Σχέδιο έκτακτης ανάγκης – Εκκένωση χώρων εργασίας
Για την προστασία εργαζομένων και κοινού είναι αναγκαίο να υπάρχει ένα σχέδιο με τις αναγκαίες δράσεις για την αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς και την εκκένωση των χώρων εργασίας, εφόσον απαιτηθεί. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να υπάρχει για την προστασία ΑμεΑ και ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού (π.χ. ηλικιωμένων, ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας κ.λπ.) και για άτομα που δεν ανήκουν στο προσωπικό (π.χ. κοινό, προσωπικό εργολάβων κ.λπ.) και μπορεί να βρίσκονται στον χώρο.
Οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να εκπαιδεύονται κατάλληλα, ανάλογα με τη φύση των κινδύνων και το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, στη χρήση πυροσβεστικών μέσων και, γενικότερα, στις ενέργειες αντιμετώπισης εκτάκτων περιστατικών. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να γίνονται και ασκήσεις ετοιμότητας.
Σύμφωνα με το άρθρο 45 του Ν. 3850/2010 ο εργοδότης οφείλει:
α) να λαμβάνει, όσον αφορά στις πρώτες βοήθειες, την πυρασφάλεια και την εκκένωση των χώρων από εργαζομένους, τα αναγκαία μέτρα τα οποία θα είναι προσαρμοσμένα στο μέγεθος και στη φύση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης και θα λαμβάνουν υπόψη τα άλλα πρόσωπα που είναι παρόντα
β) να οργανώνει την κατάλληλη υποδομή και να εξασφαλίζει τις κατάλληλες διασυνδέσεις με αρμόδιες εξωτερικές υπηρεσίες, προκειμένου να αντιμετωπισθούν άμεσα θέματα πρώτων βοηθειών, επείγουσας ιατρικής περίθαλψης, διάσωσης και πυρασφάλειας και
γ) να ελέγχει τις εγκαταστάσεις και τα μέσα παροχής πρώτων βοηθειών τακτικά, όσον αφορά στην πληρότητα και την ικανότητα χρησιμοποίησής τους.
Επίσης, ο εργοδότης οφείλει να καταρτίσει σχέδιο διαφυγής και διάσωσης από τους χώρους εργασίας, εφόσον απαιτείται από τη θέση, την έκταση και το είδος της εκμετάλλευσης. Το σχέδιο διαφυγής και διάσωσης πρέπει να αναρτάται σε κατάλληλες θέσεις στους χώρους εργασίας. Το σχέδιο πρέπει να δοκιμάζεται τακτικά, με ασκήσεις ή άλλο πρόσφορο τρόπο, ώστε σε περίπτωση κινδύνου ή καταστροφής να μπορούν οι εργαζόμενοι να διασωθούν.
Γενικά, επιβάλλεται η ανάρτηση σχεδιαγραμμάτων διαφυγής και διάσωσης στα κτήρια που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις (3) ή περισσότερους ορόφους και τα οποία έχουν συνολικό θεωρητικό πληθυσμό πάνω από διακόσια (200) άτομα, καθώς και όπου προβλέπεται από τις ειδικές ανά χρήση κτηρίου. Σε κάθε περίπτωση η ύπαρξη και ανάρτηση σχεδιαγράμματος διαφυγής και διάσωσης αποτελεί μια καλή πρακτική για τον χώρο εργασίας. Τα σχεδιαγράμματα και σύμβολα διαφυγής με τις αντίστοιχες πινακίδες πρέπει να είναι σύμφωνα με το πρότυπο ISO 23601: «Safety Identification - Escape and evacuation plan signs», όπως κάθε φορά ισχύει.
Για την ασφαλή εκκένωση των χώρων εργασίας θα πρέπει να διασφαλίζονται ενδεικτικά τα ακόλουθα:
1. Διατηρούνται συνεχώς ελεύθερες οι οδοί διαφυγής και η έξοδος/οι έξοδοι κινδύνου.
2. Oι θύρες/η θύρα κινδύνου πρέπει να ανοίγουν/-ει προς τα έξω, περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο εγκλωβισμού και τραυματισμού κατά τη φάση της εκκένωσης.
3. Oι θύρες/η θύρα κινδύνου δεν πρέπει να είναι κλειστές/-ή με τρόπο που να μην μπορεί να τις/την ανοίξει εύκολα και αμέσως κάθε πρόσωπο που θα χρειαστεί τυχόν να τις/τη χρησιμοποιήσει σε περίπτωση ανάγκης.
4. Υπάρχει κατάλληλος φωτισμός ασφαλείας.
5. Οι οδεύσεις διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου θα πρέπει να είναι κατάλληλα σημασμένες για να μπορούν να εντοπίζονται άμεσα σε έκτακτες καταστάσεις και να περιορίζονται οι κίνδυνοι εγκλωβισμού και τραυματισμού.
Ανάλογα με το είδος του κτηρίου σε ορισμένες διατάξεις γίνεται αναφορά στην υποχρέωση συγκρότησης ομάδας πυροπροστασίας (π.χ. απαίτηση υπάρχει για τις βιομηχανίες – βιοτεχνίες, καθώς και για κάθε χώρο στον οποίο υπάρχει μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο ή αυτόματο σύστημα καταιονισμού, σύμφωνα με την Πυροσβεστική Διάταξη 14/2014).
