Ν. 4599/2019 (ΦΕΚ 40/Α` 4.3.2019)

Για την εφαρμογή του παρόντος ισχύουν οι εξής ορισμοί: 
1. «Φορέας εξετάσεων»: οι διευθύνσεις ή τα τμήματα μεταφορών και επικοινωνιών των περιφερειακών ενοτήτων της Χώρας που είναι αρμόδιες για τη διενέργεια των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς, καθώς και των θεωρητικών εξετάσεων των υποψήφιων οδηγών και οδηγών για τη χορήγηση όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης. 
2. «Εξεταστές»: οι υπάλληλοι των διευθύνσεων και των τμημάτων περιφερειακών ενοτήτων της Χώρας, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 1 έως και 4 του Παραρτήματος IV του π.δ. 51/2012 (Α΄101) και διεξάγουν ως κύριο και αποκλειστικό έργο τη δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς, η οποία εκτελείται αποκλειστικά μέσα στο ωράριο εργασίας των δημόσιων υπηρεσιών και μέσα στο χρόνο της υπερωριακής απασχόλησης σύμφωνα με τις διατάξεις ότι ο υποψήφιος οδηγός ή ο οδηγός έχει την απαιτούμενη γνώση των θεμάτων που ορίζονται στο Κεφάλαιο Α΄ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ) του Παραρτήματος ΙΙ του π.δ. 51/2012. 
3. «Θεωρητική εξέταση»: η διαδικασία διαπίστωσης ότι ο υποψήφιος οδηγός ή ο οδηγός έχει την απαιτούμενη γνώση των θεμάτων που ορίζονται στο Κεφάλαιο Α΄ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ) του Παραρτήματος ΙΙ του π.δ. 51/2012.
4. «Δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς»: η δοκιμασία αυτή διενεργείται στα εξής δύο στάδια: 
α) στο πρώτο στάδιο (ειδικές δοκιμασίες) εξετάζονται με σκοπό την απόδειξή τους, οι δεξιότητες οδήγησης των υποψήφιων οδηγών ή των οδηγών, 
β) στο δεύτερο στάδιο (πορεία) εξετάζονται τα προσόντα και οι δεξιότητες οδήγησης των υποψήφιων οδηγών ή των οδηγών στο δημόσιο οδικό δίκτυο της χώρας για την ολοκλήρωση της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς.» Οι δοκιμασίες και στα δύο στάδια εκτελούνται αποκλειστικά μέσα στο ωράριο εργασίας των δημόσιων υπηρεσιών και μέσα στο χρόνο της υπερωριακής απασχόλησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4354/2015. 
5. «Χώροι διενέργειας ειδικών δοκιμασιών»: είναι οι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι που διενεργούνται οι εξετάσεις του πρώτου σταδίου της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς. Χώροι διενέργειας ειδικών δοκιμασιών θεωρούνται και οι πίστες εκπαίδευσης και εξέτασης υποψήφιων οδηγών, όπου υπάρχουν. 
6. «Εποπτεία»: ο έλεγχος που διενεργείται στους εξεταστές, στους εκπαιδευτές και στα μέλη των επιτροπών επιτήρησης της θεωρητικής εξέτασης από το κατά το άρθρο 17 Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με σκοπό τη διαπίστωση παραβίασης διατάξεων που διέπουν τις θεωρητικές εξετάσεις και τις δοκιμασίες προσόντων και συμπεριφοράς. 
7. «Επόπτες»: οι επιθεωρητές του κατά το άρθρο 17 Σώματος Επιθεωρητών - Ελεγκτών Μεταφορών που διενεργούν τους ελέγχους και ασκούν την εποπτεία στους εμπλεκομένους στις διαδικασίες χορήγησης αδειών οδήγησης. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών μπορεί να ανατίθενται καθήκοντα επόπτη και σε αξιολογητή της παραγράφου 9, αν ο αριθμός των επιθεωρητών του Σώματος δεν επαρκεί για την αποτελεσματικότητα των ελέγχων. 
8. «Αξιολόγηση των εξεταστών και των εκπαιδευτών του άρθρου 20 του ν. 4354/2015 (Α΄176). κατά τη διενέργεια των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς»: οι ενέργειες, στις οποίες προβαίνει το Τμήμα Αδειών Οδήγησης και Επιμόρφωσης Οδηγών της Διεύθυνσης Οδικής Κυκλοφορίας και Ασφάλειας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των εξεταστών, την επανεκπαίδευσή τους, την επαναδιαπίστευσή τους, ή και την απομάκρυνσή τους από τη διενέργεια των εξετάσεων. 
9. «Αξιολογητές»: οι υπάλληλοι του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που αξιολογούν τους συμμετέχοντες στις δοκιμασίες προσόντων και συμπεριφοράς. Ο αξιολογητής δεν μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του για όσο χρόνο του έχουν ανατεθεί καθήκοντα επόπτη.

1. Οι δοκιμασίες προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης διενεργούνται από εξεταστές, οι οποίοι είναι κάτοχοι των αντίστοιχων αδειών οδήγησης, ανήκουν οργανικά και υπηρετούν σε διευθύνσεις των περιφερειακών ενοτήτων της Χώρας. Το κόστος εκπαίδευσης και διεξαγωγής των αναγκαίων εξετάσεων για την απόκτηση των αδειών οδήγησης από τους υποψηφίους εξεταστές, βαρύνει τον προϋπολογισμό της οικείας Περιφέρειας. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται, μετά από αίτησή τους όλες οι σχολές εκπαίδευσης οδηγών, που προσφέρονται να παρέχουν στους υποψήφιους εξεταστές δωρεάν υπηρεσίες για την εκμάθηση της χρήσης των εκπαιδευτικών οχημάτων. Οι υποψήφιοι εξεταστές επιτρέπεται να επιλέγουν για την εκμάθηση της χρήσης των εκπαιδευτικών οχημάτων άλλες από τις καθοριζόμενες με την απόφαση του προηγούμενου εδαφίου σχολές, οπότε και βαρύνονται με τη σχετική δαπάνη. Σε περίπτωση έλλειψης εξεταστών κάποιας κατηγορίας άδειας οδήγησης, δεν διενεργούνται εξετάσεις για την κατηγορία αυτή στη συγκεκριμένη Περιφερειακή Ενότητα και οι υποψήφιοι μπορούν να επιλέξουν να εξετάζονται σε άλλη Περιφερειακή Ενότητα που διαθέτει εξεταστές της κατηγορίας αυτής. 
2. α. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται, μέσα στο πρώτο δίμηνο κάθε έτους, ο αριθμός των εξεταστών, ανά κατηγορία άδειας οδήγησης και ανά Περιφερειακή Ενότητα της Χώρας σε διπλάσιο αριθμό του απαιτούμενου. Για τον καθορισμό του απαιτούμενου αριθμού των εξεταστών λαμβάνονται υπόψη: 
αα) τα στοιχεία των αδειών οδήγησης που έχουν χορηγηθεί, ανά κατηγορία, το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, στοιχεία που τηρούνται στο αρχείο αδειών οδήγησης και στο Μηχανογραφικό Σύστημα Καταγραφής Αποτελεσμάτων των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς (ΜΗΣΚΑ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, 
ββ) ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος διενέργειας της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς για την πορεία και τις ειδικές δοκιμασίες, ανά κατηγορία άδειας οδήγησης, 
γγ) ο χρόνος ημερήσιας απασχόλησης των εξεταστών. β. Κάθε τετράμηνο, μέσω ηλεκτρονικής κλήρωσης, ορίζονται οι μισοί εξεταστές ως τακτικοί και οι υπόλοιποι ως αναπληρωματικοί, με σκοπό τη διαρκή εναλλαγή των εξεταστών οι οποίοι συμμετέχουν στη διαδικασία της διενέργειας της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς. Οι τακτικοί εξεταστές ασκούν αποκλειστικό έργο στο αντικείμενο, και οι αναπληρωματικοί εξεταστές παραλλήλως με τα κύρια καθήκοντά τους ασκούν, σύμφωνα με το άρθρο 30 του Υπαλληλικού Κώδικα, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3528/2007 (Α΄26), το πιο πάνω έργο μόνο όταν αυτό απαιτηθεί για την αντιμετώπιση αυξημένων ή επειγουσών υπηρεσιακών αναγκών. 
γ. Πριν από την εξέταση κάθε σταδίου πραγματοποιείται ηλεκτρονική κλήρωση, από την οποία προκύπτει ο εξεταστής για κάθε υποψήφιο οδηγό ή οδηγό. Αν οι εξεταζόμενοι είναι περισσότεροι από τους εξεταστές, πραγματοποιείται νέα ηλεκτρονική κλήρωση για τους υποψηφίους που δεν προέκυψε εξεταστής κατά την πρώτη ηλεκτρονική κλήρωση, μετά την εξέταση των υποψηφίων οδηγών ή οδηγών της πρώτης κλήρωσης. Η κλήρωση, από την οποία προκύπτει το ζεύγος εξεταζομένου και εξεταστή, πραγματοποιείται ανά εξεταζόμενο ακριβώς πριν από την έναρξη της εξέτασής του και αφού έχει ολοκληρωθεί η εξέταση από την προηγούμενη κλήρωση. 
3. Οι ενδιαφερομένοι, που επιθυμούν να συμμετέχουν ως εξεταστές στη δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς, υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής στην οικεία Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη επιλέγονται σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, από τους αιτούντες, οι εξεταστές κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ και αν δεν υπάρχουν εξεταστές των κατηγοριών αυτών, κατηγορίας ΔΕ. Οι εξεταστές έχουν ως κύριο και αποκλειστικό έργο τη διενέργεια των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών. Αν δεν καλυφθεί ο απαιτούμενος αριθμός εξεταστών από τους αιτούντες, ο Περιφερειάρχης, με όμοια απόφασή του, επιλέγει εξεταστές από τους λοιπούς υπαλλήλους της Περιφερειακής Ενότητας για τη διενέργεια της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς με την προϋπόθεση ότι πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Εξεταστές που υπηρετούν σε Περιφερειακές Ενότητες της Χώρας, όπου ο αριθμός των υποψήφιων οδηγών ή οδηγών δεν επαρκεί για την πλήρη απασχόλησή τους στο έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, μπορεί να απασχολούνται και σε άλλο αντικείμενο διάφορο της διεξαγωγής δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς. Στις νησιωτικές περιοχές των περιφερειών των οποίων οι οργανικές μονάδες δεν είναι επαρκώς στελεχωμένες, οι υπάλληλοι εξεταστές ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του Περιφερειάρχη μπορεί να ασκούν ως κύριο και αποκλειστικό έργο τη διενέργεια εξετάσεων δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς μία (1) ημέρα την εβδομάδα.

1. Κάθε υποψήφιος οδηγός ή οδηγός υποβάλλεται πρώτα σε θεωρητική εξέταση, εφόσον απαιτείται, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο Παράρτημα II του π.δ. 51/2012, καθώς και στα άρθρα 22 και 23 της 50984/7947/22.11.2013 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Β΄ 3056). 
2. Μετά την επιτυχή θεωρητική εξέταση ακολουθεί η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς για την κατηγορία οδήγησης που έχει ζητήσει ο υποψήφιος οδηγός. Η δοκιμασία αυτή διενεργείται σε δύο (2) στάδια τα οποία μπορεί να διεξάγονται και την ίδια ημέρα. Στο πρώτο στάδιο, εξετάζονται οι δεξιότητες οδήγησης των υποψηφίων οδηγών ή των οδηγών και εφόσον ο εξεταζόμενος ολοκληρώσει με επιτυχία το στάδιο αυτό εξετάζεται στο δεύτερο στάδιο. 
3. Σε περίπτωση αποτυχίας του εξεταζομένου στο δεύτερο στάδιο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, στην επανεξέταση ο υποψήφιος οδηγός ή ο οδηγός επανεξετάζεται και στο πρώτο στάδιο αυτής. 
4. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση και των δύο σταδίων της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, όπου απαιτείται, χορηγείται η άδεια οδήγησης για την κατηγορία την οποία έχει ζητήσει ο ενδιαφερόμενος, με την επιφύλαξη του άρθρου 6 και με την προϋπόθεση ότι απορρίπτεται οριστικά καταγγελία που έχει υποβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 8 από τον εξεταζόμενο, μέσα σε προθεσμία πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την ημέρα ολοκλήρωσης της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς. 
5. Η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων πραγματοποιείται και στα δύο στάδια από τον υποψήφιο, ο οποίος επιβαίνει μόνος του επί της εκπαιδευτικής μοτοσικλέτας ή του εκπαιδευτικού μοτοποδηλάτου. 
6. Η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης διενεργείται από έναν εξεταστή. 
7. Κατά τη διενέργεια δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης υποψήφιων οδηγών και οδηγών δεν επιτρέπεται να παρίσταται μέσα στο όχημα ο εκπαιδευτής των υποψήφιων οδηγών. 
8. Η διενέργεια δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης υποψήφιων οδηγών και οδηγών γίνεται αποκλειστικά με τα οχήματα και τις μοτοσικλέτες των σχολών των εκπαιδευτών, ειδάλλως οι υποψήφιοι που έχουν κάνει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση στις σχολές αυτές δεν μπορούν να συμμετάσχουν στις εξετάσεις, με εξαίρεση τους οδηγούς του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 7 του π.δ. 51/2012, οι οποίοι εξετάζονται με τα δικά τους οχήματα. Για την ανανέωση της άδειας οδήγησης του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 7 του π.δ. 51/2012(Α΄101) διενεργείται μόνο η εξέταση του δευτέρου σταδίου της διενέργειας δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς. 
9. Τα εκπαιδευτικά οχήματα, που χρησιμοποιούνται στις εξετάσεις των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών, πέρα από τις προδιαγραφές που ορίζονται στο άρθρο 31 της Α3/οικ.50984/7947/22.11.2013 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και στο Παράρτημα ΙΙ του π.δ. 51/2012, οφείλουν να πληρούν τα εξής: 
α) κάθε εκπαιδευτικό όχημα που συμμετέχει στις εξετάσεις διαθέτει υποχρεωτικά διαδικτυακή σύνδεση με το Κέντρο Ελέγχου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως αυτό ορίζεται στον παρόντα νόμο, 
β) μέσα στο όχημα τοποθετείται κάμερα με μικρόφωνο που εικονίζει ευδιάκριτα ολόκληρη την καμπίνα του οχήματος ή τις θέσεις ανάβασης των μοτοσικλετών και κατά την διάρκεια της εξέτασης είναι διασυνδεδεμένη συνεχώς με το Κέντρο Ελέγχου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, 
γ) αναρτώνται υποχρεωτικά σε εμφανές σημείο στο εξωτερικό του αμαξώματος ενημερωτικές πινακίδες για την ενημέρωση τρίτων προσώπων ότι ο χώρος περιμετρικά του οχήματος βιντεοσκοπείται αποκλειστικά για τους σκοπούς της εξέτασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (ΕΕ L 119). 
10. Οι υποψήφιοι οδηγοί για την απόκτηση άδειας οδήγησης, κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της πρακτικής τους εξέτασης, υποχρεούνται σε ειδική ασφαλιστική κάλυψη έναντι του κυρίου και κατόχου του οχήματος. Η ασφαλιστική δαπάνη του προηγούμενου εδαφίου περιλαμβάνει υποχρεωτικά την ασφαλιστική ευθύνη έναντι τρίτων λόγω σωματικής βλάβης, ή ζημιών σε πράγματα, περιλαμβανομένης και της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος κατά τη διεξαγωγή πρακτικής εξέτασης, η ειδική ασφαλιστική κάλυψη το πρώτου εδαφίου καλύπτει τουλάχιστον έναν (1) μήνα για την επισκευή του εκπαιδευτικού οχήματος. Η ασφάλιση καλύπτει υποχρεωτικά όλους τους χώρους διενέργειας εξέτασης υποψήφιων οδηγών δημόσιους ή ιδιωτικούς, κλειστούς ή ανοιχτούς. Οι υποψήφιοι οδηγοί προσκομίζουν το ασφαλιστήριο συμβόλαιο με τις ανωτέρω ειδικές ασφαλιστικές καλύψεις πριν από την έναρξη της πρακτικής τους εξέτασης στον εκπαιδευτή, με ευθύνη του οποίου συμπληρώνεται ο φάκελος των υποψηφίων, ο οποίος τηρείται στην αρμόδια Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας στην οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι οδηγοί και οδηγοί. Στον φάκελο του υποψηφίου δύναται να προσκομίζεται το ασφαλιστήριο συμβόλαιο του εκπαιδευτικού οχήματος, εφόσον περιέχει την ειδική ασφαλιστική κάλυψη των ανωτέρω εδαφίων. Οι υποψήφιοι οδηγοί και οδηγοί υποχρεούνται να φέρουν τον κατάλληλο εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της πρακτικής τους εκπαίδευσης και εξέτασης. 
11. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται μετά από τεχνικοοικονομική μελέτη για την ανάλυση του κόστους λειτουργίας των σχολών εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών, ανάλογα με τις κατηγορίες αδειών οδήγησης για τις οποίες παρέχεται εκπαίδευση, καθορίζεται το ελάχιστο κόστος λειτουργίας και το ελάχιστο κόστος χρέωσης του εκπαιδευόμενου και οι κυρώσεις για τις σχολές εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών, που παρέχουν υπηρεσίες σε τιμές κατώτερες του ελάχιστου κόστους χρέωσης.

1. Η θεωρητική εξέταση και η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς των υποψήφιων οδηγών και οδηγών μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και αυτοκινήτων μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο και καταγράφονται με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων. Το καταγεγραμμένο υλικό προστατεύεται από οποιαδήποτε παρέμβαση, και με ευθύνη του εκπαιδευτή του υποψήφιου οδηγού και της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας περιφέρειας μεταφορτώνεται, αμελλητί, σε πληροφοριακό σύστημα την ίδια ημέρα της εξέτασης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 8. 
2. Το καταγεγραμμένο υλικό περιέχει οπτικοακουστικό υλικό από το: 
α) χώρο διενέργειας των θεωρητικών εξετάσεων, όπου απεικονίζονται όλοι οι συμμετέχοντες στη διαδικασία, 
β) εσωτερικό του εκπαιδευτικού οχήματος, όπου απεικονίζονται όλοι οι συμμετέχοντες στη διαδικασία, 
γ) εξωτερικό του εκπαιδευτικού οχήματος, όπου απεικονίζεται το οδικό δίκτυο στο οποίο κινείται το εκπαιδευτικό όχημα και το οποίο περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο για τους σκοπούς της αξιολόγησης και εποπτείας της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, λαμβάνοντας τα αναγκαία τεχνικά μέτρα για τη μη καταγραφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα άλλων χρηστών της οδού. 
3. α) Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις μετάδοσης και καταγραφής, με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων, κατά τη διενέργεια της θεωρητικής εξέτασης και των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς, οι τρόποι επεξεργασίας και αποθήκευσης των δεδομένων, η λειτουργία του φορέα επεξεργασίας τους, ο χρόνος τήρησής τους, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα (10) έτη, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη χρήση των μέσων και την επεξεργασία των δεδομένων, λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων του ν. 2472/1997, καθώς και των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679. 
β) Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, ρυθμίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές των οπτικοακουστικών μέσων μετάδοσης και καταγραφής, οι διαδικασίες τοποθέτησης και έγκρισής τους οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας τους, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία τους. 
4. Κατά τη διενέργεια της θεωρητικής εξέτασης των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών, οι Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών της Χώρας υποχρεούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την απρόσκοπτη, ομαλή και διαφανή τήρηση της διαδικασίας. Ως αναγκαία μέτρα νοούνται η δημιουργία κλωβού διακοπής ασύρματης επικοινωνίας, η απενεργοποίηση των κινητών τηλεφώνων, όλων των συσκευών επικοινωνίας και κάθε άλλου ηλεκτρονικού ή άλλου μέσου, το οποίο καθιστά διαβλητή ή εμποδίζει τη διαδικασία της θεωρητικής εξέτασης. 
5. Αν δεν έχει ενεργοποιηθεί η καταγραφή υλικού με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων, η εξέταση των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών δεν αρχίζει μέχρι την ενεργοποίησή τους. Η διενέργεια εξέτασης χωρίς τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων είναι αυτοδικαίως και καθ’ ολοκληρίαν άκυρη. Η ελλιπής μετάδοση στοιχείων από το σύστημα οπτικοακουστικής μετάδοσης οχήματος, σε οποιοδήποτε στάδιο της θεωρητικής εξέτασης ή της εξέτασης δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών συνιστά πολύ σοβαρή παράβαση. 
6. Οι μετέχοντες στη διαδικασία της εξέτασης υποψήφιων οδηγών και οδηγών, με οποιαδήποτε ιδιότητα, ενημερώνονται για την καταγραφή της διαδικασίας με κάθε πρόσφορο τρόπο και, πάντως, με κατάλληλη αναγραφή επί των σχετικών αιτήσεων ή/ και εντύπων.

1. Καθιερώνεται σύστημα εποπτείας για την παρακολούθηση της εκπαίδευσης, της θεωρητικής εξέτασης και των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών, καθώς και σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτών και των εξεταστών. Η εποπτεία και η αξιολόγηση των εκπαιδευτών και των εξεταστών διενεργείται μέσω του μηχανογραφικού συστήματος του άρθρου 8 και συνίσταται: 
α) στη διενέργεια τακτικών και έκτακτων επιτόπιων ελέγχων και στην αξιοποίηση των αξιολογήσεων και των καταγγελιών της παραγράφου 2 του άρθρου 8, από τους επιθεωρητές-ελεγκτές του κατά το άρθρο 16 Σώματος Επιθεωρητών - Ελεγκτών, 
β) στην αξιολόγηση του καταγεγραμμένου, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 5 υλικού από τους αξιολογητές του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που πληρούν τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην υπουργική απόφαση 13948/1902/2014 (Β΄ 633), όπως έχει τροποποιηθεί με την υπουργική απόφαση οικ. 40250/5807/2015 (Β΄ 1443), και στην υπουργική απόφαση 50984/7947/2013 (Β΄ 3056). Η αξιολόγηση του καταγεγραμμένου υλικού των θεωρητικών εξετάσεων και των συγκεκριμένων δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς ολοκληρώνεται μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από τη διενέργειά τους, προκειμένου να οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα, γ) στον καθορισμό των επιτόπιων ελέγχων, του καταγεγραμμένου υλικού που αξιολογείται και στην τελική αξιολόγηση των εμπλεκομένων όπως προκύπτει και από το πληροφοριακό σύστημα του άρθρου 8. 
2. Με την ολοκλήρωση της εποπτείας και της αξιολόγησης των εξεταστών και των εκπαιδευτών οι επόπτες ή οι αξιολογητές συντάσσουν εισηγήσεις προς την αρμόδια υπηρεσία για: 
α) ανάληψη διορθωτικών ή βελτιωτικών ενεργειών για την εκτέλεση του έργου των εξεταστών, όπως η επανεκπαίδευση, η επαναδιαπίστευση, η αποχή, καθώς και η οριστική απομάκρυνσή τους, 
β) ακύρωση των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς του σταδίου της πορείας που έχουν διενεργηθεί, εφόσον τεκμαίρεται η παραβίαση διατάξεων που διέπουν τις δοκιμασίες αυτές, 
γ) διενέργεια επιτόπιων ελέγχων σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παραγράφου 1. 
3. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται το ελάχιστο ποσοστό των δειγματοληπτικών ελέγχων που διενεργούνται και του καταγεγραμμένου υλικού που αξιολογείται, οι όροι και οι προϋποθέσεις εκτέλεσης της εποπτείας του έργου των εξεταστών, λαμβάνοντας υπόψη το Παράρτημα IV του π.δ.51/2012, η διαδικασία αξιολόγησης, τα προσόντα των ασκούντων την εποπτεία του έργου της δοκιμασίας των προσόντων και της συμπεριφοράς, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

1. Οι ειδικές δοκιμασίες του πρώτου σταδίου για την απόδειξη των δεξιοτήτων οδήγησης των υποψήφιων οδηγών ή των οδηγών, διενεργούνται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ή σε πίστες εκπαίδευσης και εξέτασης υποψήφιων οδηγών της οικείας ή όμορης Περιφερειακής Ενότητας. Οι ειδικές δοκιμασίες πραγματοποιούνται από τον υποψήφιο οδηγό, χωρίς την παρουσία του εκπαιδευτή και του εξεταστή μέσα ή επί του εκπαιδευτικού οχήματος και μπορεί να διενεργούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού συστήματος αυτόματης καταγραφής των δεδομένων της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς και αυτόματης εξαγωγής του αποτελέσματος. Οι ειδικές δοκιμασίες περιλαμβάνουν: 
α) κίνηση και ακινητοποίηση δικύκλου χωρίς λειτουργία κινητήρα για τις Κατηγορίες ΑΜ, Α1, Α2 και Α, 
β) ελικοειδή διαδρομή με μικρή ταχύτητα για τις Κατηγορίες ΑΜ, Α1, Α2 και Α, 
γ) επιτάχυνση οχήματος με αλλαγή ταχυτήτων για τις Κατηγορίες ΑΜ, Α1, Α2 και Α, 
δ) κίνηση με μικρή ταχύτητα για τις Κατηγορίες ΑΜ, Α1, Α2 και Α, 
ε) κίνηση με αποφυγή εμποδίου για τις Κατηγορίες Α1, Α2 και Α, 
στ) πέδηση έκτακτης ανάγκης για τις Κατηγορίες Α1, Α2 και Α, 
ζ) ακινητοποίηση, στάθμευση δικύκλου και ασφαλή απομάκρυνση από αυτό για τις Κατηγορίες ΑΜ, Α1, Α2 και Α, 
η) οπισθοπορεία με στροφή για τις Κατηγορίες Β, ΒΕ, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D και DE, 
θ) στάθμευση δεξιά ή αριστερά για Κατηγορίες Β, ΒΕ, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D και DE, 
ι) επιτόπου στροφή με κίνηση προς τα πίσω για την Κατηγορία Β και Β1, λαμβανομένων υπόψη και όσων ορίζονται στο Κεφάλαιο Β΄ του Παραρτήματος ΙΙ του π.δ. 51/2012. 
2. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές του πρότυπου ειδικά διαμορφωμένου χώρου όπου διενεργούνται οι ειδικές δοκιμασίες.

1. Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συνιστάται και λειτουργεί Κέντρο Ελέγχου, το οποίο μπορεί να διασυνδέεται και να διαμοιράζει οπτικοακουστικό υλικό σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, όταν το υλικό αφορά τη θεωρητική ή την πρακτική εξέταση που διενεργείται από την Περιφερειακή Ενότητα. Το οπτικοακουστικό υλικό φυλάσσεται υποχρεωτικά έως και για μία δεκαετία σε ηλεκτρονικό αρχείο και απαγορεύεται αυστηρά η αναπαραγωγή του ή η με οποιονδήποτε τρόπο χρήση του για λόγους που δεν αφορούν τον έλεγχο της αξιοπιστίας των εξετάσεων. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές του Κέντρου Ελέγχου και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία και τη διαχείρισή του. Για τις ανάγκες του παρόντος, υπεύθυνος επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ενώ οι Περιφερειακές Ενότητες, οι Σχολές Οδηγών, τα Κ.Ε.Θ.Ε.Υ.Ο., οι εκπαιδευτές υποψήφιων οδηγών αποτελούν εκτελούντες την επεξεργασία, για λογαριασμό του υπευθύνου. 
2. Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αναπτύσσεται, μέσα σε δώδεκα (12) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης, εκπαίδευσης και εξέτασης, το οποίο αποτελείται από τα εξής υποσυστήματα: 
α. εκπαιδευτών, εξεταστών, σχολών οδηγών, κέντρων θεωρητικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών, το οποίο διαχειρίζεται το μητρώο εξεταστών και εκπαιδευτών οδηγών οχημάτων, 
β. εκπαίδευσης, όπου καταγράφονται οι διαδικασίες θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών, 
γ. προγραμματισμού θεωρητικής εξέτασης και δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς στο οποίο καταχωρίζονται απευθείας από τις σχολές οδηγών και από τα κέντρα θεωρητικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών η ημέρα και ο τόπος εξέτασης του υποψηφίου, μέσω του ενιαίου πληροφοριακού συστήματος της παρ.1 του άρθρου 73 του ν. 4413/2016 (Α΄148), 
δ. θεωρητικής εξέτασης, το οποίο υποστηρίζει τη διενέργεια της θεωρητικής εξέτασης των υποψήφιων οδηγών με αυτόματες διαδικασίες. Σε αυτό υπάρχει και η δυνατότητα καταγραφής του χώρου εξέτασης και των εξεταζομένων σύμφωνα με το άρθρο 5. Το αποτέλεσμα της εξέτασης εξάγεται αυτόματα και ενημερώνεται η καρτέλα του υποψηφίου, 
ε. δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, το οποίο υποστηρίζει και τα δύο στάδια της δοκιμασίας, εφόσον ολοκληρώνεται με επιτυχία η θεωρητική εξέταση. Με το υποσύστημα αυτό συμπληρώνεται η ηλεκτρονική καρτέλα του υποψηφίου με τα αποτελέσματα των εξετάσεων και καταγράφεται και διαβιβάζεται όλο το υλικό από τα οπτικοακουστικά μέσα καταγραφής της παραγράφου 2 του άρθρου 5, 
στ. έκδοσης άδειας οδήγησης, το οποίο υποστηρίζει την αυτόματη αποστολή τής προς εκτύπωση άδειας οδήγησης, 
ζ. εποπτείας. 
Για την υποστήριξη των απαιτήσεων της εποπτείας δημιουργείται μηχανογραφική εφαρμογή που περιλαμβάνει: 
αα. εφαρμογή ελέγχου, στην οποία καταγράφεται το ελάχιστο ποσοστό δειγματοληπτικών ελέγχων και αξιολόγησης καταγεγραμμένου υλικού. Για την επεξεργασία λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα από: ααα. τις ολοκληρωμένες δοκιμασίες της εκπαίδευσης, της θεωρητικής εξέτασης και της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς, 
βββ. τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που έχουν διενεργηθεί, γγγ. την αξιολόγηση για συγκεκριμένους εξεταστές ή εκπαιδευτές, καθώς και τις καταγγελίες που υποβάλλουν πολίτες, 
δδδ. τις αξιολογήσεις που έχουν ήδη διενεργηθεί με βάση το καταγεγραμμένο υλικό, 
ββ. εφαρμογή αξιολόγησης καταγεγραμμένου υλικού, με την οποία υποστηρίζεται η διαδικασία αξιολόγησης, και καθορίζεται το καταγεγραμμένο υλικό συγκεκριμένων θεωρητικών εξετάσεων και δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς, οι οποίες επιλέγονται προς αξιολόγηση, 
γγ. εφαρμογή στατιστικής αξιολόγησης, η οποία αξιοποιεί τα δεδομένα των εξεταστών και των εκπαιδευτών κατά την εκτέλεση των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς, η. καταγγελιών της παραγράφου 4. 
3. Στο σύστημα της παραγράφου 2 τηρείται ηλεκτρονική καρτέλα υποψήφιου οδηγού ή οδηγού, εξεταστή, εκπαιδευτή, Σχολής Οδηγών και κέντρου θεωρητικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών, η οποία συγκεντρώνει, κατά περίπτωση, όλα τα αναγκαία δεδομένα, δικαιολογητικά και πιστοποιητικά. 
4. Μέσω του πληροφοριακού συστήματος ο υποψήφιος οδηγός και ο οδηγός, ως εκπαιδευόμενος και εξεταζόμενος, μπορεί να προβεί σε καταγγελία σχετικά με: 
α) την εκπαίδευση και τους εκπαιδευτές, τις Σχολές Οδηγών, και τα Κέντρα Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψήφιων Οδηγών (Κ.Ε.Θ.Ε.Υ.Ο.), έως και πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από τη λήξη της εκπαίδευσης και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι και την προηγούμενη εργάσιμη ημέρα της εξέτασης, 
β) την εξέταση, τους εκπαιδευτές και τους εξεταστές μέσα σε προθεσμία πέντε (5) εργάσιμων ημερών μετά τη λήξη της εξέτασης. Οι καταγγελίες αυτές υποβάλλονται υποχρεωτικά μέσω διαδικτύου και είναι προσβάσιμες μόνο από τις αρχές εποπτείας και αξιολόγησης της παραγράφου 1 του άρθρου 6. Δικαίωμα καταγγελίας έχουν όσοι συμμετέχουν στη διαδικασία εκπαίδευσης και εξέτασης, μέσα στην ίδια προθεσμία. 
5. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται μετά τη διενέργεια Εκτίμησης Αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων, καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές των υποσυστημάτων του ενιαίου πληροφοριακού συστήματος, οι χρήστες, ο τρόπος πρόσβασης και τα δικαιώματα των χρηστών, η δυνατότητα διασύνδεσης και λειτουργίας με άλλα συστήματα, εφόσον υπάρχει σχετική ρητή νομοθετική πρόβλεψη και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία τους. 
6. Τα δεδομένα που καταχωρίζονται στα υποσυστήματα και υπόκεινται σε επεξεργασία από αυτά, καταγράφονται στην ταυτότητα και ηλεκτρονική καρτέλα του υποψήφιου οδηγού ή του οδηγού, του εξεταστή, του εκπαιδευτή, της Σχολής Οδηγών και του κέντρου θεωρητικής εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών. 
7.α. Για την υλοποίηση του ολοκληρωμένου ενιαίου πληροφοριακού συστήματος επιτρέπεται η συλλογή, η καταχώριση, η οργάνωση, η διάρθρωση, η αποθήκευση, η προσαρμογή, η μεταβολή, η ανάκτηση, η αναζήτηση δεδομένων, η χρήση, η κοινολόγηση με διαβίβαση, η διάδοση ή η με κάθε άλλη μορφή διάθεση, ο περιορισμός, η διαγραφή ή η καταστροφή τους, με την προϋπόθεση ότι οι ενέργειες αυτές δεν αντίκεινται στον ν. 2472/1997 και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679. 
β. Αν κατά τη διεξαγωγή της θεωρητικής εξέτασης, της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς των υποψήφιων οδηγών και των οδηγών, καθώς και της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος της παρούσας, πραγματοποιείται επεξεργασία δεδομένων ειδικών κατηγοριών του άρθρου 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, διενεργείται υποχρεωτικά εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων πριν από την έναρξη της επεξεργασίας. 
γ. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται ο υπεύθυνος επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, καθώς και ο σκοπός ο τρόπος επεξεργασίας και η τήρηση των δεδομένων αυτών. Με την ίδια απόφαση ρυθμίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη μεθοδολογία, την οργάνωση και την εκπαίδευση του προσωπικού του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη συμμόρφωσή του με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 ως υποκειμένου επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 

1. Το κατά το άρθρο 17 Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Μεταφορών ενεργεί τους δειγματοληπτικούς ελέγχους και ενημερώνεται από το Τμήμα Αδειών Οδήγησης και Επιμόρφωσης Οδηγών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αν δεν εφαρμόζεται ορθώς η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς. 
2. Σε περίπτωση τέλεσης αξιόποινης πράξης κατά τη διενέργεια της θεωρητικής εξέτασης των υποψήφιων οδηγών ή των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς από τους εμπλεκομένους, το Σώμα συντάσσει αιτιολογημένη έκθεση, την οποία διαβιβάζει, αμελλητί και με κάθε πρόσφορο μέσο, στη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφερειακής Ενότητας και στην αρμόδια εισαγγελική αρχή.
3. Στους υπαλλήλους, εξεταστές ή αξιολογητές, στους εκπαιδευτές και στις σχολές οδηγών, που τελούν πειθαρχικά αδικήματα κατά τη διάρκεια είτε των θεωρητικών εξετάσεων είτε των δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών, εφαρμόζονται τα άρθρα:
α. 106 έως 146Β του Υπαλληλικού Κώδικα, αν ο παραβάτης είναι υπάλληλος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών,
β. 106 έως 146Β του Υπαλληλικού Κώδικα, αν ο παραβάτης είναι υπάλληλος της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας,
γ. 14 έως 18 του π.δ. 208/2002 (Α΄194), αν ο παραβάτης είναι εκπαιδευτής υποψήφιων οδηγών ή σχολή οδηγών. 
4. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, εκτός των πειθαρχικών κυρώσεων της προηγουμένης παραγράφου, καθορίζονται και κατατάσσονται οι παραβάσεις κατά τη διαδικασία εξετάσεων, και καθορίζεται η διαδικασία επιβολής των διοικητικών κυρώσεων και προστίμων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται η βεβαίωση των διοικητικών προστίμων, η διαδικασία είσπραξης τους, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή της. 
5. Οι παραβάσεις κατατάσσονται ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητάς τους στις εξής κατηγορίες: 
(α) πολύ σοβαρή παράβαση, 
(β) σοβαρή παράβαση και 
(γ) ελαφρά παράβαση. 
Η σοβαρότητα μίας παράβασης καθορίζεται με βάση τα εξής κριτήρια: 
α. την αλλοίωση των δεδομένων της εξέτασης και κυρίως του αποτελέσματος των εξετάσεων υποψήφιων οδηγών ή οδηγών, 
β. τη δημιουργία εμποδίων σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας εξέτασης υποψήφιων οδηγών ή οδηγών, 
γ. την παρέμβαση οποιασδήποτε μορφής στη διενέργεια των εξετάσεων, 
δ. τη δημιουργία εμποδίων στην άσκηση της εποπτείας και του ελέγχου, 
ε. την παραποίηση των παραστατικών και των εγγράφων που σχετίζονται με τις εξετάσεις, 
στ. τη συμμετοχή με οποιονδήποτε τρόπο σε παθητική ή ενεργητική δωροδοκία, 
ζ. κάθε άλλη παρέμβαση που δεν εμπίπτει στις ανωτέρω περιπτώσεις. 
6. Ανάλογα με την κατάταξη κάθε παράβασης, επιβάλλονται οι εξής διοικητικές κυρώσεις: 
α. για πολύ σοβαρή παράβαση: 
αα) στον υποψήφιο οδηγό: μη δυνατότητα συμμετοχής σε θεωρητική εξέταση ή δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς από ένα (1) έως τρία (3) έτη,
ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: απομάκρυνση για δύο (2) έως έξι (6) έτη από το έργο της επιτήρησης, 
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: αφαίρεση της άδειάς του από δύο (2) έως έξι (6) έτη,
δδ) στη Σχολή Οδηγών: αφαίρεση της άδειάς της από δύο (2) έως έξι (6) έτη,
εε) στον εξεταστή: απομάκρυνση από το έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς από δύο (2) έως έξι (6) έτη, 
στστ) στον αξιολογητή: απομάκρυνση από το έργο της αξιολόγησης από ένα (1) έως τρία (3) έτη,
β. για σοβαρή παράβαση:
αα) στον υποψήφιο οδηγό: μη δυνατότητα συμμετοχής σε θεωρητική εξέταση ή δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, 
ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: μη δυνατότητα συμμετοχής σε θεωρητική εξέταση από ένα (1) έως δύο (2) έτη, 
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: αφαίρεση της άδειάς του από ένα (1) έως δύο (2) έτη, 
δδ) στη Σχολή Οδηγών: αφαίρεση της άδειάς της από ένα (1) έως δύο (2) έτη,
εε) στον εξεταστή: απομάκρυνση από το έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς από ένα (1) έως δύο (2) έτη, 
στστ) στον αξιολογητή: απομάκρυνση από τη διαδικασία αξιολόγησης των συμμετεχόντων στις δοκιμασίες προσόντων και συμπεριφοράς από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, 
γ. για ελαφρά παράβαση:
αα) στον υποψήφιο οδηγό: μη δυνατότητα συμμετοχής σε θεωρητική εξέταση ή δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς από τρεις (3) έως έξι (6) μήνες, 
ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: μη δυνατότητα συμμετοχής σε θεωρητική εξέταση από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, 
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: αφαίρεση της άδειάς του από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος,
δδ) στη Σχολή Οδηγών: αφαίρεση της άδειάς της από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, 
εε) στον εξεταστή: απομάκρυνση από το έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος, 
στστ) στον αξιολογητή: απομάκρυνση από τη διαδικασία αξιολόγησης των συμμετεχόντων στις δοκιμασίες προσόντων και συμπεριφοράς από τρεις (3) έως έξι (6) μήνες. 
7. Εκτός από τις κυρώσεις της παραγράφου 6 επιβάλλονται σωρευτικά και τα εξής διοικητικά πρόστιμα: 
α. για πολύ σοβαρή παράβαση:
αα) στον υποψήφιο οδηγό: από πεντακόσια (500) έως χίλια (1.000) ευρώ, 
ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: από χίλια (1.000) έως δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, 
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: από χίλια (1.000) έως δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, 
δδ) στη Σχολή Οδηγών: από δύο χιλιάδες (2.000) έως έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ, 
εε) στον εξεταστή: από χίλια (1.000) έως δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, 
στστ) στον αξιολογητή: από πεντακόσια (500) έως χίλια (1.000) ευρώ. 
β. για σοβαρή παράβαση: 
αα) στον υποψήφιο οδηγό: από διακόσια (200) έως πεντακόσια (500) ευρώ, 
ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: από τετρακόσια (400) έως χίλια (1.000) ευρώ, 
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: από τετρακόσια (400) έως χίλια (1.000) ευρώ, 
δδ) στη Σχολή Οδηγών: από χίλια (1.000) έως δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, 
εε) στον εξεταστή :από τετρακόσια (400) έως χίλια (1.000) ευρώ, 
στστ) στον αξιολογητή: από διακόσια (200) έως πεντακόσια (500) ευρώ, 
γ. για ελαφρά παράβαση:
αα) στον υποψήφιο οδηγό: από εκατό (100) έως διακόσια (200) ευρώ, ββ) στον επιτηρητή θεωρητικής εξέτασης: από διακόσια (200) έως τετρακόσια (400) ευρώ,
γγ) στον εκπαιδευτή οδηγών: από διακόσια (200) έως τετρακόσια (400) ευρώ, 
δδ) στη Σχολή Οδηγών: από εξακόσια (600) έως χίλια (1.000) ευρώ, 
εε) στον εξεταστή: από διακόσια (200) έως τετρακόσια (400) ευρώ, 
στστ) στον αξιολογητή: από εκατό (100) έως διακόσια (200) ευρώ. 
8. Σε περίπτωση που διαπράχθηκαν περισσότερα του ενός πειθαρχικά παραπτώματα, επιβάλλεται κατά συγχώνευση μία συνολική ποινή, αποτελούμενη από διοικητική κύρωση και διοικητικό πρόστιμο, κατά την επιμέτρηση της οποίας λαμβάνεται υπόψη από το Πειθαρχικό Όργανο η βαρύτητα όλων των πειθαρχικών παραπτωμάτων. Για την εκτίμηση της βαρύτητας τέλεσης όλων των πειθαρχικών παραπτωμάτων, το Πειθαρχικό Όργανο αξιολογεί τη βλάβη που προκλήθηκε στη διαδικασία των εξετάσεων, τον βαθμό δόλου ή αμέλειας του παραβάτη, καθώς και τα μέσα και τον τρόπο που συνόδευαν την τέλεση της παράβασης. 
9. Σε περίπτωση υποτροπής των παραβατών οι διοικητικές κυρώσεις και τα διοικητικά πρόστιμα διαμορφώνονται ως εξής: 
α. Διοικητικές κυρώσεις: 
αα) οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται για τις ελαφρές παραβάσεις επιβαρύνονται και είναι αυτές που επιβάλλονται στα πειθαρχικά παραπτώματα τα οποία κατατάσσονται στις σοβαρές παραβάσεις, 
ββ) οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται για τις σοβαρές παραβάσεις επιβαρύνονται και είναι αυτές που επιβάλλονται στα πειθαρχικά παραπτώματα τα οποία κατατάσσονται στις πολύ σοβαρές παραβάσεις, 
γγ) οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται για τις πολύ σοβαρές παραβάσεις επιβαρύνονται και είναι, κατά περίπτωση, η οριστική αφαίρεση της άδειας ή η οριστική απομάκρυνση από το έργο ή η οριστική απαγόρευση συμμετοχής στις εξετάσεις. 
β. Διοικητικά πρόστιμα: 
αα) τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται για τις ελαφρές παραβάσεις επιβαρύνονται και είναι αυτά που επιβάλλονται στα πειθαρχικά παραπτώματα τα οποία κατατάσσονται στις σοβαρές παραβάσεις, 
ββ) τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται για τις σοβαρές παραβάσεις επιβαρύνονται και είναι αυτές που επιβάλλονται στα πειθαρχικά παραπτώματα τα οποία κατατάσσονται στις πολύ σοβαρές παραβάσεις, 
γγ) τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται για τις πολύ σοβαρές παραβάσεις επιβαρύνονται στο τριπλάσιο. 
10. Ειδικά για την περίπτωση της παραγράφου 8 του άρθρου 4, πέραν του ότι, οι υποψήφιοι που έχουν κάνει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση σε αυτές τις σχολές οδηγών, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στις εξετάσεις, αφαιρείται η άδεια της σχολής οδηγών για έναν (1) μήνα. Σε περίπτωση υποτροπής, η άδεια αφαιρείται για πέντε (5) μήνες.

1. Τα εκπαιδευτικά οχήματα εφοδιάζονται με τον οπτικοακουστικό εξοπλισμό καταγραφής της παραγράφου 9 του άρθρου 4, τέσσερις (4) το αργότερο μήνες από την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 3 του άρθρου 5. 
2. α. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος έως και ένα (1) μήνα μετά την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 2 του άρθρου 3, η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών διενεργείται ως εξής: 
αα) από έναν εξεταστή, υποχρεωτικά μέσω κλήρωσης από τους υφιστάμενους εξεταστές, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην Α3/οικ.50984/7947/22.11.2013 απόφαση του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 
ββ) από έναν εκπαιδευτή και έναν εξεταστή μέσα στο εκπαιδευτικό όχημα κατά τη διενέργεια του δευτέρου σταδίου και με τον υποψήφιο οδηγό μόνο του μέσα στο εκπαιδευτικό όχημα κατά τη διενέργεια του πρώτου σταδίου χωρίς την παρουσία εκπαιδευτή ή εξεταστή. Ο εκπαιδευτής υποψήφιων οδηγών, ο οποίος παρίσταται στο εκπαιδευτικό όχημα στο δεύτερο στάδιο εξέτασης, δεν επιτρέπεται να ανήκει στη σχολή οδήγησης που παρείχε στον υποψήφιο οδηγό μαθήματα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης. Στις νησιωτικές περιοχές, όπου λειτουργεί μόνο μία σχολή υποψήφιων οδηγών και οδηγών, ο εκπαιδευτής υποψήφιων οδηγών, ο οποίος παρίσταται στο εκπαιδευτικό όχημα κατά τη διάρκεια του δεύτερου σταδίου εξέτασης, επιτρέπεται να ανήκει στη σχολή οδήγησης που παρείχε στον υποψήφιο οδηγό μαθήματα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης, γγ) τα δύο (2) στάδια της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς πραγματοποιούνται την ίδια μέρα από τους ίδιους εξεταστές. Κατά τα λοιπά, η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς διενεργείται σύμφωνα με όσα ορίζονται στην Α3/οικ.50984/7947/22.11.2013 απόφαση του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. 
β. Έναν (1) μήνα μετά την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 2 του άρθρου 3 και έως τρεις (3) μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος, το έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών διενεργείται ως εξής: 
αα) από έναν (1) εξεταστή με κύριο και αποκλειστικό έργο, μέσω κλήρωσης από εξεταστές που ορίζονται σύμφωνα με την απόφαση του οικείου περιφερειάρχη της παραγράφου 3 του άρθρου 3, 
ββ) κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται όσα αναφέρονται στις υποπεριπτώσεις ββ΄ και γγ΄ της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2. 
γ. Τρεις (3) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος έως και την εφαρμογή της εποπτείας στο μεταβατικό στάδιο, το έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών και οδηγών διενεργείται ως εξής: 
αα) η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς διενεργείται σε δύο στάδια σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 4. Οι ειδικές δοκιμασίες της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς διενεργούνται μέσα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ή σε πίστες εκπαίδευσης και εξέτασης υποψήφιων οδηγών, ή σε οδούς που επιλέγονται από τις οικείες Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών. Στις ανωτέρω οδούς επιβάλλονται περιορισμοί ή απαγόρευση κυκλοφορίας των υπόλοιπων οχημάτων κατά τη διάρκεια διενέργειας των ειδικών δοκιμασιών, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 2696/1999 (Α΄57), 
ββ) κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται όσα αναφέρονται στις υποπεριπτώσεις ββ΄ της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 και αα΄ της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 2. 
δ. Είκοσι (20) μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος οι ειδικές δοκιμασίες της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς διενεργούνται υποχρεωτικά μέσα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ή πίστες εκπαίδευσης και εξέτασης υποψήφιων οδηγών. 
3. Οι υφιστάμενοι εξεταστές που διενεργούν εξετάσεις σύμφωνα με την παρ. 5 του Παραρτήματος IV του π.δ. 51/2012 μπορούν να διενεργούν εξετάσεις σε όλες τις κατηγορίες, μόνο αν αποκτήσουν αντίστοιχες άδειες οδήγησης μέσα σε ένα (1) έτος από την έναρξη ισχύος του παρόντος. 
4. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι απαραίτητες ενέργειες εποπτείας στους εξεταστές, στους εκπαιδευτές και στα μέλη των επιτροπών επιτήρησης της θεωρητικής εξέτασης μέχρι την έναρξη λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος του άρθρου 8, ο τρόπος άσκησης της εποπτείας, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. 
5. Μέχρι τη δημιουργία των ειδικά διαμορφωμένων χώρων διενέργειας των ειδικών δοκιμασιών όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης, οι ειδικές δοκιμασίες των δικύκλων συνεχίζουν να διεξάγονται στους υφιστάμενους χώρους. 6. Η διενέργεια δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς για ανανέωση άδειας οδήγησης των κατόχων άδειας οδήγησης του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 7 του π.δ. 51/12 (Α΄101) πραγματοποιείται από τους υφιστάμενους εξεταστές, εφόσον η αίτησή τους υποβάλλεται μέχρι τις 31.3.2019 στην αρμόδια Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών.

«β) «Μοτοποδήλατο»: είναι το ελαφρύ μηχανοκίνητο δίκυκλο όχημα κατηγορίας L1e ή το τρίκυκλο μοτοποδήλατο κατηγορίας L2e, όπως ορίζεται στις περιπτώσεις α΄ και β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) υπ’ αριθμ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2013 (ΕΕ L 60). 
γ) «Μοτοσικλέτα»: είναι η δίκυκλη μοτοσικλέτα κατηγορίας L3e ή η δίκυκλη μοτοσικλέτα με πλευρικό κάνιστρο (καλάθι) κατηγορίας L4e, όπως ορίζεται στις περιπτώσεις γ΄ και δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 168/2013. 
δ) «Μηχανοκίνητο τρίκυκλο»: είναι το μηχανοκίνητο τρίκυκλο κατηγορίας L5e, όπως ορίζεται στην περίπτωση ε΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) υπ’ αριθμ. 168/2013. 
ε) «Ελαφρύ τετράκυκλο»: είναι το ελαφρύ τετράκυκλο κατηγορίας L6e, όπως ορίζεται στην περίπτωση στ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 168/2013. 
η) «Τετράκυκλο»: είναι το (βαρύ) τετράκυκλο κατηγορίας L7e, όπως ορίζεται στην περίπτωση ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) υπ’ αριθμ. 168/2013.» 

Στο άρθρο 21 της υπ’ αριθμ. 50984/7947/2013 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προστίθεται παράγραφος 12 ως εξής: 
«12. Τα μέλη των επιτροπών επιτήρησης της θεωρητικής εξέτασης είναι υπάλληλοι των υπηρεσιών της οικείας περιφερειακής ενότητας των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ και ορίζονται με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη. Για τον σκοπό αυτόν καταρτίζεται πίνακας ετήσιας ισχύος με τα στοιχεία των μελών των εξεταστικών επιτροπών επιτήρησης της θεωρητικής εξέτασης. Τα μέλη των εξεταστικών επιτροπών επιτήρησης της θεωρητικής εξέτασης δεν συμμετέχουν ως εξεταστές στο έργο της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς.»

1. Τα εξέταστρα για τη θεωρητική εξέταση και τη δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς, τα οποία προβλέπονται στον πίνακα 3 του Παραρτήματος VI της Α3/ οικ./50984/7947/22.11.2013 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ορίζονται στο ποσό των δεκαπέντε (15) ευρώ. Το 1/3 του ποσού του προηγούμενου εδαφίου αποδίδεται στην περιφέρεια στην οποία πραγματοποιείται η θεωρητική εξέταση και η δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς και διατίθεται αποκλειστικά για την κάλυψη πάσης φύσεως αναγκών που αφορούν τις εξετάσεις και τη διενέργεια δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς, ιδίως για τους οδηγούς που έχουν συμπληρώσει το 74ο έτος της ηλικίας τους, εκτός από την καταβολή αμοιβών ή αποζημιώσεων σε εξεταστές υποψηφίων οδηγών και οδηγών, αξιολογητές και επόπτες. 
2. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 52 του ν. 4155/2013 (Α΄120) καταργείται. 

1. Για ανήλικους υποψήφιους οδηγούς που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, καθιερώνεται ολοκληρωμένο σύστημα συνοδευόμενης οδήγησης κατηγορίας Β που περιλαμβάνει τα εξής στάδια: 
α) θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση από εκπαιδευτή υποψήφιων οδηγών, σύμφωνα με τα άρθρα 19 και 20 της Α3/οικ.50984/7947/22.11.2013 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 
β) επιτυχή θεωρητική εξέταση και επιτυχή δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς, 
γ) χορήγηση βεβαίωσης από την οικεία Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της περιφερειακής ενότητας του τόπου κατοικίας του ενδιαφερομένου, με την οποία βεβαιώνεται η ικανότητά του για οδήγηση με συνοδεία οδηγού, που πρέπει να πληροί τις εξής προϋποθέσεις: 
αα) είναι ηλικίας τριάντα (30) τουλάχιστον ετών, 
ββ) είναι κάτοχος άδειας οδήγησης επί πέντε (5) τουλάχιστον έτη, 
γγ) δεν έχει καταλογιστεί εις βάρος του κανένας βαθμός ποινής στο Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών Αυτοκινήτων, Μοτοσικλετών και Μοτοποδηλάτων (Σ.Ε.Σ.Ο.) για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών. Τα οχήματα, όταν χρησιμοποιούνται για συνοδευόμενη οδήγηση φέρουν ειδικό διακριτό σήμα στον οπίσθιο ανεμοθώρακα. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι προδιαγραφές του σήματος και οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση μη τοποθέτησής του. 
2. Η άδεια οδήγησης χορηγείται με τη συμπλήρωση των δεκαοκτώ (18) ετών και εφόσον ο οδηγός δεν έχει υποπέσει σε παράβαση για την οποία καταλογίζονται βαθμοί ποινής στο Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών Αυτοκινήτων, Μοτοσικλετών και Μοτοποδηλάτων (Σ.Ε.Σ.Ο.). Ο ανήλικος υποψήφιος οδηγός, κατά τη διάρκεια της συνοδευόμενης οδήγησης, υποχρεούται σε ειδική ασφαλιστική κάλυψη, έναντι του κυρίου ή του κατόχου των οχημάτων. Η ασφαλιστική κάλυψη περιλαμβάνει την ασφαλιστική ευθύνη έναντι τρίτων, λόγω σωματικής βλάβης ή ζημιών σε πράγματα, περιλαμβανομένης και της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Τα ανωτέρω περιγράφονται ρητά στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, που προσκομίζεται στην οικεία Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας, πριν από τη χορήγηση της βεβαίωσης της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 και την έναρξη της συνοδευόμενης οδήγησης. Η νόμιμη οδήγηση από ανήλικο υποψήφιο ασφαλισμένο οδηγό οχήματος δεν αποτελεί λόγο λύσης ή μερικής αναστολής ισχύος της σύμβασης ασφάλισης οχήματος, εφόσον διαθέτει το παραπάνω ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Κάθε αντίθετη διάταξη καταργείται. 
3. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται στους ανήλικους υποψήφιους οδηγούς και στους συνοδούς σε περίπτωση παράβασης διατάξεων του ν. 2696/1999 κατά τη συνοδευόμενη οδήγηση, οι όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. 

Η παρ. 1 του άρθρου 27 του π.δ. 455/1976 (A΄ 169) όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «Υπαίθριος σταθμός χαρακτηρίζεται χώρος χρησιμοποιούμενος δια την στάθμευση, ολική ή μερική διημέρευση ή διανυκτέρευση πέντε (5) αυτοκινήτων και άνω.»

1. Στην παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), όπως ισχύει, η φράση «Αίτηση υποβαλλόμενη μετά το πέρας της ανωτέρω ημερομηνίας θεωρείται εκπρόθεσμη και δεν εξετάζεται» διαγράφεται. 
2. Στην παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), όπως ισχύει, μετά τη φράση «του άρθρου 4 του ν. 2801/2000, όπως ισχύει, παύει να λειτουργεί.» προστίθενται τα παρακάτω εδάφια: «Τα ως άνω πρατήρια ή οι σταθμοί αυτοκινήτων των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακαλείται προσωρινά, δύνανται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 να αιτηθούν νέας άδειας λειτουργίας στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας, εφόσον, πριν από την αίτηση λειτουργίας, υλοποιήσουν και εγκαταστήσουν τα ειδικά μέτρα και συσκευές, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας για την αποσφράγιση των εγκαταστάσεων ακολουθεί τη διαδικασία της υπουργικής απόφασης 59555/2459/26.9.2000 (Β΄ 1261) όπως ισχύει, εφόσον εγκρίνει την αίτηση μεταβολών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 18 του π.δ. 1224/1981 (Α΄ 303) ή του β.δ. 465/1970 (Α΄ 150) κατά περίπτωση, όπως ισχύουν.» 
3. Στην παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), όπως ισχύει, μετά τη φράση «με την προσθήκη των ανωτέρω ειδικών πρόσθετων μέτρων της παρούσας, καθώς και των μέτρων του άρθρου 4 του ν. 2801/2000, όπως ισχύει.» προστίθενται τα παρακάτω εδάφια: «Σε περίπτωση που με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο και μέσο, η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας ενημερωθεί ότι στεγάζονται νέες χρήσεις μετά την 30ή Οκτωβρίου 2018, τουλάχιστον μίας εξ αυτών που αναφέρεται στο εδάφιο στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 2801/2000 (Α΄ 46), συμπεριλαμβάνοντας και τις χρήσεις γραφείων και ξενοδοχείων, άνωθεν του επιπέδου ή των επιπέδων που καταλαμβάνει το πρατήριο υγρών καυσίμων ή ο σταθμός αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένος με αντλίες υγρών καυσίμων, η ανωτέρω Υπηρεσία ενημερώνει άμεσα και εγγράφως τον εκμεταλλευτή του ως άνω πρατηρίου υγρών καυσίμων ή σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένου με αντλίες υγρών καυσίμων, για την υποχρέωση εφαρμογής και εγκατάστασης των ειδικών μέτρων και συσκευών για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η μη συμμόρφωση του εκμεταλλευτή στην παραπάνω υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου, τιμωρείται με αφαίρεση της άδειας λειτουργίας και με σφράγιση των εγκαταστάσεων, εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία της έγγραφης ενημέρωσής του.» 
4. Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), όπως ισχύει, προστίθενται τα παρακάτω εδάφια: «Τα ως άνω πρατήρια ή οι σταθμοί αυτοκινήτων των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακαλείται προσωρινά, δύνανται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 να αιτηθούν νέας άδειας λειτουργίας στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας, εφόσον πριν από την αίτηση λειτουργίας, υλοποιήσουν και εγκαταστήσουν τα ειδικά μέτρα και συσκευές, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας τους και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας για την αποσφράγιση των εγκαταστάσεων ακολουθεί τη διαδικασία της υπουργικής απόφασης 59555/2459/26.9.2000 (Β΄ 1261) όπως ισχύει, εφόσον εγκρίνει την αίτηση μεταβολών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 18 του π.δ. 1224/1981 (Α΄ 303) ή του β.δ. 465/1970 (Α΄ 150), κατά περίπτωση, όπως ισχύουν. Σε περίπτωση που με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο και μέσο, η αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας ενημερωθεί ότι υφίσταται νέο κτίριο ή χώρος μετά τη 10η Δεκεμβρίου 2018 με χρήση μίας εξ αυτών που αναφέρονται στο εδάφιο α΄ της παρ. 1 του άρθρου 185 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82), με χωρητικότητα άνω των πενήντα (50) ατόμων, σε απόσταση μικρότερη των τριάντα (30) μέτρων από πρατήριο υγρών καυσίμων ή σταθμό αυτοκινήτων εξοπλισμένο με αντλίες υγρών καυσίμων, η ανωτέρω Υπηρεσία ενημερώνει άμεσα και εγγράφως τον εκμεταλλευτή του ως άνω πρατηρίου υγρών καυσίμων ή σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης εξοπλισμένου με αντλίες υγρών καυσίμων, για την υποχρέωση εφαρμογής και εγκατάστασης των ειδικών μέτρων και συσκευών, για την ενίσχυση της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω υποδείξεις α΄ έως και στ΄. Η μη συμμόρφωση του εκμεταλλευτή στην παραπάνω υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου, τιμωρείται με αφαίρεση της άδειας λειτουργίας και με σφράγιση των εγκαταστάσεων, εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία της έγγραφης ενημέρωσής του.» 
5. Στο προτελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3897/2010, όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 70 του ν. 4530/2018 (Α΄59), η φράση «απομακρύνονται μέσα σε οκτώ (8) έτη από την έναρξη ισχύος του ν. 3897/2010.» αντικαθίσταται από την φράση «παύουν να λειτουργούν με προσωρινή ανάκληση της άδειας λειτουργίας τους». 
6. Η παρ. 2 του άρθρου 70 του ν. 4530/2018 (Α΄59) καταργείται. 
7. Στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 13 του π.δ. 595/1984 (Α΄ 218), όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 4439/2016 (Α΄ 222), προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Ομοίως, το περίβλημα του αμιγούς διανομέα υγραερίου που πληροί τις απαιτήσεις των Ευρωπαϊκών Οδηγιών αντιεκρηκτικής προστασίας και εξοπλισμού υπό πίεση και διαθέτει Πιστοποιητικό ελέγχου συμμόρφωσης, σύμφωνα με το ΕΝ 14678-1:2013, δεν αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο του πρατηρίου, σύμφωνα με το εδάφιο γγ΄ της παραγράφου ζ΄ του άρθρου 1, για την τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας των άρθρων 4 και 5.»

Στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 13 του π.δ. 595/1984 (Α΄ 218), όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 4439/2016 (Α΄ 222), προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Ομοίως, το περίβλημα του αμιγούς διανομέα υγραερίου που πληροί τις απαιτήσεις των Ευρωπαϊκών Οδηγιών αντιεκρηκτικής προστασίας και εξοπλισμού υπό πίεση και διαθέτει Πιστοποιητικό ελέγχου συμμόρφωσης, σύμφωνα με το ΕΝ 14678-1:2013, δεν αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο του πρατηρίου, σύμφωνα με το εδάφιο γγ΄ της παραγράφου ζ΄ του άρθρου 1, για την τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας των άρθρων 4 και 5.»

1. Στην παρ. 7 του άρθρου 91 του ν. 4070/2012 (A΄ 82) προστίθενται εδάφια ως εξής: «Τα ΕΔΧ-ΕΙΔΜΙΣΘ ΑμΕΑ αποσύρονται από την κυκλοφορία με τη συμπλήρωση είκοσι (20) ετών. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, μπορεί να τροποποιείται ο χρόνος απόσυρσης από την κυκλοφορία.» 
2. Στην παρ. 1 του άρθρου 103 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82), όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Συνιστάται ανά διετία, μέσα στο πρώτο δίμηνο του πρώτου έτους, στην έδρα κάθε περιφέρειας ή, για τις νησιωτικές περιφέρειες του άρθρου 205 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), σε κάθε Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας περιφέρειας, πειθαρχικό συμβούλιο με διετή θητεία, το οποίο είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της τήρησης και την επιβολή κυρώσεων σχετικά με την παράβαση διατάξεων που προβλέπουν πειθαρχικά παραπτώματα των οδηγών, των ιδιοκτητών και των εκμεταλλευτών Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτων. Οι παραβάσεις εκδικάζονται από το πειθαρχικό συμβούλιο της έδρας του Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητου.» 
3. Η περίπτωση α΄ της παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 4070/2012, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4530/2018, αντικαθίσταται ως εξής: 
«α. Δύο (2) εκπροσώπους της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας περιφέρειας ή δύο (2) εκπροσώπους της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας περιφέρειας για τις νησιωτικές περιφέρειες του άρθρου 205 του ν.3852/2010 (Α΄ 87), με τους αναπληρωτές τους, οι οποίοι ορίζονται από τον Περιφερειάρχη,». 
4. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 93 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59) προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Σε περίπτωση παραχώρησης της εκμετάλλευσης του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου από τον ιδιοκτήτη σε εκμεταλλευτή, που αποδεικνύεται από σχετική σύμβαση ή συμβολαιογραφική πράξη, οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις και πρόστιμα επιβάλλονται στον εκμεταλλευτή του Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτου και όχι στον ιδιοκτήτη αυτού.»

1. Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι το στρατηγικό σχέδιο που καταρτίζεται με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές περιοχές και τα περίχωρά τους και την ικανοποίηση των αναγκών για την κινητικότητα των ανθρώπων και τη μεταφορά αγαθών στις περιοχές αυτές. Το ΣΒΑΚ στηρίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, στα εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια όλων των βαθμίδων (Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, Τοπικά Χωρικά Σχέδια, ΓΠΣ/ΤΧΣ) και Πολεοδομικές Μελέτες Επέκτασης Αναθεώρησης ή Τοπικά Σχέδια Εφαρμογής (ΠΜΕΑ/ΤΣΕ), καθώς και όλες τις στρατηγικές μελέτες που συσχετίζονται με αυτά (Επιχειρησιακό Σχέδιο Ο.Τ.Α., ΣΒΑΑ, ΣΟΑΠ, ΟΧΕ, ΣΔΑΕ, Τοπικά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, ΣΔΑΕΚ, ΤοΣΔΑ, Αναπτυξιακές μελέτες) και ενσωματώνει επιμέρους τομεακές πολιτικές, αναπτύσσει και προωθεί συμμετοχικές διαδικασίες για την επιλογή των μέτρων παρέμβασης και περιλαμβάνει μεθόδους παρακολούθησης και αξιολόγησής τους. Το ΣΒΑΚ σχεδιάζεται και καταρτίζεται με ορίζοντα δεκαετίας στο πλαίσιο σχεδιασμού και ανάπτυξης της βιωσιμότητας του αστικού χώρου, με κριτήρια κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά και καλύπτει όλους τους τρόπους και τα μέσα μεταφοράς στην περιοχή παρέμβασης, ώστε η κινητικότητα των πολιτών και οι αστικές μεταφορές να καθίστανται λειτουργικές και βιώσιμες για το σύνολο των χρηστών. Κατά την κατάρτιση του ΣΒΑΚ εξετάζονται, ιδίως, θέματα που αφορούν δημόσιες μεταφορές, μη μηχανοκίνητα μέσα (πεζή μετακίνηση, ποδήλατο), συνδυασμένες μεταφορές, οδική ασφάλεια, διαχείριση κυκλοφορίας και στάθμευσης, αστική εφοδιαστική αλυσίδα, διαχείριση κινητικότητας και ευφυή συστήματα μεταφορών, κίνητρα και αντικίνητρα για τους πολίτες, πρόσβαση στις θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές, προώθηση της ηλεκτροκίνησης, βιοκλιματικό σχεδιασμό του δημόσιου χώρου, και δίδεται έμφαση στη διεύρυνση των δικτύων ήπιας κυκλοφορίας σε συνδυασμό με την αντίστοιχη διεύρυνση των δικτύων των ελεύθερων, κοινόχρηστων - κοινωφελών, αστικών χώρων, συνδυάζοντας την πεζή κινητικότητα με δίκτυα πράσινων υποδομών, των δικτύων νερού (ρέματα, ποτάμια, παράκτιες ζώνες) και διαδρομών και την ολοκληρωμένη διαχείριση του δημόσιου χώρου. Στο ΣΒΑΚ συνεκτιμώνται στρατηγικά κείμενα και εθνικές πολιτικές που αφορούν, ιδίως, την ανάπτυξη των μεταφορών, την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, την οδική ασφάλεια και την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, τις στρατηγικές και κατευθύνσεις του ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού και αστικής αναζωογόνησης, καθώς και της συνεργατικής και κυκλικής οικονομίας για τα θέματα μεταφορών.

2. Το ΣΒΑΚ περιλαμβάνει: α) τα επιμέρους στάδια ανάπτυξής του, στα οποία περιγράφονται οι συμμετοχικές διαδικασίες με φορείς και πολίτες, προσδιορίζονται τα εμπλεκόμενα μέρη, ο ρόλος και ο τρόπος συνεργασίας τους, αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση, τίθενται προτεραιότητες και στόχοι, αναπτύσσονται εναλλακτικά σενάρια κινητικότητας, λαμβάνοντας υπόψη τα δομικά σχέδια χωρικής οργάνωσης των ΓΠΣ ή ΤΧΣ και τα αντίστοιχα σενάρια χωρικής ανάπτυξης, καθώς και τα υπόλοιπα προαναφερόμενα στρατηγικά σχέδια της παραγράφου 1, καθώς και η μεθοδολογία επιλογής του αποδοτικότερου, 
β) τα μέτρα ή έργα ή δράσεις που προτείνονται προς υλοποίηση, τα οποία αφορούν είτε ρυθμίσεις πολεοδομικού χαρακτήρα, όπως χρήσεις γης και ρυμοτομικές ρυθμίσεις, είτε έργα υποδομών είτε παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της λειτουργίας των συστημάτων μεταφορών, και κάθε είδους δράσεις ή πρωτοβουλίες που συμβάλουν στην προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Τα προτεινόμενα μέτρα λαμβάνουν υπόψη τις υφιστάμενες και προωθούμενες χωρικές, κυκλοφοριακές και συγκοινωνιακές ρυθμίσεις, καθώς και μελέτες που αφορούν την περιοχή παρέμβασης, γ) το σχέδιο δράσης, το οποίο περιγράφει τον ενδεικτικό προϋπολογισμό, τις πιθανές πηγές χρηματοδότησης, τους πιθανούς φορείς υλοποίησης των προτεινόμενων μέτρων παρέμβασης, καθώς και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους και, δ) η μεθοδολογία παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων και της αξιολόγησης της υλοποίησής τους.

3. Ως «Ολοκληρωμένα ΣΒΑΚ» χαρακτηρίζονται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών τα ΣΒΑΚ, για τα οποία κατά την κατάρτισή τους έχουν ολοκληρωθεί τα εξής: α) συγκρότηση της Ομάδας Εργασίας της παραγράφου 6, 
β) ορισμός του δικτύου φορέων της παραγράφου 7, 
γ) υπογραφή του συμφώνου συμμετοχής της παραγράφου 8, 
δ) δημιουργία ιστοσελίδας της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 5, 
ε) υλοποίηση των σταδίων ανάπτυξης, όπως αυτά εξειδικεύονται στην απόφαση της παραγράφου 12, 
στ) κατάρτιση του σχεδίου δράσης και της μεθοδολογίας παρακολούθησης και αξιολόγησης των μέτρων των περιπτώσεων γ΄ και δ΄ της παραγράφου 2. 
4. Ως «Περιοχή Παρέμβασης του ΣΒΑΚ» ορίζεται περιοχή εντός των διοικητικών ορίων του φορέα εκπόνησης της παραγράφου 5. Η περιοχή παρέμβασης μπορεί να εκτείνεται και πέραν των διοικητικών ορίων του φορέα εκπόνησης, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο προς εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών κινητικότητας, ιδίως όταν πρόκειται για πολεοδομικό συγκρότημα αποτελούμενο από περισσότερους του ενός Ο.Τ.Α. ή όταν υπάρχουν έντονες ανάγκες περιαστικών μετακινήσεων. Σε αυτή την περίπτωση, ο φορέας εκπόνησης υποχρεούται να απευθύνει σε όλους τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της περιοχής παρέμβασης πρόσκληση συμμετοχής στο δίκτυο φορέων της παραγράφου 7. 5. Φορέας εκπόνησης του ΣΒΑΚ ορίζεται ο Ο.Τ.Α. α΄ ή β΄ βαθμού που είναι αρμόδιος για την περιοχή παρέμβασης, όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 4 ή ο σύνδεσμος δύο ή περισσοτέρων Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού που συνιστάται κατά τις κείμενες διατάξεις για την κατάρτιση ενιαίου ΣΒΑΚ στην περιοχή αρμοδιότητάς τους ή τέλος, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ). Έργο του φορέα εκπόνησης είναι: 
α) η συγκρότηση της ομάδας εργασίας της παραγράφου 6 για την κατάρτιση του ΣΒΑΚ, 
β) η πρόσκληση των κατά περίπτωση ενδιαφερόμενων μερών για συμμετοχή στο δίκτυο φορέων της παραγράφου 7, 
γ) η υπογραφή του συμφώνου συμμετοχής της παραγράφου 8 και η κοινοποίησή του στις αρμόδιες υπηρεσίες, για αρχειοθέτηση και ανάρτηση στη σχετική ιστοσελίδα, 
δ) η δημιουργία ιστοσελίδας αναφορικά με το ΣΒΑΚ που καταρτίζει, στην οποία αναρτάται κάθε σχετική πληροφορία, συμπεριλαμβανομένου του συμφώνου συμμετοχής, καθώς και απόψεις των πολιτών ή/και όλων των εμπλεκόμενων μερών, 
ε) η κοινοποίηση του ΣΒΑΚ στις αρμόδιες υπηρεσίες της παραγράφου 9 και η έγκρισή του από τα αρμόδια όργανα του φορέα εκπόνησης, 
στ) η υλοποίηση και η παρακολούθηση εφαρμογής των μέτρων που προτείνονται στο ΣΒΑΚ, 
ζ) η αξιολόγηση των μέτρων παρέμβασης του ΣΒΑΚ και η σύνταξη της σχετικής διετούς έκθεσης προόδου με ανάρτησή της στην οικεία ιστοσελίδα, 
η) η επικαιροποίηση του σχεδίου δράσης, όποτε κρίνεται αναγκαίο, 
θ) η αναθεώρηση του ΣΒΑΚ σύμφωνα με την παράγραφο 10, 
ι) η κοινοποίηση των εκθέσεων προόδου και των επικαιροποιημένων σχεδίων δράσης της παραγράφου 2 στους φορείς του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 8, 
ια) η γραμματειακή υποστήριξη της ομάδας εργασίας της παραγράφου 6, 
ιβ) η ανάθεση και εκτέλεση δημόσιων συμβάσεων εκπόνησης μελετών ή παροχής υπηρεσιών για την κατάρτιση του ΣΒΑΚ. 
6. Η ομάδα εργασίας στελεχώνεται από υπαλλήλους του αρμόδιου φορέα εκπόνησης της παραγράφου 5 και επικουρικά, από στελέχη του δικτύου φορέων της παραγράφου 7 με γνώση και εμπειρία του αντικειμένου. Η ομάδα εργασίας, εφόσον προκύψουν ιδιαίτερες ανάγκες, μπορεί να στελεχωθεί, κατά τις κείμενες διατάξεις και από εξειδικευμένα στελέχη ή και εξωτερικούς συνεργάτες. Η ομάδα εργασίας είναι αρμόδια για: 
α) την κατάρτιση του ΣΒΑΚ, 
β) την εισήγηση πρόσκλησης υποψήφιων συμμετεχόντων του δικτύου φορέων στον φορέα εκπόνησης και τη διοργάνωση προπαρασκευαστικών συναντήσεων με αυτούς, 
γ) τη συλλογή των διαθέσιμων στοιχείων που απαιτούνται για την κατάρτιση του ΣΒΑΚ, 
δ) τη συνεργασία με τρίτα μέρη για την εκπόνηση επιμέρους μελετών του ΣΒΑΚ, όπου αυτές απαιτούνται, 
ε) τη συνεργασία με το δίκτυο φορέων της παραγράφου 7 για την κατάρτιση του ΣΒΑΚ. 
7. Δίκτυο φορέων ορίζεται το συλλογικό όργανο όλων των εμπλεκόμενων μερών, όπως όμοροι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού ή Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου, αρμόδια επιμελητήρια, εμπορικές και επαγγελματικές ενώσεις και περιβαλλοντικοί σύλλογοι, κατά το περιεχόμενο του ΣΒΑΚ. Κάθε εμπλεκόμενο μέρος συμμετέχει στις εργασίες του δικτύου φορέων με έναν εκπρόσωπο και τον αναπληρωτή του. Η συμμετοχή στο δίκτυο φορέων είναι εθελοντική και η απουσία εκπροσώπων κάτω του 50% δεν παρακωλύει τη λειτουργία του και τη λήψη αποφάσεων, εφ’ όσον έχουν εγκαίρως ειδοποιηθεί για τη σύγκληση των συνεδριάσεών του. 
8. Σύμφωνο συμμετοχής: καταρτίζεται για τον σκοπό της συνεργασίας μεταξύ του φορέα εκπόνησης ΣΒΑΚ και του δικτύου φορέων και περιγράφει τη συμβολή όλων των εμπλεκόμενων μερών του δικτύου στην ανά στάδιο ανάπτυξη του ΣΒΑΚ. Περαιτέρω, στο σύμφωνο συμμετοχής περιγράφεται η οργάνωση και η λειτουργία του δικτύου φορέων. Μετά την υπογραφή του Συμφώνου Συμμετοχής από τους εκπροσώπους των εμπλεκόμενων μερών, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που ορίζεται από τον φορέα εκπόνησης, το Σύμφωνο Συμμετοχής δημοσιοποιείται μέσω της Διαύγειας, αναρτάται στην ιστοσελίδα του Δήμου ή της Περιφέρειας και κοινοποιείται στις αρμόδιες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, στις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών, καθώς επίσης και στον οικείο Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού αν ο φορέας εκπόνησης είναι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού ή σύνδεσμος Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού ή ΠΕΔ ή, εφόσον ο φορέας εκπόνησης είναι Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού, στους οικείους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού που εντάσσονται ή επηρεάζονται από το ΣΒΑΚ στην περιοχή παρέμβασης. 
9. Διαδικασία έγκρισης ΣΒΑΚ: το ΣΒΑΚ εγκρίνεται από τα αρμόδια όργανα του φορέα εκπόνησης. Μετά τη σύνταξη του ΣΒΑΚ και εφόσον έχουν ολοκληρωθεί οι διαβουλευτικές διαδικασίες, το ΣΒΑΚ κοινοποιείται πριν από την έγκρισή του: 
α) στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τον χαρακτηρισμό του ή μη ως ολοκληρωμένου σύμφωνα με την παράγραφο 3, 
β) στις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών, για διατύπωση γνώμης, 
γ) στις αρμόδιες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, σε όλους τους φορείς της αυτοδιοίκησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που επηρεάζονται από την υλοποίηση των μέτρων του ΣΒΑΚ ή και θα κληθούν μεταγενέστερα να εγκρίνουν κατά την κείμενη νομοθεσία τα μέτρα, έργα ή ρυθμίσεις που προτείνονται από το ΣΒΑΚ, σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις προθεσμίες που προβλέπονται στην απόφαση της παραγράφου 12. Σε κάθε περίπτωση, για την έγκριση του ΣΒΑΚ λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις και οι γνωμοδοτήσεις όλων των ανωτέρω φορέων. 
10. Αναθεώρηση ΣΒΑΚ: το ΣΒΑΚ μπορεί να αναθεωρείται κάθε πέντε (5) έτη και πάντως όχι αργότερα από την πάροδο δεκαετίας, εφόσον κρίνεται σκόπιμο από τα πορίσματα των εκθέσεων προόδου ή, εφόσον προκύψουν νέα δεδομένα και εξελίξεις, ιδίως ως προς τα θέματα της παραγράφου 2. Η διαδικασία αναθεώρησης ακολουθεί όσα ορίζονται στο παρόν άρθρο για την έγκρισή του. 
11. Τα προτεινόμενα μέτρα της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 2 και το σχέδιο δράσης της περίπτωσης γ΄ της ίδιας παραγράφου ενσωματώνονται στις επιμέρους τομεακές πολιτικές των Ο.Τ.Α.. Αν για την υλοποίηση προτεινόμενων μέτρων παρέμβασης απαιτούνται αλλαγές θεσμοθετημένων χωρικών ρυθμίσεων, η υλοποίηση των μέτρων του ΣΒΑΚ που είναι ανεξάρτητα από αυτές δεν παρεμποδίζεται. Τα προτεινόμενα μέτρα ή έργα των ολοκληρωμένων ΣΒΑΚ δύνανται να χρηματοδοτούνται από το συγχρηματοδοτούμενο ή το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ή/και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. 
12. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών, καθώς και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών, που εκδίδεται μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζονται το κατευθυντήριο πλαίσιο οδηγιών και εξειδικεύονται οι διαδικασίες έγκρισης, παρακολούθησης και αναθεώρησης του ΣΒΑΚ και ορίζονται οι προθεσμίες για τη γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών επί του ΣΒΑΚ και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. 
13. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος οι φορείς εκπόνησης της παραγράφου 5 που έχουν ήδη προκηρύξει ή αναθέσει σε τρίτους, με κάθε πρόσφορο και νόμιμο τρόπο, την εκπόνηση μελετών ή την παροχή υπηρεσιών για την κατάρτιση του ΣΒΑΚ, υποχρεούνται στην τήρηση, κατ’ ελάχιστον, των διατάξεων της παραγράφου 9. Σε κάθε περίπτωση, για την αναθεώρηση των ΣΒΑΚ ισχύουν οι διατάξεις της παραγράφου 10. 
14. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, τα μέτρα που προτείνονται σε ολοκληρωμένα ΣΒΑΚ λαμβάνονται υπόψη και ενσωματώνονται στα διάφορα χωρικά εργαλεία που αναπτύσσονται για την περιοχή παρέμβασής τους, στον βαθμό που συμβάλλουν στην προώθηση κοινών στόχων βιώσιμης κινητικότητας και εναρμονίζονται με το προωθούμενο πρότυπο χωρικής ανάπτυξης. Τυχόν εξειδικευμένα προγράμματα και επεμβάσεις αστικής αναζωογόνησης και ανάπλασης εξειδικεύουν και αναπτύσσουν περαιτέρω τα προτεινόμενα από τα ΣΒΑΚ μέτρα και είναι δυνατόν να προτείνουν τεκμηριωμένα τη μερική τροποποίησή τους. 

Δεν επιτρέπεται η ταμειακή βεβαίωση και η λήψη αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης και είσπραξης των αντιστοιχούντων ποσών σε βάρος των κληρονόμων θανόντος προσώπου, στο οποίο έχει επιβληθεί πρόστιμο για τη μη καταβολή του νόμιμου κομίστρου στις αστικές συγκοινωνίες, καθώς και παύει η διαδικασία είσπραξης των ήδη βεβαιωμένων ποσών.

Ο μέγιστος ημερήσιος χρόνος μηχανοδήγησης σε αυτοκινητάμαξες και ηλεκτροαυτοκινητάμαξες ή σε οποιοδήποτε τροχαίο υλικό που κυκλοφορεί στην Ελληνική Σιδηροδρομική Υποδομή, εφόσον εκεί εργάζεται ένας μόνο μηχανοδηγός, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 5½ ώρες (πέντε ώρες και τριάντα λεπτά). Στην ίδια περίπτωση, εφόσον η μηχανοδήγηση διαρκεί περισσότερο από 4½ ώρες (τέσσερις ώρες και τριάντα λεπτά), χορηγείται επίσης υποχρεωτικά διάλειμμα μισής (1/2) ώρας το οποίο περιλαμβάνεται στον ημερήσιο χρόνο εργασίας.

1. Η παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 4452/2017 (Α΄17) αντικαθίσταται ως εξής: «1. 
α) Στους μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης των ημερήσιων Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.), του Τομέα Ναυτιλιακών Επαγγελμάτων και των ειδικοτήτων Πλοιάρχου και Μηχανικού Εμπορικού Ναυτικού (Ε.Ν.), οι οποίοι ναυτολογούνται ως προσωπικό καταστρώματος και μηχανής για την απόκτηση θαλάσσιας υπηρεσίας, χορηγείται το εγχειρίδιο κατευθυνόμενης εκπαίδευσης σε πλοίο (ΚΕΠ) του άρθρου 34 του π.δ. 141/2014 (Α΄ 232) και πριν την απόκτηση του τίτλου σπουδών, κατά τα διαστήματα: 
αα) των διακοπών των Χριστουγέννων, 
ββ) των διακοπών του Πάσχα και 
γγ) από τη λήξη των εξετάσεων του Ιουνίου του εκπαιδευτικού έτους φοίτησης της Β΄ τάξης μέχρι την έναρξη των μαθημάτων της Γ΄ τάξης του επόμενου εκπαιδευτικού έτους, εφόσον η θαλάσσια υπηρεσία που αποκτάται στο πλοίο έχει κάθε φορά ελάχιστη διάρκεια επτά (7) ημερολογιακών ημερών. 
β) Στους μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης των εσπερινών ΕΠΑ.Λ. τριετούς διάρκειας και της Γ΄ και Δ΄ τάξης των εσπερινών ΕΠΑ.Λ. τετραετούς διάρκειας, του Τομέα Ναυτιλιακών Επαγγελμάτων και των ειδικοτήτων Πλοιάρχου και Μηχανικού (Ε.Ν.), οι οποίοι ναυτολογούνται ως προσωπικό καταστρώματος και μηχανής, για την απόκτηση θαλάσσιας υπηρεσίας, χορηγείται το εγχειρίδιο κατευθυνόμενης εκπαίδευσης σε πλοίο (ΚΕΠ) του άρθρου 34 του π.δ. 141/2014 και πριν την απόκτηση του τίτλου σπουδών, κατά τα διαστήματα: 
αα) των διακοπών των Χριστουγέννων, 
ββ) των διακοπών του Πάσχα, 
γγ) από τη λήξη των εξετάσεων του Ιουνίου του εκπαιδευτικού έτους φοίτησης της Β΄ τάξης μέχρι την έναρξη των μαθημάτων της Γ΄ τάξης του επόμενου εκπαιδευτικού έτους για τους μαθητές των εσπερινών ΕΠΑ.Λ. τριετούς διάρκειας ή της Γ΄ τάξης μέχρι την έναρξη των μαθημάτων της Δ΄ τάξης του επόμενου εκπαιδευτικού έτους για τους μαθητές των εσπερινών ΕΠΑ.Λ. τετραετούς διάρκειας και 
δδ) κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί επαρκούς φοίτησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην με αριθμ. πρωτ. 10645/ΓΔ4/22.1.2018 (Β΄120) κοινή απόφαση του Υπουργού και της Υφυπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, εφόσον η θαλάσσια υπηρεσία που αποκτάται στο πλοίο έχει κάθε φορά ελάχιστη διάρκεια επτά (7) ημερολογιακών ημερών.» 
2. Στο πρώτο εδάφιο της υποπερίπτωσης 3.4 της περίπτωσης 3 του άρθρου 2 της με αριθμ. 2231.2-6/41052/1.6.2018 (Β΄2047) κοινής απόφασης των Υπουργών Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, η φράση «εκπαιδευτικό έτος 2019-2020» αντικαθίσταται με τη φράση «ακαδημαϊκό έτος 2020-2021».

1. Στην αρχή της παρ. 14 του άρθρου 30 του ν. 2083/1992 (Α΄159) τίθεται το γράμμα «α)» και στο τέλος της ίδιας παραγράφου προστίθεται περίπτωση β΄, η οποία έχει ως εξής: 
«β) αα) Εναλλακτικά, η φυσική, θετή ή ανάδοχη μητέρα αναπληρώτρια εκπαιδευτικός ή μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού ή του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού, εφόσον δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου της περίπτωσης α΄, δικαιούται, για την ανατροφή του τέκνου της, άδεια με αποδοχές, διάρκειας έως τριών (3) μηνών και δεκαπέντε (15) ημερών, η οποία χορηγείται αποκλειστικά μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 2874/2000 (Α΄286). Ο χρόνος λήψης της εν λόγω άδειας ανατροφής τέκνου δεν μπορεί να μετατεθεί για οποιονδήποτε λόγο, η διάρκειά της δεν μπορεί να παραταθεί, λήγει δε, σε κάθε περίπτωση με τη λήξη της εργασιακής σχέσης της εκπαιδευτικού. 
ββ) Τις ως άνω άδειες των περιπτώσεων α΄ και β΄ του παρόντος, δικαιούνται και η ανάδοχη και η θετή μητέρα αναπληρώτρια εκπαιδευτικός ή μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού ή του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού που υιοθετεί ή αναδέχεται τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών, αμέσως μετά την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας. 
γγ) Το χρονικό διάστημα της εν λόγω άδειας, λογίζεται ως χρόνος διδακτικής υπηρεσίας και ως χρόνος ασφάλισης στους οικείους κλάδους κύριας σύνταξης, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης. 
δδ) Κάθε δαπάνη για την εφαρμογή του παρόντος καλύπτεται είτε με συγχρηματοδότηση από κονδύλια του ΕΣΠΑ είτε από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είτε από πόρους του τακτικού προϋπολογισμού του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, αναλόγως της χρηματοδότησης εκάστης θέσης.»

1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 119 του ν. 4001/2011, όπως αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 39 του ν. 4414/2016 (Α΄149) οι λέξεις «επτά (7) ετών» αντικαθίστανται με τις λέξεις «εννέα (9) ετών». 
2. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μηνός από την έναρξη ισχύος του παρόντος το προσωπικό της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. που έχει διατεθεί στη ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε. (πρώην ΛΑΓΗΕ) μπορεί να δηλώσει εγγράφως ότι, δεν συμφωνεί με την παράταση της διάθεσής του και να επανέλθει στην ΑΔΜΗΕ Α.Ε..

Στην παρ. 4 του άρθρου 42 του ν. 4549/2018 η λέξη «Ιανουάριου» αντικαθίσταται με τη λέξη «Μαΐου».

1. α) Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου έκτου του ν. 4432/2016 (Α΄212) η ημερομηνία «31η Οκτωβρίου 2018» αντικαθίσταται με την ημερομηνία «31η Ιανουάριου 2019». 
β) Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 9 του άρθρου 66 του ν. 4316, 2014 (A΄270) οι λέξεις «έτους 2018» αντικαθίστανται από τις λέξεις «έτους 2019». 
2. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 43 του ν. 4484/2017 (Α΄110), αντικαθίσταται ως εξής: «Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρείται, για τα έτη 2016, 2017, 2018 και 2019, η χορηγούμενη αποζημίωση για την προμήθεια στολής στους διασώστες, πληρώματα ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ, που προβλέπεται από την παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 4024/2011 (A΄ 226), όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει.» 
3. Τα ποσά των υπερωριών του άρθρου 12 του ν. 4316/2014 νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού του Γ.Ν. Νίκαιας «ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» μηνός Δεκεμβρίου 2018, που δεν εντάχθηκαν στον αντίστοιχο προϋπολογισμό, δύναται να εγγραφούν στον προϋπολογισμό τρέχοντος έτους, καθ’ υπέρβαση των εγκεκριμένων πιστώσεων του έτους 2019. Τα ποσά αυτά πληρώνονται στους δικαιούχους από τα ταμειακά διαθέσιμα του νοσοκομείου και συγκεκριμένα από τα ποσά που χορηγήθηκαν με την υπ’ αριθμ. Β1.α/93627/3.12.2018 απόφαση του Υπουργού Υγείας.

1. Ο ν. 4351/2015 (Α΄164) τροποποιείται ως εξής: 
α) Στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 2 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Οι δαπάνες για τη δημιουργία της Εθνικής Γεωγραφικής Βάσης Δεδομένων καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό ή / και από προγράμματα που χρηματοδοτούνται μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ). 
β) Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής: 
«1. Μέχρι 31.12.2021 εκπονούνται, υποβάλλονται και εγκρίνονται τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκήσιμων γαιών της Χώρας που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 3.» 
γ) Στο τέλος του άρθρου 5 προστίθενται εδάφια ως εξής: «Το ποσό που απαιτείται από τις Περιφέρειες της Χώρας για την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης του άρθρου 3 του ν. 4351/2015, πέραν του ποσού που έχει ήδη εισπραχθεί για τον σκοπό αυτόν μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης από τις Περιφέρειες, βαρύνει τον προϋπολογισμό του Ταμείου Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Τα ποσά που εισπράττονται από τα τέλη χρήσης βοσκοτόπων για τα έτη 2019, 2020 και 2021, μέσω του συστήματος καταβολής των άμεσων ενισχύσεων (ΟΣΔΕ) του ΟΠΕΚΕΠΕ, συγκεντρώνονται με ευθύνη του τραπεζικού ιδρύματος που έχει συμβληθεί με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και αποδίδονται στο Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, μέχρι τη συμπλήρωση του συνολικού ποσού που επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο.»

1. Η παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 4235/2014 (Α΄32) αντικαθίσταται ως εξής: «1. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται οι τύποι των θερμοκηπίων και διχτυοκηπίων για την καλλιέργεια κηπευτικών, ανθέων, καλλωπιστικών, αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών, τροπικών φυτών, σποροφύτων, δενδρωδών και άλλων καλλιεργειών που ενδείκνυνται για τις ανωτέρω κατασκευές, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων, καθώς και θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς, οι τεχνικές προδιαγραφές κατασκευής τους, όπως διαστάσεις, μορφή, υλικά κάλυψης, σκελετός, εξοπλισμός, συνοδά έργα, προσανατολισμός, εγκατάσταση και θεμελίωση αυτών, οι δικαιούχοι, τα δικαιολογητικά, η διαδικασία και οι αρμόδιες αρχές έγκρισης και ελέγχων των ανωτέρω κατασκευών, η τήρηση μητρώου, κυρώσεις για παράβαση των ρυθμίσεων αυτών, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.» 
2. Το άρθρο 2 του π.δ. 24/31.5.1985 (Δ΄ 270) τροποποιείται ως εξής: 
α) Ο τίτλος του άρθρου 2 αντικαθίσταται ως εξής: «Γεωργοκτηνοτροφικά, γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια, κτίρια υδατοκαλλιεργειών, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές, θερμοκήπια και λοιπές γεωργικές κατασκευές.» 
β) Οι παράγραφοι 2α και 2β αντικαθίστανται ως εξής: «2α. Εγκαταστάσεις ξηραντηρίων καπνών Βιρτζίνια, θερμοκηπίων και διχτυοκηπίων για την καλλιέργεια ανθέων, καλλωπιστικών και κηπευτικών προϊόντων, αρωματικών - φαρμακευτικών φυτών, τροπικών φυτών, σποροφύτων, δενδρωδών και άλλων καλλιεργειών που ενδείκνυνται για τις ανωτέρω κατασκευές, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων, θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς, καθώς και εγκαταστάσεις για την εκτροφή σαλιγκαριών, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες - εγκεκριμένους τύπους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατασκευάζονται χωρίς άδεια και περιορισμό ως προς το ποσοστό κάλυψης του γηπέδου, το μέγιστο ύψος και τον αριθμό των κατασκευών. 
2β. Οι αποστάσεις των κατασκευών της παραγράφου 2α από τα όρια του γηπέδου ορίζονται σε 2,50 μέτρα.». 
γ) Η παράγραφος 6 αντικαθίσταται ως εξής: «6. Επιτρέπεται η εγκατάσταση ξηραντηρίων καπνών Βιρτζίνια, θερμοκηπίων και διχτυοκηπίων για την καλλιέργεια ανθέων, καλλωπιστικών και κηπευτικών προϊόντων, αρωματικών - φαρμακευτικών φυτών, τροπικών φυτών, σποροφύτων, δενδρωδών και άλλων καλλιεργειών που ενδείκνυνται για τις ανωτέρω κατασκευές, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων, θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς, καθώς και η εγκατάσταση εκτροφείων σαλιγκαριών και η καλλιέργεια αυτών στις περιοχές που καθορίζονται από ειδικές διατάξεις ή Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) ή γενικά πολεοδομικά σχέδια ως γεωργικές ή αγροτικές γαίες ή περιοχές αποκλειστικά γεωργικής καλλιέργειας, καθώς και σε όλες τις περιοχές στις οποίες επιτρέπεται η χρήση και η κατασκευή θερμοκηπίων, διχτυοκηπίων, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων και θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς.»

Το άρθρο 2 του π.δ. 24/31.5.1985 (Δ΄ 270) τροποποιείται ως εξής: 
α) Ο τίτλος του άρθρου 2 αντικαθίσταται ως εξής: «Γεωργοκτηνοτροφικά, γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια, κτίρια υδατοκαλλιεργειών, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές, θερμοκήπια και λοιπές γεωργικές κατασκευές.» 
β) Οι παράγραφοι 2α και 2β αντικαθίστανται ως εξής: «2α. Εγκαταστάσεις ξηραντηρίων καπνών Βιρτζίνια, θερμοκηπίων και διχτυοκηπίων για την καλλιέργεια ανθέων, καλλωπιστικών και κηπευτικών προϊόντων, αρωματικών - φαρμακευτικών φυτών, τροπικών φυτών, σποροφύτων, δενδρωδών και άλλων καλλιεργειών που ενδείκνυνται για τις ανωτέρω κατασκευές, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων, θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς, καθώς και εγκαταστάσεις για την εκτροφή σαλιγκαριών, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες - εγκεκριμένους τύπους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατασκευάζονται χωρίς άδεια και περιορισμό ως προς το ποσοστό κάλυψης του γηπέδου, το μέγιστο ύψος και τον αριθμό των κατασκευών. 
2β. Οι αποστάσεις των κατασκευών της παραγράφου 2α από τα όρια του γηπέδου ορίζονται σε 2,50 μέτρα.». 
γ) Η παράγραφος 6 αντικαθίσταται ως εξής: «6. Επιτρέπεται η εγκατάσταση ξηραντηρίων καπνών Βιρτζίνια, θερμοκηπίων και διχτυοκηπίων για την καλλιέργεια ανθέων, καλλωπιστικών και κηπευτικών προϊόντων, αρωματικών - φαρμακευτικών φυτών, τροπικών φυτών, σποροφύτων, δενδρωδών και άλλων καλλιεργειών που ενδείκνυνται για τις ανωτέρω κατασκευές, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων, θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς, καθώς και η εγκατάσταση εκτροφείων σαλιγκαριών και η καλλιέργεια αυτών στις περιοχές που καθορίζονται από ειδικές διατάξεις ή Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) ή γενικά πολεοδομικά σχέδια ως γεωργικές ή αγροτικές γαίες ή περιοχές αποκλειστικά γεωργικής καλλιέργειας, καθώς και σε όλες τις περιοχές στις οποίες επιτρέπεται η χρήση και η κατασκευή θερμοκηπίων, διχτυοκηπίων, θαλάμων για την καλλιέργεια μανιταριών και σποροφύτων και θερμοκηπιακών κατασκευών για υδρόβιους οργανισμούς.»

1. Η παρ. 3 του άρθρου 69 του ν. 4307/2014 (Α΄246) αντικαθίσταται ως εξής: 
«3. Η διαδικασία και το λειτούργημα του ειδικού διαχειριστή παύουν εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης του άρθρου 70, με δυνατότητα παράτασης έξι (6) επιπλέον μηνών από το δικαστήριο του άρθρου 70, ανεξαρτήτως της αντικατάστασης του ειδικού διαχειριστή κατά το επόμενο εδάφιο, εκτός εάν άλλως προβλέπεται στο παρόν. Αν συντρέχει σπουδαίος λόγος ή ο ειδικός διαχειριστής παραιτηθεί, μπορεί να αντικατασταθεί με απόφαση του δικαστηρίου του άρθρου 70, μετά από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον, που δικάζεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Η αμοιβή του ειδικού διαχειριστή συμφωνείται μεταξύ αυτού και των αιτούντων πιστωτών και καταβάλλεται από αυτούς, εφαρμοζομένου του προνομίου του άρθρου 154 περίπτωση α΄ του Πτωχευτικού Κώδικα.» 
2. Στο άρθρο 72 του ν. 4307/2014 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής: 
«4. Ο ειδικός διαχειριστής μπορεί να ανταλλάσσει ακίνητα της επιχείρησης με ακίνητα τρίτων ίσης αξίας. Η αξία των ανταλλασσόμενων ακινήτων προσδιορίζεται με έκθεση εκτίμησης δύο (2) πιστοποιημένων εκτιμητών εγγεγραμμένων στο Μητρώο του Υπουργείου Οικονομικών.» 
3. Στην παρ. 5 του άρθρου 75 του ν. 4307/2014 προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής: «Επίσης, η υπό ειδική διαχείριση επιχείρηση απαλλάσσεται από την υποχρέωση να προσκομίσει αποδεικτικό ενημερότητας της φορολογικής διοίκησης και ασφαλιστική ενημερότητα για τη σύναψη της σύμβασης μεταβίβασης, για τη λήψη δανείων, πιστοδοτήσεων και χρηματοδοτήσεων οποιασδήποτε μορφής, καθώς και για κάθε άλλη συναλλαγή με το Δημόσιο, καθ’ όλη τη διάρκεια της ειδικής διαχείρισης.» 
4. Οι παράγραφοι 1, 2 και 3 εφαρμόζονται και σε επιχειρήσεις που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης πριν από τη δημοσίευση του παρόντος.

1. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 226 του ν. 4555/2018 (Α΄133) μετά τις λέξεις «Οι υφιστάμενοι σύνδεσμοι» προστίθεται η λέξη «, Ν.Π.Δ.Δ.». Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τις 19.7.2018. 
2. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 231 του ν. 4555/2018 η φράση «σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου» αντικαθίσταται με τη φράση «, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου». 
3. Το άρθρο 240 του ν. 4555/2018 αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 240 Εποπτεία επί των αποφάσεων των ΦΟΔΣΑ Για τις αποφάσεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 225 του ν. 3852/2010 (Α΄87), οι οποίες λαμβάνονται από τα μονομελή και συλλογικά όργανα διοίκησης των ΦΟΔΣΑ, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, ασκείται υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας του άρθρου 225 του ν. 3852/2010, με εξαίρεση όσες αποφάσεις ελέγχονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 (Α΄144) και του ν. 4548/2018 (Α΄104). Από τον αυτεπάγγελτο έλεγχο νομιμότητας του άρθρου 226 του ν. 3852/2010 εξαιρούνται όσες αποφάσεις ελέγχονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 και του ν. 4548/2018.» 
4. Στο άρθρο 245 του ν. 4555/2018 επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: 
α) Στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 η φράση «τα καταστατικά τους,» αντικαθίσταται με τη φράση «οι συστατικές τους πράξεις,». 
β) Στο πρώτο εδάφιο της περίπτωσης γ΄της παραγράφου 2 η φράση «του άρθρου 1» αντικαθίσταται με τη φράση «του άρθρου 225». 
γ) Στο δέκατο τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 2 μετά τη φράση «Αν ο ΦΟΔΣΑ στον οποίο συγχωνεύονται οι φορείς» η φράση «της περίπτωσης δ΄,» αντικαθίσταται με τη φράση «της παραγράφου 4,». 
δ) Στο πρώτο εδάφιο της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 3 η φράση «του άρθρου 1» αντικαθίσταται με τη φράση «του άρθρου 225». 
ε) Στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 η φράση «του άρθρου 210» αντικαθίσταται με τη φράση «του άρθρου 225». 
5. Στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 8 του άρθρου 245 η φράση «εντός δύο (2) μηνών» αντικαθίσταται από τη φράση «έως την 8.3.2019». Η ισχύς της παρούσας παραγράφου αρχίζει από 19.1.2019. 
6. α) Στο άρθρο 246 του ν. 4555/2018 προστίθεται παράγραφος 4, ως εξής: 
«4. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Μέρους, όπου γίνεται αναφορά στον πληθυσμό, νοείται ο μόνιμος πληθυσμός, όπως εμφανίζεται στους επίσημους πίνακες των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής του πληθυσμού που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.» 
β) Η ισχύς της παρούσας παραγράφου αρχίζει από 19.7.2018.

1. Στην παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 3889/2010 προστίθεται περίπτωση η΄ ως εξής: «η) Τα ποσά των εσόδων από τον εκπλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία διατίθενται στο Πράσινο Ταμείο, σύμφωνα με την παράγραφο Α.2. του άρθρου 25 του ν. 3468/2006 (Α΄129).» 
2. Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 3889/2010 (Α΄182) προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής: 
«Από τα συνολικά διαθέσιμα του Πράσινου Ταμείου διατίθενται χωρίς τον περιορισμό του ποσοστού του 2,5% του πρώτου εδαφίου: 
α) τα ποσά που απαιτούνται για την καταβολή κάθε είδους φόρου για έσοδά του που προέρχονται από τόκους καταθέσεων και ομολογιακά δάνεια ή έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, 
β) τα ποσά που απαιτούνται για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών στους δικαιούχους, σύμφωνα με τη διαδικασία του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 7 ή κάθε άλλη προβλεπόμενη από ειδικές διατάξεις διαδικασία, 
γ) οι πόροι που λαμβάνει στο πλαίσιο προγραμμάτων του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) ή άλλων ευρωπαϊκών ή διεθνών προγραμμάτων, 
δ) τα ποσά των ιδιωτικών χορηγιών ή δωρεών και ε) τα έσοδα της περίπτωσης η΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.» 
3. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και για τη διάθεση ποσών από το Πράσινο Ταμείο σε εκτέλεση του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους 2019.

Οι δαπάνες που αφορούν τις εκκρεμείς υποχρεώσεις του Πράσινου Ταμείου προς τους Φορείς Είσπραξης και την Ανώνυμη Εταιρεία Διατραπεζικά Συστήματα Α.Ε. (ΔΙΑΣ Α.Ε.) σχετικά με τις παρασχεθείσες υπηρεσίες είσπραξης του ενιαίου ειδικού προστίμου και παραβόλου του ν. 4178/2013 (Α’ 174) από τους Φορείς Είσπραξης μέσω των υπηρεσιών της εταιρείας Διατραπεζικά Συστήματα Α.Ε. (ΔΙΑΣ Α.Ε.) για το έτος 2014 θεωρούνται σύννομες και εκκαθαρίζονται, χωρίς να προκύπτει πρόσθετη επιβάρυνση σε βάρος του προϋπολογισμού του Πράσινου Ταμείου για το έτος 2019 και εντός των ορίων του Κ.Α.Ε. 0431.

1. Το επικουρικό προσωπικό που υπηρετεί στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία κατά τις 31.12.2018 συνεχίζει να απασχολείται μέχρι την ολοκλήρωση της πρόσληψης επικουρικού προσωπικού, σύμφωνα με το άρθρο τρίτο του ν. 4211/2013 (Α΄256), και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν από τις 31.5.2019. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει αναδρομικά από την 1.1.2019. 
2. Η παροχή υπηρεσιών, σύμφωνα με την παράγραφο 1, δεν εμπίπτει στους περιορισμούς των άρθρων 5 και 6 του π.δ. 164/2004 (Α΄134) και δεν μεταβάλλει τον χαρακτήρα της σχέσης εργασίας δυνάμει της οποίας προσλήφθηκαν οι απασχολούμενοι στις θέσεις αυτές.

Οι διατάξεις του άρθρου 66 του ν. 4427/2016 (Α΄188) αριθμούνται ως παράγραφος 1 και προστίθενται σε αυτό παράγραφοι 2, 3, 4, 5 και 6 ως εξής: 
«2. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών κατόπιν πρότασης του Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (Α.Π.Α.) ή του εκτελούντος χρέη Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας ρυθμίζονται τα θέματα που άπτονται της διαχείρισης κάθε είδους εσόδου της Α.Π.Α. και ιδίως των εσόδων που προέρχονται από τα Τέλη Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων και από τα Τέλη Χρήσης Αεροδρομίων, καθώς και του επιμερισμού των εσόδων μεταξύ των φορέων Α.Π.Α. και Υ.Π.Α. 
3. Η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας είναι ο αρμόδιος φορέας για τη διαχείριση ειδικών λογαριασμών που συνιστώνται στην Τράπεζα της Ελλάδος για τη συγκέντρωση και παρακολούθηση των εσόδων από διαφορετικές πηγές της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών κατόπιν πρότασης του Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας ή του εκτελούντος χρέη Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας ορίζεται ο αριθμός των διακριτών ειδικών λογαριασμών στην Τράπεζα της Ελλάδος, η πηγή εσόδων κάθε λογαριασμού και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τα ανωτέρω. 
4. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών κατόπιν πρότασης του Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας ή του εκτελούντος χρέη Διοικητή της Α.Π.Α. ρυθμίζονται τα θέματα διαχείρισης των εσόδων της Α.Π.Α., της κίνησης των ειδικών λογαριασμών της Α.Π.Α., καθώς και κάθε θέμα σχετικό με τη διάθεση, τη χρήση, τη διαχείριση, την κατανομή και την απόδοση των παραπάνω εσόδων για την κάλυψη δαπανών αποζημίωσης προσωπικού, επένδυσης, λειτουργίας και κάθε είδους προμηθειών της Α.Π.Α.. 
5. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κατόπιν πρότασης του Διοικητή της Α.Π.Α. κατανέμονται και αποδίδονται από την Υ.Π.Α. προς χρήση της Α.Π.Α. κατάλληλοι και επαρκείς χώροι για την εξυπηρέτηση των αναγκών λειτουργίας της Α.Π.Α.: 
αα) εντός των Αερολιμένων που διαχειρίζεται η Υ.Π.Α. χωρίς την καταβολή μισθώματος για την Α.Π.Α., 
ββ) εκ των μισθωμένων για χρήση της Υ.Π.Α. χώρων στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» με ανάλογο επιμερισμό του μισθώματος και 
γγ) εκ των μισθωμένων από το Ελληνικό Δημόσιο για την εξυπηρέτηση των αναγκών λειτουργίας της Υ.Π.Α. εγκαταστάσεων, με ανάλογο επιμερισμό του μισθώματος. 
6. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν πρότασης του Διοικητή της Υ.Π.Α., ρυθμίζονται θέματα που αφορούν την εκπαίδευση των υπαλλήλων του κλάδου Πληροφοριών Πτήσεων των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ.»

1. Το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 2682/1999 (Α΄16), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παρ. 1 του άρθρου 35 του ν. 2912/2001 (Α΄94) και την τροποποίησή της από την παρ. 3 του άρθρου 79 του ν. 4590/2019 (Α΄17), αντικαθίστανται ως εξής: «Από τα ποσά που πιστώνονται στον ειδικό λογαριασμό της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, οκτώ (8) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής χρησιμοποιούνται ως εξής: Ένα (1) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη της δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη του πτυχίου ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας έναντι οριστικής απώλειας ειδικότητας για λόγους υγείας, θανάτου κατά την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων ή αντικειμενικής αδυναμίας άσκησης καθηκόντων και τα υπόλοιπα επτά (7) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής για τους σκοπούς της επόμενης παραγράφου.» 
2. Στην περίπτωση β΄της παρ. 3 του άρθρου 34 του ν. 2682/1999, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της από την παρ. 4 του άρθρου 90 του ν. 4530/2018 (Α΄ 59), η φράση «έως ποσοστό 17%» αντικαθίσταται από τη φράση «έως ποσοστό 19%». 
3. Στην περίπτωση γ΄της παρ. 3 του άρθρου 34 του ν. 2682/1999 η φράση «να καταβληθεί έως 6%» αντικαθίσταται από την φράση «να καταβληθεί έως 5%». 
4. Στην παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 2682/1999, όπως ισχύει, μετά την τροποποίησή της από την παρ. 5 του άρθρου 90 του ν. 4530/2018, η φράση «διατηρείται το 8% των μηνιαίων αποδόσεων» αντικαθίσταται από τη φράση «διατηρείται το 7% των μηνιαίων αποδόσεων». 
5. Στο τέλος του άρθρου 34 του ν. 2682/1999, όπως ισχύει, προστίθενται παράγραφοι 9,10 και 11 ως εξής: 
«9. Από τα αποδιδόμενα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ασφάλεια των Πτήσεων (EUROCONTROL) ποσά που πιστώνονται στον ειδικό λογαριασμό της Υ.Π.Α., πενήντα λεπτά του ευρώ (0,50 ευρώ) ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής διατίθενται αποκλειστικά για την αποζημίωση των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας με σκοπό την ενίσχυση του συστήματος και την αντιμετώπιση της έντονης εποχικότητας στην εναέρια κυκλοφορία. Το ποσό αυτό καταβάλλεται μηνιαία στο σύνολο των υπηρετούντων ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας σε ίσα μερίσματα. 
10. Από τα αποδιδόμενα κάθε μήνα στον ειδικό λογαριασμό της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας ποσά, ως τέλη διαδρομής και τερματικής περιοχής από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ασφάλεια στην αεροναυτιλία (EUROCONTROL), τέσσερα (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής διατίθενται αποκλειστικά για την αποζημίωση του προσωπικού της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας για τη συμβολή του στη διαμόρφωση της βάσης του εθνικού κόστους για τον υπολογισμό των τελών διαδρομής και τερματικής περιοχής. Η αποζημίωση του προσωπικού της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας υπολογίζεται και καταβάλλεται μηνιαία ως αποζημίωση ετοιμότητας και διαθεσιμότητας, ως κίνητρο για τη διατήρηση του μεγίστου βαθμού ασφάλειας, καθώς και για την επίτευξη υψηλού επιπέδου εποπτείας και πιστοποίησης των φορέων παροχής υπηρεσιών διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας (ATM), επικοινωνιών, πλοήγησης και επιτήρησης στην αεροναυτιλία (CNS), αεροναυτιλιακών πληροφοριών (AIS), μετεωρολογίας (MET), διαχείρισης αεροδρομίων, καθώς και για τον έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία των φορέων της Πολιτικής Αεροπορίας. Η κατανομή του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής στους εργαζόμενους της Α.Π.Α. γίνεται ως εξής: 
α. το ογδόντα τοις εκατό (80%) του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής αποδίδεται μηνιαίως στους υπαλλήλους της Α.Π.Α.. Από το ποσό αυτό καταβάλλεται σε κάθε υπάλληλο το προκύπτον από το κλάσμα των κατειλημμένων οργανικών θέσεων προς το σύνολο των οργανικών θέσεων σε ίσα μερίσματα ως αποζημίωση ετοιμότητας και διαθεσιμότητας, καθώς και υποστήριξης της 24ωρης λειτουργίας της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, 
β. το επτά τοις εκατό (7%) του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής αποδίδεται μηνιαίως στους υπαλλήλους της Α.Π.Α. που εντάσσονται σε καθεστώς υπερωριακής απασχόλησης, ως αποζημίωση. Από το ποσό αυτό καταβάλλεται το προκύπτον από το κλάσμα του συνόλου των κατειλημμένων οργανικών θέσεων προς το σύνολο των οργανικών θέσεων σε ίσα μερίσματα. Έως 30 Ιουνίου εκάστου έτους, οι υπάλληλοι της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας δηλώνουν εγγράφως τη συμμετοχή τους στο ανωτέρω περιγραφόμενο καθεστώς υπερωριακής απασχόλησης για το έτος που ακολουθεί. Στο τέλος κάθε μήνα από κάθε οργανική μονάδα επιπέδου Διεύθυνσης εκπονείται πρόγραμμα εργασίας πέραν του τακτικού, για τον αμέσως επόμενο μήνα σύμφωνα με τις τρέχουσες και επιτακτικές ανάγκες. Στο εν λόγω πρόγραμμα αναφέρεται το ανώτατο όριο των επιπλέον ωρών εργασίας του προσωπικού. Το πρόγραμμα εγκρίνεται από τον Διοικητή της Α.Π.Α. κατόπιν εισήγησης των αντίστοιχων οργανικών μονάδων. Σε έκτακτες καταστάσεις (διεθνείς, εθνικές ή υπηρεσιακές), με απόφαση του Διοικητή Α.Π.Α., είναι δυνατόν, να εντάσσεται στο πρόγραμμα το σύνολο του προσωπικού κάθε οργανικής μονάδας. Οι υπάλληλοι που εντάσσονται σε αυτό το καθεστώς παρέχουν εργασία πέραν του υποχρεωτικού ωραρίου εργασίας και εντός του καθορισθέντος ορίου ωρών, χωρίς περαιτέρω αμοιβή, όποτε αυτό ζητηθεί από τον Προϊστάμενο της Οργανικής Μονάδας, στην οποία ανήκουν. Σε περίπτωση αδυναμίας ή άρνησης ενταγμένου στο πρόγραμμα υπαλλήλου να ανταποκριθεί στο αίτημα Προϊσταμένου να παρέχει εργασία, αυτό δηλώνεται εγγράφως στη Διεύθυνση Διοικητικού στο τέλος κάθε μήνα από τον Προϊστάμενο της Οργανικής Μονάδας και αντίστοιχα δεν καταβάλλεται στον υπάλληλο η αμοιβή για τον μήνα που δεν ανταποκρίθηκε. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή στο σύνολο των Οργανικών Μονάδων της Α.Π.Α. ανεξάρτητα από το ωράριο λειτουργίας αυτών (24ωρη ή μη) συμπεριλαμβανομένων των Αερολιμένων και των ενεργοποιήσεων αυτών πέραν του δημοσιευμένου ωραρίου λειτουργίας, 
γ. το επτά τοις εκατό (7%) του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής καταβάλλεται ως αποζημίωση στους υπαλλήλους της Α.Π.Α. που μετέχουν στο ετήσιο πρόγραμμα εικοσιτετράωρης κατά φυλακές εργασία για την εποπτεία των αεροδρομίων. Από το ποσό αυτό καταβάλλεται το προκύπτον από το κλάσμα του συνόλου των κατειλημμένων οργανικών θέσεων της Α.Π.Α. προς το σύνολο των οργανικών θέσεων της Α.Π.Α. σε ίσα μερίσματα. Οι Προϊστάμενοι των Διευθύνσεων της Α.Π.Α. υποβάλλουν σχετική εισήγηση, περιγράφοντας τις πραγματικές υπηρεσιακές ανάγκες, στη Διεύθυνση Διοικητικού. Το πρόγραμμα εικοσιτετράωρης κατά φυλακές εργασίας για την εποπτεία των αεροδρομίων εκπονείται ετησίως από τη Διεύθυνση Διοικητικού, λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις των αρμόδιων Διευθύνσεων και εγκρίνεται από τον Διοικητή της Α.Π.Α.. Οι υπάλληλοι που λαμβάνουν την αποζημίωση της εικοσιτετράωρης εποπτείας των αεροδρομίων συνεχίζουν να λαμβάνουν την προβλεπόμενη από τον νόμο προσαύξηση αποζημίωσης για την εντός του ωραρίου τους νυχτερινή απασχόληση, τις Κυριακές και τις εξαιρέσιμες ημέρες. Δεν καταβάλλεται στο προσωπικό της Α.Π.Α. αποζημίωση για τις ενεργοποιήσεις των Αερολιμένων πέραν του δημοσιευμένου ωραρίου λειτουργίας τους, δ. το πέντε τοις εκατό (5%) του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής καταβάλλεται μηνιαία στους υπαλλήλους της Α.Π.Α. που εντάσσονται στο Σώμα Εποπτών της Α.Π.Α., ανεξαρτήτως της κατηγορίας Επιθεωρητών που ανήκουν. Από το ποσό αυτό καταβάλλεται το προκύπτον από το κλάσμα του συνόλου των κατειλημμένων οργανικών θέσεων προς το σύνολο των οργανικών θέσεων της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας σε ίσα μερίσματα και υπό τον αυστηρό όρο της πραγματικής άσκησης του έργου τους. Η πραγματική άσκηση του έργου τους βεβαιώνεται από τον Διοικητή της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας και συνοδεύεται από έκθεση πεπραγμένων του Σώματος Εποπτών. Η άσκηση του έργου των Εποπτών γίνεται παράλληλα και επιπλέον του έργου και των καθηκόντων που τους ανατίθενται από την Οργανική Μονάδα της Α.Π.Α., στην οποία τοποθετούνται, και σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσονται από αυτά, ε. το ένα τοις εκατό (1%) του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο των τεσσάρων (4) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής αποδίδεται σε ίσα μερίσματα στους υπαλλήλους της Α.Π.Α. που τοποθετούνται και υπηρετούν σε Αερολιμένα, πλην του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και του Αερολιμένα Θεσσαλονίκης. Από το ποσό αυτό καταβάλλεται το προκύπτον από το κλάσμα του συνόλου των κατειλημμένων οργανικών θέσεων προς το σύνολο των οργανικών θέσεων της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας σε ίσα μερίσματα, στ. τυχόν αδιάθετα ποσά εκ των ανωτέρω παραμένουν στον ειδικό λογαριασμό της Α.Π.Α. και διατίθενται με απόφαση του Διοικητή της Α.Π.Α. για την εξυπηρέτηση κάθε είδους επενδυτικών, εκπαιδευτικών και λειτουργικών αναγκών της Α.Π.Α., καθώς και για την εξυπηρέτηση μετακινήσεων και την πραγματοποίηση κάθε είδους προμηθειών για τις ανάγκες της Α.Π.Α.. 
11. Από 1.1.2020 ποσό που αντιστοιχεί στη διαφορά σε ευρώ της κατ’ έτος ισχύουσας τιμής μονάδας (National Unit Rate) από την ισχύουσα κατά το έτος 2018 τιμή μονάδας, ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής (service unit), αποδίδεται μηνιαίως κατά το εξήντα τοις εκατό (60%) και έως έξι (6) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής, ισομερώς κατανεμημένο, για τις ανάγκες χρηματοδότησης, αφενός του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Υ.Π.Α. (TEA- ΕΕΚΕ) και αφετέρου του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης υπαλλήλων Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Τα ανωτέρω ποσά, εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την πίστωσή τους στους ειδικούς λογαριασμούς που διαχειρίζεται η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και προβλέπονται στο άρθρο 65 του ν. 4427/2016 όπως ισχύει, θα μεταφέρονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης του κλάδου Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας της Υ.Π.Α. (TEA - ΕΕΚΕ) και του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης υπαλλήλων, Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας». 
6. Στην παρ. 1 του άρθρου 34α του ν. 2682/1999 προστίθεται περίπτωση γ΄ ως εξής: 
«γ) Επιπλέον των ανωτέρω ποσών, ποσό που αντιστοιχεί σε πενήντα λεπτά του ευρώ (0,50 ευρώ) ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής διατίθενται αποκλειστικά στους υπαλλήλους του Κλάδου Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας. Το ποσό αυτό καταβάλλεται μηνιαία στους υπηρετούντες του κλάδου υπαλλήλους σε ίσα μερίσματα.» 
7 . Έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης της απόφασης κατανομής του προσωπικού της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας και στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, όπως αυτή προβλέπεται στην υποπερίπτωση γγ΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4427/ 2016.

1. Στην παρ. 3 του άρθρου 71 του ν. 4427/2016 (Α΄188), όπως ισχύει μετά την αναρίθμησή της από παράγραφο 4 σε παρ. 3 με το άρθρο 115 του ν. 4472/2017 (Α΄74) και την αντικατάστασή της με την περίπτωση δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 90 του ν. 4530/2018 (Α΄59), η φράση «από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στο άρθρο 66 του παρόντος» αντικαθίσταται από τη φράση «από την έκδοση της υπουργικής απόφασης της υποπερίπτωσης γγ΄ της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 76 του παρόντος». 
2. Μετά την παρ. 3 του άρθρου 71 του ν. 4427/2016 , όπως αυτή αναριθμήθηκε και αντικαταστάθηκε με την περίπτωση δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 90 του ν. 4530/2018, προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής: 
«4. Υπάλληλοι της Υ.Π.Α. δύνανται να μετατάσσονται με τον βαθμό και το μισθολογικό κλιμάκιο που κατέχουν σε φορείς της παρ. 1, του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄143) με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του αρμοδίου προς διορισμό οργάνου του φορέα υποδοχής, κατά παρέκκλισση κάθε άλλης γενικής και ειδικής διάταξης, και χωρίς τη γνώμη των οικείων υπηρεσιακών συμβουλίων. Η ρύθμιση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει για τους υπαλλήλους που θα υποβάλουν αίτηση εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου. Οι μετατάξεις διενεργούνται σε κλάδο/κατηγορία, σύμφωνα με τα τυπικά προσόντα των υπαλλήλων, σε κενές οργανικές θέσεις ή σε προσωποπαγείς που συστήνονται με την απόφαση μετάταξης και καταργούνται με τον οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησης αυτών. Η πράξη μετάταξης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.» 
3. Στην υποπερίπτωση δδ΄της περίπτωσης β΄ της παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4427/2016, όπως προστέθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 117 του ν. 4472/2017, η φράση «Με την πάροδο έξι (6) μηνών από την εφαρμογή της ως άνω υπουργικής απόφασης και πάντως όχι αργότερα από τις 30.9.2018» αντικαθίσταται από τη φράση «Από την έκδοση της ως άνω υπουργικής απόφασης και για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών.» 
4. Στην παρ. 3 του άρθρου 43 του προεδρικού διαταγματος 84/2018 (Α΄156) η φράση «της παρ. δ΄ του άρθρου 34 και της παρ. γγ΄ του άρθρου 34α του ν. 2682/1999 (Α΄16), όπως ισχύει» αντικαθίσταται από τη φράση «της παρ. 10 του άρθρου 34 του ν. 2682/1999 (Α΄16) όπως ισχύει».

Μετά την παρ. 3 του άρθρου 2 του ν.δ. 49/1968 (Α΄294), όπως κωδικοποιήθηκε με το β.δ. 281/1973 (Α΄84), προστίθεται παράγραφος 3Α ως εξής: 
«3Α. Επιτρέπεται η θέση σε κυκλοφορία περισσοτέρων του ενός ρυμουλκούμενων για κάθε ρυμουλκό I.X.. Στην έννοια των ρυμουλκούμενων περιλαμβάνονται και τα ημιρυμουλκούμενα. Οι όροι με τους οποίους τίθενται σε κυκλοφορία τα ρυμουλκά I.X. καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Για τη θέση σε κυκλοφορία κάθε ρυμουλκούμενου πέραν του πρώτου, με το οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία και το ρυμουλκό, καταβάλλεται εφάπαξ εισφορά υπέρ του Δημοσίου 0,05 ευρώ ανά χιλιόγραμμο. Το ύψος της εισφοράς μπορεί να αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών.»

Στο τέλος του άρθρου 52 του ν. 4155/2013 (Α΄120) προστίθεται νέα παράγραφος 9 ως εξής: 
«9. Σε περίπτωση ανανέωσης άδειας οδήγησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 51/2012 (Α΄101), με χρονικό περιορισμό για ιατρικούς λόγους πριν από τη συμπλήρωση της ηλικίας των εξήντα πέντε (65) ετών, δεν καταβάλλονται τα παράβολα των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου.»

Μετά την παρ. 1 του άρθρου 4Β του ν. 3446/2006 (Α΄49), όπως προστέθηκε με το άρθρο 36 του ν. 4313/2014 (Α΄261), προστίθεται νέα παράγραφος 1α, ως εξής: 
«1α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι διοικητικές κυρώσεις για τις παραβάσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας που αφορά τα στοιχεία αναγνώρισης πλαισίου και κινητήρα οχημάτων, τη γενική απογραφή, ταξινόμηση και κυκλοφορία οχημάτων, τις άδειες και πινακίδες αριθμού κυκλοφορίας και τις άδειες οδήγησης, όταν αυτές οι παραβάσεις διαπράττονται με φορτηγά, ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα οχήματα. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι διοικητικές κυρώσεις για τις παραβάσεις των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων στο οδικό δίκτυο της Χώρας.»

1. To άρθρο 4 του ν. 2696/1999 (Α΄57) «Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας» τροποποιείται ως εξής: 
α. Στην παράγραφο 4 μετά το εδάφιο «Π-35 Πρατήριο Καυσίμων» προστίθεται εδάφιο «Π-35α Θέση/Σημείο επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων». 
β. Στην αρχή της παραγράφου 5 η φράση «Οι πρόσθετες πινακίδες (Πρ-1 μέχρι Πρ- 18β)» αντικαθίσταται με τη φράση «Οι πρόσθετες πινακίδες (Πρ-1 μέχρι Πρ- 19β)». 
γ. Στο τέλος της παραγράφου 5 μετά το εδάφιο «Πρ-18β Εξαιρούνται μόνο τα ταξί», προστίθενται εδάφια ως εξής: «Πρ-19α Ηλεκτροκίνητα Οχήματα. Στην περίπτωση που η πινακίδα χρησιμοποιείται για τη στάση/στάθμευση, αυτή ισχύει μόνο για τη διάρκεια επαναφόρτισης του οχήματος. Πρ-19β Εξαιρούνται τα Ηλεκτροκίνητα Οχήματα. Στην περίπτωση που η πινακίδα χρησιμοποιείται για τη στάση/στάθμευση, αυτή ισχύει μόνο για τη διάρκεια επαναφόρτισης του οχήματος.» 
2. Ο Πίνακας «Σχεδίων πινακίδων σήμανσης οδών» που προβλέπεται στην παρ. 6 του άρθρου 4 του ν. 2696/1999 (Α΄57) «Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας» και συνοδεύει αυτόν, τροποποιείται ως εξής : 
α. Στο κεφάλαιο «III. ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΕΣ (ΙΙ)», μετά την πινακίδα (ΙΙ-35), προστίθεται η πινακίδα:

1. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 4530/2018 (Α΄59) προστίθενται εδάφια ως εξής: «Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την έναρξη λειτουργίας Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης Οδηγών Οχημάτων Μεταφοράς Επικίνδυνων Εμπορευμάτων (ΣΕΚΟΟΜΕΕ), οι υποχρεώσεις και ο έλεγχος αυτών, η διαδικασία έγκρισης προγραμμάτων κατάρτισης, η διαδικασία διενέργειας εξετάσεων και έκδοσης των πιστοποιητικών ADR οδηγών.»

Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 83 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (A΄114), προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Σε κάθε περίπτωση, για την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου του άρθρου αυτού, δεν απαιτείται προηγουμένως η έκδοση της απόφασης της παρ. 2 του άρθρου 1 της οικ.Β.54871/4060/2003 (Β΄ 1364) για το χαρακτηρισμό περιοχής ως αστικής, κατά τις οριζόμενες στην ίδια παράγραφο προϋποθέσεις».

1. Στο άρθρο 19 του ν. 4530/2018 (Α΄59) προστίθενται παράγραφοι 5, 6, 7 και 8 ως εξής: 
«5. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 3 όπου ο πωλητής δεν είναι κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί της κυριότητας Ε.Δ.Χ. οχημάτων, δικαιούχος κατοχής άδειας κυκλοφορίας τέτοιας κατηγορίας οχήματος τότε εκδίδεται άδεια κυκλοφορίας, στην οποία αναγράφεται η παρατήρηση «όχι για κυκλοφορία αλλά μόνο για μεταβίβαση», καταχωρείται η σχετική μεταβολή στο βιβλιάριο μεταβολών κατοχής και κυριότητας του οχήματος και η άδεια μαζί με τις πινακίδες αριθμού κυκλοφορίας κρατούνται στην αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας. Το πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχει εκδοθεί η άδεια κυκλοφορίας «όχι για κυκλοφορία αλλά μόνο για μεταβίβαση», δικαιούται να προβεί εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μηνός από την έκδοση της άδειας σε μεταβίβαση του Ε.Δ.Χ. οχήματος, δίχως υποχρέωση υποβολής βεβαίωσης ασφαλιστικού φορέα, σε πρόσωπο που πληροί τις προϋποθέσεις κατοχής και εκμετάλλευσης Ε.Δ.Χ. οχήματος με την υποβολή της προβλεπόμενης βεβαίωσης του οικείου ασφαλιστικού φορέα. 
6. Σε περίπτωση που η μεταβίβαση της κυριότητας του οχήματος και του δικαιώματος χρήσης αυτού ως Ε.Δ.Χ. οχήματος γίνεται σε σύζυγο ή τέκνο δεν απαιτείται ασφαλιστική ενημερότητα και τυχόν ασφαλιστικές οφειλές αναλαμβάνονται από τα πρόσωπα αυτά από την ημέρα της μεταβίβασης και μέχρι της εξοφλήσεώς τους, με σχετική σημείωση στα σχετικά βιβλία και έγγραφα. 
7. Η ασφαλιστική ενημερότητα δεν είναι προϋπόθεση σε περίπτωση αντικατάστασης οχήματος. 
8. Κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης δεν απαιτείται η κατάθεση της άδειας κυκλοφορίας και της ειδικής άδειας οδήγησης Ε.Δ.Χ. οχήματος και η συνέχιση της απασχόλησης δηλώνεται στην αίτηση συνταξιοδότησης. Οι ασφαλισμένοι που, κατά την έναρξη χορήγησης της σύνταξης, συνεχίζουν την απασχόλησή τους, διέπονται από τις διατάξεις περί απασχόλησης συνταξιούχων.»

Η παράγραφος 2 του άρθρου 58 του ν. 4530/2018 (Α΄59) αντικαθίσταται ως εξής: 
«2.α. Πέραν των περιπτώσεων της παραγράφου 1, η επιχείρηση ή ο διαχειριστής μεταφορών μπορούν να χάσουν την αξιοπιστία τους εάν έχουν επιβληθεί σε βάρος τους, κατά την τελευταία διετία, κυρώσεις για παραβάσεις της νομοθεσίας περί εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών του Παραρτήματος IV του Κανονισμού (ΕΚ) 1071/2009 και του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/403. 
β. Η άρση της αξιοπιστίας της επιχείρησης ή του διαχειριστή μεταφορών κηρύσσεται με απόφαση του Περιφερειάρχη της έδρας της επιχείρησης ή της κατοικίας του διαχειριστή αντίστοιχα, κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας υπηρεσίας μεταφορών της Περιφέρειας. Η άρση της αξιοπιστίας μπορεί να διαρκεί από έναν (1) μήνα έως ένα (1) έτος. Με την ίδια απόφαση επιβάλλονται τα ακόλουθα διοικητικά μέτρα, για όσο χρόνο διαρκεί η άρση της αξιοπιστίας: 
αα) Απώλεια αξιοπιστίας επιχείρησης : αναστέλλεται η ισχύς και αφαιρούνται η άδεια άσκησης επαγγέλματος οδικού μεταφορέα εμπορευμάτων ή επιβατών, οι κοινοτικές άδειες και οι βεβαιώσεις οδηγού του κανονισμού 1072/2009 που έχουν χορηγηθεί στην επιχείρηση και οι άδειες κυκλοφορίας των φορτηγών δημοσίας χρήσης που διαθέτει η επιχείρηση. 
ββ) Απώλεια αξιοπιστίας διαχειριστή μεταφορών: αναστέλλεται η ισχύς και αφαιρείται το πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας του διαχειριστή. Η αποκατάσταση της αξιοπιστίας διαπιστώνεται με απόφαση του Περιφερειάρχη, μετά από αίτηση της επιχείρησης ή του διαχειριστή μεταφορών στην αρμόδια υπηρεσία μεταφορών της Περιφέρειας. 
γ. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται: 
(αα) Το ανώτατο όριο παραβάσεων πέραν του οποίου η αρμόδια υπηρεσία κινεί τη διαδικασία ελέγχου των εχεγγύων αξιοπιστίας, 
(ββ) τις περιπτώσεις στις οποίες δεν αίρεται η αξιοπιστία της επιχείρησης ή του διαχειριστή από τον Περιφερειάρχη, 
(γγ) τα μέτρα που μπορούν να οδηγήσουν σε αποκατάσταση των εχεγγύων αξιοπιστίας, 
(δδ) τα κριτήρια για τον καθορισμό του δείκτη επικινδυνότητας των επιχειρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 12 του Κανονισμού 1071/2009 και ο χαρακτηρισμός των επιχειρήσεων ανάλογα με τον δείκτη επικινδυνότητάς τους.»

Η αίτηση για την έκδοση της άδειας των παραγράφων 9 και 10 του άρθρου 27 του ν. 2971/2001 (Α΄285) για τα έργα: α) Της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης εντός της περιοχής του Αγίου Κωνσταντίνου Φθιώτιδας, που αποτελεί το παράπλευρο δίκτυο του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ, όπως εμφαίνονται στην από 14.12.2018 «γενική οριζοντιογραφία του έργου» σε κλίμακα 1:5.000 που έχει θεωρηθεί από τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Υποδομών Σταθερής Τροχιάς, Συντηρήσεων και Ασφάλειας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που σε σμίκρυνση δημοσιεύεται στο Παράρτημα του παρόντος και β) της Εθνικής Οδού Κρατήγου - Μυτιλήνης, όπως εμφαίνονται στα διαγράμματα, που προσαρτώνται στην απόφαση με αριθμό 5689/1985 του Νομάρχη Λέσβου (Δ 338), στην απόφαση με αριθμό 1024286/2219/Β0010/2002 του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (Δ 545), στην απόφαση με αριθμό 31892/3847/2012 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Δ 485), στην απόφαση με αριθμό 26143/2014 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Δ 208), στην απόφαση με αριθμό 49497/2014 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Δ 345) και στην απόφαση με αριθμό 63166/2014 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (419), που έχουν εκτελεστεί έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α., μπορεί να υποβληθεί έως τις 31.12.2019, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 2971/2001.

1. Για τις προσλήψεις προσωπικού με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ειδικότητας ΔΕ ή ΤΕ Οδηγών και ΔΕ ή ΤΕ Μηχανοδηγών πάσης φύσεως οχημάτων και συρμών των εταιρειών του Ο.Α.Σ.Θ. Α.Ε. της Α.Σ.Υ.Θ. Α.Ε., καθώς και των σιδηροδρομικών μέσων μεταφοράς του Ο.Σ.Ε. Α.Ε., ακολουθείται η διαδικασία που ορίζεται στις επόμενες παραγράφους. 
2. Η προκήρυξη εκδίδεται από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κατόπιν εισήγησης του οικείου φορέα, ύστερα από έγκριση του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), η οποία χορηγείται εντός δεκαπέντε (15) ημερών. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της παραπάνω προθεσμίας θεωρείται ότι χορηγήθηκε η έγκριση. Στην προκήρυξη αναφέρονται αναλυτικά: 
α) ο συνολικός αριθμός των οδηγών που θα προσληφθούν στην κατηγορία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ), ανά τύπο οχημάτων λεωφορείων και κατά φορέα υποδοχής, 
β) τα απαιτούμενα προσόντα και δικαιολογητικά. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η κατοχή άδειας οδήγησης της οικείας κατηγορίας και Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.), κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του π.δ. 51/2012 (Α΄101), καθώς και τα προσόντα του άρθρου 21 του π.δ. 50/2001 (Α΄39), 
γ) τα κριτήρια κατάταξης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 18 του ν. 2190/1994 (Α΄28), και 
δ) η προθεσμία υποβολής αιτήσεων. Η προκήρυξη δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του οικείου φορέα και του Α.Σ.Ε.Π.. Περίληψή της, η οποία περιλαμβάνει τον αριθμό ανά κατηγορία και ειδικότητα προσωπικού, τα απαιτούμενα προσόντα, τα όρια ηλικίας και την προθεσμία υποβολής των αιτήσεων, δημοσιεύεται σε δύο (2) τουλάχιστον εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας. 
3. Οι υποψήφιοι υποβάλλουν τις αιτήσεις τους στον οικείο φορέα, ο οποίος τις αξιολογεί και συντάσσει προσωρινούς πίνακες κατάταξης, προσληπτέων και απορριπτέων, τους οποίους δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του και αποστέλλει στο Α.Σ.Ε.Π., μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά, για έλεγχο νομιμότητας. Κατά των προσωρινών πινάκων οι υποψήφιοι μπορούν να ασκήσουν ένσταση ενώπιον του Α.Σ.Ε.Π. μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δέκα (10) ημερών που αρχίζει από την επομένη της δημοσίευσής τους. Το Α.Σ.Ε.Π. διενεργεί τον έλεγχο νομιμότητας και τον κατ’ ένσταση έλεγχο μέσα σε έναν (1) μήνα από την πάροδο της προθεσμίας υποβολής των ενστάσεων. Η απόφαση του Α.Σ.Ε.Π. κοινοποιείται στο φορέα, προκειμένου να καταρτίσει τον οριστικό πίνακα προσληπτέων. 
4. Οι υποψήφιοι που περιλαμβάνονται στον οριστικό πίνακα προσληπτέων, διανύουν, πριν την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου με τον οικείο φορέα, ειδική δοκιμαστική υπηρεσία διάρκειας δύο (2) ετών, για την οποία συνάπτεται σύμβαση δοκιμαστικής υπηρεσίας με αποδοχές. Κατά το διάστημα της ειδικής δοκιμαστικής υπηρεσίας, οι προσληπτέοι διαθέτουν όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που προβλέπονται για το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου αντίστοιχης ειδικότητας του οικείου φορέα και παρακολουθούν ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης στην οδική συμπεριφορά και την οδική ασφάλεια. 
5. Μετά από την ολοκλήρωση της δοκιμαστικής υπηρεσίας της προηγούμενης παραγράφου, διενεργείται έλεγχος καταλληλότητας και επάρκειας του προσωπικού από πενταμελή επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και στην οποία μετέχουν: 
α) δύο (2) μέλη του Α.Σ.Ε.Π., που υποδεικνύονται από τον Πρόεδρό του, 
β) ένας (1) Νομικός Σύμβουλος ή Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.), που υποδεικνύεται από τον Πρόεδρό του, 
γ) ένας (1) εκπρόσωπος του οικείου φορέα υποδοχής, που υποδεικνύεται από το αρμόδιο για τον διορισμό όργανο του φορέα αυτού, και 
δ) ένας (1) εκπρόσωπος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Της Οικείας Επιτροπής προεδρεύει το ανώτερο κατά διαβάθμιση μέλος του Α.Σ.Ε.Π. και μεταξύ πλειόνων μελών της ίδιας βαθμίδας το αρχαιότερο κατά τα οριζόμενα στον ισχύοντα Κανονισμό Λειτουργίας του Α.Σ.Ε.Π. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζεται το ειδικότερο περιεχόμενο του ελέγχου καταλληλότητας και επάρκειας, ιδίως οι πειθαρχικές ποινές και λοιπές παραβάσεις, στις οποίες αν έχει υποπέσει ο προσληπτέος οδηγός κατά το διάστημα της δοκιμαστικής υπηρεσίας του, κρίνεται ότι δεν έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τη δοκιμαστική του υπηρεσία κατά τον έλεγχο καταλληλότητας και επάρκειας. 
6. Οι οδηγοί που κρίνονται επιτυχόντες της διαδικασίας ελέγχου καταλληλότητας και επάρκειας από την επιτροπή της παραγράφου 5 προσλαμβάνονται από τους οικείους φορείς με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Οδηγοί που δεν κρίνονται επιτυχόντες δεν καταρτίζουν με τον οικείο φορέα σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και η απασχόλησή τους στον φορέα λήγει, κατά τα οριζόμενα στη σύμβαση της δοκιμαστικής τους υπηρεσίας.

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του. Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους. 

Αθήνα, 1 Μαρτίου 2019 
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας 
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ