Υ.Α. Γ.Δ.Τ.Υ./οικ.3328/2016 (ΦΕΚ 1561/Β` 2.6.2016)

1. Το Ν. 1418/1984 (ΦΕΚ 23 Α΄/28-2-1984) «Δημόσια Έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων», άρθρο 21, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 2229/1994 (ΦΕΚ 138 Α΄/31-81994) «Τροποποίηση και συμπλήρωση του Ν. 1418/1984 και άλλες διατάξεις». 
2. Το Ν. 3669/2008 (ΦΕΚ 116 Α΄/2008) «Κύρωση της κωδικοποίησης της Νομοθεσίας κατασκευής Δημοσίων Έργων» και ιδίως το άρθρο 176 αυτού, σε συνδυασμό με το άρθρο 199 του Ν. 4281/2014 και το γεγονός ότι δεν έχουν εκδοθεί ακόμη τα σχετικά Π.δ. 
3. Το Π.δ. 63/2005 (ΦΕΚ 98 Α΄/2005) «Κωδικοποίηση της Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα». 
4. Το Ν. 3861/2010 (ΦΕΚ 112 Α΄/2010) «Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο ‘Πρόγραμμα Διαύγεια’ και άλλες διατάξεις». 
5. Το Ν. 4070/2012 (ΦΕΚ Α’ 82/10-4-2012) και ιδίως το άρθρο 146 παράγραφος 11 αυτού. 
6. Το Π.δ. 109/2014 (ΦΕΚ 176 Α΄/29-8-2014) «Οργανισμός του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων». 
7. Το Π.δ. 70/2015 (ΦΕΚ 114 Α΄/22-9-2015) «Ανασύσταση του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων». 
8. Το Π.δ. 73/2015 (ΦΕΚ 116 Α΄/23-9-2015) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
9. Τις αποφάσεις με αριθμ. πρωτ. Δ14/19164/28-3-1997 (ΦΕΚ 315 Β΄/17-4-1997) «Έγκριση Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος» και Δ14/50504/12-4-2002 (ΦΕΚ 537 Β΄/1-5-2002) «Προσαρμογή Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος (ΚΤΣ-97), προς τις απαιτήσεις του εναρμονισμένου Προτύπου ΕΛΟΤ 197-1 ’’Τσιμέντο - Μέρος 1: Σύνθεση, προδιαγραφές και κριτήρια συμμόρφωσης για τα κοινά τσιμέντα”». 
Αφού είδαμε:
1. Την με αριθμ. πρωτ. Δ14/103834/20-1-2012 (ΦΕΚ 111/13-3-2012 τεύχος ΥΟΔΔ) απόφαση Υφυπουργού Υ.ΜΕ.ΔΙ. «Σύσταση, συγκρότηση και ορισμός μελών Επιτροπής για την αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος», όπως τροποποιήθηκε και παρατάθηκε με τις με αριθμ. πρωτ. Δ14/105380/4-12-2012, Δ14/106110/15-4-2013 και Δ14/106460/10-6-2013 αποφάσεις Αναπληρωτή Υπουργού ΑΝ.ΑΝ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. 
2. Τα με αριθμ. πρωτ. ΓΔΤΥ/οικ.2118/20-1-2015 και ΓΔΤΥ/οικ.2119/20-1-2015 έγγραφα της Γενικής Διεύθυνσης Τεχνικής Υποστήριξης, με τα οποία στάλθηκε για δημόσια κρίση το Σχέδιο για την Αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος. 
3. Την με αριθμ. πρωτ.ΓΔΤΥ/οικ.2579/22-6-2015 απόφαση Αν. Υπουργού Υ.ΜΕ.ΔΙ. «Συγκρότηση Επιτροπής για την επεξεργασία των σχολίων για την αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος». 
4. Τις από 9-7-2015 και 30-9-2015 επιστολές των μελών της Επιτροπής Παναγιώτη Κουφόπουλου και Παναγιώτας Μοίρα, με τις οποίες εξέφρασαν την αδυναμία τους για συμμετοχή στις εργασίες της Επιτροπής. 
5. Την με αριθμ. πρωτ. ΓΔΤΥ/οικ.2578/22-6-2015 απόφαση Αν. Υπουργού Υ.ΜΕ.ΔΙ. «Συγκρότηση Μόνιμης Επιτροπής Τεχνολογίας σκυροδέματος». 
6. Το πόρισμα της Επιτροπής για την επεξεργασία των σχολίων για την αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος. 
Και επειδή: 
1. Είναι απολύτως απαραίτητη η αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος 1997 (ΚΤΣ-97) λόγω των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα. 
2. Από την έκδοση της παρούσας δεν δημιουργείται επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό, αποφασίζουμε: 
1. Εγκρίνουμε Κανονισμό Τεχνολογίας Σκυροδέματος 2016 (ΚΤΣ-2016), ο οποίος αποτελεί αναθεώρηση του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος 1997. 
2. Ο Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος 2016 (ΚΤΣ-2016) θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά τόσο στα Δημόσια όσο και στα Ιδιωτικά Έργα. 
3. Ο Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος 2016 τίθεται σε ισχύ έξι μήνες μετά την δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 
Εξαιρούνται οι παράγραφοι: Β5.3.1.η και Β5.10 στοιχείο 22, για τις οποίες δίνεται μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών, καθώς και η παράγραφος Β5.3.1.κ για την οποία δίνεται μεταβατική περίοδος τριών (3) ετών.

A1.1.1 Ο Κανονισμός αυτός περιλαμβάνει το κυρίως Κείμενο (δεξιά στήλη), τα Σχόλια (αριστερή στήλη), καθώς και τα Παραρτήματα, τα οποία είναι πληροφοριακά ή υποχρεωτικά. 
A1.1.2 Αντικείμενο των Σχολίων είναι: 
α) Η βασική αιτιολόγηση των κανόνων και των διατάξεών του, καθώς και η παράθεση στοιχείων που συμβάλλουν στην κατανόησή τους. 
β) Η παράθεση πρακτικών εφαρμογών ή και απλοποιημένων κανόνων, που δεν έχουν ίσως γενική εφαρμογή, αλλά ισχύουν για τις συνήθεις περιπτώσεις της πράξης. 
γ) Η συσχέτιση του εκάστοτε άρθρου με άλλα άρθρα του παρόντος Κανονισμού και άλλων Κανονισμών, Προτύπων, Αποφάσεων, Εγκυκλίων κ.λπ., όπου απαιτείται. 
A1.1.3 Ο Κανονισμός αυτός δεν προφυλάσσει από χονδροειδή σφάλματα. Προτείνεται να εφαρμόζεται από πρόσωπα που διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις και εμπειρία.       

A1.2.1 Ο Κανονισμός αυτός προδιαγράφει τις ελάχιστες γενικές και ειδικές απαιτήσεις, τις οποίες πρέπει να ικανοποιεί το σκυρόδεμα και η εκτέλεση των έργων από σκυρόδεμα. 
Α1.2.2 Ο Κύριος του Εργου μπορεί, μετά από συμφωνία, να προσθέσει απαιτήσεις ή να αυξήσει την αυστηρότητα των εδώ αναγραφομένων -ιδίως όταν πρόκειται για σκυρόδεμα που προορίζεται για ειδικά έργα- δεν μπορεί όμως να αφαιρέσει απαιτήσεις ή να μειώσει την αυστηρότητα των αναγραφομένων. 
A1.2.3 Ο Κανονισμός αυτός ενσωματώνει και διατάξεις άλλων σχετικών κανονιστικών κειμένων και προτύπων μέσω παραπομπών, που βρίσκονται στις κατάλληλες θέσεις μέσα στο κείμενο. Τα πρότυπα και Κανονιστικά κείμενα αναφέρονται συγκεντρωτικά  στο Κεφάλαιο Α2.  

A1.3.1 Ο Κανονισμός αυτός αφορά στο σκυρόδεμα κανονικού βάρους, που έχει πυκνότητα έπειτα από ξήρανση σε κλίβανο από 2000 kg/m³ έως και 2600 kg/m³, όπως αυτή προσδιορίζεται με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.07. 
A1.3.2 Το σκυρόδεμα αυτό, παρασκευάζεται με συνήθη  λίθινα αδρανή, κανονικού βάρους, που έχουν πυκνότητα κόκκων - ρrd - (σε ξηρή σε φούρνο βάση)  μεγαλύτερη από 2000 kg/m³ και μικρότερη από 3000 kg/m³ όπως αυτή προσδιορίζεται, σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-6. 
A1.3.3 Δεν αποτελούν αντικείμενο του Κανονισμού αυτού: 
α) το σκυρόδεμα που παρασκευάζεται με ελαφρύτερα ή βαρύτερα αδρανή, με προσμίξεις ελαφρύτερων ή βαρύτερων αδρανών και με αδρανή που προέρχονται από τη θραύση παλιού σκυροδέματος ή με τεχνητά αδρανή 
β) το σκυρόδεμα που διαστρώνεται περιοδικά σε μικρές ποσότητες σε έργα που χαρακτηρίζονται από την Υπηρεσία ως "Μικρά Τεχνικά Εργα" και το σκυρόδεμα έργων συνολικού όγκου μέχρι δέκα (10) m3 και για  κατηγορίες C8/10 και C12/15. 
γ) τα ειδικά σκυροδέματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στο Κεφάλαιο  Β7 του παρόντος Κανονισμού, όπως π.χ. το σκυρόδεμα ογκωδών έργων (φραγμάτων κ.λπ.), το αρχιτεκτονικό σκυρόδεμα, το σκυρόδεμα οδοστρωμάτων, το ινοπλισμένο σκυρόδεμα, το σκυρόδεμα με τεχνητά, καθώς και ανακυκλωμένα αδρανή, το σκυρόδεμα για την αποθήκευση των υγρών και αερίων αποβλήτων, το σκυρόδεμα για δεξαμενές αποθήκευσης ρυπαντικών ουσιών, το εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, το κυψελωτό σκυρόδεμα, το σκυρόδεμα ανοικτής δομής, το αφροσκυρόδεμα, το πυρίμαχο σκυρόδεμα, το σκυρόδεμα υψηλής αντοχής και επιτελεστικότητας (HPC) με κατηγορία αντοχής: > C50/60) 
δ) το σκυρόδεμα προκατασκευασμένων στοιχείων. Στα προκατασκευασμένα στοιχεία περιλαμβάνεται και το φυγοκεντρικό σκυρόδεμα (centrifugally cast concrete) στύλων, σωλήνων κ.λπ. 
ε)   το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα 
στ) το σκυρόδεμα στο οποίο η μέτρηση των αδρανών υλικών ή/και του τσιμέντου ή/και των προσθέτων σε στερεή μορφή γίνεται κατ’ όγκο 
A1.3.4 Η παραγωγή και ο έλεγχος των εξαιρούμενων σκυροδεμάτων θα ρυθμίζονται στη Σύμβαση του έργου ή με ειδική συμφωνία κατασκευαστή και Κυρίου του Εργου. 
A1.3.5 Ολοι οι έλεγχοι που αναφέρονται στη συνέχεια, θα διενεργούνται σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ που προσδιορίζονται εδώ και με αυτά, που αναφέρονται στοΕΛΟΤ ΕΝ 206.   
Α1.3.6 Στην περίπτωση που σε έργο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης, ισχύουν αυτά που αναφέρονται στην παράγραφο ΠΑ1-1 στο Παράρτημα ΠΑ1. 
Α1.3.7 Στην περίπτωση επίσης που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί τυποποιημένο σκυρόδεμα, ισχύουν αυτά που αναφέρονται στην παράγραφο  ΠΑ1-2 στο Παράρτημα ΠΑ1. 

Για τη μελέτη και κατασκευή των έργων χρησιμοποιούνται οι κατηγορίες σκυροδέματος του Πίνακα Α1-1, όπου ο πρώτος αριθμός κάθε κατηγορίας ορίζει τη χαρακτηριστική αντοχή κυλίνδρου και ο δεύτερος ορίζει τη χαρακτηριστική αντοχή κύβου σε N/mm² (MΡa). 

Α2.1  ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ 
Στο παρόντα Κανονισμό γίνονται παραπομπές στα εξής Πρότυπα, Τεχνικές Προδιαγραφές και Κανονιστικά κείμενα: 

Για την εφαρμογή του Κανονισμού αυτού δίνονται οι ακόλουθοι ορισμοί: 
1. Αγοραστής (Purchaser): νομικό ή φυσικό πρόσωπο που παραγγέλλει νωπό σκυρόδεμα. 
2. Ανάμιγμα: είναι η ποσότητα σκυροδέματος που προκύπτει από μια φόρτωση, ανάμιξη και αποφόρτωση του αναμικτήρα. Η ποσότητα αυτή πρέπει να είναι μικρότερη ή το πολύ ίση με εκείνη που επιτρέπουν οι Προδιαγραφές λειτουργίας του αναμικτήρα. 
3. Αναμικτήρας: μηχάνημα μέσα στο οποίο αναμιγνύονται τα υλικά του σκυροδέματος, ώστε να παραχθεί ομοιόμορφο μίγμα. 
4. Αναμικτήρας ελεύθερης πτώσης: περιστρεφόμενος οριζόντιος η κεκλιμένος κάδος με εσωτερικά πτερύγια τα οποία ανασηκώνουν το μίγμα και το αφήνουν να πέσει δια βαρύτητας. 
5. Αναμικτήρας βίαιης ανάμιξης: ακίνητος κάδος με κατακόρυφο ή οριζόντιο άξονα οπλισμένο με πτερύγια, που περιστρέφεται περί τον εαυτό του ή και πλανητικά, ή οριζόντιος σωληνωτός κάδος με ελικοφόρο περιστρεφόμενο άξονα, που αναμιγνύοντας βίαια το μίγμα το ωθεί στην έξοδο (αναμικτήρας συνεχούς ροής).  
6. Αντλησιμότητα: είναι η ικανότητα του νωπού σκυροδέματος να μεταφέρεται μέσα από σωλήνες, ωθούμενο με κατάλληλη πίεση, χωρίς να χάνει την ομοιογένεια και την εργασιμότητα του. 
7. Απαιτούμενη αντοχή σχεδιασμού παραγωγής σκυροδέματος σε θλίψη, είναι η τιμή της μέσης αντοχής, για την οποία το σκυρόδεμα του έργου έχει μια ορισμένη πιθανότητα αποδοχής, όταν εξετάζεται με τα Κριτήρια συμμόρφωσης του Κανονισμού αυτού. Οι αναλογίες υλικών της μελέτης σύνθεσης πρέπει να εξασφαλίζουν μέση αντοχή τουλάχιστον ίση με την απαιτούμενη αντοχή σχεδιασμού παραγωγής . 
8. Απόμιξη (segregation): είναι ο διαχωρισμός των χονδρόκοκκων από τα λεπτόκκοκα συστατικά του νωπού σκυροδέματος. 
9. Αρχικές δοκιμές (αρχικοί έλεγχοι): είναι οι δοκιμές που γίνονται πριν την έναρξη της παραγωγής οποιουδήποτε τύπου σκυροδέματος. Περιλαμβάνουν την παρασκευή δοκιμαστικών αναμιγμάτων, σκοπός των οποίων είναι  να διαπιστωθεί ότι το παραγόμενο σκυρόδεμα συμμορφώνεται προς όλες τις απαιτήσεις της προδιαγραφής του σκυροδέματος. Ο αριθμός αναμιγμάτων, η διαδικασία και τα κριτήρια ελέγχου αναφέρονται στα Κεφάλαια Β5.4 και Β6.4 για το εργοστασιακό και εργοταξιακό σκυρόδεμα αντίστοιχα. 
10. Αυτοκίνητο αναδευτήρας:  αυτοκίνητο το οποίο φέρει κεκλιμένο αναδευτήρα ελεύθερης πτώσης, ο οποίος μπορεί να εκτελεί 2-6 στροφές/λεπτό ή και περισσότερες, και διατηρεί την ομοιομορφία του σκυροδέματος κατά την διάρκεια μεταφοράς. 
11. Αυτοκίνητο μεταφοράς χωρίς ανάδευση: φορτηγό αυτοκίνητο το κιβώτιό του οποίου πρέπει να είναι επενδεδυμένο με μη απορροφητικό υλικό, π.χ. λαμαρίνα, να μην επιτρέπει τη διαφυγή νερού ή κονίας, να διαθέτει θυρίδα ελεγχόμενης εκφόρτωσης και να μπορεί να καλυφθεί για την προστασία του σκυροδέματος από ξένα υλικά. 
12. Αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα: είναι  σκυρόδεμα πολύ μεγάλης ρευστότητας που αυτοσυμπυκνώνεται και αυτοεπιπεδώνεται χωρίς μηχανικά μέσα, με τη βοήθεια του ίδιου βάρους του.  
13. Διάρκεια ζωής είναι η χρονική περίοδος, κατά την οποία η επιτελεστικότητα του σκυρο-δέματος στην κατασκευή θα τηρηθεί σε ένα επίπεδο συμβατό με την εκπλήρωση των απαιτήσεων επιτελεστικότητας του δομήματος, με την προϋπόθεση ότι αυτό συντηρείται κατάλληλα. Σχετίζεται με τη διάρκεια ζωής σχεδιασμού κατά  ΕΛΟΤ ΕΝ 1990. 14. 
14. Δείγμα σκυροδέματος: μια μικρή ποσότητα σκυροδέματος που έχει ληφθεί σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.01 και είναι αντιπροσωπευτική του υπό έλεγχο φορτίου σκυροδέματος. Από κάθε δείγμα σκυροδέματος παρασκευάζονται ένα ή δύο ή τρία συμβατικά δοκίμια, όπως ορίζεται στα επιμέρους κεφάλαια αυτού του Κανονισμού, τα οποία ελέγχονται ως προς την αντοχή τους σε θλίψη.  Η συμβατική αντοχή σε θλίψη του δείγματος προκύπτει από τον μέσο όρο των συμβατικών αντοχών σε θλίψη των δοκιμίων αυτών.   Στην περίπτωση λήψης ενός δοκιμίου από το δείγμα σκυροδέματος, η συμβατική αντοχή σε θλίψη του δείγματος συμπίπτει με τη συμβατική αντοχή σε θλίψη του δοκιμίου. 
15. Δοκίμιο του έργου: είναι το δοκίμιο που έχει τις διαστάσεις του συμβατικού δοκιμίου, αλλά το οποίο παρέμεινε δίπλα στο έργο και συντηρήθηκε όπως αυτό, για τον έλεγχο της συντήρησης και της εν γένει προόδου της σκλήρυνσης.  
16. Εξάπλωση: είναι ένα μέτρο εργασιμότητας που εκφράζεται με τη μέση διάμετρο σε cm, που αποκτά μια κωνική στήλη νωπού σκυροδέματος, η οποία μορφώθηκε επάνω στην τράπεζα εξάπλωσης, έπειτα από ορισμένο αριθμό κύκλων ανύψωσης και ελεύθερης πτώσης του ενός άκρου της τράπεζας (EΛΟΤ ΕΝ 12350.05). 
17. Εξίδρωση (bleeding): είναι η ανάδυση νερού στην επιφάνεια του μόλις διαστρωμένου σκυροδέματος. 
18. Εξωτερικος έλεγχος ποιότητας σκυροδέματος: είναι ο έλεγχος που διενεργείται από τον Κύριο του Εργου ή τον επιβλέποντα, προκειμένου να αξιολογηθεί η συμμόρφωση του σκυροδέματος, που παραλαμβάνεται στο έργο με βάση αυτόν τον Κανονισμό. Γίνεται: α) σύμφωνα με τα κριτήρια συμμόρφωσης  εξωτερικού ελέγχου (ταυτοποίησης) του Κεφ. Γ1.2 εφόσον πρόκειται για εργοστασιακό σκυρόδεμα με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής, β) σύμφωνα με τα κριτήρια συμμόρφωσης εξωτερικού ελέγχου του Κεφ. Γ1.3, εφόσον πρόκειται για εργοστασιακό σκυρόδεμα χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής και γ) σύμφωνα με  τα κριτήρια συμμόρφωσης εξωτερικού ελέγχου  του Κεφ. Γ1.4, εφόσον πρόκειται για εργοταξιακό σκυρόδεμα, με δοκίμια που λαμβάνονται από τον Κύριο του Εργου ή τον επιβλέποντα σύμφωνα με το Κεφ. Γ1.1. 
19. Επιβλέπων (inspector): είναι το νομικό ή φυσικό πρόσωπο, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και τη Κατηγορία Εκτέλεσης Εργου (ΕΛΟΤ ΕΝ 13670 και ΕΛΟΤ ΕΝ 1990),  που συνεπικουρούμενο από τον εργοδηγό, παραλαμβάνει το σκυρόδεμα και ελέγχει τα χαρακτηριστικά του (πυκνότητα ή φαινόμενο βάρος, κάθιση, % περιεκτικότητα αέρα), ελέγχει και υπογράφει το δελτίο αποστολής και το Εντυπο παραλαβής του σκυροδέματος, επιβλέπει την εφαρμογή της μελέτης, την αρτιότητα των ξυλοτύπων και την εκτέλεση της σκυροδέτησης (διάστρωση, συμπύκνωση και συντήρηση) και μεριμνά για την παρασκευή, σήμανση και συντήρηση των συμβατικών δοκιμίων ή των δοκιμίων έργου, μέχρις ότου αποσταλούν στο εργαστήριο. 
20. Εργασιμότητα (workability): είναι η ιδιότη-τα του νωπού σκυροδέματος που χαρακτηρίζει την ευκολία, με την οποία αυτό μεταφέρεται, διαστρώνεται και συμπυκνώνεται και η οποία εκτιμάται έμμεσα μέσω τυποποιημένων δοκιμών, όπως είναι η δοκιμή της κάθισης. 
21. Εργοδηγός (foreman): συνεπικουρεί τον επιβλέποντα. 
22. Εργοστασιακό σκυρόδεμα (έτοιμο σκυρόδεμα): λέγεται το σκυρόδεμα που παράγεται σε σταθερές εγκαταστάσεις και παραδίδεται νωπό από κάποιο άτομο ή φορέα που δεν είναι ο κατασκευαστής (χρήστης). Στο εργοστασιακό σκυρόδεμα ο Κύριος του Εργου δια των αρμοδίων οργάνων του (Υπηρεσία, επιβλέπων μηχανικός, άλλο θεσμικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη του έργου) ή ο κατασκευαστής δεν έχει δικές του πληροφορίες για τα υλικά, τις αναλογίες σύνθεσης και τη διαδικασία παραγωγής, ελέγχει δε το έτοιμο προϊόν στη θέση παράδοσής του. 
23. Εργοταξιακό σκυρόδεμα: λέγεται το σκυρόδεμα που παράγεται σε σταθερές εγκαταστάσεις στον τόπο εκτέλεσης του έργου και  χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου, δημόσιου ή ιδιωτικού. Το εργοταξιακό σκυρόδεμα παράγεται από τον κατασκευαστή (χρήστη) του έργου ή από υπεργολάβο του.  Στο εργοταξιακό σκυρόδεμα ο Κύριος του Εργου δια των αρμοδίων οργάνων του (Υπηρεσία, επιβλέπων μηχανικός, άλλο θεσμικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη του έργου) θα ασκεί πλήρη έλεγχο σε όλα τα στάδια κατασκευής του έργου (συγκέντρωση των υλικών, έλεγχος των δελτίων ποιότητας των υλικών, εργαστηριακός έλεγχος των υλικών, επίβλεψη στο συγκρότημα παραγωγής, στη λήψη δοκιμίων, στη μεταφορά, τη διάστρωση και τη συντήρηση του σκυροδέματος, στον πιθανό επανέλεγχο της κατασκευής κ.λπ.). Η παρακολούθηση αυτή δεν απαλλάσσει τον κατασκευαστή (χρήστη) από την ευθύνη της ποιότητας των υλικών και του σκυροδέματος. 
24. Εσωτερικός έλεγχος παραγωγής (αυτοέλεγχος): είναι ο έλεγχος που διενεργείται από τον παραγωγό σκυροδέματος προκειμένου αυτός να αξιολογήσει  τη συμμόρφωση του σκυροδέματος που παράγει με βάση αυτόν τον Κανονισμό. Γίνεται σύμφωνα με τα Κεφάλαια Β5.7 και Β6.7.  
25. Κάθιση (slump): είναι ένα μέτρο εργασιμότητας που εκφράζεται με την απώλεια ύψους, σε mm, που παρουσιάζει μια κωνική στήλη νωπού σκυροδέματος, όταν ανασυρθεί η κωνική μήτρα (κώνος κάθισης) με την οποία μορφώθηκε (ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.02). 
26. Κατηγορία έκθεσης ή Κατηγορία περιβαλλοντικής έκθεσης (Exposure class): κατηγοριοποίηση σε είδος και, ακολούθως, σε δραστικότητα των περιβαλλοντικών διαβρωτικών δράσεων στις οποίες εκτίθεται ένα έργο από σκυρόδεμα κατά τη διάρκεια ζωής του. Συμπεριλαμβάνονται οι κατηγορίες έκθεσης του ΕΛΟΤ ΕΝ 206: α) ουδεμία διαβρωτική δράση και διάβρωση λόγω έκθεσης β) σε ενανθράκωση, γ) σε χλωριόντα πλην θαλασσινού νερού, δ) σε χλωριόντα από τη θάλασσα, προσβολή σε: ε) παγετό και παγοπληξία, στ) χημική προσβολή και επιπλέον ζ) η προσβολή σε τριβή και απότριψη. Στον παρόντα Κανονισμό περιλαμβάνονται οι κατηγορίες περιβαλλοντικής έκθεσης του πίνακα ΠΒ2-1 του Παραρτήματος ΠΒ2. 
27. Κεντρικός αναμικτήρας (central mixer): σταθερός αναμικτήρας βίαιης ανάμιξης εγκαταστημένος σε συγκρότημα παραγωγής σκυροδέματος.   
28. Κορεσμένο και επιφανειακά ξηρό αδρανές (saturated surface dry aggregate): αδρανές που βρίσκεται σε κορεσμένη και επιφανειακά ξηρή κατάσταση σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-6. 
29. Κυβικό μέτρο σκυροδέματος: η ποσότητα νωπού σκυροδέματος που, όταν συμπυκνωθεί σύμφωνα με τη διαδικασία που δίδεται στο ΕΛΟΤ EN 12350.06, καταλαμβάνει όγκο ενός κυβικού μέτρου. 
30. Κύριος του Έργου: είναι ο ιδιοκτήτης του έργου, νομικό ή φυσικό πρόσωπο.  
31. Λόγος Νερό/Τσιμέντο: ο λόγος, κατά μάζα,  της περιεκτικότητας σε ενεργό νερό και της περιεκτικότητας σε τσιμέντο, στο νωπό σκυρόδεμα. 
32. Μέγιστος κόκκος αδρανούς D: είναι η μέγιστη ονομαστική διάσταση κόκκου που καθορίζεται από το μεγαλύτερο άνοιγμα (D) κοσκίνου  τετραγωνικής οπής για το οποίο το ποσοστό των συγκρατούμενων κόκκων (υπερδιάστατο ποσοστό) κλάσματος αδρανών d/D είναι σύμφωνο με τον Πίνακα ΠΒ1-1 του παρόντος ΚΤΣ. 
33. Μέγιστος κόκκος σκυροδέματος Dmax: είναι ο μέγιστος κόκκος του πλέον χονδρόκοκκου κλάσματος των αδρανών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του εκάστοτε τύπου  σκυροδέματος.  
34. Μελέτη σύνθεσης (mix design):. εργαστηριακή μελέτη που προσδιορίζει τις ποσότητες του νερού, των επί μέρους αδρανών, των προσθέτων και την ποσότητα και τον τύπο του τσιμέντου, για την παραγωγή ενός κυβικού μέτρου συμπυκνωμένου σκυροδέματος με τις προδιαγραφόμενες ιδιότητες τόσο στη νωπή κατάσταση (εργασιμότητα/συνεκτικότητα, φαινόμενο βάρος) όσο και στη σκληρυμένη (απαιτουμένη αντοχή σχεδιασμού ανθεκτικότητα). και 
35. Μελετητής (designer): είναι το νομικό ή φυσικό πρόσωπο που συντάσσει τη μελέτη του έργου. 
36. Μέση αντοχή σκυροδέματος σε θλίψη, : είναι ο μέσος όρος θλιπτικής αντοχής όλων των συμβατικών δοκιμίων που θα μπορούσαν να παρασκευασθούν από έναν πληθυσμό (ορισμός 47) σκυροδέματος. 
37. Μητρώο έργου / Φάκελος ποιότητας έργου  (execution record documentation): είναι το σύνολο των εγγράφων (περιλαμβανομένων, όχι αποκλειστικά των: ημερολόγιο έργου, έντυπα παραλαβής σκυροδέματος, αποτελέσματα των εργαστηριακών ελέγχων, σχέδια λεπτομερειών, ενημερωμένα σχέδια ‘’όπως κατεσκευάσθη’’, εκθέσεις επιθεώρησης, εγκεκριμένες αλλαγές) που τεκμηριώνουν τις διαδικασίες και συνθήκες εκτέλεσης και τις τυχόν αλλαγές που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του έργου από σκυρόδεμα, όπως καθορίζεται και στο πρότυπο ΕΝ 13670. Ο φάκελος ποιότητας έργου καθορίζεται από την Τενική Συγγραφή Υποχρεώσεων, συντάσσεται και ενημερώνεται από τον κατασκευαστή στη φάση της κατασκευής, και τηρείται και ενημερώνεται με ευθύνη του Κυρίου του Εργου κατά τη λειτουργίας τους.  
38. Μονάδα ή Συγκρότημα παραγωγής σκυροδέματος: χώρος παραγωγής σκυροδέματος εντός ή εκτός του εργοταξίου που περιλαμβάνει εγκαταστάσεις και εξοπλισμό σύμφωνα με το Κεφ. Β6 ή Β5 αντίστοιχα. 
39. Ξηρό αδρανές (dry aggregate):  αδρανές που βρίσκεται σε ξηρή κατάσταση σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-6 (Ξήρανση σε φούρνο στους 110±5 °C ). 
40. Ξυλότυπος: είναι η προσωρινή ή η μόνιμη κατασκευή, μέσα στην οποία χυτεύεται το νωπό σκυρόδεμα, και η οποία το μορφώνει στις απαιτούμενες διαστάσεις και, ενδεχομένως, τελειωμένες επιφάνειες εν επαφή με αυτό, ενώ συγχρόνως το προστατεύει και το υποστηρίζει μέχρις ότου αυτό είναι σε θέση να φέρει το βάρος του. Στον ξυλότυπο περιλαμβάνονται: το υλικό μόρφωσης της τελειωμένης επιφάνειας του σκυροδέματος εν επαφή με τον ξυλότυπο καθώς και τα φέροντα στοιχεία που στηρίζουν το υλικό αυτό. Όπου μέσα στο κείμενο του παρόντος χρειάζεται να γίνει διάκριση μεταξύ των μεταλλικών ή των πλαστικών ξυλοτύπων θα χρησιμοποιούνται οι όροι "μεταλλότυπος" και "πλαστικότυπος". 
41. Παιπάλη (fines): το μέρος του αδρανούς που περνάει από το κόσκινο 0,063mm. Προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933-1. 
42. Παραγωγός (Producer): νομικό ή φυσικό πρόσωπο  που παράγει νωπό σκυρόδεμα.  
43. Παρτίδα: είναι η ποσότητα του σκυροδέματος που αξιολογείται από τα δοκίμια μιας δειγματοληψίας. Η ποσότητα αυτή πρέπει να έχει παρασκευασθεί με τα ίδια υλικά, τις ίδιες αναλογίες και τα ίδια μηχανικά μέσα. 
44. Περιβαλλοντικές δράσεις: είναι οι χημικές και φυσικές δράσεις, στις οποίες είναι εκτεθειμένο το σκυρόδεμα και επιφέρουν συνέπειες στο σκυρόδεμα ή στον οπλισμό ή στα ενσωματατωμένα μέταλλα και οι οποίες δεν θεωρούνται φορτίσεις στον δομοστατικό σχεδιασμό. 
45. Περιεκτικότητα σε ενεργό νερό (effective water content): η διαφορά μεταξύ του συνολικού νερού που υπάρχει στο νωπό σκυρόδεμα και του νερού που απορροφάται από τα αδρανή έως την  κορεσμένη και επιφανειακά ξηρή κατάσταση.                    
46. Πλαστικότητα: είναι η ιδιότητα του νωπού σκυροδέματος να παραμορφώνεται χωρίς να θραύεται. 
47. Πληθυσμός: είναι το σύνολο του σκυροδέματος που παράγεται με τα ίδια υλικά, τις ίδιες αναλογίες και τα ίδια μηχανικά μέσα και του οποίου δεχόμαστε ότι η αντοχή όλων των δοκιμίων, που μπορεί να μορφωθούν από αυτόν έχει κανονική κατανομή. 
48. Πρόγραμμα σκυροδέτησης: είναι το σύνολο των εργασιών και απαιτήσεων που αφορούν τη σκυροδέτηση του έργου. Συντάσσεται από το χρήστη και υποβάλλεται πριν από την έναρξη των εργασιών σκυροδέτησης για έγκριση από τον Κύριο του Εργου. Περιλαμβάνεται στα Συμβατικά τεύχη. 
49. Πρόγραμμα εκτέλεσης του έργου (Execution specification): είναι το σύνολο των πληροφοριών και απαιτήσεων που σχετίζονται με όλες τις ενέργειες που περιλαμβάνονται για τη φυσική περάτωση του έργου, την επίβλεψη αυτής και την τεκμηρίωση μετά το πέρας αυτής, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, μελετών ανέγερσης και υποστήριξης, μελετών των ξυλοτύπων, μελετών εφαρμογής, χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης, σχεδίων, ‘‘σχεδίων όπως κατασκευάσθηκε’’, σχεδίων αποτύπωσης δικτύων, προδιαγραφών των υλικών και εργασιών, αδειών, μέτρων προστασίας έργου και προσωπικού, μέτρων υγείας και ασφάλειας καθώς και λοιπών τεχνικών εγγράφων, που απαιτούνται για την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου συνολικά ή σε τμήματα. Συντάσσεται από τον μελετητή και περιλαμβάνεται στα Συμβατικά τεύχη. 
50. Προδιαγραφή (specification): το τελικό σύνολο των τεχνικών απαιτήσεων τεκμηρίωσης που δίνονται στον παραγωγό σε ότι αφορά στις ιδιότητες του σκυροδέματος και στα χαρακτηριστικά του στη νωπή και σκληρυμένη κατάσταση (σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών) ή στη σύνθεση (σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης). Αποτελεί μέρος των συμβατικών τευχών και πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στην παραγγελία του προϊόντος. Συντάσσεται από τον προδιαγράφοντα. 
51. Προδιαγράφων (specifier): το νομικό ή φυσικό πρόσωπο ή Υπηρεσία στην αλυσίδα παραγωγής του έργου από σκυρόδεμα, που προδιαγράφει τις απαιτήσεις του προϊόντος σκυρόδεμα και συντάσσει την προδιαγραφή των ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών του στη νωπή και σκληρυμένη κατάσταση. Μπορεί να είναι και ο μελετητής του έργου. 
52. Πρόσθετα σκυροδέματος ή Χημικά πρόσθετα (admixtures): είναι χημικά υλικά που προστίθενται στο νωπό μίγμα, σε μικρές ποσότητες, για να προσδώσουν σε αυτό ορισμένες ιδιότητες, ή για να βελτιώσουν άλλες.  
53. Πρόσμικτο σκυροδέματος (additions): λεπτό καταμερισμένο στερεό υλικό που χρησιμοποιείται στο σκυρόδεμα προκειμένου να βελτιωθούν ορισμένες ιδιότητες ή να επιτευχθούν συγκεκριμένες ιδιότητες. Διακρίνονται στα: α) σχεδόν αδρανή πρόσμικτα (τύπου Ι) και β) ποζολανικά πρόσμικτα ή πρόσμικτα με λανθάνουσες υδραυλικές ιδιότητες (τύπου ΙΙ).  (Σημείωση: Ορισμένα πρόσμικτα διατίθενται και σε μορφή αιωρήματος) 
54. Πυκνότητα νωπού σκυροδέματος (density of fresh concrete): η μάζα του νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος που περιλαμβάνει όλα τα υλικά και τον περικλειόμενο αέρα (εγκλωβισμένο ή σκόπιμα εισηγμένο αέρα), ανά μονάδα όγκου, σε kg/m3. (Συχνά αναφέρεται και σαν Φαινόμενο βάρος νωπού σκυροδέματος (unit weight) kp/m3). 
55. Σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών (designed concrete): το σκυρόδεμα του οποίου οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά προδιαγράφονται από τον προδιαγράφοντα και ο παραγωγός, διενεργώντας μελέτη σύνθεσης με υλικά σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του Κανονισμού, παραδίδει σκυρόδεμα που ικανοποιεί τις προδιαγραφόμενες απαιτήσεις και τα χαρακτηριστικά.  
56. Σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης (prescribed concrete): το σκυρόδεμα του οποίου τπροδιαγράφεται από τον προδιαγράφοντα η σύνθεση και τα υλικά, με τα οποία ο παραγωγός θα το παράγει.  
57. Σκυρόδεμα με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής: σκυρόδεμα παραγόμενο μετά από αξιολόγηση, επιτήρηση και πιστοποίηση του ελέγχου παραγωγής μέσω αυτόελέγχου του παραγωγού και με εξωτερική δειγματοληψία και ελέγχους από Διαπιστευμένους Φορείς ελέγχου και πιστοποίησης, σύμφωνα με το Παράρτημα ΠΒ5.  
58. Σκυρόδεμα χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής: σκυρόδεμα που δεν παράγεται σύμφωνα με τις διαδικασίες αξιολόγησης, ελέγχου και επιτήρησης που καθορίζονται στον παρόντα Κανονισμό για το σκυρόδεμα με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής. 
59. Συμβατικό δοκίμιο: είναι το δοκίμιο που έχει τις διαστάσεις και τη μορφή που προβλέπονται στον Κανονισμό αυτό και του οποίου η παρασκευή και η συντήρηση γίνεται σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.02 από δείγμα σκυροδέματος, που λήφθηκε σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.01 και ο έλεγχος σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.03. Η αντοχή αυτού του δοκιμίου στις 28 ημέρες ορίζεται ως συμβατική αντοχή σε θλίψη δοκιμίου ή αντοχή συμβατικού δοκιμίου σε θλίψη, ή συμβατική θλιπτική αντοχή δοκιμίου.  
60. Συμβατική μέση αντοχή σε θλίψη (n) δειγμάτων, : είναι ο μέσος όρος των αντοχών σε θλίψη ορισμένου αριθμού (n) δειγμάτων, τα οποία ελέγχονται σε ηλικία 28 ημερών (π.χ. είναι ο μέσος όρος αντοχών σε θλίψη, 28 ημερών τριών (3) δειγμάτων). 
61. Συνεκτικότητα (consistence): είναι η σχετική ικανότητα του σκυροδέματος να ανθίσταται σε παραμόρφωση και σε απόμιξη, που έμμεσα σχετίζεται με την εργασιμότητα του σκυροδέματος και μετράται με δοκιμές όπως: κάθιση, Vebe, συμπικνωσιμότητα, εξάπλωση.   
62. Τυποποιημένο σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης (standardized prescribed concrete): προδιαγραφόμενο σκυρόδεμα, του οποίου η σύνθεση καθορίζεται από ένα εν ισχύι Εθνικό πρότυπο. 
63. Τύπος σκυροδέματος: περιλαμβάνει όλα τα προδιαγραφόμενα χαρακτηριστικά και ιδιότητες του σκυροδέματος στη νωπή και σκληρυμένη φάση, συγκεκριμένα: κατηγορία αντοχής, μέγιστο κόκκο σκυροδέματος, κατηγορία έκθεσης, κατηγορία περιεκτικότητας σε χλωριόντα, κατηγορία (ή εύρος κατηγορίας) κάθισης. 
64. Υφυγρο σκυρόδεμα: είναι το σκυρόδεμα με κάθιση 10 mm. 
65. Φορτίο: είναι η ποσότητα σκυροδέματος που  μεταφέρεται με αυτοκίνητο και περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα αναμίγματα. 
66. Χαρακτηριστική αντοχή σκυροδέματος σε θλίψη, : θεωρείται εκείνη η τιμή αντοχής κάτω της οποίας υπάρχει 5% πιθανότητα να βρεθεί η τιμή αντοχής ενός τυχαίου δοκιμίου του πληθυσμού. 
67. Χρήστης ή Εργολάβος ή Κατασκευαστής (User): νομικό ή φυσικό πρόσωπο  που χρησιμοποιεί νωπό σκυρόδεμα κατά την εκτέλεση ενός έργου ή ενός τμήματος αυτού του έργου και είναι υπεύθυνος για τη διάστρωση, συμπύκνωση και συντήρηση του σκυροδέματος του έργου      

Στον Κανονισμό αυτό χρησιμοποιούνται τα κάτωθι σύμβολα: 

Β1.1  Γενικά 
Β1.1.1 Το σκυρόδεμα παρασκευάζεται με την ανάμιξη τσιμέντου, φυσικών αδρανών υλικών (θραυστών ή συλλεκτών) και νερού, με  ή χωρίς  την ενσωμάτωση πρόσθετων.
Β1.1.2   Τα υλικά του σκυροδέματος  δηλαδή το τσιμέντο, τα αδρανή, το νερό και τα πρόσθετα πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις ποιότητας που προδιαγράφονται στις επόμενες παραγράφους. 
Β1.2  Τσιμέντο 
Β1.2.1 Το τσιμέντο πρέπει να συμφωνεί με τις απαιτήσεις του προτύπου  ΕΛΟΤ ΕΝ 197-1 και να φέρει τη σήμανση CE σύμφωνα με το πρότυπο αυτό και τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011 και να παρέχεται η δήλωση επιδόσεων, στη ελληνική γλώσσα, με τα εκάστοτε ισχύοντα τεχνικά χαρακτηριστικά του τσιμέντου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011 και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 574/2014, καθώς και να παρέχεται το έντυπο δεδομένων ασφαλείας (material data sheet). 
Β1.2.2  Όπου στον παρόντα Κανονισμό αναφέρεται  «τύπος  τσιμέντου» εννοούνται τα «προϊόντα τσιμέντου» Πίνακα 1 και του Πίνακα 2  του ΕΛΟΤ ΕΝ 197-1. 
Β1.3  Αδρανή υλικά 
Β1.3.1  Γενικά   
Β1.3.1.1 Τα αδρανή υλικά που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος είναι φυσικά αδρανή και διακρίνονται σε  συλλεκτά  και  θραυστά. 
Β1.3.1.2  Τα συλλεκτά προέρχονται από φυσικές αποθέσεις ποταμών, θαλασσών, ορυχείων και  χρησιμοποιούνται χωρίς θραύση (αλλά μετά από διαλογή ή/και κοσκίνισμα και πλύσιμο όπου απαιτείται). Τα θραυστά προέρχονται από τη θραύση πετρωμάτων ή από τη θραύση συλλεκτών αδρανών.  
Β1.3.1.3 Tα αδρανή υλικά πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620 και να φέρουν τη σήμανση CE σύμφωνα με το πρότυπο αυτό και τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011. Η αξιολόγηση και επαλήθευση της σταθερότητας της επίδοσης των αδρανών υλικών διενεργείται σύμφωνα με το σύστημα 2+. 
Β1.3.1.4  Ειδικότερα, πρέπει να ικανοποιούνται οι ακόλουθες απαιτήσεις:  
Β1.3.2  Γεωμετρικές απαιτήσεις 
Ο χαρακτηρισμός αδρανούς (κλάσματος αδρανών) γίνεται με βάση το μικρότερο (d) και το μεγαλύτερο (D) άνοιγμα κοσκίνου τετραγωνικής οπής. Το ποσοστό κόκκων που συγκρατούνται στο ανώτερο κόσκινο (D) (υπερδιάστατο ποσοστό) και το ποσοστό που διέρχονται από το κατώτερο κόσκινο (d) (υποδιάστατο ποσοστό) πρέπει να είναι σύμφωνα με τον Πίνακα ΠΒ1-1 του παρόντος ΚΤΣ. Επίσης, για τον χαρακτηρισμό d/D πρέπει να ισχύει D/d ≥1,4 Η κοκκομετρική διαβάθμιση των αδρανών θα προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933.01.  
Ο Πίνακας Β1-1 προέρχεται από τον Πίνακα 2 του ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. 
Β1.3.2  Γεωμετρικές απαιτήσεις 
Β1.3.2.1 Τα  αδρανή  που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος περιγράφονται με το χαρακτηρισμό d/D, που σχετίζεται με το μέγεθος των κόκκων τους και τον συμβολισμό  Gc ή GF  που δηλώνει  την κατηγορία κοκκομετρικής διαβάθμισης, για τα χονδρόκοκκα υλικά ή την άμμο  αντίστοιχα.  
Β1.3.2.2 Για το  χαρακτηρισμό του μεγέθους των διαφόρων κλασμάτων αδρανών υλικών συνιστάται να χρησιμοποιούνται κόσκινα από τη βασική σειρά και την σειρά 1 του Πίνακα  ΠΒ1-1 του Παραρτήματος ΠΒ1. 
Β1.3.2.3 Η κοκκομετρική διαβάθμιση των αδρανών πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις των παραγράφων 4.3.2 και 4.3.3  του  προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620, για τα χονδρόκοκκα αδρανή και τα λεπτόκοκκα αδρανή αντιστοίχως. Οι γενικές απαιτήσεις της κοκκομετρικής διαβάθμισης των αδρανών δίνονται στον Πίνακα  Β1-1. 

H παιπάλη προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933-1.  Τα μέγιστα επιτρεπόμενα ποσοστά παιπάλης προέρχονται από  τον Πίνακα 11 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620.  Το ισοδύναμο άμμου  προσδιορίζεται σύμφωνα με το  πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933-8 και το μπλε του μεθυλενίου   σύμφωνα  με το πρότυπο  ΕΛΟΤ ΕΝ 933-9. 
Β1.3.2.4 Ως παιπάλη (fines), ορίζεται το μέρος του αδρανούς  που περνάει από το κόσκινο 0,063mm.  Η παιπάλη των χονδρόκοκκων  αδρανών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1,5% του ξηρού βάρους τους. Η παιπάλη του θραυστού λεπτόκοκκου αδρανούς (άμμου) δεν πρέπει να υπερβαίνει το 16% του ξηρού βάρους του. Η παιπάλη του συλλεκτού λεπτόκοκκου αδρανούς (άμμου) δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ξηρού βάρους του. 
Β1.3.2.5 Η  ποιότητα της παιπάλης στην άμμο θα αξιολογείται με τις  δοκιμές ισοδυνάμου άμμου και μπλε του μεθυλενίου. α) Το ισοδύναμο άμμου (SE) στο κλάσμα 0/4 mm της  άμμου πρέπει να είναι :  SE4≥60 όταν πρόκειται για θραυστή άμμο,  SE4>70 όταν πρόκειται για συλλεκτή άμμο και β) Το μπλε του μεθυλενίου (ΜΒ) στο κλάσμα 0/2 mm της άμμου (είτε πρόκειται για θραυστή είτε για συλλεκτή) πρέπει να είναι  ΜΒ ≤ 1,0 g/kg.  γ) Oταν το ισοδύναμο άμμου (SE) στο κλάσμα 0/4 mm της  θραυστής άμμου είναι SE4>70, τότε δεν είναι απαραίτητη η δοκιμή μπλε του μεθυλενίου. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται για την περίπτωση της θραυστής άμμου που προέρχεται από θραύση συλλεκτών αδρανών. δ) Oταν το μπλε του μεθυλενίου (ΜΒ) στο κλάσμα 0/2 mm της άμμου (είτε πρόκειται για θραυστή είτε για συλλεκτή) είναι ΜΒ ≤ 0,80 g/kg, τότε δεν είναι απαραίτητη η δοκιμή του ισοδύναμου άμμου. 
Β1.3.2.6  Aν  χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικές θραυστές άμμοι, η απαίτηση της παραγράφου Β1.3.2.4 ισχύει για το μίγμα αυτών.  Αν χρησιμοποιείται μίγμα θραυστής και συλλεκτής άμμου, η απαίτηση της παραγράφου Β1.3.2.4 για τη συλλεκτή άμμο εξακολουθεί να ισχύει. Ο δείκτης πλακοειδούς προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933-3. Η % μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή για το δείκτη πλακοειδούς προέρχεται από  τον Πίνακα 8 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. Η περιεκτικότητα των αδρανών σε κελύφη προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 933.07.  Η % μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή για την περιεκτικότητα σε κελύφη προέρχεται από  τον Πίνακα 10 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. Ο προσδιορισμός της πυκνότητας και της υδαταπορροφητικότητας των αδρανών γίνεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-6. Ο συντελεστής Los Angeles προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-02. Η % μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή για το συντελεστή LA προέρχεται από  τον Πίνακα 12 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620 και αντιστοιχεί στην κατηγορία LA40. Η δοκιμή ανθεκτικότητα των αδρανών σε παγετό είναι γνωστή και ως ανθεκτικότητα σε αποσάθρωση («υγεία» αδρανών). Η % μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή για την τιμή θειικού μαγνησίου ΜS προέρχεται από τον Πίνακα 19 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. 
Β1.3.2.7 Το σχήμα των χονδρόκοκκων αδρανών θα χαρακτηρίζεται από τον δείκτη πλακοειδούς. O δείκτης πλακοειδούς (FI) δεν πρέπει να υπερβαίνει το 35. 
Β1.3.2.8  Οταν τα χονδρόκοκκα αδρανή υλικά περιέχουν κελύφη, όπως στην περίπτωση που τα αδρανή είναι θαλάσσιας προέλευσης, τότε θα προσδιορίζεται η περιεκτικότητά τους σε κελύφη (SC), η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10%. 
Β1.3.3  Φυσικές απαιτήσεις 
Β1.3.3.1 Η πυκνότητα (ρa, ρrd, ρssd) και η υδαταπορροφητικότητα (WA24 ) των αδρανών θα δηλώνονται από τον παραγωγό αδρανών υλικών.  Η πυκνότητα σε ξηρή βάση (ρrd) των αδρανών υλικών που χρησιμοποιούνται βάσει αυτού του Κανονισμού πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 2.000 kg/m3 και μικρότερη από 3.000kg/m3.  
Β1.3.3.2 H ανθεκτικότητα σε θρυμματισμό του χονδρόκοκκου αδρανούς θα χαρακτηρίζεται από τον συντελεστή Los Angeles. O συντελεστής Los Angeles (LA) πρέπει να είναι μικρότερος ή ίσος του 40. Ειδικότερα για τις κατηγορίες έκθεσης ΧΜ1, ΧΜ2, ΧΜ3 ο συντελεστής LA πρέπει να είναι μικρότερος ή ίσος του 22 (Πίνακας ΠΒ2-7). 
Β1.3.3.3 α) Σε περιπτώσεις έκθεσης του σκυροδέματος σε συνθήκες παγετού, με ή χωρίς αντιπαγωτικά άλατα (κατηγορίες ΧF1, XF2, XF3, XF4 του Πίνακα  ΠΒ2-1 και της παραγράφου Β7.8), η ανθεκτικότητα των αδρανών σε παγετό θα προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1367.02 (με χρήση θειικού μαγνησίου).  Η απώλεια βάρους του υλικού, σύμφωνα με τη δοκιμή θειϊκού μαγνησίου, η οποία εκφράζεται ως τιμή θειϊκού μαγνησίου (MS) δεν πρέπει να υπερβαίνει:   
Όπως προαναφέρθηκε στην παρ.Β1.3.3.1, ο προσδιορισμός της υδαταπορροφητικότητας των αδρανών γίνεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-6. 
- το 25% για την κατηγορία XF1 
- το 18% για τις κατηγορίες XF2, XF3, XF4 
β) Οταν η υδαταπορροφητικότητα του χονδρόκοκκου αδρανούς υλικού δεν είναι μεγαλύτερη από 1% τότε το αδρανές μπορεί να θεωρηθεί  ανθεκτικό στην προσβολή από παγετό και δεν απαιτείται  περαιτέρω έλεγχος σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1367.02.  Η ορυκτολογική σύσταση των αδρανών υλικών θα προσδιορίζεται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 932.03.  Πρέπει να αποφεύγονται ορυκτολογικά συστατικά που μπορεί να προκαλέσουν αντίδραση με τα αλκάλια του τσιμέντου, και στη συνέχεια διόγκωση και ρηγμάτωση του σκυροδέματος,  όπως: 1. Οπάλιος, χαλκηδονίτης, τριδυμίτης, χριστοβαλίτης, κρυπτοκρυσταλλικοί και μικροκρυσταλλικοί χαλαζίες, ρυόλιθοι, ανδεσίτες ή δακίτες, λόγω του περιεχομένου σε αυτά άμορφου πυριτίου (αλκαλοπυριτική αντίδραση) (παράγραφος 6 Παραρτήματος ΠΒ1-1) 2. Δολομίτης (αλκαλοανθρακική αντίδραση) (παράγρ. 7 Παραρτήματος ΠΒ1-1) Ο έλεγχος για δυνητική αλκαλοπυριτική αντίδραση των αδρανών γίνεται σύμφωνα με το πρότυπο ASTM C289 (χημική μέθοδος). Ο έλεγχος με πρισματικά δοκίμια κονιάματος γίνεται σύμφωνα με το πρότυπο ASTM C227. Ο έλεγχος για δυνητική αλκαλοανθρακική αντίδραση των αδρανών γίνεται σύμφωνα με το πρότυπο ASTM C1105. 
Β1.3.3.4 Η ορυκτολογική σύσταση των αδρανών υλικών θα προσδιορίζεται με τη μέθοδο της πετρογραφικής εξέτασης. 
Β1.3.3.5 Σε περιπτώσεις νέων πηγών αδρανών ή  σε περιπτώσεις αμφιβολιών για την βλαπτικότητα πετρωμάτων, τα οποία περιέχουν τα ορυκτολογικά συστατικά που προαναφέρθηκαν, τα αδρανή πρέπει να ελέγχονται με κάποια από τις παρακάτω μεθόδους: 
α) Γίνεται έλεγχος για δυνητική αλκαλοπυριτική αντίδραση. Σε περίπτωση που από το αποτέλεσμα της μεθόδου αυτής το αδρανές είναι δυνητικά βλαπτικό ή βλαπτικό, γίνεται νέος έλεγχος με πρισματικά δοκίμια κονιάματος. Το αδρανές θεωρείται βλαπτικό όταν η  διόγκωση είναι μεγαλύτερη από 0,05% στους 3 μήνες ή  0,10% στους έξι μήνες.  
β) Γίνεται  έλεγχος  για δυνητική αλκαλοανθρακική αντίδραση των αδρανών. Το αδρανές θεωρείται δυνητικά βλαπτικό, όταν η μέση διόγκωση έξι δοκιμίων σκυροδέματος είναι μεγαλύτερη ή ίση από 0,015% στους 3 μήνες, 0,025% στους 6 μήνες ή 0,030% στο ένα (1) έτος. Σε περιπτώσεις πετρωμάτων που περιέχουν τα παραπάνω ορυκτολογικά συστατικά, τα αδρανή δύναται να μην ελεχθούν σύμφωνα με τα ανωτέρω εφόσον υπάρχει τεκμηριωμένη πολυετής εμπειρία. 
Β1.3.4  Χημικές απαιτήσεις 
Β1.3.4.1 Η περιεκτικότητα των αδρανών υλικών σε χλωριόντα θα δηλώνεται από τον παραγωγό αδρανών υλικών. Συλλεκτά αδρανή από θάλασσα που δεν έχουν πλυθεί, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παρασκευή  οπλισμένου σκυροδέματος, αν η περιεκτικότητά τους σε χλωριόντα δεν υπερβαίνει το 0,04% κατά βάρος και με την προϋπόθεση ότι η περιεκτικότητα των χλωριόντων στο παραγόμενο με αυτά σκυρόδεμα δεν υπερβαίνει τη μέγιστη τιμή για την κατηγορία περιεκτικότητας  σε χλωριόντα, που καθορίζεται στην προδιαγραφή του σκυροδέματος (Πίνακας Β2-2 του παρόντος Κανονισμού). Σε προεντεταμένο σκυρόδεμα απαγορεύεται η χρησιμοποίηση συλλεκτών αδρανών από θάλασσα που δεν έχουν πλυθεί. H % μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή για την περιεκτικότητα των αδρανών υλικών σε θειϊκά διαλυτά σε οξέα προέρχεται από  τον Πίνακα  21 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. Σύμφωνα με την παράγραφο 6.3.2 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. Οι χημικοί προσδιορισμοί που προαναφέρθηκαν γίνονται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1744-1, όπως φαίνεται συγκεντρωτικά στον Πίνακα ΣΒ1-1. 
Β1.3.4.2 Η περιεκτικότητα των αδρανών υλικών σε θειϊκά διαλυτά σε οξέα (AS) εκφράζεται ως SO3 % και δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,8% . 
Β1.3.4.3 Η περιεκτικότητα σε ολικό  θείο (S)  δεν  πρέπει να υπερβαίνει το 1,0 %. 
Β1.3.4.4 α) Η περιεκτικότητα των αδρανών σε τεμαχίδια ελαφρών οργανικών προσμίξεων, (όπως είναι γαιάνθρακες ή/και λιγνίτες) δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσοστό 0,5% κατά βάρος για την άμμο ή το 0,1%  κατά βάρος για τα χονδρόκοκκα αδρανή. 
β)  Όταν υπάρχει ιδιαίτερη απαίτηση για την εμφάνιση της επιφάνειας του σκυροδέματος, τα ποσοστά αυτά δεν  πρέπει να υπερβαίνουν το 0,25% για την άμμο ή το  0,05% για τα χονδρόκοκκα αδρανή. 
Β1.3.4.5 Τα αδρανή δεν πρέπει να περιέχουν οργανικές ή άλλες προσμίξεις σε ποσοστό που να παρεμποδίζεται  η πήξη και η σκλήρυνση του σκυροδέματος. Η παρουσία οργανικών προσμίξεων ελέγχεται με τη χρωματομετρική δοκιμή, σύμφωνα με την παράγραφο 15.1 του ΕΛΟΤ ΕΝ 1744-1 και σε περίπτωση που από τη δοκιμή αυτή προκύψει ένδειξη για υψηλό ποσοστό οργανικών, γίνεται περαιτέρω έλεγχος με άλλη χρωματομετρική δοκιμή σύμφωνα με  την παράγραφο 15.2 του ΕΛΟΤ ΕΝ 1744-1.  Εάν προκύψει ξανά ένδειξη για υψηλό ποσοστό οργανικών, τότε η καταλληλότητα του αδρανούς ελέγχεται τελικά μέσω της δοκιμής της παραγράφου 15.3 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 1744-1, όπου δεν πρέπει να αυξάνεται ο χρόνος πήξης των δοκιμίων κονιάματος περισσότερο από 120 λεπτά, ούτε να μειώνεται η αντοχή σε θλίψη στις 28 ημέρες των δοκιμίων κονιάματος περισσότερο από 20%. 
Β1.3.4.6  Εάν υπάρχει υποψία ότι στα αδρανή περιέχονται προσμίξεις σακχάρων ή σακχαρωδών υλικών, τότε πρέπει να γίνεται απ’ ευθείας ο έλεγχος αυτών. Ο έλεγχος για την παρουσία προσμίξεων σακχάρων ή σακχαρωδών υλικών θα γίνεται σύμφωνα με την παράγραφο 15.3 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 1744-1 και ισχύουν οι απαιτήσεις της προηγούμενης παραγράφου Β1.3.4.5. 

Β1.3.5  Πρόσθετες απαιτήσεις αδρανών υλικών για  τη  σύνθεση σκυροδέματος  
Β1.3.5.1 α) Για παραγωγή σκυροδέματος κατηγορίας C20/25 και μεγαλύτερης και για μέγιστο κόκκο Dmax > 16mm, θα χρησιμοποιούνται αδρανή σε τρία (3) τουλάχιστον κλάσματα. β) Για μικρότερες κατηγορίες σκυροδέματος και Dmax > 16mm καθώς και για Dmax ≤ 16mm ανεξάρτητα από την  κατηγορία σκυροδέματος, θα χρησιμοποιούνται αδρανή σε δύο (2) τουλάχιστον κλάσματα. 
Β1.3.5.2 Η σύνθεση των αδρανών χαρακτηρίζεται από την κοκκομετρική διαβάθμιση του μίγματος αδρανών. Στα Διαγράμματα ΠΒ1-1, ΠΒ1-2, ΠΒ1-3, ΠΒ1-4 και τους Πίνακες ΠΒ1-2, ΠΒ1-3, ΠΒ1-4, ΠΒ1-5 του Παραρτήματος ΠΒ1 δίνονται τα όρια μεταξύ των οποίων  συνιστάται να βρίσκεται η κοκκομετρική διαβάθμιση του μίγματος των αδρανών, για αδρανή μέγιστου κόκκου Dmax 63mm, 31,5mm, 16mm και 8mm αντιστοίχως.  
Β1.3.6  Παραλαβή των αδρανών 
Β1.3.6.1 Κάθε φορτίο αδρανών λατομείου πρέπει να συνοδεύεται από το δελτίο αποστολής του λατομείου. Τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, το φορτίο πρέπει να συνοδεύεται και από την κοκκομετρική διαβάθμισή του κλάσματος. Επίσης κάθε φορτίο πρέπει να φέρει τη σήμανση CE στη συσκευασία του ή στα εμπορικά συνοδευτικά έγγραφα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011. 
Β1.3.6.2 Σε κάθε παραλαβή φορτίου αδρανών θα γίνεται έλεγχος του δελτίου αποστολής του λατομείου και οπτικός έλεγχος του φορτίου πριν την εκφόρτωση.  
Β1.3.6.3 Για κάθε κλάσμα αδρανών θα υπάρχει δεδηλωμένη  κοκκομετρική διαβάθμιση από τον παραγωγό τους. Οι ανοχές αυτής της κοκκομετρικής διαβάθμισης για μεν τα χονδρόκοκκα αδρανή δεν θα υπερβαίνουν τις ανοχές του Παραρτήματος Α του ΕΛΟΤ ΕΝ 12620, για δε τα λεπτόκοκκα αδρανή δεν θα υπερβαίνουν τις ανοχές του Παραρτήματος Γ του Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 12620. Oι ανωτέρω ανοχές επιτρέπονται με την προϋπόθεση ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των παραγράφων Β1.3.2.3 και Β1.3.2.4 του παρόντος Κανονισμού. 
Β1.3.6.4 Ο αγοραστής έχει το δικαίωμα να μη δεχθεί το φορτίο αδρανούς, του οποίου η διαβάθμιση με τις ανοχές της παραγράφου Β1.3.6.3  ή / και τα άλλα χαρακτηριστικά του, όπως φαίνεται στο δελτίο αποστολής του λατομείου, διαφέρουν από εκείνα που συμφωνήθηκαν. 
Β1.3.6.5 Αν κατά τον έλεγχο του φορτίου αδρανούς που θα διενεργήσει ο αγοραστής διαπιστωθεί ότι η διαβάθμιση του υλικού με τις ανοχές της παραγράφου Β1.3.6.3 ή/και τα άλλα χαρακτηριστικά του, δεν είναι εκείνα που βεβαιώνονται στο δελτίο αποστολής του λατομείου τότε, εφ’ όσον ο αγοραστής δεν  θέλει να χρησιμοποιήσει αυτό το φορτίο, ο παραγωγός αδρανών υλικών είναι υποχρεωμένος να το απομακρύνει. 
Β1.3.6.6 Ο παραγωγός αδρανών είναι υποχρεωμένος να έχει στη διάθεση των αρμοδίων, για τον έλεγχο οργάνων της Πολιτείας, καθώς και στη διάθεση των αγοραστών, τα αποτελέσματα ελέγχων των αδρανών που παράγει. 
Β1.3.6.7 Ο παραγωγός αδρανών υλικών υποχρεούται να παραδίδει στον αγοραστή αδρανών τη δήλωση επιδόσεων, στη ελληνική γλώσσα, με τα εκάστοτε ισχύοντα τεχνικά χαρακτηριστικά των αδρανών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 574/2014. 
Β1.3.7  Δειγματοληψία των αδρανών για ελέγχους και  δοκιμές 
Β1.3.7.1 Η δειγματοληψία των αδρανών θα γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 932.01 και η μείωση του δείγματος στην επιθυμητή ποσότητα για δοκιμές, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 932.02. Τα πρότυπα δοκιμών αναφέρονται σε προηγούμενες παραγράφους του Κεφαλαίου Β1.3, π.χ για την κοκκομετρική διαβάθμιση το ΕΛΟΤ ΕΝ 933-1, για το δείκτη πλακοειδούς το ΕΛΟΤ ΕΝ 933-3,για το ισοδύναμο άμμου το ΕΛΟΤ ΕΝ 933-8, για το μπλε του μεθυλενίου το ΕΛΟΤ ΕΝ 933-9, για το Los Angeles τo ΕΛΟΤ ΕΝ 1097-02. 
Β1.3.7.2 Οι απαιτούμενες για τους εργαστηριακούς ελέγχους ελάχιστες ποσότητες δειγμάτων αδρανών υλικών αναφέρονται στα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 932.01 και ΕΛΟΤ ΕΝ 932.02, καθώς και στα αντίστοιχα πρότυπα δοκιμών. 
Β1.3.8  Συχνότητα ελέγχων αδρανών υλικών  
Β1.3.8.1 Ο έλεγχος των χαρακτηριστικών των αδρανών θα γίνεται:  α) όταν αλλάζει ο προμηθευτής των αδρανών, β) όταν αλλάζει το πιστοποιητικό CE ή η δήλωση επίδοσης γ) όταν φαίνεται μακροσκοπικά ότι τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν μεταβληθεί,  γ) όταν υπάρχουν αμφιβολίες. 
Β1.3.8.2 Ο έλεγχος της κοκκομετρικής διαβάθμισης των αδρανών υλικών, της παιπάλης, του ισοδυνάμου άμμου και του μπλε του μεθυλενίου (αν απαιτείται), πρέπει να γίνεται κατ’ ελάχιστον: Σε περίπτωση αλλαγής λατομείου συνιστάται η συχνότητα των ελέγχων να διπλασιάζεται μέχρις ότου συγκεντρωθούν αποτελέσματα από 15 τουλάχιστον δείγματα. Για λόγους ιχνιλασιμότητας των ευθυνών, συνιστάται να λαμβάνονται αντιδείγματα. Σε περίπτωση, όπου τα αποτελέσματα ελέγχου του δείγματος των αδρανών, δεν συμφωνούν με τις απαιτήσεις του Κανονισμού αυτού, ελέγχεται το αντίδειγμα  και υπολογίζονται οι μέσοι όροι των αποτελεσμάτων ελέγχου των δύο (2) δειγματοληψιών (αν πρόκειται για έλεγχο κοκκομετρικών διαβαθμίσεων υπολογίζονται οι μέσοι όροι των διερχομένων από κάθε κόσκινο). Αν και αυτοί οι μέσοι όροι δεν συμφωνούν με τις απαιτήσεις του Κανονισμού αυτού,  τότε η ελεγχόμενη πο- σότητα αδρανών υλικών που αντιπροσωπεύεται από τα προαναφερόμενα δείγματα κρίνεται ακατάλληλη και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή σκυροδέματος που γίνεται βάσει αυτού του Κανονισμού. Με τον όρο «διαφορετικά αδρανή» νοούνται είτε αδρανή που προέρχονται από διαφορετικά λατομεία είτε διαφορετικά κλάσματα αδρανών. Στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1008 γίνεται διάκριση «τύπων νερού»,  ανάλογα  με την προέλευση του νερού. Συγκεκριμένα  αναφέρεται ότι μπορεί να διακριθούν  οι ακόλουθοι «τύποι νερού»: πόσιμο νερό, νερό που ανακτάται από τις διάφορες διεργασίες στη μονάδα παραγωγής σκυροδέματος, υπόγειο νερό, επιφανειακό  νερό και νερό βιομηχανικών αποβλήτων,  θαλασσινό νερό ή υφάλμυρο νερό, νερό αποχετεύσεων μία φορά κάθε δύο εβδομάδες για την άμμο και μία φορά κάθε τέσσερις εβδομάδες για τα χονδρόκοκκα κλάσματα ή μετά την κατανάλωση 2.000 τόνων κάθε κλάσματος (όποιο από τα δύο οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων) 
Β1.3.9  Αποθήκευση των αδρανών Η αποθήκευση των αδρανών πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ώστε:  α) να μη διαχωρίζονται οι κόκκοι των αδρανών, όπως π.χ  συμβαίνει όταν ένα χονδρόκοκκο αδρανές αδειάζεται από μεγάλο ύψος ή όταν αναμοχλεύεται β) να αποφεύγεται η ανάμιξη διαφορετικών αδρανών, όπως π.χ. συμβαίνει όταν δύο σωροί εφάπτονται χωρίς ενδιάμεσο χώρισμα γ) να αποφεύγεται η ρύπανσή τους από επιβλαβείς προσμίξεις (χώμα, λύματα κ.λπ.). 
Β1.4  Νερό 
Β1.4.1 Το νερό ανάμιξης που χρησιμοποιείται στην παραγωγή σκυροδέματος πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 1008. 
Β1.4.2  Νερό που είναι αποδεδειγμένα πόσιμο, όπως  είναι αυτό που προέρχεται από το δίκτυο ύδρευσης, θεωρείται κατάλληλο και δεν χρειάζεται έλεγχο. 
Β1.4.3  Νερό άλλης προέλευσης (π.χ. υπόγειο νερό, νερό που ανακτάται από τις διάφορες διεργασίες στη μονάδα παραγωγής σκυροδέματος) μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο εφ’ όσον ελεγχθεί και διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 1008. Aπαιτήσεις για τις διαδικασίες δειγματοληψίας και τις μεθόδους ελέγχου του νερού ανάμιξης δίνονται στο Παράρτημα ΠΒ1-2. 
Β1.4.4  Απαγορεύεται η χρήση νερού που προέρχεται από αποχετεύσεις και βιομηχανικά απόβλητα. Mε τον όρο «πρόσθετα» (ή χημικά πρόσθετα) έχει επικρατήσει (από τον ΚΤΣ85) να αποδίδεται ο  όρος «admixtures» στην αγγλική, ο όρος «adjouvants» στην γαλλική και o όρος «Zusatzmitell»  στην γερμανική γλώσσα Η αποθήκευση των πρόσθετων  π.χ. σε εργοτάξιο θα πρέπει  να γίνεται σε προστατευμένο χώρο έναντι καιρικών συνθηκών (παγετός, καύσωνας κλπ), και θα πρέπει επίσης να ελέγχεται η ημερομηνία λήξης στις συσκευασίες τους. Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται για να διαπιστωθεί εάν η ποσότητα που παραδίδεται είναι σύμφωνη με την παραγγελία και έχει την κατάλληλη σήμανση. Συνιστάται επίσης σε κάθε παράδοση ποσότητας προσθέτων να λαμβάνεται δείγμα προσθέτου, το οποίο θα αποθηκεύεται για να γίνουν δοκιμές σε περίπτωση ύπαρξης αμφιβολιών για την καταλληλότητα του προσθέτου. Οι απαιτήσεις για τη σήμανση και επισήμανση των προσθέτων ορίζονται στις παραγράφους 8.1, 8.2 και 8.3 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 934-2. 
Β1.5  Πρόσθετα (Χημικά πρόσθετα) 
Β1.5.1 Τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 934-2 και να φέρουν τη σήμανση CE σύμφωνα με το ανωτέρω πρότυπο και τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011. 
Β1.5.2  Η μελέτη σύνθεσης του σκυροδέματος πρέπει να γίνεται με πρόσμιξη του προσθέτου ή των προσθέτων, αν αυτά είναι περισσότερα, που θα χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή σκυροδέματος, προκειμένου  να ελέγχεται η συμβατότητα των προσθέτων. 
Β1.5.3 Το πρόσθετο ή τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος πρέπει να είναι του ίδιου εργοστασίου και της  ίδιας εμπορικής ονομασίας με αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη σύνθεσης και πρέπει να προστίθενται στην αναλογία που προβλέπεται  σε αυτήν. 
Β1.5.4 Απαγορεύεται η χρήση χλωριούχου ασβεστίου και προσθέτων που βασίζονται σε χλωριούχες ενώσεις για σκυρόδεμα οπλισμένο ή προεντεταμένο ή σε περίπτωση που στο σκυρόδεμα θα ενσωματωθούν μεταλλικά ενθέματα που προσβάλλονται από τα χλωριόντα. 
Β1.5.5 Οι ορισμοί των προσθέτων δίνονται στην παράγραφο 3.2 του ΕΛΟΤ ΕΝ 934-2. Πρόκειται περί: ρευστοποιητών, επιβραδυντών, αερακτικών, επιταχυντών, προσθέτων συγκράτησης νερού και ρυθμιστών ιξώδους. Οι απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιούν τα πρόσθετα και οι διαδικασίες δειγματοληψίας τους δίνονται στο Παράρτημα ΠΒ1-3. 
Β1.5.6 Σε κάθε παραλαβή ποσότητας προσθέτων θα γίνεται έλεγχος του δελτίου αποστολής και της σήμανσης, πριν την εκφόρτωση. Σε περίπτωση χύμα φορτίου η σήμανση πρέπει να βρίσκεται στα συνοδευτικά έγγραφα (δελτίο αποστολής), ενώ στην περίπτωση συσκευασμένου φορτίου επάνω στη συσκευασία. 
Β1.5.7 Ο προμηθευτής του προσθέτου υποχρεούται να παρέχει τη δήλωση επιδόσεων, στη ελληνική γλώσσα, με τα εκάστοτε ισχύοντα τεχνικά χαρακτηριστικά αδρανών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 305/2011 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 574/2014 και το έντυπο δεδομένων ασφαλείας (material safety data sheet)». Τα αναφερόμενα σχετικά με τη χρήση των προσθέτων είναι σύμφωνα με την παράγραφο 5.2.6 του ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Για δοσολογίες προσθέτου μεγαλύτερες του 5% κατά βάρος τσιμέντου, πρέπει να έχει μελετηθεί και τεκμηριωθεί η επίδρασή τους στη συμπεριφορά και στην ανθεκτικότητα του σκυροδέματος. 
Β1.5.8 Η συνολική ποσότητα προσθέτου δεν πρέπει να υπερβαίνει τη μέγιστη δόση που συνιστάται από τον παραγωγό προσθέτου και σε καμία περίπτωση το 5% κατά βάρος τσιμέντου.  Πρόσθετα που χρησιμοποιούνται σε ποσότητες μικρότερες από 2g/kg τσιμέντου, πρέπει να διασκορπίζονται σε ένα μέρος του νερού ανάμιξης. Αν η συνολική ποσότητα των υγρών προσθέτων υπερβαίνει τα 3 l/m3. η ποσότητα νερού που υπάρχει σε αυτά θα λαμβάνεται υπόψη στο λόγο Ν/Τ. 

Β2.1  Γενικά 
Το σκυρόδεμα πρέπει να έχει μελετηθεί και να παρασκευάζεται έτσι, ώστε: 
– να έχει ομοιογένεια 
– να έχει την εργασιμότητα εκείνη που θα επιτρέψει να διαστρωθεί και να συμπυκνωθεί ικανοποιητικά με τα διαθέσιμα μέσα 
- να έχει την αντοχή, την ανθεκτικότητα και όλες τις άλλες πρόσθετες ιδιότητες, οι οποίες προδιαγράφονται για το συγκεκριμένο έργο. 
Β2.2  Μελέτη σύνθεσης και αρχικές δοκιμές 
Β2.2.1  Υποχρεώσεις 
Με τον όρο τύπος σκυροδέματος εννοείται το σύνολο των ουσιωδών χαρακτηριστικών που περιγράφουν το σκυρόδεμα, δηλαδή: κατηγορία αντοχής, κατηγορία έκθεσης, κατηγορία συνεκτικότητας (κάθισης), κατηγορία περιεκτικότητας σε χλωριόντα, μέγιστη ονομαστική διάσταση αδρανών και όποιο άλλο πρόσθετο χαρακτηριστικό κατά περίπτωση προδιαγράφεται. Σε περίπτωση αστοχίας των δοκιμαστικών αναμιγμάτων επαναλαμβάνεται η μελέτη σύνθεσης Στη μελέτη σύνθεσης συνιστάται να λαμβάνονται υπόψη οι θερμοκρασιακές συνθήκες περιβάλλοντος που επικρατούν κατά τη σκυροδέτηση (χειμώνας – καλοκαίρι) 
Β2.2.1.1 Οι αναλογίες των υλικών για την παρασκευή του σκυροδέματος θα καθορίζονται από εργαστηριακή μελέτη σύνθεσης. Η μελέτη σύνθεσης είναι υποχρεωτική για κάθε τύπο σκυροδέματος, όπως επίσης και για οποιοδήποτε σκυρόδεμα πρόσθετων απαιτήσεων (σκυρόδεμα μειωμένης υδατοπερατότητας, ανθεκτικό σκυρόδεμα σε επιφανειακή φθορά κ.λπ.).  
Β2.2.1.2 α) Η μελέτη σύνθεσης ακολουθείται από τις αρχικές δοκιμές, οι οποίες περιλαμβάνουν την παρασκευή δοκιμαστικών αναμιγμάτων με τις αναλογίες που προβλέπονται στη μελέτη σύνθεσης. β) Σκοπός των αρχικών δοκιμών είναι να διαπιστωθεί ότι το παραγόμενο σκυρόδεμα συμμορφώνεται προς όλες τις απαιτήσεις της προδιαγραφής του σκυροδέματος. Οι αρχικές δοκιμές, περιγράφονται στο Κεφάλαιο Β5 για το εργοστασιακό σκυρόδεμα και στο Κεφάλαιο Β6 για το εργοταξιακό σκυρόδεμα.   
Β2.2.1.3  Οι δοκιμές που γίνονται στα πλαίσια των αρχικών δοκιμών πρέπει να γίνονται σε νωπό σκυρόδεμα θερμοκρασίας 15C έως 22C. Εάν κατά τη σκυροδέτηση επικρατούν  συνθήκες με μεγάλη θερμοκρασιακή απόκλιση, αυτό πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη  από τον παραγωγό κατά τη διενέργεια των αρχικών δοκιμών (αρχικών ελέγχων). Στην περίπτωση αυτή πιθανόν να χρειάζονται και επιπλέον δοκιμές από αυτές της παραγράφου Β2.2.3.  
Β2.2.1.4 Η μελέτη σύνθεσης και τα αποτελέσματα των αρχικών δοκιμών, (αντοχή  σε θλίψη δοκιμίων, έλεγχοι εργασιμότητας, χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ του τέλους της ανάμιξης και του ελέγχου εργασιμότητας, έλεγχοι λοιπών χαρακτηριστικών), πρέπει να καταγράφονται. 
Β2.2.1.5 Η μελέτη σύνθεσης και οι αρχικές δοκιμές κάθε τύπου σκυροδέματος πρέπει να γίνονται πριν την έναρξη της παραγωγής της συγκεκριμένης ποιότητας σκυροδέματος και πρέπει να επαναλαμβάνονται: α) όταν αλλάζει ο προμηθευτής των αδρανών, β) όταν αλλάξει το πιστοποιητικό CE ή η δήλωση επίδοσης γ) όταν τα αδρανή παρουσιάζουν διαφορετική διαβάθμιση από εκείνη που είχαν στη μελέτη σύνθεσης, με αποκλίσεις που υπερβαίνουν τις ανοχές της παραγρ. Β1.3.6.3. δ)  όταν αλλάξει ή ο τύπος του τσιμέντου ή η κατηγορία αντοχής του ή ο παραγωγός του ε) όταν αλλάζουν τα πρόσθετα  στ) όταν το μίγμα παρουσιάζει τάσεις απόμιξης ή η κάθιση του δεν είναι δυνατό να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της παραγράφου Δ3.3.2 μολονότι τηρούνται οι αναλογίες της μελέτης σύνθεσης. 
Β2.2.1.6 Ο παραγωγός σκυροδέματος είναι υπεύθυνος για τη διενέργεια της μελέτης σύνθεσης και των αρχικών δοκιμών σύμφωνα με τα προαναφερθέντα στις παραγράφους Β2.2.1.1 έως και Β2.2.1.5,  ούτως  ώστε οι ιδιότητες και τα πρόσθετα χαρακτηριστικά του παραδιδόμενου από αυτόν σκυροδέματος να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της προδιαγραφής του σκυροδέματος. 
Β2.2.1.7 Στην περίπτωση του εργοταξιακού σκυροδέματος ο παραγωγός του εργοταξιακού σκυροδέματος είναι υποχρεωμένος να φροντίσει για την έγκαιρη διενέργεια της μελέτης σύνθεσης (τουλάχιστον ένα μήνα πριν την κατασκευή των δοκιμαστικών αναμιγμάτων) και των αρχικών δοκιμών σύμφωνα με τα προαναφερθέντα στις παραγράφους Β2.2.1.1 έως και Β2.2.1.5.   
Β2.2.1.8  Οι μελέτες σύνθεσης σκυροδέματος γίνονται από τα  Εργαστήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 12 του Κεφαλαίου Ε. Οσον αφορά στο εργοστασιακό σκυρόδεμα, ο παραγωγός σκυροδέματος μπορεί να διενεργεί τις δικές του μελέτες σύνθεσης  στο δικό του εργαστήριο. 
Β2.2.2  Απαιτούμενη αντοχή σχεδιασμού παραγωγής 
Β2.2.2.1 Αν υπάρχουν στοιχεία τυπικής απόκλισης s, που έχουν προκύψει από 35 τουλάχιστον διαδοχικά αποτελέσματα αντοχών σε θλίψη διαφορετικών αναμιγμάτων, που έγιναν σε διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών με τα ίδια υλικά, τις ίδιες εγκαταστάσεις παραγωγής και για σκυρόδεμα του οποίου η χαρακτηριστική αντοχή δεν διαφέρει περισσότερο από 7 N/mm2 από εκείνη της υπ’ όψη κατηγορίας σκυροδέματος, τότε η απαιτούμενη αντοχή σχεδιασμού παραγωγής πρέπει να έχει τουλάχιστον την τιμή που υπολογίζεται από τη Σχέση Β2-1, είτε πρόκειται για εργοστασιακό σκυρόδεμα (Κεφάλαιο Β5) είτε για εργοταξιακό σκυρόδεμα (Κεφάλαιο Β6):  Σχέση Β2-1 όπου (δηλ συντελεστής που καθορίζει το περιθώριο αντοχής)  πέραν της απαιτούμενης, το οποίο εξαρτάται από την πιθανότητα αποδοχής που ο παραγωγός επιλέγει ανάλογα με τα κριτήρια ελέγχου (εσωτερικού και εξωτερικού) και τις αντίστοιχες Καμπύλες Λειτουργίας αυτών που ισχύουν για το συγκεκριμένο σκυρόδεμα (εργοστασιακό με ή χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής ή εργοταξιακό). Πρέπει ≥ 2 (διαφορετικά η πιθανότητα απόρριψης του σκυροδέματος θα είναι μεγάλη). Αν η τιμή της τυπικής απόκλισης που προαναφέρθηκε έχει προκύψει –με τις προηγούμενες προϋποθέσεις για τη χαρακτηριστική αντοχή– από λιγότερα των 35 αναμίγματα, όχι όμως και λιγότερα των 15, τότε η τιμή αυτή, πριν εισαχθεί  στη σχέση Β2-1 πρέπει να πολλαπλασιάζεται με τον αντίστοιχο συντελεστή του Πίνακα Β2-1. Αν η τιμή της τυπικής απόκλισης (μετά τον πολλαπλασιασμό της με τον αντίστοιχο συντελεστή του Πίνακα Β2-1) είναι μικρότερη από 3 N/mm2,  τότε στη σχέση Β2-1  πρέπει  να εισάγεται τιμή   s = 3 N/mm2. 

Β2.2.2.2  Αν δεν υπάρχουν στοιχεία τυπικής απόκλισης ή υπάρχουν, αλλά από λιγότερα των 15 αποτελεσμάτων ή ακόμα, αν η χαρακτηριστική αντοχή του σκυροδέματος διαφέρει περισσότερο από 7 N/mm2, από εκείνη της υπ’ όψη κατηγορίας σκυροδέματος, τότε ο υπολογισμός της απαιτούμενης αντοχής σχεδιασμού παραγωγής (από τη σχέση Β2-1),  πρέπει να γίνεται με την παραδοχή τυπικής απόκλισης s = 5 N/mm2, αν θα χρησιμοποιηθούν θραυστά αδρανή και s = 6 N/mm2, αν θα χρησιμοποιηθούν συλλεκτά αδρανή. 
Β2.2.2.3 Το κάθε αποτέλεσμα αντοχής σε θλίψη προκύπτει από τον έλεγχο ενός δοκιμίου. 
Β2.2.3  Στοιχεία μελέτης σύνθεσης Συνιστάται για το εργοταξιακό σκυρόδεμα να δίνεται η καμπύλη του λόγου (Ν/Τ) και αντοχής για ένα διάστημα τουλάχιστον ±5 N/mm2 εκατέρωθεν της αρχικής αντοχής σχεδιασμού παραγωγής . Συνεκτικότητα είναι η φυσική ιδιότητα του Β2.2.3.1  Η μελέτη σύνθεσης  σκυροδέματος πρέπει να γίνεται με τα αδρανή, το τσιμέντο, τα πρόσθετα και το νερό (αν αυτό δεν είναι δικτύου ύδρευσης), που θα χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή σκυροδέματος. Οι βασικές απαιτήσεις για το μίγμα, που πρέπει να προδιαγράφονται και να εξασφαλίζονται από τις αναλογίες των υλικών που δίνονται στη μελέτη σύνθεσης, είναι οι ακόλουθες: - η συνεκτικότητα που προδιαγράφει ο μελετητής.   σκυροδέματος που καθορίζει τη συνοχή του νωπού μείγματος των επί μέρους υλικών, και σχετίζεται έμμεσα με τις μετρήσεις εργασιμότητας. Η εργασιμότητα αφορά το έργο που απαιτείται για τη μεταφορά, διάστρωση και συμπύκνωση του υλικού. Ο υπολογισμός των χλωριόντων του μίγματος θα γίνεται σύμφωνα με την παράγραφο 5.2.8 του ΕΛΟΤ ΕΝ 206 και θα πρέπει να τεκμηριώνεται ότι ισχύει ο Πίνακας Β2-2. 
-η μέση αντοχή ίση τουλάχιστον με την απαιτούμενη αντοχή σχεδιασμού παραγωγής . 
-κατηγορία έκθεσης ανάλογα με τις περιβαλλοντικές δράσεις (ανθεκτικότητα σκυροδέματος) σύμφωνα με τη παράγραφο Β2.2.5 
-μέγιστη ονομαστική διάσταση κόκκου του χονδρότερου κλάσματος των αδρανών 
-κατηγορία περιεκτικότητας σε χλωριόντα σύμφωνα με τον Πίνακα Β2-2. 
-πρόσθετες πιθανώς ιδιότητες που θα προδιαγράφει ο μελετητής (αντλησιμότητα, στεγανότητα, κτλ.), όσο αυτές είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν με τα υλικά που προσκομίστηκαν στο Εργαστήριο. 
-άλλες αντοχές ή άλλα στοιχεία που ζητά ο μελετητής (αντοχή σε κάμψη, αντοχή σε διάρρηξη κ.λπ.)  

Β2.2.3.2 Οι ποσότητες του νερού και των αδρανών υλικών που θα δίνονται στις αναλογίες υλικών της μελέτης σύνθεσης θα ανάγονται σε κορεσμένα και επιφανειακά ξηρά αδρανή υλικά. Οι οριακές τιμές λόγου Ν/Τ  που δίνονται σε άλλες παραγράφους του Κανονισμού αυτού αναφέρονται στον ενεργό λόγο Ν/Τ. Επιπλέον, πρέπει στη μελέτη σύνθεσης να δίνονται και οι αναλογίες υλικών με βάση ξηρά αδρανή υλικά. 
Β2.2.4  Συνεκτικότητα 
- Η συνεκτικότητα εκτιμάται έμμεσα από τα αποτελέσματα οποιασδήποτε από τις δοκιμές κάθισης (ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.02), δονητικής τράπεζας Vebe (ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.03), συμπυκνωσιμότητας (ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.04) και εξάπλωσης (ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.05).  
- Η συνεκτικότητα προδιαγράφεται από τον μελετητή σύμφωνα με τις ειδικές απαιτήσεις του έργου, ως β) Δοκιμή χρόνου Vebe  χρόνος ≤ 30 sec και > 5 sec γ) Δοκιμή συμπύκνωσης     βαθμός συμπύκνωσης ≥ 1,04 και < 1,46 δ) Δοκιμή εξάπλωσης     διάμετρος > 340 mm και ≤ 620 mm κατηγορία συνεκτικότητας σύμφωνα με τις κατηγορίες των πινάκων Β2-3 έως Β2-6 ή σε ειδικές περιπτώσεις ως επιδιωκόμενη τιμή.   
- Η συνεκτικότητα του σκυροδέματος που δίνεται στη μελέτη σύνθεσης πρέπει να βρίσκεται μέσα στα όρια της κατηγορίας συνεκτικότητας που έχει προδιαγραφεί από τον μελετητή. Στη μελέτη σύνθεσης πρέπει επίσης να δίνονται και οι τιμές της συνεκτικότητας του σκυροδέματος σε διάφορες χρονικές στιγμές μετά το τέλος της ανάμιξης, εφόσον αυτό ζητηθεί. 

Β2.2.5  Ελάχιστες απαιτήσεις Ο πίνακας  ΠΒ2-1 του Παραρτήματος ΠΒ2 είναι σύμφωνος με τα αναφερόμενα στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Οι τιμές του Πίνακα Β2-7 αναφέρονται σε σκυρόδεμα το οποίο θα ενσωματωθεί σε κατασκευές με επιδιωκόμενη διάρκεια ζωής σχεδιασμού 50 χρόνια. Η  προσθήκη  επιχρίσματος ασβεστοτσιμεντοκονιάματος στο σκυρόδεμα έχει τη δυνατότητα προστασίας του σκυροδέματος έναντι ενανθράκωσης και χρήσης μικρότερης ποσότητας τσιμέντου στο σκυρόδεμα. Εν τούτοις, λόγω του ότι στην πράξη  παρατηρούνται συχνά οι παρακάτω περιπτώσεις: 
- μη τήρηση  του πάχους επικάλυψης (έστω και τοπικά),  
- μη άμεση εφαρμογή στο εκτεθειμένο σκυρόδεμα,  
- αποκόλληση του ασβεστοκονιάματος από σημεία 
- η επιβεβλημένη από τον ΚΕΝΑΚ τοποθέτηση θερμομονωτικών φύλλων, τα οποία επηρεάζουν ευνοϊκότερα τη προσβολή από ενανθράκωση λόγω ευνοϊκότερων συνθηκών υγρασίας. το σκυρόδεμα αυτό θεωρείται ανεπίχριστο και ισχύουν οι τιμές του Πίνακα Β2-7. Γενικά η αποδοτικότητα αυτών των επικαλύψεων είναι πολύ δύσκολο να ελεγχεί στο χρόνο. Ομοίως το σκυρόδεμα που έχει άλλες επικαλύψεις (πλάκες, πλακίδια, φύλλα αλουμινίου, χρώματα, στεγανοποιητικές επαλείψεις, κ.ά.) θεωρείται ανεπίχριστο. και ισχύουν οι τιμές του Πίνακα Β2-7. Σε αντλητό σκυρόδεμα κατηγορίας μέχρι και C30/37, συνιστάται η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών, να βρίσκεται κατά ένα τμήμα της στην υποζώνη Ε. Το πλούσιο μίγμα λεπτόκοκκων στοιχείων (δηλαδή: τσιμέντο και κλάσμα άμμου με μέγεθος κόκκου μικρότερο των 250μm) συνιστάται να υπερβαίνει τα 350–400 kg/m3. Στις περισσότερες χώρες το σκυρόδεμα  
Β2.2.5.1 Το σκυρόδεμα ταξινομείται ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται και η ταξινόμηση αυτή φαίνεται στον Πίνακα  ΠΒ2-1 του Παραρτήματος ΠΒ2. Στον Πίνακα Β2-7, δίνονται οριακές τιμές στοιχείων της σύνθεσης του σκυροδέματος για κάθε κατηγορία έκθεσης.  Οι οριακές τιμές αφορούν  τσιμέντο (τύπος και κατηγορία αντοχής) που είναι σύμφωνο με το ΕΛΟΤ ΕΝ 197-1 και αδρανή με μέγιστο κόκκο 31,5mm. Για αδρανή με μέγιστο κόκκο 63mm η ελάχιστη ποσότητα τσιμέντου ελαττώνεται κατά 20 kg, για μέγιστο κόκκο 16mm  αυξάνεται κατά 20 kg και  για μέγιστο κόκκο 8mm αυξάνεται κατά  40 kg. 
Β2.2.5.2  Για προεντεταμένους τένοντες οι επικαλύψεις του Πίνακα  Β2-7 θα αυξάνονται1 κατά 10 mm. 
Β2.2.5.3 Ο μέγιστος κόκκος του σκυροδέματος δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερος από το 1/3 του πάχους του στοιχείου που θα κατασκευαστεί από αυτό το σκυρόδεμα. 
Β2.2.6  Αντλητό σκυρόδεμα 
Β2.2.6.1 Το αντλητό σκυρόδεμα απαιτεί ειδική μελέτη σύνθεσης (π.χ. ειδική κοκκομετρική διαβάθμιση αδρανών και πλούσιο μίγμα λεπτόκοκκων στοιχείων). Θεωρείται δε από τον παρόντα Κανονισμό, ότι χρήζει ειδικής μνείας 1 ΕΚΩΣ 2000 και ΕΝ 1992 που διαστρώνεται με άντληση θεωρείται ειδικό σκυρόδεμα και αποτελεί ποσοτικά μικρό μέρος του σκυροδέματος (π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία: το 30% περίπου). Στην Ελλάδα όμως, το αντλητό σκυρόδεμα αποτελεί το 85% περίπου του συνολικά διαστρωνόμενου σκυροδέματος, αποτελώντας έτσι το κυρίως παραγόμενο σκυρόδεμα.  Εφόσον δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία, πέραν των άλλων ελέγχων,  συνιστάται το αντλητό σκυρόδεμα να ελέγχεται με δοκιμαστική άντληση εντός του χώρου παραγωγής του πριν τη μεταφορά και παράδοσή του.  
Β2.2.6.2 Απαιτήσεις ως προς την άντληση δίνονται στην παράγραφο Δ3.5 του Κεφαλαίου Δ3 του παρόντος Κανονισμού. 

Β3.1 Τα αδρανή υλικά, το τσιμέντο καθώς και τα πρόσθετα (admixtures) σε στερεή μορφή θα μετρώνται σε βάρος. 
Β3.2 Το νερό ανάμιξης, καθώς και τα πρόσθετα σε υγρή μορφή θα μετρώνται είτε σε βάρος είτε σε όγκο. Σχετικά με την ανάμιξη βλέπε και: ΕΛΟΤ ΕΝ 206,  ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-01-01-01-00 και ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-01-01-04-00. Για ύφυγρα σκυροδέματα (κάθιση <S1), συνιστάται ο χρόνος ανάμιξης να είναι αυξημένος τουλάχιστον κατά 40%. Για σκυρόδεμα με κάθιση εκτός ζώνης S3 και για ειδικές μελέτες σύνθεσης συνιστάται η επανάληψη του ελέγχου ομοιομορφίας ή η τήρηση χρόνου ανάμιξης όχι μικρότερου από 1min. Τα υλικά θα μπαίνουν στον αναμικτήρα, αφού οι αναλογίες άμμου και νερού διορθωθούν ανάλογα με την υγρασία των αδρανών. Ο έλεγχος της υγρασίας των αδρανών και οι σχετικές διορθώσεις πρέπει να γίνονται πριν την έναρξη της ημερήσιας παραγωγικής διαδικασίας ή συχνότερα, όταν απαιτείται. Εφ’ όσον ο αναμικτήρας δεν είναι συνεχούς ροής. Η προσθήκη υπερρευστοποιητικού  θα συνοδεύεται από επανανάμιξη του μίγματος με τη μέγιστη ταχύτητα ανάμιξης (ενδεικτικά: 812στροφές/λεπτό) για χρονικό διάστημα 1min Β3.3 Ο χρησιμοποιούμενος αναμικτήρας θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις επίτευξης της ομοιομορφίας παραγομένου υλικού που προσδιορίζονται στο Παράρτημα ΠΒ3.  
O έλεγχος αυτός θα γίνεται στην αρχική λειτουργία του αναμικτήρα και μετά ετησίως, για τη σύνθεση που αντιστοιχεί στον μεγαλύτερο όγκο παραγωγής και όποτε κριθεί σκόπιμο από τον υπεύθυνο ποιότητας (π.χ. σε ενδείξεις απότομης μεταβολής της τυπικής απόκλισης, αποκατάσταση σοβαρών βλαβών του αναμικτήρα κλπ). 
Β3.4 Απαγορεύεται η χρήση αναμικτήρων κονιάματος για οποιαδήποτε κατηγορία σκυροδέματος. 
Β3.5 Ο χρόνος ανάμιξης μετριέται μετά την εισαγωγή όλων των υλικών στον αναμικτήρα. 
Β3.6 Ο χρόνος ανάμιξης θα είναι εκείνος που αναγράφεται στις προδιαγραφές του αναμικτήρα, οπωσδήποτε όμως δεν θα είναι μικρότερος από 1min. 
Β3.7 Μικρότερος χρόνος ανάμιξης επιτρέπεται όταν:  α) Ο αναμικτήρας είναι βίαιης ανάμιξης,  οι δε προδιαγραφές του προβλέπουν μικρότερο χρόνο και β) Ο έλεγχος ομοιομορφίας που έγινε σύμφωνα με το Παράρτημα ΠΒ3  έχει αποδείξει ότι μικρότερος χρόνος είναι ικανοποιητικός.  
Β3.8 Οπου ο χρόνος ανάμιξης δεν καθορίζεται από τον κατασκευαστή του αναμικτήρα, αυτός θα καθορίζεται με τους ελέγχους ομοιομορφίας, για τις δύο συνθέσεις με το μεγαλύτερο ετήσιο ποσοστό παραγωγής κατηγορίας κάθισης S3. 
Β3.9 Τα υλικά του σκυροδέματος θα μπαίνουν στον αναμικτήρα με τις αναλογίες που προβλέπονται στη μελέτη σύνθεσης.  
Β3.10 Δεν θα γίνεται φόρτωση του αναμικτήρα αν το προηγούμενο ανάμιγμα δεν έχει πλήρως  απομακρυνθεί. 
Β3.11 Απαγορεύεται η προσθήκη υλικών στο μίγμα (όπως  στεγανοποιητικών ή άλλων προσθέτων) μετά την απομάκρυνση του σκυροδέματος από τον αναμικτήρα. 
Β3.12 Σε σκυρόδεμα, που μεταφέρεται με αυτοκίνητοαναδευτήρα, επιτρέπεται μόνο η προσθήκη υπερρευστοποιητικού, το οποίο θα έχει χρησιμοποιηθεί στη μελέτη σύνθεσης.  ανά m3 σκυροδέματος περιεχομένου στο αυτοκίνητο-αναδευτήρα,  και όχι λιγότερο από 5 min. Η προσθήκη του υπερρευστοποιητικού στο εργοτάξιο γίνεται με ευθύνη του παραγωγού σκυροδέματος (ΕΛΟΤ ΕΝ 206 και παράγραφος Δ3.4 του παρόντος Κανονισμού). Για την ακρίβεια των ζυγιστηρίων ισχύουν τα αναγραφόμενα στην παράγρ. 9.6.2.2 του ΕΛΟΤ ΕΝ 206.  Αν τα αδρανή είναι υγρά το απαιτούμενο βάρος τους θα διορθώνεται συναρτήσει της περιεχόμενης υγρασίας τους. Από την απαιτούμενη ποσότητα νερού θα αφαιρείται η υγρασία των αδρανών (και το βάρος του πάγου που ενδεχομένως, θα προστεθεί, σε περίπτωση υψηλής θερμοκρασίας). Βλέπε και παράγραφο Β1.5.8. 
Β3.13  Οι ζυγοί θα διακριβώνονται μία φορά τον χρόνο από διαπιστευμένο φορέα διακριβώσεων και μετά από κάθε επισκευή. Επιπλέον, πρέπει να γίνεται εσωτερικός έλεγχος των ζυγιστηρίων ανά 10.000m3 παραγωγής ή τουλάχιστον μία φορά το τρίμηνο (όποιο οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό ελέγχων).  
Β3.14 Η ακρίβεια ζύγισης των υλικών που ορίζονται από τη  μελέτη σύνθεσης θα είναι ως εξής: 
Β3.14.1 Το τσιμέντο θα ζυγίζεται με ακρίβεια ±2% του βάρους του. 
Β3.14.2 Το κάθε κλάσμα αδρανών θα ζυγίζεται με ακρίβεια ±3% του προβλεπόμενου ξηρού βάρους του.  
Β3.14.3 Το νερό θα ζυγίζεται (ή θα υπολογίζεται σε όγκο) με ακρίβεια ±2%. 
Β3.14.4 Τα πρόσθετα θα μετρώνται με ακρίβεια ±5% του βάρους ή του όγκου τους ανάλογα με το αν είναι σε στερεή ή σε υγρή μορφή.  

Β4.1 Η θερμοκρασία του νωπού σκυροδέματος δεν θα είναι μικρότερη των 5°C ούτε μεγαλύτερη των 32°C κατά την παράδοση. Βλέπε επίσης και απαιτήσεις για τη θερμοκρασία διάστρωσης στη παράγραφο Δ3.1.11. Χρόνος μεταφοράς είναι ο χρόνος που παρεμβάλλεται από το πέρας προσθήκης του νερού ανάμιξης έως το πέρας εκφόρτωσης και περιλαμβάνει πλην της μεταφοράς στο έργο, τον χρόνο  αναμονής στο έργο και τον χρόνο εκφόρτωσης. 
Β4.2 Σε σκυροδετήσεις υπό ακραίες καιρικές συνθήκες (χαμηλή ή υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος) θα πρέπει να προδιαγράφονται στενότερα όρια από τα παραπάνω, ώστε να επιτυγχάνονται τα προβλεπόμενα όρια κατά την ώρα της διάστρωσης. 
Β4.3 Κατά τη μεταφορά του και μέχρι τη διάστρωση, το σκυρόδεμα πρέπει να προστατεύεται από τη βροχή ή την πρόσμιξη του με ξένα υλικά και δεν πρέπει να χάνει την ομοιογένεια του. 
Β4.4 Σε συνήθεις θερμοκρασίες, ο χρόνος μεταφοράς του σκυροδέματος δεν θα υπερβαίνει την 1 ώρα και 30 λεπτά, εκτός αν έχει προβλεφθεί διαφορετικά στη μελέτη σύνθεσης με κατάλληλη χρήση επιβραδυντικών χημικών προσθέτων, οπότε επιτρέπεται να αυξηθεί σε 2 ώρες. 
Β4.5 Χρόνοι μεταφοράς μεγαλύτεροι των 45 λεπτών σε ύφυγρα σκυροδέματα δεν επιτρέπονται. 
Βλέπε παράγραφο Β2.2.1.3 του παρόντος και ΣΠΜΕ, Τ.Ο. Νο 2.  
Βλέπε παράγραφο Β2.2.1.3 του παρόντος και ΣΠΜΕ, Τ.Ο. Νο 1. 
Εφόσον προδιαγράφεται, θα ελέγχονται και: η πυκνότητα νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος, στο σημείο παράδοσης και το ποσοστό σκόπιμα εισηγμένου αέρα, στο σημείο σκυροδέτησης. Το έντυπο παραλαβής σκυροδέματος δίδεται στο Παράρτημα ΠΒ4. 
Β4.6 Σε περίπτωση σκυροδέτησης με υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος (ζεστός καιρός), θα λαμβάνονται προκαταρκτικά μέτρα ελαχιστοποίησης του χρόνου μεταφοράς που προβλέπεται στην παράγραφο Β4.4, ενώ θα λαμβάνεται υπόψη στις αρχικές δοκιμές η απώλεια  κάθισης συναρτήσει του χρόνου μεταφοράς και της θερμοκρασίας περιβάλλοντος. 
Β4.7 Ομοίως, σε περίπτωση σκυροδέτησης με χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος (ψυχρός καιρός), θα λαμβάνονται προκαταρκτικά μέτρα ελαχιστοποίησης του χρόνου μεταφοράς που προβλέπεται στην παράγραφο Β4.4,  ενώ θα λαμβάνεται υπόψη στις αρχικές δοκιμές η πτώση της θερμοκρασίας του σκυροδέματος κατά τη μεταφορά συναρτήσει του χρόνου μεταφοράς και της θερμοκρασίας περιβάλλοντος. 
Β4.9 Αν το σκυρόδεμα αντλείται, απαγορεύεται η προσθήκη στον κάδο της αντλίας οποιουδήποτε υλικού, ακόμη και υπερρευστοποιητικού. 
Β4.10 Το σκυρόδεμα συνοδεύεται πάντοτε από δελτίο αποστολής. 
Β4.11 Κατά την παράδοση του σκυροδέματος στο έργο, ο επιβλέπων: θα ελέγχει και θα υπογράφει το δελτίο αποστολής θα ελέγχει τον χρόνο παράδοσης  θα κάνει οπτικό έλεγχο του σκυροδέματος  θα διενεργεί τους ελέγχους συνεκτικότητας  θα λαμβάνει δοκίμια για τον έλεγχο αντοχής θα συντάσσει το έντυπο παραλαβής σκυροδέματος. 
Β4.12 Το συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο έντυπο παραλαβής σκυροδέματος, μαζί με το αντίγραφο του δελτίου αποστολής ενσωματώνονται στο Αρχείο “Μητρώο Εργου/Φάκελος Ποιότητας Έργου’’. 

Β5.1  Γενικά Β5.1.1 Εργοστασιακό σκυρόδεμα (σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών, σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης, τυποποιημένο σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης) ορίζεται το σκυρόδεμα που παράγεται σε σταθερές εγκαταστάσεις και παραδίδεται νωπό από κάποιο άτομο ή φορέα που δεν είναι ο κατασκευαστής (χρήστης). 
Β5.1.2 Στο εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών ο Κύριος του Εργου δια των αρμοδίων οργάνων του (Υπηρεσία, επιβλέπων μηχανικός, άλλο θεσμικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη του έργου) ή ο κατασκευαστής δεν έχει δικές του πληροφορίες για τα υλικά, τις αναλογίες σύνθεσης και τη διαδικασία παραγωγής, ελέγχει δε το έτοιμο προϊόν στη θέση παράδοσής του. Το εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών μπορεί να παράγεται σε μονάδα παραγωγής με πιστοποίηση ή χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής. Οι διατάξεις που θα εφαρμόζονται για την πιστοποίηση του ελέγχου παραγωγής δίνονται στο Παράρτημα ΠΒ5. 
Β5.1.3  Για το εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης και το τυποποιημένο σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης ισχύουν τα αναγραφόμενα στο Παράρτημα ΠΑ1. 
Β5.2  Προσωπικό Η οργανωτική δομή κάθε εταιρείας παραγωγής εργοστασιακού σκυροδέματος θα περιλαμβάνει Τμήμα Ποιότητας, στο οποίο θα προΐσταται άτομο απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ σε συναφές αντικείμενο και με αποδεδειγμένη εμπειρία στην τεχνολογία του σκυροδέματος, ο οποίος θα αναφέρεται απευθείας στη  διοίκηση της εταιρείας.  Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Ποιότητας δεν θα πρέπει να εμπλέκεται σε οποιοδήποτε εξωτερικό έλεγχο της μονάδας ή των μονάδων που προΐσταται για λογαριασμό τρίτων. Επιπλέον, δεν θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες στο χρήστη, εκτός εάν αυτό είναι εν γνώσει και αποδεκτό εγγράφως από τον αγοραστή. Σε περίπτωση εταιρείας με περισσότερες από μία  μονάδες παραγωγής ή με μία μονάδα παραγωγής, όπου ο υπεύθυνος ποιότητας δεν είναι αποκλειστικής απασχόλησης, θα υπάρχει σε κάθε μονάδα επικεφαλής τεχνικός με αποδεδειγμένη εμπειρία στην τεχνολογία του σκυροδέματος. Την ευθύνη πάντως για την παρακολούθηση της ποιότητας σε όλες τις μονάδες φέρει ο Προϊστάμενος του Τμήματος Ποιότητας. 
Β5.3  Εγκαταστάσεις  και μηχανικός εξοπλισμός 
Β5.3.1 Η μονάδα παραγωγής πρέπει να διαθέτει :  
α) Αναμικτήρα βίαιης ανάμιξης.               
β) Χώρους αποθήκευσης των διαφορετικών κλασμάτων των αδρανών υλικών, κατάλληλα διαχωριζόμενους ώστε να μη γίνεται ανάμιξη των υλικών και με κατάλληλη σήμανση ούτως ώστε να αποφεύγεται η λάθος τοποθέτηση υλικών. 
γ) Συστήματα ζύγισης των κλασμάτων των αδρανών και μεταφοράς τους στην είσοδο του αναμικτήρα. 
δ) Σιλό αποθήκευσης των διαφορετικών τσιμέντων (διαφορετικού τύπου ή/και διαφορετικής κατηγορίας αντοχής) τα οποία πρέπει να φέρουν ευκρινή   σήμανση. 
ε) Συστήματα ζύγισης της ποσότητας τσιμέντου που μεταφέρεται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
ζ) Δοχεία αποθήκευσης προσθέτων και συστήματα ζύγισης ή ογκομέτρησης των προσθέτων που οδηγούνται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
η) Συστήματα ζύγισης ή ογκομέτρησης του νερού που οδηγείται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
Δίνεται μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών για τη συμμόρφωση του συστήματος καταγραφής.                 
Δίνεται μεταβατική περίοδος τριών (3) ετών για τη συμμόρφωση όλων των μηχανών θραύσης με τις απαιτήσεις του ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04.                            
Ο εξοπλισμός αυτός δεν ανήκει κατ’ ανάγκη στον πάγιο εξοπλισμό της μονάδας. 
θ) Σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής και εκτύπωσης των ζυγίσεων που αναφέρονται στα σημεία γ, ε, ζ και η.  
ι) Αρχείο Μελετών Σύνθεσης, σε εργαστηριακό αναμικτήρα βίαιης ανάμιξης, οι οποίες θα πρέπει να είναι υπογεγραμμένες από τον Προϊστάμενο του Τμήματος Ποιότητας. 
κ) Εργαστήριο πλήρως εξοπλισμένο, ώστε να μπορεί να διενεργεί τους ελέγχους των ιδιοτήτων των αδρανών που προβλέπονται στη παράγραφο Β1.3.8, μεταλλικές μήτρες σκυροδέματος (σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12390-1), εξοπλισμό μέτρησης εργασιμότητας, θερμόμετρα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος και σκυροδέματος, υγρό θάλαμο και/ή δεξαμενή νερού για την συντήρηση των δοκιμίων σκυροδέματος σε συνθήκες 20±2oC και σχετική υγρασία μεγαλύτερη του 95%, υγροσιόμετρο, διακριβωμένη εργαστηριακή πρέσα για τον έλεγχο της αντοχής τους και συσκευή μέτρησης αέρα, εάν χρησιμοποιείται αερακτικό στις συνθέσεις της μονάδας. Η μηχανή θραύσης δοκιμίων θα πρέπει να συμμορφώνεται με το  πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04. Επιπλέον των γενικών απαιτήσεων του προτύπου, ορίζεται ότι:  Επιτρέπεται η χρήση μηχανών θραύσης δοκιμίων Κλάσης  1  και Κλάσης  2  (ανοχή μέτρησης δύναμης).   Το σύνολο των διακριβώσεων και των απαιτήσεων για τις μετρήσεις μεταφοράς δύναμης, όπως αυτές ορίζονται στις παραγράφους 4.4.5 έως 4.4.8 του ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04 (ακρίβεια μέτρησης δύναμης, αυτορρύθμιση άνω πλάκας, ευθυγράμμιση των εξαρτημάτων της μηχανής και αξιολόγηση του περιορισμού κίνησης της άνω πλάκας), καθίσταται υποχρεωτικό  για όλες τις μηχανές θραύσης που θα αγοραστούν ή θα τεθούν σε λειτουργία για πρώτη φορά μετά από την ημερομηνία ισχύος αυτού του Κανονισμού. Στην περίπτωση παραγωγού με περισσότερες από μία μονάδες παραγωγής στην ίδια γεωγραφική περιοχή (νομός, νησί) και σε απόσταση μεταξύ τους όχι μεγαλύτερη των 80 χιλιομέτρων, δεν είναι υποχρεωτική η ύπαρξη πλήρως εξοπλισμένου εργαστηρίου σε κάθε μονάδα παραγωγής.  Στην περίπτωση αυτή εκτός από το πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο που πρέπει να βρίσκεται σε μία από τις μονάδες παραγωγής, οι υπόλοιπες μονάδες πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για δειγματοληψία και συντήρηση δοκιμίων σκυροδέματος, εξοπλισμό μέτρησης εργασιμότητας και θερμοκρασίας σκυροδέματος.    
Σε κάθε μονάδα πρέπει να τηρείται φάκελος με τα αποτελέσματα όλων των ελέγχων που την αφορούν.  Η επικαιροπόιηση του φακέλου πρέπει να γίνεται εντός το πολύ 48 ωρών. 
λ) Αυτοκίνητα αναδευτήρες για τη μεταφορά  σκυροδεμάτων με κάθιση S1 έως S5. 
μ) Η μεταφορά ύφυγρου σκυροδέματος και ελάχιστα πλαστικού, που δημιουργεί προβλήματα τόσο στην εκκένωση όσο και στην ανάδευση του, θα γίνεται με ανατρεπόμενα αυτοκίνητα μεταφοράς επενδεδυμένα με μη απορροφητικό υλικό (π.χ. λαμαρίνα).   
B5.4  Μελέτες σύνθεσης και αρχικές δοκιμές      
Η παραγωγή του σκυροδέματος γίνεται βάσει μελετών σύνθεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β2. Πριν ξεκινήσει η παραγωγή οποιουδήποτε τύπου σκυροδέματος, γίνονται οι αρχικές δοκιμές με την παρασκευή δοκιμαστικών αναμιγμάτων. Οι αρχικές δοκιμές περιλαμβάνουν την παρασκευή τριών  δοκιμαστικών αναμιγμάτων με τις αναλογίες υλικών που προβλέπονται στη μελέτη σύνθεσης.  Από κάθε ανάμιγμα θα ελέγχονται τουλάχιστον τρία δοκίμια ως προς την αντοχή τους σε θλίψη και ο μέσος όρος αυτών θα αποτελεί την αντοχή σε θλίψη του αναμίγματος.  Ο μέσος όρος των αντοχών των τριών  δοκιμαστικών αναμιγμάτων θα είναι το αποτέλεσμα των αρχικών δοκιμών.  Για την αποδοχή των αρχικών δοκιμών, ο μέσος όρος αυτός θα πρέπει να υπερβαίνει την τιμή της χαρακτηριστικής αντοχής κατά ένα περιθώριο τουλάχιστον 6-12N/mm2.  
Βλέπε και παράγρ. Β2.2.4. Δεν είναι απαραίτητο να γίνουν αρχικές δοκιμές, όταν ο παραγωγός μπορεί να παρουσιάσει ικανό αριθμό ομοίων συνθέσεων (ίδια υλικά, ίδιες απαιτήσεις και ικανή εμπειρία στην παραγωγή τέτοιων συνθέσεων), τις οποίες παράγει το τελευταίο έτος. Επίσης, σε κάθε ανάμιγμα θα ελέγχονται και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του σκυροδέματος τα οποία έχουν προδιαγραφεί. Η μέτρηση της συνεκτικότητας (κάθισης) πρέπει εκτός του αρχικού χρόνου, να γίνεται και σε χρόνο αντίστοιχο του χρονικού διαστήματος που θα μεσολαβεί από το τέλος ανάμιξης  μέχρι την παράδοση του σκυροδέματος στο εργοτάξιο ή την έναρξη διάστρωσης, εφόσον έχει συμφωνηθεί αντίστοιχος χρόνος. Τα δοκιμαστικά αναμίγματα πρέπει να παρασκευάζονται σε διαφορετικές ημερομηνίες, μη συνεχόμενες. 
Β5.5  Ελεγχος των υλικών 
Την ευθύνη για την επιλογή και χρήση κατάλληλων υλικών (αδρανή, τσιμέντο, νερό και χημικά πρόσθετα) για για την παραγωγή του σκυροδέματος έχει ο παραγωγός σκυροδέματος. Τα υλικά θα ελέγχονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του Κανονισμού (βλ. Κεφάλαιο. Β1). Η αποθήκευση και η διαχείριση όλων των υλικών που χρησιμοποιούνται στην  παραγωγή σκυροδέματος, πρέπει να γίνεται  σύμφωνα με τις οδηγίες των παραγωγών των υλικών και τους κανόνες υγείας και ασφάλειας. 
Β5.6  Ζύγιση και διαδικασία ανάμιξης των υλικών Τα συστήματα ζύγισης των χρησιμοποιούμενων υλικών πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις  ακρίβειας του Κεφαλαίου Β3. Η ζύγιση των υλικών και η διαδικασία ανάμιξής τους για κάθε παραγόμενο τύπο σκυροδέματος θα γίνονται βάσει γραπτών οδηγιών που πρέπει να υπάρχουν στο χειριστήριο τροφοδότησης του αναμικτήρα. Οι επιτρεπόμενες ανοχές κατά τη ζύγιση των υλικών αναφέρονται στο Κεφάλαιο Β3.  Σύμφωνα και με την παράγραφο Δ3.4, ο χρησιμοποιούμενος υπερρευστοποιητής θα πρέπει να είναι ίδιος με αυτόν της μελέτης σύνθεσης. Η πλήρης ανάμιξη όλων των υλικών θα γίνεται στον κεντρικό αναμικτήρα της μονάδας παραγωγής. Μετά τη φόρτωση του σκυροδέματος στα αυτοκίνητα μεταφοράς απαγορεύεται η προσθήκη οποιουδήποτε υλικού εκτός από υπερρευστοποιητικό,  εάν είναι ανάγκη να προστεθεί επί τόπου στο έργο. Οι χρησιμοποιούμενοι αναμικτήρες πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις ελέγχου ομοιομορφίας ανάμιξης σύμφωνα με το Κεφάλαιο Β3. 
Β5.7  Εσωτερικός έλεγχος της παραγωγής (αυτοέλεγχος) 
Ο εσωτερικός έλεγχος της παραγωγής αποτελεί μέρος του ελέγχου παραγωγής, τον οποίο ο παραγωγός  σκυροδέματος είναι υπεύθυνος  να διενεργεί για όλους τους παραγόμενους τύπους σκυροδέματος.  Ο έλεγχος παραγωγής περιλαμβάνει την επιλογή των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή σκυροδέματος, το σχεδιασμό των μιγμάτων που θα παραχθούν, την παραγωγή του σκυροδέματος, επιθεωρήσεις – ελέγχους και δοκιμές στον χρησιμοποιούμενο εξοπλισμό, στα χρησιμοποιούμενα υλικά και στο παραγόμενο σκυρόδεμα, έλεγχο και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των δοκιμών των υλικών, του νωπού και σκληρυμένου σκυροδέματος και του εξοπλισμού, επιθεώρηση – έλεγχο των αυτοκινήτων μεταφοράς του νωπού σκυροδέματος, εσωτερικό έλεγχο της παραγωγής (Κεφ. Α3.1, ορισμός 24) Ο παραγωγός θα πρέπει να τηρεί γραπτές διαδικασίες ελέγχου παραγωγής στις οποίες θα καθορίζονται:  οι έλεγχοι και δοκιμές καθώς και οι συχνότητες αυτών,  οι υπευθυνότητες του προσωπικού και η εκπαίδευσή του,  οι ενέργειες σε περίπτωση διαπίστωσης μη συμμόρφωσης, τα τηρούμενα αρχεία για τα παρα-πάνω καθώς και αρχείο των διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών που εφαρμόστηκαν. Ο Πίνακας Β5-1 είναι συμβατός με την παράγραφο 8.2.1.3 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Ο εσωτερικός έλεγχος της παραγωγής διενεργείται από τον παραγωγό  σκυροδέματος και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον έλεγχο αντοχής σε θλίψη σε ηλικία 28 ημερών, έλεγχο συνεκτικότητας (συνήθως κάθισης) και έλεγχο περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό). Η ελάχιστη συχνότητα δειγματοληψιών για τους ελέγχους αντοχής σε θλίψη, συνεκτικότητας (κάθισης), και  περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό), είναι μία δειγματοληψία ανά ημέρα παραγωγής (όπου ως ημέρα παραγωγής ορίζεται μια ημερολογιακή ημέρα), ή ανά 200 m3 όποια δίνει τον μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων. Η  δειγματοληψία για τους ελέγχους αντοχής σε θλίψη γίνεται στη μονάδα παραγωγής ή στη θέση παράδοσης του σκυροδέματος. Η δειγματοληψία για τους ελέγχους συνεκτικότητας (κάθισης)  γίνεται  στη θέση παράδοσης του σκυροδέματος και του περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό) γίνεται στη θέση διάστρωσης, πριν την συμπύκνωση. Τα κριτήρια εσωτερικού ελέγχου (αυτοελέγχου) δίνονται: α) για την αντοχή σε θλίψη στον Πίνακα Β5-1 και  β) για την κάθιση  και για τον περιεχόμενο αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό) στον Πίνακα 21 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Από τις αντοχές σε θλίψη των δειγμάτων σκυροδέματος που λαμβάνονται από τον παραγωγό σκυροδέματος για τον εσωτερικό έλεγχο του παραγόμενου σκυροδέματος, θα σχεδιάζονται διαγράμματα, για την αρχική παραγωγή και για την συνεχή παραγωγή, όπως π.χ. τα διαγράμματα ΠΒ5-2-2 και ΠΒ5-2-3 του Παραρτήματος ΠΒ5-2, στο οποίο δίνεται παράδειγμα εφαρμογής των κριτηρίων ελέγχου. 

Β5.8  Ημερολόγια – Μητρώα 
Οι δειγματοληψίες σκυροδέματος, τα αποτελέσματα των ελέγχων (αντοχή σε θλίψη, συνεκτικότητα (συνήθως κάθιση), περιεχόμενος αέρας -εάν έχει προστεθεί αερακτικό-), οι δειγματοληψίες των υλικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του σκυροδέματος και το είδος των εκτελούμενων ελέγχων, οι μετρήσεις θερμοκρασιών περιβάλλοντος και σκυροδέματος θα αναγράφονται σε «Ημερολόγιο - Μητρώο», το οποίο θα είναι αριθμημένο κατά σελίδα και θεωρημένο από τα Εργαστήρια των Διευθύνσεων Τεχνικού Ελέγχου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας (τ. Περιφερειακά Εργαστήρια) στην χωρική  αρμοδιότητα των οποίων υπάγεται η μονάδα, ανεξάρτητα από την έδρα της επιχείρησης, ή από το Κεντρικό Εργαστήριο Δημοσίων Έργων του ΥΠΥΜΕΔΙ . 
Β5.9  Παραγγελία σκυροδέματος Στην παραγγελία εργοστασιακού σκυροδέματος μπορεί να προδιαγράφονται και πρόσθετες απαιτήσεις που προκύπτουν από ειδική χρήση του σκυροδέματος. Τέτοιες απαιτήσεις αναφέρονται στις παραγράφους 6.2.3 και 7.1 του ΕΛΟΤ ΕΝ 206. O αγοραστής του εργοστασιακού σκυροδέματος πρέπει:  
- να προδιαγράφει στον παραγωγό του σκυροδέματος κατ’ ελάχιστον:  
α) την απαίτηση για συμμόρφωση του σκυροδέματος με  τον παρόντα ΚΤΣ  
β)  την κατηγορία αντοχής (Πίνακας Α1.1)  
γ)  την κατηγορία συνεκτικότητας (Πίνακες: Β2-3 (κάθισης), Β2-4, Β2-5, Β2-6) ή σε ειδικές περιπτώσεις την επιθυμητή τιμή κάθισης 
δ)  τον μέγιστο κόκκο σκυροδέματος 
ε)  την/τις κατηγορία/ες έκθεσης (περιβάλλοντος) (Πίνακας  ΠΒ2-1 του Παραρτήματος ΠΒ2-2)  
στ) την κατηγορία περιεκτικότητας χλωριόντων  (Πίνακας  Β2-2) 
ζ)   τη συνολική ποσότητα της ημερήσιας παραγγελίας - να συμφωνεί με τον παραγωγό σχετικά με την ημερομηνία παράδοσης, την ώρα, τον ρυθμό παράδοσης και την ταχύτητα εκφόρτωσης. 
Β5.10  Δελτίο αποστολής                                          
Δίνεται μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών (βλ.παρ. Β5.3.1.θ)    
Στο δελτίο αποστολής θα αναγράφονται τα ακόλουθα στοιχεία: 
1. Δήλωση ότι το σκυρόδεμα συμμορφώνεται με τον ΚΤΣ 
2. Στοιχεία της μονάδας παραγωγής (ονομασία και θέση) 
3. Αριθμός του δελτίου αποστολής 
4. Αριθμός κυκλοφορίας του αυτοκινήτου μεταφοράς 
5. Ονομασία του έργου και θέση παράδοσης του σκυροδέματος 
6. Ονομα του αγοραστή 
7. Ημερομηνία και ώρα φόρτωσης του σκυροδέματος στο αυτοκίνητο μεταφοράς 
8. Ωρα άφιξης του αυτοκινήτου μεταφοράς στο έργο 
9. Ωρα έναρξης και ώρα τέλους εκφόρτωσης του σκυροδέματος 
10. Μορφή δοκιμίων (κυλινδρικά – κυβικά) 
11. Λήψη δοκιμίων 
12. Πυκνότητα νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος με βάση τη μελέτη σύνθεσης 
13. Ποσότητα σε τόνους και κυβικά μέτρα του σκυροδέματος του αυτοκινήτου  
14. Κατηγορία αντοχής 
15. Κατηγορία συνεκτικότητας (κάθισης ή τιμή κάθισης) 
16. Κατηγορία έκθεσης 
17. Κατηγορία περιεκτικότητας σε χλωριόντα 
18. Μέγιστος κόκκος σκυροδέματος 
19. Τύπος και κατηγορία αντοχής τσιμέντου 
20. Τύπος χημικών προσθέτων 
21. Αλλες  ιδιότητες που απαιτούνται λόγω της ειδικής χρήσης του σκυροδέματος 
22. Τα βάρη των επιμέρους υλικών του φορτίου (ζυγιστικά στοιχεία)  
23. Ονομα και σήμα του φορέα πιστοποίησης για τα εργοστάσια με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής (για τους τύπους σκυροδέματος που έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής) 
24. Αριθμός πιστοποιητικού από τον φορέα πιστοποίησης (σε εμφανές σημείο) για τα εργοστάσια με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής (για τους τύπους σκυροδέματος που έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής) 
25. Ενδειξη «χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής», για τους τύπους σκυροδέματος που δεν έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής.    
Β5.11  Μεταφορά σκυροδέματος   
Η μεταφορά του σκυροδέματος θα γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β4.    
Β5.12  Παραλαβή  σκυροδέματος Σύμφωνα με το Κεφάλαιο Γ1 για το σκυρόδεμα με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής, ο έλεγχος της αντοχής σε θλίψη του σκυροδέματος δεν είναι υποχρεωτικός, πλην όπου καθορίζεται στα Συμβατικά Τεύχη (βλ. και ΕΛΟΤ ΕΝ 13670). Ο  προσδιορισμός της πυκνότητας του νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος γίνεται με τη μέθοδο ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.06. Κατά την παραλαβή του σκυροδέματος στο έργο θα γίνεται έλεγχος αντοχής σε θλίψη του σκυροδέματος, έλεγχος συνεκτικότητας (κάθισης), έλεγχος περιεχόμενου αέρα (εάν έχει χρησιμοποιηθεί αερακτικό πρόσθετο). Μπορεί επίσης να γίνει έλεγχος της πυκνότητας νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος. Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται από τον αγοραστή ή τον επιβλέποντα ή τα αρμόδια κρατικά όργανα. Ο έλεγχος αντοχής σε θλίψη γίνεται σύμφωνα με το Κεφάλαιο Γ1.  Οι έλεγχοι συνεκτικότητας (κάθισης, περιεχόμενου αέρα (εφόσον έχει χρησιμοποιηθεί αερακτικό πρόσθετο) και πυκνότητας νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος γίνονται σύμφωνα με το Κεφάλαιο Δ3. Εάν γίνει έλεγχος της πυκνότητας του νωπού  συμπυκνωμένου σκυροδέματος, η επιτρεπτή απόκλιση ως προς την πυκνότητα που αναγράφεται στο δελτίο αποστολής (παράγραφος Β5.10 στοιχείο 10) είναι ± 30 Κg/m3. 
Β5.13 Ο παραγωγός σκυροδέματος είναι υποχρεωμένος να γνωρίσει στον χρήστη ή στον αγοραστή του σκυροδέματος, εφόσον αυτός το ζητήσει, τα εξής: Τη σύνθεση του σκυροδέματος με το οποίο τον προμηθεύει Τον τύπο αδρανών (κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 932.03) και τα αποτελέσματα των ελέγχων των υλικών (εφόσον υπάρχουν απαιτήσεις για τη διενέργεια τέτοιων ελέγχων). Αποτελέσματα ελέγχων, που προβλέπονται στις παραγράφους του παρόντος Κανονισμού. Ανάπτυξη αντοχής σκυροδέματος έως τις 28 ημέρες. Προέλευση των υλικών παρασκευής του σκυροδέματος. 
Β5.14 Ο έλεγχος των μονάδων παραγωγής σκυροδέματος για την τήρηση αυτού του Κανονισμού γίνεται από τα αρμόδια κρατικά όργανα. 

Β5.1.1 Εργοστασιακό σκυρόδεμα (σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών, σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης, τυποποιημένο σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης) ορίζεται το σκυρόδεμα που παράγεται σε σταθερές εγκαταστάσεις και παραδίδεται νωπό από κάποιο άτομο ή φορέα που δεν είναι ο κατασκευαστής (χρήστης).

Β5.1.2 Στο εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών ο Κύριος του Εργου δια των αρμοδίων οργάνων του (Υπηρεσία, επιβλέπων μηχανικός, άλλο θεσμικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη του έργου) ή ο κατασκευαστής δεν έχει δικές του πληροφορίες για τα υλικά, τις αναλογίες σύνθεσης και τη διαδικασία παραγωγής, ελέγχει δε το έτοιμο προϊόν στη θέση παράδοσής του. Το εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενων χαρακτηριστικών μπορεί να παράγεται σε μονάδα παραγωγής με πιστοποίηση ή χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής. Οι διατάξεις που θα εφαρμόζονται για την πιστοποίηση του ελέγχου παραγωγής δίνονται στο Παράρτημα ΠΒ5. 
Β5.1.3  Για το εργοστασιακό σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης και το τυποποιημένο σκυρόδεμα προδιαγραφόμενης σύνθεσης ισχύουν τα αναγραφόμενα στο Παράρτημα ΠΑ1. 

Η οργανωτική δομή κάθε εταιρείας παραγωγής εργοστασιακού σκυροδέματος θα περιλαμβάνει Τμήμα Ποιότητας, στο οποίο θα προΐσταται άτομο απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ σε συναφές αντικείμενο και με αποδεδειγμένη εμπειρία στην τεχνολογία του σκυροδέματος, ο οποίος θα αναφέρεται απευθείας στη  διοίκηση της εταιρείας.  Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Ποιότητας δεν θα πρέπει να εμπλέκεται σε οποιοδήποτε εξωτερικό έλεγχο της μονάδας ή των μονάδων που προΐσταται για λογαριασμό τρίτων. Επιπλέον, δεν θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες στο χρήστη, εκτός εάν αυτό είναι εν γνώσει και αποδεκτό εγγράφως από τον αγοραστή. Σε περίπτωση εταιρείας με περισσότερες από μία  μονάδες παραγωγής ή με μία μονάδα παραγωγής, όπου ο υπεύθυνος ποιότητας δεν είναι αποκλειστικής απασχόλησης, θα υπάρχει σε κάθε μονάδα επικεφαλής τεχνικός με αποδεδειγμένη εμπειρία στην τεχνολογία του σκυροδέματος. Την ευθύνη πάντως για την παρακολούθηση της ποιότητας σε όλες τις μονάδες φέρει ο Προϊστάμενος του Τμήματος Ποιότητας. 

Β5.3.1 Η μονάδα παραγωγής πρέπει να διαθέτει :  
α) Αναμικτήρα βίαιης ανάμιξης.               
β) Χώρους αποθήκευσης των διαφορετικών κλασμάτων των αδρανών υλικών, κατάλληλα διαχωριζόμενους ώστε να μη γίνεται ανάμιξη των υλικών και με κατάλληλη σήμανση ούτως ώστε να αποφεύγεται η λάθος τοποθέτηση υλικών. 
γ) Συστήματα ζύγισης των κλασμάτων των αδρανών και μεταφοράς τους στην είσοδο του αναμικτήρα. 
δ) Σιλό αποθήκευσης των διαφορετικών τσιμέντων (διαφορετικού τύπου ή/και διαφορετικής κατηγορίας αντοχής) τα οποία πρέπει να φέρουν ευκρινή   σήμανση. 
ε) Συστήματα ζύγισης της ποσότητας τσιμέντου που μεταφέρεται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
ζ) Δοχεία αποθήκευσης προσθέτων και συστήματα ζύγισης ή ογκομέτρησης των προσθέτων που οδηγούνται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
η) Συστήματα ζύγισης ή ογκομέτρησης του νερού που οδηγείται στην είσοδο του αναμικτήρα. 
Δίνεται μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών για τη συμμόρφωση του συστήματος καταγραφής.                 
Δίνεται μεταβατική περίοδος τριών (3) ετών για τη συμμόρφωση όλων των μηχανών θραύσης με τις απαιτήσεις του ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04.                            
Ο εξοπλισμός αυτός δεν ανήκει κατ’ ανάγκη στον πάγιο εξοπλισμό της μονάδας. 
θ) Σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής και εκτύπωσης των ζυγίσεων που αναφέρονται στα σημεία γ, ε, ζ και η.  
ι) Αρχείο Μελετών Σύνθεσης, σε εργαστηριακό αναμικτήρα βίαιης ανάμιξης, οι οποίες θα πρέπει να είναι υπογεγραμμένες από τον Προϊστάμενο του Τμήματος Ποιότητας. 
κ) Εργαστήριο πλήρως εξοπλισμένο, ώστε να μπορεί να διενεργεί τους ελέγχους των ιδιοτήτων των αδρανών που προβλέπονται στη παράγραφο Β1.3.8, μεταλλικές μήτρες σκυροδέματος (σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 12390-1), εξοπλισμό μέτρησης εργασιμότητας, θερμόμετρα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος και σκυροδέματος, υγρό θάλαμο και/ή δεξαμενή νερού για την συντήρηση των δοκιμίων σκυροδέματος σε συνθήκες 20±2oC και σχετική υγρασία μεγαλύτερη του 95%, υγροσιόμετρο, διακριβωμένη εργαστηριακή πρέσα για τον έλεγχο της αντοχής τους και συσκευή μέτρησης αέρα, εάν χρησιμοποιείται αερακτικό στις συνθέσεις της μονάδας. Η μηχανή θραύσης δοκιμίων θα πρέπει να συμμορφώνεται με το  πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04. Επιπλέον των γενικών απαιτήσεων του προτύπου, ορίζεται ότι:  Επιτρέπεται η χρήση μηχανών θραύσης δοκιμίων Κλάσης  1  και Κλάσης  2  (ανοχή μέτρησης δύναμης).   Το σύνολο των διακριβώσεων και των απαιτήσεων για τις μετρήσεις μεταφοράς δύναμης, όπως αυτές ορίζονται στις παραγράφους 4.4.5 έως 4.4.8 του ΕΛΟΤ ΕΝ 12390.04 (ακρίβεια μέτρησης δύναμης, αυτορρύθμιση άνω πλάκας, ευθυγράμμιση των εξαρτημάτων της μηχανής και αξιολόγηση του περιορισμού κίνησης της άνω πλάκας), καθίσταται υποχρεωτικό  για όλες τις μηχανές θραύσης που θα αγοραστούν ή θα τεθούν σε λειτουργία για πρώτη φορά μετά από την ημερομηνία ισχύος αυτού του Κανονισμού. Στην περίπτωση παραγωγού με περισσότερες από μία μονάδες παραγωγής στην ίδια γεωγραφική περιοχή (νομός, νησί) και σε απόσταση μεταξύ τους όχι μεγαλύτερη των 80 χιλιομέτρων, δεν είναι υποχρεωτική η ύπαρξη πλήρως εξοπλισμένου εργαστηρίου σε κάθε μονάδα παραγωγής.  Στην περίπτωση αυτή εκτός από το πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο που πρέπει να βρίσκεται σε μία από τις μονάδες παραγωγής, οι υπόλοιπες μονάδες πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για δειγματοληψία και συντήρηση δοκιμίων σκυροδέματος, εξοπλισμό μέτρησης εργασιμότητας και θερμοκρασίας σκυροδέματος.    
Σε κάθε μονάδα πρέπει να τηρείται φάκελος με τα αποτελέσματα όλων των ελέγχων που την αφορούν.  Η επικαιροπόιηση του φακέλου πρέπει να γίνεται εντός το πολύ 48 ωρών. 
λ) Αυτοκίνητα αναδευτήρες για τη μεταφορά  σκυροδεμάτων με κάθιση S1 έως S5. 
μ) Η μεταφορά ύφυγρου σκυροδέματος και ελάχιστα πλαστικού, που δημιουργεί προβλήματα τόσο στην εκκένωση όσο και στην ανάδευση του, θα γίνεται με ανατρεπόμενα αυτοκίνητα μεταφοράς επενδεδυμένα με μη απορροφητικό υλικό (π.χ. λαμαρίνα).   

Η παραγωγή του σκυροδέματος γίνεται βάσει μελετών σύνθεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β2. Πριν ξεκινήσει η παραγωγή οποιουδήποτε τύπου σκυροδέματος, γίνονται οι αρχικές δοκιμές με την παρασκευή δοκιμαστικών αναμιγμάτων. Οι αρχικές δοκιμές περιλαμβάνουν την παρασκευή τριών  δοκιμαστικών αναμιγμάτων με τις αναλογίες υλικών που προβλέπονται στη μελέτη σύνθεσης.  Από κάθε ανάμιγμα θα ελέγχονται τουλάχιστον τρία δοκίμια ως προς την αντοχή τους σε θλίψη και ο μέσος όρος αυτών θα αποτελεί την αντοχή σε θλίψη του αναμίγματος.  Ο μέσος όρος των αντοχών των τριών  δοκιμαστικών αναμιγμάτων θα είναι το αποτέλεσμα των αρχικών δοκιμών.  Για την αποδοχή των αρχικών δοκιμών, ο μέσος όρος αυτός θα πρέπει να υπερβαίνει την τιμή της χαρακτηριστικής αντοχής κατά ένα περιθώριο τουλάχιστον 6-12N/mm2.  
Βλέπε και παράγρ. Β2.2.4. Δεν είναι απαραίτητο να γίνουν αρχικές δοκιμές, όταν ο παραγωγός μπορεί να παρουσιάσει ικανό αριθμό ομοίων συνθέσεων (ίδια υλικά, ίδιες απαιτήσεις και ικανή εμπειρία στην παραγωγή τέτοιων συνθέσεων), τις οποίες παράγει το τελευταίο έτος. Επίσης, σε κάθε ανάμιγμα θα ελέγχονται και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του σκυροδέματος τα οποία έχουν προδιαγραφεί. Η μέτρηση της συνεκτικότητας (κάθισης) πρέπει εκτός του αρχικού χρόνου, να γίνεται και σε χρόνο αντίστοιχο του χρονικού διαστήματος που θα μεσολαβεί από το τέλος ανάμιξης  μέχρι την παράδοση του σκυροδέματος στο εργοτάξιο ή την έναρξη διάστρωσης, εφόσον έχει συμφωνηθεί αντίστοιχος χρόνος. Τα δοκιμαστικά αναμίγματα πρέπει να παρασκευάζονται σε διαφορετικές ημερομηνίες, μη συνεχόμενες. 

Την ευθύνη για την επιλογή και χρήση κατάλληλων υλικών (αδρανή, τσιμέντο, νερό και χημικά πρόσθετα) για για την παραγωγή του σκυροδέματος έχει ο παραγωγός σκυροδέματος. Τα υλικά θα ελέγχονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του Κανονισμού (βλ. Κεφάλαιο. Β1). Η αποθήκευση και η διαχείριση όλων των υλικών που χρησιμοποιούνται στην  παραγωγή σκυροδέματος, πρέπει να γίνεται  σύμφωνα με τις οδηγίες των παραγωγών των υλικών και τους κανόνες υγείας και ασφάλειας. 

Τα συστήματα ζύγισης των χρησιμοποιούμενων υλικών πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις  ακρίβειας του Κεφαλαίου Β3. Η ζύγιση των υλικών και η διαδικασία ανάμιξής τους για κάθε παραγόμενο τύπο σκυροδέματος θα γίνονται βάσει γραπτών οδηγιών που πρέπει να υπάρχουν στο χειριστήριο τροφοδότησης του αναμικτήρα. Οι επιτρεπόμενες ανοχές κατά τη ζύγιση των υλικών αναφέρονται στο Κεφάλαιο Β3.  Σύμφωνα και με την παράγραφο Δ3.4, ο χρησιμοποιούμενος υπερρευστοποιητής θα πρέπει να είναι ίδιος με αυτόν της μελέτης σύνθεσης. Η πλήρης ανάμιξη όλων των υλικών θα γίνεται στον κεντρικό αναμικτήρα της μονάδας παραγωγής. Μετά τη φόρτωση του σκυροδέματος στα αυτοκίνητα μεταφοράς απαγορεύεται η προσθήκη οποιουδήποτε υλικού εκτός από υπερρευστοποιητικό,  εάν είναι ανάγκη να προστεθεί επί τόπου στο έργο. Οι χρησιμοποιούμενοι αναμικτήρες πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις ελέγχου ομοιομορφίας ανάμιξης σύμφωνα με το Κεφάλαιο Β3. 

Ο εσωτερικός έλεγχος της παραγωγής αποτελεί μέρος του ελέγχου παραγωγής, τον οποίο ο παραγωγός  σκυροδέματος είναι υπεύθυνος  να διενεργεί για όλους τους παραγόμενους τύπους σκυροδέματος.  Ο έλεγχος παραγωγής περιλαμβάνει την επιλογή των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή σκυροδέματος, το σχεδιασμό των μιγμάτων που θα παραχθούν, την παραγωγή του σκυροδέματος, επιθεωρήσεις – ελέγχους και δοκιμές στον χρησιμοποιούμενο εξοπλισμό, στα χρησιμοποιούμενα υλικά και στο παραγόμενο σκυρόδεμα, έλεγχο και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των δοκιμών των υλικών, του νωπού και σκληρυμένου σκυροδέματος και του εξοπλισμού, επιθεώρηση – έλεγχο των αυτοκινήτων μεταφοράς του νωπού σκυροδέματος, εσωτερικό έλεγχο της παραγωγής (Κεφ. Α3.1, ορισμός 24) Ο παραγωγός θα πρέπει να τηρεί γραπτές διαδικασίες ελέγχου παραγωγής στις οποίες θα καθορίζονται:  οι έλεγχοι και δοκιμές καθώς και οι συχνότητες αυτών,  οι υπευθυνότητες του προσωπικού και η εκπαίδευσή του,  οι ενέργειες σε περίπτωση διαπίστωσης μη συμμόρφωσης, τα τηρούμενα αρχεία για τα παρα-πάνω καθώς και αρχείο των διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών που εφαρμόστηκαν. Ο Πίνακας Β5-1 είναι συμβατός με την παράγραφο 8.2.1.3 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Ο εσωτερικός έλεγχος της παραγωγής διενεργείται από τον παραγωγό  σκυροδέματος και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον έλεγχο αντοχής σε θλίψη σε ηλικία 28 ημερών, έλεγχο συνεκτικότητας (συνήθως κάθισης) και έλεγχο περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό). Η ελάχιστη συχνότητα δειγματοληψιών για τους ελέγχους αντοχής σε θλίψη, συνεκτικότητας (κάθισης), και  περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό), είναι μία δειγματοληψία ανά ημέρα παραγωγής (όπου ως ημέρα παραγωγής ορίζεται μια ημερολογιακή ημέρα), ή ανά 200 m3 όποια δίνει τον μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων. Η  δειγματοληψία για τους ελέγχους αντοχής σε θλίψη γίνεται στη μονάδα παραγωγής ή στη θέση παράδοσης του σκυροδέματος. Η δειγματοληψία για τους ελέγχους συνεκτικότητας (κάθισης)  γίνεται  στη θέση παράδοσης του σκυροδέματος και του περιεχόμενου αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό) γίνεται στη θέση διάστρωσης, πριν την συμπύκνωση. Τα κριτήρια εσωτερικού ελέγχου (αυτοελέγχου) δίνονται: α) για την αντοχή σε θλίψη στον Πίνακα Β5-1 και  β) για την κάθιση  και για τον περιεχόμενο αέρα (εάν χρησιμοποιείται αερακτικό) στον Πίνακα 21 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 206. Από τις αντοχές σε θλίψη των δειγμάτων σκυροδέματος που λαμβάνονται από τον παραγωγό σκυροδέματος για τον εσωτερικό έλεγχο του παραγόμενου σκυροδέματος, θα σχεδιάζονται διαγράμματα, για την αρχική παραγωγή και για την συνεχή παραγωγή, όπως π.χ. τα διαγράμματα ΠΒ5-2-2 και ΠΒ5-2-3 του Παραρτήματος ΠΒ5-2, στο οποίο δίνεται παράδειγμα εφαρμογής των κριτηρίων ελέγχου. 

Οι δειγματοληψίες σκυροδέματος, τα αποτελέσματα των ελέγχων (αντοχή σε θλίψη, συνεκτικότητα (συνήθως κάθιση), περιεχόμενος αέρας -εάν έχει προστεθεί αερακτικό-), οι δειγματοληψίες των υλικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του σκυροδέματος και το είδος των εκτελούμενων ελέγχων, οι μετρήσεις θερμοκρασιών περιβάλλοντος και σκυροδέματος θα αναγράφονται σε «Ημερολόγιο - Μητρώο», το οποίο θα είναι αριθμημένο κατά σελίδα και θεωρημένο από τα Εργαστήρια των Διευθύνσεων Τεχνικού Ελέγχου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας (τ. Περιφερειακά Εργαστήρια) στην χωρική  αρμοδιότητα των οποίων υπάγεται η μονάδα, ανεξάρτητα από την έδρα της επιχείρησης, ή από το Κεντρικό Εργαστήριο Δημοσίων Έργων του ΥΠΥΜΕΔΙ . 

Στην παραγγελία εργοστασιακού σκυροδέματος μπορεί να προδιαγράφονται και πρόσθετες απαιτήσεις που προκύπτουν από ειδική χρήση του σκυροδέματος. Τέτοιες απαιτήσεις αναφέρονται στις παραγράφους 6.2.3 και 7.1 του ΕΛΟΤ ΕΝ 206. O αγοραστής του εργοστασιακού σκυροδέματος πρέπει:  
- να προδιαγράφει στον παραγωγό του σκυροδέματος κατ’ ελάχιστον:  
α) την απαίτηση για συμμόρφωση του σκυροδέματος με  τον παρόντα ΚΤΣ  
β)  την κατηγορία αντοχής (Πίνακας Α1.1)  
γ)  την κατηγορία συνεκτικότητας (Πίνακες: Β2-3 (κάθισης), Β2-4, Β2-5, Β2-6) ή σε ειδικές περιπτώσεις την επιθυμητή τιμή κάθισης 
δ)  τον μέγιστο κόκκο σκυροδέματος 
ε)  την/τις κατηγορία/ες έκθεσης (περιβάλλοντος) (Πίνακας  ΠΒ2-1 του Παραρτήματος ΠΒ2-2)  
στ) την κατηγορία περιεκτικότητας χλωριόντων  (Πίνακας  Β2-2) 
ζ)   τη συνολική ποσότητα της ημερήσιας παραγγελίας - να συμφωνεί με τον παραγωγό σχετικά με την ημερομηνία παράδοσης, την ώρα, τον ρυθμό παράδοσης και την ταχύτητα εκφόρτωσης. 

Δίνεται μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών (βλ.παρ. Β5.3.1.θ)    
Στο δελτίο αποστολής θα αναγράφονται τα ακόλουθα στοιχεία: 
1. Δήλωση ότι το σκυρόδεμα συμμορφώνεται με τον ΚΤΣ 
2. Στοιχεία της μονάδας παραγωγής (ονομασία και θέση) 
3. Αριθμός του δελτίου αποστολής 
4. Αριθμός κυκλοφορίας του αυτοκινήτου μεταφοράς 
5. Ονομασία του έργου και θέση παράδοσης του σκυροδέματος 
6. Ονομα του αγοραστή 
7. Ημερομηνία και ώρα φόρτωσης του σκυροδέματος στο αυτοκίνητο μεταφοράς 
8. Ωρα άφιξης του αυτοκινήτου μεταφοράς στο έργο 
9. Ωρα έναρξης και ώρα τέλους εκφόρτωσης του σκυροδέματος 
10. Μορφή δοκιμίων (κυλινδρικά – κυβικά) 
11. Λήψη δοκιμίων 
12. Πυκνότητα νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος με βάση τη μελέτη σύνθεσης 
13. Ποσότητα σε τόνους και κυβικά μέτρα του σκυροδέματος του αυτοκινήτου  
14. Κατηγορία αντοχής 
15. Κατηγορία συνεκτικότητας (κάθισης ή τιμή κάθισης) 
16. Κατηγορία έκθεσης 
17. Κατηγορία περιεκτικότητας σε χλωριόντα 
18. Μέγιστος κόκκος σκυροδέματος 
19. Τύπος και κατηγορία αντοχής τσιμέντου 
20. Τύπος χημικών προσθέτων 
21. Αλλες  ιδιότητες που απαιτούνται λόγω της ειδικής χρήσης του σκυροδέματος 
22. Τα βάρη των επιμέρους υλικών του φορτίου (ζυγιστικά στοιχεία)  
23. Ονομα και σήμα του φορέα πιστοποίησης για τα εργοστάσια με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής (για τους τύπους σκυροδέματος που έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής) 
24. Αριθμός πιστοποιητικού από τον φορέα πιστοποίησης (σε εμφανές σημείο) για τα εργοστάσια με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής (για τους τύπους σκυροδέματος που έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής) 
25. Ενδειξη «χωρίς πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής», για τους τύπους σκυροδέματος που δεν έχουν πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής.  

Η μεταφορά του σκυροδέματος θα γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β4.    

Σύμφωνα με το Κεφάλαιο Γ1 για το σκυρόδεμα με πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής, ο έλεγχος της αντοχής σε θλίψη του σκυροδέματος δεν είναι υποχρεωτικός, πλην όπου καθορίζεται στα Συμβατικά Τεύχη (βλ. και ΕΛΟΤ ΕΝ 13670). Ο  προσδιορισμός της πυκνότητας του νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος γίνεται με τη μέθοδο ΕΛΟΤ ΕΝ 12350.06. Κατά την παραλαβή του σκυροδέματος στο έργο θα γίνεται έλεγχος αντοχής σε θλίψη του σκυροδέματος, έλεγχος συνεκτικότητας (κάθισης), έλεγχος περιεχόμενου αέρα (εάν έχει χρησιμοποιηθεί αερακτικό πρόσθετο). Μπορεί επίσης να γίνει έλεγχος της πυκνότητας νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος. Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται από τον αγοραστή ή τον επιβλέποντα ή τα αρμόδια κρατικά όργανα. Ο έλεγχος αντοχής σε θλίψη γίνεται σύμφωνα με το Κεφάλαιο Γ1.  Οι έλεγχοι συνεκτικότητας (κάθισης, περιεχόμενου αέρα (εφόσον έχει χρησιμοποιηθεί αερακτικό πρόσθετο) και πυκνότητας νωπού συμπυκνωμένου σκυροδέματος γίνονται σύμφωνα με το Κεφάλαιο Δ3. Εάν γίνει έλεγχος της πυκνότητας του νωπού  συμπυκνωμένου σκυροδέματος, η επιτρεπτή απόκλιση ως προς την πυκνότητα που αναγράφεται στο δελτίο αποστολής (παράγραφος Β5.10 στοιχείο 10) είναι ± 30 Κg/m3. 

 παράγεται για δημόσια έργα ισχύει και η προδιαγραφή  ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-01-01-04-00.  
Β6.1  Ως εργοταξιακό σκυρόδεμα ορίζεται το σκυρόδεμα που παράγεται σε σταθερές εγκαταστάσεις στον τόπο εκτέλεσης του έργου και  χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου, δημόσιου ή ιδιωτικού. Το εργοταξιακό σκυρόδεμα παράγεται από τον κατασκευαστή (χρήστη) του έργου ή από υπεργολάβο του.  Στο εργοταξιακό σκυρόδεμα ο Κύριος του Εργου δια των αρμοδίων οργάνων του (Υπηρεσία,  επιβλέπων  μηχανικός, άλλο θεσμικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη του έργου ) θα ασκεί πλήρη έλεγχο σε όλα τα στάδια κατασκευής του έργου (συγκέντρωση των υλικών, έλεγχος των δελτίων ποιότητας των υλικών, εργαστηριακός έλεγχος των υλικών, επίβλεψη στο συγκρότημα παραγωγής, στη λήψη δοκιμίων, στη μεταφορά, τη διάστρωση και τη συντήρηση του σκυροδέματος, στον πιθανό επανέλεγχο της κατασκευής κ.λπ.). Η παρακολούθηση αυτή δεν απαλλάσσει τον κατασκευαστή (χρήστη) από την ευθύνη της ποιότητας των υλικών και του σκυροδέματος. 
Β6.2  Ο Υπεύθυνος παραγωγής σκυροδέματος πρέπει να είναι απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ σε συναφές αντικείμενο και με αποδεδειγμένη εμπειρία στην τεχνολογία του σκυροδέματος. 
Β6.3  H παραγωγή του σκυροδέματος γίνεται βάσει μελετών σύνθεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του κεφαλαίου B2. Στη μελέτη σύνθεσης του εργοταξιακού σκυροδέματος, η οποία πρέπει να γίνεται εγκαίρως (βλέπε και παράγραφο B2.2.1.9), θα δίνεται η καμπύλη του λόγου (Ν/Τ) και αντοχής για ένα διάστημα τουλάχιστον ±5 N/mm2 εκατέρωθεν της απαιτούμενης αντοχής σχεδιασμού παραγωγής . Πριν ξεκινήσει η κατασκευή του έργου, γίνονται οι αρχικές δοκιμές με παρασκευή δοκιμαστικών αναμιγμάτων, όπως περιγράφεται στην παράγραφο  Β6.4.  
Β6.4 Τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την έναρξη κατασκευής του έργου πρέπει να έχουν συγκεντρωθεί επί τόπου ικανές ποσότητες αδρανών υλικών. Από τα αδρανή αυτά θα κατασκευαστούν, σε διαφορετικές ημέρες, 15 έως 35  δοκιμαστικά αναμίγματα με τις αναλογίες υλικών που προβλέπονται στη μελέτη σύνθεσης. Αν ο ακριβής αριθμός αναμιγμάτων δεν συμφωνεί με έναν από τους "Αριθμούς αναμιγμάτων" που δίνονται στον Πίνακα Β2-1, τότε ο συντελεστής διόρθωσης προσδιορίζεται με αριθμητική παρεμβολή. Κάθε ανάμιγμα μπορεί να περιέχει ποσότητα σκυροδέματος μικρότερη από εκείνη που θα περιέχει κατά την κατασκευή του έργου, όχι όμως μικρότερη από το μισό της τελευταίας. Από κάθε τέτοιο ανάμιγμα (το οποίο μπορεί μετά να διαστρωθεί σε βοηθητικές κατασκευές του έργου) θα κατασκευάζονται δύο δίδυμα δοκίμια για τον έλεγχο αντοχής σε θλίψη. Αν προδιαγράφονται και άλλοι έλεγχοι (κάμψης, διάρρηξης κ.λπ.), για κάθε έλεγχο θα κατασκευάζεται διαφορετικό ζευγάρι δοκιμίων. Θα συγκεντρωθούν έτσι δύο ομάδες 15 έως 35 δοκιμίων για θλίψη, που θα συντηρηθούν όπως τα συμβατικά δοκίμια. Η μία ομάδα θα ελεγχθεί σε ηλικία 7 ημερών και η άλλη σε ηλικία 28 ημερών. Από την αντοχή αυτών των δοκιμίων θα υπολογιστούν: α) η μέση τιμή των αντοχών σε θλίψη των δοκιμίων 28 ημερών β) η τυπική απόκλιση s' των δοκιμίων 28 ημερών και η τυπική απόκλιση sπ που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της s' επί το συντελεστή που δίνεται στον Πίνακα Β2-1  για τον αντίστοιχο αριθμό δοκιμίων γ) ο λόγος αντοχής 7/28 ημερών δ) πιθανώς άλλα στατιστικά στοιχεία (π.χ. η τυπική απόκλιση αντοχής 7 ημερών) Η μέση τιμή των αντοχών σε θλίψη των δοκιμίων 28 ημερών πρέπει να υπερβαίνει την τιμή της χαρακτηριστικής αντοχής κατά 6-12 N/mm2.   
Αν η sπ είναι διαφορετική από τη τυπική απόκλιση s, με την οποία έγινε ο υπολογισμός της απαιτούμενης αντοχής σχεδιασμού παραγωγής της μελέτης σύνθεσης (παράγρ. Β2.2.2), τότε η απαιτούμενη αντοχή θα διορθώνεται από τη Σχέση Β2-1 της παραγράφου Β2.2.2, για s = sπ. Αν η sπ είναι μικρότερη από 3 N/mm2 στη Σχέση Β2-1 θα εισάγεται s = 3 N/mm2. Συγχρόνως, από την καμπύλη λόγου νερό/ τσιμέντο (Ν/Τ) και αντοχής, που θα δίνεται στη μελέτη σύνθεσης θα αναπροσαρμόζονται οι αναλογίες των υλικών έτσι ώστε να προκύπτει μέση τιμή ίση με τη νέα απαιτούμενη. Με τη διορθωμένη αυτή τιμή (ή με την παλιά, αν η τυπική απόκλιση των δοκιμαστικών αναμιγμάτων που αναφέρθηκε προηγουμένως είναι ίση με εκείνη της μελέτης σύνθεσης) θα αρχίσει η κατασκευή του έργου. 
Β6.5  Οσον αφορά στα υλικά που χρησιμοποιούνται για την  παραγωγή σκυροδέματος, ισχύουν οι διατάξεις του κεφαλαίου B1  αυτού του Κανονισμού.  Τα αδρανή θα συγκεντρώνονται σε μεγάλους σωρούς (στο μέγεθος και την έκταση που επιτρέπει ο χώρος του εργοταξίου), μετά δε τον έλεγχό τους στους σωρούς θα μεταφέρονται στις αποθήκες των υλικών στο συγκρότημα παραγωγής. Η μεταφορά αδρανών κατευθείαν από το λατομείο στις αποθήκες των υλικών κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης δεν επιτρέπεται παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις περιορισμένου χώρου. 
Β6.6 Για τις εγκαταστάσεις ζύγισης των υλικών και ανάμιξης του σκυροδέματος ισχύουν όσα αναφέρονται στο κεφάλαιο Β3 και στην παράγραφο Β5.6. Τα στοιχεία της παραγωγής θα καταγράφονται καθημερινά και θα τηρούνται μέχρι τέλος του έργου. 
Β6.7 Ο κατασκευαστής του έργου διενεργεί ελέγχους για την παρακολούθηση της ποιότητας κάθε κατηγορίας  παραγόμενου σκυροδέματος. Για τον έλεγχο αυτό (εσωτερικός έλεγχος), μπορεί αντί των αναφερομένων στη παράγραφο Β5.7 να χρησιμοποιεί τη διαδικασία και τα κριτήρια της παραγράφου Γ1.4. 
Β6.8  Εάν το σκυρόδεμα  μεταφέρεται στη θέση διάστρωσης με αυτοκίνητα μεταφοράς, πρέπει να συνοδεύεται από δελτίο παράδοσης, στο οποίο  θα αναγράφονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για το σκυρόδεμα, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην παράγραφο B5.10, το οποίο θα υπογράφεται από τον επιβλέποντα και θα φυλάσσεται στο ‘’Μητρώο Εργου/Φάκελο Ποιότητας του έργου’’. 
Β6.9  To σκυρόδεμα ελέγχεται από τον επιβλέποντα ως προς την αντοχή του σε θλίψη σύμφωνα με τη διαδικασία του κεφαλαίου Γ1.4 (δεγματοληψίες) και ως προς την κάθιση και τον περιεχόμενο αέρα (μόνο εφόσον έχει χρησιμοποιηθεί αερακτικό πρόσθετο), σύμφωνα με την παράγραφο Δ3.3.

Β7.1  Γενικά 
Β7.1.1 Ο παρών Κανονισμός αναφέρεται σε όλα τα σκυροδέματα συνήθους χρήσης. Στον παρόντα Κανονισμό, δεν υπάγονται τα ειδικά σκυροδέματα, μερικά από τα οποία αναφέρονται στο Κεφάλαιο Α1. 
Β7.1.2 Πέραν όμως των συνήθων σκυροδεμάτων, στον παρόντα Κανονισμό περιγράφονται ορισμένα σκυροδέματα για τα οποία, λόγω της ειδικής τους χρήσης, υπάρχουν πρόσθετες απαιτήσεις. Τα σκυροδέματα αυτά (που μπορεί να ανήκουν φυσικά είτε στην κατηγορία του εργοστασιακού είτε στην κατηγορία του εργοταξιακού), ταξινομούνται σε 7 κατηγορίες και αναλύονται στο παρόν Κεφάλαιο. 
Β7.1.3 Τα σκυροδέματα αυτά είναι τα εξής:  Σκυρόδεμα εκτεθειμένο σε αέρα που περιέχει θαλάσσια άλατα (παραθαλάσσιο περιβάλλον) 
– Διάβρωση λόγω χλωριόντων από θαλασσινό νερό  
σκυρόδεμα ανθεκτικό σε επιφανειακή φθορά 
– Τριβή / απότριψη  σκυρόδεμα για θαλάσσιες κατασκευές
σκυρόδεμα μέσα σε νερό (πλην θαλασσινού νερού)  
σκυρόδεμα μειωμένης υδατοπερατότητας  
σκυρόδεμα που εκτίθεται σε χημικές προσβολές  
σκυρόδεμα ανθεκτικό σε παγετό 
– Προσβολή από ψύξη / απόψυξη   
Β7.1.4 Στα σκυροδέματα αυτά εφαρμόζονται οι επί μέρους απαιτήσεις που ακολουθούν, καθώς και οι απαιτήσεις του Παραρτήματος ΠΒ7.   
Β7.2 Σκυρόδεμα εκτεθειμένο σε αέρα που περιέχει            
θαλάσσια άλατα (παραθαλάσσιο περιβάλλον)
– Διάβρωση λόγω χλωριόντων από θαλασσινό νερό.  
Οι διατάξεις της παραγράφου Β7.2.1 μπορεί να τροποποιηθούν μετά από εξιδεικευμένη περιβαλλοντική μελέτη, εγκεκριμένη από αρμόδια κρατική αρχή.   
Β7.2.1 Πρόκειται περί σκυροδέματος που χρησιμοποιείται σε κατασκευές σε παραθαλάσσιο περιβάλλον και σε απόσταση από την ακτή μέχρι 1,5 km.   
Β7.2.2 Oι επιφάνειες του σκυροδέματος αυτού εκτίθενται στον αέρα που περιέχει θαλάσσια άλατα (αλλά δεν διαβρέχονται από θάλασσα, ούτε καταιονίζονται με θαλασσινό νερό, ούτε βέβαια βρίσκονται μέσα στη θάλασσα).   
Συνιστάται, η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών να βρίσκεται στην υποζώνη Δ και, κατά το δυνατόν, στη μέση γραμμή αυτής της υποζώνης.  
Β7.2.3 Σκυρόδεμα με εκτεθειμένες επιφάνειες σε αέρα που περιέχει θαλάσσια άλατα εντάσσεται (από το μελετητή του έργου) στη κατηγορία XS1 (Πίνακας Β2-7 Κεφαλαίου Β2), με τις ακόλουθες απαιτήσεις:  
- Μέγ. Ν/Τ : 0,50 και  
- Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου:  330 kg   
Β7.2.4 Σκυρόδεμα του οποίου οι επιφάνειες είναι πλήρως προστατευμένες από θαλασσινό αέρα (π.χ. εσωτερικές, υπόγειες, κ.λπ.), δεν θεωρείται σκυρόδεμα σε παραθαλάσσιο περιβάλλον.     
Β7.3 Σκυρόδεμα ανθεκτικό σε επιφανειακή φθορά 
–  Τριβή / απότριψη  
Για τα σκυροδέματα οδοστρωμάτων οδών, αεροδρομίων, βιομηχανικών δαπέδων  απαιτείται μελέτη και άλλων πολύ σημαντικών παραμέτρων εκτός από την αντοχή σε θλίψη. Βλέπε σχετικά και ΣΠΜΕ Τ.Ο.4 
Β7.3.1 Πρόκειται περί σκυροδέματος χωρίς ειδικές επενδύσεις ή ειδική επιφανειακή επεξεργασία, που υφίσταται μηχανική καταπόνηση από τριβή και κρούση, όπως είναι το σκυρόδεμα χώρων κυκλοφορίας και στάθμευσης οχημάτων, προσπέλασης κτιρίων, πρανών ποταμών με φερτές ύλες κ.λπ.       
Β7.3.2 Το σκυρόδεμα αυτό θα εντάσσεται (από τον μελετητή του έργου) σε μια από τις κατηγορίες έκθεσης σε τριβή/απότριψη: XΜ1, XΜ2, XΜ3 που αναφέρονται στον Πίνακα Β2-7 του Κεφαλαίου Β2 με τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
- Μέγ. Ν/Τ : 0,40 έως 0,50  

-ΕλάχΠεριεκτικότηταΤσιμέντου: 320kg έως 360kg
Συνιστάται, η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών να βρίσκεται κατά το δυνατόν, στο κάτω μισό της υποζώνης Δ. 
Συνιστάται, η συντήρηση να γίνεται με  υγρές λινάτσες 
Στη χώρα μας υπάρχουν λίγες πηγές πετρωμάτων μεγάλης σκληρότητας (γρανίτες υπάρχουν στη Δήλο, Νάξο, τη Χαλκιδική κ.α.). Η θραύση τους δε, λόγω της φθοράς που προκαλούν στους θραυστήρες, ανεβάζει το κόστος τους. Για τους λόγους αυτούς, είναι οικονομικότερη η επικάλυψη συνήθους σκυροδέματος με επιστρώσεις ή πλάκες που περιέχουν σκληρά πορφύρη, σμύριδα, κ.ά).   αδρανή (γρανιτικό Συνιστάται, η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών να βρίσκεται στην υποζώνη Δ και, κατά το δυνατόν, κοντά στη μέση γραμμή αυτής της περιοχής. 
Β7.3.3 Η σύνθεση του μίγματος πρέπει να έχει μελετηθεί, έτσι ώστε αυτό να έχει τη μικρότερη εξίδρωση.  
Β7.3.4 Η συντήρηση πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά την διάστρωση και να διαρκεί 14 ημέρες τουλάχιστον. 
Β7.3.5 Οι προαναφερθείσες απαιτήσεις δεν εξασφαλίζουν αντιολισθηρές επιφάνειες σκυροδέματος. Οι απαιτήσεις αντιολισθηρών επιφανειών σκυροδέματος δεν είναι αντικείμενο του παρόντος Κανονισμού. 
Β7.4  Σκυρόδεμα για θαλάσσιες κατασκευές 
Β7.4.1 Πρόκειται περί κατασκευών που βρίσκονται μέσα στη θάλασσα ή διαβρέχονται από θάλασσα ή καταιονίζονται με θαλασσινό νερό. 
Β7.4.2  Το σκυρόδεμα θα εντάσσεται (από τον μελετητή του έργου) σε μια από τις κατηγορίες: XS2, XS3, που αναφέρονται στον Πίνακα Β2-7 Κεφαλαίου Β2 με τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
- Μέγ. Ν/Τ : 0,45 έως 0,50  
- Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου: 330 kg έως 350 kg 
Β7.4.3 Αν η σκυροδέτηση γίνεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ισχύουν όσα αναφέρονται στο Παράρτημα ΠΒ7. 
Β7.4.4 Ακόμη και αν πρόκειται για άοπλο σκυρόδεμα  αλλά ειδικών απαιτήσεων όπως: προστασίας ακτών, ανάσχεσης ρευμάτων κ.λπ., θα ισχύουν οι προαναφερθείσες  απαιτήσεις. 
Β7.5 Σκυρόδεμα μέσα σε νερό (πλην θαλασσινού  νερού) 
Β7.5.1  Πρόκειται για σκυρόδεμα που διαστρώνεται κάτω από την επιφάνεια του νερού. Το νερό δεν είναι θαλασσινό, ούτε είναι διαβρωτικό με την έννοια των χημικών προσβολών έτσι όπως περιγράφονται στην παράγραφο Β7.7.  
Β7.5.2  Το σκυρόδεμα θα ικανοποιεί τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
- Μέγ. Ν/Τ : 0,55  
- Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου: 350 kg 
- κατηγορία κάθισης: S3 ή S4 
Β7.5.3  Το σκυρόδεμα δεν θα δονείται και δεν θα μετακινείται από τη θέση που πήρε μετά την έξοδο του από τον κάδο ή το σωλήνα. Β7.5.4  Oταν το βάθος του νερού είναι μεγαλύτερο του 1 μέτρου το σκυρόδεμα δεν θα αφήνεται ελεύθερο μέσα στο νερό αλλά θα διαστρώνεται με μία από τις μεθόδους που περιγράφονται στο Παράρτημα ΠΒ-7. 
Β7.6 Σκυρόδεμα μειωμένης υδατοπερατότητας Σημειώνεται ότι η υδατοπερατότητα του σκυροδέματος αυξάνεται εκθετικά με την αύξηση του λόγου Ν/Τ, γι’ αυτό συνιστάται η χρήση μικρών λόγων Ν/Τ.  Συνιστάται, η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών, να βρίσκεται, κατά το δυνατόν, στη μέση γραμμή της υποζώνης Δ. Η συμπύκνωση πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή για αποφυγή κενών και φυσαλίδων μέσα στη μάζα του σκυροδέματος. Αν πρόκειται για πλάκες θεμελίωσης, η συντήρηση συνιστάται να γίνεται με πλημμύρισμα ή με υγρές λινάτσες. Συνιστάται, η κοκκομετρική καμπύλη του μίγματος των αδρανών να βρίσκεται στην υποζώνη Δ και, κατά το δυνατόν, στη μέση γραμμή αυτής της υποζώνης. Η συμπύκνωση πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή.  Η συντήρηση συνιστάται να γίνεται με υγρές λινάτσες. 
Β7.6.1  Σκυροδέματα μειωμένης υδατοπερατότητας ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
-Μέγ. Ν/Τ :  0,50  
-Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου:  350 kg 
Β7.6.2  Για γαρμπιλοσκυρόδεμα η ελάχιστη περιεκτικότητα  τσιμέντου πρέπει να είναι 370 kg 
Β7.6.3 Η συντήρηση πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά τη διάστρωση και να διαρκεί το κατάλληλο χρονικό διάστημα, ώστε να αποφευχθούν ρηγματώσεις, π.χ. από συστολή πριν από την πήξη,  από συστολή ξήρανσης, καθώς και από θερμοκρασιακές μεταβολές. 
Β7.7 Σκυρόδεμα που εκτίθεται σε χημικές προσβολές 
Β7.7.1 Πρόκειται για σκυρόδεμα που εκτίθεται σε χημικές ουσίες που περιέχονται στο νερό ή στο έδαφος. 
Β7.7.2 Σκυρόδεμα που εκτίθεται σε χημικές προσβολές εντάσσεται (από το μελετητή του έργου) σε μια από τις κατηγορίες: ΧΑ1, ΧΑ2, ΧΑ3, έτσι όπως περιγράφονται στον πίνακα ΠΒ2-2 του παραρτήματος ΠΒ2 και  στον Πίνακα Β2-7 Κεφαλαίου Β2, με τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
- Μέγ. Ν/Τ : 0,45 έως 0,55  
-Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου:  320 kg έως 360 kg 
Β7.7.3  Οι απαιτήσεις του πίνακα ΠΒ2-2 του παραρτήματος ΠΒ2 ισχύουν για ήπιες κλιματολογικές συνθήκες, για φυσικό νερό που έχει μολυνθεί από χημικές ουσίες και είναι στάσιμο ή ρέει με βραδύτητα, όπως και για εδάφη που είναι υγρά ή υγραίνονται συχνά. Δεν ισχύουν για υγρά βιομηχανικά απόβλητα, για αποθέσεις στερεών βιομηχανικών αποβλήτων και γενικά για εδάφη με περιεκτικότητα θειούχων μεγαλύτερη από 100mg θειοϊόντων (S2-) ανά kg εδαφικού υλικού ξηραμένου στον αέρα. Στις περιπτώσεις αυτές, όπως επίσης και σε περιπτώσεις που το σκυρόδεμα έρχεται σε επαφή με θερμό θαλασσινό νερό (π.χ. σταθμοί αφαλατώσεως), καθώς και σε έργα βιολογικών καθαρισμών, θα γίνεται ειδική μελέτη, όπου θα καθορίζονται η σύνθεση του σκυροδέματος, ο τύπος του τσιμέντου και άλλα προστατευτικά μέτρα. 
Β7.7.4  Η συντήρηση πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά τη διάστρωση και να διαρκεί τουλάχιστον 14 ημέρες. 
Β7.7.5 Όταν το σκυρόδεμα εντάσσεται στην κατηγορία ΧΑ1, τότε δεν επιτρέπεται η χρήση τσιμέντου τύπων CEM II/B-L και  CEM II/B-LL.  
Β7.7.6 Οταν η ύπαρξη θειικών (SO42-)  οδηγεί σε κατηγορία ΧΑ2 και ΧΑ3, τότε είναι απαραίτητη η χρήση τσιμέντου ανθεκτικού σε θειικά, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 197-1. Εάν η ένταξη στις κατηγορίες ΧΑ2 και ΧΑ3 γίνεται λόγω των υπόλοιπων παραγόντων που αναφέρονται στον πίνακα ΠΒ2-2 του παραρτήματος ΠΒ2, τότε επιτρέπεται η χρήση και των άλλων τύπων τσιμέντου του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 197-1, πλην των τύπων CEM II/B-L και  CEM II/B-LL.  
Β7.8 Σκυρόδεμα ανθεκτικό σε παγετό – Προσβολή από  ψύξη/απόψυξη 
Β7.8.1 Πρόκειται κυρίως για σκυροδέματα που ανήκουν στις περιοχές III και IV του Παραρτήματος ΠΔ7 και που εντάσσονται από τον μελετητή του έργου σε μία από τις κατηγορίες έκθεσης XF1, XF2, XF3, XF4, έτσι όπως περιγράφονται στον Πίνακα Β2-7 του Κεφαλαίου Β2, με τις ακόλουθες απαιτήσεις: 
-Μέγ. Ν/Τ : 0,50 έως 0,55  
-Ελάχ. Περιεκτικότητα  Τσιμέντου:  300 kg έως 320 kg  
Β7.8.2 Όταν το σκυρόδεμα εντάσσεται στην κατηγορία XF2, XF3 ή XF4 τότε γίνεται υποχρεωτικά προσθήκη αερακτικού, ώστε η ελάχιστη % περιεκτικότητα αέρα στο σκυρόδεμα να είναι 4%.