πρέπει νάχει πάχος λιγότερο από ένα εκατοστό.
Κατά το τέλος της εργασίας ή σε µεγάλες διακοπές οι τριβείς τοποθετούνται σε βάσεις από δέρµα ή ξύλο.
Κρούστες και σκληρές επικαθήσεις από πυρίτιδα πρέπει να µαλακώνονται µε νερό και στη συνέχεια να αποµακρύνονται µε σπάτουλα από χαλκό ή κατάλληλο πλαστικό.
4.8.5.3 .Μηχανήµατα κοκκοποίησης
Τα ελάσµατα στη µηχανή κοκκοποίησης δεν πρέπει να αποτελούνται από σίδηρο ή πορσελάνη. Είναι τακτοποιηµένα ώστε να µην έρχονται σε επαφή κατά την κίνησή τους. Η ρύθµιση των ελασµάτων πραγµατοποιείται και για τις δύο υποδοχές τριβής µε ένα κοινό µηχανισµό ρύθµισης.
4.8.5.4 .Πιεστήρια (πρέσσες)
Οι πλάκες πίεσης στις υδραυλικές πρέσσες πυρίτιδας δεν επιτρέπεται να είναι από σίδηρο.
Οι σιδερένιες κολώνες των πρεσσών να είναι ντυµένες µε δέρµα, φύλλο χαλκού ή παρόµοιο υλικό.
∆εν πρέπει να γίνεται υπέρβαση κατά την συµπίεση του καθορισµένου ανώτατου ορίου που σηµειώνεται στο µανόµετρο.
Κατά τη συµπίεση της µάζας της πυρίτιδας πρέπει αυτή να τοποθετείται ανάµεσα από ειδικά πανιά ή η συµπίεση να γίνεται µέσα σε πλαίσια από πλαστικό.
4.8.5.5 .Πρισµατικές πρέσσες και πρέσσες φυσσιγγίων
Κατά τη λειτουργία της πρέσσας απαγορεύεται η αφαίρεση πυρίτιδας µε τα χέρια µέσα από τα καλούπια.
Ο καθαρισµός των δοκαριών και των φραγµένων καναλιών πρέπει να γίνετια µόνο µε νερό, λάδι και µε ξύλινες ή χάλκινες ράβδους, σπάτουλες ή βούρτσες που να µη δηµιουργούν σπινθήρες.
Κατά τη λειτουργία τους οι φυσσιγγιοποιητικές και πρισµατικές πρέσσες δεν πρέπει να αφήνονται χωρίς επιτήρηση.
4.8.5.6 .Μηχανήµατα λείανσης, κοκκοποίησης και στίλβωσης
Τα τύµπανα λείανσης, κοκκοποίησης και στίλβωσης επιτρέπεται να κατασκευάζονται µόνο από ξύλο ή κατάλληλο πλαστικό. Επιτρέπονται οι δερµάτινες επενδύσεις.
Το εσωτερικό των τυµπάνων πρέπει να είναι λείο και δεν επιτρέπεται ή χρήση σιδηρών αντικειµένων στην κατασκευή των διαφόρων µερών. Αν χρησιµοποιούνται µπάλες πρέπει να είναι από σκληρό ή άλλο κατάλληλο υλικό και η διάµετρός τους να µην ξεπερνά τα 7 CM.
Οι µέσω των τυµπάνων άξονες καλύπτονται µε δέρµα ή µέταλλο που δεν δηµιουργεί σπινθήρες.
Η επένδυση πάνω στο τύµπανο λείανσης, κοκκοποίησης και στίλβωσης όπως και το χωνί εκροής δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή µε το εν λειτουργία τύµπανο.
4.8.6. Aλλα προφυλακτικά µέτρα
Τα καροτσάκια και οχήµατα µεταφοράς της πυρίτιδας όταν κινούνται σε σιδερένιες ράγες δεν επιτρέπεται να έχουν σιδερένιες επιφάνειες κίνησης.
Στα δοχεία επεξεργασίας απαγορεύεται να χρησιµοποιούνται και επικασσιτερωµένα ακόµα σιδερένια καρφιά.
Στις διάφορες επισκευές πέραν των όσων αναφέρονται στο γενικό κανονισµό ο χώρος πρέπει να διατηρείται υγρός για να αποκλείεται η πρόκληση ανάφλεξης.
Στα δοχεία µεταφοράς επιτρέπεται η χρήση σιδερένιων καρφιών µόνο όταν αυτά είναι
επικασσιτερωµένα.
4.8.7 Άλλες παραγωγικές διαδικασίες
Σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις στις οποίες ορισµένα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας διαφέρουν από την τεχνολογία που αφορούν οι διατάξεις του παρόντος Ειδικού Κανονισµού οι όροι που πρέπει να πληρούνται ορίζονται στην άδεια λειτουργίας. Στην περίπτωση αυτή δεν έχουν εφαρµογή οι διατάξεις του παρόντος Ειδικού Κανονισµού που αφορούν τα διαφοροποιηµένα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας ή διεργασίες που παραλείπονται κατά την παρασκευή µαύρης πυρίτιδας για ειδικές χρήσεις (π.χ. για βραδύκαυστες θρυαλίδες).
4.9.1. Ορισµοί
4.9.1.1 Εκρηκτικά καψύλια ή πυροκροτητές ονοµάζονται όλα τα πρωτογενούς έκρηξης εναυσµατικά µέσα που περιέχουν 280 γρ. και πλέον γόµωση (µέχρι την ανώτατη επιτρεπτή των 3.000 γρ.) στα 1000 τεµάχια και που µπορούν να µεταδόσουν εκρηκτικό κύµα.
4.9.1.2 .Εναυσµατικά καψύλια είναι όλα τα κυάθια από θήκες από µέταλλο, χαρτόνι κλπ. που περιέχουν λιγότερο από 280 γρ. εύφλεκτη γόµωση ανά 1.000 τεµάχια και µπορούν να µεταδόσουν φλόγα και να προκαλέσουν έναυση σε ωστικές εκρηκτικές ύλες (π.χ. πυρίτιδες).
4.9.2. Κτιριακές εγκαταστάσεις
4.9.2.1 .Κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης είναι όλα τα επικίνδυνα κτίρια εκτός από τα παρακάτω που είναι κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς:
α) Κτίρια για την παραγωγή ενύδρου βροντώδους υδραργύρου.
β) Κτίρια για την παραγωγή άλλων πρωτογενών εκρηκτικών υλών µε την υγρή µέθοδο, όταν οι ύλες σε ένυδρη µορφή δεν είναι πιο επικίνδυνες από τον ενυδρο βροντώδη υδράργυρο.
γ) Γοµωτήρια για εκρηκτικά καψύλια ή εναυσµατικά καψύλια (όχι οι προσθήκες κτιρίων για τις µηχανές γόµωσης).
δ) Κτίρια για τη συσκευασία και αποθήκευση εναυσµατικών καψυλίων.
ε) αποθήκη για άκαπνη πυρίτιδα
4.9.2.2 .Μεµονωµένα κτίρια κατά την επεξεργασία της γόµωσης απαιτείται να είναι τα παρακάτω:
α) Αποθήκη, κονιοποίηση και κοσκίνισµα του χλωρικού καλίου.
β) Παρασκευή και έκπλυση βροντώδους υδραργύρου, συµπύκνωση των αερίων παραπροϊόντων και καταστροφή της µητρικής άλµης διά βρασµού και εξουδετέρωσης.
γ) Επανάκτηση του υδραργύρου, αλκοόλης και άλλων υλών από τα απόβλητα.
δ) Παραγωγή άλλων πρωτογενών εκρηκτικών υλών που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό µε το βροντώδη υδράργυρο, πλύσιµο και εξουδετέρωση των αποβλήτων µε βρασµό και άλλες κατάλληλες διαδικασίες.
ε) ∆ιατήρηση των πρωτογενών εκρηκτικών κάτω από νερό και αποµάκρυνση του νερού µε πίεση.
στ) Ανάµειξη και κοκκοποίηση πρωτογενούς εκρήξεως υλών (ενύδρων).
ζ) Ξήρανση πρωτογενούς εκρήξεως εκρ. υλών.
η) Ανάµειξη πρωτογενούς εκρήξεως εκρ. υλών
θ) Κοσκίνισµα πρωτογενούς εκρήξεως εκρ. υλών.
Στα κτίρια ξήρανσης (ζ ανωτέρω) δεν επιτρέπεται να υπάρχουν παραπάνω από 75 κιλά εκρηκτικών. Στα κτίρια διατήρησης και συµπίεσης (ε ανωτέρω) η µέγιστη ποσότητα εκρηκτικών είναι 50 κιλά, στα κτίρια ανάµειξης και κοκκοποίησης (στ’ ανωτέρω) και στο κτίριο ανάµειξης (η’ ανωτέρω) 5 κιλά (για την ανάµειξη γόµωσης για εναυσµατικά καψύλια 10 κιλά) και στο κτίριο κοσκινίσµατος 10 κιλά.
4.9.2.3 .Κατά τη γόµωση εκρηκτικών καψυλίων πρέπει να εκτελούνται σε µεµονωµένα κτίρια οι παρακάτω εργασίες:
α) Γόµωση και συµπίεση
β) Καθαρισµός (κοσκίνισµα)
γ) Επανεξέταση και τοποθέτηση σε κουτιά
δ) Ξήρανση
ε) Συσκευασία
Οι παραπάνω εργασίες γ,δ και ε επιτρέπεται να εκτελούνται σε ξεχωριστούς χώρους του κτιρίου όταν οι διαχωριστικοί τοίχοι είναι τοίχοι αντίστασης.
Τα ενδιάµεσα ανοίγµατα πρέπει να έχουν και από τις δύο πλευρές ισχυρές µεταλλικές πόρτες που είναι έτσι συνδεδεµένες ώστε η µία να µπορεί να ανοίξει µόνο όταν η άλλη είναι κλειστή.
4.9.2.4.Κατά τη γόµωση εναυσµατικών καψυλίων πρέπει οι παρακάτω εργασίες να γινονται σε µεµονωµένα κτίρια.
α) Παρασκευή των εναυσµατικών καψυλίων (γόµωση, συµπίεση, καθαρισµός, επανεξέταση, λακάρισµα, τοποθέτηση σε κουτιά-συσκευασία).
β) Αποθήκευση εναυσµατικών καψυλίων.
4.9.2.5 .Η εγκατάσταση καταστροφής περιλαµβάνει ξεχωριστά:
1. Χώρο καύσης και έκρηξης.
2. Εγκατάσταση για καταστροφή εναυσµατικών καψυλίων σε φούρνο. Η θέση των πιο πάνω εγκαταστάσεων πρέπει να είναι ασφαλής έναντι των άλλων επικινδύνων κτιρίων σύµφωνα και µε τα οριζόµενα στο Γενικό µέρος του Κανονισµού.
4.9.2.6 Σε µεµονωµένα κτίρια πρέπει να αποθηκεύονται:
α) Εκρηκτικά καψύλια
β) Μαύρη πυρίτιδα
γ) καπνη πυρίτιδα
δ) Τ.Ν.Τ. τετραµεθυλοανιλίνη και παρόµοιες εκρηκτικές ύλες.
ε) Ύλες πρωτογενούς εκρήξεως και εναυσµατικές γοµώσεις.
Όταν οι αποθήκες (ε) ανωτέρω είναι ελαφρά κατασκευασµένες και περιβάλλονται από αναχώµατα επιτρέπεται να περιέχουν µέχρι 50 κιλά και όταν είναι καλυµµένες µε χώµα µέχρι 75 κιλά.
4.9.2.7 .Ο τρόπος κατασκευής των κτιρίων, αναχωµάτων κλπ. όπως ορίζεται στο Γενικό Κανονισµό.
Για την αποδυνάµωση της επίδρασης έκρηξης πρέπει τα δοχεία που περιέχουν εκρ. ύλες να τοποθετούνται επί µη συµπαγούς βάσης ώστε το εκρηκτικό κύµα να µη βρίσκει µεγάλη αντίσταση.
4.9.3. Προετοιµασία πρώτων υλών για τη γόµωση.
Οι αποθήκες χλωρικού καλίου καθαρίζονται τουλάχιστον µία φορά την εβδοµάδα. Για τη λίπανση δεν επιτρέπεται η χρήση οργανικών υλών (λάδια, γράσσα κλπ.).
Το χλωρικό κάλιο προστατεύεται προσεκτικά από κάθε ακαθαρσία. Στους χώρους που υπάρχει χλωρικό κάλιο δεν επιτρέπεται η συνύπαρξη (αποθήκευση-επεξεργασία) οποιασδήποτε άλλης ύλης.
Οι διάφορες συσκευές (φτυάρια, χωνιά, σκούπες κλπ. πρέπει να χρησιµοποιούνται αποκλειστικά για το χλωρικό κάλιο και δεν πρέπει να αποτελούνται από ξύλο.
Το Υδραζωτικό Νάτριο και τα άλατα του µολύβδου αποθηκεύονται σε διαφορετικούς χώρους που δεν έχουν καµία επικοινωνία µεταξύ τους.
4.9.4. Παρασκευή υλών πρωτογενούς εκρήξεως. Κατά την παραγωγή υλών πρωτογενούς εκρήξεως θα πρέπει οι επιβλαβείς ατµοί να αποµακρύνονται και το πάτωµα να διατηρείται διαρκώς υγρό.
Το φιλτραρισµένο αλµόλοιπο από τις ύλες πρωτογενούς εκρήξεως όπως επίσης τα απόβλητα νερά πλύσεως και καθαρισµού επιτρέπεται να διατίθενται µόνο όταν αποµακρυνθούν από αυτά όλες οι ύλες που µπορούν να προκαλέσουν έκρηξη. Τα λαµβανόµενα στερεά κατάλοιπα πρέπει να καταστρέφονται στους ειδικούς χώρους καταστροφής.
4.9.5. ∆ιατήρηση και επεξεργασία ενύδρων υλών πρωτογενούς εκρήξεως και ενύδρων γοµώσεων.
4.9.5.1 Οι ένυδρες ύλες πρωτογενούς εκρήξεως διατηρούνται µέχρι την περαιτέρω επεξεργασία τους κάτω από νερό.
Απίεστα σακουλάκια µε πρωτογενή εκρηκτικά επιτρέπεται να διατηρηθούν για 2 µέρες µέσα σε δοχεία από ελαστικό κλεισµένα αεροστεγώς ώστε να µη µπορεί να εξατµισθεί το νερό.
Η τροφοδοσία των πρεσσών µε ένυδρες ύλες πρωτογενούς εκρήξεως δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 3 κιλά.
Στο χώρο διατήρησης και συµπίεσης ενύδρων πρωτογενών εκρηκτικών υλών επιτρέπεται να απασχολείται µόνο ένα άτοµο.
Για την ανάµειξη ενύδρων πρωτογενών εκρηκτικών υλών µε άλλες ύλες επιτρέπεται να
χρησιµοποιούνται αναδευτήρες από σκληρό πλαστικό ή άλλο ανάλογο υλικό. Τα δοχεία δεν πρέπει να αποτελούνται από µέταλλο ή ξύλο.
Για την ανάµειξη συµπίεση και κοκκοποίηση λαµβάνεται µέριµνα να µη ξηρανθούν οι πρωτογενείς εκρ.ύλες. Για την κοκκοποίηση χρησιµοποιούνται µόνο τρίχινα ή µεταξωτά κόσκινα. Για την ώθηση να χρησιµοποιούνται σπάτουλες.
Στο κτίριο ανάµειξης και κοκκοποίησης επιτρέπεται να απασχολείται µόνο ένα άτοµο.
4.9.5.2 Τραπέζια εργασίας και ζυγαριές
Τα τραπέζια εργασίας στους χώρους ανάµειξης, διήθησης, ξήρανσης και κοκκοποίησης των υλών πρωτογενούς εκρήξεως και των γοµώσεων καθώς και οι θέσεις για τη διατήρηση και απόθεση των δοχείων µε ξηρές ύλες πρωτογενούς εκρήξεως πρέπει να είναι καλυµµένα µε αγώγιµο ελαστικό.
Κατά την ανάµειξη ενύδρων υλών για γοµώσεις επιτρέπεται να χρησιµοποιούνται τραπέζια και πλάκες από σκληρό ελαστικό, µάρµαρο ή γυαλί χωρίς ειδικό επίστρωµα.
Οι πιατέλες (τάσια) της ζυγαριάς για το ζύγισµα ξηρών υλών πρωτ. εκρήξεως και γοµώσεως πρέπει να προστατεύονται από κτυπήµατα.
4.9.5.3 ∆οχεία
Τα δοχεία για στεγνή γόµωση πρέπει να είναι από αγώγιµο ελαστικό, εσωτερικά να είναι λεία, γενικά δε να είναι εύκολα στη χρήση τους. ∆εν επιτρέπεται να υπάρχουν προβλήµατα και κινητά χερούλια.
Το περιεχόµενο των δοχείων αποθήκευσης στεγνής γέµισης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2 κιλά.
Οι υποδοχείς για τα δοχεία µε τη γόµωση πρέπει να είναι ασφαλείς ώστε να αποκλείεται να γείρουν ή να κυλίσουν τα δοχεία.
Σε κάθε υποδοχέα πρέπει να φορτώνονται το πολύ 2 κιλά γόµωση.
4.9.5.4 Ξήρανση των εκρηκτικών υλών πρωτογενούς εκρήξεως και της γόµωσης.
Οι ένυδρες ύλες πρωτογενούς εκρήξεως πρέπει να απλώνονται πάνω σε µουσαµά ή ανθεκτικό φύλλο χαρτιού που βρίσκεται πάνω σε πλαίσια προς ξήρανση.
Τα πλαίσια για την ξήρανση πρέπει να αποτελούνται από ελαφρύ λείο ξύλο και να είναι σφιγµένα µε ένα πλέγµα από σπάγγο, µετάξι ή ανάλογο υλικό. Κατά το άπλωµα και το µάζεµά των προς ξήρανση υλών πρέπει να αποφεύγονται οι τριβές.
Κατά την ξήρανση µε αέρα τα ράφια πρέπει να είναι από λείο ξύλο ή άλλο κατάλληλο υλικό. Όταν χρησιµοποιούνται κινητά πλαίσια για την ξήρανση τα ράφια πρέπει να έχουν ένα µαλακό ύφασµα µε λείο κάλυµµα αδιαπέραστο από τη σκόνη.
Η θερµοκρασία στο χώρο ξήρανσης, µετρηµένη στο µέσο του χώρου, δεν πρέπει να ξεπερνά τους 500C.Η θερµοκρασία µετράται µε δύο θερµόµετρα ένα από τα οποία µπορεί να διαβαστεί απέξω.
Στο κτίριο ξήρανσης επιτρέπεται να ασχολείται µόνο ένα άτοµο.
Τα πλαίσια ξήρανσης επιτρέπεται να έχουν το πολύ µέχρι 100 γρ. υλικού.
Σε κάθε ντουλάπι πρέπει να υπάρχουν το πολύ µέχρι 500 γρ.
Τα ντουλάπια ξήρανσης, πρέπει να προφυλάσσονται από τη σκόνη και να είναι εύκολα στον καθαρισµό.
Τα θερµαντικά σώµατα για θέρµανση των ντουλαπιών πρέπει να έχουν θερµοκρασία µέχρι το πολύ 750 C
και το όριο αυτό πρέπει να τηρείται µε κατάλληλο µηχανισµό.
4.9.5.5 Ανάµειξη, κοσκίνισµα και αποθήκευση ξηράς γόµωσης
Τα κτίρια ανάµειξης και κοσκινίσµατος πρέπει να έχουν εκτονούµενες επιφάνειες.
Το µέρος που βρίσκονται τα µηχανήµατα διαχωρίζεται από το µέρος που βρίσκονται οι εργαζόµενοι µε τοίχους αντίστασης ή πρέπει να υπάρχει τηλεχειρισµός (εργασία υπό ασφάλεια, άρθρο 21 παρ. 2). Τα κόσκινα πρέπει να είναι τρίχινα ή µεταξωτά και κοµµάτια γόµωσης που παραµένουν κολληµένα δεν επιτρέπεται να σπάζονται µε τα χέρια.
Στους χώρους που γίνεται η ανάµειξη και το κοσκίνισµα δεν επιτρέπεται η είσοδος εφόσον τα µηχ/τα έχουν τροφοδοτηθεί εκτός αν τα µηχ/τα είναι σταµατηµένα.
Η είσοδος στους χώρους αυτούς να συνοδεύεται από ισχυρό ηχητικό σήµα.
Στα κτίρια ανάµειξης πρέπει να απασχολούνται το πολύ 3 άτοµα και στο κτίριο κοσκινίσµατος ένα.
4.9.6. Παρασκευή εκρηκτικών και εναυσµατικών καψυλίων
4.9.6.1 Τα γοµωτήρια αποτελούνται από χώρους εργασίας και συµπληρωµατικούς χώρους.
Στους συµπληρωµατικούς χώρους τοποθετούνται τα µηχανήµατα και έχουν ελαφριά στέγη και µία εκτονούµενη πλευρά που προστατεύεται από ανάχωµα.
Οι διαχωριστικοί τοίχοι των συµπληρωµατικών χώρων και των χώρων εργασίας πρέπει να είναι τοίχοι αντίστασης. Μπροστά από τα µηχανήµατα οι διαχωριστικοί τοίχοι πρέπει να είναι κοµµένοι και να έχουν αντικατασταθεί µε µεταλικές θωρακίσεις που να φέρουν ανοίγµατα για τον χειρισµό των µηχανηµάτων και την είσοδο του µηχανισµού τροφοδοσίας (κουτάλα).
Οι θωρακίσεις πρέπει να είναι αρκετά ισχυρές και ο µηχανισµός κλεισίµατος του ανοίγµατος να είναι έτσι συνδεδεµένος µε τις µηχανές ώστε αυτές να µπορούν να λειτουργήσουν µόνο όταν το άνοιγµα είναι κλειστό.
Οι ράγες για την είσοδο του µηχανισµού τροφοδοσίας πρέπει να προεξέχουν έτσι, ώστε ο µηχανισµός τροφοδοσίας να µη αγγίζει το θώρακα.
Στους χώρους χειρισµού των µηχ/των πρέπει να είναι ορατό ή ακουστό ένα σήµα όσο διάστηµα βρίσκεται κάποιος στο συµπληρωµατικό χώρο.
Για τα κουτιά τροφοδοσίας της γοµωτικής µηχανής πρέπει να έχει προβλεφθεί ένας µηχανισµός µε τον οποίο να µπορούν να αδειάζουν από το χώρο εργασίας.
∆εν επιτρέπεται η είσοδος στο συµπληρωµατικό χώρο ατόµων για το σκοπό αυτό.
Στους χώρους εργασίας δεν επιτρέπεται να υπάρχουν γοµώσεις σε ελεύθερη µορφή.
Τα εκρηκτικά και εναυσµατικά καψύλια µέσα στις υποδοχές του µηχανισµού τροφοδοσίας (αβακίου) πρέπει να έχουν µόνο πολύ µικρά περιθώρια κίνησης.
Κατά το άδειασµα του µηχανισµού τροφοδοσίας πρέπει τα καψύλια να κυλούν πάνω σε ένα επικλινές κόσκινο ή κατά άλλο τρόπο να απελευθερώνονται από ελεύθερη γόµωση πριν πέσουν στο δοχείο συλλογής.
Η απελευθερούµενη γόµωση πρέπει να συγκεντρώνεται σε ένα δοχείο µε νερό.
4.9.6.2 .Χειρισµός των µηχανηµάτων
Κατά τη διάρκεια της παραµονής ατόµου στους συµπληρωµατικούς χώρους δεν επιτρέπεται να λειτουργούν τα εκεί ευρισκόµενα µηχ/τα και συσκευές.
Οι µηχανές γοµώσεως πρέπει να καθαρίζονται καθηµερινά πολλές φορές και αµέσως µόλις το έµβολο γοµώσεως αρχίζει να παρουσιάζει αντίσταση. Το καθάρισµα να γίνεται µε µαλακά πινέλα, φτερά κλπ.
Στο γέµισµα των κιβωτίων τροφοδοσίας, το καθάρισµα και το χειρισµό των µηχανών γοµώσεως, επιτρέπεται να απασχολούνται µόνο ειδικώς εκπαιδευµένα άτοµα και µόνο αυτά επιτρέπεται να εισέρχονται στους συµπληρωµατικούς χώρους.
Απαγορεύεται κάθε χρήση βίας στα µηχανήµατα και συσκευές όσο αυτά περιέχουν εύφλεκτη γόµωση.
Κατά το χειρισµό των µηχανηµάτων και συσκευών που προκαλούν σκόνη οι εργάτες φορούν ποδιές από ύφασµα ευκολοκαθάριστο και αδιαπέραστο.
4.9.6.3 Γόµωση και συµπίεση των εκρηκτικών καψυλίων
Οι µεταλλικοί θώρακες πρέπει να έχουν πάχος τουλάχιστον 15ΜΜ. Όταν στο µηχάνηµα υπάρχουν περισσότερα από 500 γρ. γόµωση τότε πρέπει ο θώρακας να έχει πάχος τουλάχιστο 20 ΜΜ. ∆εν επιτρέπεται να υπάρχουν περισσότερα από 1000 γρ. γόµωση σε κάθε µηχάνηµα. Τα κουτιά τροφοδοσίας των µηχανών γοµώσεως δεν πρέπει να έχουν χωρητικότητα µεγαλύτερη από 1000 γρ.
Τα µηχανήµατα και συσκευές που βρίσκονται στους συµπληρωµατικούς χώρους πρέπει να διαχωρίζονται µε τοίχους αντίστασης.
Κατά το άδειασµα της κουτάλας λαµβάνεται πρόνοια για την αποφυγή επικίνδυνων κτυπηµάτων. Στο δοχείο συλλογής πρέπει να υπάρχει πριονίδι.
Επιτρέπεται η ύπαρξη µηχανών γοµώσεως για νιτροπαράγωγα στους χώρους εργασίας.
∆εν επιτρέπεται η ύπαρξη πάνω από 10 κιλά Νιτροπαραγώγων στους χώρους εργασίας.
Οι θέσεις εργασίας για τη γόµωση των εκρηκτικών καψυλίων µε νιτροπαράγωγα διαχωρίζονται από τις άλλες θέσεις µε προστατευτικούς τοίχους.
4.9.6.4 Κοσκίνισµα καψυλίων
Το κτίριο για το κοσκίνισµα των καψυλίων πρέπει να έχει εκτονούµενες πλευρές. Το τύµπανο κοσκινίσµατος τροφοδοτείται και αδειάζεται από προστατευόµενη θέση.
Στο κτίριο κοσκινίσµατος πρέπει να υπάρχουν το πολύ 2 KG γόµωση και να εργάζεται 1 άτοµο.
4.9.6.5 Επαναγόµωση εκρηκτικών καψυλίων
Η συµπληρωµατική γόµωση εκρηκτικών καψυλίων µε άκαπνη πυρίτιδα επιτρέπεται να πραγµατοποιείται και στο κτίριο των εναυσµατικών καψυλίων.
Τα δοχεία της πυρίτιδας επιτρέπεται να περιέχουν το µέγιστο 1 κιλό άκαπνη πυρίτιδα και πρέπει να είναι ελαφρά σκεπασµένα.
4.9.6.5.1.Τοποθέτηση σε κουτιά έλεγχος και συσκευασία εκρηκτικών καψυλίων.
Σε κάθε χώρο επιτρέπεται να απασχολούνται το πολύ 3 άτοµα.
Οι µεµονωµένες θέσεις εργασίας πρέπει να διαχωρίζονται µεταξύ τους διά προστατευτικών τοίχων βάθους 3µ. περίπου.
Τα τραπέζια εργασίας πρέπει να έχουν υπερυψωµένες άκρες ώστε να µην µπορούν να κυλήσουν προς τα κάτω τα καψύλια.
4.9.6.6 Μηχανική γόµωση εναυσµατικών καψυλίων
Τα κιβώτια τροφοδοσίας των µηχανών γοµώσεως επιτρέπεται να περιέχουν το πολύ 500 γρ. γόµωση.
Οι µηχανές γοµώσεως πρέπει να είναι σε ικανοποιητικό ύψος και βάθος, προστατευµένες µε ισχυρούς προστατευτικούς τοίχους ή θωρακίσεις προς αποφυγή µετάδοσης της έκρηξης.
Οι θέσεις χειρισµού των µηχανών γοµώσεως πρέπει να είναι χωρισµένες µεταξύ τους µε διαφράγµατα.
Οι πρέσσες για τη συµπίεση των εναυσµατικών καψυλίων καθώς και οι πρέσσες για την σχηµατοποίηση των πεπιεσµένων εναυσµατικών καψυλίων επιτρέπεται να τοποθετηθούν στους χώρους εργασίας του γοµωτηρίου.
4.9.7. ∆οκιµή διαπερατότητας εκρηκτικών καψυλίων
Η δοκιµή έκρηξης των εκρηκτικών καψυλίων για τον έλεγχο της ικανότητας διαπερατότητάς τους πρέπει να γίνεται στο ύπαιθρο σε προστατευµένο σηµείο.
Η σύνδεση του εκρηκτικού καψυλίου µε την βραδύκαυστη θρυαλλίδα πρέπει να είναι σταθερή. Η θρυαλλίδα πρέπει να κόβεται εκείνη τη στιγµή και κάθετα. Για το σφίξιµο πρέπει να χρησιµοποιείται ειδική για το σκοπό αυτό τανάλια.
Οι κλειστές συσκευές ελέγχου πρέπει να ανοίγονται γυρισµένες προς την πλευρά του ανέµου για την αποφυγή δηλητηριωδών καπνών.
4.9.8. Καταστροφή ελαττωµατικών καψυλίων και απορριµµάτων
Οι φούρνοι καύσης εναυσµατικών καψυλίων πρέπει να έχουν απορροφητήρες για τους καπνούς. Τα ανοίγµατα τροφοδοσίας να έχουν διπλά κλείστρα για µεγαλύτερη ασφάλεια.
Στο χώρο των εκρήξεων το χώµα να είναι µαλακό και χωρίς πέτρες.
χρηστα αντικείµενα του επικινδύνου µέρους της εγκ/σης όπως πανιά για τα φίλτρα, σφουγγάρια, λεκάνες, ξύλινα βαρέλια, σπάτουλες, σκουπίδια διάφορα που δεν µπορούν να καταστραφούν αµέσως να διατηρούνται µέχρι την καταστροφή υγρά.
Καλυµένα ελαττωµατικά εναυσµατικά καψύλια διατηρούνται ελεύθερα ή µέσα σε πριονίδι και µη καλυµένα ελαττωµατικά εναυσµατικά καψύλια διατηρούνται µέσα σε νερό µε την συµπλήρωση και ενός κατάλληλου ζελατινοποιητού µέχρι µία (1) εβδοµάδα εξαιτίας του κινδύνου δηµιουργίας ευαίσθητων στην τριβή µεταλλικών ενώσεων. Το νερό πρέπει να ανανεώνεται καθηµερινά.
Τα εναυσµατικά και τα εκρηκτικά καψύλια καταστρέφονται χωριστά και όχι µαζί µε άλλα απορρίµµατα ή εκρηκτ. ύλες.
Οι φούρνοι για την καταστροφή των εναυσµατικών καψυλίων δεν επιτρέπεται να χρησιµοποιηθούν για την καταστροφή εκρηκτικών καψυλίων.
Τα εναυσµατικά καψύλια να ρίπτονται στους φούρνους σε ακίνδυνες ποσότητες αφού προηγουµένως ζεσταθεί ικανοποιητικά ο φούρνος.
4.9.9. Aλλες τεχνολογίες
Για παραγωγικές διαδικασίες που εφαρµόζουν διαφορετικές, παραγωγικές διαδικασίες από αυτές που αφορούν οι διατάξεις του κανονισµού αυτού, οι όροι που πρέπει να τηρούνται, ορίζονται στην άδεια εγκ/σης και λειτουργίας και δεν έχουν εφαρµογή οι σχετικές διατάξεις του κανονισµού αυτού.
4.10.1 .Κτιριακές εγκαταστάσεις.
Τα επικίνδυνα κτίρια πρέπει να είναι κατασκευασµένα σύµφωνα µε τα αναφερόµενα στο παράρτηµα 1 παρ. 1.1.6 (κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς) και οι χώροι εργασίας να είναι ισόγειοι. Στα ίδια κτίρια επιτρέπεται να υπάρχουν χώροι για κατασκευή καλύκων και βληµάτων και χώροι για έλεγχο και συσκευασία. ∆εν επιτρέπεται να υπάρχουν χώροι κατασκευής βληµάτων που περιέχουν εύφλεκτες και εκρηκτικές ύλες.
Οι γοµώσεις επιτρέπεται να εκτελούνται µαζί µε άλλες εργασίες για παραγωγή φυσιγγίων µόνο όταν οι µηχανές γοµώσεως δεν περιέχουν πάνω από 1 κιλό ελεύθερη πυρίτιδα ή κατά την χειρονακτική γόµωση η συσκευή γοµώσεως όταν δεν περιέχει πάνω από 250 γρ. πυρίτιδας.
Σ’ αυτή την περίπτωση οι άλλες εργασίες πρέπει να εκτελούνται σε απόσταση τουλάχιστον 5µ. από τις µηχανές ή συσκευές γοµώσεως.
Αυτό δεν ισχύει για εργασίες που δεν απαιτούν συνεχή χειρισµό ή επιτήρηση.
Στα κτίρια γοµώσεως εφόσον απασχολούνται περισσότερα από 2 άτοµα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον (2) έξοδοι.
4.10.2. Μηχανές, συσκευές και εργαλεία.
4.10.2.1 Εργαλεία, καλούπια και τα παρόµοια που χρησιµοποιούνται κατά την γόµωση και απογόµωση των φυσιγγίων πρέπει να αποτελούνται από υλικό που δεν δηµιουργεί σπινθήρες, όπως ο χαλκός, σκληρό ελαστικό ή πλαστικό κλπ. Στις περιπτώσεις που τα υλικά αυτά δεν είναι ικανοποιητικά επιτρέπεται η χρήση χάλυβα.
Τα τµήµατα των συσκευών των µηχανών που έρχονται σε άµεση επαφή µε µαύρη πυρίτιδα πρέπει να είναι κατασκευασµένα από υλικό ως ανωτέρω που δεν παράγει σπινθήρες, στην περίπτωση όµως γόµωσης µε άκαπνη πυρίτιδα επιτρέπεται η χρήση χάλυβα.
4.10.2.2 Χειρονακτική γόµωση.
Οι χώροι που υπάρχουν οι συσκευές γόµωσης διαχωρίζονται από τους χώρους χειρισµού µε ένα προστατευτικό χώρισµα έτσι ώστε σε περίπτωση ανάφλεξης της πυρίτιδας ή των εναυσµατικών καψυλίων να µην κινδυνεύουν άνθρωποι και να αποφεύγεται η µετάδοση της φωτιάς σε γειτονικούς εργασιακούς χώρους.
Τα ανοίγµατα χειρισµού στους τοίχους πρέπει να έχουν κατάλληλο µέγεθος ώστε τα φτυαράκια γοµώσεως να µπορούν να εισέρχονται ανεµπόδιστα κάτω από την συσκευή γοµώσεως. Πρέπει να υπάρχει µηχανισµός που να κλείνει την οπή πριν τεθεί σε λειτουργία η συσκευή γοµώσεως.
Οι χώροι που βρίσκονται οι συσκευές γοµώσεως πρέπει να έχουν µια εκτονούµενη επιφάνεια (τοίχο ή στέγη).
Τα παραπάνω δεν ισχύουν για συσκευές που δεν περιέχουν περισσότερα από 100 γρ. πυρίτιδα και λαµβάνονται άλλα µέτρα προφύλαξης των εργαζοµένων από ανάφλεξη πυρίτιδας ώστε η φωτιά να µην µπορεί να διαδοθεί.
Κατά τη διάρκεια της τροφοδοσίας της συσκευής µε πυρίτιδα δεν επιτρέπεται να γίνεται γόµωση. Οι θέσεις εργασίας για τις λοιπές διεργασίες πρέπει να ευρίσκονται σε ιδιαίτερους χώρους ή σε απόσταση τουλάχιστον 5 µ. από τις εγκαταστάσεις γοµώσεως.
4.10.2.3.Μηχανική Γόµωση
Μηχανική γόµωση επιτρέπεται να γίνεται µόνο µε άκαπνη πυρίτιδα.
Ο χώρος που βρίσκονται τα δοχεία τροφοδοσίας πυρίτιδας στα µηχανήµατα γοµώσεως διά µέσου σωλήνων πρέπει να είναι χωρισµένος µε τοίχο αντίστασης και πυρασφάλεια από το γοµωτήριο για την αποφυγή µετάδοσης της φωτιάς.
Τα δοχεία τροφοδοσίας µπορούν να είναι και σε ιδιαίτερο χώρο πάνω από τα µηχανήµατα εφόσον ο χώρος αυτός διαχωρίζεται µε τοίχο αντίστασης από το γοµωτήριο.
Ο χώρος που βρίσκονται τα δοχεία τροφοδοσίας πρέπει να έχει µία εκτονούµενη πλευρά.
Σε περίπτωση που υπάρχει ένα δοχείο τροφοδοσίας αυτό επιτρέπεται να έχει µέχρι 3 κιλά πυρίτιδα. Αν υπάρχουν περισσότερα δοχεία τροφοδοσίας πρέπει να διαχωρίζονται µε ισχυρούς τοίχους µεταξύ τους και το καθένα να περιέχει το πολύ 3 κιλά πυρίτιδα.
Για το γέµισµα των δοχείων τροφοδοσίας επιτρέπεται να υπάρχει ξεχωριστός χώρος αποθηκεύσεως που να µην έχει άµεση επικοινωνία µε τον χώρο που είναι τα δοχεία τροφοδοσίας. Ο χώρος αυτός πρέπει να έχει εκτονούµενη επιφάνεια και η µέγιστη ποσότητα άκαπνης πυρίτιδας που επιτρέπεται να αποθηκεύεται εκεί είναι 100 κιλά.
Οι σωλήνες τροφοδοσίας άκαπνης πυρίτιδας πρέπει να είναι εύκολα χρησιµοποιήσιµοι και να είναι έτσι τοποθετηµένοι ώστε να µη βουλώνουν. ∆εν επιτρέπεται η χρήση βιδών.
Τα µηχανήµατα γοµώσεως πρέπει να είναι έτσι τοποθετηµένα ώστε να µην µπορούν να προκληθούν βουλώµατα και επικίνδυνα κτυπήµατα.
Η ταχύτητα των µηχανών γοµώσεως πρέπει έτσι να ρυθµίζεται ώστε να αποφεύγονται βλάβες και σταµατήµατα.
∆οχεία µε πυρίτιδα που βρίσκονται πάνω στα µηχανήµατα γοµώσεως γεµίζονται µόνο µέχρι ενός χαρακτηριστικού σηµείου.
4.10.3. Απογόµωση φυσιγγίων-καταστροφή απορριµµάτων.
Στους χώρους που απογοµώνονται ελαττωµατικά φυσίγγια δεν επιτρέπεται να εκτελούνται συγχρόνως άλλες εργασίες.
Ο αριθµός των εργαζοµένων πρέπει να είναι ο ελάχιστος δυνατός.
Απαγορεύεται η επαναχρησιµοποίηση πυρίτιδας που προέρχεται από απογόµωση.
Από τα φυσίγγια πρώτα αποµακρύνεται η γόµωση και σε άλλη θέση εργασίας τα καψύλια που πρέπει να συγκεντρώνονται σε διαφορετικά δοχεία.
Η απόσταση των θέσεων εργασίας να είναι τουλάχιστον 5µ ή να διαχωρίζονται µεταξύ τους µε προστατευτικούς τοίχους.
Στην κάθε θέση εργασίας δεν επιτρέπεται να υπάρχουν περισσότερα από 100 γρ. ελεύθερης πυρίτιδας. Σε περίπτωση που υπάρχει περισσότερη πυρίτιδα πρέπει αµέσως και χωρίς κίνδυνο να οδηγηθεί σε δοχεία συλλογής που βρίσκονται σε ασφαλή θέση.
Τα δοχεία συλλογής δεν επιτρέπεται να περιέχουν περισσότερα από 5 κιλά πυρίτιδα. ∆εν θεωρούνται χώροι απογοµώσεως οι χώροι από τους οποίους λαµβάνονται και απογοµώνονται µεµονωµένα φυσίγγια για έλεγχο.
Η καταστροφή ελαττωµατικών καψυλίων και πυρίτιδας γίνεται σε ξεχωριστούς φούρνους καταστροφής πρέπει δε να τηρούνται όσα αναφέρονται στον Ειδικό Κανονισµό για τα καψύλια.
4.11.1 Κτιριακές εγκαταστάσεις
Κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης, θεωρούνται εκείνα στα οποία υπάρχει ελεύθερη πυρίτιδα. Όλα τα άλλα επικίνδυνα κτίρια θεωρούνται κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς.
Το κτίριο κοσκινίσµατος περιβάλλεται από αναχώµατα ή είναι καλυµένο µε χώµα. Στο κτίριο αυτό επιτρέπεται η ύπαρξη ενός µόνο χώρου εργασίας και η µέγιστη επιτρεπτή ποσότητα πυρίτιδας είναι 150 KG.
Οι χώροι για το πλέξιµο της βραδύκαυστης θρυαλλίδας πρέπει να βρίσκονται σε ελεύθερα µεµονωµένα κτίρια. Οι χώροι εργασίας βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια του εδάφους και πρέπει να έχουν τουλάχιστον 2 εξόδους που να οδηγούν εύκολα στο ύπαιθρο. Περισσότεροι χώροι για πλέξιµο στο ίδιο κτίριο χωρίζονται µε πυρασφαλή τοίχο.
Σε κάθε χώρο πλεξίµατος δεν επιτρέπεται να απασχολούνται πάνω από 2 άτοµα.
Η σκεπή πάνω από τα χωνιά τροφοδοσίας η διαχωριστική οροφή µεταξύ του χώρου αυτού και του χώρου πλεξίµατος πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή (τοίχος αντίστασης). Η οροφή εκτός από το άνοιγµα για την τροφοδοσία πυρίτιδας δεν επιτρέπεται να έχει άλλο άνοιγµα.
Κάθε χωνί τροφοδοσίας επιτρέπεται να περιέχει το πολύ 4 κιλά µαύρη πυρίτιδα.
Ο σωλήνας τροφοδοσίας πρέπει σε όλο το µήκος του να είναι ασφαλής από εκρήξεις. Αν αυτό δεν µπορεί να εξασφαλιστεί τότε πρέπει να περιβάλλεται από ισχυρό προστατευτικό σωλήνα.
Ο σωλήνας τροφοδοσίας πρέπει να είναι έτσι τοποθετηµένος στο σωλήνα εισαγωγής πυρίτιδας στη µηχανή πλέξεως ώστε να αποφεύγεται κάθε επικίνδυνη τριβή.
Η πρώτη τροφοδοσία µε ίνες πρέπει να αποτελείται από υλικό µη σπινθηροβόλο και καλό αγωγό του ηλεκτρισµού.
4.11.2. Λειτουργία
Οι εργασίες στο κτίριο κοσκινίσµατος και η µεταφορά της πυρίτιδας στο κτίριο πλεξίµατος γίνεται µόνο από ειδικά εκπαιδευµένα άτοµα. Οµοίως ο χειρισµός των µηχανών πλεξίµατος να γίνεται από ειδικευµένα στο αντικείµενο άτοµα.
Πάνω σε κάθε τύµπανο επιτρέπεται να τυλίγονται το πολύ 500 µέτρα θρυαλλίδα.
Γεµάτα τύµπανα πρέπει να αποµακρύνονται αµέσως από το χώρο.
Ακαριαία Θρυαλλίδα
4.11.3. Κτιριακές εγκαταστάσεις
Από τα επικίνδυνα κτίρια όσα περιέχουν ελεύθερες εκρηκτικές ύλες θεωρούνται κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης και τα υπόλοιπα κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς.
Το κτίριο για την ξήρανση και το κοσκίνισµα του πεντρίτη ή παρόµοιων ευαίσθητων εκρηκτικών υλών περιβάλλεται από αναχώµατα ή είναι καλυµένο µε χώµα.
Στο κτίριο ξήρανσης και κοσκινίσµατος επιτρέπεται να υπάρχει ένας µόνο χώρος.
Η µέγιστη επιτρεπτή ποσότητα εκρηκτικών στο κτίριο αυτό είναι 600 KG.
Το κοσκίνισµα του πεντρίτη γίνεται µε τηλεχειρισµούς χωρίς την παρουσία προσωπικού.
Οι χώροι πλεξίµατος πρέπει να βρίσκονται σε ελεύθερα µεµονωµένα κτίρια. Επίσης πρέπει να είναι πάνω από την επιφάνεια του εδάφους και να φέρουν τουλάχιστον 2 εξόδους για την εύκολη έξοδο των εργαζοµένων σε περίπτωση κινδύνου.
4.11.4.Μηχανολογικές εγκαταστάσεις
Τα µηχανήµατα πλεξίµατος πρέπει να τοποθετούνται κοντά στους εξωτερικούς τοίχους που πρέπει να είναι ελαφρά κατασκευασµένοι. Τα µηχανήµατα πλεξίµατος που βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο επιτηρούνται από επαρκή αριθµό καλώς εκπαιδευµένων ατόµων, τουλάχιστο ένα άτοµο για κάθε 4 πλεκτικές µηχανές µε µέγιστο 8 µηχανές στο κάθε κτίριο. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να υπάρχει διαχωριστικό τοιχείο ανά 4 µηχανές.
Το χωνί τροφοδοσίας κάθε πλεκτικής µηχανής πρέπει να περιέχει το µέγιστο 1 κιλό εκρηκτική ύλη.
Οι απαραίτητες ποσότητες για το ξαναγέµισµα του χωνιού πρέπει να αποθηκεύονται σε προστατευµένο µε θώρακες άνοιγµα εντός κιβωτίων χωρητικότητας µέχρι 5 κιλά.
Τα κιβώτια αυτά τοποθετούνται στο προστατευµένο άνοιγµα από έξω και παραλαµβάνονται µέσα από το κτίριο.
Η θρυαλλίδα πρέπει να τυλίγεται σε ειδικό χώρο διαχωρισµένο µε τοίχο αντίστασης από το χώρο της µηχανής πλεξίµατος.
Η παραπέρα επεξεργασία (επικάλυψη, έλεγχος κοπή, τύλιγµα, συσκευασία) πρέπει να γίνεται σε ξεχωριστό χώρο που να υπάρχει µόνο η απαραίτητη ποσότητα θρυαλλίδας για τη συνέχιση της εργασίας.
4.11.5. Οι εργασίες στους χώρους ξήρανσης και κοσκινίσµατος και πλεξίµατος γίνονται από συγκεκριµένα άτοµα ειδικώς εκπαιδευµένα για τις εργασίες αυτές.
4.12.1. Οµαδοποίηση
Οι εκρηκτικές ύλες διαχωρίζονται ανάλογα µε την ευαισθησία τους σε δύο οµάδες:
4.12.1.1.Οµάδα Α: Εκρηκτικές ύλες οι οποίες:
α) Έχουν µεγάλη ευαισθησία στην κρούση (εκρήγνυνται µε κρούση ενέργειας µικρότερης από 1ΚΡ.Μ).
β) Αναφλέγονται δι’ ενός φλεγοµένου σώµατος και η καύση τους συνεχίζεται και µετά την αποµάκρυνση του φλεγοµένου σώµατος.
γ) Εκρήγνυνται µε ισχυρή θέρµανση µέσα σε χαλύβδινο θώρακα µε ελεγχόµενο ακροφύσιο µεγαλύτερο από 3 εκατοστά.
δ) Είναι ευαίσθητες στην τριβή (εκρήγνυνται µε φόρτιση βελόνης µε ελεγχόµενο ακροφύσιο µεγαλύτερο από 3 εκατοστά).
ε) Είναι ευαίσθητες στην τριβή (εκρήγνυνται µε φόρτιση βελόνης µε φορτίο µικρότερο από 36 ΚΡ).
4.12.1.2.Οµάδα ΒΆ Εκρηκτικές ύλες που είναι λιγότερο ευαίσθητες από τις οµάδες ΑΆ.
4.12.1.3.Στην οµάδα Α ανήκουν ενδεικτικά η νιτρογλυκερίνη, η νιτρογλυκόλη και εκρηκτικά µίγµατα που περιέχουν τις ύλες αυτές ενώ στην Β το ANFO, οι αµµωνίτιδες χωρίς νιτρογλυκερίνη- νιτρογλυκόλη κλπ.
Για την ταξινόµηση των υπολοίπων εκρηκτικών που αφορά ο παρών Ειδικός Κανονισµός θα λαµβάνεται υπόψη η διεθνής εµπειρία στο θέµα και σε περίπτωση αµφιβολιών γνωµοδοτεί προς την αρµόδια Υπηρεσία του ΥΒΕΤ η Συµβουλευτική Επιτροπή του άρθρου 3 του Γενικού Κανονισµού.
4.12.2.Εγκαταστάσεις
4.12.2.1.Αναχώµατα-καταφύγια
Κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης (παρ. 4.12.4.1. κατωτέρω) πρέπει να περιβάλλονται από αναχώµατα ή να είναι επιχωµατωµένα (εκτός αν ορίζεται διαφορετικά παρακάτω).
Στην εξωτερική πλευρά των αναχωµάτων των κτιρίων παραγωγής νιτρογλυκερίνης- νιτρογλυκόλης και των κτιρίων ανάµειξης δίπλα στις στοές υπάρχει ένα τουλάχιστο ασφαλές καταφύγιο. Στα κτίρια φυσσιγγιοποίησης αρκεί ένα καταφύγιο για δύο γειτονικά κτίρια.
4.12.2.2.Είδος κατασκευής κτιρίων
Κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης ή πυρκαγιάς πρέπει να είναι πυρασφαλώς κατασκευασµένα. Όσα µέρη εγκαταστάσεων µπορεί να έλθουν σε επαφή µε οξέα νιτρώσεως δεν πρέπει να αποτελούνται από ξύλο ή άλλα υλικά που µπορούν να νιτρωθούν.
Τα τζάµια πρέπει να αποτελούνται από υλικό που δεν δηµιουργεί επικίνδυνα θραύσµατα.
Οι έξοδοι και οι διάδροµοι διαφυγής πρέπει να συντοµεύουν κατά το δυνατό την αποµάκρυνση των εργαζοµένων και σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να βρίσκονται απέναντι από είσοδο αναχώµατος, άλλου επικίνδυνου κτιρίου.
4.12.2.3.Αποθήκες νιτρογλυκερίνης
Οι αποθήκες νιτρογλυκερίνης πρέπει να είναι επιχωµατωµένες (ύψος χώµατος τουλάχιστο 1 µ.).
Το δάπεδο να είναι µαλακό, µη πορώδες, χωρίς αρµούς, ηλεκτρικώς αγώγιµο (από µόλυβδο, κατάλληλο πλαστικό κλπ.).
4.12.2.4. Συσκευές και δοχεία
∆οχεία για µεταφορά και συσκευές που έρχονται σε επαφή ή περιέχουν νιτροµένες εκρηκτικές ύλες πρέπει να αποτελούνται από µη απορροφητικό ξύλο, κατάλληλο πλαστικό ή αλουµίνιο. Σε τραπέζια, σκαµνιά κλπ. από απορροφητικό ξύλο µε κατάλληλη προστασία πρέπει να εµποδίζεται η απορρόφηση νιτρωµένων υλών
Άχρηστες συσκευές από ξύλα πρέπει να καίγονται στους ειδικούς για το σκοπό αυτό χώρους.
4.12.2.5.Μέσα µεταφοράς
Τα χρησιµοποιούµενα για µεταφορά µη συσκευασµένων εκρηκτικών κιβώτια καλύπτονται όταν αυτά δεν µεταφέρονται µέσα σε κλειστά αυτοκίνητα.
Σε περίπτωση που τα µέσα µεταφοράς, µη συσκευασµένων εκρηκτικών, τοποθετούνται έξω από κτίρια και αναχώµατα, να τακτοποιούνται έτσι ώστε σε περίπτωση έκρηξης στο κτίριο, αυτά να µην εκτίθενται στην άµεση επίδραση του εκρηκτικού κύµατος.
Η τοποθέτησή τους µπροστά στις εισόδους των κτιρίων ή στις διόδους των αναχωµάτων απαγορεύεται.
Άδεια δοχεία από αλουµίνιο που χρησιµοποιήθηκαν για µεταφορά µη συσκευασµένων εκρηκτικών που περιείχαν νιτρογλυκερίνη δεν επιτρέπεται να τοποθετούνται το ένα µέσα στο άλλο.
4.12.3.Λειτουργικό µέρος
4.12.3.1.Ποιότητα α’ υλών - επαναχρησιµοποίηση εκρηκτικών υλών.
Οι πρώτες ύλες πρέπει να έχουν την απαραίτητη καθαριότητα. Η γλυκερίνη και η γλυκόλη να είναι ειδικά προορισµένες για νίτρωση. Η δινιτροτολουόλη να µην περιέχει αρωµατικά µονονιτροπαράγωγα ή άλλες ξένες ύλες. Πριν από την ανάµιξη µε τη νιτρογλυκερίνη οι διάφορες σκόνες να κοσκινίζονται.
Η από φυσίγγια ή άλλα πυροµαχικά προερχόµενη εκρηκτική ύλη επιτρέπεται να επαναχρησιµοποιηθει µόνον όταν είναι αναλοίωτη και η επεξεργασία της δεν δηµιουργεί κινδύνους λόγω προσµείξεως ακαθαρσιών ή χηµικών αλλοιώσεων της εκρηκτικής ύλης.
Σε περίπτωση που η επανακτώµενη εκρηκτική ύλη δεν είναι δυνατό να επανεπεξεργαστεί αµέσως διατηρείται σε κατάλληλα δοχεία και αποµακρύνεται από το χώρο εργασίας.
4.12.3.2.Απορρίµµατα-απόβλητα
Τα διάφορα απορρίµµατα που έχουν υπολλείµατα εκρηκτικών ή νιτρικών αλάτων (είδη συσκευασίας, διάφορα άχρηστα ξύλινα εργαλεία κλπ.) πρέπει µία φορά την εβδοµάδα τουλάχιστον να καίονται στον ειδικό για το σκοπό αυτό χώρο. Νερά πλύσεως και απόβλητα πριν από την περαιτέρω διάθεσή τους θα πρέπει να απαλλάσσονται από εκρηκτικές ύλες που περιέχουν, µε κατάλληλο σύστηµα (π.χ. µε λαβύρινθο).
Το νερό που χρησιµοποιείται για τη µεταφορά νιτρογλυκερίνης στα διάφορα δίκτυα να
επαναχρησιµοποιείται (κλειστό κύκλωµα).
4.12.3.3.Συντηρήσεις
Κατά τις συντηρήσεις και οικοδοµικές εργασίες και σε απόσταση µέχρι 30µ. από θέσεις εργασίας µε κίνδυνο έκρηξης δεν πρέπει να απασχολούνται περισσότερα από 10 άτοµα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις αν υπάρχει νιτρογλυκερίνη πλησίον πρέπει να διασφαλίζεται πλήρως ότι δεν µπορεί να πήξει κατά την διάρκεια των εργασιών.
4.12.3.4.Καταιγίδες
Σε περίπτωση καταιγίδας που υπάρχει κίνδυνος από πτώση κεραυνών πρέπει να διακόπτεται η εργασία στα κτίρια ανάµειξης, φυσσιγγιοποίησης, συσκευασίας και ξήρανσης. Στο κτίριο νίτρωσης διακόπτεται αµέσως η τροφοδοσία του νιτρωτή.
Το ηλεκτρικό ρεύµα στα διάφορα δίκτυα που οδηγούν στα κτίρια διακόπτεται.
4.12.3.5.Προστασία της υγείας των εργαζοµένων
Λόγω των κινδύνων από το νιτρικό οξύ και τα διάφορα αρωµατικά νιτροπαράγωγα πρέπει να διατίθενται συσκευές οξυγόνου, κρεβάτια για ξεκούραση και επίσης να υπάρχει λουτρό.
Οι εργάτες κατά την πρόσληψή τους και σε τακτά χρονικά διαστήµατα να εξετάζονται ιατρικώς και αν παρουσιάζουν προβλήµατα υγείας να µην τοποθετούνται σε εργασίες που θα έλθουν σε επαφή µε νιτρογλυκόλη.
Κατά την παραγωγή και περαιτέρω επεξεργασία νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης λαµβάνεται µέριµνα ώστε οι εργαζόµενοι να έρχονται στην ελάχιστη δυνατή επαφή µε αυτές τις ύλες.
Η χρήση κλειστών συσκευών και σκεπασµένων δοχείων, ο καλός εξαερισµός πρέπει να γίνονται για να περιορίζονται οι ατµοί νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης στους εργασιακούς χώρους.
Στους εργαζόµενους στους χώρους αυτούς διατίθενται προστατευτικά µέσα (γάντια, προστατευτικά του δέρµατος, φόρµες εργασίες κλπ.).
Τα ενδύµατα εργασίας πρέπει να διατηρούνται καθαρά και µε µέριµνα του εργοστασίου να πλένονται τουλάχιστο 2 φορές την εβδοµάδα. Ακόµη οι εργαζόµενοι θα πρέπει να ενηµερώνονται ότι πρέπει να διατηρούνται καθαροί να αλλάσσουν τακτικά εσώρουχα και να πλένουν τα χέρια και το πρόσωπό τους πριν από το φαγητό και µετά το πέρας της εργασίας.
4.12.4. Μεµονωµένα κτίρια
4.12.4.1.Μεµονωµένα κτίρια πρέπει να υπάρχουν για τις παρακάτω διαδικασίες:
α) Αποθήκευση νιτρικών και άλλων οξειδωτικών υλών
β) Αποθήκευση ευφλέκτων πρώτων υλών
γ) Τήξη αρωµατικών νιτροενώσεων
δ) Aλεσµα Τ.Ν.Τ.
ε) Παρασκευή εκρηκτικών µιγµάτων χωρίς θέρµανση από ύλες που δεν είναι πιο ευαίσθητες από το Τ.Ν.Τ.
στ) Ξήρανση και κοσκίνισµα της νιτροκυταρρίνης
ζ) Νίτρωση, διαχωρισµός, έκπλυση, διήθηση νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης
η) Αποθήκευση νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης
θ) Αποµάκρυνση και επανάκτηση νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης από τα απόβλητα
ι) Απονίτρωση
κ) Παρασκευή εκρηκτικών µιγµάτων από α’ ύλες που είναι πιο ευαίσθητες από το Τ.Ν.Τ.
λ) Φυσιγγιοποίηση των εκρηκτικών της οµάδας Α
µ) Συσκευασία εκρηκτικών της οµάδας Α
ν) Φυσιγγιοποίηση και συσκευασία των εκρηκτικών της οµάδας Β
ξ) Προσωρινή διαφύλαξη των εκρηκτικών της οµάδας Α’ σε ενδιάµεσες αποθήκες.
ο) Προσωρινή διαφύλαξη των εκρηκτικών της οµάδας Β σε ενδιάµεσες αποθήκες.
π) Αποθήκευση των έτοιµων προς αποστολή συσκευασµένων εκρηκτικών
Από τα παραπάνω κτίρια τα υπ' αριθµ. δ, στ, ζ, η, θ, κ, λ, ν και ο θεωρούνται κτίρια µε κίνδυνο έκρηξης και τα υπ’ αριθµ. α, β, ε, ι, µ και ξ κτίρια µε κίνδυνο πυρκαγιάς στην περίπτωση που δεν υπάρχει µέσα Τ.Ν.Τ..
Για εκρηκτικά της οµάδας Β που αποτελούνται από νιτρικό αµµώνιο και εύφλεκτες ύλες (όχι µέταλλα) και τα οποία δεν µπορούν να εκραγούν µόνα τους επιτρέπεται οι εργασίες ε και ν παραπάνω να διεξάγονται σε ξεχωριστούς χώρους του ίδιου κτιρίου.
4.12.4.2.Αποθήκη νιτρικών και άλλων οξειδωτικών υλών
Στις αποθήκες αυτές επιτρέπεται να συναποθηκεύονται νιτρικά και άλλα οξειδωτικά σώµατα καθώς και άλλα αδρανή υλικά.
Πρόνοια λαµβάνεται ώστε να µην έλθουν σε επαφή µεταξύ τους οι συναποθηκευόµενες ύλες.
Η χρήση ξύλινων κατασκευαστικών στοιχείων στις αποθήκες επιτρέπεται εφόσον αυτά δεν µπορούν να έλθουν σε επαφή µε οξειδωτικά σώµατα.
Αποθήκες νιτρικού αµµωνίου µε περιεχόµενο µεγαλύτερο από 100 τόννους πρέπει να έχουν απόσταση τουλάχιστον 50Μ από άλλα επικίνδυνα κτίρια.
4.12.4.3.Αποθήκες ευφλέκτων α’ υλών
Οι υπόλοιπες πρώτες ύλες όπως ξυλάλευρο, θειάφι, ξυλάνθρακας, δινιτροτολουόλη, γλυκερίνη, γλυκόλη, δινιτροναφθαλίνη και ανόργανες ύλες όπως ανθρακικό νάτριο, ορυκτό αλάτι κλπ. επιτρέπεται να αποθηκεύονται µαζί σε ένα κτίριο, αν µε κατάλληλα χωρίσµατα αποκλείεται και η ακούσια ανάµειξη των υλών αυτών.
Στο κτίριο αυτό επιτρέπεται να µεταφέρεται και η απαραίτητη για ηµερήσια κατανάλωση ποσότητα
Τ.Ν.Τ. και µέχρι 500 κιλά.
4.12.4.4.Εγκατάσταση τήξεως νιτροπαραγώγων
Για τήξη νιτροπαραγώγων τα χρησιµοποιούµενα θερµαντικά µέσα δεν επιτρέπεται να έχουν θερµοκρασία µεγαλύτερη από 1200 C και αυτό πρέπει να ελέγχεται µε κατάλληλο µηχανισµό. Στα δοχεία τήξεως πρέπει να έχουν τοποθετηθεί θερµόµετρα και οι ενδείξεις τους να παρακολουθούνται κατά την διάρκεια της τήξης.
Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότερα δοχεία τήξης πρέπει να υπάρχουν χωριστά δίκτυα απορρόφησης ατµού.
Τα δοχεία τήξης σε τακτά χρονικά διαστήµατα πρέπει να αδειάζονται και να καθαρίζονται επιµελώς.
Υπολείµµατα εκρηκτικών σε διάφορες σκόνες αποµακρύνονται προσεκτικά µε ζεστό νερό ή ατµό.
Στα κτίρια για την τήξη και διατήρηση τηγµένου Τ.Ν.Τ. επιτρέπεται να βρίσκονται το πολύ 500 κιλά Τ.Ν.Τ. Τα δοχεία τήξης Τ.Ν.Τ. δεν επιτρέπεται να έχουν στο εσωτερικό τους σερµπαντίνες για θέρµανση.
4.12.4.5.Λειοτρίβηση Τ.Ν.Τ.
Στο κτίριο που λειοτριβείται το Τ.Ν.Τ. επιτρέπεται σε κάθε εργασιακό χώρο να βρίσκονται το πολύ 150 κιλά εκρηκτικών και σε όλο το κτίριο το πολύ 1000 κιλά.
Κατά τη διάρκεια της λειοτρίβησης δεν πρέπει να µένει κανείς στο χώρο αυτό. Τα µηχανήµατα πρέπει να τίθενται σε λειτουργία από ασφαλή θέση.
4.12.4.6.Παρασκευή µιγµάτων εκρηκτικών (4.12.4.1 ε. ανωτέρω)
Στα κτίρια αυτά πραγµατοποιείται η ξήρανση, λειοτρίβηση και το κοσκίνισµα των νιτρικών, η επεξεργασία των µεµονωµένων συστατικών για την παραγωγή των προµιγµάτων και η παρασκευή εκρηκτικών µιγµάτων από πρώτες ύλες που γενικά δεν είναι πιο ευαίσθητες από το Τ.Ν.Τ. Οι πιο πάνω εργασίες µπορεί να γίνονται στο ίδιο κτίριο σε χώρους χωρισµένους µε πυρασφαλείς τοίχους και που επικοινωνούν µεταξύ τους µε πόρτες πυρασφαλείς που κλείνουν αυτόµατα.
Μηχανήµατα για ξήρανση, λειοτρίβηση και κοσκίνισµα των νιτρικών επιτρέπεται να τροφοδοτούνται από χώρο που βρίσκεται πάνω από αυτά αν υπάρχει διαχωριστική πυρασφαλής οροφή.
Οι απασχολούµενοι στους χώρους αυτούς (πάνω από τα µηχανήµατα) πρέπει να µπορούν άµεσα να βρεθούν στο ύπαιθρο.
Στους χώρους παρασκευής εκρηκτικών µιγµάτων βρίσκονται το πολύ 1500 κιλά από αυτά. Στους χώρους παρασκευής των προµιγµάτων βρίσκονται το πολύ 7.500 κιλά από αυτά.
Για την παρασκευή εκρηκτικών της οµάδας Β (από νιτρικό αµµώνιο και καύσιµες ύλες, πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για την ανάµειξη, φυσσιγγειοποίηση και συσκευασία που να µπορούν να επικοινωνούν µεταξύ τους µε ανοίγµατα ή πόρτες για την µεταφορά των εκρηκτικών. Τα ανοίγµατα και οι πόρτες αυτές πρέπει να διαθέτουν µηχανισµούς που να κλείνουν αυτόµατα και πυρασφαλώς. Συνολικά στα κτίρια αυτά δεν πρέπει να υπάρχουν πάνω από 5000 κιλά εκρηκτικά.
4.12.4.7.Ξήρανση νιτροκυτταρίνης
Η νιτροκυτταρίνη πρέπει να διατηρείται διαρκώς ένυδρη µε υγρασία πάνω από 25% κ.β.
Η προς ζελατινοποίηση νιτροκυτταρίνη πρέπει να τρίβεται στην ένυδρη µορφή της µε κατάλληλα κόσκινα σε ξεχωριστό χώρο. Η προς ζελατινοποίηση νιτροκυτταρίνη επιτρέπεται να χρησιµοποιείται ενυδατωµένη. Αυτή όµως που προορίζεται για παρασκευή άκαπνης πυρίτιδας πρέπει να έχει γίνει αλκοολούχος, δηλαδή να έχει αντικατασταθεί το νερό (25%-35%) που περιέχει µε οινόπνευµα διά καταλλήλου επεξεργασίας. Στο κτίριο ξήρανσης δεν πρέπει να υπάρχουν πάνω από 30 κιλά µερικώς αφυδατωµένης νιτροκυτταρίνης που σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να περιέχει νερό κάτω του 15%.
Οι σκελετοί και τα πλαίσια ξήρανσης δεν επιτρέπεται να έχει σιδερένια τµήµατα για στερέωση. Κατά τη χρήση δεν επιτρέπεται να υπάρχει επαφή µετάλλου µε µέταλλο. Τα πλαίσια ξήρανσης δεν πρέπει να σπρώχνονται πάνω στις βάσεις τους. Μετά την µερική αφυδάτωση η νιτροκυτταρίνη πρέπει να χρησιµοποιείται µε προσοχή και να αποφεύγονται τα κτυπήµατα, οι τριβές και η δηµιουργία ηλεκτροστατικών φορτίων (χρήση αγώγιµων δοχείων, γείωση συσκευών).
Επίσης λαµβάνονται µέτρα για τον καθαρισµό των χώρων από σκόνες.
Η θερµοκρασία στο χώρο ξήρανσης δεν πρέπει να ξεπερνά τους 500 C και πρέπει να µπορεί να διαβάζεται απ’ έξω.
Τα δοχεία για τη µεταφορά ξηράς νιτροκυτταρίνης είναι εσωτερικά λεία, πρέπει να κλείνουν καλά και τα σκεπάσµατά τους να µην είναι στερεά κολληµένα.
4.12.4.8.Παρασκευή νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης
4.12.4.8.1.Μέγιστες ποσότητες και αποστάσεις
Στα κτίρια παραγωγής και αποθήκευσης νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης επιτρέπεται να υπάρχουν οι πιο κάτω ποσότητες:
α. Νίτρωση-διαχωρισµός-έκπλυση µέχρι 600 κιλά
β. Αποθήκευση µέχρι 2.000 κιλά.
Ο µεταδιαχωρισµός, η αποβολή των νερών µεταφοράς και η απονίτρωση επιτρέπεται να γίνεται για περισσότερες εγκαταστάσεις µαζί. Η ελάχιστη απόσταση των κτιρίων παρασκευής νιτρογλυκερίνης από άλλα κτίρια είναι 25 µ.
Στα κτίρια ανάµειξης, συµπίεσης και φυγοκέντρησης για παρασκευή πρώτης ύλης για άκαπνη πυρίτιδα επιτρέπεται να υπάρχουν το πολύ 2.000 κιλά εκρηκτικής ύλης σε κάθε κτίριο.
4.12.4.8.2.Νίτρωση, ∆ιαχωρισµός, έκπλυση
Για την νίτρωση γλυκερίνης-γλυκόλης πρέπει να χρησιµοποιούνται συσκευές συνεχούς λειτουργίας απαγορευοµένων των ασυνεχών µεθόδων.
Στις συσκευές νίτρωσης και διαχωρισµού πρέπει η θερµοκρασία να ελέγχεται µε θερµόµετρα και στο νιτρωτή µέσα δεν πρέπει να ξεπερνά τους 300 C ενώ στο διαχωριστή να µην ξεπερνά τους 250 C.
Οι µηχανισµοί τροφοδοσίας µε γλυκερίνη-γλυκόλη πρέπει να είναι έτσι κατασκευασµένοι ώστε το υλικό να διέρχεται µέσα από φίλτρο. Μετά την προσθήκη της απαραίτητης δόσης η ροή επιπλέον σταγόνων γλυκερίνης-γλυκόλης στο δοχείο νίτρωσης πρέπει να εµποδίζεται µε ένα κατάλληλο µηχανισµό.
Το κύκλωµα της ψύξης πρέπει να ελέγχεται πριν από την έναρξη της εργασίας ως προς τη στεγανότητά του.
Στα κτίρια νίτρωσης, διαχωρισµού και έκπλυσης και στις σωληνώσεις µεταφοράς δεν επιτρέπεται να παραµένει νιτρογλυκερίνη-νιτρογλυκόλη µετά το πέρας της εργασίας.
Η µεταφορά νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης προς τις αποθήκες και από εκεί προς τις εγκαταστάσεις αναµείξεως πρέπει να γίνεται µέσα από δίκτυα µε την µορφή γαλακτώµατος µε νερό.
Επίσης η µεταφορά και η ζύγιση νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης να πραγµατοποιείται µε τηλεχειρισµούς χωρίς την παρουσία προσωπικού. Η αποθήκευση νιτρογλυκερίνης- νιτρογλυκόλης να πραγµατοποιείται κάτω από στρώµα νερού πάχους τουλάχιστο 20 εκατοστών. Οι χειρισµοί των οργάνων της συσκευής νιτρώσεως γίνονται από ιδιαίτερο θάλαµο ασφαλείας εκτός του κτιρίου νιτρώσεως και µέσω τηλεοπτικού δικτύου.
4.12.4.8.3.Προστασία σε περίπτωση διάσπασης.
Στη συσκευή νίτρωσης πρέπει να υπάρχει δυνατότητα ώστε σε περίπτωση απρόβλεπτης διακοπής της λειτουργίας της να διακόπτεται αυτόµατα η ροή γλυκερίνης-γλυκόλης και οξέων νιτρώσεως συγχρόνως και η ανάµειξη να συνεχίζεται τουλάχιστον 1 λεπτό ακόµη, ώστε η διαδικασία νίτρωσης να µπορεί να ολοκληρωθεί µε ασφάλεια.
Το περιεχόµενο των νιτρωτών και των δοχείων διαχωρισµού πρέπει να µπορεί γρήγορα να αδειάσει σε ένα δοχείο ασφαλείας σε περίπτωση κινδύνου υπερθέρµανσης.
Το δοχείο ασφαλείας πρέπει να υπάρχει µηχανισµός ανάδευσης µε αέρα, σωλήνας ροής νερού και υπερχείληση.
Τα εκρέοντα νερά από το δοχείο ασφαλείας πρέπει να οδηγούνται στο σταθµό αποβλήτων.
Οι διαστάσεις του σωλήνα ροής ύδατος πρέπει να είναι κατάλληλες ώστε να µην υπάρχει κίνδυνος υπερθέρµανσης.
Η ροή ύδατος και η διοχέτευση αέρα για ανάδευση πρέπει να τίθενται σε λειτουργία ταυτόχρονα µε το άνοιγµα του µηχανισµού αδειάσµατος προς το δοχείο ασφαλείας και να υπάρχει δυνατότητα χειρισµού και από την εξωτερική πλευρά του αναχώµατος.
Συγχρόνως µε το άνοιγµα του πιο πάνω µηχανισµού εκπέµπεται και ηχητικό σήµα συναγερµού.
4.12.4.8.4.Κτίρια αποβλήτων-χυµένη νιτρογλυκερίνη
Η λαµβανόµενη νιτρογλυκερίνη στο κτίριο αποβλήτων πρέπει µια φορά τουλάχιστο την ηµέρα να συλλέγεται και να πλένεται σε βαρέλι προπλύσεως ή στο κτίριο πλύσεως.
Ουδέτερη νιτρογλυκερίνη που χύνεται σε µη πορώδες έδαφος ή όξινη νιτρογλυκερίνη- νιτρογλυκόλη να αποµακρύνεται µε τις οδηγίες του ∆/ντή παραγωγής.
Η αποµάκρυνση µπορεί να γίνεται ύστερα από ζελατινοποίηση µε κωλλοδιαβάµβακα που εν συνεχεία θεωρείται και αντιµετωπίζεται όπως τα απορρίµµατα.
4.12.4.8.5 Απονίτρωση
Η θερµοκρασία των αχρήστων οξέων από τα οποία µπορεί ακόµη να διαχωριστεί νιτρογλυκερίνη δεν επιτρέπεται ποτέ να κατέβει κάτω από τους 150 C.
Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της νιτρογλυκόλης που πήζει σε χαµηλώτερες θερµοκρασίες από τη νιτρογλυκερίνη. Στα προερχόµενα οξέα από τον διαχωρισµό δεν πρέπει να µπορεί να διαχωριστεί πλέον νιτρογλυκερίνη-νιτρογλυκόλη.
Αυτό µπορεί να ελέγχεται πριν από την περαιτέρω διάθεσή τους µε µέριµνα του ∆/ντού παραγωγής.
4.12.4.8.6. Θερµοκρασία χώρων
Η θερµοκρασία στους χώρους παραγωγής στα δίκτυα διακίνησης, στους χώρους επεξεργασίας νιτρογλυκερίνης δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 150 C. Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση παραγωγής κλπ. νιτρογλυκόλης.
Σε περίπτωση επεξεργασίας εκρηκτικών υλών που περιέχουν νιτρογλυκερίνη σε χώρους θερµοκρασίας κατώτερης των 150 C πρέπει µε µέριµνα του ∆/ντού παραγωγής να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες.
4.12.4.8.7. ∆ίκτυα προωθήσεως
Τα δίκτυα προωθήσεως νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης σε µορφή γαλακτώµατος µε νερό και αποβλήτων οξέων που περιέχουν υπολείµµατα νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης είναι κατασκευασµένα από κατάλληλο υλικό π.χ. µόλυβδο αλουµίνιο, οξύµαχο χάλυβα, κατάλληλα κεραµικά, πλαστικά ή γυαλιά.
Οι σωληνώσεις πρέπει να τοποθετούνται υπό κλίση ώστε να µη παραµένει µέσα σ' αυτές νιτρογλυκερίνη-νιτρογλυκόλη. ∆εν πρέπει να οδηγούν απευθείας σε επικίνδυνα κτίρια και πρέπει να µπορούν να εξετασθούν ως προς την στεγανότητα και καθαρότητά τους.
Τα κανάλια των δικτύων τοποθετούνται κατά τέτοιο τρόπο και οι έξοδοι ασφαλίζονται µε διαφράγµατα ώστε να αποκλείεται κατά το δυνατό η µεταφορά εκρήξεων.
Τα δίκτυα να προστατεύονται έναντι ηλιακής ακτινοβολίας και επίσης έναντι του ψύχους ώσε να µην υπάρχει κίνδυνος να παγώσει το περιεχόµενό τους.
Οι κρουνοί κατασκευάζονται µε τρόπο που να αποκλείει την συγκέντρωση υπολοίπων νιτρογλυκερίνηςνιτρογλυκόλης σ’ αυτούς.
Μετά το πέρας της εργασίας µέσω του δικτύου διοχετεύεται νερό προς αποµάκρυνση και των τελευταίων υπολειµµάτων νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης.
Οι τοίχοι στις αποθήκες νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης καθώς και στα κτίρια ανάµιξης πρέπει να είναι τοίχοι αντίστασης.
Οι διάφοροι κρουνοί στα δοχεία νιτρογλυκερίνης-νιτρογλυκόλης και στα δίκτυα λιπαίνονται προσεκτικά.
Οι εργαζόµενοι πριν από την έναρξη της εργασίας βεβαιώνονται για την καλή λειτουργία των κρουνών.
4.12.4.8.8.Αχρηστα εργαλεία και σκεύη
Η λάσπη του φίλτρου δεν πρέπει να αφεθεί να ξηρανθεί. Πλένεται, φυλάσσεται σε διάλυµα σόδας.
Τουλάχιστον µία φορά την εβδοµάδα πρέπει να καταστρέφεται σύµφωνα µε τις οδηγίες του ∆/ντή παραγωγής.
Απαγορεύευεται η επιχωµάτωση µε οποιοδήποτε τρόπο ή το πέταµα της λάσπης (όπως και των οξέων νιτρώσεως και των άλλων ακατεργάστων αποβλήτων-απορριµµάτων) σε ποτάµια, στη θάλασσα κλπ.
Πανιά σφουγγάρια κλπ. περιέχοντα νιτρογλυκερίνη-νιτρογλυκόλη καθαρίζονται και πλέονονται µε νερό.
4.12.4.9. Αναµεικτήρια
Τα αναµεικτείρια πρέπει να είναι είτε επιχωµατωµένα είτε να περιβάλλονται από αναχώµατα.
Εγκαταστάσεις αναµείξεως πρέπει να περιέχουν το πολύ 1000 κιλά εκρηκτικές ύλες.
Στην εγκατάσταση αναµείξεως εκρηκτικών της οµάδας Α επιτρέπεται να ασχολούνται το πολύ 2 άτοµα και για την οµάδα Β το πολύ 4 άτοµα.
Όλα τα συστατικά σε µορφή σκόνης πριν προστεθούν στις συσκευές αναµείξεως κοσκινίζονται για την αποµάκρυνση τυχόν ξένων σωµάτων. Ο αναδευτήρας πρέπει να σταµατά αυτοµάτως σε περίπτωση που συναντά µεγάλη αντίσταση κατά τη λειτουργία του.
Κατά το γέµισµα, το άδειασµα και καθάρισµα των αναµεικτήρων δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων εργαλείων εκτός από φτυάρια από πλαστικό ή ξύλο.
Η ξηρή νιτροκυτταρίνη επιτρέπεται να ζελατινοποιηθεί µέσα στον αναµεικτήρα αφού πρώτα αποµακρυνθεί ο αναδευτήρας.
Κατά την παραγωγή δυναµίτιδων από Τ.Ν.Τ. η νιτροκυτταρίνη προστίθεται στον κλάδο αναµείξεως αφού πρώτα προστεθούν όλα τα άλλα συστατικά σε µορφή σκόνης.
Αναµεικτήρια δυναµικότητας µεγαλύτερης των 400 κιλών πρέπει να διαθέτουν αυτόµατα συστήµατα τροφοδοσίας πρώτων υλών. Όλα όµως τα αναµεικτήρια ανεξαρτήτου δυναµικότητας να διαθέτουν αυτόµατο σύστηµα τηλεχειρισµού (εργασία υπό ασφάλεια). ΚαθΆ όλη την διάρκεια λειτουργίας των αναµεικτήρων ερυθρό φως έξω από αυτά θα δείχνει ότι απαγορεύεται η είσοδος ατόµων στο χώρο.
Για την ξήρανση την ψύξη και το κοσκίνισµα εκρηκτικών της Οµάδας Β τα κτίρια είναι ανάλογα µε τα κτίρια αναµείξεως.
Ο µέγιστος αριθµός ατόµων στα κτίρια αυτά είναι 4.
4.12.4.10. Εγκαταστάσεις φυσιγγειοποιήσεως
Οι εγκαταστάσεις φυσιγγειοποιήσεως εκρηκτικών της οµάδας Α πρέπει να είναι επιχωµατωµένες ή να περιβάλλονται από αναχώµατα.
Επιχωµατωµένα κτίρια επιτρέπεται να περιέχουν το πολύ 1.000 κιλά εκρηκτικών, ενώ όσα περιβάλλονται µε αναχώµατα το πολύ 300 κιλά. Σε κάθε κτίριο επιτρέπεται να απασχολούνται το πολύ 2 άτοµα. Σε επιχωµατωµένα κτίρια που διαθέτουν περισσότερους χώρους επιτρέπεται να ασχολούνται το πολύ 2 άτοµα σε κάθε χώρο και συνολικά 5 άτοµα το πολύ σε όλο το κτίριο.
Για εκρηκτικά της οµάδας Β επιτρέπεται σε κάθε κτίριο να υπάρχουν το πολύ 1200 κιλά εκρηκτικών και να απασχολούνται το πολύ 8 άτοµα.
∆ιαφορετικά εκρηκτικά που ανήκουν στην οµάδα Α δεν επιτρέπεται να επεξεργάζονται ταυτόχρονα στο ίδιο κτίριο.
Οι φυσιγγειοποιητικές µηχανές έχουν µηχανισµό ώστε σε περίπτωση που συναντούν εµπόδια να σταµατούν αυτόµατα.
Η αλλαγή µητρών, η θέση σε λειτουργία και γενικά ο χειρισµός φυσιγγειοποιητικών µηχανών επιτρέπεται να γίνεται µόνο από τα ειδικά γιΆ αυτό το σκοπό εξουσιοδοτηµένο άτοµο.
Πριν από κάθε ξεκίνηµα της µηχανής και µετά το τέλος της εργασίας το τραπέζι περιστροφής, η µηχανή και γενικά ο χώρος καθαρίζεται επιµελώς από εκρηκτικές ύλες.
Για εκρηκτικά της οµάδας Α πρέπει οι εργαζόµενοι να παραµένουν σε ασφαλές µέρος για όσο χρονικό διάστηµα η παρουσία τους δεν είναι απαραίτητη κοντά στη µηχανή.
Σε περίπτωση που η µηχανή φυσιγγειοποιήσεως παρουσιάζει ελλείψεις ή ανωµαλίες στην λειτουργία της πρέπει ο χειριστής να την σταµατά αµέσως και να ειδοποιεί τον προϊστάµενο του συνεργείου ή το ∆/ντή παραγωγής. Η εργασία επιτρέπεται να επαναληφθεί µόνο όταν αποκατασταθεί η οµαλή λειτουργία της µηχανής.
4.12.4.11. Κτίρια συσκευασίας
Τα κτίρια συσκευασίας εκρηκτικών της οµάδας Α είναι επιχωµατωµένα ή περιβάλλονται µε αναχώµατα και να περιέχουν το πολύ 5000 κιλά εκρηκτικών και ο µέγιστος αριθµός ατόµων που επιτρέπεται να απασχοληθεί σ' αυτά είναι 10 άτοµα.
Στα κτίρια συσκευασίας εκρηκτικών τύπου ΒΆ επιτέπεται να διεξάγεται και η φυσιγγειοποίηση αν οι χώροι χωρίζονται µε τοίχους αντίστασης από τους άλλους χώρους.
Σε κάθε επικίνδυνο χώρο δεν επιτρέπεται να υπάρχουν περισσότερα από 1200 κιλά εκρηκτικών και συνολικά σε όλο το κτίριο όχι περισσότερα από 5.000 κιλά εκρηκτικών.
4.12.4.12.Αποθήκες
Ενδιάµεσες αποθήκες για εκρηκτικά της οµάδας Α επιτρέπεται να περιέχουν το πολύ 2000 κιλά εκρηκτικών. Για εκρηκτικά της οµάδας Β η µέγιστη ποσότητα είναι 5000 κιλά εκρηκτικών. Στις ενδιάµεσες αποθήκες εκρηκτικών της οµάδας Β επιτρέπεται να διεξάγεται και το κοσκίνισµα σε ειδικό χώρο (προθάλαµο) που χωρίζεται µε πυρασφαλή τοίχο από την κυρίως αποθήκη.
Οι αποθήκες ετοίµων προϊόντων απέχουν από τα κτίρια παρασκευής νιτρογλυκερίνης- νιτρογλυκόλης, ανάµειξης,φυσιγγειοποίησης και συσκευασίας εκρηκτικών της οµάδας Α τουλάχιστον 75 µέτρα.
4.13.1. Οµαδοποίηση
Ανάλογα µε την ευαισθησία της ελεύθερης γόµωσης στην τριβή-κρούση, ανάφλεξη και εκρηκτικά κύµατα διακρίνουµε τις πιο κάτω 4 οµάδες (κατά σειρά µειουµένου κινδύνου) γοµώσεων. Οµάδα 1.
Καπνογόνες κροτούσες γοµώσεις, υπερχλωρικές και µεταλλικές κροτούσες γοµώσεις, γοµώσεις που περιέχουν ζιρκόνιο, γοµώσεις που περιέοχουν νιτροκυταρίνη κλπ.
Οµάδα 2. Ξηρή χλωρική γόµωση µε περισσότερο από 65% χλωρικά άλατα, νιτρικές και κροτικές γοµώσεις.
Οµάδα 3.Μεταλλικές σκόνες, υγρές χλωρικές γοµώσεις µε περισσότερο από 65% χλωρικά και γοµώσεις που περιέχουν µαύρη πυρίτιδα.
Οµάδα 4. Καπνογόνες, οµιχλώδεις και φωτιστικές γοµώσεις, υγρές γοµώσεις που περιέχουν µέχρι 65% χλωρικά άλατα ή ξηρές µε λιγώτερο από 35% χλωρικά άλατα, υγρές ή κονιορτοποιηµένες γοµώσεις που περιέχουν σκόνη αλουµινίου ή νιτρικά άλατα. Για την κατάταξη των διαφόρων γοµώσεων στις πιο πάνω οµάδες λαµβάνεται υπόψη η ελληνική και ξένη βιβλιογραφία και εµπειρία στο θέµα και σε περίπτωση αµφιβολιών γνωµοδοτεί συµβουλευτικώς η επιτροπή του άρθρου 3. Οι µέγιστες ποσότητες γοµώσεων στα διάφορα κτίρια και ο µέγιστος αριθµός των ατόµων που επιτρέπεται να εργαστούν εκεί καθορίζονται στον Πίνακα 1. Αν σε ένα κτίριο ή θέση υπάρχουν γοµώσεις διαφόρων οµάδων αυτές υπολογίζονται ότι ανήκουν στην υψηλότερου κινδύνου οµάδα.
4.13.2. Εγκαταστάσεις
4.13.2.1. Απόσταση κτιρίων
Οι αποστάσεις ασφαλείας των επικινδύνων κτιρίων µεταξύ τους και από τα ακίνδυνα κτίρια υπολογίζονται µε βάση τους πίνακες του παραρτήµατος 3.
Σαν ελάχιστες αποστάσεις που δεν αναφέρεται ειδικότερα εκεί ισχύουν τα 15 µέτρα για απόσταση επικινδύνων κτιρίων από άλλα κτίρια του επικίνδυνου µέρους και τα 30 µέτρα από κτίρια του ακινδύνου µέρους.
4.13.2.2. Οικοδοµικά στοιχεία κτιρίων
Τα κτίρια του επικίνδυνου µέρους κατασκευάζονται σύµφωνα µε όσα ορίζονται στο Γενικό Κανονισµό (Παράρτηµα 1). Λαµβάνεται ιδιαίτερα υπόψη ότι πολλές από τις γοµώσεις είναι εξαιρετικά εύφλεκτες, ευαίσθητες στο στατικό ηλεκτρισµό (ιδίως αυτές που είναι στη µορφή σκόνης) και στην τριβή και την κρούση.
Τα επικίνδυνα κτίρια πρέπει να είναι µονόροφα και οι χώροι εργασίας να είναι ισόγειοι.
Οι διάφοροι επικίνδυνοι χώροι διαχωρίζονται µε ανθεκτικούς τοίχους που να µην έχουν ανοίγµατα ικανά να διευκολύνουν τη µετάδοση πυρκαγιάς.
Κτίρια µε ελαφρά κατασκευή στέγης δεν επιτρέπονται στην περίπτωση που υπάρχει πιθανότητα πτώσης βαρέων αντικειµένων από εκρήξεις σε γειτονικά κτίρια. Σε χώρους µε µηχανήµατα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των οποίων δεν επιτρέπεται η είσοδος ατόµων, επιτρέπεται η ύπαρξη θυρών σε τοίχους αντίστασης που δεν είναι όµως διαχωριστικοί τοίχοι. Οι θύρες αυτές πρέπει να είναι αρκετά ισχυρές και να ανοίγουν προς τα µέσα.
4.13.2.3. Λειτουργικό µέρος
Κατά τις εργασίες στα επικίνδυνα κτίρια εφαρµόζονται τα σχετικά άρθρα του Γενικού Κανονισµού λαµβανοµένης υπόψη της ιδιοµορφίας και ευαισθησίας των γοµώσεων. Κατά τις εργασίες αυτές αποφεύγονται η χρήση ξύλινων αντικειµένων και εργαλείων που έχουν µεγάλη απορροφητικότητα και η χρήση µετάλλων που προκαλούν σπινθήρες (ειδικά για γοµώσεις της οµάδας 1).
Τα δοχεία πρέπει να µπορούν να καθαρίζονται εύκολα να µην είναι επιρρεπή σε κινδύνους από τριβές και κρούσεις.
Τα γυάλινα δοχεία πρέπει να αποφεύγονται.
Η εισχώρηση σκόνης και άµµου στα επικίνδυνα κτίρια κατά το δυνατό πρέπει να εµποδίζεται.
Η χρήση παραφινών και άλλων οργανικών ουσιών σαν λιπαντικών πρέπει να αποφεύγεται όταν γίνεται χρήση χλωρικών, υπερχλωρικών, νιτρικών και υπεροξειδίων.
Γοµώσεις που περιέχουν µέταλλα (µαγνήσιο και άλλα ελαφρά µέταλλα) απαγορεύεται να έλθουν µε οποιονδήποτε τρόπο σε επαφή µε νερό.
Οι εργαζόµενοι έχουν στη διάθεσή τους τα απαιτούµενα προστατευτικά ενδύµατα και λοιπά εξαρτήµατα, τα οποία αποτελούνται από κατάλληλο υλικό ή είναι εµποτισµένα µε κατάλληλες ύλες για να µη παίρνονται εύκολα και να µη συγκροτούν κονιώδεις γοµώσεις. Τα παπούτσια πρέπει να έχουν αγώγιµη σόλα. Κατά την επεξεργασία γοµώσεων που περιέχουν χλωρικά ή υπερχλωρικά άλατα οι εργαζόµενοι δεν πρέπει να φορούν προστατευτικά µέσα από ύφασµα ή κετσέ.
4.13.3. Μεµονωµένα κτίρια
Ειδικά µεµονωµένα κτίρια πρέπει να υπάρχουν για:
α) Αποθήκευση και προετοιµασία των πρώτων υλών.
β) Αποθήκευση µαύρης πυρίτιδας.
γ) Χειρονακτική ανάµειξη της γόµωσης.
δ) Μηχανική ανάµειξη της γόµωσης.
ε) Αποθήκευση ενδιάµεσων προϊόντων.
στ) Ξήρανση γοµώσεων και άλλων ενδιαµέσων προϊόντων.
ζ) Eπεξεργασία των γοµώσεων (γέµισµα, συµπίεση κλπ.)
η) Περαιτέρω επεξεργασία των προϊόντων (κόλληµα, λακάρισµα, συσκευασία, αραφινάρισµα κλπ.).
θ) Ξήρανση και αποθήκευση ετοίµων προϊόντων.
∆ιαφορετικές γοµώσεις που είναι δυνατόν να αυταναφλεγούν δεν πρέπει να αποθηκεύονται και να ξηραίνονται στα ίδια κτίρια.
4.13.4. Αποθήκευση πρώτων υλών.
Οι παρακάτω ύλες αποθηκεύονται σε ειδικούς χώρους που να διαχωρίζονται µεταξύ τους σε πυρασφαλείς τοίχους.
α) Χλωρικά
β) Υπερχλωρικά.
γ) Νιτρικά, υπεροξείδια και άλλα οξειδωτικά.
δ) Αναγωγικές ύλες (θειούχο αντιµόνιο, γαλακτόζη, χρωστικές ουσίες, άνθρακας, ρητίνες, οξαλικά άλατα).
ε) Εύφλεκτα υγρά.
στ) Ερυθρός φωσφόρος.
ζ) Κωλλοδιοβάµβακας (µε υγρασία µεγαλύτερη από 35% κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης).
Η προετοιµασία των παραπάνω υλών (άλεσµα, κοσκίνισµα κλπ.) δεν επιτρέπεται για όλα τα υλικά να γίνεται στον ίδιο χώρο.
4.13.5. Ποιότητα πρώτων υλών
Οι µεταλλικές σκόνες προστατεύονται από την υγρασία και από τυχαία ανάµειξη µε λιπαντικά.
Οι πρώτες ύλες πρέπει να ελέγχονται ως προς την καθαρότητά τους και την καταλληλότητά τους γενικά.
Τα σχετικά στοιχεία τηρούνται σε ειδικό βιβλίο.
Για την παρασκευή γοµώσεων απαγορεύεται η χρήση των παρακάτω πρώτων υλών.
α) Θειάφι που να περιέχει θειώδη ή υπόλειµµα πυρώσεως περισσότερο από 0,1%.
β) 'Aνθη θείου.
γ) Κατεστραµµένες ή όξινες κόλλες.
δ) Χλωρικό κάλι µε περισσότερο από 0,15% βρώµιο.
ε) Σκόνη µετάλλων µε περισσότερο από 0,25% λιπαρές ύλες.
στ) Λευκός φωσφόρος.
ζ) Χλωρικά µαζί µε µέταλλα, θειούχο αντιµόνιο, ή σιδηροκυανιούχο κάλιο.
η) Χλωρικά για γοµώσεις που παρασκευάζονται µε τον ξηρό τρόπο.
θ) Χλωρικά µαζί µε άλατα του αµµωνίου (µε εξαίρεση µόνο το χλωρικό αµµώνιο µε χλωρικό κάλιο µαζί).
4.13.6. Ανάµειξη γοµώσεων
4.13.6.1.Κτίρια ανάµειξης
Τα κτίρια ανάµειξης είναι επιχωµατωµένα, έχουν εκτονούµενη επιφάνεια ή είναι ελαφράς κατασκευής και περιβάλλονται από αναχώµατα.
Τα κτίρια ανάµειξης επιτρέπεται να έχουν χώρους αποθήκευσης και ζύγισης πρώτων υλών, αν οι χώροι αυτοί χωρίζονται από τους χώρους ανάµειξης.
4.13.6.2.Ανάµειξη γοµώσεων που περιέχουν χλωρικά
Οι χώροι που χρησιµοποιούνται για γοµώσεις που περιέχουν χλωρικά δεν επιτρέπεται να χρησιµοποιούνται για γοµώσεις που περιέχουν µέταλλα ή θειούχο αντιµόνιο.
Οµοίως σκεύη (δοχεία, κόσκινα και λοιπές κατασκευές) που χρησιµοποιούνται για γοµώσεις που περιέχουν χλωρικά απαγορεύεται να χρησιµοποιούνται για άλλες γοµώσεις.
Τα σκεύη που χρησιµοποιούνται αποκλειστικά για χλωρικά πρέπει να ξεχωρίζουν αµέσως (π.χ. µε ιδιαίτερο χρωµατισµό).
4.13.6.3.Χειρονακτική ανάµειξη
Απαγορεύεται η χειρονακτική ανάµειξη γοµώσεων της οµάδας 1.
Οι χώροι χειρονακτικής ανάµειξης που βρίσκονται στο ίδιο κτίριο διαχωρίζονται µεταξύ τους και µε χώρους που χρησιµοποιούνται για άλλες εργασίες (ζύγισµα, προσωρινή αποθήκευση) µε πυρασφαλείς και ανθεκτικούς τοίχους.
4.13.6.4Μηχανική ανάµειξη
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του τυµπάνου ανάµειξης δεν επιτρέπεται να παραµένουν άτοµα στο χώρο αυτό. Αυτό καθιστάται γνωστό σε εµφανή πινακίδα.
Επίσης πρέπει να υπάρχει κατάλληλος µηχανισµός που επιτρέπει την εκκίνηση του αναµεικτήρα µόνο όταν η πόρτα είναι κλειστή και το µηχάνηµα να τίθεται σε λειτουργία µόνο απ’ έξω.
Η µεταφορά νέου υλικού για την τροφοδοσία του αναµεικτήρα επιτρέπεται µόνο όταν το έτοιµο υλικό έχει αποµακρυνθεί από το χώρο. Εργασίες επισκευής και καθαρισµού στις µηχανές ανάµειξης επιτρέπεται να γίνονται µόνο εφόσον αποµακρυνθεί όλη η ποσότητα της γόµωσης.
Κατά τη διάρκεια παραµονής ατόµων στο χώρο της ανάµειξης πρέπει η πόρτα να παραµένει ανοικτή.
4.13.7. Επεξεργασία γόµωσης
4.13.7.1. Πρέπει να υπάρχουν ειδικοί ξεχωριστοί χώροι για τις παρακάτω εργασίες:
α) Τροφοδοσία γόµωσης.
β) Συµπίεση των γοµώσεων.
γ) Τάπωµα φυσσιγγίων, κοπή ταινιών και λοιπές παρεµφερείς εργασίες.
δ) Λακάρισµα των προϊόντων.
ε) Αποθήκευση γοµώσεων και ενδιαµέσων προϊόντων.
Για επίπεδα πιεστήρια δεν απαιτείται ο διαχωρισµός του χώρου τροφοδοσίας και συµπίεσης.
4.13.7.2 Πιεστήρια (πρέσσες)
Σε περίπτωση που η χωρητικότητα της πρέσσας είναι µεγαλύτερη από 250 GR οι πρέσσες πρέπει να είναι σε ξεχωριστό χώρο µε εκτονούµενες πλευρές.
Ο χειρισµός τους πρέπει να γίνεται από ασφαλή θέση που να διαχωρίζεται µε ανθεκτικό τοίχο. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους απαγορεύεται η παραµονή ατόµων στο χώρο.
4.13.7.3. Προστασία των εργαζοµένων
Οι επικίνδυνες θέσεις στις οποίες υπάρχει το ενδεχόµενο ανάφλεξης πρέπει να αποµονώνονται µε διαχωριστικούς τοίχους ικανοποιητικού ύψους.
Οι ποσότητες γοµώσεων που δεν είναι απαραίτητες για την τρέχουσα εργασία µεταφέρονται αµέσως σε ασφαλείς θέσεις στους χώρους εργασίας µέχρι την περαιτέρω επεξεργασία τους.
Απαγορεύεται το κτύπηµα των γοµώσεων της Οµάδας 1 και 2 εκτός από τα καπνογόνα µέχρι 5 GR.
Κατά την επεξεργασία επικινδύνων για την υγεία υλών πρέπει να διατίθενται στους εργαζοµένους όλα τα απαραίτητα προστατευτικά µέσα ώστε να αποφεύγεται η άµεση επαφή µε τις ύλες αυτές.
4.13.8. Ξήρανση της γόµωσης και ενδιαµέσων προϊόντων
Τα κτίρια ξήρανσης είναι ελαφράς κατασκευής και περιβάλλονται µε αναχώµατα ή έχουν εκτονούµενες πλευρές ή είναι επιχωµατωµένα.
Σε κάθε κτίριο ξήρανσης δεν επιτρέπεται να ασχολούνται περισσότερα από 2 άτοµα.
Η θερµοκρασία ξήρανσης δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 500 C και παρακολουθείται διαρκώς µε θερµόµετρα ευρισκόµενα έξω από τους χώρους ξήρανσης. Η θερµοκρασία µέσα στο κτίριο ξήρανσης να είναι οµοιόµορφα κατανεµηµένη και ο χώρος πρέπει να εξαερίζεται καλά.
Τα θερµαντικά σώµατα να είναι έτσι τοποθετηµένα ώστε να αποφεύγονται οι επικαθήσεις εκρηκτικών υλών πάνω τους.
Οι χώροι ξήρανσης δεν πρέπει να επικοινωνούν µεταξύ τους µε κανάλια.
Για τη θέρµανση επιτρέπεται η χρήση θερµού αέρα που να µην περιέχει σκόνες. Σε περίπτωση που πολλοί χώροι ξήρανσης είναι συνδεδεµένοι µε ένα δίκτυο θερµού αέρα πρέπει σε κάθε χώρο να υπάρχει µία ασφάλεια για την αποφυγή µετάδοσης φωτιάς στους άλλους χώρους.
Αν απαιτείται ξήρανση σε θερµοκρασίες χαµηλότερες από 250 C επιτρέπεται οι χώροι να χρησιµοποιηθούν και σαν αποθήκες. ∆εν επιτρέπεται η ξήρανση γοµώσεων στο ύπαιθρο.
4.13.9. Περαιτέρω επεξεργασία γοµώσεων (κολλήσεις, πακετάρισµα, παραφίνωση, συσκευασία κλπ.)
4.13.9.1.Ειδικοί χώροι υπάρχουν για:
α) Επεξεργασία σχηµατοποιηµένων προϊόντων.
β) Λακάρισµα και ξήρανση.
γ) Συσκευασία ετοίµων προϊόντων και παραφίνωση.
δ) Αποθήκευση
4.13.9.2. ∆ιάφορα προφυλακτικά µέτρα
Απαγορεύεται να αποθηκεύονται ελεύθερες γοµώσεις σε ένα χώρο αν περιέχουν συστατικά που µπορούν να αλληλεπιδράσουν επικίνδυνα.Η συσκευασία των ετοίµων προϊόνων πρέπει να γίνεται ώστε τα µεµονωµένα αντικείµενα να µην έρχονται σε επικίνδυνη επαφή µεταξύ τους, να µη µπορούν να πέσουν έξω και να προστατεύονται έναντι κτυπήµατος, τριβής κλπ. και επίσης σε περίπτωση ανάφλεξης του περιεχοµένου να µη µπορεί να προκληθεί γενικότερη ανάφλεξη ή έκρηξη των υπόλοιπων συσκευασµένων προϊόντων.
4.13.10. Ειδικές διατάξεις
Για τις περιπτώσεις πυροτεχνηµάτων και άλλων πυροτεχνικών αντικειµένων που αναφέρονται παρακάτω ισχύουν παράλληλα µε το γενικότερο µέρος (παρ. 4.13.1 έως 4.13.9) και τα παρακάτω ειδικά µέτρα.
∆εν ισχύουν οι παράγραφοι: 4.13.3. (µεµονωµένα κτίρια). 4.13.6.1., (κτίρια ανάµειξης), 4.13.6.3. (Χειρονακτική ανάµειξη), 4.13.6.4. (µηχανική ανάµειξη), 4.13.7.1. (ειδικοί χώροι για την επεξεργασία της γόµωσης), 4.13.8. (στα σηµεία που αφορούν την κατασκευή των κτιρίων ξήρανσης), 4.13.9.1. (ειδικοί χώροι για περαιτέρω επεξεργασία).
Ο πίνακας 1 ισχύει από την παρ. IV και ύστερα.
4.13.10.1. Πυροτεχνήµατα φελλού
Ως πυροτεχνήµατα φελλού θεωρούνται τα σώµατα από φυσικό φελλό ή τεχνητές ύλες που µοιάζουν µε φελλό και που έχουν µία κοιλότητα που περιέχει γόµωση που τοποθετήθηκε σε ρευστή κατάσταση.
4.13.10.1.1. Ειδικοί χώροι
Για τις παρακάτω εργασίες πρέπει να υπάρχουν ειδικοί χώροι:
α) Αποθήκευση χλωρικού καλίου
β) Αποθήκευση ερυθρού φωσφόρου
γ) Παρασκευή και διατήρηση της γόµωσης σε υγρή µορφή
δ) Ξήρανση των γοµωµένων φελλών
ε) Συσκευασία
στ) Αποθήκευση
ζ) ∆ιεξαγωγή δοκιµαστικών εκπυρσοκροτήσεων.
4.13.10.1.2. ∆ιάφορα προφυλακτικά µέσα
Οι γοµώσεις που περιέχουν φώσφορο, χλωρικά και παρόµοια υλικά επιτρέπεται να παρασκευάζονται µόνο µε υγρό τρόπο. Στο χώρο παρασκευής δεν επιτρέπεται να βρίσκονται περισσότερα από 3 KG υγρής γόµωσης.
Η έτοιµη γόµωση πρέπει να επεξεργάζεται περαιτέρω αµέσως. Σε περίπτωση που απαιτείται να διατηρηθούν γοµώσεις σε αναµονή για κάποιο διάστηµα πρέπει να ληφθούν µέτρα για να µη ξηρανθούν (π.χ. κάλυψη µε υγρά υφάσµατα, διατήρηση κάτω από νερό κλπ.).
Τα τραπέζια εργασίας, οι µηχανές και οι χώροι καθαρίζονται καθηµερινώς. Ξηρά κοµµάτια από γόµωση καθαρίζονται αφού πρώτα µαλακώσουν µε νερό και κατά τη διάρκεια της εργασίας αυτής επιτρέπεται να υπάρχει µόνο ένα άτοµο στο χώρο.
Κάθε φελλός επιτρέπεται να περιέχει το πολύ 0,06 GR γόµωση.
Οι φελλοί δεν επιτρέπεται να έχουν σχισµές και ρωγµές όπου µπορεί να εισχωρήσει η γόµωση.
Μετά την τοποθέτηση της γόµωσης πρέπει να επικολλάται για την προστασία της σκληρό και ανθεκτικό κοµµάτι από χαρτί.
Απαγορεύεται η ξήρανση των γοµωµένων φελλών σε ντουλάπια ξήρανσης ή πάνω σε θερµαντικά σώµατα.
Η ξήρανση πρέπει να γίνεται σε ειδικό χώρο µέγιστης θερµοκρασίας 400 C.
Κατά τη χορήγηση έγκρισης κυκλοφορίας (άρθρ. 47) ελέγχεται εκτός από τη γέµιση ή συσκευασία και η κεφαλή (φελλός) για την καλή λειτουργικότητά τους και την ασφάλεια κατά τη χρήση τους.
Το 1% από κάθε πυρίτιδα παραγωγής πρέπει να υποβάλλεται σε δοκιµασία εκπυρσοκρότησης και τα προϊόντα να διατίθενται στην κατανάλωση εφόσον η δοκιµασία δείχνει ότι είναι ακίνδυνα. Τα αποτελέσµατα της δοκιµασίας αναγράφονται καθηµερινώς στο βιβλίο δοκιµών.
4.13.10.2. Πυροτεχνήµατα σχήµατος φακής και άλλα παρόµοια πυροτεχνήµατα που περιέχουν κροτικό άργυρο ή παρόµοιες ευαίσθητες ύλες και χρησιµοποιούνται για αστεϊσµό (κροτίδες κλπ.).
Ο κροτικός άργυρος επιτρέπεται να παρασκευάζεται σε µεµονωµένα ειδικά κτίρια. Η µέγιστη ποσότητα κροτικού αργύρου δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 GR και επιτρέπεται να απασχολείται ένα άτοµο στο κάθε κτίριο.
Τα δηµιουργούµενα αέρια και υγρά απόβλητα διατίθενται µε ακίνδυνο για τους εργαζόµενους και περιβάλλον τρόπους.
Η ξήρανση του κροτικού αργύρου να γίνεται σε ειδικό χώρο θερµοκρασίας το πολύ 500 C.
Η µέγιστη ποσότητα σε κάθε χώρο ξήρανσης είναι 100 GR και σε όλο το κτίριο µαζί 500 GR.
Η διατήρηση του ξηρού κροτικού αργύρου έξω από τους χώρους εργασίας πρέπει να γίνεται για ποσότητες µέχρι 50 GR σε ειδικά ερµάρια και σε ποσότητες έως 3 KG σε ειδικό κτίριο επιχωµατωµένο ή µε εκτονούµενες πλευρές (παρ. 1.1.2., 1.1.3., 1.1.5.).
Στους χώρους εργασίας πρέπει να διανέµεται ο κροτικός άργυρος σε ποσότητες µικρότερες από 10 GR και να τοποθετείται σε δοχεία από χαρτόνι ή λάστιχο. Κάθε τεµάχιο (κροτίδα κλπ.) περιέχει το πολύ 2,5 MG κροτικού αργύρου.
4.13.10.3. Πυροτέχνηµα αστεϊσµού που περιέχουν κολλωδιοβάµβακα
Ο κολλωδιοβάµβακας πρέπει να ξηραίνεται σε ειδικούς χώρους που επιτρέπεται να περιέχουν το πολύ 1 KG υλικού. Κατά την ξήρανση πρέπει να τηρούνται τα αναφερόµενα σχετικά στον Ειδικό Κανονισµό
4.12. (παρ. 4.12.4.6.).
Στους χώρους εργασίας η ποσότητα του κολλωδιοβάµβακα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 GR για κάθε χώρο. Ο αριθµός των απασχολουµένων ατόµων καθορίζεται ανάλογα µε το µέγεθος των χώρων εργασίας.4.13.10.4. Φύλλα και ταινίες εκπυρσοκρότησης Αυτά είναι µικρά διπλά στρογγυλά φύλλα από χαρτί, που περιέχουν µεταξύ τους δισκία µε βάση το φώσφορο, τα χλωρικά κλπ. που µπορούν να εκπυρσοκροτήσουν. Οι ταινίες περιέχουν οµοίως δισκία και η ποσότητα γόµωσης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 7,5 GR στα 1000 δισκία.
4.13.10.4.1. Ειδικοί χώροι
Ειδικοί χώροι πρέπει να υπάρχουν για τις παρακάτω εργασίες:
α) Αποθήκευση του χλωρικού καλίου
β) Αποθήκευση ερυθρού φωσφόρου
γ) Παρασκευή και διατήρηση γοµώσεων
δ) Τοποθέτηση της γόµωσης κλείσιµο και συµπίεση των φύλλων
ε) Περαιτέρω επεξεργασία των φύλλων και ταινιών
στ) Συσκευασία και αποθήκευση
4.13.10.4.2. ∆ιάφορα προφυλακτικά µέτρα
Η παρασκευή της γόµωσης γίνεται όπως ορίζεται στην παρ. 4.13.10.1.2. ανωτέρω.
Στις περιπτώσεις που η τοποθέτηση της γόµωσης, το κόλληµα, η συµπίεση και η ξήρανση γίνονται µηχανικά επιτρέπεται οι εργασίες αυτές να πραγµατοποιούνται στον ίδιο χώρο, όπου µπορεί να γίνεται και η συσκευασία.
Ενδιάµεσα ή έτοιµα προϊόντα δεν επιτρέπεται να παραµένουν στους χώρους εργασίας αλλά πρέπει να αποσύρωνται αµέσως στους αντίστοιχους χώρους αποθήκευσης.
Σε κάθε µηχάνηµα (µορφοπιεστήρια, µηχανές περιτυλίξεως για ταινίες κλπ.) η καθαρή ποσότητα γόµωσης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 GR.
Στο χώρο παρασκευής της γόµωσης επιτρέπεται να απασχολείται ένα µόνο άτοµο. Στους άλλους χώρους, ο αριθµός των απασχολουµένων ατόµων καθορίζεται από το µέγεθος των χώρων εργασίας και τις ανάγκες.
4.13.10.5. Βεγγαλικά, σπίρτα θυέλλης, µαγικά κεριά και παρόµοια προϊόντα.
Τα προϊόντα αυτά αποτελούνται από ένα φορέα από ξύλο, σύρµα, χαρτί ή ύφασµα πάνω στα οποία τοποθετείται η γόµωση.
4.13.10.5.1. Ειδικοί χώροι
Πρέπει να υπάρχουν ειδικοί χώροι για την:
α) Αποθήκευση του χλωρικού καλίου
β) Aποθήκευση άλλων οξειδωτικών υλών
γ) Αποθήκευση ερυθρού φωσφόρου
δ) Αποθήκευση των ελαφρών µετάλλων
ε) Αποθήκευση των αναγωγικών υλών
στ) Παρασκευή υγρών γοµώσεων
ζ) Ξήρανση
η) Συσκευασία και αποστολή έτοιµων προϊόντων.
4.13.10.5.2. ∆ιάφορα προστατευτικά µέτρα.
Στους χώρους εργασίας η γόµωση διατηρείται σε υγρή µορφή.
Στους χώρους ξήρανσης η ποσότητα γόµωσης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 KG. Η συσκευασία δεν πρέπει να γίνεται κοντά στα δοχεία τροφοδοσίας. Τα δοχεία τροφοδοσίας ειναι προφυλαγµένα από κινδύνους τυχαίας ανάφλεξης.
4.13.10.6. Φωτιστικές σκόνες που περιέχουν ζιρκόνιο ή υπεροξείδια
4.13.10.6.1. Πρέπει να υπάρχουν ειδικοί χώροι για την:
α) Αποθήκευση πρώτων υλών (βλέπε παρ. 4.13.4.).
β) Για την ανάµειξη των φωτιστικών γοµώσεων.
γ) Για τη γόµωση και τη συσκευασία.
4.13.10.6.2. λλα προφυλακτικά µέτρα
Φωτιστικές γοµώσεις πρέπει να αναµειγνύονται µόνο µηχανικά.
Το τύµπανο ανάµειξης δεν επιτρέπεται να αποτελείται από υλικό που είναι κακός αγωγός του ηλεκτρισµού (π.χ. µονωτικό πλαστικό, σκληρή κυτταρίνη κλπ.) και πρέπει να είναι γειωµένο.
∆εν επιτρέπεται η συναποθήκευση υλών που µπορούν να αλληλεπιδράσουν επικίνδυνα ή να σχηµατίσουν επικίνδυνα µίγµατα (π.χ. χλωρικά και σκόνες µετάλλων).
Σε κάθε θέση εργασίας επιτρέπεται να υπάρχουν το πολύ 100 GR ελεύθερη γόµωση. Σε προστατευµένη θέση επιτρέπεται να υπάρχει απόθεµα από 1,5 KG γόµωση.
Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται σε προβλήµατα που δηµιουργούνται λόγω της κονιώδους φύσης των υλικών (ευπάθεια στο στατικό ηλεκτρισµό, τριβή, κρούση, προστασία εργαζοµένων µε κατάλληλα προστατευτικές ενδυµασίες κλπ. όπως αναγράφονται στα οικεία κεφάλαια του Κανονισµού αυτού).