1. Η ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο διέπεται αποκλειστικά από τη Διεθνή Σύμβαση του 1992 αναφορικά με την αστική ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο, όπως κυρώθηκε με το π.δ. 197/1995 (Α’ 106) και εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα (Διεθνής Σύμβαση ευθύνης για ρύπανση από πετρέλαιο).
2. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, για ζημίες ρύπανσης που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διεθνούς σύμβασης της παρ. 1, εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 62 του παρόντος.
3. Η διαδικασία περιορισμού της ευθύνης και σύστασης κεφαλαίου, δυνάμει του άρθρου VI της Διεθνούς Σύμβασης ευθύνης για ρύπανση από πετρέλαιο, διέπεται από το Κεφάλαιο Β’ του Ένατου Μέρους του παρόντος.

1. Η ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο κίνησης διέπεται αποκλειστικά από τη Διεθνή Σύμβαση του 2001 αναφορικά με την αστική ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο κίνησης, όπως κυρώθηκε με τον ν. 3393/2005 (Α’ 242) και εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα (Διεθνής Σύμβαση ευθύνης για πετρέλαιο κίνησης).
2. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, για ζημίες ρύπανσης που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διεθνούς σύμβασης της παρ. 1, εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 62 του παρόντος.
3. Η ευθύνη για τις αναφερόμενες στις παρ. 1 και 2 ζημίες περιορίζεται με βάση τη Διεθνή Σύμβαση Περιορισμού, όπως εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα. Η διαδικασία περιορισμού και σύστασης κεφαλαίου διέπεται από το Κεφάλαιο Β’ του Ένατου Μέρους του παρόντος.

1. Η ευθύνη για ζημίες από τη μεταφορά επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών διέπεται αποκλειστικά από τη Διεθνή Σύμβαση του 2010 αναφορικά με την αστική ευθύνη και αποζημίωση για ζημίες σχετικές με τη μεταφορά επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών, όπως εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα (Διεθνής Σύμβαση ευθύνης για επικίνδυνες και επιβλαβείς ουσίες).
2. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, για ζημίες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διεθνούς σύμβασης της παρ. 1, εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 62 του παρόντος.
3. Η διαδικασία περιορισμού της ευθύνης και σύστασης κεφαλαίου δυνάμει του άρθρου 9 της διεθνούς σύμβασης της παρ. 1, διέπεται από το Κεφάλαιο Β’ του Ένατου Μέρους του παρόντος.

1. Με τη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων ο μεταφορέας αναλαμβάνει, έναντι ανταλλάγματος, την υποχρέωση μεταφοράς με πλοίο των πραγμάτων που αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης από τον λιμένα φόρτωσης στον λιμένα εκφόρτωσης και παράδοσης αυτών στον νομιμοποιούμενο παραλήπτη.
2. Η μεταφορά μπορεί να εκτελείται μερικώς ή ολικώς από πρόσωπο διαφορετικό από το πρόσωπο που έχει συμβληθεί ως μεταφορέας στη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς (πραγματικός μεταφορέας).
3. Αντικείμενο της σύμβασης μπορεί να είναι και η μεταφορά ορισμένης κατ’ ανώτατο ή κατώτατο όριο ή οριστής από το ένα μέρος ποσότητας πραγμάτων, με διαδοχικές φορτώσεις στο ίδιο ή σε διαφορετικά πλοία, εντός ορισμένης χρονικής περιόδου (σύμβαση όγκου).

Στη σύμβαση συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος ο μεταφορέας υποχρεούται να εκτελέσει τη μεταφορά του πράγματος με περισσότερα είδη μεταφορικών μέσων, ένα από τα οποία είναι πλοίο, με μεταφόρτωση του πράγματος από ένα μεταφορικό μέσο σε άλλο.

1. Στην περίπτωση του άρθρου 147, η ευθύνη του μεταφορέα για ζημίες σχετικές με την ολική ή μερική απώλεια ή βλάβη των πραγμάτων ή καθυστέρηση στην παράδοση αυτών προσδιορίζεται από τους κανόνες που ρυθμίζουν το θαλάσσιο σκέλος της μεταφοράς, εφόσον το γεγονός που προκάλεσε την απώλεια, βλάβη ή καθυστέρηση στην παράδοση του πράγματος επήλθε στο σκέλος αυτό. Η απόδειξη ότι το εν λόγω γεγονός επήλθε στο θαλάσσιο σκέλος της μεταφοράς βαρύνει αυτόν που προβάλλει τον σχετικό ισχυρισμό.
2. Αν το στάδιο της μεταφοράς στο οποίο επήλθε το γεγονός που προκάλεσε την απώλεια, βλάβη ή καθυστέρηση στην παράδοση του πράγματος δεν αποδεικνύεται, η ευθύνη του μεταφορέα προσδιορίζεται από τους κανόνες που ρυθμίζουν το στάδιο της μεταφοράς στο οποίο προβλέπεται υψηλότερο όριο αποζημίωσης σε βάρος του μεταφορέα, εφόσον στο στάδιο αυτό θα μπορούσε να έχει προκύψει η σχετική ζημία.

Δεν θίγεται η εφαρμογή του άρθρου 2 της Διεθνούς Σύμβασης της Γενεύης του 1956 για τη διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων οδικώς που κυρώθηκε με τον ν. 559/1977 (Α’ 78), όπως εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα ή άλλων διεθνών συμβάσεων.

Ο μεταφορέας υποχρεούται:
(α) Να εκτελεί τη θαλάσσια μεταφορά με αξιόπλοο για τον συγκεκριμένο πλου πλοίο, κατά τον προγραμματισμένο ή συμφωνημένο χρόνο, από και προς τους προγραμματισμένους ή συμφωνημένους τόπους και σύμφωνα με τους υπόλοιπους όρους της σύμβασης θαλάσσιας μεταφοράς.
(β) Να παρέχει υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών χωρίς διακρίσεις μεταξύ των επιβατών, λαμβανομένων υπόψη της κατηγορίας, της θέσης, του τύπου του θαλάμου επιβατών, καθώς και των λοιπών συμφωνημένων παροχών.
(γ) Να τηρεί τους όρους ασφάλειας και υγιεινής των επιβατών του πλοίου και να λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο προς τον σκοπό αυτόν.
(δ) Να παρέχει στους επιβάτες επαρκείς πληροφορίες στα σημεία πώλησης, και πάντως το αργότερο κατά την αναχώρηση, σχετικά με τις υποχρεώσεις του και τα δικαιώματα των επιβατών σε περίπτωση ατυχήματος, καθυστέρησης ή ματαίωσης της μεταφοράς.
(ε) Να διασφαλίζει συνθήκες πρόσβασης χωρίς διακρίσεις και να παρέχει κάθε δυνατή συνδρομή και πληροφόρηση στα άτομα με αναπηρία ή στα άτομα μειωμένης κινητικότητας και στους συνοδούς αυτών, σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού (ΕΕ) 1177/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές και για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΚ) 2006/2004 (L 334/1) και του Κώδικα θαλάσσιων ενδομεταφορών και δικαιωμάτων επιβατών.
(στ) Να παρέχει την απαιτούμενη συνδρομή σε περίπτωση καθυστέρησης ή ματαίωσης της μεταφοράς και να διευκολύνει την άσκηση των σχετικών δικαιωμάτων που προβλέπονται στο Κεφάλαιο ΙΙΙ του Κανονισμού (ΕΕ) 1177/2010 και στο Μέρος Γ’ του Κώδικα θαλάσσιων ενδομεταφορών και δικαιωμάτων επιβατών.
(ζ) Να διαθέτει προσβάσιμο μηχανισμό διεκπεραίωσης των παραπόνων ή διαμαρτυριών των επιβατών και να παρέχει σαφή πληροφόρηση για τις διαδικασίες αυτές.

1. Η ευθύνη του μεταφορέα, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού μεταφορέα και των προστηθέντων αυτών, για ζημίες που έχουν σχέση με σωματικές βλάβες ή απώλεια ζωής επιβάτη και απώλεια ή βλάβη των αποσκευών του, διέπεται αποκλειστικά από τη Διεθνή Σύμβαση Αθηνών και τον Κανονισμό (ΕΚ) 392/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την ευθύνη των μεταφορέων που εκτελούν θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, σε περίπτωση ατυχήματος (L 131/24), όπου οι διατάξεις του τελευταίου καλούνται σε εφαρμογή.
2. Η παρ. 1 εφαρμόζεται:
(α) στις θαλάσσιες περιηγήσεις και
(β) στη μεταφορά επιβατών με αερόστρωμνα οχήματα.
3. Η ευθύνη του μεταφορέα για καθυστέρηση αναχώρησης, άφιξης ή ματαίωσης της μεταφοράς διέπεται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 1177/2010 και τον Κώδικα θαλάσσιων ενδομεταφορών και δικαιωμάτων επιβατών.
Περαιτέρω αποζημίωση με βάση τις κοινές διατάξεις δεν αποκλείεται.

Η ευθύνη του μεταφορέα, τόσο στην εσωτερική όσο και στη διεθνή θαλάσσια μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους, εκτείνεται στη χρονική περίοδο της παρ. 8 του άρθρου 1 της Διεθνούς Σύμβασης Αθηνών.
 

Οποιοσδήποτε συμβατικός όρος που συνομολογείται προτού λάβει χώρα το συμβάν που προκάλεσε τον θάνατο ή τη σωματική βλάβη επιβάτη ή την απώλεια ή ζημία των αποσκευών του, συμπεριλαμβανομένου του οχήματός του, και απαλλάσσει τον μεταφορέα, συμβατικό ή πραγματικό, καθώς και τους προστηθέντες του, από την ευθύνη τους ή διαφοροποιεί τους όρους αυτής ή τις υποχρεώσεις τους ή μεταβάλλει το βάρος απόδειξης κατά τρόπο ευνοϊκότερο για αυτούς, ή περιορίζει τις επιλογές διεθνούς δικαιοδοσίας, είναι άκυρος, χωρίς να επηρεάζεται το κύρος της σύμβασης μεταφοράς, η οποία εξακολουθεί και υπόκειται στις ρυθμίσεις του παρόντος Μέρους.

1. Ο μεταφορέας, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού μεταφορέα, και οι προστηθέντες αυτών δικαιούνται να προβούν σε ατομικό περιορισμό της ευθύνης τους, σύμφωνα με τα όρια και τις προϋποθέσεις των άρθρων 7, 8, 10, 11 και 13 της Διεθνούς Σύμβασης Αθηνών.
2. Ειδικώς για τους κινδύνους που αναφέρονται στο άρθρο 2.2. των Κατευθυντήριων Γραμμών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ισχύουν τα προβλεπόμενα στις ως άνω Κατευθυντήριες Γραμμές όρια ευθύνης, σύμφωνα με το άρθρο τρίτο του ν. 4195/2013 (Α’ 211) και την περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 1 και το άρθρο 3 του Κανονισμού (ΕΚ) 392/2009.
3. Οι παρ. 1 και 2 δεν θίγουν το δικαίωμα συνολικού περιορισμού της ευθύνης για απαιτήσεις σχετικές με απώλεια ζωής ή σωματικές βλάβες επιβατών, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Περιορισμού όπως εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα.
4. Για τα πλοία που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) 392/2009, τα ατομικά και συνολικά όρια της ευθύνης του μεταφορέα καθορίζονται και αναθεωρούνται με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

1. Ο πλοιοκτήτης  - πραγματικός μεταφορέας υποχρεούται να καλύψει ασφαλιστικά την αστική ευθύνη του ως προς τους επιβάτες ή να παράσχει άλλου είδους χρηματοοικονομική ασφάλεια, σύμφωνα με το άρθρο 4α της Διεθνούς Σύμβασης Αθηνών, λαμβανομένων υπόψη των επιφυλάξεων και των Κατευθυντηρίων Γραμμών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, που περιέχονται στο άρθρο 3 του ν. 4195/2013, και στο άρθρο 3 του Κανονισμού (ΕΚ) 392/2009.
2. Για τα πλοία που δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) 392/2009, η υποχρεωτική ασφάλιση καλύπτει τα όρια της ευθύνης του πλοιοκτήτη - πραγματικού μεταφορέα, όπως καθορίζονται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 158.

1. Η σύμβαση ναυτολόγησης, οι όροι εργασίας και τα δικαιώματα του ναυτικού ρυθμίζονται από τις συλλογικές συμβάσεις ναυτικής εργασίας που έχουν εφαρμογή, τη Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας του 2006, όπως έχει κυρωθεί με τον ν. 4078/2012 (Α’ 179) και εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα (Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας), τις σχετικές ρυθμίσεις του ενωσιακού δικαίου και συμπληρωματικώς από το παρόν Μέρος.
2. Τα Κεφάλαια Α’ και Β’ του παρόντος Μέρους εφαρμόζονται και στον πλοίαρχο, εκτός αν άλλως ορίζεται ρητώς.

1. Σε περίπτωση απώλειας του πλοίου, ο ναυτικός δικαιούται πλήρεις αποδοχές για τις ημέρες που εργάστηκε για τη διάσωση του πλοίου, των επιβαινόντων ή του φορτίου και επιπλέον πλήρη μισθό, μέχρι δύο (2) μηνών εφόσον δεν ναυτολογήθηκε σε άλλο πλοίο. Ο ναυτικός δικαιούται κατ’ επιλογή του τον μισθό του παρόντος ή την αποζημίωση του άρθρου 180.
2. Ο ναυτικός δικαιούται επίσης αποζημίωση για την απώλεια των αντικειμένων της προσωπικής ή επαγγελματικής του χρήσης κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς ή άλλων ατυχημάτων προερχόμενων από τυχηρό γεγονός.

1. Ο ναυτικός δικαιούται ετήσια άδεια σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας, και με τις προβλεπόμενες στην παρ. 3 του άρθρου 183 του παρόντος αποδοχές. Συμφωνία παραίτησης του ναυτικού από το δικαίωμα της ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών απαγορεύεται και είναι άκυρη.
2. Ειδικότεροι όροι της οικείας συλλογικής σύμβασης ναυτικής εργασίας που έχει εφαρμογή υπερισχύουν.

1. Ο ναυτικός που ασθενεί δικαιούται πλήρη μισθό και νοσηλεύεται με δαπάνη του πλοιοκτήτη. Εάν η σύμβαση ναυτολόγησης λυθεί λόγω της ασθένειας και ο ναυτικός νοσηλεύεται εκτός του πλοίου, δικαιούται νοσήλια και πλήρη μισθό όσο διαρκεί η ασθένεια, όχι όμως πέραν των τεσσάρων (4) μηνών από τη λύση της σύμβασης ναυτολόγησης.
2. Η παρ. 1 εφαρμόζεται και σε περίπτωση ατυχήματος.
Εάν ο ναυτικός καταστεί ανίκανος για εργασία, καθώς και σε περίπτωση θανάτου, εφαρμόζονται και οι ειδικές διατάξεις περί αποζημιώσεως όσων έπαθαν ατύχημα κατά την εργασία τους.
3. Ο πλοιοκτήτης υποχρεούται να συνάπτει σύμβαση ασφάλισης ή χρηματοοικονομικής ασφάλειας που να καλύπτει την ευθύνη του, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας. Ο ναυτικός έχει ευθεία αξίωση κατά του ασφαλιστή για τις απαιτήσεις των παρ. 1 και 2.
Ο ασφαλιστής δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του ναυτικού ενστάσεις που απορρέουν από την ασφαλιστική σύμβαση.

1. Σε περίπτωση λύσης της σύμβασης ναυτολόγησης, ο ναυτικός δικαιούται να επιστρέψει με δαπάνες του πλοιοκτήτη, κατ’ επιλογή του, είτε στον τόπο κατοικίας του ή στον λιμένα έναρξης του πλου ή στον τόπο υπογραφής της σύμβασης ή σε οποιονδήποτε άλλο τόπο συμφωνηθεί κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης ναυτολόγησης.
2. Η παλιννόστηση λαμβάνει χώρα με τα πλέον πρόσφορα μέσα σύμφωνα με την εύλογη κρίση του πλοιοκτήτη, αφού ληφθεί υπόψη η βούληση του ναυτικού.
3. Το δικαίωμα παλιννόστησης αποσβέννυται, εάν ο ναυτικός δεν το ασκήσει εντός εύλογου χρόνου από την καθ’ οιονδήποτε τρόπο λύση της σύμβασης ναυτολόγησης.

1. Η παλιννόστηση καλύπτει το κόστος μετάβασης του ναυτικού στον τόπο που επελέγη, τη διαμονή και τη διατροφή του.
2. Το κόστος παλιννόστησης δεν παρακρατείται από τον μισθό του ναυτικού, εκτός εάν ο τελευταίος αποδεδειγμένα, με βάση τελεσίδικη δικαστική απόφαση, παραβίασε τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη σύμβαση ναυτολόγησης.
3. Ο πλοιοκτήτης υποχρεούται να συνάπτει σύμβαση ασφάλισης ή χρηματοοικονομικής ασφάλειας που να καλύπτει την ευθύνη του, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας. Ο ναυτικός έχει ευθεία αξίωση κατά του ασφαλιστή για τις καλυπτόμενες απαιτήσεις. Ο ασφαλιστής δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του ναυτικού ενστάσεις που απορρέουν από την ασφαλιστική σύμβαση.
 

1. Ο ναυτικός υποχρεούται να εκτελεί την υπηρεσία του σύμφωνα με τους νόμους, τους όρους της σύμβασης ναυτολόγησης, τους κανονισμούς και τις κρατούσες συνήθειες, με γνώμονα την ασφάλεια του πλοίου, των επιβαινόντων και του φορτίου, συμμορφούμενος προς τις εντολές των ιεραρχικώς προϊσταμένων του.
2. Κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του ο ναυτικός υποχρεούται να διατηρεί σε καλή κατάσταση το πλοίο, καθώς και τα αντικείμενα που του έχουν χορηγηθεί.

1. Ο πλοίαρχος διοικεί το πλοίο και μεριμνά για τη νόμιμη σύνθεση του πληρώματος σύμφωνα με τις οδηγίες του πλοιοκτήτη, καθώς και για την τήρηση των ισχυόντων νόμων και κανονισμών που άπτονται της ασφάλειας του πλοίου, του πληρώματος, των επιβαινόντων και του φορτίου.
2. Ο πλοίαρχος ευθύνεται για δόλο και βαριά αμέλεια, εκτός εάν ειδικός νόμος ορίζει διαφορετικά.
 

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθορίζονται και τίθενται σε εφαρμογή η τήρηση των βιβλίων, οι πράξεις ή εγγραφές σε αυτά, η υποβολή στην τηρούσα το νηολόγιο και τα λοιπά βιβλία Αρχή εγγράφων κάθε φύσεως, η χορήγηση κάθε είδους πιστοποιητικών, βεβαιώσεων ή άλλων έγγραφων, καθώς και η έκδοση του εγγράφου εθνικότητας με ηλεκτρονικά μέσα, όπως αναφέρονται στα άρθρα 3, 4, 5, 6, 7 και 9, και ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται και αποδεικνύεται η ψηφιακή τήρηση των βιβλίων και οι καταχωριζόμενες σε αυτά πράξεις, η υποβολή εγγράφων και η χορήγηση πιστοποιητικών, βεβαιώσεων ή άλλων έγγραφων με ηλεκτρονικά μέσα, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής τίθεται σε εφαρμογή η τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου, που προβλέπεται στο άρθρο 10, και ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, καθώς και η συγκρότηση, οργάνωση και ασφαλής λειτουργία των απαιτούμενων βάσεων δεδομένων και των αναγκαίων δικτύων επικοινωνίας.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθορίζονται ειδικότερα: α) η διαδικασία για την έκδοση της ηλεκτρονικής φορτωτικής και τη μεταβίβαση αυτής σε νέο κομιστή, β) οι όροι διασφάλισης της αυθεντικότητας και ακεραιότητας του αρχείου, γ) τα μέσα απόδειξης της παράδοσης του αρχείου στον κομιστή και της ιδιότητας του τελευταίου και δ) η διαδικασία επαλήθευσης της έναρξης και παύσης ισχύος του ηλεκτρονικού αρχείου και τυχόν αντικατάστασής του με έγγραφο, ε) ο τρόπος επιστροφής της ηλεκτρονικής φορτωτικής στον μεταφορέα, σε περίπτωση παράδοσης του φορτίου στον κομιστή και στ) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Με όμοια απόφαση καθορίζονται περαιτέρω τα υπό α) έως στ) στοιχεία αναφορικά με την ηλεκτρονική διαφορτωτική και τη φορτωτική συνδυασμένης μεταφοράς και τα σχετικά με την ηλεκτρονική έκδοση και διαχείριση δελτίου θαλάσσιας μεταφοράς.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθορίζεται και τίθεται σε εφαρμογή η τήρηση του ναυτολογίου του πλοίου, οι πράξεις ή εγγραφές σε αυτό, όπως αναφέρονται στην παρ. 3 και 4 του άρθρου 166, και ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται και αποδεικνύεται η ψηφιακή τήρηση του ναυτολογίου του πλοίου και οι καταχωριζόμενες σε αυτό πράξεις και εγγραφές με ηλεκτρονικά μέσα, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
5. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύνανται να τροποποιούνται οι κατηγορίες πλοίων καθαρής χωρητικότητας κάτω των δέκα (10) κόρων που νηολογούνται κατ’ εξαίρεση σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 3 και καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.

Στην παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 1665/1986 (Α’ 194), περί χαρακτηρισμού κινητών πραγμάτων, στο πλαίσιο συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης, αφαιρείται η εξαίρεση πλοίων και πλωτών ναυπηγημάτων, και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Στην έννοια των κινητών πραγμάτων της παρ. 1 περιλαμβάνονται τα αεροσκάφη, καθώς και τα ιδιωτικά ή επαγγελματικά πλοία αναψυχής, όπως κάθε φορά αυτά ορίζονται από τις κείμενες διατάξεις, ενώ στην έννοια των ακινήτων πραγμάτων συμπεριλαμβάνονται οι αγροτικές εκτάσεις, οι οριζόντιες και κάθετες ιδιοκτησίες με κτίσματα μετά του ποσοστού του γηπέδου που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα σε σχέση με τη δομήσιμη επιφάνεια του γηπέδου και γενικά τα κτίσματα ή το συγκρότημα κτισμάτων μετά των λοιπών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του γηπέδου που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα, σε συνάρτηση με το εμβαδόν του και τη συνολική δομήσιμη επιφάνεια που μπορεί να πραγματοποιηθεί στο γήπεδο και επιπλέον ο ακάλυπτος χώρος που προβλέπεται από τις πολεοδομικές διατάξεις ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων. Επιτρέπεται η χρηματοδοτική μίσθωση ιδιωτικών και επαγγελματικών πλοίων αναψυχής. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Αιγαίου καθορίζονται οι ειδικοί όροι που ρυθμίζουν τη χρηματοδοτική μίσθωση ως προς τα ιδιωτικά και επαγγελματικά πλοία αναψυχής.».

Το άρθρο 71, η παρ. 4 του άρθρου 222 και η παρ. 3 του άρθρου 249 τίθενται σε εφαρμογή με τη θέση σε ισχύ και κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Ευθύνης για επικίνδυνες και επιβλαβείς ουσίες.

1. Το άρθρο 4 εφαρμόζεται στις καταχωρίσεις που γίνονται στο ειδικό δημόσιο βιβλίο μετά από την έναρξη ισχύος του, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 306.
2. Τα ενέχυρα που συστήθηκαν σε πλοία του άρθρου 4 ή σε στατικά ναυπηγήματα δεν θίγονται από τον παρόντα.

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται:
(α) Ο ν. 3816/1958 (Α’ 32), περί κυρώσεως Κώδικος Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου.
(β) Το ν.δ. 3899/1958 (Α’ 195), περί προτιμώμενης υποθήκης επί πλοίων.
(γ) Ο ν. 762/1978 (Α’ 45), περί σύναψης σύμβασης εργασίας με ναυτικούς στην Ελλάδα.
(δ) Το π.δ. 666/1982 (Α’ 138), σχετικά με την ίδρυση, διαχείριση και κατανομή του Κεφαλαίου Περιορισμού της Αστικής Ευθύνης του Πλοιοκτήτη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο.
(ε) Το π.δ. 98/1990 (Α’ 46) για τη διαδικασία εκδίκασης διεθνών διαφορών πετρελαιορύπανσης.
(στ) Η περ. α’ της παρ. 6 του άρθρου 77 του ν. 1892/1990 (Α’ 101), περί ρύθμισης των ουσιαστικών προϋποθέσεων και την έκταση του περιορισμού της ευθύνης και οφειλής του πλοιοκτήτη.
(ζ) Η παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 4504/2017 (Α’ 184) περί τροποποιήσεων των ορίων αστικής ευθύνης που προβλέπονται στο άρθρο 6 της Διεθνούς Σύμβασης για τον περιορισμό της ευθύνης για ναυτικές απαιτήσεις.
(η) Η παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 2844/2000 (Α’ 220), περί ενεχύρου χωρίς παράδοση και δημοσιότητας συμβάσεων παροχής ασφάλειας επί κινητών

1. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από την 1η Μαΐου 2023, με την επιφύλαξη της παρ. 2.
2. Τα άρθρα 4 έως 9 τίθενται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2023.
 

Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής (Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ.) που λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών, σύμφωνα με το άρθρο 8 του π.δ. 80/2015 (Α’ 153), δικαιούνται πλήρη υγειονομική περίθαλψη, εφόσον καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους. Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές των δικαιούχων πριν από την έναρξη της άδειας και καταβάλλονται εφάπαξ κατά την έναρξή της. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθορίζονται η διαδικασία, τα δικαιολογητικά, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την παροχή ή την αναστολή της ως άνω υγειονομικής περίθαλψης.

1. Στο Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής (Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ.) συστήνεται τριμελής Υγειονομική Επιτροπή με αρμοδιότητα, κατά παρέκκλιση της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν.δ. 1327/1973
(Α’ 16), την έκδοση γνωμάτευσης για τη χορήγηση επιδόματος γυαλιών στα στελέχη Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ.
2. Η Υγειονομική Επιτροπή της παρ. 1 συγκροτείται με απόφαση του Αρχηγού Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. και αποτελείται από έναν (1) Αξιωματικό Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ., με ειδικότητα Υγειονομικού (ΥΙ), ως Πρόεδρο και δύο (2) Αξιωματικούς Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ., με ειδικότητα Υγειονομικού (ΥΙ), ως μέλη με αντίστοιχους αναπληρωματικούς της ίδιας ειδικότητας. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ο γραμματέας και αναπληρωματικός αυτού από στελέχη του Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ., που υπηρετούν στην Υπηρεσία Υγειονομικού του Αρχηγείου Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ.

Στο άρθρο 96 του ν. 4504/2017 (Α’ 184), περί κατασκευών εντός περιοχών δικαιοδοσίας των φορέων διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων: α) η παρ. 1 διαρθρώνεται σε περιπτώσεις και τροποποιείται ως προς την προθεσμία του πρώτου εδαφίου, β) στην παρ. 3 παρατείνεται το χρονικό σημείο καθαίρεσης των κατασκευών, γ) οι αναφορές στη διετή προθεσμία των παρ. 4 και 5 απαλείφονται, και το άρθρο 96 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 96
Κατασκευές εντός περιοχών δικαιοδοσίας των φορέων διοίκησης και εκμετάλλευσης Λιμένων
1. Οι φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης Λιμένων, στις περιοχές δικαιοδοσίας των οποίων υφίστανται κατασκευές (σκίαστρα, τέντες, πέργκολες), που υλοποιήθηκαν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής, οφείλουν μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2023, να εκπονήσουν μελέτες, για την υλοποίηση νέων κατασκευών, με βάση τα παρακάτω κριτήρια:
α) αρμονική ένταξη στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, και ως προς το σχεδιασμό αλλά και ως προς τα χρησιμοποιούμενα υλικά,
β) εξασφάλιση εύκολης πρόσβασης για πεζούς και ΑμεΑ,
γ) εξασφάλιση προϋποθέσεων βιοκλιματικής συμπεριφοράς.
Οι ανωτέρω μελέτες εγκρίνονται από τον Γενικό Γραμματέα Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, η οποία τεκμαίρεται δοθείσα μετά παρέλευσης τριών (3) μηνών από την ημερομηνία παραλαβής των μελετών. Σε κατασκευές που εμπίπτουν σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
2. Κάθε νέα κατασκευή υλοποιείται, σύμφωνα με τις εκπονηθείσες μελέτες, μετά τη λήψη των κατά νόμο απαιτουμένων αδειών και εγκρίσεων. Στην περίπτωση αυτή και μόνο για την έκδοση των ανωτέρω αδειών και εγκρίσεων, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας.
3. Η καθαίρεση των κατασκευών που υλοποιήθηκαν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής, διενεργείται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, είτε με ευθύνη του ιδιώτη είτε με μέριμνα των αρμοδίων υπηρεσιών της οικείας Περιφέρειας. Το κόστος των δαπανών της καθαίρεσης των αυθαίρετων κατασκευών βαρύνει τους χρήστες αυτών.
Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023 είναι δυνατή, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, η παραχώρηση της χρήσης του υποκείμενου και παρακείμενου χώρου των κατασκευών της παρ. 1, με απόφαση του φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένα, που κοινοποιείται στη Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Στην αίτηση προς τον φορέα για την παραχώρηση του προηγούμενου εδαφίου επισυνάπτεται βεβαίωση αρμόδιου μηχανικού για τη στατική επάρκεια των υφισταμένων κατασκευών. Στις περιπτώσεις κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων για τη λήψη απόφασης παραχώρησης απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
4. Κατά τη διάρκεια της αποκλειστικής προθεσμίας για την καθαίρεση των κατασκευών που υλοποιήθηκαν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής και, εφόσον το άθροισμα των προστίμων και αποζημιώσεων που επιβλήθηκαν για την ανέγερση ή χρήση τους δεν υπερβαίνει τα τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, μη συνυπολογιζομένων τόκων και προσαυξήσεων, αναστέλλεται:
α) η εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης και διοικητικής αποβολής και η έκδοση νέων, καθώς και β) η επιβολή προστίμων και αποζημιώσεων για την ανέγερση ή χρήση των κατασκευών του παρόντος άρθρου, καθώς και η αναγκαστική είσπραξη των ήδη επιβληθέντων προστίμων και αποζημιώσεων.
γ) Η καθαίρεση των κατασκευών που υλοποιήθηκαν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του παρόντος άρθρου, καθώς και η έκδοση νόμιμης οικοδομικής άδειας για το σύνολο κάθε κατασκευής εντός της αυτής προθεσμίας, επιφέρουν τη διαγραφή των προστίμων που επιβλήθηκαν για την ανέγερση ή τη χρήση τους εφόσον το άθροισμά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, μη συνυπολογιζομένων τόκων και προσαυξήσεων και τη μείωσή
τους κατά ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) εφόσον το άθροισμά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ μη συνυπολογιζομένων τόκων και προσαυξήσεων.
Η αποκλειστική προθεσμία της παρούσας παραγράφου αναστέλλει την παραγραφή των απαιτήσεων και δικαιωμάτων του ελληνικού δημοσίου, καθώς και την παραγραφή των ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με την ανέγερση και χρήση των κατασκευών του παρόντος άρθρου και την αναγκαστική είσπραξη των επιβληθέντων προστίμων και αποζημιώσεων. Κατά τη διάρκεια της αποκλειστικής προθεσμίας του παρόντος άρθρου, αναβάλλονται υποχρεωτικά ποινικές δίκες, που σχετίζονται με την ανέγερση και χρήση των κατασκευών του παρόντος άρθρου, καθώς και την αναγκαστική είσπραξη των επιβληθέντων προστίμων και αποζημιώσεων.
5. Μετά την πάροδο της αποκλειστικής προθεσμίας της παρ. 3, η ύπαρξη αυθαίρετων κατασκευών αποκλείει την καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση της χρήσης χώρων χερσαίας ζώνης λιμένα.».

1. Συστήνεται Μητρώο Κατασκευαστών, Συντηρητών, Επισκευαστών Ξύλινων Παραδοσιακών Σκαφών, το οποίο τηρείται στη Διεύθυνση Ναυπηγοεπισκευαστικών Δραστηριοτήτων της Γενικής Γραμματείας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Το Μητρώο του πρώτου εδαφίου και οι εκάστοτε τροποποιήσεις του αποστέλλονται προς ενημέρωση στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
2. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθορίζονται τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την εγγραφή στο Μητρώο της παρ. 1.

Με την επιφύλαξη του άρθρου 293, η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 2023
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 2023
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ