Ν. 5069/2023 (ΦΕΚ 193/Α` 28.11.2023)

Σκοπός του παρόντος είναι ο καθορισμός πλαισίου για την εύρυθμη λειτουργία των κέντρων δεδομένων («Data Centers»), η αντιμετώπιση πολεοδομικών και χωροταξικών ζητημάτων, η επίλυση διοικητικών ζητημάτων των οργάνων που άπτονται της προστασίας του περιβάλλοντος και η ενισχυμένη προστασία αυτού, καθώς και η λήψη στοχευμένων μέτρων για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Αντικείμενο του παρόντος είναι: α) η προσθήκη στον ν.  4442/2016 (Α’ 230) των κέντρων δεδομένων («Data Centers»), και η συνοδευτική ρύθμιση των ειδικότερων κτιριοδομικών και πολεοδομικών απαιτήσεών τους, β) η τροποποίηση υφιστάμενων διατάξεων και η παρατάση προθεσμιών για ευρύτερα πολεοδομικά και χωροταξικά θέματα που έχουν ανακύψει ως προβλήματα, γ) η προσθήκη ειδικότερων προβλέψεων για την απεμπλοκή των πόρων του πράσινου ταμείου, δ) η θέσπιση ειδικότερων κανόνων, τόσο για την επιμέτρηση και αποτίμηση, όσο και για την εγκαθίδρυση διαδικασιών, που κατατείνουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ε) η ενίσχυση της αγοράς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέσω νέων ρυθμίσεων, τόσο για ζητήματα που έχουν να κάνουν με την προώθησή τους, όσο και για την εισαγωγή νέων υποχρεώσεων.
 

Στον ν. 4442/2016 (Α’ 230) προστίθεται κεφάλαιο ΜΓ’ ως εξής:
«ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΓ’
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ («DATA CENTERS»)

1. Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος εμπίπτουν τα κέντρα δεδομένων, όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 2.
2. Για τις ανάγκες του παρόντος, κέντρα δεδομένων («Data Centers») είναι οι δομές, οι οποίες προορίζονται για την κεντρική φιλοξενία, διασύνδεση και λειτουργία εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής (υπολογιστικού, δικτυακού και τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού), παρέχουν υπηρεσίες αποθήκευσης, επεξεργασίας και μεταφοράς δεδομένων ή υπηρεσίες νεφοϋπολογιστικής και διαθέτουν τα απαιτούμενα επίπεδα ανθεκτικότητας και ασφάλειας για την παροχή υπηρεσιών με συγκεκριμένη διαθεσιμότητα. Στις δομές αυτές περιλαμβάνεται, επίσης, το σύνολο των υποδομών και εγκαταστάσεων που χρειάζονται για την υποστήριξη της τροφοδοσίας με ισχύ και τον περιβαλλοντικό της έλεγχο.

1. Τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 320, αν παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς τρίτους, εν μέρει ή αποκλειστικά, με ενδεικτικό Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) 63.11.1, υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του άρθρου 5, εφόσον έχουν ονομαστική ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής συνολικά ίση ή μεγαλύτερη των διακοσίων (200) kW.
2. Τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 320, αν δεν παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς τρίτους, αλλά εξυπηρετούν αποκλειστικά ανάγκες άλλης οικονομικής δραστηριότητας (ιδία χρήση), υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του άρθρου 5, εφόσον έχουν ονομαστική ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής ίση ή μεγαλύτερη των χιλίων (1000) kW.
 

Για τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων του άρθρου 320, που δεν υπάγονται στο άρθρο 321, δεν απαιτείται γνωστοποίηση ούτε έγκριση βάσει του παρόντος. Τα κέντρα αυτά δεν απαλλάσσονται από άλλες απαιτήσεις που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία.

Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή των διατάξεων περί γνωστοποίησης του παρόντος Κεφαλαίου είναι η αρμόδια υπηρεσία ανάπτυξης της περιφέρειας ή της περιφερειακής ενότητας, εφόσον η δεύτερη υφίσταται, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται το κέντρο δεδομένων του άρθρου 321.

1. Πριν από την υποβολή της γνωστοποίησης, ο φορέας του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321 υποχρεούται να έχει συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα οποία δεν συνυποβάλλει με τη γνωστοποίηση, αλλά τα τηρεί μαζί με το αποδεικτικό υποβολής της γνωστοποίησης στον χώρο του κέντρου δεδομένων και τα καθιστά διαθέσιμα για έλεγχο.
2. Η γνωστοποίηση υποβάλλεται στην αρμόδια αρχή του άρθρου 323 αποκλειστικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχου (Ο.Π.Σ. - Α.Δ.Ε.) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του Ο.Π.Σ. - Α.Δ.Ε., κατά το μέρος που αφορά στη γνωστοποίηση των κέντρων δεδομένων του άρθρου 321, η γνωστοποίηση κατατίθεται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή απευθείας στην αρμόδια αρχή.
3. Η αρμόδια αρχή του άρθρου 323 παραλαμβάνει σε κάθε περίπτωση τη γνωστοποίηση, η οποία υποβάλλεται από τον φορέα του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321 και, με ευθύνη του φορέα για τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αυτήν, εκδίδει αποδεικτικό υποβολής. Μετά από την υποβολή της γνωστοποίησης ο φορέας μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία του κέντρου δεδομένων.
4. Η αρμόδια αρχή του άρθρου 323 υποχρεούται να κοινοποιεί τη γνωστοποίηση το αργότερο εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών στις λοιπές ελεγκτικές αρχές, που προσδιορίζονται με την απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 331, προκειμένου αυτές να λάβουν γνώση για την έναρξη λειτουργίας και να ασκήσουν τις ελεγκτικές τους αρμοδιότητες.

1. Αν πρόκειται να μεταβληθούν για οποιονδήποτε λόγο τα στοιχεία της γνωστοποίησης λειτουργίας, ο φορέας του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321 υποχρεούται σε προηγούμενη γνωστοποίηση της μεταβολής στην αρχή του άρθρου 323. Πριν από την υποβολή της γνωστοποίησης της μεταβολής, ο φορέας του κέντρου δεδομένων υποχρεούται να διαθέτει τα απαιτούμενα για τη μεταβολή δικαιολογητικά, τα οποία δεν συνυποβάλλονται με τη γνωστοποίηση, αλλά τηρούνται στον χώρο του κέντρου δεδομένων και είναι διαθέσιμα για έλεγχο. Η αρχή του άρθρου 323 υποχρεούται, το αργότερο εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών, να κοινοποιεί τη γνωστοποίηση της μεταβολής στις αρμόδιες αρχές, στις οποίες έχει κοινοποιηθεί η αρχική γνωστοποίηση λειτουργίας.
2. Σε περίπτωση αλλαγής του φορέα του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321, εφαρμόζεται το άρθρο 9.
Εγκρίσεις και λοιπά δικαιολογητικά που έχουν εκδοθεί στο όνομα του παλαιού φορέα και αφορούν στην εγκατάσταση εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη λήξη τους, εκτός αν ορίζεται ειδικότερα.
3. Σε περίπτωση μετεγκατάστασης του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321 απαιτείται η υποβολή νέας γνωστοποίησης λειτουργίας, σύμφωνα με το άρθρο 324.

Για την υποβολή γνωστοποίησης των κέντρων δεδομένων του άρθρου 321, καθώς και σε περίπτωση μεταβολής της γνωστοποίησης λόγω αλλαγής φορέα, απαιτείται η προηγούμενη καταβολή παράβολου του άρθρου 11, όπως εξειδικεύεται με την απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 331. Για τις λοιπές μεταβολές υποβληθείσας γνωστοποίησης δεν απαιτείται παράβολο.

Κατά τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων του άρθρου 321, η αρμόδια αρχή του άρθρου 323 και οι λοιπές ελεγκτικές αρχές δύνανται να διενεργούν ελέγχους, με σκοπό την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των φορέων λειτουργίας του κέντρου δεδομένων με τις απαιτήσεις του παρόντος Κεφαλαίου και να προβαίνουν στις κατά λόγο αρμοδιότητας ενέργειες. Κατά τη διενέργεια των ελέγχων εφαρμόζονται τα άρθρα 127 έως και 157 του ν. 4512/2018 (Α’ 5), περί του πλαισίου εποπτείας οικονομικών δραστηριοτήτων. Μέχρι την εφαρμογή του ν. 4512/2018 οι έλεγχοι διενεργούνται βάσει της κείμενης νομοθεσίας.

1. Σε περίπτωση παραβάσεων ως προς την υποβολή γνωστοποίησης και συγκεκριμένα α) για την παράλειψη γνωστοποίησης: αα) πριν από την έναρξη λειτουργίας (αρχική γνωστοποίηση), και αβ) σε περιπτώσεις μεταβολής στοιχείων της γνωστοποίησης, και αλλαγής φορέα,
β) για την παροχή αναληθών ή ανακριβών ή ελλιπών στοιχείων κατά τη γνωστοποίηση και γ) για την έλλειψη δικαιολογητικών, επιβάλλονται σε βάρος του φορέα του κέντρου δεδομένων του άρθρου 321 οι κυρώσεις του άρθρου 15. Το επιβαλλόμενο διοικητικό πρόστιμο κυμαίνεται από χίλια (1.000) ευρώ έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ.
2. Οι διοικητικές κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη.
3. Κατά των αποφάσεων επιβολής κυρώσεων προβλέπεται ειδική διοικητική προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 227 του ν. 3852/2010 (Α’ 87).
4. Σε περίπτωση παραβίασης επιμέρους όρων και προϋποθέσεων κατά τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων εφαρμόζονται οι κυρώσεις της κείμενης νομοθεσίας.

Τα κέντρα δεδομένων εμπίπτουν στην ειδική κατηγορία χρήσεων γης 21.Α του π.δ. 59/2018 (Α’ 114) και εγκαθίστανται σε περιοχές όπου επιτρέπεται η εν λόγω χρήση, σύμφωνα με το άρθρο 44 του ν. 4759/2020 (Α’ 245), καθώς και σε περιοχές χωρίς καθορισμό χρήσεων γης, εφόσον δεν απαγορεύεται από άλλες ειδικότερες διατάξεις.

1. Ως προς τις κτιριοδομικές απαιτήσεις τα κέντρα δεδομένων ταξινομούνται με βάση την ηλεκτρική ισχύ του εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής που διαθέτουν, ως εξής:
α) Κέντρα δεδομένων με ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής ίση ή μεγαλύτερη των διακοσίων (200) kW εξετάζονται βάσει της κατηγορίας Ι «Βιομηχανία - Βιοτεχνία» του άρθρου 3 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/16.6.2023 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 3985), ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για αυτοτελή κτίρια κύριας χρήσης κέντρου δεδομένων, για τμήματα κτιρίων μικτής χρήσης, ή για συνοδούς χώρους (συμπληρωματικής χρήσης) που εξυπηρετούν κτίρια άλλης δραστηριότητας.
β) Κέντρα δεδομένων με ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής μικρότερη των διακοσίων (200) kW εξετάζονται βάσει της κατηγορίας Θ’ «Γραφεία» του άρθρου 3 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/16.6.2023 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
2. Τα κέντρα δεδομένων υπάγονται ως προς την πυροπροστασία τους στις αντίστοιχες κατηγορίες χρήσης:
α) «γραφείων» και υπάγονται στην κατηγορία κινδύνου Δ’ του Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων, σύμφωνα με το π.δ. 41/2018 (Α’ 80) ή το π.δ. 71/1988 (Α’ 32) ή την υπ’ αρ. 17/2016 Πυροσβεστική Διάταξη (Β’ 388), αν έχουν ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής έως διακόσια (200) kW, και
β) «βιομηχανίας - βιοτεχνίας» για όσα έχουν ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής ίση ή μεγαλύτερη των διακοσίων (200) kW και υπάγονται στην κατηγορία κινδύνου Ζ2 του Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων [π.δ. 41/2018 ή π.δ. 71/1988] ή στην κατηγορία κινδύνου Α2 του άρθρου 3 της υπό στοιχεία 136860/1673/Φ15/18.12.2018 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Προστασίας του Πολίτη (Β’ 6210).
3. Τα κέντρα δεδομένων υποχρεούνται να τηρούν κατ’ ελάχιστο το Κεφάλαιο 8 του προτύπου «ΕΝ 50600- 2-5:2021 Information technology - Data centre facilities and infrastructures - Part 2-5: Security systems», όπως εκάστοτε ισχύει ή άλλο αντίστοιχο διεθνές πρότυπο (ISO) ή πρότυπο άλλης χώρας, που καλύπτει κατά ισοδύναμο τρόπο τις ουσιώδεις απαιτήσεις πυροπροστασίας του προτύπου «ΕΝ 50600-2-5:2021» για κέντρα δεδομένων.

Κέντρα δεδομένων με ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής ίση ή μεγαλύτερη των διακοσίων (200) kW εξετάζονται βάσει της κατηγορίας Ι «Βιομηχανία - Βιοτεχνία» του άρθρου 3 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/16.6.2023 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 3985), ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για αυτοτελή κτίρια κύριας χρήσης κέντρου δεδομένων, για τμήματα κτιρίων μικτής χρήσης, ή για συνοδούς χώρους (συμπληρωματικής χρήσης) που εξυπηρετούν κτίρια άλλης δραστηριότητας.

Κέντρα δεδομένων με ηλεκτρική ισχύ εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής μικρότερη των διακοσίων (200) kW εξετάζονται βάσει της κατηγορίας Θ’ «Γραφεία» του άρθρου 3 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/16.6.2023 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας καθορίζονται, για τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 321, το περιεχόμενο και η διαδικασία της γνωστοποίησης λειτουργίας, τα δικαιολογητικά που τηρούνται στον χώρο του κέντρου δεδομένων, ο τρόπος γνωστοποίησης των στοιχείων σε περίπτωση επικείμενης μεταβολής τους, οι αρχές στις οποίες κοινοποιούνται η γνωστοποίηση και οι μεταβολές της, προκειμένου να ασκήσουν τις ελεγκτικές τους αρμοδιότητες, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται, για τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 321, το ύψος του παράβολου του άρθρου 326, ο χρόνος καταβολής του, η κατανομή των πιστώσεων στα αρμόδια όργανα, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
3. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζονται, για τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 321, η κλιμάκωση και τα κριτήρια επιμέτρησης των κυρώσεων του άρθρου 328, η διαδικασία επιβολής τους, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Αρμόδια αρχή για την παρακολούθηση και την παροχή κατευθύνσεων ως προς την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων περί γνωστοποίησης του παρόντος Κεφαλαίου, καθώς και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδιδόμενων κανονιστικών πράξεων ορίζεται η Διεύθυνση Αδειοδότησης Επιχειρήσεων και Επιχειρηματικών Πάρκων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης.

1. Τα κέντρα δεδομένων του άρθρου 321 που έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την έναρξη ισχύος των κανονιστικών πράξεων του άρθρου 331, υποχρεούνται σε γνωστοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 324, εντός ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος των εν λόγω κανονιστικών πράξεων. Μετά την υποβολή της γνωστοποίησης ή μετά την παρέλευση της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου, η λειτουργία των εν λόγω κέντρων δεδομένων διέπεται από το παρόν.
2. Τα αυτοτελή κέντρα δεδομένων που έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του άρθρου 330 εντός τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
3. Κέντρα δεδομένων που εξυπηρετούν στο σύνολό τους άλλη επιχείρηση ή δραστηριότητα με την οποία συστεγάζονται στο ίδιο κτίριο ή στο ίδιο ακίνητο και έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του άρθρου 330, εντός τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Μέχρι τότε, ως προς την πυροπροστασία, αντιμετωπίζονται ως επικίνδυνοι χώροι κατηγορίας Α’ του π.δ. 41/2018 (Α’ 80).

Στο Παράρτημα ΙΙ του ν. 4442/2016 (Α’ 230), περί ενάρξεως ισχύος: α) αφαιρείται η επιφύλαξη της παρ. 10, β) στις περ. 10 και 11 επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις, γ) προστίθεται περ. 12, και το Παράρτημα ΙΙ διαμορφώνεται ως εξής:
«ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
Έναρξη ισχύος του ν. 4442/2016
Οι διατάξεις του παρόντος τίθενται σε ισχύ ως εξής:
1. Τα άρθρα 1 έως 56 στις 7.12.2016, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4442/2016,
2. τα άρθρα 57 έως 76 στις 17.1.2018, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4512/2018,
3. τα άρθρα 77 έως 83 στις 14.6.2018, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4549/2018 (Α’ 105),
4. τα άρθρα 84 έως 108 στις 29.7.2020, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4711/2020 (Α’ 145),
5. τα άρθρα 109 έως 205 στις 17.4.2021, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4796/2021 (Α’ 63),
6. τα άρθρα 206 έως 277, στις 26.6.2021, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4811/2021 (Α’ 108), εκτός αν άλλως προβλέπεται σε επιμέρους διατάξεις, ιδίως των άρθρων 258, 267 και 277,
7. τα άρθρα 278 έως 287, στις 5.11.2021, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4849/2021 (Α’ 207),
8. τα άρθρα 288 έως 300, στις 20.4.2022, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4926/2022 (Α’ 87),
9. τα άρθρα 287Α, 287Β και 287Γ στις 29.9.2022, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4974/2022 (Α’ 185),
10. τα άρθρα 301 έως 310, από την ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 5019/2023 (Α’ 27),
11. τα άρθρα 311 έως 319, από την ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 5025/2023 (Α’ 42),
12. τα άρθρα 320 έως 334, από την ημερομηνία δημοσίευσής τους.»

Η περ. ι) της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4759/2020 (Α’ 245), περί όρων δόμησης, αντικαθίσταται ως εξής:
«ι) Σε κέντρα δεδομένων (Data Centres) της περ. 21.Α της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, ο μέγιστος συντελεστής δόμησης ορίζεται σε 0,8, το μέγιστο ποσοστό κάλυψης σε εξήντα τοις εκατό (60%), οι πλάγιες αποστάσεις του κτιρίου από τα όρια του γηπέδου ορίζονται σε 10 μ., και ο μέγιστος συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης σε 6. Για το μέγιστο ύψος και την παρέκκλιση ως προς το ύψος του κτιρίου εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην περ. θ’. Τα ανωτέρω ισχύουν και στις περιπτώσεις της παρ. 2 του άρθρου 32, ανεξαρτήτως αν έχουν θεσπισθεί όροι και περιορισμοί από πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου.»

Στην υποπερ. 3 της περ. ιβ’ της παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 4067/2012 (Α’ 79), περί συντελεστή δόμησης, επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: α) στο πεδίο εφαρμογής του πρώτου εδαφίου προστίθενται τα κέντρα δεδομένων, β) στο στοιχείο iii προστίθενται οι λέξεις «Υψηλής Τάσης (ΥΤ) ή Μεσαίας Τάσης (ΜΤ) ανοικτού ή κλειστού τύπου, καθώς και τα απαραίτητα για τη λειτουργία τους κτίρια», γ) στο τέλος προστίθενται τα στοιχεία vi και vii, και η υποπερ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Ειδικά για κτίρια βιομηχανίας - βιοτεχνίας και κέντρων δεδομένων:
i. οι βάσεις έδρασης του μηχανολογικού εξοπλισμού, δεξαμενές και μεταλλικές εν γένει κατασκευές για τη στήριξη ταινιοδρόμων βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μεταλλικές κατασκευές, όπως στέγαστρα, μη περίκλειστα υπόστεγα, φορείς στήριξης ή προστασίας μηχανολογικού εξοπλισμού, υπόγεια τούνελ καλωδίων,
ii. τα SILO εφόσον πρόκειται για μηχανολογικό εξοπλισμό και όχι για κατασκευές από σκυρόδεμα,
iii. υποσταθμοί ρεύματος, Υψηλής Τάσης (ΥΤ) ή Μεσαίας Τάσης (ΜΤ) ανοικτού ή κλειστού τύπου, καθώς και τα απαραίτητα για τη λειτουργία τους κτίρια, ΚΑΦΑΟ,
iv. στέγαστρα προφύλαξης μηχανολογικού εξοπλισμού,
v. φυλάκια στην είσοδο της εγκατάστασης,
vi. οι εφεδρικές ηλεκτρογεννήτριες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας του δικτύου του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, σε κέντρα δεδομένων έως ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%) της επιτρεπόμενης δόμησης και κάλυψης. Υπέρβαση του ανωτέρω ποσοστού είναι επιτρεπτή κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων,
vii. ένας υπόγειος όροφος σε κέντρα δεδομένων, επιφάνειας ίσης με εκείνη του ισογείου, ποσοστό του οποίου μέχρι πενήντα τοις εκατό (50%) μπορεί να προορίζεται για κύρια χρήση με την προϋπόθεση τήρησης των κανονισμών λειτουργίας του, ανεξαρτήτως εκπλήρωσης προϋποθέσεων φυσικού φωτισμού και αερισμού. Το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό (50%) δύναται είτε (α) να αποτελεί χώρο κύριας χρήσης, ο οποίος προσμετράται στον συντελεστή δόμησης, στον υπολογισμό του οποίου δεν συμπεριλαμβάνονται βοηθητικοί χώροι για την εξυπηρέτηση του υπογείου του κτιρίου, όπως αποθήκες, χώροι υγιεινής, διάδρομοι, κλιμακοστάσια, ανελκυστήρες, χώροι ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, είτε (β) να διατίθεται αποκλειστικά για βοηθητικές χρήσεις, όπως αποθήκες, διάδρομοι, κλιμακοστάσια, ανελκυστήρες χώροι ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, εφόσον λειτουργικά εξυπηρετεί κέντρα δεδομένων. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να καθορίζονται σε περιοχές υψηλού κινδύνου πλημμύρας ειδικές προϋποθέσεις και προδιαγραφές των υπογείων ορόφων σε κέντρα δεδομένων και της κατασκευής αυτών.

Πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της περιοχής και μέσα στο ιδεατό στερεό κτιρίων, με χρήση κέντρα δεδομένων («Data Centres») επιτρέπονται οι κατασκευές της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 19 του ν. 4067/2012 (Α’ 79), κεντρικές κλιματιστικές μονάδες (ΚΚΜ), μηχανήματα παραγωγής ψυχρού νερού (ψύκτες), καθώς και οι απαραίτητες εγκαταστάσεις αντλιοστασίων και σωληνώσεων αυτών. Το παρόν εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις κέντρων δεδομένων εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου.

Στο άρθρο 37 του ν. 4933/2022 (Α’ 99), περί υποχρέωσης δημιουργίας θέσεων στάθμευσης σε κέντρα δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων («Data Centers»), προστίθενται στον τίτλο και στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου τα Κέντρα Αποθήκευσης και Διανομής, τροποποιείται η αντιστοιχία του είδους της επιφάνειας των κτιρίων με τον αριθμό θέσεων στάθμευσης, μειώνεται η αναλογία επιφανείας ανά θέση στάθμευσης, προστίθεται τελεύταιο εδαφίο, και το άρθρο 37 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 37
Υποχρέωση δημιουργίας θέσεων στάθμευσης σε κέντρα δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων («Data Centers») και σε Κέντρα Αποθήκευσης και Διανομής Στην περίπτωση των κέντρων δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπών συνοδευτικών δραστηριότητων («Data Centers»), καθώς και Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής (ΚΑΔ), προβλέπεται υποχρέωση δημιουργίας μίας (1) θέσης στάθμευσης ανά εκατόν εβδομήντα τετραγωνικά μέτρα (170 τ.μ.) επιφάνειας μόνο των χώρων γραφείων. Στις περιπτώσεις Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής απαιτείται επιπρόσθετα μια (1) θέση αυτοκινήτου φορτηγού ανά τρεις χιλιάδες (3.000) τ.μ. επιφάνειας κτιρίου.»

Το πρώτο εδάφιο της παρ.  4 του άρθρου 7 του ν. 3325/2005 (Α’ 68), περί δραστηριοτήτων που ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις γης, αντικαθίσταται, και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:
«4. Οι δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων και όσων εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της υπ’  αρ. 172058/11.2.2016 κοινής απόφασης των Υπουργών Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υγείας (Β’ 354) που ιδρύθηκαν νόμιμα και λειτουργούν σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις γης, μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, σε περίπτωση καθορισμού της χρήσης γης από τον πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου με τον οποίο αυτές καθίστανται μη συμβατές και δεν υποχρεούνται σε μετεγκατάσταση, εφόσον δεν επιβάλλεται ρητά η απομάκρυνσή τους. Η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών είναι δυνατή εντός του χώρου ή του γηπέδου όπου λειτουργούσαν πριν τον καθορισμό της χρήσης γης και μέσα στα όρια του βαθμού όχλησης, όπως αυτά προσδιορίζονται βάσει της τελευταίας ισχύουσας έγκρισης ή γνωστοποίησης λειτουργίας.»

Στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 4512/2018 (Α’ 5), περί χωροθέτησης, τροποποίησης και αποχαρακτηρισμού λατομικών περιοχών, προστίθεται η απόσταση χωροθέτησης εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών σταθμών, και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Το όριο των χιλίων μέτρων της παρ. 1 δεν ισχύει για την ανέγερση κτιρίων και μηχανολογικών εγκαταστάσεων για την άσκηση δραστηριοτήτων, όπως αυτές ορίζονται στις παρ. 1 έως 5 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α’ 143), για τις μονάδες των περ. γ’ και ζ’ της παρ. 3 του άρθρου 18 του ιδίου νόμου και για τις εγκαταστάσεις έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.). Στις περιπτώσεις αυτές η χωροθέτηση πραγματοποιείται σε αποστάσεις μεγαλύτερες των πεντακοσίων μέτρων από τα όρια των λατομικών περιοχών. Επίσης, κατά τη χωροθέτηση πλησίον λατομικών περιοχών Επιχειρηματικών Πάρκων όπως αυτά περιγράφονται στο τρίτο μέρος του ν. 3982/2011, κάτω από το όριο των χιλίων και σε απόσταση όχι μικρότερη των πεντακοσίων μέτρων επιτρέπεται μόνο η ανέγερση κτιρίων και μηχανολογικών εγκαταστάσεων για την άσκηση δραστηριοτήτων όπως ορίζονται στις παρ. 1 έως 5 του άρθρου 59 και για τις μονάδες των περ. γ’ και ζ’ της παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 3982/2011.
Η ελάχιστη απόσταση χωροθέτησης από τα όρια της λατομικής περιοχής, όταν πρόκειται: α) για πυλώνες ανεμογεννητριών ορίζεται στα εκατόν πενήντα (150) μέτρα, και β) για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ορίζεται στα εκατό (100) μέτρα.
Ομοίως, το όριο των χιλίων μέτρων δεν ισχύει για την ανέγερση κτιρίων που προορίζονται για γεωργοκτηνοτροφικές και υδατοκαλλιεργητικές εγκαταστάσεις, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές και θερμοκήπια, όπως αυτά περιγράφονται στο άρθρο 163 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (π.δ. 14.7.1999, Δ’ 580), τα οποία χωροθετούνται σε αποστάσεις μεγαλύτερες των πεντακοσίων (500) μέτρων από τα όρια της λατομικής περιοχής. Ειδικώς για τις πτηνοτροφικές και κτηνοτροφικές μονάδες απαιτείται προηγούμενη θετική γνώμη της Επιτροπής Ελέγχου Σταυλισμού του άρθρου 4 του ν. 4056/2012 (Α’ 52).
Οι ανωτέρω αποστάσεις μπορεί να περιορίζονται, κατά περίπτωση, με αιτιολογημένη απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από εισήγηση του αρμόδιου Τμήματος Επιθεώρησης Μεταλλείων της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εφόσον το ανάγλυφο της περιοχής και οι συγκεκριμένες συνθήκες το επιτρέπουν.
Η εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας παραγράφου, καθώς και της παρ. 1 ανατίθεται στα οικεία πολεοδομικά όργανα του ν. 4067/2012 (Α’ 79).
Τα δασοτεχνικά έργα των άρθρων 15 και 16 του ν. 998/1979 εκτελούνται ανεξαρτήτως της απόστασής τους από το όριο της λατομικής περιοχής.»
 

Στο πεδίο της παρ. 3.1 του άρθρου 189 του ν. 4001/2011 (Α’ 179), περί ηλεκτροδότησης νησιών, προστίθεται το σύστημα συσσωρευτών, και η παρ. 3.1 διαμορφώνεται ως εξής:
«3.1 Σε περιοχές που έχουν εκδοθεί προεδρικά διατάγματα για τον καθορισμό Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.), προεδρικά διατάγματα προστασίας ή Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, η απόσταση που πρέπει να τηρείται ανάμεσα στη γραμμή αιγιαλού και στη γραμμή δόμησης κτιρίων και εγκαταστάσεων σε γήπεδο όπου έχει ή πρόκειται να κατασκευαστεί ή εγκατασταθεί κτίριο ή εγκατάσταση του συστήματος ή του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας ή σύστημα συσσωρευτών, ορίζεται στα 30 μ..»

Στο τέλος της παρ. 9 του άρθρου 42 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί ισχύος, αναθεώρησης και ενημέρωσης οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων και εγκρίσεων μικρής κλίμακας και γνωστοποίησης πρόσθετων εργασιών, προστίθενται δέκα εδάφια και η παρ. 9 διαμορφώνεται ως εξής:
«9. Η οικοδομική άδεια αναθεωρείται κατά τον χρόνο ισχύος της, αν παραιτηθεί ή αντικατασταθεί - αλλάξει ο επιβλέπων μηχανικός, με αίτηση που συνοδεύεται από:
α) λεπτομερή τεχνική έκθεση του νέου επιβλέποντος μηχανικού, η οποία περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή του σταδίου των εργασιών και φωτογραφίες της κατασκευής και του περιβάλλοντος χώρου,
β) δήλωση του μηχανικού που αντικαθίσταται για τη σύννομη περάτωση των εργασιών που έχει επιβλέψει, η οποία συνοδεύεται από τεχνική έκθεση, καθώς και φωτογραφίες της κατασκευής και του περιβάλλοντος χώρου. Οι οικοδομικές εργασίες στην περίπτωση αυτήν διακόπτονται αμέσως και επαναλαμβάνονται μόνο μετά την αναθεώρηση της άδειας και την ανάληψη επίβλεψης από νέο μηχανικό.
Αν υποβληθεί δήλωση παραίτησης του επιβλέποντος μηχανικού, η οποία συνοδεύεται από τεχνική έκθεση με τις εκτελεσθείσες εργασίες, διακόπτονται αμέσως οι οικοδομικές εργασίες και η συνέχισή τους επιτρέπεται μόνο μετά την αναθεώρηση της αδείας και την ανάληψη επίβλεψης από νέο μηχανικό.
Ο επιβλέπων θεωρείται, ότι απέχει από την επίβλεψη των εργασιών δόμησης που ανέλαβε και απαλλάσσεται των ευθυνών του, μόνο αν δηλώσει εγγράφως την αποχή από την επίβλεψη στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ..
Οι κρατήσεις και οι εισφορές που καταβλήθηκαν κατά την έκδοση των αδειών συμψηφίζονται κατά την έκδοση της αναθεώρησής τους. Αν δεν είναι απαραίτητη η αναθεώρηση αλλά μόνο η ενημέρωση του φακέλου της άδειας, δεν απαιτούνται πρόσθετες οικονομικές επιβαρύνσεις.
Αν ο επιβλέπων μηχανικός αρνείται να υποβάλει τη δήλωση της περ. β’, κατατίθεται αντί αυτής, πόρισμα αυτοψίας του Ελεγκτή Δόμησης που πιστοποιεί το στάδιο εργασιών, καθώς και την ορθή εφαρμογή των εγκεκριμένων μελετών του έργου. Η αμοιβή του επιβλέποντος μηχανικού που έχει αντικατασταθεί, για τις οικοδομικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν, η καταβολή της οποίας υπόκειται στον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων της άδειας αναθεώρησης, προσδιορίζεται βάσει του σταδίου εργασιών, που διαπιστώνονται από τον Ελεγκτή Δόμησης και από τη συμφωνηθείσα αμοιβή επίβλεψης. Αν δεν υπάρχει έγκυρη έγγραφη συμφωνία για την αμοιβή επίβλεψης μεταξύ του κυρίου του έργου και του μηχανικού, λαμβάνεται υπόψη η νόμιμη αμοιβή της παρ. 1 του άρθρου 1 του π.δ. 696/1974 (Α’ 301), σύμφωνα με τις παρ. 5 και 8 του άρθρου 7 του ν. 3919/2011 (Α’ 32).
Αντί του πορίσματος αυτοψίας του Ελεγκτή Δόμησης, δύναται να κατατίθεται τεχνική έκθεση του νέου επιβλέποντος μηχανικού, με την οποία πιστοποιείται το στάδιο των μελετών, συμπεριλαμβανομένης της φωτογραφικής απεικόνισης, καθώς και η ορθή εφαρμογή των εγκεκριμένων μελετών του έργου, προκειμένου να αναληφθεί η επίβλεψη για τα επόμενα στάδια. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στον μηχανικό, που έχει αντικατασταθεί, το σύνολο της συμφωνηθείσας αμοιβής επίβλεψης, ανεξαρτήτως του σταδίου των εργασιών.
Εφόσον ο απερχόμενος επιβλέπων μηχανικός δεν παραλαμβάνει την αμοιβή του ή δεν παρέχει στον ιδιοκτήτη του ακινήτου τραπεζικό λογαριασμό για την κατάθεσή της, αυτή δύναται να κατατίθεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Κατά τον έλεγχο των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, των Δήμων και του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), για την έκδοση της άδειας αναθεώρησης, η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) ελέγχει τα αποδεικτικά καταβολής της αμοιβής και των φόρων που τη συνοδεύουν. Αν, κατά τα ανωτέρω, η αμοιβή έχει κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στην Υ.ΔΟΜ. υποβάλλεται το αποδεικτικό της κατάθεσης. Για την πρόοδο της διαδικασίας, το αποδεικτικό καταβολής του φόρου επιτηδεύματος μηχανικού δύναται να προσκομίζεται από τον υπόχρεο μηχανικό σε μεταγενέστερο χρόνο, μετά την παραλαβή της αμοιβής του.
Τα παραπάνω δεν δεσμεύουν τον επιβλέποντα μηχανικό, που έχει αντικατασταθεί, για να προχωρήσει σε νομικές ενέργειες, προς τον σκοπό της επίλυσης άλλων πρόσθετων διαφορών ή αντιδικιών με τον κύριο του έργου, συμπεριλαμβανομένων και όσων σχετίζονται με το ύψος της αμοιβής επίβλεψης, που υπερβαίνει την καταβληθείσα για την έκδοση της άδειας αναθεώρησης.»

Στον ν. 4495/2017 (Α’ 167) προστίθεται άρθρο 51Α ως εξής:
«Άρθρο 51Α
Ανασύσταση φακέλου οικοδομικών αδειών
1. Για τις ιδιοκτησίες, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 π.δ. (Δ’ 394), η ολική ή μερική ανασύσταση φακέλου οικοδομικών αδειών πραγματοποιείται με αντίγραφα των σχεδίων, όπως προσαρτήθηκαν στην πράξη σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών, αν υφίστανται, εφόσον η πραγματική κατάσταση συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης, ή με εγκεκριμένα σχέδια ή αντίγραφα εγκεκριμένων σχεδίων της οικοδομικής άδειας, που κατέχει ο μηχανικός ή ο ιδιοκτήτης, τα οποία κατατίθενται στην οικεία Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) και θεωρούνται από αυτήν.
2. Για τις ιδιοκτησίες, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε μετά την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 προεδρικού διατάγματος, τα σχέδια της ολικής ή μερικής ανασύστασης φακέλου οικοδομικών αδειών περιλαμβάνουν το τοπογραφικό διάγραμμα, το διάγραμμα κάλυψης, την κάτοψη/κατόψεις, όψεις και τομές, όπου εμφαίνεται η συγκεκριμένη ιδιοκτησία, τα οποία κατατίθενται στην οικεία Υ.ΔΟΜ. και θεωρούνται από αυτήν.
3. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειες δύναται να καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των στοιχείων και δικαιολογητικών για την ανασύσταση φακέλου οικοδομικών αδειών μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος «e-adeies».»

Στην παρ. 2 του άρθρου 19 του ν. 4067/2012 (Α’ 79), περί κατασκευών πάνω από τα κτίρια: α) στην περ. γ), καταργείται το τρίτο εδάφιο και αντικαθίσταται το τέταρτο εδάφιο, β) στην περ. στ) προστίθενται οι λέξεις «με δυνατότητα κλίσης έως δύο τοις εκατό (2%) για την απορροή των ομβρίων υδάτων», και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της περιοχής και μέσα στο ιδεατό στερεό επιτρέπονται:
α) i. Σε νέα και υφιστάμενα κτίρια, χώροι κύριας χρήσης αποκλειστικής ή κοινόχρηστης, μέγιστης επιφάνειας τριάντα πέντε (35) τ.μ. και μέγιστου ύψους τριών κόμμα σαράντα μέτρων (3,40 μ.), με προϋπόθεση τη δημιουργία φυτεμένου δώματος που καλύπτει το ογδόντα τοις εκατό (80%) της συνολικής επιφάνειας του δώματος. Στην παραπάνω συνολική επιφάνεια του δώματος κτιρίου εξαιρείται η επιφάνεια των στηθαίων, της απόληξης κλιμακοστασίου και του ανελκυστήρα με το φρεάτιό του. Στον υπολογισμό της φυτεμένης επιφάνειας συμμετέχουν οι ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και οι πισίνες σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της επιφάνειάς τους, καθώς και οι φυτεμένες επιφάνειες κάτω από πέργκολες.
ii. Σε νέα και υφιστάμενα κτίρια, χώροι κύριας χρήσης αποκλειστικής ή κοινόχρηστης, μέγιστης επιφάνειας τριάντα πέντε τετραγωνικών μέτρων (35 τ.μ.) και μέγιστου ύψους τριών κόμμα σαράντα μέτρων (3,40 μ.), με προϋπόθεση τη δημιουργία φυτεμένου δώματος που καλύπτει το πενήντα τοις εκατό (50%) της συνολικής επιφάνειας του δώματος κτιρίου και επιπλέον τη δημιουργία φυτεμένων υπαίθριων χώρων, δωμάτων ορόφων (που προκύπτουν από υποχώρηση ορόφων) και ανοικτών εξωστών που συνολικά καλύπτουν το πενήντα τοις εκατό (50%) της συνολικής επιφάνειας του δώματος κτιρίου. Στην παραπάνω συνολική επιφάνεια του δώματος κτιρίου εξαιρείται η επιφάνεια των στηθαίων, της απόληξης κλιμακοστασίου και του ανελκυστήρα με το φρεάτιό του. Στον υπολογισμό της φυτεμένης επιφάνειας συμμετέχουν οι ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και οι πισίνες σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της επιφάνειάς τους, καθώς και οι φυτεμένες επιφάνειες κάτω από πέργκολες.
Στις παραπάνω περιπτώσεις οι χώροι κύριας αποκλειστικής χρήσης δύνανται να συνδέονται λειτουργικά με ιδιοκτησίες του υποκείμενου ορόφου. Στις παραπάνω περιπτώσεις είναι δυνατή η προσαύξηση του ύψους του κτιρίου, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 15.
β) Καπνοδόχοι, αγωγοί αερισμού, εγκαταστάσεις ηλιακών συστημάτων με τοποθέτηση του δοχείου σε άμεση επαφή με την άνω στάθμη του δώματος και τοποθέτηση του συλλέκτη πάνω από αυτό, πύργοι ψύξης και δοχεία διαστολής, φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστήματα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συστήματα διαχείρισης νωπού αέρα, ανεμιστήρες εξαερισμού και αντλίες θερμότητας.
γ) Απολήξεις κλιμακοστασίων με στάση ανελκυστήρα στο δώμα (φυτεμένο ή μη) και φρεάτων ανελκυστήρων με τις ελάχιστες αναγκαίες διαστάσεις και μέγιστο εξωτερικό ύψος τεσσάρων κόμμα είκοσι μέτρων (4,20 μ.) από την τελικά διαμορφωμένη επιφάνεια του τελευταίου ορόφου του κτιρίου. Σε αυτήν την περίπτωση ο χώρος κύριας χρήσης της παρ. 2.α) δύναται να έχει μέγιστο εξωτερικό ύψος τεσσάρων κόμμα είκοσι μέτρων (4,20 μ.) από την τελικά διαμορφωμένη επιφάνεια του τελευταίου ορόφου του κτιρίου. Απολήξεις κλιμακοστασίων χωρίς στάση ανελκυστήρα στο δώμα (φυτεμένο ή μη) και μέγιστο εξωτερικό ύψος τριών κόμμα σαράντα μέτρων (3,40 μ.) από την τελικά διαμορφωμένη επιφάνεια του τελευταίου ορόφου του κτιρίου. Πάνω στις ανωτέρω απολήξεις, με ή χωρίς στάση ανελκυστήρα στο δώμα, καθώς και στην οροφή του χώρου κύριας χρήσης της περ. α) της παρ. 2, απαγορεύεται η τοποθέτηση οποιασδήποτε κατασκευής ή εγκατάστασης, πλην φωτοβολταϊκών πανέλων τα οποία τοποθετούνται σε οριζόντια θέση με δυνατότητα κλίσης έως δύο τοις εκατό (2%) για την απορροή των ομβρίων υδάτων.
Στο ίδιο δώμα επιτρέπεται η κατασκευή περισσοτέρων της μίας απόληξης κλιμακοστασίου με στάση ή μη ανελκυστήρα, ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
δ) Στηθαία και κιγκλιδώματα ασφαλείας τοποθετούνται στη θέση του περιγράμματος του υποκείμενου ορόφου. Όταν τα στηθαία και τα κιγκλιδώματα ασφαλείας τοποθετούνται στην άκρη της οριζόντιας προεξοχής του δαπέδου του δώματος, τότε η επιφάνεια της οριζόντιας προεξοχής θεωρείται ανοικτός εξώστης και προσμετράται στο σύνολο των επιτρεπόμενων εξωστών. Σε αυτήν την περίπτωση η παραπάνω επιφάνεια συνυπολογίζεται στην επιφάνεια του δώματος του κτιρίου. Στηθαία ή τμήματα στηθαίων του δώματος ή και της εγκιβωτισμένης στέγης δύνανται να αποτελούν ανεστραμμένα δοκάρια του φέροντος οργανισμού του κτιρίου.
ε) Ασκεπείς πισίνες, διακοσμητικά χωροδικτυώματα μέγιστου ύψους τριών μέτρων (3,00 μ.), μόνιμες γλάστρες φυτών και γενικά εγκαταστάσεις για τη δημιουργία κήπων με τον εξοπλισμό τους, που κατασκευάζονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τοποθετούνται υποχρεωτικά μέσα στον χώρο που ορίζεται από στηθαία ή κιγκλιδώματα ασφαλείας.
στ) Κατασκευές για τη στήριξη των φυτών, πέργκολες που μπορούν να επικαλύπτονται από ελαφρά εύκαμπτα υλικά ή κινητά συστήματα, καλαμωτές, φωτοβολταϊκά πανέλα αποκλειστικά σε οριζόντια θέση με δυνατότητα κλίσης έως δύο τοις εκατό (2%) για την απορροή των ομβρίων υδάτων και φωτοβολταϊκά πανέλα πάνω από τη στέγη αποκλειστικά ακολουθώντας την κλίση της.
ζ) Στέγες. Απαγορεύονται κατασκευές που δημιουργούν κατακόρυφα ανοίγματα και διαφοροποιούν την ενιαία κλίση και στερεομετρία της στέγης. Επιτρέπεται, ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, ο εγκιβωτισμός της στέγης σε ύψος μεγαλύτερο από το ανώτατο σημείο της και μέχρι ενός κόμμα πενήντα μέτρων (1,50 μ.) πάνω από αυτό, λόγω αρχιτεκτονικού σχεδιασμού για τον αποκλεισμό της θέασης των συστημάτων της παρ. 10 του άρθρου 16 στις όψεις του κτιρίου.
η) Η εγκατάσταση κατασκευών κεραιών για την παροχή ηλεκτρονικών επικοινωνιών σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 4635/2019 (Α’ 167).»

Η εγκατάσταση δικτύου αερίων καυσίμων και η εκπόνηση σχετικής μελέτης είναι προαιρετική για κάθε νέα οικοδομή κατά παρέκκλιση του π.δ. 420/1987 (Α’ 187), περί εγκατάστασης δικτύων αερίων καυσίμων σε οικοδομές.
Στις οικοδομές του άρθρου 1 του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιθυμεί την εγκατάσταση δικτύου αερίων καυσίμων, επιβάλλεται προ της εγκατάστασης η σύνταξη πλήρους μελέτης εγκατάστασης δικτύου αερίων καυσίμων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 420/1987.

1. Στο άρθρο 173 του ν. 4442/2016 (Α’ 230), περί πεδίου εφαρμογής, τροποποιείται, προκειμένου να προστεθούν και οι δραστηριότητες έξυπνων συστημάτων μηχανικής στάθμευσης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, εξειδικεύονται οι χώροι στάθμευσης που εμπίπτουν στη ρύθμιση, και το άρθρο 173 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 173
Πεδίο εφαρμογής
Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κεφαλαίου εμπίπτουν οι υπαίθριοι και οι στεγασμένοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, υπέργειοι, ισόγειοι ή υπόγειοι, με ενδεικτικούς Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) 52.21.24.02 και 52.21.24.03, οι υπαίθριοι και οι στεγασμένοι χώροι στάθμευσης μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων, υπέργειοι, ισόγειοι ή υπόγειοι, με ενδεικτικό Κ.Α.Δ. 52.21.24.05, καθώς και οι δραστηριότητες έξυπνων συστημάτων μηχανικής στάθμευσης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.»
2. Στην παρ. 1 του άρθρου 179 του ν. 4442/2016, περί εξουσιοδοτικών διατάξεων, προστίθεται δεύτερο εδάφιο, και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθορίζονται το περιεχόμενο και η διαδικασία της γνωστοποίησης, τα δικαιολογητικά που τηρούνται στον χώρο άσκησης της δραστηριότητας, ο τρόπος γνωστοποίησης των στοιχείων, σε περίπτωση επικείμενης μεταβολής τους, οι αρχές στις οποίες κοινοποιούνται η γνωστοποίηση και οι μεταβολές της, προκειμένου να ασκήσουν τις ελεγκτικές τους αρμοδιότητες, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την τοποθέτηση κατασκευών συστημάτων στάθμευσης, όπως συστημάτων μεταλλικής κατασκευής πολυεπίπεδης στάθμευσης, συστημάτων ανύψωσης αυτοκινήτων, συστημάτων με περιστρεφόμενες, πέριξ κεντρικού οδηγού, πλατφόρμες οριζόντιας ισόπεδης πρόσβασης και ορίζονται πρόσθετα δικαιολογητικά προς τον σκοπό διαπίστωσης της συνδρομής των προϋποθέσεων του παρόντος.»

1. Αδόμητα οικόπεδα που ευρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων του παραδοσιακού τμήματος της πόλεως των Αθηνών (Ιστορικό Κέντρο), όπως αυτό χαρακτηρίστηκε με το από 21.9.1979 π.δ. (Δ’ 567), μπορούν να λειτουργήσουν ως γήπεδα στάθμευσης, σύμφωνα με την παρ. 16.1 του άρθρου 4 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), κατά παρέκκλιση των υφιστάμενων χρήσεων γης, με χρονική ισχύ τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, που δύναται να παραταθεί με απόφαση του
Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τρία (3) επιπλέον έτη, υπό την προϋπόθεση περιμετρικής φύτευσης, εξαιρουμένου του μήκους της εισόδου και της εξόδου, ζαρτινιέρας κινητoύ τύπου, ύψους τουλάχιστον δύο (2) μέτρων.
2. Η παρ. 1 δεν ισχύει επί αδόμητων οικοπέδων τα οποία: α) ευρίσκονται εντός της Ζώνης Προστασίας της Ακρόπολης ως μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, τα όρια της οποίας εμφαίνονται με μπλε γραμμή στο συνημμένο απόσπασμα χάρτη (Παράρτημα ΙΙΙ), β) έχουν κηρυχθεί απαλλοτριωτέα ή έχουν απαλλοτριωθεί για αρχαιολογικούς σκοπούς. Για τα αδόμητα οικόπεδα που ευρίσκονται εντός του κηρυγμένου Αρχαιολογικού χώρου της Αθήνας, για την εφαρμογή της παρ. 1, απαιτείται προηγούμενη έγκριση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Πολιτισμού.

1. Η προθεσμία του τρίτου εδαφίου της παρ. 5α του άρθρου 5 του π.δ. 90/2018 (Α’ 162), περί ολοκλήρωσης εκκρεμών διαδικασιών έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων ή Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης, παρατείνεται, και η παρ. 5α διαμορφώνεται ως εξής:
«5α. Η αναθεώρηση και τροποποίηση Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) ή Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) που εγκρίθηκαν κατ’ εφαρμογή του ν. 2508/1997, γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 4447/2016 (Α’ 241). Εκκρεμείς διαδικασίες έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων ή Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης μπορεί να συνεχίζονται και να εγκρίνονται σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 5 του ν. 2508/1997 (Α’ 124). Εκκρεμείς διαδικασίες έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης για τις οποίες έχει εγκριθεί από το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο η Α’ Φάση της κύριας μελέτης, ανεξαρτήτως του χρόνου έγκρισής της, συνεχίζονται και ολοκληρώνονται υποχρεωτικώς με την έκδοση της σχετικής πράξης έγκρισης έως την 31η.3.2024.»
2. Οι προθεσμίες του τρίτου εδαφίου της παρ. 15 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α’ 174), περί ολοκλήρωσης των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, παρατείνονται, και η παρ. 15 διαμορφώνεται ως εξής:
«15. Από τη δημοσίευση του παρόντος οι χρήσεις γης που ορίζονται κατά τις ειδικές διατάξεις των Γ.Π.Σ., που εγκρίθηκαν πριν τη δημοσίευση του ν. 2508/1997 (Α’ 124), είναι δεσμευτικές για τη διοίκηση μόνο στην περίπτωση που κατόπιν αυτών εγκρίθηκαν πολεοδομικές μελέτες αναθεώρησης ή ένταξης, σύμφωνα με το Γ.Π.Σ..
Σε κάθε περίπτωση, εντός προθεσμίας ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος κινείται η διαδικασία αναθεώρησης των συγκεκριμένων Γ.Π.Σ., κατόπιν απόφασης του αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου ή άλλου αρμόδιου οργάνου κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. Η ως άνω αναθεώρηση του Γ.Π.Σ. θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31.3.2024, διαφορετικά από 1η.4.2024 εφαρμόζονται αυτοδικαίως δεσμευτικά οι διατάξεις των ως άνω Γ.Π.Σ.. Οι προϋποθέσεις του προηγούμενου εδαφίου ισχύουν και για τις περιπτώσεις όπου έχει κινηθεί η διαδικασία αναθεώρησης κατά τα ανωτέρω.»
3. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 4280/2014 (Α’ 159), περί εκκρεμών διαδικασιών για την πολεοδόμηση εκτάσεων, τροποποιείται ως προς τον χρόνο ισχύος των βεβαιώσεων της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 2508/1997 (Α’ 124), και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Εκκρεμείς διαδικασίες για την πολεοδόμηση εκτάσεων με τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 2508/1997 συνεχίζονται με βάση είτε τις παρούσες είτε τις προϊσχύουσες διατάξεις, αν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου έχει υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας φάκελος για τη χορήγηση βεβαίωσης του άρθρου 24 παρ. 6 του ν. 2508/1997, η οποία για τις περιπτώσεις αυτές ισχύει για τρία (3) έτη από την έκδοσή της. Σε εκκρεμείς διαδικασίες για την πολεοδόμηση εκτάσεων, για τις οποίες έχει εκδοθεί βεβαίωση της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 2508/1997, η βεβαίωση αυτή ισχύει έως τις 31.12.2024, υπό την προϋπόθεση ότι εντός τριετίας από την έκδοσή της έχει υποβληθεί προς έγκριση η πολεοδομική μελέτη.»

1. Η ειδική κατηγορία χρήσεων γης «33» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), η οποία αντικαταστάθηκε με την περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), εξειδικεύεται και διαμορφώνεται ως εξής:
«33. Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, πλην των εγκαταστάσεων της κατηγορίας 34, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, εγκαταστάσεις ύδρευσης, εγκαταστάσεις τηλεπικοινωνιών, και συναφείς εγκαταστάσεις.»
2. Η ειδική κατηγορία χρήσεων γης «34» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, εξειδικεύεται και διαμορφώνεται ως εξής:
«34. Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Εγκαταστάσεις ΑΠΕ με αποθήκευση».
3. Οι οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις της υποπερ. ββ, της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155), συμπεριλαμβάνονται στη ειδική χρήση «47 Κατασκηνώσεις - Παιδικές εξοχές» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018.
4. Η ειδική κατηγορία χρήσης γης της περ.  48 της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και των άρθρων 2 έως 5, 12 έως 14 και 16 του π.δ. 59/2018, διορθώνεται ως προς την αναφορά σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους και διαμορφώνεται ως εξής:
«48. Κατασκευές»
5. Το εισαγωγικό εδάφιο της ειδικής κατηγορίας χρήσεων γης της υποπερ. «48.1», της περ. 48, της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και των άρθρων 7 έως 11 και 14β, 14γ και 15 του π.δ. 59/2018, διευκρινίζεται ότι αφορά δημόσιους κοινόχρηστους χώρους και διαμορφώνεται ως εξής:
«48.1. Κατασκευές σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους κατά το άρθρο 20 του ΝΟΚ για:».

Στον ν. 4819/2021 (Α’ 129) προστίθεται άρθρο 70Α ως εξής:
«Άρθρο 70Α
Μέτρα για την πρόληψη και αποκατάσταση ρύπανσης από απόβλητα
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, δύναται να ανατεθεί στον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, η υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων αποκατάστασης ρύπανσης από απόβλητα και ο συντονισμός των ενεργειών αυτών. Το παρόν αφορά οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο ασκεί δραστηριότητα, από τα απόβλητα της οποίας προκαλείται ρύπανση ή περιβαλλοντική υποβάθμιση, που χαρακτηρίζεται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4014/2011 (Α’ 209), ως «σοβαρή» ή «πολύ σοβαρή», ή υφίσταται «υψηλός» κίνδυνος πρόκλησης ρύπανσης ή άλλης περιβαλλοντικής υποβάθμισης, κατά την έννοια της υπό στοιχεία 16675/125/21.02.2022 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 776), και δεν υλοποιεί τις ενέργειες συμμόρφωσης που του έχουν επιβληθεί.
Στην περίπτωση των ανωτέρω, η σχετική δαπάνη βαρύνει το Πράσινο Ταμείο ή άλλο φορέα εποπτευόμενο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που ορίζεται με την ως άνω απόφαση και καταλογίζεται στον φορέα της ρυπαίνουσας δραστηριότητας, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190). Το παρόν εφαρμόζεται ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη των υπόχρεων προσώπων και ανεξάρτητα από τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται.»

1. Οι κάτοχοι φωτοβολταϊκών σταθμών για τους οποίους εκδίδεται μετά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης της παρ. 6 Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), καθώς και οι κάτοχοι Εξαιρούμενων Σταθμών φωτοβολταϊκών οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, μετά την έκδοση της απόφασης της παρ. 6, υποχρεούνται κατά την εγκατάσταση των σταθμών και, σε κάθε περίπτωση, πριν από την ηλέκτρισή τους, σε φύτευση και συντήρηση καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, φυτών συμβατών με τη φυτοκοινωνία της περιοχής, περιμετρικά της εγκατάστασης, αποκλειομένης της χρήσης ειδών του καταλόγου χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ή εθνικού ενδιαφέροντος των άρθρων 4 και 12 αντιστοίχως του Κανονισμού 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 για την πρόληψη και διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών (L 317), ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού (φωτοβολταϊκά πλαίσια, αντιστροφείς), λαμβάνοντας υπόψη το εδαφικό υπόστρωμα και τη δυνατότητα άρδευσης. Η φύτευση δύναται να επιβληθεί και εντός των σταθμών επί των ορίων διακριτών υποπεριοχών του συνολικού έργου σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 6.
2. Η υποχρέωση της παρ. 1 περιλαμβάνεται και εξειδικεύεται στους περιβαλλοντικούς όρους της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων για τους εν λόγω φωτοβολταϊκούς σταθμούς και η τήρησή της ελέγχεται κατά τη διενέργεια των εκάστοτε περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων των έργων.
3. Η υποχρέωση της παρ. 1 καταλαμβάνει, επίσης, υφιστάμενους φωτοβολταϊκούς σταθμούς με Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων, οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης, καθώς επίσης και Εξαιρούμενους Σταθμούς, οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, έως την έκδοση της απόφασης της παρ. 6.
4. Αν, αποκλειστικά για τους σκοπούς του παρόντος, απαιτηθεί τροποποίηση της Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, καθώς και άλλων αδειών/εγκρίσεων, οι αιτήσεις τροποποίησης εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Όσον αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων κατηγορίας Α της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209), η προσαρμογή στις απαιτήσεις του παρόντος συνιστά διαφοροποίηση μικρής κλίμακας, κατά την έννοια της παρ. 1α του άρθρου 6 του ν. 4014/2011.
5. Για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που εγκαθίστανται σε δασικές εκτάσεις εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία περί φύτευσης, ιδίως ο ν. 998/1979 (Α’ 289).
6. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία εκδίδεται εντός ενός (1) μηνός από τη θέση σε ισχύ του παρόντος, καθορίζεται κάθε θέμα σχετικό με τη φύτευση των φυτών και θάμνων, τα χαρακτηριστικά, το είδος και το ύψος αυτών, οι απαιτούμενες αποστάσεις από την εγκατάσταση, η διαδικασία έγκρισης και ελέγχου με αυτοψία, οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης δυνάμει των περιβαλλοντικών διατάξεων, η παροχή κινήτρων για σταθμούς που προβαίνουν στη σχετική φύτευση υποχρεωτικά σύμφωνα με το παρόν ή κατόπιν δικής τους βούλησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Αν με την ως άνω απόφαση καθορίζονται μη καλλωπιστικά φυτά προς φύτευση, ζητείται η γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με την απόφαση του πρώτου εδαφίου δύναται να τίθενται ειδικότερες προβλέψεις ως προς τη φύτευση για έργα που έχουν επιλεγεί ή θα επιλεγούν, έπειτα από συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών σύμφωνα με τον ν. 4414/2016 (Α’ 149), καθώς και περιπτώσεις εξαίρεσης από την υποχρέωση της παρ. 1, λόγω της μορφολογίας ή φυσιολογίας του εδάφους ή λόγω εγκατεστημένων ή διερχόμενων λειτουργικών τμημάτων εντός του σταθμού, ήτοι υπόγειων ή εναέριων καλωδίων χαμηλής και μέσης τάσης, αντιστροφέων, αντικεραυνικών εγκαταστάσεων, εσωτερικών οδών επικοινωνίας ή πλησίον των οικίσκων ελέγχου που δεν επιτρέπουν την τήρηση της υποχρέωσης εντός των σταθμών.

Στην παρ. 3 του άρθρου 53 του ν. 998/1979 (Α’ 289), περί επεμβάσεων σε δασικές εκτάσεις για έργα υποδομής, προστίθεται περ. δ ως εξής:
«δ.α) Oι κάτοχοι σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή μονάδες Σ.Η.Θ. με χρήση Α.Π.Ε. ή σταθμών αποθήκευσης ή σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, από Α.Π.Ε. με σταθμό αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των υποσταθμών, των έργων σύνδεσης με το Σύστημα ή το Δίκτυο, των συνοδών έργων, καθώς και της οδοποιίας, που εγκαθίστανται σε δάση, δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις, σύμφωνα με το παρόν και με το άρθρο 45, και για τους οποίους δεν έχουν υποβάλει κατά την έναρξη ισχύος της απόφασης της περ. β) πλήρες αίτημα για έκδοση της σχετικής Άδειας Εγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4951/2022 (Α’ 129) από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή, υποχρεούνται, κατά την εγκατάσταση και πριν από την ηλέκτριση των σταθμών, να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την υποβοήθηση της δασοπυρόσβεσης, πραγματοποιώντας τις απαραίτητες επεμβάσεις εντός της περιοχής για την οποία έχει εκδοθεί έγκριση επέμβασης.
δ.β) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία εκδίδεται έως τις 31 Ιανουαρίου 2024, καθορίζονται οι υπόχρεοι, το είδος των παρεμβάσεων και των μέτρων υποβοήθησης της δασοπυρόσβεσης και πυρανίχνευσης, οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της εν λόγω υποχρέωσης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια σχετικά με την εφαρμογή των απαιτούμενων μέτρων προστασίας.»

1. Στο άρθρο 74 του ν. 4964/2022 (Α’ 150), περί των θεμάτων σύνδεσης με το Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και της σύστασης Επιτροπής Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, προστίθεται παρ. 14 ως εξής:
«14. Μέχρι την έκδοση από τον ΑΔΜΗΕ της απόφασης της παρ. 8 δύναται, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από εισήγηση της Επιτροπής Συντονισμού και Ανάπτυξης Έργων ΥΑΠ, να καθορίζεται η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των Έργων ΥΑΠ, για τα οποία δεσμεύεται, κατά παρέκκλιση της απόφασης του άρθρου 89 του ν. 4951/2022, ηλεκτρικός χώρος και ο επιμερισμός του αναγκαίου αυτού χώρου, ανά περιοχή ή κόμβο του ΕΣΜΗΕ, λαμβάνοντας υπόψη τους απαιτούμενους λειτουργικούς περιορισμούς του άρθρου 10 του ν. 4951/2022, ώστε να καταστεί δυνατή η σύνδεση έργων ΥΑΠ, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος τουλάχιστον ίσης με δύο χιλιάδες (2000) MW, από θαλάσσιες περιοχές που περιγράφεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ.»
2. Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 79 του ν. 4964/2022 προστίθεται εδάφιο, και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), τροποποιείται ο Κανονισμός Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού
Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), καθώς και Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας Ειδικών Έργων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (εφεξής Κανονισμός), ώστε να καταλαμβάνονται και τα Έργα ΥΑΠ, τα οποία κατατάσσονται στα Ειδικά Έργα, όπως ορίζονται στον Κανονισμό Βεβαιώσεων Παραγωγού. Μέχρι τη θέση σε ισχύ της απόφασης του πρώτου εδαφίου, εφαρμόζεται ο ισχύον Κανονισμός Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας Ειδικών Έργων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και για τα Έργα ΥΑΠ.»

Στο άρθρο 37 του ν. 4608/2019 (Α’ 66), περί ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, στον τίτλο προστίθενται οι λέξεις «και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας», προστίθενται παρ. 6 και 7, και το άρθρο 37 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 37
Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας
1. Στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με σκοπό την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων, οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης δύνανται να συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την πραγματοποίηση των σχετικών επενδύσεων. Η εξυπηρέτηση των δανείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε είδους εξόδου και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνεται σε λογαριασμό που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και από πόρους των φορέων Γενικής Κυβέρνησης.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης, Υποδομών και Μεταφορών και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται τα όργανα συντονισμού και διαχείρισης του Προγράμματος της παρ. 1 και οι αρμοδιότητές τους, τα κριτήρια ένταξης των δικαιούχων στο πρόγραμμα, η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων και αξιολόγησης αυτών, ο έλεγχος της πορείας εκτέλεσης των έργων, οι όροι και τα δικαιολογητικά χορήγησης και ο τρόπος απόδοσης του προϊόντος των δανείων, η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την αποπληρωμή των δανείων από το ΠΔΕ, καθώς και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα.
3. Η ένταξη στο πρόγραμμα της παρ. 1 πραγματοποιείται με απόφαση του φορέα διαχείρισης του προγράμματος, όπως αυτός ορίζεται με την απόφαση της προηγούμενης παραγράφου, μετά από υποβολή σχετικού αιτήματος από τον φορέα στον οποίο ανήκει το κτίριο.
Στην περίπτωση των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού η απόφαση για την υποβολή αιτήματος ένταξης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του αρμόδιου συλλογικού οργάνου. Στην περίπτωση δικαιούχων που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια και εφόσον αναφέρεται στο αίτημα ένταξής τους, η απόφαση ένταξης δύναται να προβλέπει ότι η εποπτεία και η επίβλεψη της σχετικής δημόσιας σύμβασης διενεργούνται από την τεχνική υπηρεσία άλλης αναθέτουσας αρχής ή αναθέτοντος φορέα.
4. Για τον ίδιο σκοπό δύναται μέρος ή το σύνολο της επένδυσης να χρηματοδοτείται από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) ή τρίτους μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3855/2010 (Α’ 95). Στις περιπτώσεις αυτές, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δύναται να εγγυάται την αποπληρωμή των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις ΣΕΑ υπέρ των φορέων Γενικής Κυβέρνησης που μετέχουν σε αυτές. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Οικονομικών, καθορίζονται οι λεπτομέρειες της χρηματοδότησης μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης και κάθε άλλο ζήτημα για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης.
5. Για τη συνομολόγηση των δανείων του παρόντος άρθρου, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) και του π.δ. 169/2013 (Α’ 272).
6. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργού θεσπίζονται δράσεις εξοικονόμησης τελικής ενέργειας (ΔΕΤΕ) σε κτίρια, υποδομές και εγκαταστάσεις που ανήκουν ή χρησιμοποιούνται από φορείς του δημοσίου. Με την ως άνω απόφαση δύνανται να καθορίζονται οι δικαιούχοι φορείς, οι επιλέξιμες κατηγορίες των κτιρίων, εγκαταστάσεων και υποδομών και οι συνέπειες μη τήρησης των όρων και των προϋποθέσεων των ΔΕΤΕ, καθώς και κάθε άλλο σχετικό με την εφαρμογή του ως άνω προγράμματος ζήτημα.
7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργού, συστήνεται μη αμειβόμενη Συντονιστική Επιτροπή Ενεργειακής Απόδοσης (Επιτροπή), που έχει την ευθύνη παρακολούθησης και διαχείρισης δράσεων εξοικονόμησης τελικής ενέργειας της παρ. 6, καθώς και των δράσεων εξοικονόμησης του παρόντος. Η Επιτροπή αποτελείται από εκπροσώπους των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, η οποία δύναται να επικουρείται από ομάδα έργου που συστήνεται και συγκροτείται με την ίδια απόφαση. Στην ίδια ή σε άλλη απόφαση των Υπουργών του πρώτου εδαφίου καθορίζονται τυχόν αμοιβές των μελών της ανωτέρω ομάδας έργου, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με τη λειτουργία της.»
 

Στις χρήσεις γης της περ. 2 της παρ. Δ του άρθρου 3 του από 11.5.1989 π.δ. (Δ’ 339) προστίθενται οι αθλητικές εγκαταστάσεις, και η περ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Στην περιοχή αυτή περιλαμβάνεται γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και επιτρέπονται οι εξής χρήσεις, κατοικία, εγκαταστάσεις κοινής ωφελείας (δημόσιες ή δημοτικές), αθλητικές εγκαταστάσεις, αντλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές, φρεάτια, αποθήκες, θερμοκήπια.»

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις.

Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 2023
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 2023
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙΔΗΣ