Σε συνέχεια αιτήματος του Υπουργείου Εργασίας (1976) και στο πλαίσιο διεθνούς προγράμματος της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για τη βελτίωση των συνθηκών και του περιβάλλοντος εργασίας, ομάδα εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας καταθέτει το 1978 πόρισμα (Έκθεση PIACT), το οποίο απαριθμεί τις αναγκαίες κινήσεις για τη βελτίωση των συνθηκών και του περιβάλλοντος εργασίας στην Ελλάδα. Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται η ανάγκη δημιουργίας Ινστιτούτου με αντικείμενο την επιστημονική και τεχνική υποστήριξη της πολιτικής για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στη χώρα.
Το 1988, συστήνεται κοινή επιτροπή εμπειρογνωμόνων ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, που το 1990 υποβάλει το πόρισμά της, το οποίο προβλέπει την άμεση προώθηση των διαδικασιών για τη σύσταση και τη λειτουργία Εθνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.
Το 1991, στο άρθρο 6 της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας 1991-1992, αποφασίζεται η σύσταση του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Για την υλοποίηση της απόφασης συγκροτείται μικτή επιτροπή εμπειρογνωμόνων από ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ.
Tο 1992 συστήνεται η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την ονομασία Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ), καταστατικός σκοπός του οποίου είναι η επιστημονική και τεχνική υποστήριξη και η εξυπηρέτηση της πολιτικής για την υγεία, την υγιεινή και την ασφάλεια στην εργασία στην Ελλάδα και η οποία διοικείται από εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων. Το καταστατικό του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. υπογράφεται από τους: Λάμπρο Κανελλόπουλο και Ιωάννη Θεωνά (ΓΣΕΕ), Στέλιο Αργυρό (ΣΕΒ), Διονύσιο Κορφιάτη και Νικόλαο Σκορίνη (ΓΣΕΒΕΕ) και Δημήτριο Καψάλη (ΕΣΕΕ).
Το 1995, εντάσσεται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Βιομηχανίας με τίτλο: «Ενίσχυση Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας» με το οποίο αποκτά ιδιόκτητες δομές και προσλαμβάνει εξειδικευμένο προσωπικό για να επιτελέσει τους καταστατικούς του σκοπούς.
